id
stringlengths 1
6
| url
stringlengths 31
426
| title
stringlengths 1
231
| text
stringlengths 1
443k
|
---|---|---|---|
338694
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Snezhana%20Osmanli
|
Snezhana Osmanli
|
Snezhana Osmanli ( ) është një biznesmene dhe politikane nga Republika e Maqedonisë, një këshilltare e ngushtë e presidentit të parë të vendit, Kiro Gligorov .
Biografia
Snezhana Osmanli ka lindur në Manastir në familjen e gazetarit Aleksandar Stankoviq. Ka diplomuar para afatit dhe me nota të shkëlqyera në gjimnazin "Georgi Dimitrov" në Shkup dhe në Fakultetin Ekonomik të Universitetit të Shkupit "Shën. St. Kirili dhe Metodi" .
Snezhana Osmanli u inkuadrua në zyrën e presidentit të parë të Republikës së Maqedonisë, Kiro Gligorov. Si këshilltar i tij i ngushtë nga viti 1991 deri në 1997. përgjegjës për komunikimet publike.
Ai u afrua me biznesmenin dhe politikanin Trifun Kostovski dhe në vitin 2002 u bë drejtor ekzekutiv i kompanisë së sigurimeve Eurolink. Në vitin 2004, ai u transferua në një kompani tjetër financiare. Snezhana Osmanli ishte kryetare e shtabit të fushatës së Trifon Kostovskit në zgjedhjet parlamentare të vitit 2002 dhe në zgjedhjet lokale të vitit 2005 në Shkup.
Pas një sëmundjeje të gjatë, ai pushoi në vjeshtën e vitit 2013
Shih edhe
Politika e Maqedonisë së Veriut
Referime
Absolventët e Universitetit të Shkupit
Politikanë nga Maqedonia e Veriut
Vdekje 2013
Lindje 1954
Njerëz nga Manastiri
Biznesmenë nga Maqedonia e Veriut
|
338697
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Arbana%20Pasholli
|
Arbana Pasholli
|
Arbana Pasholli është një psikologe dhe politikane shqiptare nga Maqedonia e Veriut.
Biografia
Ajo ka lindur më 19 prill 1981 në qytetin e Dibrës, atëherë në Republikën Socialiste Federative të Jugosllavisë . Ka diplomuar në Institutin e Psikologjisë në Universitetin e Shkupit . Më 15 korrik 2020 është zgjedhur deputete e Bashkimit Demokratik për Integrim në Kuvendin e Maqedonisë së Veriut .
Shih edhe
Arsimi në Maqedoninë e Veriut
Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut
Referime
Shqiptarë në Maqedoninë e Veriut
Absolventët e Universitetit të Shkupit
Politikanë nga Maqedonia e Veriut
Lindje 1981
Njerëz nga Dibra
|
338698
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Ismet%20Ramadani
|
Ismet Ramadani
|
Ismet Ramadani është një politikan shqiptar nga Maqedonia e Veriut.
Biografia
Ai u lind në vitin 1954 në fshatin Haraçinë të Shkupit. Ka diplomuar për kimi në Universitetin e Shkupit . Më vonë ai u bë profesor i kimisë. Nga viti 1985 deri në vitin 1989 ka qenë drejtor i gjimnazit të Shkupit “Zef Luš Marku”. Në periudhën 1990-1998 është deputet në Kuvendin e Republikës së Maqedonisë nga Partia për Prosperitet Demokratik .
Shih edhe
Politika e Maqedonisë së Veriut
Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut
Referime
Absolventët e Universitetit të Shkupit
Shqiptarë në Maqedoninë e Veriut
Politikanë nga Maqedonia e Veriut
Lindje 1954
Njerëz nga komuna e Haraçinës
|
338701
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Hixhet%20Ramadani
|
Hixhet Ramadani
|
Hixhet Ramadani është një politikan shqiptar nga Republika Socialiste e Maqedonisë .
Biografia
Lindi më 2 tetor 1924 në fshatin Lisec të Tetovës. Në vitin 1944 iu bashkua rezistencës komuniste dhe ishte instruktor i Komitetit të Qarkut të KSHMU Tetovës . Në periudhën 1945-1955 punoi si mësues. Në vitin 1947, ai u bë anëtar i Partisë Komuniste të Ukrainës . Ai ishte kryetar i komitetit popullor të komunës së Saraçinës, fillimisht sekretar, e më pas kryetar i komitetit të komitetit komunal të SSRNM. Më vonë u diplomua në Fakultetin Juridik të Universitetit të Shkupit . Në vitin 1965, ai u bë anëtar i Komitetit Qendror të Partisë Komuniste të Ukrainës dhe kryetar i komisionit për çështjet socio-ekonomike. Që nga viti 1966, ai është anëtar i Byrosë Politike të Komitetit Qendror të Partisë Komuniste të Ukrainës. Disa herë ka qenë deputet në Kuvendin e SRM-së dhe nënkryetar i tij. Nga viti 1970 ishte anëtar i Këshillit të Federatës, ndërsa në vitin 1974 u bë anëtar i Kryesisë së SRM-së .
Shih edhe
Politika e Maqedonisë së Veriut
Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut
Absolventët e Universitetit të Shkupit
Shqiptarë në Maqedoninë e Veriut
Politikanë jugosllavë
Vdekje 1990
Lindje 1924
Njerëz nga Tetova
|
338702
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Muhamet%20Racaj
|
Muhamet Racaj
|
Muhamet Racaj është oficer,gjeneralmajor nga Republika e Maqedonisë, profesor.
Biografia
Ai u lind më 1 gusht 1961 në fshatin Siçevë të Kosovës, pastaj në Jugosllavi, në familjen e Islamit dhe Mihanes. Arsimin fillor e përfundon në fshatin Ujëmir. Në periudhën 1976-1980 mbaroi shkollën e mesme ushtarake në Sarajevë . Ndërmjet viteve 1983 dhe 1986 ai studioi në Akademinë Ushtarake të Forcave Tokësore në Beograd. Në vitin 1997, ai u diplomua në Akademinë Komanda dhe Shtabi Mihailo Apostolski në Shkup . Nga viti 2006 deri në vitin 2007 ka studiuar në Shkollën e Mbrojtjes Kombëtare në Turqi në Kolegjin e Forcave Tokësore. Krahas shkollimit ushtarak, Ratsai ka përfunduar studimet master në Universitetin e Shkupit dhe ka mbrojtur doktoraturën në Universitetin e Manastirit në vitin 2009. Është profesor i asociuar i mjekësisë ligjore dhe shkencave ushtarake, ndërsa nga viti 2015 është profesor në Akademinë Ushtarake në Universitetin Goce Dellçev në Shtip.
Karriera ushtarake
Filloi shërbimin si komandant toge në Manastir si nënoficer (1980 – 1983). Nga viti 1986 deri në vitin 1988 ka qenë sërish komandant toge në Ohër. Në periudhën 1988-1992 ka qenë komandant i një kompanie këmbësorie. Nga viti 1992 deri në vitin 1993 ka qenë komandant i një toge mortajash në Manastir. Ndërmjet viteve 1993 dhe 1996 ai ishte komandant kompanie. Në periudhën 1997-2000 ka qenë zëvendëskomandant i batalionit kufitar në Ohër. Në vitin 2000, ai ishte oficer i trajnimit operativ. Nga viti 2000 deri në vitin 2002 ka qenë shef i S-5 në brigadën kufitare në Shkup. Ndërmjet viteve 2002 dhe 2004 ai ishte komandant i një batalioni kufitar. Nga viti 2004 deri në vitin 2006 ka qenë shef i shtabit të njësisë së operacioneve speciale. Në periudhën 2006-2014 ka qenë zëvendëskomandant i regjimentit për operacione speciale. Nga viti 2012 deri në vitin 2013 ka qenë Shef i Shtabit të Komandës së Përbashkët Operative . Ndërmjet viteve 2013 dhe 2015, ai ishte zëvendës komandant i Komandës së Përbashkët Operative . Që nga viti 2015 është zëvendësshefi i Shtabit të Përgjithshëm të Republikës së Maqedonisë .
Gradat ushtarake
Rreshter 1980 – 1983
Rreshter major i klasit I 1983
toger i dytë 1986 – 1987
toger 1987 – 1991
kapiten 1991 – 1996
kapiten i klasit 1996 – 2001
major 2001 – 2003
nënkolonel 2003 – 2006
kolonel 2006 – 2012
gjeneral brigade 2012 – 2015
Gjeneral Major 2015 -
Publikimet
Libra
Kenkov, Vanco and Racaj, Muhamet and Glavinov, Aleksandar and Kirkova, Rina and Milosevska, Tanja and Taneski, Nenad and Zendelovski, Goran and Cvetkovski, Sergej and Goreski, Igor (2015) Reformat e mbrojtjes. Ministria e Mbrojtjes - Republika e Maqedonisë. ISBN 978-9989-2851-5-8
Djuklevski, Goce and Racaj, Muhamet (2012) Hyrje në kriminalistikë. Universitet FON.
Doncev, Aleksandar and Racaj, Muhamet (2010) Bazat e topografisë dhe taktikave në mjediset natyrore. HISTORIKU Universiteti. ISBN 978-9989-2499-4-5
Doncev, Aleksandar and Racaj, Muhamet (2009) Udhëzime për armatosje dhe qitje. Shkupi. ISBN 978-9989-3-8
Artikuj
Taneski, Nenad and Racaj, Muhamet (2021) Siguria njerëzore kundër Bioterrorizmit si një formë e një kërcënimi hibrid. Revistë shkencore për çështjet Ekonomike, Ligji ligjor, Emergjenca dhe siguria, 10 (20 – 21). fq. 48-77.
Racaj, Muhamet and Janev, Sasho (2017) Evropa si një fushë beteje e mundshme laike. Mburoja - Dyqani i Ministrisë së Mbrojtjes së Republikës së Maqedonisë (90). fq. 20-23. ISSN 1587 – 6710
Racaj, Muhamet (2017) Shqyrtim i shkurtër i situatës gjeopolitike në rajon me theks të veçantë në kërcënimet e sigurisë dhe krizën e migrantëve. Mbrojtja bashkëkohore e Maqedonisë - Revista shkencore ndërkombëtare për mbrojtjen, sigurinë dhe paqen, 17 (32). fq. 37-47. ISSN 1409 – 8199
Gelev, Igor and Racaj, Muhamet (2016) Diplomacia energjike dhe roli i saj në krijimin e një bote të re multipolare. Academicus International Scientific Journal, 13. pp. 89-102.
Blazevska Andonovska, Valentina and Racaj, Muhamet (2015) Globalizimi dhe proceset dhe kërcënimet e tij. Mbrojtja bashkëkohore e Maqedonisë - Revista shkencore ndërkombëtare për mbrojtjen, sigurinë dhe paqen, 15 (29). fq. 141-149. ISSN 1409 – 8199
Racaj, Muhamet and Gelev, Igor (2015) Udhëheqja në operacionet ushtarake. Mbrojtja bashkëkohore e Maqedonisë - Revista shkencore ndërkombëtare për mbrojtjen, sigurinë dhe paqen, 15 (28). fq. 61-72. ISSN 1409 – 8199
Racaj, Muhamet and Gelev, Igor (2015) Udhëheqja në operacionet ushtarake. Mbrojtja bashkëkohore e Maqedonisë - Revista shkencore ndërkombëtare për mbrojtjen, sigurinë dhe paqen, 15 (28). fq. 59-68. ISSN 1409 – 8199
Racaj, Muhamet (2014) Sprovat siriane. . . Ushtria.
Racaj, Muhamet and Danevski, Ivica (2014) Pakti i Stabilitetit - pasqyrim i vullnetit politik të Bashkësisë Ndërkombëtare. Mbrojtja moderne maqedonase, 14 (27). fq. 33-44. ISSN 1409 – 8199
Racaj, Muhamet (2014) Masat speciale hetimore në pengimin dhe parandalimin e krimit të organizuar dhe korrupsionit në Republikën e Maqedonisë. Qendra (2). fq. 441 – 457. ISSN 1857 – 8640
Leshi, Abaz and Racaj, Muhamet (2013) Aftësitë rajonale për fatkeqësitë elementare në frymën e "mbrojtjes së kujtesës". Mbrojtja moderne maqedonase, 13 (25). fq. 139 – 151. ISSN 1409 – 8199 / 1857-887X (në linjë)
Racaj, Muhamet and Danevski, Ivica (2013) Situatat dhe sfidat e sigurisë në Ballkan. Mbrojtja moderne maqedonase, 13 (25). fq. 19-28. ISSN 1409 – 8199 / 1857-887X (në linjë)
Racaj, Muhamet (2013) Siguria në Republikën e Maqedonisë në kontekstin e sigurisë në Ballkan dhe më gjerë. Ushtria (23).
Racaj, Muhamet (2012) Mundësitë dhe mbrojtjet e Evropës. Ushtria.
Racaj, Muhamet (2012) Globalizimi dhe terrorizmi. Ushtria (45).
Racaj, Muhamet and Danevski, Ivica (2012) Transformimi i ushtrisë së Republikës së Maqedonisë. Mburoja - Dyqani i Ministrisë së Mbrojtjes së Republikës së Maqedonisë (34). ISSN 1587 – 6710
Racaj, Muhamet and Maksuti, Bekim (2012) Clausewitz në dritën e mendimit bashkëkohor ushtarak. Mbrojtja moderne maqedonase (22). ISSN 1409 – 8199
Racaj, Muhamet (2012) Koncepti i forcave rezervë të ushtrisë së Republikës së Maqedonisë sipas strukturës së re (draft konceptual). Roli i forcave të armatosura aktive dhe rezervë në mbështetjen e misioneve dhe detyrave të tyre në mjedisin rajonal dhe global të sigurisë në shekullin e 21-të.
