File size: 40,434 Bytes
0c954a9 |
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 |
# QuakeAware AI – Aşırı Anlaşılır ve Detaylı Geliştirme Yol Haritası
## İçindekiler
1. [Giriş](#giriş)
2. [Proje Hazırlık Aşaması](#1-proje-hazırlık-aşaması-1-2-hafta)
3. [Yapay Zekaya Talimat Verme Stratejisi](#2-yapay-zekaya-talimat-verme-stratejisi-1-hafta)
4. [Modül Geliştirme Aşaması](#3-modül-geliştirme-aşaması-4-6-hafta)
5. [Entegrasyon ve Test Aşaması](#4-entegrasyon-ve-test-aşaması-2-hafta)
6. [Dağıtım ve Yayınlama](#5-dağıtım-ve-yayınlama-1-hafta)
7. [Bakım ve Geliştirme](#6-bakım-ve-geliştirme-sürekli)
8. [Yapay Zeka ile İletişim İpuçları](#7-yapay-zeka-ile-iletişim-ipuçları)
9. [Zaman Çizelgesi ve Kilometre Taşları](#8-zaman-çizelgesi-ve-kilometre-taşları)
10. [Kod Örnekleri ve Şablonlar](#kod-örnekleri-ve-şablonlar)
11. [Potansiyel Sorunlar ve Çözümleri](#potansiyel-sorunlar-ve-çözümleri)
12. [Kaynaklar ve Referanslar](#9-kaynaklar-ve-referanslar)
13. [Sonuç](#10-sonuç)
## Giriş
Bu doküman, QuakeAware AI projesinin bir yapay zeka tarafından geliştirilmesi için detaylı bir yol haritası sunmaktadır. Proje, deprem risk analizi, güvenli nokta önerisi ve farkındalık panosu içeren kapsamlı bir yapay zeka çözümüdür. Bu yol haritası, başlangıç seviyesindeki bir kullanıcının 4GB RTX4050 Ti GPU kullanarak projeyi bir yapay zekaya nasıl geliştirtebileceğini adım adım açıklamaktadır.
QuakeAware AI projesi dört ana bileşenden oluşmaktadır:
1. **Görsel Güvenli-Nokta Analizi:** Kullanıcı odasının fotoğrafını yükler, model olası devrilme/çarpma tehlikesi taşıyan eşyaları işaretler ve en güvenli konumu renkle vurgular.
2. **Adres Tabanlı Deprem Risk Skoru:** AFAD/USGS sarsıntı kayıtları, yerel zemin türü, bina yaşı/kat sayısı gibi girdilerle LightGBM/XGBoost modelinden 0-1 arası "Göreceli Risk" çıktısı.
3. **Gerçek-Zamanlı Sarsıntı Takip Paneli:** Son 12 saatteki deprem verilerini çek (AFAD açık API), Leaflet haritasına pin'le, LLM tabanlı RAG botu "Bu depremi hissettim, ne yapmalıyım?" sorularına yanıt versin.
4. **Hazırlık Rehberi Chatbot'u:** Kullanıcıya kişiselleştirilmiş deprem çantası önerisi, bina güçlendirme ipuçları, acil toplanma alanı linki sunar.
Bu bileşenler tek bir Gradio arayüzünde sekmelere ayrılarak Hugging Face Space olarak paylaşılacaktır.
## 1. Proje Hazırlık Aşaması (1-2 Hafta)
### 1.1. Geliştirme Ortamının Kurulumu
- **Yapay Zeka Seçimi:**
- GPT-4 veya Claude gibi gelişmiş bir yapay zeka modeli seçin
- GitHub Copilot veya Amazon CodeWhisperer gibi kod asistanlarını değerlendirin
- Hugging Face Spaces'i proje geliştirme platformu olarak kullanın
- **Yerel Geliştirme Ortamı:**
- Python 3.10+ kurulumu
- Conda veya venv ile izole bir ortam oluşturma
- Git kurulumu ve temel komutların öğrenilmesi
- VS Code veya PyCharm gibi bir IDE kurulumu
- **GPU Optimizasyonu:**
- CUDA ve cuDNN kurulumu (RTX4050 Ti için uygun sürüm)
- PyTorch veya TensorFlow'un GPU destekli sürümlerinin kurulumu
- GPU bellek kullanımını optimize etmek için stratejiler (model küçültme, düşük hassasiyetli veri tipleri)
### 1.2. Veri Toplama ve Hazırlama
- **ADE20K Veri Seti:**
- Veri setini indirme ve yapılandırma
- İç mekan görüntülerini filtreleme
- Etiketlerin deprem güvenliği perspektifinden yeniden sınıflandırılması
- **Deprem Verileri:**
- AFAD API'sine erişim için hesap oluşturma
- Geçmiş deprem verilerini indirme ve temizleme
- Zemin türü ve bina bilgilerini içeren veri setlerini toplama
- **Eğitim Materyalleri:**
- Deprem güvenliği ile ilgili PDF'ler ve dokümanlar (AFAD, Kızılay, FEMA)
- RAG chatbot için vektör veritabanı oluşturma materyalleri
## 2. Yapay Zekaya Talimat Verme Stratejisi (1 Hafta)
### 2.1. Proje Tanımlama ve Görev Bölümleme
- **Proje Tanımı:**
```
"QuakeAware AI adlı bir deprem güvenliği yapay zeka projesi geliştirmek istiyorum. Bu proje dört ana bileşenden oluşacak: görsel güvenli-nokta analizi, adres tabanlı risk skoru, gerçek-zamanlı sarsıntı takibi ve hazırlık rehberi chatbot'u. Projeyi adım adım geliştirmeme yardımcı olur musun?"