Shih edhe
Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut
Referime
Absolventët e Universitetit të Shkupit
Shqiptarë të Kosovës
Njerëz nga Klina
|
338704
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Futbollisti%20Austriak%20i%20Vitit
|
Futbollisti Austriak i Vitit
|
Futbollisti Austriak i Vitit (Gjermanisht: APA-Fußballerwahl) është një çmim i përvitshëm futbolli, i krijuar në vitin 1984 dhe i sponsorizuar nga Austria Press Agency. Trajnerët e të gjithë klubeve të Bundesligës Austriake votojnë për të zgjedhur lojtarin që do të fitoj çmimin. Lojtarët që kualifikohen për të fituar çmimin janë të gjithë ata që luajnë në kampionatin austriak dhe të gjithë lojtarët që luajnë jashtë vendit. Fituesi zakonisht njoftohet në janar të çdo viti.
Lista e fituesve
Fituesit e shumfishtë
Lojtarët me të trashë janë ende aktiv.
Referime
Lidhje të jashtme
RSSSF
Çmime të krijuara në 1984
Çmime austriake
|
338705
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Xhemali%20Saiti
|
Xhemali Saiti
|
Xhemali Saiti është politikan shqiptar i Maqedonisë së Veriut, Ministër i Vetëqeverisjes nga viti 1999 deri në vitin 2001.
Biografia
Ai u lind më 14 shtator 1966 në fshatin Gllumovë të Shkupit. Shkollën fillore dhe të mesme e kreu në Shkup . Më 21 mars 1991 diplomoi në Fakultetin Juridik të Universitetit të Shkupit . Filloi të punojë si reporter i lajmeve në MRT - Radio Shkup. Në vitin 1996 ka dhënë provimin e jurisprudencës dhe ka filluar punën si avokat. Pas kësaj, kreu magjistraturën në Fakultetin Juridik të Universitetit Shtetëror në Tetovë . Nga 27 dhjetor 1999 deri më 13 maj 2001 ishte Ministër i Vetëqeverisjes Lokale të Republikës së Maqedonisë. Nga viti 2001 deri në vitin 2004, ai ishte nënkryetar i Komisionit Shtetëror të Regjistrimit. Në periudhën 2002-2006 ka qenë anëtar i Komisionit Shtetëror Zgjedhor të Republikës së Maqedonisë. Nga viti 2010 deri në vitin 2011 ka qenë anëtar i Komisionit Shtetëror të Regjistrimit. Më 6 nëntor 2012 ka mbrojtur temën e doktoraturës me temë “Masat alternative kundër formave të reja të kriminalitetit” (Masat alternative kundër formave të reja të krimit). Nga 25 dhjetori i të njëjtit vit është gjyqtar në Gjykatën Supreme të Republikës së Maqedonisë .
Shih edhe
Politika e Maqedonisë së Veriut
Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut
Referime
Juristë nga Maqedonia e Veriut
Absolventët e Universitetit të Shkupit
Shqiptarë në Maqedoninë e Veriut
Njerëz nga komuna e Sarajit
Ministra të Vetëqeverisjes Lokale të Maqedonisë së Veriut
Lindje 1966
Gjyqtarë nga Maqedonia e Veriut
|
338706
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Fatmir%20Skenderi
|
Fatmir Skenderi
|
Fatmir Skenderi është një avokat i shquar nga Maqedonia e Veriut me origjinë turke, anëtar i Gjykatës Kushtetuese të vendit.
Biografia
Fatmiri ka lindur në vitin 1966 në qytetin e Dibrës të Jugosllavisë Federale, por me origjinë nga fshati Torbe i Papraniku i Vogël . Studioi në shkollën fillore “Moshe Pijada” në Vapa (Qendra Zhupa) dhe më pas në gjimnazin “Zdravko Çoçkovski” në Dibër. Fakultetin Juridik të Universitetit të Shkupit “Kirili dhe Metodi” e ka diplomuar në vitin 1992 dhe më 01.09.1992 ka filluar punën në Drejtorinë republikane gjeodezike – Shkup në drejtimin gjeodez dhe kadastër në Dibër, si këshilltar. Në vitin 2001 ka dhënë provimin e jurisprudencës. Nga 1 janari 2001 deri më 15 maj 2005 ka mbajtur detyrën e sekretarit të Bashkisë Qendër Zhupë. Nga viti 2006 deri më 31 gusht 2007 ka punuar si shef i Departamentit të Gjendjes dhe Kadastrës në Dibër. Nga data 1 shtator 2007 deri më 23 prill 2008 ka punuar si avokat. Nga data 24 prill 2008 deri më 31 dhjetor 2013 ka punuar si shef i departamentit për çështje juridike në komunën Qendër Zhupë. Nga viti 2005 deri në vitin 2007 ka qenë nënkryetar i komisionit komunal zgjedhor në Qendër Zhupë, ndërsa nga viti 2011 deri në shkurt 2013 ka qenë kryetar i tij. Nga 1 janari 2014 deri në tetor 2022 ka punuar si gjyqtar civil në Gjykatën e Apelit – Shkup. Në vitin 2017 ka magjistruar në fushën e së drejtës afariste me temë: “Kufizimi i moshës minimale për punësim të të rinjve” në Universitetin “American College – UACS” në Shkup.
Më 8 tetor 2022, me propozim të Bashkimit Socialdemokrat të Maqedonisë, Skënderi së bashku me Tatiana Vasiq-Bosaxhieva u zgjodh gjyqtar kushtetues.
Shih edhe
Politika e Maqedonisë së Veriut
Gjykata Kushtetuese e Maqedonisë së Veriut
Referime
Absolventët e Universitetit të Shkupit
Juristë nga Maqedonia e Veriut
Lindje 1966
Njerëz nga Dibra
|
338707
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Vullnet%20Starova
|
Vullnet Starova
|
Vullnet Starova është mjek, profesor universitar dhe politikan shqiptar kryetar i Kuvendit të Republikës Socialiste të Maqedonisë .
Biografia
Vullneti lindi në Pogradec më 6 maj 1934 në familjen e Arif Starovës . Vëllai i tij është shkrimtari Luan Starova . Në vitin 1959 u diplomua për mjekësi në Universitetin e Shkupit . Në vitin 1965 u specializua për pediatri në Klinikën për sëmundje të fëmijëve dhe në vitin 1975 mbrojti doktoraturën në pediatri sociale në Prishtinë . Ai mbante pozita në Unionin e Veprimtarive Publike, në Këshillin e Universitetit, në Komisionin Juridik të KQ të Lidhjes së Komunistëve të Maqedonisë .
Ka qenë deputet në Kuvendin Republikan dhe në Asamblenë Federale Jugosllave. Anëtar i Komitetit Qendror të Partisë Komuniste Jugosllave dhe Këshillit Ekzekutiv (qeveria e RS të Maqedonisë. Ka qenë kryetar i Kuvendit (Parlamentit) të RS të Maqedonisë nga 28 prill 1986 deri më 5 gusht 1991.
Në Fakultetin e Mjekësisë të Universitetit të Shkupit ishte profesor ku dha mësim dhe ushtroi profesionin e tij deri në vdekje.
Shih edhe
Politika e Maqedonisë së Veriut
Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut
Referime
Shqiptarë në Maqedoninë e Veriut
Absolventët e Universitetit të Shkupit
Vdekje 1994
Lindje 1934
Njerëz nga Pogradeci
Profesorë të Universitetit të Shkupit
Absolventët e Universitetit të Prishtinës
Mjekë nga Maqedonia e Veriut
|
338708
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Arif%20Starova
|
Arif Starova
|
Arif Starova është historian shqiptar përkthyes nga turqishtja osmane.
Biografia
Arifi ka lindur në Pogradec, asokohe pjesë e kazasë së Starovës, vilajeti i Manastirit. Daja i tij është Ali Fethi Okyar. Djemtë e tij janë shkrimtari Luan Starova dhe politikani Vulnet Starova. Në vitin 1943 u shpërngul me familjen në Strugë dhe pas luftës mbeti në Jugosllavinë Federale.
Së bashku me Metodija Sokoloski, Vanço Boshkov dhe Fetah Ishaq përktheu dhe redaktoi serinë "Dokumentet turke për historinë maqedonase".
Shih edhe
Kultura e Maqedonisë së Veriut
Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut
Referime
Njerëz nga Pogradeci
Përkthyes prej osmanishtes në serbo-kroatisht
Njerëz nga Vilajeti i Manastirit
Shqiptarë në Jugosllavi
|
338710
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Persekutimi%20i%20shqiptar%C3%ABve%20n%C3%AB%20Jugosllavi%20%281941-1999%29
|
Persekutimi i shqiptarëve në Jugosllavi (1941-1999)
|
Persekutimi i shqiptarëve në Jugosllavi (1941-1999) i referohet temës së persekutimit të shqiptarëve në Kosovë gjatë periudhës 1941-1999 në Jugosllavi. Një sërë masakrash dhe mizorish u kryen nga trupat partizane, çetnike, bullgare dhe jugosllave kundër shqiptarëve në fillimet e federatës. Në vitet 1950, Aleksandar Rankoviq, kreu i shërbimit sekret jugosllav, kishte dëbuar, vrarë ose burgosur mijëra shqiptarë gjatë "mbledhjes së armëve të viteve 1955-1956". Në vitet '80 dhe '90, nacionalizmi serb nën Millosheviçin dhe protestat e shqiptarëve që kërkonin pavarësinë, çuan në shtypje nga autoritetet jugosllave dhe përfundimisht në luftë. Në këtë periudhë u vranë dhe u dëbuan shumë shqiptarë. Persekutimi i shqiptarëve zyrtarisht përfundoi në vitin 1999 kur Jugosllavia u bombardua dhe forcat e KFOR-it hynë në Kosovë.
Sfondi
Kjo ishte vazhdimësi dhe pjesë e masakrave të shqiptarëve në luftërat ballkanike, masakrave të shqiptarëve në luftën e parë botërore dhe persekutimit të shqiptarëve në mbretërinë e Jugosllavisë.
Para federatës, shqiptarët në Kosovë kishin qenë grupi etnik më i keqtrajtuar dhe viktima e diskriminimit sistematik dhe formave të ndryshme të presionit për t'u larguar nga rajoni.[1] Ndërmjet viteve 1937 dhe 1941, Mbretëria e Jugosllavisë krijoi një program për dëbimin e 200,000 shqiptarëve në Turqi, i cili u ndërpre me fillimin e Luftës së Dytë Botërore.[2]
Kur filloi Lufta e Dytë Botërore, nacionalistët shqiptarë në Ballin Kombëtar në Kosovë luftuan përkrah Gjermanisë dhe Italisë dhe shpresonin të ribashkonin Kosovën me Shqipërinë, qëllim i cili u realizua kur Benito Musolini siguroi krijimin e një "Shqipërie të bashkuar territorialisht dhe etnikisht". 3]
Politika ndaj popullsisë shqiptare në fillim ishte një kopje e politikës kombëtare të futur në BRSS. Përkundër ideologjisë së ngjashme, me synim eliminimin e “armikut të klasës”, në Kosovë u vendos ligji ushtarak, i cili vazhdoi deri në fillim të vitit 1946. Kështu, edhe pse shqiptarëve me kushtetutë u jepeshin të drejta të barabarta me kombet e tjera në Jugosllavi, ata ishin të privuar prej tyre në realitet. Por ata nuk e pranuan atë situatë pa ankesa dhe shprehën mosmarrëveshjet e tyre me forma të ndryshme rezistence.
Me shpresën për të tërhequr besnikërinë e regjimit komunist në Shqipëri, Josip Broz Tito parashikoi bashkimin e Kosovës me Shqipërinë, por u ndalua nga propaganda dhe frika serbe, megjithëse Tito ishte i bindur në doktrinën e Leninit se nacionalizmi serb (d.m.th. nacionalizmi i kombeve më të mëdha) ishte më të rrezikshme se ato më të voglat (d.m.th. nacionalizmi shqiptar).[4] Tito mbeti kundërshtar i hegjemonisë serbe në këtë çështje.
Politika asimiluese dhe diskriminuese
Kur Kosova iu dorëzua Jugosllavisë, shqiptarët protestuan. Shumë nacionalistë shqiptarë u vranë të burgosur ose u ekzekutuan dhe shumë u dëbuan ose u arratisën. Megjithëse Kosova u shpall autonome në kuadër të Republikës Socialiste Federative të Jugosllavisë, aftësitë politike të krahinës në realitet mbetën shumë të kufizuara. Pushteti efektiv legjislativ ushtrohej nga Serbia. Që nga viti 1945, objektivat e politikës për Kosovën synonin asimilimin e popullsisë shqiptare dhe ndryshimin e karakteristikave kulturore të Kosovës. Përpjekjet për asimilim dështuan pasi shqiptarët e Kosovës vazhduan të flisnin shqip.[5]
666 shekuj burg
Në vitin 1980, 80% e të gjithë të burgosurve politikë ishin shqiptarë, gjë që ilustron shkallën e persekutimit.[6][7][8][9]
Ndërmjet viteve 1945 dhe 1990, mbi 8220 shqiptarë u dënuan me 66672 vjet e 7 muaj burg, ose 666 shekuj, 72 vjet e 7 muaj. Mesatarja e dënimit për individ ishte 7 vjet e 1 muaj. Në periudhën 1981–1990 janë dënuar 3348 persona me burgim dhe 23770 janë dënuar me 8 vjet. 10,000 të tjerë u dënuan për kundërvajtje ose 1,233 vjet. Në këtë periudhë u dënuan edhe 1346 ushtarë shqiptarë, ndërsa 63 u vranë në kazermat ushtarake. Nga marsi 1981 deri në tetor 1989, 584.373 shqiptarë u keqtrajtuan nga policia. U përdor dhunë, si kërcënime dhe rrahje deri në humbje të vetëdijes.[10]
Në vitin 1945, në Kosovë u dënuan me burgim mbi 2.086 persona, me gjithsej 14.810 vjet e 6 muaj. Në periudhën 1956–1980, 901 persona u burgosën dhe u dënuan me 6,397,1 vjet burg. Gjatë periudhës 1981–1989, çdo i treti shqiptar do të kalonte në duart e policisë jugosllave.[11] Pas demonstratave të vitit 1981, 3.348 persona u dënuan me 25.000 vjet burg. Rreth 1346 ushtarakë shqiptarë u dënuan me 955 vjet e 6 muaj burg, dhe 63 prej tyre u kthyen në arkivole.