```
- **Görev Bölümleme:**
```
"Projeyi şu modüllere ayıralım ve sırayla geliştirelim:
1. Temel proje yapısı ve Gradio arayüzü
2. Görsel analiz modülü (YOLOv8 ile tehlikeli obje tespiti)
3. AFAD API entegrasyonu ve harita görselleştirmesi
4. Risk skoru modeli
5. RAG chatbot sistemi
Her modül için ayrı ayrı yardım isteyeceğim."
```
### 2.2. Etkili Prompt Mühendisliği
- **Açık ve Net Talimatlar:**
```
"Şimdi görsel analiz modülünü geliştirmek istiyorum. YOLOv8 modelini kullanarak bir odadaki tehlikeli objeleri tespit eden ve işaretleyen bir sistem oluşturmak istiyorum. Bunun için:
1. YOLOv8 modelini nasıl kuracağımı
2. ADE20K veri setini nasıl kullanacağımı
3. Tehlikeli objeleri nasıl tespit edeceğimi
4. Sonuçları nasıl görselleştireceğimi
adım adım açıklar mısın?"
```
- **Bağlam Sağlama:**
```
"4GB GPU'ya sahibim ve modelleri bu sınırlı bellek içinde çalıştırmam gerekiyor. Ayrıca başlangıç seviyesindeyim, bu yüzden açıklamaların detaylı olması ve teknik jargonu minimum düzeyde tutman önemli."
```
- **İteratif Geliştirme:**
```
"Yazdığın kodu test ettim ve şu hatayla karşılaştım: [HATA MESAJI]. Bu sorunu nasıl çözebiliriz?"
```
## 3. Modül Geliştirme Aşaması (4-6 Hafta)
### 3.1. Temel Proje Yapısı (1 Hafta)
- **Yapay Zekaya Talimat:**
```
"QuakeAware AI projesi için temel dizin yapısını oluşturmak ve Gradio arayüzünü kurmak istiyorum. Proje yapısı dokümanımda belirtildiği gibi olmalı. Gradio arayüzü dört sekme içermeli: Görsel Analiz, Adres Risk Skoru, Canlı Depremler ve Hazırlık Sohbeti. Başlangıç için bu sekmelerin boş olması sorun değil, sadece yapıyı kurmak istiyorum."
```
- **Geliştirme Adımları:**
1. Proje dizin yapısını oluşturma
2. Gerekli kütüphaneleri içeren requirements.txt dosyası hazırlama
3. Temel Gradio arayüzünü oluşturma
4. Modüller için iskelet kodları yazma
5. Yerel test ve hata ayıklama
### 3.2. Görsel Analiz Modülü (1-2 Hafta)
- **Yapay Zekaya Talimat:**
```
"Görsel analiz modülünü geliştirmek istiyorum. Bu modül, kullanıcının yüklediği oda fotoğrafında:
1. YOLOv8 ile tehlikeli objeleri (dolaplar, raflar, ağır eşyalar) tespit etmeli
2. Bu objeleri işaretlemeli
3. Segment Anything Model (SAM) ile en güvenli alanı belirlemeli
4. Sonucu görselleştirmeli
4GB GPU'mda çalışabilecek şekilde optimize edilmiş bir çözüm istiyorum. ADE20K veri setini nasıl kullanabileceğimi de açıklar mısın?"
```
- **Geliştirme Adımları:**
1. YOLOv8 modelini kurma ve optimize etme
2. ADE20K veri setinden iç mekan görüntülerini filtreleme
3. Tehlikeli obje sınıflarını belirleme ve model eğitimi/fine-tuning
4. SAM modelini entegre etme ve hafif versiyonunu kullanma
5. Güvenli alan algoritmasını geliştirme
6. Gradio arayüzüne entegrasyon
### 3.3. AFAD API ve Harita Entegrasyonu (1 Hafta)
- **Yapay Zekaya Talimat:**
```
"AFAD'ın son depremler API'sini kullanarak gerçek zamanlı bir deprem haritası oluşturmak istiyorum. Bu harita:
1. Son 12 saatteki depremleri göstermeli
2. Depremleri büyüklüklerine göre farklı renklerle işaretlemeli
3. Kullanıcı tıkladığında deprem detaylarını göstermeli
4. Düzenli olarak otomatik yenilenmeli
Folium veya Leaflet kullanarak bunu nasıl yapabilirim?"
```
- **Geliştirme Adımları:**
1. AFAD API'sine bağlantı kurma
2. JSON verilerini işleme ve temizleme
3. Harita görselleştirme kütüphanesini kurma
4. Deprem verilerini haritaya işleme
5. Otomatik yenileme mekanizması oluşturma
6. Gradio arayüzüne entegrasyon
### 3.4. Risk Skoru Modeli (1-2 Hafta)
- **Yapay Zekaya Talimat:**
```
"Adres tabanlı bir deprem risk skoru modeli geliştirmek istiyorum. Bu model:
1. Kullanıcının girdiği adres veya il/ilçe bilgisini almalı
2. Geçmiş deprem verileri, zemin türü ve bina bilgilerini kullanmalı
3. LightGBM veya XGBoost ile 0-1 arası bir risk skoru üretmeli
4. Sonucu açıklamalı bir şekilde göstermeli
Veri kaynaklarını nasıl birleştirebilirim ve modeli nasıl eğitebilirim?"
```
- **Geliştirme Adımları:**
1. Veri kaynaklarını toplama ve birleştirme
2. Adres → koordinat dönüşümü için geocoding servisi entegrasyonu
3. Özellik mühendisliği ve veri hazırlama
4. Model seçimi ve hiperparametre optimizasyonu
5. Model eğitimi ve değerlendirme
6. Gradio arayüzüne entegrasyon
### 3.5. RAG Chatbot Sistemi (1-2 Hafta)
- **Yapay Zekaya Talimat:**
```
"Deprem hazırlığı konusunda bilgi veren bir RAG (Retrieval Augmented Generation) chatbot geliştirmek istiyorum. Bu chatbot:
1. AFAD, Kızılay ve FEMA dokümanlarından bilgi içermeli
2. Llama-3-Instruct-8B-Q modelini 4GB GPU'mda çalışacak şekilde optimize etmeli
3. Kullanıcı sorularına doğru ve kapsamlı yanıtlar vermeli
4. Kişiselleştirilmiş deprem çantası önerileri sunabilmeli
Vektör veritabanını nasıl oluşturabilirim ve modeli nasıl optimize edebilirim?"
```
- **Geliştirme Adımları:**
1. Dokümanları toplama ve ön işleme
2. Vektör veritabanı oluşturma (FAISS)
3. Llama-3 modelini optimize etme (quantization, LoRA)
4. RAG sistemini kurma (LangChain veya benzeri)
5. Soru-cevap mekanizmasını geliştirme
6. Gradio arayüzüne entegrasyon
## 4. Entegrasyon ve Test Aşaması (2 Hafta)
### 4.1. Modül Entegrasyonu
- **Yapay Zekaya Talimat:**
```
"Geliştirdiğimiz dört modülü (görsel analiz, harita, risk skoru ve chatbot) tek bir Gradio uygulamasında birleştirmek istiyorum. Modüller arasında veri paylaşımı olmalı mı? Örneğin, kullanıcının adresi risk skoru ve harita arasında paylaşılabilir mi? Entegrasyonu nasıl yapabilirim?"
```
- **Geliştirme Adımları:**
1. Modülleri tek bir Gradio uygulamasında birleştirme
2. Modüller arası veri paylaşımı mekanizmaları oluşturma
3. Kullanıcı deneyimini iyileştirme (UI/UX)
4. Performans optimizasyonu
5. Hata yakalama ve işleme mekanizmaları ekleme
### 4.2. Kapsamlı Test
- **Yapay Zekaya Talimat:**
```
"QuakeAware AI uygulamasını kapsamlı bir şekilde test etmek istiyorum. Her modül için test senaryoları neler olmalı? Performans darboğazlarını nasıl tespit edebilirim? 4GB GPU'mda tüm sistemin sorunsuz çalışması için nelere dikkat etmeliyim?"
```
- **Test Adımları:**
1. Birim testleri yazma
2. Entegrasyon testleri yapma
3. Performans testleri ve darboğaz analizi
4. Kullanıcı arayüzü testleri
5. Farklı giriş senaryolarıyla test
6. Hata senaryolarını test etme
## 5. Dağıtım ve Yayınlama (1 Hafta)
### 5.1. Hugging Face Space Dağıtımı
- **Yapay Zekaya Talimat:**
```
"QuakeAware AI projemi Hugging Face Space'e yüklemek istiyorum. Bunun için:
1. Gerekli dosyaları nasıl hazırlamalıyım?
2. requirements.txt dosyası nasıl olmalı?
3. Büyük modelleri nasıl optimize etmeliyim?
4. Dağıtım sürecini adım adım açıklar mısın?"
```
- **Dağıtım Adımları:**
1. Hugging Face hesabı oluşturma
2. Space için gerekli dosyaları hazırlama
3. requirements.txt dosyasını optimize etme
4. Modelleri küçültme ve optimize etme
5. Gradio uygulamasını yapılandırma
6. Space'e yükleme ve test etme
### 5.2. Dokümantasyon ve Kullanım Kılavuzu
- **Yapay Zekaya Talimat:**
```
"QuakeAware AI projesi için bir README.md dosyası ve kullanım kılavuzu hazırlamak istiyorum. Bu dokümantasyon:
1. Projenin amacını ve özelliklerini açıklamalı
2. Kurulum ve kullanım talimatlarını içermeli
3. Her modülün nasıl kullanılacağını detaylandırmalı
4. Sık sorulan sorulara yanıt vermeli
Nasıl bir dokümantasyon hazırlamalıyım?"
```
- **Dokümantasyon Adımları:**
1. README.md dosyası hazırlama
2. Kurulum talimatları yazma
3. Kullanım kılavuzu oluşturma
4. Ekran görüntüleri ve örnekler ekleme
5. Sık sorulan sorular bölümü hazırlama
6. Katkı sağlama rehberi ekleme
## 6. Bakım ve Geliştirme (Sürekli)
### 6.1. Geri Bildirim ve İyileştirme
- **Yapay Zekaya Talimat:**
```
"QuakeAware AI projesi için kullanıcı geri bildirimleri toplamak ve projeyi sürekli iyileştirmek istiyorum. Bunun için:
1. Nasıl bir geri bildirim mekanizması kurmalıyım?
2. Geri bildirimleri nasıl değerlendirmeliyim?
3. İyileştirmeleri nasıl önceliklendirmeliyim?
Sürdürülebilir bir geliştirme süreci için önerilerin neler?"