Masakrat
Sipas shtypit shqiptar, rreth 36.000 shqiptarë u vranë nga forcat partizane titiste pas Luftës së Dytë Botërore.[12][13]
Në fillim të vitit 1945, autoritetet jugosllave pushkatuan më shumë se 1000 shqiptarë nga Kosova.
në mënyrë të paligjshme dhe pa gjykim në territorin e shtetit shqiptar.[14] Shumë krime jugosllave u evidentuan nga zyrtarë të lartë të shtetit shqiptar si Nesti Kerenxhi, ish-zëvendësministri i Brendshëm, nënkoloneli Zoi Themeli, ish-zyrtar i lartë i Sigurimit të Shtetit dhe Shefqet Peçi. Ndërmjet viteve 1944 dhe 1946, në qytetin e Mitrovicës u masakruan më shumë se 2000 shqiptarë nga Brigada VI Kosmet jugosllave.[15]
Masakra e Mitrovicës
Ndërmjet viteve 1944 dhe 1946, në qytetin e Mitrovicës u masakruan më shumë se 2000 shqiptarë nga Brigada VI Kosmet jugosllave.[16]
Masakra e Vushtrrisë
Në qytetin e Vushtrrisë janë gjetur të vdekur 400 persona.[17]
Masakra e Gostivarit
Në nëntor të vitit 1944, në mes të Kosovës dhe Tetovës u pushkatuan mbi 1000 veta. Në Gostivar oficerët jugosllavë vranë 300 shqiptarë pasi i nxorrën nga kazermat. Në dhjetor të vitit 1944, në këtë qytet u arrestuan 70 persona, të cilët u pushkatuan në një kodër të quajtur Gradishtan. Më 17 nëntor 1944 në stacionin e monopolit të duhanit në Tetovë u mblodhën rreth 10.000 shqiptarë dhe po atë natë shumë prej tyre u pushkatuan.[18]
Masakra e Kirçovës
Në fshatin Kirçovë u vranë 320 shqiptarë. 300 djem të tjerë u morën nga Shkupi me pretekstin se do të dërgoheshin në njësi ushtarake, por ata nuk u kthyen më.[19]
Masakrat e Shkupit
Shumë masakra u bënë në zonën e Shkupit. Në fshatin Bojane u vranë 76 burra dhe 30 gra e fëmijë, ndërsa në fshatin Bllacë u vranë të gjithë burrat (160 veta) dhe 50 fëmijë dhe fshatit iu dogj zjarri.[20][21]
Masakrat e Drenicës
Sipas gazetës “Zëri i Populli”, vazhdët e Titos e shqyen dhe e hodhën flamurin shqiptar dhe filluan të shtënat masive dhe terrorin e paparë në rajonin e Drenicës. Fëmijët dhe gratë shtatzëna u pushkatuan dhe u varën, njerëzit u lanë të varur në këmbë dhe shumë vdiqën nga torturat. Qindra ushtarë të rekrutuar shqiptarë u pushkatuan në rrugën Prizren-Kukës-Tiranë. Në rajonin e Goricës në Trieste, më shumë se 2000 djem shqiptarë nga Maqedonia, të mobilizuar në brigada të punës, u vranë me gazra helmues.[22]
Masakra e Gjakovës
20 shqiptarë nga malësia e Gjakovës u vranë nga forcat jugosllave.[23]
Masakra e Bihorit e vitit 1943
Të mbështetur nga forcat italiane, forcat serbo-malazeze, nën komandën e Pavle Gjurishiqit, rrafshuan 82 fshatra në krahinën e Bihorit të Sanxhakut më 5–6 janar 1943. Dokumentet arkivore shqiptare zbulojnë se 4628 shqiptarë u masakruan në 2 ditë.[24 ] Qindra të tjerë, kryesisht gra dhe vajza, u kapën. 15,000 u detyruan të ikin. Rajoni ishte nën protektoratin e italianëve që lejuan masakrën.[25] Burime të tjera thonë se 9200 shqiptarë u vranë.[26][27] Burimet boshnjake ekzistojnë gjithashtu për të verifikuar mizoritë.[28][29]
Një delegacion shqiptar hetoi çështjen dhe arriti në përfundimin se 590 burra u vranë, 185 u therën, 119 u vranë me bajonetë. 340 gra u vranë, 285 u goditën me thikë 266 të copëtuara. 701 fëmijë u vranë, 705 u dogjën dhe 447 u copëtuan. 359 burra dhe 275 gra u plagosën. 250 vajza të reja u dëbuan në kampet çetnike nën kontrollin e Drazha Mihailoviqit, ku u përdhunuan. Burimet janë marrë nga Arkivi Qendror i Shtetit në Tiranë, në fondin arkivor të vitit 1943, dosja nr. 5, me 57 fletë. Kryeministrit të atëhershëm Ekrem Bej Libohova iu dërguan disa dokumente origjinale.
Masakra e Gjilanit e vitit 1942
Në fshatin Bllacë të Kaçanikut, 128 shqiptarë u pushkatuan nga brigada partizane maqedonase. 128 shqiptarë të tjerë u gjetën në një varr masiv dhe disa me fyt të prerë. Më 15 nëntor u zbuluan 109 viktima dhe të nesërmen 8. Më 25 korrik 1942, kryeplaku i fshatit Gjilan raportoi se të mbijetuarit erdhën pa rroba, strehë dhe duke fjetur në fusha të hapura. Kur forcat bullgare pushtuan rajonin, shqiptarët morën armët dhe u zhvilluan beteja të ndryshme.
Më 15 shtator 1943, komandanti serb Jagod dhe forcat e tij çetnike bombarduan xhaminë e Preshevës natën e Ramazanit, duke vrarë katër dhe duke plagosur 28. Ata masakruan edhe civilë në Iseukë, Gosponicë dhe Sopot. Në fshatin Kokë, Ymer Saqapi mbeti i plagosur në drejtim të fshatit Kokaj, ku vdiq dhe u varros në varreza. Nga plagët vdiqën disa shqiptarë, ndër ta Ahmet Haziringa Llovca, Rifat Lipovica më 14 dhjetor 1944. Varri nuk është i njohur për viktimat e Gjilanit.
Më 28 nëntor 1944, kur forcat e mobilizuara serbe të Brigadës III të Preshevës hynë në fshatin Gosponicë, Rrustemi u vra së bashku me 33 banorë të Gosponicës dhe Bukurocës.[30]
Në qytetin e Gjilanit u pushkatuan 1000 veta, ndërsa në Skenderaj 250. Në fshatin Polon të Ferizajt, 28 persona janë qëlluar me armë zjarri në sy të familjeve të tyre. Në afërsi të Prishtinës, në vendin e quajtur Tomboce u pushkatuan mbi 200 persona, ndërsa në një ditë në Prishtinë u masakruan 70 persona. Në Pejë nga dhjetori 1944 deri në fillim të vitit 1946 u vranë 200 shqiptarë.[31]
Masakra e Rogovës e vitit 1941
Në prill Në vitin 1941, në Rogovë u masakruan shqiptarët katolikë në 8 fshatra të Gjakovës. Mizoritë janë dokumentuar në një libër të titulluar “Trojet e Arbërisë” nga Dom Viktor Sopi.[32] U vranë 64 shqiptarë nga fshatrat e parisë së Smaçit: Bistazhini, Bërdosana, Doli, Fshaji, Kusari, Kushaveci, Marmulli dhe Smaqi. Autorët ishin komandantët serbë Sreçko Çemerikiq dhe Brajan Zoriq.[33]
Masakrat e Preshevës 1941-45
Më 18 prill 1941, trupat bullgare masakruan 341 shqiptarë, burgosën 790 persona dhe dogjën 650 shtëpi në Preshevë.[34] Në Bujanoc, trupat vranë 649 civilë dhe dogjën 1180 shtëpi.[35] Në Preshevë dhe Kumanovë, gjatë gjysmës së parë të vitit 1945, u arrestuan rreth 600 pjesëtarë të popullatës shqiptare, nga të cilët rreth 200 u vranë rrugës për në qytetin e Vranjës, ndërsa pjesa tjetër u mbyt në burgun e Vranjës. Edhe shumë të tjerë u pushkatuan në qytetin e Preshevës.
Masakrat e Gosponicës, Qarrit dhe Iseukajt
Shumica e mizorive të komunistëve serbo-maqedonas u bënë gjatë natës të shoqëruar me muzikë që të mos dëgjoheshin britmat nga torturat e fëmijëve dhe grave.[36] Në Iseuk, të gjithë meshkujt u vranë. Në Gosponicë u vranë 8 persona. Më 22 dhjetor 1944, brigadat masakruan 24 shqiptarë në fshatin Qarri, dhe dogjën 50 shtëpi.[37][38][39]
Masakrat e Shkupit
Më 6 tetor 1944, në fshatin Bllacë të Shkupit, Brigada XVI jugosllave vrau 111 civilë shqiptarë dhe kufomat u lanë pas disa ditësh pa u varrosur.[40] Autori ka qenë Glisha Sharanoviq. Në Gjilan janë vrarë rreth 7845 persona.
Masakra e Tivarit e vitit 1945
Në vitin 1945 mijëra burra shqiptarë u masakruan nga komunistët malazezë në Tivar.
Konfiskimi i armëve në vitet 1955-56
Aleksandar Rankoviq, kreu i shërbimit sekret jugosllav, filloi një periudhë diskriminimi sistemik. Paranoja e Rankoviçëve dhe obsesioni racist, fanatik me shënjestrimin e shqiptarëve në Kosovë çoi në të ashtuquajturën "mbledhje të armëve të viteve 1955-56", ku mijëra shqiptarë u burgosën, u dëbuan ose u vranë dhe u torturuan deri në vdekje duke i futur kokat e tyre në furra derisa të u dogjën të gjallë. Sipas burimeve shqiptare, tashmë në vitet 1945–46, rreth 12.000 shqiptarë ishin nën vëzhgim nën Rankoviç, i cili i konsideronte shqiptarët si "informbyroistë", një term që do të thotë diçka e ngjashme me "spiun".[41]
Ekzekutimet publike
Deri në vitin 1952, komunistët jugosllavë vazhduan të zhvillonin gjyqe dhe ekzekutime publike të shqiptarëve, në përpjekje për të frikësuar bandat e vogla që i rezistuan dhunshëm sundimit jugosllav në Kosovë. Dëshmitë sugjerojnë se policia në bashkëpunim me sigurimin e shtetit përdori sistematikisht reprezalje dhe keqtrajtime, duke shkelur kufijtë kushtetues dhe të tjerë ligjorë gjatë operacionit. Për shembull, Budimir Gajiq, në cilësinë e tij si shef në Prizren, e përshkroi procedurën në një raport të brendshëm në vitin 1956 si vijon:
"Ne treguam këmbëngulje kur thërrisnim njerëzit dhe i mbajtëm derisa t'i dorëzonin armët, për 4-5 ditë. Ka pasur edhe raste në të cilat njerëzit janë mbajtur 4-5 ditë në dëborë dhe janë rrahur. Në të njëjtën mënyrë, dëshmitë e dëshmitarëve të pjesëmarrësit në konfiskim si zyrtarët ashtu edhe civilët zbulojnë aplikimin e rrahjeve sistematike ndaj atyre që dyshohet se posedojnë armë zjarri.”[42]
Sipas burimeve shqiptare, qëllimi i Rankoviqit ishte të rriste presionin ndaj shqiptarëve që ata të largoheshin për në Turqi.[43] Shumë shqiptarë nuk kishin armë, por u detyruan të gjenin një pushkë dhe t'i dorëzonin për t'i dhënë fund ngacmimeve.
Qëllimi i aksionit ishte promovimi i frikës në pjesët rurale të Kosovës. Represionet jugosllave të shqiptarëve çuan në vdekjen e mijërave dhe shumë u larguan në Turqi. Sipas burimeve të gjetura në Arkivin e Agjencisë së Universitetit Shtetëror të Kosovës (ASHAK) dhe në Arkivin Historik Rajonal të Gjakovës, Rankoviq përfundimisht u zhvendos pasi u vunë në dispozicion raportet për deformime dhe keqtrajtime të shqiptarëve. Një qëllim tjetër ishte dëshira e Rankoviqit për shovinizëm etnik.[44]
Ka raportime për burrat e Rankoviçit që përdornin gënjeshtra ku u kishin shpëlarë trurin djemve të rinj shqiptarë se një plak i caktuar i fshatit (të cilin Rankoviç donte ta hiqte) kishte vrarë babanë e djemve. Djali më pas do të armatosej nga burrat e Rankoviqëve dhe do të vazhdonte të vriste objektivin.[45]
Dëbimet
Ndërmjet viteve 1953 dhe 1967, 408 000 shqiptarë u dëbuan për shkak të politikës së Rankoviqit. Rreth 30,000 njerëz iu nënshtruan torturave dhe 103 njerëz humbën jetën si pasojë e këtyre torturave dhe rreth 10,000 njerëz mbetën invalidë të përjetshëm.[46]
Rankoviç gjithashtu minimizoi dhe minimizoi masakrën e Tivarit në 1945.[47]
Vrasjet jugosllave të zyrtarëve të rëndësishëm shqiptarë
Me qëllim të destabilizimit të situatës së shqiptarëve, në kohën e Rankoviqit, autoritetet jugosllave kanë kryer një sërë atentatesh dhe vrasjesh.