```
- **Bakım Adımları:**
1. Geri bildirim formu ekleme
2. Hata takip sistemi kurma
3. Kullanıcı davranışlarını analiz etme
4. Düzenli güncellemeler planlama
5. Topluluk katılımını teşvik etme
### 6.2. Model Güncellemeleri
- **Yapay Zekaya Talimat:**
```
"QuakeAware AI'daki modelleri düzenli olarak güncellemek istiyorum. Yeni deprem verileri geldikçe risk modelini, yeni dokümanlar eklendikçe RAG sistemini güncellemek için otomatik bir süreç kurabilir miyim? Bu güncellemeleri nasıl yönetmeliyim?"
```
- **Güncelleme Adımları:**
1. Otomatik veri toplama mekanizmaları kurma
2. Model yeniden eğitim süreçleri oluşturma
3. A/B testleri yapma
4. Sürüm kontrol sistemi kurma
5. Değişiklik günlüğü tutma
## 7. Yapay Zeka ile İletişim İpuçları
### 7.1. Etkili İletişim Stratejileri
- **Açık ve Net Olun:**
- Her talimatı tek bir görev etrafında yapılandırın
- Karmaşık görevleri daha küçük, yönetilebilir parçalara bölün
- Teknik jargonu azaltın ve açık bir dil kullanın
- **Bağlam Sağlayın:**
- Projenin genel amacını ve hedeflerini belirtin
- Kısıtlamaları ve gereksinimleri açıkça belirtin (4GB GPU gibi)
- Önceki çalışmaları ve mevcut durumu özetleyin
- **İteratif Çalışın:**
- Büyük kod bloklarını tek seferde istemek yerine, adım adım ilerleyin
- Her adımdan sonra kodu test edin ve geri bildirim verin
- Hataları ve sorunları detaylı bir şekilde açıklayın
### 7.2. Yaygın Sorunlar ve Çözümleri
- **Kod Tamamlanmadığında:**
```
"Verdiğin kodun [DOSYA ADI] kısmı tamamlanmamış görünüyor. Lütfen [EKSİK KISIM] bölümünü de tamamlar mısın?"
```
- **Hata Aldığınızda:**
```
"Kodunu çalıştırdığımda şu hatayı alıyorum: [HATA MESAJI]. Bu hatanın nedeni ne olabilir ve nasıl çözebiliriz?"
```
- **Açıklama İhtiyacı:**
```
"Bu kodun [BÖLÜM] kısmını anlamadım. Bu kısım ne yapıyor ve neden gerekli? Daha detaylı açıklayabilir misin?"
```
## 8. Zaman Çizelgesi ve Kilometre Taşları
### 8.1. MVP (Minimum Uygulanabilir Ürün) - 4 Hafta
- **Hafta 1:** Proje yapısı ve Gradio arayüzü
- **Hafta 2:** Basit YOLOv8 entegrasyonu ve tehlikeli obje tespiti
- **Hafta 3:** AFAD API entegrasyonu ve harita görselleştirmesi
- **Hafta 4:** Test, hata ayıklama ve Hugging Face Space'e ilk dağıtım
### 8.2. v0.2 Sürümü - 4 Hafta
- **Hafta 5:** Risk skoru modeli geliştirme
- **Hafta 6:** Basit RAG chatbot entegrasyonu
- **Hafta 7:** Kullanıcı arayüzü iyileştirmeleri
- **Hafta 8:** Test, hata ayıklama ve ikinci dağıtım
### 8.3. v1.0 Sürümü - 4 Hafta
- **Hafta 9:** Segment Anything ile güvenli bölge analizi
- **Hafta 10:** Gelişmiş RAG chatbot (Llama-3 LoRA)
- **Hafta 11:** Kapsamlı test ve optimizasyon
- **Hafta 12:** Final dağıtım, dokümantasyon ve tanıtım
## Kod Örnekleri ve Şablonlar
### Temel Proje Yapısı
#### app.py
```python
import gradio as gr
import os
# Modülleri import et (henüz oluşturulmadı)
# from vision.detector import mark_dangers
# from risk.model import predict_risk
# from stream.afad_feed import get_latest_quakes
# from rag.chatbot import answer
def dummy_vision(image):
"""Geçici görsel analiz fonksiyonu"""
return image
def dummy_risk(address):
"""Geçici risk skoru fonksiyonu"""
return 0.5
def dummy_map():
"""Geçici harita fonksiyonu"""
return "<div>Harita burada görüntülenecek</div>"
def dummy_chat(message):
"""Geçici chatbot fonksiyonu"""
return f"Sorunuz: {message}. Bu özellik henüz geliştirilme aşamasındadır."
# Ana Gradio uygulaması
with gr.Blocks(title="QuakeAware AI") as demo:
gr.Markdown("# QuakeAware AI - Deprem Risk Analizi ve Güvenlik Asistanı")
with gr.Tab("Görsel Analiz"):
gr.Markdown("## Oda Güvenlik Analizi")
gr.Markdown("Odanızın fotoğrafını yükleyin, tehlikeli eşyaları işaretleyelim ve en güvenli konumu gösterelim.")
with gr.Row():
in_img = gr.Image(label="Oda Fotoğrafı")
out_img = gr.Image(label="Analiz Sonucu")
analyze_btn = gr.Button("Analiz Et")
analyze_btn.click(fn=dummy_vision, inputs=in_img, outputs=out_img)
with gr.Tab("Adres Risk Skoru"):
gr.Markdown("## Adres Tabanlı Risk Analizi")
gr.Markdown("Adresinizi veya il/ilçe bilgisini girin, deprem risk skorunu hesaplayalım.")