Xheladin Hana
U arrestua dhe u torturua Xheladin Hana, patriot shqiptar, dhe kjo ndodhur më 15 dhjetor 1948.[48][49]
Nexhat Agolli
Nexhat Agolli, nënkryetar i qeverisë maqedonase, me origjinë nga Dibra e Madhe, u arrestua më 15 prill 1949 dhe u mbyt për vdekje nga burrat e Rankoviqit.[50]
Rifat Berisha
Duke ditur se policia sekrete jugosllave, e udhëhequr nga Çedo Topalloviç dhe Çedo Mijoviç, ishte pas Rifat Berishës, një kryetar nacionalist shqiptar, ai zgjodhi të luftojë në kodrat e Drenicës, më 17 maj 1949.[51][52] Fshati Gajrak u rrethua dhe shqiptarët luftuan me trupat jugosllave gjatë gjithë natës, derisa u masakruan.[53]
Sabaudin Gjura
Në dimrin e vitit 1950 u vra patrioti shqiptar Sabaudin Gjura, si dhe Isuf Torozi, i cili u arrestua në vitin 1949 dhe u torturua deri në vdekje.[54][55]
Cenë Shyqriu
Në mars të vitit 1949, Cenë Shyqriu nga Gjakova u arrestua dhe u zhduk pa lënë gjurmë.[56]
Vrasjet e vitit 1981
Në vitin 1981, studentë shqiptarë u vranë dhe u helmuan në Mitrovicë, Vushthrri, Ferizaj dhe Prishtinë nga policia jugosllave.
Kriza e vitit 1997
Sipas autores Jane Sharp, pas vdekjes së Titos në vitet 1980, Sllobodan Millosheviqi përdori pakënaqësinë e serbëve të Kosovës për të nxitur urrejtjen. Dr. Mary Kaldor nga London School of Economics vuri në dukje se konflikti primar i viteve 1980-1990 mund të gjurmohej nga "insistimi i Millosheviçit për rëndësinë mistike të Kosovës",[57] pjesë e një propagande më të madhe serbe të zhvilluar nga intelektualët serbë. Miti i Kosovës u fry dhe u kthye në mjet shtypjeje.
Masakrat e viteve 1998-99
Shumë masakra u kryen nga forcat serbo-jugosllave mbi popullatën civile shqiptare në Luftën e Kosovës 1998–99.
Burime
1.Cviic, Christopher (2005). Kosovo 1945-2005. pp. 851–860. Retrieved 23 August 2023.
2.Jeta, Loshaj. "Kosovo and Ukraine Are More Similar Than Many Think". Retrieved 23 August 2023.
3.STAMOVA, MARIYANA (2017). THE ALBANIAN FACTOR IN SERBIA/YUGOSLAVIA IN THE 19th and 20th CENTURIES (What Albania could not accomplish as an independent state, namely the unification of the entire Albanian nation in one state, was in fact finalized with Benito Mussolini’s decree of June 29, 1941 which provided for the establishment of a “territorially and ethnically united Albania” under an Italian protectorate. ed.). Institute of Balkan Studies&Center of Thracology, Bulgarian Academy of Sciences. Retrieved 23 August 2023.
4.T. BATAKOVIĆ, DUŠAN. The Case of Kosovo: Separation vs. Integration Legacy, Identity, Nationalism. Belgrade: Institute for Balkan Studies Serbian Academy of Sciences and Arts. p. 109. Retrieved 23 August 2023.
5.Refugees, United Nations High Commissioner for. "Refworld | Assessment for Kosovo Albanians in Yugoslavia". Refworld.
6.Matas, David (26 July 1996). No More: The Battle Against Human Rights Violations (Almost half of the political prisoners in Yugoslavia were ethnic Albanians jailed for asserting their identification with the Albanian nationalist cause. Albanian nationalism takes the form not so much as a desire to join neighbouring ... ed.). Dundurn. p. 39. ISBN 978-1-4597-1847-0.
7. Dolečki, Jana; Halilbašić, Senad; Hulfeld, Stefan (19 November 2018). Theatre in the Context of the Yugoslav Wars (As a result, three in every four ordinary prisoners in Yugoslav prisons at that time were Albanian political prisoners from Kosovo. Sabile KeçmeziBasha explains that Albanians of former Yugoslavia spent 666 centuries, 72 years and 7 ... ed.). Springer. ISBN 978-3-319-98893-1. Retrieved 24 August 2023.
8.Pichler, Robert; Grandits, Hannes; Fotiadis, Ruža (1 September 2021). "Kosovo in the 1980s – Yugoslav Perspectives and Interpretations". Comparative Southeast European Studies. pp. 171–182. doi:10.1515/soeu-2021-0059.
9.Dragović-Soso, J. 2002. “Saviours of the Nation.” Serbia’s Intellectual Opposition and the Revival of Nationalism. London: Hurst.
10. Keçmezi-Basha, Sabile (2009). Të burgosurit politikë shqiptarë në Kosovë 1945-1990: (gjatë viteve 1945-1990 në ish-Jugosllavi shqiptarët kaluan në burgje 666 shekuj, 72 vjet e 7 muaj burgim) (in Albanian). Logos-A. pp. 178, 368, 393. ISBN 978-9989-58-322-3. Retrieved 24 August 2023.
11. Organizations, United States Congress House Committee on Foreign Affairs Subcommittee on Human Rights and International (1987). Persecution of the Albanian Minority in Yugoslavia: Hearing and Briefing Before the Subcommittee on Human Rights and International Organizations of the Committee on Foreign Affairs, House of Representatives, Ninety-ninth Congress, Second Session, October 2 and 8, 1986 (There is virtually no Albanian family in Kosovo that does not have someone in prison , including minors . The treatment of the political prisoners in Yugoslavia is atrocious . I will read to you only one paragraph of a petition signed ... ed.). U.S. Government Printing Office. Retrieved 24 August 2023.
12. "The national-chauvinistic policy of the Yugoslav revisionists against the Albanians of Kosovo, Macedonia and Montenegro". Published in the newspaper "Zëri i Popullit". Dated September 9, 1958, no. 217 (3118), p. 4.
13. Lenhard, Hamza (2022). Politics of Ethnic Accommodation: Decentralization, Local Governance, and Minorities in Kosovo. LIT Verlag Münster. ISBN 978-3-643-91225-1. Retrieved 19 August 2023.
14. AMPJ. Published 1949, Dokument nr. 191 (B/ V-2), p. 43. "Relations of Serbian authorities on the treatment of Albanians in Kosovo and Albania".
15.Sabit Syla, p-7.
16.Sabit Syla - Instituti i Historisë, Prishtinë. "Vendosja e pushtetit jugosllav në Kosovë dhe në viset e tjera shqiptare (1944 – 1945)". p-6. (Translation: When the VI Kosmet Brigade entered Mitrovica, more than 2,000 people from the city and nearby neighborhoods were shot. In the town of Vushtrri, 400 people were found dead. In November 1944, from Kosovo to Tetovo, more than 1,000 people were shot, leaving the fields and ditches.)
17.Sabit Syla - Instituti i Historisë, Prishtinë. "Vendosja e pushtetit jugosllav në Kosovë dhe në viset e tjera shqiptare (1944 – 1945)". p-6.
18.Sabit Syla, p-7.
19.Sabit Syla, p.8
20. AMPJ, Published 1960, Dokument nr. 530/2, p. 10. Report titled "The situation and problems of the Albanian population in Yugoslavia", prepared by Rako Naço and Petro Papi.
21. Sabit Syla. p-10.
22. Sabit Syla, p-10.
23. "AMPJ". Published 1981, Document nr 1140/1, p.114-115. "Report of the III Corps of the National Liberation Army of Albania". March 1945.
24.RSH), Instituti i Historisë (Akademia e Shkencave e (1993). The Truth on Kosova. Encyclopaedia Publishing House. p. 198. Retrieved 23 August 2023.
25.A. Selmani-A.Aliu; Myderriz Haki Efendiu, "Lidhja e Histoianëve të Kosovës". Prishtina, 2005. p. 169.
26.Alpion, Gëzim (30 December 2021). Mother Teresa: The Saint and Her Nation. Bloomsbury Publishing. p. 12. ISBN 978-93-89812-46-6. Retrieved 23 August 2023.
27."Masakra e Bihorit në Natën e Bozhiqëve të 43-tës(I) – Dielli | The Sun". 5 January 2015. Retrieved 23 August 2023.
28. "Genocid u Bihoru na Badnje veče i Božić 1943, po albanskim arhivskim dokumentima (II)". Dardania Press (in Bosnian). 5 January 2021.
29."Genocid u Bihoru na Badnje veče i Božić 1943". Sandžak PRESS (in Bosnian). 7 January 2016. Retrieved 23 August 2023.
30.Nijazi, Ramadani (2020). Shtegtim në histori – I / Nijazi Ramadani . – Gjilan : Rrjedha, 2020.–libra ; 21 cm. [Libri] I. – (Gjilani në rezistencën kombëtare në juglindje të Kosovës 1941-1951) : (studim dokumentar monografik. Gjilan. pp. 277–281. ISBN 978-9951-453-24-0. Retrieved 23 August 2023.
31.Sabit Syla. p-9.
32."Trojet e Arbri" - The Albanian Right in Defense of Ethnic Albania". Published in 2006 in Prizren, Klinë. pages-276-286.
33."80 vjet nga masakra serbe e Rogovës dhe injorimi i kësaj masakre nga institucionet shkencore dhe politike të Kosovës". Bota Sot.
34. Jovan Marsijeviq, Hranislav Rakiq, Hronologija 1903-1945, Leskovac 1979, p. 185.
35. Ardian, Emini (6 October 2016). Botohet libri i autorit Preshevar Ardian Emini "Presheva në rrjedhat e historisë" (Shek.XX). UNIVERSITETI I TIRANËS FAKULTETI HISTORI-FILOLOGJI DEPARTAMENTI I HISTORISË. p. 85. Retrieved 23 August 2023.
36. Ardian, Emini (6 October 2016). Botohet libri i autorit Preshevar Ardian Emini “Presheva në rrjedhat e historisë” (Shek.XX). UNIVERSITETI I TIRANËS FAKULTETI HISTORI-FILOLOGJI DEPARTAMENTI I HISTORISË. p. 111. Retrieved 23 August 2023.
37. S. Latifi. "Rrugëtimi nëpër Luginë të Preshevë". p-78
38. Петар Joчев. p-125.
39. Xhafer Shatri "Vështrim i përgjithshëm mbi politikën serbomadhe në Kosovë". Geneva: Immigrant from Kosovo. 1987, p.91.
40. Ramadani, Nijazi. Mbrojtja Kombëtare e Kosovës Lindore Nga Nijazi RAMADANI. pp. 4–8, 10. Retrieved 23 August 2023.
41. "Persekutimi i shqiptarëve në kohën e Rankoviqit (1948-1968) – Epoka e Re". Retrieved 24 August 2023.
42. Stroehle, Isabel (30 June 2021). The Yugoslav State Security Service and Physical Violence in Socialist Kosovo. pp. 110–112. Retrieved 23 August 2023.
43. Shefqet Dinaj Napulan. "Aksioni i Mbledhjes Se Armeve Ne Dukagjin (1955 /1956)". 2011. ISBN 978-1-4478-5197-4. p-43.
44. Shefqet Dinaj. "COLLECTING ARMS ACTION ON GJAKOVA TERRYTORY (1955-1956)". Fakulteti i Edukimit, Universiteti i Prishtinës, Prishtinë, KOSOVO. AKTET ISSN 2073-2244. Journal of Institute Alb-Shkenca www.alb-shkenca.org Reviste Shkencore e Institutit Alb-Shkenca Copyright © Institute Alb-Shkenca. p.553
45. Mithat Begolli. "KRYEZINJTË E GJAKOVËS". May 28, 2012. ISBN 978-1-304-12767-9.
46. Rifati, Rexhep (4 March 2021). "Marrëveshja e `53-tes, sforcohet me dhunë ndaj shqiptarëve në "Periudhën e Rankoviçit"". Prointegra. Retrieved 23 August 2023.
47. Butka, Uran (30 December 2014). Masakra e Tivarit dhe Pergjegjesia e Shtetit Shqiptar (in Albanian) (During the sending of a number of Albanians to supplement the units of the IV Army, an incident occurred, which was not such that it could not be located, so that the consequences could be extinguished. I don't want to go into details. An Albanian jumped from a conveyor belt, took out his rifle and killed him. Then another fighter was killed. However, our other leaders, instead of solving the issue without spreading the conflict, wanted to retaliate, they tried to shoot. 40 Albanians for each fighter killed. The revolt broke out. Someone from the Albanians started throwing bombs. Maybe there were some bombs. And our commanders opened fire and killed 300 Albanians". ed.). Booktique.al. Retrieved 23 August 2023.
48. Hetemi, Atdhe (6 October 2020). Student Movements for the Republic of Kosovo: 1968, 1981 and 1997 (Rifat Berisha died fighting in the hills of Drenica in 1948, and Xheladin Hana was murdered by the UDBA (Yugoslav State Security Service) in 1948. Rusinow, The Yugoslav Experiment, 1948–1974, 25. 13. Literature on Kosovo migration ... ed.). Springer Nature. ISBN 978-3-030-54952-7. Retrieved 24 August 2023.