addr = gr.Textbox(label="Adres veya İl/İlçe")
score = gr.Number(label="Göreceli risk (0-1)")
risk_btn = gr.Button("Risk Hesapla")
risk_btn.click(fn=dummy_risk, inputs=addr, outputs=score)
with gr.Tab("Canlı Depremler"):
gr.Markdown("## Gerçek Zamanlı Deprem Takibi")
gr.Markdown("Son 12 saatteki depremleri haritada görüntüleyin.")
refresh = gr.Button("Güncelle")
quake_map = gr.HTML()
refresh.click(fn=dummy_map, inputs=None, outputs=quake_map)
with gr.Tab("Hazırlık Sohbeti"):
gr.Markdown("## Deprem Hazırlık Rehberi")
gr.Markdown("Deprem hazırlığı konusunda sorularınızı sorun, kişiselleştirilmiş öneriler alın.")
chat_in = gr.Textbox(label="Sorunuz")
chat_out = gr.Textbox(label="Yanıt")
chat_btn = gr.Button("Sor")
chat_btn.click(fn=dummy_chat, inputs=chat_in, outputs=chat_out)
gr.Markdown("---")
gr.Markdown("© 2025 QuakeAware AI | Deprem güvenliği için yapay zeka çözümleri")
# Uygulamayı başlat
if __name__ == "__main__":
demo.launch()
```
#### requirements.txt
```
gradio>=4.0.0
torch>=2.0.0
torchvision>=0.15.0
ultralytics>=8.0.0
segment-anything>=1.0
lightgbm>=3.3.5
xgboost>=1.7.5
folium>=0.14.0
requests>=2.28.2
langchain>=0.0.267
langchain-community>=0.0.10
sentence-transformers>=2.2.2
faiss-cpu>=1.7.4
pydantic>=2.0.0
```
### Görsel Analiz Modülü
#### vision/detector.py
```python
import torch
from ultralytics import YOLO
from PIL import Image, ImageDraw
import numpy as np
import os
# Model yolları
YOLO_MODEL_PATH = os.path.join(os.path.dirname(__file__), "yolov8n.pt")
# SAM modelini daha sonra ekleyeceğiz
# Tehlikeli obje sınıfları (COCO veri setindeki indeksler)
DANGEROUS_CLASSES = {
"bookcase": 0.9, # Kitaplık
"cabinet": 0.8, # Dolap
"refrigerator": 0.7, # Buzdolabı
"oven": 0.6, # Fırın
"tv": 0.5, # Televizyon
"microwave": 0.5, # Mikrodalga
"chair": 0.3, # Sandalye
"couch": 0.4, # Kanepe
"bed": 0.4, # Yatak
"dining table": 0.6, # Yemek masası
"toilet": 0.3, # Tuvalet
"sink": 0.3, # Lavabo
"clock": 0.2, # Saat
"vase": 0.2, # Vazo
"scissors": 0.1, # Makas
"hair drier": 0.1, # Saç kurutma makinesi
"toothbrush": 0.1, # Diş fırçası
}
class DangerDetector:
def __init__(self):
# GPU bellek optimizasyonu
torch.cuda.empty_cache()
# Model yükleme
self.device = torch.device("cuda" if torch.cuda.is_available() else "cpu")
print(f"Using device: {self.device}")
# YOLOv8 modelini yükle
if not os.path.exists(YOLO_MODEL_PATH):
print("Downloading YOLOv8 model...")
self.model = YOLO("yolov8n.pt") # Otomatik indirecek
self.model.save(YOLO_MODEL_PATH)
else:
self.model = YOLO(YOLO_MODEL_PATH)
# Modeli GPU'ya taşı ve optimize et
self.model.to(self.device)
print("Danger detector initialized")
def detect_dangers(self, image):
"""Görüntüdeki tehlikeli objeleri tespit et"""
# Görüntüyü modele ver
results = self.model(image, verbose=False)
# Sonuçları işle
detected_objects = []
for result in results:
boxes = result.boxes
for box in boxes:
class_id = int(box.cls.item())
class_name = result.names[class_id]
# Sadece tehlikeli sınıfları filtrele
if class_name in DANGEROUS_CLASSES:
confidence = box.conf.item()
danger_score = DANGEROUS_CLASSES[class_name] * confidence
x1, y1, x2, y2 = box.xyxy[0].tolist()
detected_objects.append({
"class": class_name,
"box": [x1, y1, x2, y2],
"confidence": confidence,
"danger_score": danger_score
})
return detected_objects
def mark_dangers(self, image):
"""Görüntüdeki tehlikeli objeleri işaretle ve en güvenli noktayı göster"""
# NumPy dizisine dönüştür
if isinstance(image, str):
image = Image.open(image)
elif isinstance(image, np.ndarray):
image = Image.fromarray(image)
# Tehlikeli objeleri tespit et
dangers = self.detect_dangers(np.array(image))
# Görüntü üzerine çizim yapmak için kopya oluştur
result_image = image.copy()
draw = ImageDraw.Draw(result_image)
# Tehlikeli objeleri işaretle
for obj in dangers:
x1, y1, x2, y2 = obj["box"]
class_name = obj["class"]
danger_score = obj["danger_score"]
# Tehlike skoruna göre renk belirle (kırmızı -> sarı)
color = (255, int(255 * (1 - danger_score)), 0)
# Kutuyu çiz
draw.rectangle([x1, y1, x2, y2], outline=color, width=3)
# Etiketi çiz
draw.text((x1, y1-15), f"{class_name}: {danger_score:.2f}", fill=color)
# Basit güvenli nokta hesaplama (ileride SAM ile geliştirilecek)
safe_point = self._find_safe_point(np.array(image), dangers)
# Güvenli noktayı işaretle
if safe_point:
x, y = safe_point
radius = 20
draw.ellipse((x-radius, y-radius, x+radius, y+radius), fill=(0, 255, 0, 128))
draw.text((x+radius+5, y), "EN GÜVENLİ NOKTA", fill=(0, 255, 0))
return np.array(result_image)
def _find_safe_point(self, image, dangers):
"""En güvenli noktayı bul (basit versiyon)"""
h, w = image.shape[:2]
# Tehlike haritası oluştur
danger_map = np.zeros((h, w), dtype=np.float32)
# Her tehlikeli obje için tehlike alanı oluştur
for obj in dangers:
x1, y1, x2, y2 = obj["box"]
danger_score = obj["danger_score"]
# Objenin merkezi
center_x = (x1 + x2) / 2
center_y = (y1 + y2) / 2
# Tüm pikseller için tehlike skorunu hesapla
for y in range(h):
for x in range(w):
# Mesafe hesapla
distance = np.sqrt((x - center_x)**2 + (y - center_y)**2)
# Mesafeye bağlı tehlike skoru (uzaklık arttıkça azalır)
pixel_danger = danger_score * (1000 / (distance + 10))
# Tehlike haritasını güncelle
danger_map[y, x] += pixel_danger
# En güvenli nokta (en düşük tehlike skoru)
min_danger = np.min(danger_map)
safe_indices = np.where(danger_map == min_danger)
if len(safe_indices[0]) > 0:
# Birden fazla güvenli nokta varsa, rastgele birini seç
idx = np.random.randint(0, len(safe_indices[0]))
safe_y = safe_indices[0][idx]
safe_x = safe_indices[1][idx]
return (safe_x, safe_y)
return None
# Singleton örneği
detector = None
def get_detector():
"""Detector singleton örneğini döndür"""
global detector
if detector is None:
detector = DangerDetector()
return detector
def mark_dangers(image):
"""Gradio arayüzü için wrapper fonksiyon"""
detector = get_detector()
return detector.mark_dangers(image)
```
### AFAD API ve Harita Entegrasyonu
#### stream/afad_feed.py
```python
import requests
import folium
import pandas as pd
from datetime import datetime, timedelta
import time
# AFAD API URL
AFAD_API_URL = "https://deprem.afad.gov.tr/apiv2/event/filter"
def get_afad_data(hours=12):
"""AFAD API'den son depremleri çek"""
# Zaman aralığını hesapla
end_time = datetime.now()
start_time = end_time - timedelta(hours=hours)
# API parametreleri
params = {
"start": start_time.strftime("%Y-%m-%d %H:%M:%S"),
"end": end_time.strftime("%Y-%m-%d %H:%M:%S"),
"minMag": 1.0, # Minimum büyüklük
"orderby": "timedesc" # Zamana göre sırala (en yeni en üstte)
}
try:
# API isteği gönder
response = requests.get(AFAD_API_URL, params=params)
response.raise_for_status() # Hata kontrolü
# JSON verisini al
data = response.json()
return data
except Exception as e:
print(f"AFAD API hatası: {e}")
return {"result": []}
def create_quake_map(quake_data):
"""Deprem verilerini haritada göster"""
# Boş veri kontrolü
if not quake_data or "result" not in quake_data or not quake_data["result"]:
# Boş harita döndür
m = folium.Map(location=[39.0, 35.0], zoom_start=5)
folium.Marker(
[39.0, 35.0],
popup="Deprem verisi bulunamadı",
icon=folium.Icon(color="gray")
).add_to(m)
return m
# Deprem verilerini DataFrame'e dönüştür
quakes = []
for quake in quake_data["result"]:
try:
quakes.append({
"id": quake.get("eventID", ""),
"time": quake.get("date", ""),
"latitude": float(quake.get("latitude", 0)),
"longitude": float(quake.get("longitude", 0)),
"depth": float(quake.get("depth", 0)),
"magnitude": float(quake.get("magnitude", 0)),
"location": quake.get("location", ""),
"type": quake.get("type", "")
})
except (ValueError, TypeError) as e:
print(f"Veri dönüştürme hatası: {e}")
continue
df = pd.DataFrame(quakes)
if df.empty:
# Boş harita döndür
m = folium.Map(location=[39.0, 35.0], zoom_start=5)
folium.Marker(
[39.0, 35.0],
popup="Deprem verisi bulunamadı",
icon=folium.Icon(color="gray")
).add_to(m)
return m
# Türkiye'nin merkezi
center_lat = df["latitude"].mean()
center_lon = df["longitude"].mean()
# Harita oluştur
m = folium.Map(location=[center_lat, center_lon], zoom_start=6)
# Depremleri haritaya ekle
for _, row in df.iterrows():
# Büyüklüğe göre renk belirle
if row["magnitude"] >= 5.0:
color = "red"
elif row["magnitude"] >= 4.0:
color = "orange"
elif row["magnitude"] >= 3.0:
color = "yellow"
else:
color = "green"
# Büyüklüğe göre çap belirle
radius = row["magnitude"] * 5000
# Popup içeriği
popup_html = f"""
<div style="font-family: Arial; width: 200px;">
<h4>Deprem Bilgisi</h4>
<b>Tarih:</b> {row["time"]}<br>
<b>Büyüklük:</b> {row["magnitude"]}<br>
<b>Derinlik:</b> {row["depth"]} km<br>
<b>Konum:</b> {row["location"]}<br>
</div>
"""
# Dairesel işaret ekle
folium.Circle(
location=[row["latitude"], row["longitude"]],
radius=radius,
color=color,
fill=True,
fill_color=color,
fill_opacity=0.4,
popup=folium.Popup(popup_html, max_width=300)
).add_to(m)
# Merkez noktası ekle
folium.CircleMarker(
location=[row["latitude"], row["longitude"]],
radius=5,
color=color,
fill=True,
fill_color="white",
fill_opacity=0.7,
popup=folium.Popup(popup_html, max_width=300)
).add_to(m)
# Lejant ekle
legend_html = """
<div style="position: fixed; bottom: 50px; left: 50px; z-index: 1000; background-color: white; padding: 10px; border: 2px solid grey; border-radius: 5px;">
<p><b>Deprem Büyüklüğü</b></p>