49. Pavlović, Aleksandar; Draško, Gazela Pudar; Halili, Rigels (13 June 2019). Rethinking Serbian-Albanian Relations: Figuring out the Enemy (Rifat Berisha died fighting in the hills of Drenica in 1948 and Xheladin Hana was murdered by the UDBA (Yugoslav State Security Service) in 1948. Dennison I. Rusinow, The Yugoslav Experiment, 1948–1974 (Berkeley: University of ... ed.). Routledge. ISBN 978-1-351-27315-2.
50. Heraclides, Alexis (31 December 2020). The Macedonian Question and the Macedonians: A History (.. where he met his death in 1951.213 This was also the fate of the main Albanian Macedonian, the young jurist Nexhat Agolli, who had served as deputy-president of ASNOM and minister of social works.214 On the whole, however, ed.). Routledge. ISBN 978-1-000-28944-2. Retrieved 24 August 2023.
51. Hetemi, Atdhe (6 October 2020). Student Movements for the Republic of Kosovo: 1968, 1981 and 1997 (Rifat Berisha died fighting in the hills of Drenica in 1948, a ed.). Springer Nature. p. 67. ISBN 978-3-030-54952-7. Retrieved 24 August 2023.
52. Keçmezi-Basha, Sabile (2009). Të burgosurit politikë shqiptarë në Kosovë 1945-1990: (gjatë viteve 1945-1990 në ish-Jugosllavi shqiptarët kaluan në burgje 666 shekuj, 72 vjet e 7 muaj burgim) (in Albanian) (Yes, in 1949 (only for 10 months) there are data that according to the same law for criminal offenses against the people... among which was the 82-year-old Tahir Berisha.110 In this heroic fight, the brave Rifat Berisha fell.. . ed.). Logos-A. ISBN 978-9989-58-322-3. Retrieved 24 August 2023.
53.AQSH of RPSSH, P.252/ I, 1951, dos. 340, M-F 393, page 36.
54. Shaban Braha. "Gjenocidi serbomadh". p.497-498.
55. "Persekutimi i shqiptarëve në kohën e Rankoviqit (1948-1968)". PrizrenPress - Portal informativ (in Albanian). 28 June 2021. Retrieved 24 August 2023.
56. "Persekeutimi i Shqiptarëve në kohën e Rankoviqit (1948-1968)". DRINI.us (in Albanian). 28 June 2021. Retrieved 24 August 2023.
57. KOSOVO UNTIL MAY 1997 The origins of the Kosovo crisis up to May 1997 (In her written evidence, Jane Sharp explained how Milosevic rose to power in the late 1980s by fuelling and then exploiting Serb resentment of the Kosovo Albanians.[22] "Although it is true that there has been a long history of antagonism between the Serbian and Albanian populations," Dr Mary Kaldor of the London School of Economics observed that "the current crisis has to be primarily traced back to the mobilisation of nationalist sentiment by Milosevic in the late 1980's. The position of the Serb minority in Kosovo and the insistence on the mystical importance of Kosovo to the Serbian nation were central elements of the nationalist propaganda developed by Serbian intellectuals and exploited by Milosevic, using all the contemporary techniques, especially television, available." The Serbian Information Centre informed us that "the current rulers of Serbia have, for their own ends, inflated the Kosovo myth out of all proportions and turned it into a means of oppression of their own people."[23] ed.). Select Committee on Foreign Affairs Fourth Report. Retrieved 23 August 2023.
|
338711
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Persekutimi%20i%20shqiptar%C3%ABve%20n%C3%AB%20Mbret%C3%ABrin%C3%AB%20e%20Jugosllavis%C3%AB
|
Persekutimi i shqiptarëve në Mbretërinë e Jugosllavisë
|
Persekutimi i shqiptarëve në Mbretërinë e Jugosllavisë përfshinte vrasje masive, ekzekutime, djegie fshatrash, plaçkitje, përdhunime, tortura, burgime, internime dhe dëbime me forcë të shqiptarëve të kryera nga forcat ushtarake dhe paraushtarake gjatë gjithë mbretërimit të Mbretërisë së Jugosllavisë. 1] Këto mizori pasuan masakrat e mëparshme të shqiptarëve në Luftën e Parë Botërore dhe masakrat e shqiptarëve në luftërat ballkanike të kryera nga forcat serbe, malazeze dhe jugosllave.
Sipas historianes Miranda Vickers, midis 200,000 dhe 300,000 shqiptarë u dëbuan nga Jugosllavia gjatë periudhës së ndërmjetme, ndërsa Noel Malcolm vlerëson se numri është midis 90,000 dhe 150,000. Hakif Bajrami [sq] vlerësoi se rreth 240,000 shqiptarë u dëbuan nga Kosova nga viti 1918 deri në vitin 1941.[2]
Dhjetëra mijëra shqiptarë u vranë në Kosovë, Maqedoni dhe Mal të Zi gjatë periudhës së ndërmjetme. Përafërsisht 60,000–77,000 shqiptarë u vranë nga viti 1918 deri në 1921.[1][3][4] Sipas Haki Demollit, deri në vitin 1940 janë vrarë 80.000 shqiptarë.[5]
Sfondi
Shumë shqiptarë në Kosovë dhe Shqipëri rezistuan të përfshiheshin në regjimet jugosllave që ndryshonin shpesh, duke e ditur se forcat e reja jugosllave ishin të njëjtat trupa serbo-malazeze që kishin kryer masakra ndaj civilëve të pambrojtur. Shqiptarët e shihnin bashkëjetesën paqësore si të paarritshme duke pasur parasysh terrorin dhe dhunën që përjetuan.[6][7]
Pas Luftës së Parë Botërore, Serbia vuajti shumë nga pushtimi austro-hungarez dhe Kosova pa përleshje mes shqiptarëve dhe serbëve. Në vitin 1918, Aleatët e Luftës së Parë Botërore e shpërblyen Serbinë për përpjekjet e saj me formimin e një Mbretërie të centralizuar nga Serbia të Serbëve, Kroatëve dhe Sllovenëve, e cila e mbajti Kosovën si pjesë të Serbisë. Kushtet për shqiptarët e Kosovës u përkeqësuan pasi autoritetet serbe zbatuan taktika asimiluese si mbyllja e shkollave në gjuhën shqipe duke inkurajuar shqiptarët të emigronin. Mbretëria promovoi vendosjen e kolonëve serbë dhe sllavë në Kosovë, duke filluar kështu kolonizimin jugosllav të Kosovës.[6]
Pjesë të popullsisë shqiptare që i rezistuan sundimit serb në Kosovë filluan manovrat ushtarake dhe formuan lëvizjen kaçake. Nën udhëheqjen politike të Hasan Prishtinës dhe Bajram Currit, lëvizja u vendos në Shkodër dhe drejtohej nga organizata Komiteti për Mbrojtjen Kombëtare të Kosovës.[8] Ndër kërkesat e tyre ishin rihapja e shkollave në gjuhën shqipe, njohja e shqipes si gjuhë bashkëzyrtare dhe autonomia,[8] me synimin për bashkimin e Kosovës me Shqipërinë.[9] Kaçakët u angazhuan në kryengritje, duke synuar ushtrinë dhe formacionet administrative serbe, por i ndaluan anëtarët e saj të synonin serbët dhe kishat e paarmatosura.[8][10] Autoritetet serbe i konsideruan ata thjesht si banditë dhe si kundërpërgjigje ndaj rebelimit të tyre, u kundërpërgjigjën duke kryer operacione kundër tyre si dhe kundër popullatës civile.[8] Në vitin 1919, një revoltë në shkallë të gjerë në Drenicë, e cila përfshinte 10.000 njerëz, e nxitur nga Azem Galica, u shua nga ushtria jugosllave.[10] Në vitin 1924, konfrontimet ushtarake midis shqiptarëve dhe serbëve përfunduan pasi lëvizja kaçake u shtyp në mënyrë efektive.[8]
Masakrat
Ky seksion ka nevojë për zgjerim. Ju mund të ndihmoni duke shtuar në të. (gusht 2023)
Kosova
Qypevë
Më 28 maj 1919, forcat serbe masakruan 22 shqiptarë dhe një fëmijë 2-vjeçar në rajonin e Qypevës, në rajonin e Damanekut dhe Bubëlit. Një i ri shqiptar i quajtur Halili i Vogël "Halili i Vogël" mbijetoi.[11][burim jo i besueshëm?]
Gurabardhi dhe Zatriq
Në qershor të vitit 1919, çetnikët serbë të udhëhequr nga kolonel Kataniq, Babiq dhe Stanko sulmuan fshatin Llapushë, gjoja në ndjekje të kaçakëve që banonin në malet e Gurabardhit. Banorët u masakruan. Detashmenti serb sapo kishte ardhur pas masakrës në Zatriq ku 27 shqiptarë u vranë me bajonetë dhe një nga pleqtë e fshatit u rrah për vdekje dhe një tjetri iu nxorën sytë.[12][Nevojitet verifikim].
Masakra e Konjuhit
Në vitin 1924, forcat jugosllave hynë në fshatin e familjes shqiptare Konjuhi dhe masakruan të gjithë familjen.[13]
Mitrovicë
Në vitin 1924 u shkatërruan dy fshatra dhe u vranë 300 familje.[14] Ndërmjet viteve 1919 dhe 1921, në Mitrovicë u vranë rreth 1330 shqiptarë.[15]
Prishtinë
Sipas një gazete shqiptare, në krahinën e Prishtinës, trupat serbe kishin vrarë 4600 veta, kishin burgosur 3659 persona, kishin rrahur 353 persona, kishin shkatërruar 1346 shtëpi dhe kishin plaçkitur 2190 shtëpi.[16]
Dubnica
Nën urdhrat e komandantit Petrovic dhe prefektit Likiq, fshati i Dubnicës u rrethua dhe u dogj më 10 shkurt 1924. Autoritetet jugosllave masakruan 25 persona: 10 gra, 8 fëmijë nën tetë vjeç dhe 6 burra mbi pesëdhjetë.[17]
Rugova
Në vitin 1919, forcat jugosllave kryen shumë mizori në Rugovë. Nga 25 dhjetori 1918 deri në fillim të marsit 1919 u vranë rreth 842 shqiptarë, duke përfshirë gra, pleq, fëmijë dhe foshnja.[1][18]
Keqekolle
Në 1921, forcat jugosllave kryen shumë mizori mbi popullsinë civile shqiptare të Keqekollës dhe Prapashticës.[19][20]
Dushakjë
Në vitin 1921, në fshatin Jabllanicë të rajonit të Dushkajës, në fshatin Jabllanicë të rajonit të Dushkajës, u bë një masakër nga çetnikët ushtarakë dhe paraushtarakë serbo-malazez kundër popullsisë shqiptare. Autorët ishin Kosta Peçanac, Miliq Krstiq, Spire Dobrosavleviq, Arseni Qirkoviq, Gal Milenko, Nikodim Grujici dhe Novë Gilici. Gjatë ditës u vranë 63 civilë.[21]
Peja
Në Pejë u masakruan 1563 shqiptarë dhe u shkatërruan 714 shtëpi nga viti 1919 dhe 1921.[15]
Prizreni
Në Prizren u vranë afërsisht 4,600, së bashku me 2,194 shtëpi të djegura ndërmjet viteve 1919 dhe 1921.[15]
Ferizaj
Nga viti 1919 deri në vitin 1921 në Ferizaj u masakruan rreth 1694 njerëz.[15]
Podgur
Më 15 dhjetor 1919, një çetë çetnike malazeze tentoi të çarmatoste një tregtar shqiptar në fshatin Podgur, gjë që rezultoi në djegien e 138 shtëpive dhe plaçkitjes së 400 shtëpive. Përveç kësaj, gra, fëmijë dhe burra të moshuar u masakruan.[22][1]
Mali i Zi
Hoti
Më 25 dhjetor 1919 komandanti malazez Savo Pjetri me ushtrinë e tij mbërriti në Hoti në rajonin e Kushës në Gjytetzë. 72 shqiptarë u arrestuan dhe u dërguan në Prekaliaj, u mbajtën gjithë natën dhe më pas u ekzekutuan të nesërmen në mëngjes dhe u hodhën në një varr masiv, me shpresën për të fshehur krimin.[23][24] Më 7 dhjetor 2019 u mbajt përkujtimor për viktimat nga familjarët e Hotit në SHBA.[25][26]
Plavë dhe Gusinje
Më 25 mars 1919, Komiteti i Kosovës i dërgoi një raport në frëngjisht zyrës britanike Forign duke raportuar se ndërmjet 17–23 shkurtit 1919, trupat serbo-malazeze masakruan popullsinë e Plavës dhe Gusinjës.[27] Autoritetet jugosllave masakruan 333 gra, fëmijë dhe burra të moshuar deri në mars të vitit 1919.[1]
Rozhaje
Në muajin shkurt të vitit 1917, trupat serbo-malazeze masakruan 700 shqiptarë në Rozhajë dhe 800 në rajonin e Gjakovës dhe përdorën artileri për të shkatërruar 15 fshatra të Rugovës.[1]
Historiciteti
Sipas gazetës shqiptare “Dajti” të datës 7 nëntor 1924 dhe të dhënave të nxjerra nga Arkivi i Komitetit të Mbrojtjes Kombëtare të Kosovës, ndërmjet viteve 1918 dhe 1921, ndaj popullsisë shqiptare kanë ndodhur masakra të shumta.[28][29][30] ]
Departamenti i Shtetit i Shteteve të Bashkuara raportoi për masakra të përhapura në Mal të Zi në maj të vitit 1919. Informacioni u mor nga refugjatët shqiptarë në Shkodër, të mbledhura nga nënkoloneli Sherman Miles. Masakra kishte përfunduar dhe Mali i Zi ishte "pastruar plotësisht" nga shqiptarët dy muaj përpara vizitës së tij në krahinë. Sipas refugjatëve shqiptarë, rreth 30,000 shqiptarë u vranë në Mal të Zi deri në maj 1919. Misioni britanik në Shkodër, megjithatë, e vendosi këtë shifër në 18,000–25,000.[1]
Në korrik 1919, konsulli francez në Shkup raportoi 9 masakra me 30.000–40.000 viktima dhe se shkollat fillore shqipe ishin mbyllur përsëri dhe u zëvendësuan me shkolla serbe.[3]
Rreth 35.000 shqiptarë ikën në Shkodër si pasojë e mizorive.[31] Sipas Sabrina P. Ramet, rreth 12,000 shqiptarë u vranë në Kosovë ndërmjet viteve 1918 dhe 1921, që përkon me pretendimin e shqiptarëve se u vranë 12,346 njerëz.[32][4][33] Më shumë se 6000 shqiptarë u vranë nga forcat jugosllave në janar dhe shkurt të vitit 1919.[34] Rreth 2,000 'patriotë shqiptarë' u vranë në Kosovë ndërmjet viteve 1919 dhe 1924. Ky numër u rrit në 3,000 midis 1924 dhe 1927.[35]
Sipas politikanit shqiptar të Kosovës Haki Demolli, deri në vitin 1940 në Mbretërinë e Jugosllavisë janë "shfarosur" 80.000 shqiptarë.[5]
Reagimet ndërkombëtare
Gazeta zvicerane La Jeune République botoi një artikull më 25 shtator 1921 nga Louis Rochard, duke përmendur mizoritë jugosllave mbi popullsinë shqiptare.[36]
Në qershor 1919, komandanti italian Piacentini dërgoi një telegram ku raportonte se trupat serbe “dogjën fshatrat dhe masakruan gra e fëmijë”.[37]
Burime
1.Department of State, United States (1947). Papers Relating to the Foreign Relations of the United States. U.S. Government Printing Office. pp. 740–741. Retrieved 19 August 2023.
2.Rama, Shinasi (2019). Nation Failure, Ethnic Elites, and Balance of Power: The International Administration of Kosova. Springer. p. 107. ISBN 978-3030051921. Retrieved 27 March 2020.
3.Aggression against Yugoslavia correspondence. Faculty of Law, University of Belgrade. 2000. ISBN 978-86-80763-91-0. Retrieved 19 August 2023.
4.Ramet, Sabrina Petra (19 February 2018). Balkan Babel: The Disintegration Of Yugoslavia From The Death Of Tito To The Fall Of Milosevic, Fourth Edition (more than 12,000 Kosovar Albanians were killed by Serbian forces between 1918 and 1921, when pacification was more ... ed.). Routledge. ISBN 978-0-429-97503-5. Retrieved 19 August 2023.
5. Demolli, Haki (2002). Terrorizmi. Prishtina: Law Faculty Prishtina. “based on the national secret files, in the period 1918-40 around 80,000 Albanians were exterminated, between 1944 and 1950, 49,000 Albanians were killed by the communist Yugoslav forces, and in the period 1981-97, 221 Albanians were killed by the Serbian police and military forces. During these periods hundred of thousands of Albanians have been forcibly displaced towards Turkey and Western European countries.”
6.Geldenhuys, D. (22 April 2009). Contested States in World Politics. Springer. pp. 108–109. ISBN 978-0-230-23418-5. Retrieved 19 August 2023. “[...] of the state to the Kingdom of Yugoslavia (meaning South Slavs) in 1929 brought no respite for the persecuted Albanians. The retribution to which they were subjected (including massacres) continued the now familiar cycle of grievous”
7. Bytyçi, Enver (1 April 2015). Coercive Diplomacy of NATO in Kosovo. Cambridge Scholars Publishing. p. 12. ISBN 978-1-4438-7668-1. Retrieved 19 August 2023.
8. Lenhard, Hamza (2022). Politics of Ethnic Accommodation: Decentralization, Local Governance, and Minorities in Kosovo. LIT Verlag Münster. p. 62. ISBN 9783643912251.
9. Tasić, Dmitar (2020). Paramilitarism in the Balkans: Yugoslavia, Bulgaria, and Albania, 1917-1924. Oxford University Press. p. 161. ISBN 9780198858324.
10. Robert Elsie (November 15, 2010), Historical Dictionary of Kosovo, Historical Dictionaries of Europe, vol. 79 (2 ed.), Scarecrow Press, p. 64, ISBN 978-0810872318
11."Pjesë të zgjedhura nga thesari popullor i Turjakës". DRINI.us (in Albanian). 25 January 2023. Retrieved 21 August 2023.
12. Jetish Kadishani "Masakra e Gurbardhit" (The Massacre of Gurabardhi). Bujku, Prishtina. August 28, 1997, p-8.
13. Pllanaj and Emin Kabashi, Prof. Dr. Nusret (2001). The Terror of Invading Serbia over Albanians 1844-1999. Prishtina: Arkivi Shtetëror i Kosovës. ISBN 9951404006. Retrieved 21 August 2023.
14. The Practice of Bourgeois Class Justice in the Struggle Against the Revolutionary Movement of the Workers, the National Minorities and the Colonial and Semi-colonial Peoples. Mopr Publishing House. 1928. Retrieved 19 August 2023.
15. Pllana, Nusret; Kabashi, Emin (2001). Der Terror der Besatzungsmacht Serbien gegen die Albaner (in Albanian) (1918-1921, sont tues beaucoup d'albanais ainsi que leurs maisons brulees. Dans la prefecture de Peja 1563 personnes tuees et 714 maisons brulees; a Mitrovica 1330 personnes et 42 maisons brulees. ed.). Arkivi Shtetëror i Kosovës. p. 33. ISBN 978-9951-404-00-6. Retrieved 19 August 2023.
16. (Faksimile të marra nga gazeta “ Dajti”, emri i gazetës dhe një tabelë, ku tregohen mizoritë e serbëve mbi shqiptarët më 1918-1921). (Translation: (Facsimiles taken from the newspaper "Dajti", the name of the newspaper and a table, showing the atrocities of Serbs on Albanians in 1918-1921). Albanian paper "Dajti". Title: Summary of the atrocities of the Serbian forces in Kosovo (October 15, 1918-June 1, 1921). The number killed in Pristina: 4,600. Inmate casualties: 3,569. (Extracted from the Archive of the Kosovo Committee). Volume 53. "Sold wherever you want".
17. Elsie, Robert. "The Situation of the Albanian Minority in Yugoslavia Memorandum Presented to the League of Nations". albanianhistory.net.
18. "Statistics of the Rugova Massacre". www.albanianhistory.net.
19. Sherifi, Remzije (2007). Shadow Behind the Sun. Sandstone. p. 35. ISBN 978-1-905207-13-8. Retrieved 19 August 2023.
20. Studia Albanica (in French). L'Institut. 1981. p. 74. Retrieved 19 August 2023.
21. Krasniqi, Mark (1984). Lugu i Baranit: monografi etno-gjeografike (in Albanian). Akademia e shkencave dhe e arteve e Kosovës. p. 37. Retrieved 19 August 2023.
22. Jarman, Robert L. (1997). Yugoslavia: 1918-1926 (Un detachement montenegrin do comitadjis a esanye de dearmer un ommercant albanais. Vers le decembre 15 ont eu lieu les massacres Podgur. On a detruit 138 maisons; 400 maisons pillees. Villeards et enfante massacres. (Translation: A Montenegrin detachment from comitadjis tried to disarm an Albanian trader. Around December 15, the Podgur massacres took place. 138 houses were destroyed; 400 houses looted. Villers and child massacres.) ed.). Archive Editions Limited. p. 165. ISBN 978-1-85207-950-5. Retrieved 19 August 2023.
23. Camaj, Albert (24 December 2019). "MALESIA.ORG - Tuz, Malësi - JUNÇAJ: 100 VJETORI I MASAKRËS SË HOTIT". MALESIA.ORG - Tuz, Malësi. Retrieved 21 August 2023.
24. "Hoti massacre commemorated; Albanian-American prosecutor Gjon Junçaj: End of 100 years of Silence". Oculus News. 7 December 2019. Retrieved 21 August 2023.
25. "Përkujtohet masakra e Hotit/ "Jam pasardhës i një prej viktimave", prokurori shqiptaro-amerikan: Fund heshtjes 100-vjeçare". www.balkanweb.com (in Albanian). Retrieved 21 August 2023.
26. K, Star Plus (7 December 2019). "MASAKRA E HOTIT, PROKURORI SHQIPTAR I SHBA: S'KA MË HESHTJE". STAR PLUS TV - SHKODER. Retrieved 21 August 2023.
27. Elsie, Robert; Destani, Bejtullah D. (30 January 2018). Kosovo, A Documentary History: From the Balkan Wars to World War II. Bloomsbury Publishing. ISBN 978-1-78672-354-3. Retrieved 19 August 2023.
28. Shaban Braha, Gjenocidi serbomadh dhe qëndresa shqiptare ( 1844-1990), Lumi-T, Gjakovë, 1991, p. 225-375.
29. Hamit Boriçi, Një shekull e gjysmë publicistikë shqiptare ( 1848-1997), Tiranë, 1997, p. 84-85.
30. Blendi Fevziu, Histori e shtypit shqiptar 1848-2005, Onufri, Tiranë, 2005, p. 60.
31. Division, Library of Congress Federal Research (1994). Albania: A Country Study. Federal Research Division, Library of Congress. ISBN 978-0-8444-0792-0. Retrieved 19 August 2023.
32. Bieber, Florian; Daskalovski, Zidas (2 August 2004). Understanding the War in Kosovo. Routledge. p. 17. ISBN 978-1-135-76155-4. Retrieved 19 August 2023.
33. The Near East. 1921. Retrieved 19 August 2023.
34. Phillips, David L. (20 July 2012). Liberating Kosovo: Coercive Diplomacy and U. S. Intervention (Serbian troops cracked down, killing more than 6,000 Albanians ed.). MIT Press. p. 5. ISBN 978-0-262-30512-9. Retrieved 19 August 2023.
35. RSH), Instituti i Historisë (Akademia e Shkencave e) (1993). The Truth on Kosova. Encyclopaedia Publishing House. Retrieved 19 August 2023.
36. "Shkrim i vitit 1921, për krimet serbe në Kosovë: Tokat u dogjën, popullata u masakrua, pronat u plaçkitën!". Telegrafi (in Albanian). 2 March 2020.
37. Motta, Giuseppe (25 March 2014). Less than Nations: Central-Eastern European Minorities after WWI, Volumes 1 and 2. Cambridge Scholars Publishing. p. 221. ISBN 978-1-4438-5859-5. Retrieved 19 August 2023.
|
338712
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Artefaktet%20te%20vjedhura%20te%20Kosov%C3%ABs
|
Artefaktet te vjedhura te Kosovës
|
Artefaktet e vjedhura të Kosovës (srb): Украдени косовски артефакти) i referohet debatit të vazhdueshëm në Kosovë dhe Serbi në lidhje me artefaktet e shkatërruara ose të vjedhura arkeologjike dhe etnologjike të trashëgimisë shqiptare para luftës së Kosovës, gjatë dhe pas luftës. .[1][2] Artefaktet u vodhën dhe u transportuan në Muzeun e Beogradit ku ruhen edhe sot e kësaj dite. Sipas burimeve shqiptare, artefaktet e mbetura në Serbi mund të jenë të paligjshme.[3] Më shumë se 1200 artefakte të tipit neolitik (5500-6000 vjet të vjetër) dhe të tipit Vinça u vodhën nga Muzeu i Kosovës në vitin 1999. Më pas ato u nxorrën kontrabandë gjatë luftës.
Më 19 maj 2022, Muzeu i Kosovës organizoi një ngjarje të quajtur "Na ktheni në shtëpi" me qëllim të ndërgjegjësimit për artefaktet e vjedhura.[4] U shfaqën mbi 700 fotografi.
Artefakte të vjedhura në 1998-99
Gjatë agresioneve jugosllave të udhëhequra nga Millosheviqi në Kosovë, shumë objekte u vodhën në përpjekje për të fshirë çdo gjurmë të historisë shqiptare. Koleksioni i parë prej 677 artefakte u “huazuan” sipas autoriteteve serbe nga Galeria e Akademisë së Arteve.[5] Koleksioni i dytë numëron 571 artefakte, të cilat u “huazuan” dhe u transportuan në Muzeun e Novi Sadit, Beogradit dhe Suboticës. Gjithsej 1247 artefakte mbeten të pakthyera.[6]
Artefakte të vjedhura në 2015
Sipas gazetarit të Time, Shaban Maxharraj, në një intervistë për “Tonight with Rronin”, arkeologët serbë kanë publikuar një punim shkencor bazuar në disa artefakte të vjedhura në Kosovë. Këto artefakte, sipas Maxharraj, janë vjedhur gjatë procesit të restaurimit të Kalasë së Nobobërdës që ka filluar në vitin 2015, derisa tenderin për këtë e ka fituar një kompani me seli në Beograd, e quajtur “Koto”.[7][8]
Ai po ashtu ka thënë se ka komunikim me autorët e publikimit dhe se ata kanë deklaruar se nuk janë në dijeni për kontrabandë dhe kanë shprehur gatishmërinë që artefaktet të kthehen në Kosovë nëse është kështu. Maxharraj ka treguar se KOHA ka ofruar një raport të Inspektoratit me të gjeturat dhe rekomandimet për Ministrinë e Kulturës lidhur me këtë rast, i cili do të publikohet në numrin e së enjtes të gazetës “Koha Ditore”.