<p><i class="fa fa-circle" style="color: red;"></i> ≥ 5.0</p>
<p><i class="fa fa-circle" style="color: orange;"></i> 4.0 - 4.9</p>
<p><i class="fa fa-circle" style="color: yellow;"></i> 3.0 - 3.9</p>
<p><i class="fa fa-circle" style="color: green;"></i> < 3.0</p>
</div>
"""
m.get_root().html.add_child(folium.Element(legend_html))
return m
def get_latest_quakes(hours=12):
"""Son depremleri çek ve haritada göster"""
# Verileri çek
quake_data = get_afad_data(hours)
# Harita oluştur
quake_map = create_quake_map(quake_data)
# Son güncelleme bilgisi ekle
timestamp = datetime.now().strftime("%d.%m.%Y %H:%M:%S")
quake_map.get_root().html.add_child(folium.Element(
f'<div style="position: fixed; top: 10px; right: 10px; z-index: 1000; background-color: white; padding: 5px; border-radius: 5px;">'
f'Son Güncelleme: {timestamp}</div>'
))
return quake_map
```
## Potansiyel Sorunlar ve Çözümleri
### GPU Bellek Sorunları
**Sorun:** 4GB GPU belleği, özellikle büyük modeller (YOLOv8, SAM, Llama-3) için yetersiz kalabilir.
**Çözümler:**
1. **Model Küçültme:**
```python
# YOLOv8n (nano) gibi küçük modeller kullan
model = YOLO("yolov8n.pt")
```
2. **Quantization:**
```python
# 4-bit quantization ile bellek kullanımını azalt
quantization_config = BitsAndBytesConfig(
load_in_4bit=True,
bnb_4bit_compute_dtype=torch.float16,
bnb_4bit_quant_type="nf4",
bnb_4bit_use_double_quant=True
)
```
3. **Batch Size Azaltma:**
```python
# Batch size'ı küçült
results = model(image, batch=1)
```
4. **Gradient Checkpoint:**
```python
# Gradient checkpoint kullan
model.gradient_checkpointing_enable()
```
5. **Bellek Temizleme:**
```python
# Kullanılmayan belleği temizle
torch.cuda.empty_cache()
```
### API Bağlantı Sorunları
**Sorun:** AFAD API veya diğer harici API'lere bağlanırken sorunlar yaşanabilir.
**Çözümler:**
1. **Hata Yakalama:**
```python
try:
response = requests.get(API_URL, params=params, timeout=10)
response.raise_for_status()
data = response.json()
except requests.exceptions.RequestException as e:
print(f"API hatası: {e}")
# Yedek veri veya önbellek kullan
data = load_cached_data()
```
2. **Önbellekleme:**
```python
def get_cached_or_fresh_data(url, params, cache_file, max_age_hours=1):
"""Önbellekten veri al veya yeni veri çek"""
if os.path.exists(cache_file):
# Önbellek dosyasının yaşını kontrol et
file_age = time.time() - os.path.getmtime(cache_file)
if file_age < max_age_hours * 3600:
with open(cache_file, 'r') as f:
return json.load(f)
# Yeni veri çek
response = requests.get(url, params=params, timeout=10)
data = response.json()
# Önbelleğe kaydet
with open(cache_file, 'w') as f:
json.dump(data, f)
return data
```
3. **Yeniden Deneme Mekanizması:**
```python
def request_with_retry(url, params, max_retries=3, backoff_factor=0.5):
"""Yeniden deneme mekanizması ile API isteği gönder"""
for attempt in range(max_retries):
try:
response = requests.get(url, params=params, timeout=10)
response.raise_for_status()
return response.json()
except requests.exceptions.RequestException as e:
print(f"Deneme {attempt+1}/{max_retries} başarısız: {e}")
if attempt < max_retries - 1:
# Üstel geri çekilme
sleep_time = backoff_factor * (2 ** attempt)
time.sleep(sleep_time)
# Tüm denemeler başarısız oldu
raise Exception(f"API'ye bağlanılamadı: {url}")
```
### Gradio Arayüz Sorunları
**Sorun:** Gradio arayüzünde modüller arası entegrasyon sorunları yaşanabilir.
**Çözümler:**
1. **Durum Yönetimi:**
```python
with gr.Blocks() as demo:
# Durum değişkenleri
address_state = gr.State("")
risk_score_state = gr.State(None)
# Adres giriş alanı
address_input = gr.Textbox(label="Adres")
# Risk hesaplama butonu
risk_button = gr.Button("Risk Hesapla")
# Risk sonucu
risk_output = gr.Number(label="Risk Skoru")
# Harita gösterimi
map_output = gr.HTML(label="Harita")
# Risk hesaplama fonksiyonu
def calculate_risk(address):
risk = predict_risk(address)
return address, risk
# Harita güncelleme fonksiyonu
def update_map(address, risk):
# Adres koordinatlarını al ve haritada göster
map_html = create_address_map(address, risk)
return map_html
# Buton tıklaması
risk_button.click(
calculate_risk,
inputs=[address_input],
outputs=[address_state, risk_score_state, risk_output]
).then(
update_map,
inputs=[address_state, risk_score_state],
outputs=[map_output]
)
```
2. **Modüler Yapı:**
```python
def create_vision_tab():
with gr.Tab("Görsel Analiz"):
# Görsel analiz bileşenleri
return input_components, output_components
def create_risk_tab():
with gr.Tab("Risk Analizi"):
# Risk analizi bileşenleri
return input_components, output_components
with gr.Blocks() as demo:
vision_inputs, vision_outputs = create_vision_tab()
risk_inputs, risk_outputs = create_risk_tab()