Miratimi i UNESCO-s
Kërkesa mbështetet nga Konventa e UNESCO-s për Mjetet e Ndalimit dhe Parandalimit të Importit dhe Eksportit të Paligjshëm dhe Transferimit të Pronësisë së Pasurive Kulturore.[9]
Reagimet ndërkombëtare
Në një artikull në BalkanInsight, thuhet se "heqja ose zhvendosja me forcë e trashëgimisë kulturore të një kombi pret në kockë identitetin e një kombi".[10]
Lista e objekteve
Disa nga artefaktet e kërkuara:[11]
"Ocarina", një instrument muzikor i bërë nga balta e pjekur. I përket periudhës së neolitit të hershëm (mijëvjeçari 7-6 p.e.s.). Është gjetur në Runik të Skenderajt.
Një figurinë antropomorfe që i përket periudhës së neolitit të vonë (mijëvjeçari V - IV p.e.s.), kultura e Vinçës. Gjetur në Fafos II, Mitrovicë.
Skulptura e mermerit e njohur si "Zonja Dardane", që paraqet një shembull unik të krijimit artistik të popullsisë autoktone, e krijuar në shekullin II - III. Gjetur në Vërban të Kllokotit.
Mermeri "koka e aktorit" (shek. II pas Krishtit) e zbuluar në Nekropolin Verior (Memoria) të Ulpianës.
Bastisja e policisë gjermane
Në shkurt 2013, policia gjermane bastisi shtëpitë e dy qytetarëve serbë dhe zbuloi disa nga artefaktet dhe deklaroi se ato kishin ardhur nga gërmime ilegale.[12] Artefaktet më pas u kthyen në Kosovë.[13]
Kthimi i objekteve
Nga gjithsej 1,248 artefakte të kërkuara, autoritetet serbe kthyen vetëm një.[14][15][16]
Drejtori i Muzeut Kombëtar të Kosovës Ajet Leci i ka shkruar një letër Muzeut Kombëtar në Beograd, Muzeut Etnografik dhe Akademisë së Arteve dhe Shkencave të Serbisë duke kërkuar që t'i kthejnë artefaktet e Kosovës që vazhdojnë të mbahen në Serbi.[17] [18] Dy kërkesa zyrtare janë bërë dhe publikuar.[19]
Burime
1.IOANNIS ARMAKOLAS, AGON DEMJAHA AROLDA ELBASANI STEPHANIE SCHWANDNERSIEVERS (2021). LOCAL AND INTERNATIONAL DETERMINANTS OF KOSOVO’S STATEHOOD (PDF) (The Kosovo Museum’s collection is itself defined by the ongoing political dispute between Kosovo and Serbia, with the latter refusing to recognize the independence of the former. A large number of the Kosovo Museum’s artefacts from the classical, post-classical and medieval periods were displayed in an exhibition in Belgrade in 1999 and never returned. This has weighed heavily on the museum’s identity since. ed.). LOCAL AND INTERNATIONAL DETERMINANTS OF KOSOVO’S STATEHOOD —VOLUME II. p. 52. ISBN 978-9951-503-06-8. Retrieved 20 August 2023.
2. Sasa Dragojlo, Perparim Isufi (December 7, 2022). "Heritage Heist: Kosovo, Serbia Fight over 'Loaned' Museum Exhibits". No. Belgrade, Pristina BIRN. Retrieved 20 August 2023.
3. "Artefakti i vjedhur nga Serbia, Kosova e kërkon kthimin e tij". Paparaci. No. The Ministry of Culture of the Republic of Kosovo, headed by Hajrullah Çeku, has started a campaign on "twitter" through which Serbia is asked to return the artifacts that it stole from Kosovo. This is how this ministry acted today when it asked Serbia to return an anthropomorphic figure from the 5th-4th millennium BC, which was found in Mitrovica. "1247 Kosovo artifacts illegally kept in Serbia. This anthropomorphic figurine belongs to the late Neolithic period (5th - 4th millennium BC), Vinca culture. Found in Fafos II, Mitrovica, Republic of Kosovo. Help us bring the FIGURINE back home", says the reaction of MKRS, where Unesco, the European Commission and the Council of Europe are also included in the post. 9 July 2022.
4. "'Return us Home': Exhibition Seeks Return of Artifacts Held in Serbia". Prishtina Insight. 19 May 2022.
5. "Waiting endlessly for ethnological and archeological exhibits taken by the museums of Serbia". DWP-BALKAN. 22 December 2021. Retrieved 20 August 2023.
6. "Ceku: Serbia to return 1,247 artifacts to Kosovo; Gojkovic: Pristina is trying to falsify history". Retrieved 20 August 2023.
7. "Maxharraj talks about Serbian research with stolen artifacts in Kosovo". Retrieved 20 August 2023.
8. "Rikonfirmohet kontrabandimi i artefakteve të Novobërdës për në Serbi, Ministria "heton"". No. ". Retrieved 20 August 2023.
9. "Kosovo Requests the Return of over 1000 Artifacts from Serbia". Exit - Explaining Albania. No. The request is backed by agreements that foresaw the return of the archeological and ethnological artifacts after they had been exhibited in Belgrade, as well as UNESCO’s Convention on the Means of Prohibiting and Preventing the Illicit Import and Export and Transfer of Ownership of Cultural Property. 21 May 2021. Retrieved 20 August 2023.
10. Wellner, Nora. "Serbia Must Return Kosovo's Cultural Treasures". Kosovo needs to step up its campaign to ensure the return of important cultural artefacts that were removed before, during and after the war, and are now being kept by Serbia. BalkanInsight. Retrieved 20 August 2023.
11. Pamfleti, Pamfleti. "Kulture". No. In 2002, an energetic chief administrator, the German Michael Steiner, had made a special trip by helicopter from Pristina to Belgrade. The UN Governor for Kosovo had gone there with a mission to bring the "Goddess to the Throne", which Serbia had stolen while administering and holding Kosovo with the army and police. Since then, what is known as the material culture of the country, a part of it or 1247 artifacts are kept there. The Kosovo authorities have chosen to remind the international community of this, by posting these figurines on Twitter, just when they are being pressured to implement the decision for the Deçani Monastery. Pamfleti.net. Retrieved 20 August 2023.
12. "Germany's return of antiquities to Kosovo – looting and murder details unknown and withheld". conflict antiquities. 25 February 2013. Retrieved 20 August 2023.
13. "Germany returns lost ancient artifacts to Kosovo | HAEMUS | Center for scientific research and promotion of culture". 25 February 2013.
14. "Kosova kërkon kthimin e këtij artefakti të vjedhur nga Serbia". Telegrafi (in Albanian). 9 July 2022. Retrieved 20 August 2023.
15. Bytyci, Valbona. "Në më shumë se 20 vjet, vetëm një artefakt i kthyer nga Serbia në Kosovë". Retrieved 20 August 2023.
16. "Serbia Has Returned Only One of 1248 Cultural Artifacts Stolen from Kosovo". Exit - Explaining Albania. Exit. 24 August 2020. Retrieved 20 August 2023.
17. "Kosovo requests Serbia to return museum artifacts". RTKLive. Retrieved 20 August 2023.
18. Popović, Darko (12 July 2022). "Kosovo Culture Ministry demands sculpture from Belgrade". N1 (in Serbian). Retrieved 20 August 2023.
19. "Facsimile of the letter of the director of the National Museum of Kosovo, Ajet Leci, and that of the Minister of Foreign Affairs, Donika Gërvalla-Schwarz and the Minister of Culture, Hajrulla Çeku, addressed to the National Museum in Belgrade, the Ethnographic Museum of Belgrade and the Academy of Sciences and Arts in Serbia Two letters requesting the return of artifacts found in the Serbian capital since the end of the 90's have been addressed to three institutions in Belgrade. The National Museum of Kosovo, together with the Ministry of Culture, Youth and Sports and the Ministry of Foreign Affairs, did this on Wednesday, one day after the International Day of Museums". Retrieved 20 August 2023.
|
338713
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Masakrat%20e%20Shqiptar%C3%ABve%20ne%20Luft%C3%ABn%20e%20Par%C3%AB%20Bot%C3%ABrore
|
Masakrat e Shqiptarëve ne Luftën e Parë Botërore
|
Masakrat e shqiptarëve në Luftën e Parë Botërore ishin një sërë krimesh lufte të kryera nga trupat serbe, malazeze, greke dhe bullgare kundër popullsisë civile shqiptare të Shqipërisë, Maqedonisë dhe Kosovës gjatë dhe menjëherë para Luftës së Madhe. Këto mizori ishin vazhdimësi e masakrave të mëparshme të kryera gjatë Luftërave Ballkanike. Në vitin 1915, trupat serbe zbatuan një politikë të tokës së djegur në Kosovë, duke masakruar dhjetëra mijëra shqiptarë.[1] Ndërmjet viteve 1912 dhe 1915, 132 fshatra shqiptare u rrafshuan me tokë.[2][3]
Shumë shqiptarë në rajonin e Kërçovës u vranë nga forcat bullgare ndërmjet viteve 1915-1918.[4] Në vitin 1916, shumë shqiptarë në Shtërpce dhe Naçallnik vdiqën nga uria ose u sëmurën si pasojë e ushtarëve bullgarë që grumbullonin grurin e fshatarëve, gjë që çoi në një zi buke të shkaktuar nga njeriu.[5][6] Numri i shqiptarëve (përfshirë luftëtarët) që u vranë ose vdiqën gjatë Luftës së Parë Botërore në Shqipëri vlerësohet të jetë rreth 70,000 sipas Spencer Tucker.[7] Komiteti i Kosovës, në vitin 1919, pohoi se ushtritë serbe dhe malazeze vranë 200.000 shqiptarë që nga Luftërat Ballkanike, duke përfshirë rreth 100.000 shqiptarë të vrarë në Kosovë nga viti 1913 deri në 1915, dhe se trupat bullgare kishin vrarë 50.000 shqiptarë gjatë gjithë Luftës.[8] Në vitin 1921, deputetët shqiptarë pohuan se 85.676 shqiptarë të Kosovës janë vrarë që nga Luftërat Ballkanike.[9]
Pas Luftës së Madhe, shqiptarët në Mbretërinë e Jugosllavisë ishin objekt i persekutimit.
Sfondi
Gjatë Luftërave Ballkanike, në territoret e pushtuara nga Lidhja Ballkanike u kryen mizori të shumta kundër popullsisë shqiptare, tipike nga forcat serbe dhe malazeze. Sipas rrëfimeve bashkëkohore, rreth 25,000 shqiptarë u vranë gjatë gjysmës së parë të Luftës së Parë Ballkanike, përpara se dhuna të arrinte kulmin.[8][10][11] Vlerësohet se deri në 120,000 ose më shumë u vranë në Serbinë e Vjetër ose në të gjitha zonat e pushtuara nga ushtria serbe.[12][13][14][15][16][17] Përveç kësaj, sipas dokumenteve serbe, 281,747 shqiptarë mbi moshën gjashtë vjeç u dëbuan nga Serbia e Vjetër, ndërsa shifrat e tjera mund të arrijnë deri në 60,000.[18][19][20] Komisioni Carnegie i karakterizoi dëbimet dhe masakrat si një përpjekje për të transformuar strukturën etnike të rajoneve të banuara kryesisht nga shqiptarët.[21]
Masakrat
Sipas një artikulli në Boston Daily Globe, botuar më 8 nëntor 1915, trupat serbo-malazeze pushkatuan ose goditën me bajonetë 20.000 gra dhe fëmijë shqiptarë dhe shkatërruan 300 fshatra dhe 35.000 shtëpi, duke lënë 330.000 njerëz pa azil.[22]
Në vitin 1918, forcat serbe hynë në fshatrat shqiptare me qëllim që t'i çarmatosnin, duke rezultuar në djegien e një numri fshatrash.[23][24]
Sipas Justin McCarthy, në vitin 1915 forcat serbe dhe bullgare hynë në rajonin e Manastirit, në Kërçovë dhe Krushevë të Manastirit dhe dogjën 19-36 fshatra. 503 burra, 27 gra dhe 25 fëmijë u vranë dhe 600 shtëpi u dogjën.[25][26]
Kosova
Bytyci
Në vitin 1913, forcat serbe hynë në rajonin e Bytyqit dhe vranë 51 burra dhe dogjën 2000 shtëpi. Më vonë, në vitin 1915, fshati u sulmua përsëri dhe e gjithë familja Ushki pothuajse u zhduk, me vetëm një të mbijetuar.[27]
Astrazubi
Në vitin 1914, trupat serbe hynë në fshatin Astrazubi të Malishevës dhe dogjën 1029 shtëpi dhe vranë 227 civilë, kryesisht gra dhe fëmijë, megjithëse sipas burimeve shqiptare besohet se numri është më i madh. Në fshatin Banjë, të plagosurit i varrosën të gjallë.[28]
Gjilani
Në vitin 1914, trupat serbe kryen shumë mizori në Gjilan.[29]
Kamënica
Gjatë tërheqjes së ushtrisë serbe, ushtarët i vunë zjarrin Kamenicës, Selacit, Gradecit dhe Vranishtit, pasi kishin therur një numër fshatarësh dhe kishin marrë gra. Më 1 nëntor 1915, ushtarët vendosën dy artileri të lehta dyqind hapa nga fshati Vecali, në rrugën Tetovë-Prizren, dhe me këto artileri i vunë zjarrin fshatit, duke vrarë afro 65 burra, gra dhe fëmijë. . Pjesa tjetër e fshatarëve arritën të iknin. Para bombardimit të fshatit, fshatarët u kishin dhënë bukë ushtarëve serbë.[30]
Pejë
Në rajonin e Pejës në vitin 1914, trupat serbe do të ekzekutonin afërsisht 25 civilë shqiptarë çdo ditë.[31]
Vitia
Në fshatin Lubishtë, trupat serbe masakruan 104 burra, si dhe 24 burra në Julekar. Në Lubishtë u dogjën të gjallë kryefamiljari i familjes Bakiya, gjyshja e vjetër në familjen Metushi dhe dy fëmijët e familjes Emin.[32]
Maqedonia
Tetovë
Në vitin 1915, një djalë i ri shqiptar qëlloi një ushtar serb në fshatin Dërbëcë të Tetovës. Ushtria serbe kërkoi që fshati ta dorëzonte. Fshatarët refuzuan gjë që rezultoi në masakrimin e të gjithë fshatit.[33][Nevojitet një burim më i mirë]
Shqipëria
Shkodër
Në nëntor 1915, trupat malazeze vranë intelektualë dhe patriotë shqiptarë. Të tjerët u kapën dhe u dërguan në Cetinje dhe u ekzekutuan. Në mesin e dëshmorëve ishte edhe publicisti Moustafa Hilmi Leskoviki, kreu i gazetës shqipe “Kombi”.[34]
Labovës dhe Hormovës
Memoriali për burrat e masakruar në Hormovë nga forcat greke në 1914
Më 29 prill 1914, trupat greke masakruan 217 burra dhe djem nga Hormovia brenda ambienteve të manastirit të Shën Mërisë në fshatin fqinj Kodra.[35][36][37][38]
Kur ekipi i gjeneralit Dever mbërriti atje në fillim të majit, ata panë degën e një lisi dhe në kambanoren e kishës, pranë saj, dy trupa mashkullorë të varur. Porta e kishës ishte e përgjakur dhe e mbushur me plumba, gjë që tregonte se ajo ishte përdorur si vend ekzekutimi. Brenda, muret e kishës ishin gjithashtu të lyera me gjak dhe mbetje njerëzore. I gjithë mjedisi përreth ngjiste kufoma. Në oborrin përballë kishës u zbuluan tre varre masive me trupat e 217 burrave, të cilat ishin mbuluar sipërfaqësisht. Trupat holandeze pajtuan një grup romësh aty pranë, të cilët hoqën kufomat, shumë prej të cilëve kishin koka të prera ose kafka të copëtuara, për t'i rivarrosur në disa gropa të thella të sapohapura prej tyre.