# Diğer sekmeler...
```
3. **Hata İşleme:**
```python
def safe_predict_risk(address):
try:
result = predict_risk_with_details(address)
if result["success"]:
return result["risk_score"], result["risk_category"], result["explanation"], None
else:
return None, None, None, result["message"]
except Exception as e:
return None, None, None, f"Hata: {str(e)}"
# Gradio arayüzünde
risk_score, risk_category, explanation, error = gr.components.Group()
risk_button.click(
safe_predict_risk,
inputs=[address_input],
outputs=[risk_score, risk_category, explanation, error]
)
```
### Veri Seti Sorunları
**Sorun:** ADE20K veri seti büyük olabilir ve deprem güvenliği için özel etiketlere ihtiyaç duyabilir.
**Çözümler:**
1. **Veri Seti Filtreleme:**
```python
def filter_indoor_images(ade20k_path):
"""ADE20K veri setinden iç mekan görüntülerini filtrele"""
indoor_categories = ["bedroom", "living_room", "kitchen", "bathroom", "office", "dining_room"]
filtered_images = []
# ADE20K index dosyasını oku
index_file = os.path.join(ade20k_path, "index_ade20k.txt")
with open(index_file, "r") as f:
for line in f:
parts = line.strip().split()
image_path = parts[0]
# İç mekan kategorilerini kontrol et
for category in indoor_categories:
if category in image_path:
filtered_images.append(os.path.join(ade20k_path, image_path))
break
return filtered_images
```
2. **Etiket Dönüşümü:**
```python
def map_ade20k_to_danger_classes(ade20k_label):
"""ADE20K etiketlerini tehlike sınıflarına dönüştür"""
danger_mapping = {
"cabinet/cupboard": "cabinet",
"bookcase/bookshelf": "bookcase",
"refrigerator/fridge": "refrigerator",
"television/tv": "tv",
"microwave": "microwave",
"chair": "chair",
"sofa/couch": "couch",
"bed": "bed",
"dining_table": "dining table",
"toilet": "toilet",
"sink": "sink",
"clock": "clock",
"vase": "vase",
# Diğer eşleştirmeler...
}
for ade_class, danger_class in danger_mapping.items():
if ade_class in ade20k_label:
return danger_class
return None
```
## 9. Kaynaklar ve Referanslar
### 9.1. Öğrenme Kaynakları
- **Yapay Zeka ile Çalışma:**
- [OpenAI Cookbook](https://github.com/openai/openai-cookbook)
- [GitHub Copilot Dokümantasyonu](https://docs.github.com/en/copilot)
- **Teknik Kaynaklar:**
- [Gradio Dokümantasyonu](https://www.gradio.app/docs/)
- [YOLOv8 Rehberi](https://docs.ultralytics.com/)
- [Segment Anything Model (SAM) Rehberi](https://segment-anything.com/)
- [LangChain Dokümantasyonu](https://python.langchain.com/docs/get_started/introduction)
### 9.2. Veri Kaynakları
- **Görsel Analiz:**
- [ADE20K Veri Seti](https://groups.csail.mit.edu/vision/datasets/ADE20K/)
- [Kaggle Deprem Sonrası İç Mekan Veri Setleri](https://www.kaggle.com/datasets)
- **Deprem Verileri:**
- [AFAD Deprem Kataloğu](https://deprem.afad.gov.tr/depremkatalogu)
- [USGS Earthquake API](https://earthquake.usgs.gov/fdsnws/event/1/)
- **Dokümanlar:**
- [AFAD Deprem Bilgilendirme](https://www.afad.gov.tr/afet-turleri/deprem)
- [Kızılay Afet Hazırlık](https://www.kizilay.org.tr/neler-yapiyoruz/afet-hizmetleri)
- [FEMA Earthquake Safety](https://www.fema.gov/emergency-managers/risk-management/earthquake)
## 10. Sonuç
Bu yol haritası, QuakeAware AI projesinin bir yapay zeka tarafından geliştirilmesi için kapsamlı bir rehber sunmaktadır. Başlangıç seviyesindeki bir kullanıcı için hazırlanmış olan bu plan, 4GB GPU kısıtlaması göz önünde bulundurularak optimize edilmiştir. ADE20K veri seti ve diğer açık kaynaklı araçlar kullanılarak, deprem güvenliği konusunda faydalı bir uygulama geliştirilebilir.
Projenin başarısı için en önemli faktörler:
1. Adım adım ilerleme ve her aşamada test etme
2. Yapay zeka ile etkili iletişim kurma
3. Modelleri donanım kısıtlamalarına göre optimize etme
4. Kullanıcı geri bildirimlerini dikkate alma
Bu yol haritasını takip ederek, 12 hafta içinde tam işlevsel bir QuakeAware AI uygulaması geliştirilebilir ve Hugging Face Space üzerinden kullanıcılara sunulabilir.
|