Raporti i gjeneral Dever dhe ekipit mjekësor që e shoqëronin tronditi rëndë zyrat e fuqive të mëdha. Pesë vjet më vonë, në fund të Luftës së Parë Botërore, Konferenca e Paqes u mbajt në Versajë. Kryeministri grek Eleftherios Venizelos u përpoq të bindë përfaqësuesit e fuqive fituese për të aneksuar rajonin e Labovës në Greqi. Përfaqësuesit e Fuqive përmendën masakrimin e Labovës.
Panariti
Më 10 korrik 1914, trupat greke kryen një sërë mizorish mbi popullsinë shqiptare të disa fshatrave të Shqipërisë së Jugut. Rreth 250 fshatra u shkatërruan dhe 100.000 njerëz emigruan nga Vorio Epiri. Në Luaras dhe Ersekë u vranë 14 fëmijë dhe në Panarit mbi 375 shqiptarë. Në rajon u kryen disa mizori. Këtë e ka dokumentuar prifti ortodoks shqiptar Kosta P. Tomori Leusa.[39][40][38]
Korça
Para Luftës së Parë Botërore, në vitin 1914, forcat greke kryen mizori në rrethin e Korçës. Shumë nga këto krime u raportuan nga Kristo Dako në maj të vitit 1914. Forcat greke shkatërruan qindra shtëpi myslimane dhe larguan popullsinë e krishterë shqiptare nga shumë fshatra. Në këtë proces, shumë civilë u masakruan, duke përfshirë të krishterët. Në Kodër, 230 burra, gra dhe fëmijë u mblodhën në një kishë ortodokse dhe u ekzekutuan me automatikë. Rreth 20,000 refugjatë u krijuan në Korçë dhe përreth.[41]
Burime
1.Çami, Muin (1973). La Lutte anti-imperialiste de liberation nationale du peuple albanais, 1918-1920 (in French). Academie des Sciences 2.de la Rp d'Albanie, Institut d'Histoire. Retrieved 10 August 2023.
3.Pllana, Nusret; Kabashi, Emin (2001). Der Terror der Besatzungsmacht Serbien gegen die Albaner (in Albanian). Arkivi Shtetëror i Kosovës. ISBN 978-9951-404-00-6. Retrieved 10 August 2023.
4.Ternon, Yves (1995). L'Etat criminel: les génocides au XXe siècle (in French). Seuil. ISBN 978-2-02-017284-4. Retrieved 10 August 2023.
5.Dr.sc.Ilmi Veliu:”Masakrat në Kërqovë që i bëri Bullgaria ndaj shqiptarve të Kosovës 1915-1918″
6.Krste Bitovski. "Glad, Stradanja i otpor stanovnishtva Kosova i Metohije za vreme bugarske okupacije". Istoriski Glasnik, Belgrad 1963. p. 84
7.Janaçie Popoviq. "Kosovo u ropstvo pod bugarima 1915-1918". Published in Leskovac, 1921.
8.Tucker, Spencer; Mary Roberts, Priscilla. World War I: Encyclopedia, Volume 1. p. 77.
9.Kosovo, A Documentary History: From the Balkan Wars to World War II 1788311760, 9781788311762. Retrieved 10 August 2023.
10.Albanians at the Ambassador Conference in Tirana, 1 August. New York: Near East College Association. 1921. p. 199. Retrieved 31 December 2019.
11.Levene, Mark (2013). Devastation: Volume I: The European Rimlands 1912-1938. Oxford University Press. ISBN 978-0199683031.
12.Hudson, Kimberly A. (5 March 2009). Justice, Intervention, and Force in International Relations: Reassessing Just War Theory in the 21st Century. Taylor & Francis. p. 128. ISBN 9780203879351. Retrieved 6 September 2016 – via Google Books.
13.Novakovic, Kosta. "Colonisation and Serbianisation of Kosova". The Insitute of History, Prishtina. Archived from the original on December 25, 2013.
14.Rifati, Fitim. Kryengritjet shqiptare në Kosovë si alternativë çlirimi nga sundimi serbo-malazez (1913-1914) (PDF). Journal of Balkan Studies. p. 84. “According to Serbian Social Democrat politician Kosta Novakovic, from October 1912 to the end of 1913, the Serbo-Montenegrin regime exterminated more than 120,000 Albanians of all ages, and forcibly expelled more than 50,000 Albanians to the Ottoman Empire and Albania.”
15. Alpion, Gëzim (30 December 2021). Mother Teresa: The Saint and Her Nation. Bloomsbury. p. 11. ISBN 9789389812466. “During the Balkan wars, in total '120,000 Albanians were exterminated', hundreds of villages' were shelled by artillery and 'a large number of them were burned down' across Kosova and Macedonia. The figures do not include people killed in present-day Albania and the devastated houses, villages and towns that Serbian and Montenegrin soldiers left behind when they were eventually forced to retreat.'”
16.Ademi, Haxhi (2019). "THE CASE OF THE "DISPLACEMENT" OF SERBS FROM KOSOVO DURING WORLD WAR TWO" (PDF). Analele UniversităŃii din Craiova. Istorie: 32.
17.Zhitia, Skender (2021). "The Anti-Albanian Policy of the Serbian State, Programs and Methods (XIX-XX)". Journal of History & Future.
18. Geshov, Ivan Evstratiev (1919). La genèse de la guerre mondiale: la débâcle de l'alliance balkanique (in French) (as for example that of the Serbian deputy Triša Kaclerovićh, who, in an article published in 1917 by the International Bulletin, affirms that in 1912-1913 120,000 Albanians were massacred by the Serbian army ed.). P. Haupt. p. 64. Retrieved 9 August 2023.
19. Štěpánek, Václav (2010). Problem of colonization of Kosovo and Metohija in 1918–1945 (PDF) (in Czech). p. 88.
20. Qirezi, Arben (2017). "Settling the self-determination dispute in Kosovo". In Mehmeti, Leandrit I.; Radeljić, Branislav (eds.). Kosovo and Serbia: Contested Options and Shared Consequences. University of Pittsburgh Press. ISBN 9780822981572.
21. "SERBIAN OCCUPYING WARS AND OTHER MEASURES FOR EXPULSION OF ALBANIANS (1912-1941)". The Insitute of History, Prishtina. Archived from the original on March 24, 2012.
22. Kramer 2008, p. 138
23. Skopiansky, M.D. Les atrocités serbes d’après les témoignages américains, anglais, français, italiens, russes, serbes, suisses, etc., etc (PDF) (Les atrocités commises par les Serbes dans l’Albanie septentrionale après l’amnistie accordée en octobre dernier (Extrait (lu Corriere delle Puglie, quotidien paraissant à Bari (Italie) ed.). Ancien rédacteur du Journal Macédonien « La Patrie ». BIBLIOTHÈQUE DES PEUPLES BALKANIQUES. 1. pp. 115–116. Retrieved 10 August 2023.
24. JANJETOVIĆ, Zoran, 2005, Deca careva, pastorčad kraljeva : nacionalne manjine u Jugoslaviji 1918-1941, Belgrade: INIS.
25. "Massacres in Dismembered Yugoslavia, 1941-1945 | Sciences Po Mass Violence and Resistance - Research Network". www.sciencespo.fr. 25 January 2016.
26. Death and Exile: The Ethnic Cleansing of Ottoman Muslims, 1821-1922. March 1, 1996. p.183
27. "Eshtrat në shtëpinë e Ali Ahmetit: ja çfarë shkruan Justin McCarthy mbi masakrat serbo-bullgare në Kërçovë 54455-kot-655". Retrieved 12 August 2023.
28. Elsie, Robert (24 April 2015). The Tribes of Albania: History, Society and Culture. Bloomsbury Publishing. ISBN 978-0-85773-932-2. Retrieved 12 August 2023.
29. Rifati, Fitim (2015). "Mizoritë e Ushtrisë Serbe në Rajonin e Astrazubit më 1914". Gjurmime Albanologjike - Seria e shkencave historike (in Albanian). pp. 81–91.
30. Destani, Bejtullah D. (2003). Ethnic Minorities in the Balkan States, 1860-1971: 1888-1914. Archive Editions. ISBN 978-1-84097-035-7. Retrieved 10 August 2023.
31. raboti, Bulgaria Ministerstvo na vŭnshnite (1919). La vérité sur les accusations contre la Bulgarie (in French). l'État. Retrieved 10 August 2023.
32. de 1914-1918, France Commission de publication des documents relatifs aux origines de la guerre (1933). Documents Diplomatiques Français (1871-1914): 1913 (in French). Impr. nationale. Retrieved 10 August 2023.
33. Destani, Bejtullah D. (2003). Ethnic Minorities in the Balkan States, 1860-1971: 1888-1914. Archive Editions. ISBN 978-1-84097-035-7. Retrieved 10 August 2023.
34. "Shqiptari nuk e ka zakon ta shes shqiptarin:Ja cfarë kishte ndodhur në vitin 1915 në fshatin Debërcë". StrugaLajm.
35. Skopiansky, M.D. Les atrocités serbes d’après les témoignages américains, anglais, français, italiens, russes, serbes, suisses, etc., etc (PDF) (Les atrocités commises par les Serbes dans l’Albanie septentrionale après l’amnistie accordée en octobre dernier (Extrait (lu Corriere delle Puglie, quotidien paraissant à Bari (Italie), année XXVIe, N' 354, du 21 décembre 1913.) ed.). Ancien rédacteur du Journal Macédonien « La Patrie ». BIBLIOTHÈQUE DES PEUPLES BALKANIQUES. 1. Retrieved 10 August 2023.
36. "1915 | Mid'hat bey Frashëri: The Epirus Question - the Martyrdom of a People". www.albanianhistory.net.
37. Destani, Bejtullah D. (2003). Ethnic Minorities in the Balkan States, 1860-1971: 1914-1923. Archive Editions. ISBN 978-1-84097-035-7. Retrieved 10 August 2023.
38. Swire, Joseph (1937). King Zog's Albania. Liveright. Retrieved 10 August 2023.
39. "Greek barbarities in Albania". Oculus News. 9 April 2016.
40. Çemerica, Haxhi; Buzali, Ilir (1984). Riza Kodheli (in Albanian). Shtëpia Botuese "8 Nëntori". Retrieved 10 August 2023.
41. Tomori, Kosta Papa (2012). Barbaritë greke në Shqipëri: kujtime historike, 1913-1914 (in Albanian). Naimi. ISBN 978-9928-109-38-5. Retrieved 10 August 2023.
42. Elsie, Robert. "1914 Christo Dako: Terrible Greek Atrocities in the District of Kortcha". albanianhistory.net.
"Kur Hasan Prishtina u tregonte britanikëve krimet serbe në Kosovë: Janë vra 20, 000 burra e 1,500 gra". Nacionale.
|
338714
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Muhamed%20Halili
|
Muhamed Halili
|
Muhamed Nevzat Halili është një polotikan shqiptar nga Maqedonia e Veriut.
Biografia
Ai u lind më 21 shkurt 1951 në fshatin Xhepçishtë të Tetovës. Ka diplomuar në Fakultetin Filologjik në Universitetin e Shkupit .
Më pas ka dhënë mësim frëngjisht në shkollën Kiril Pejçinoviq në Tetovë. Ai u dënua me paralajmërim për përpjekjen e tij për të insistuar në të drejta më të mëdha politike të shqiptarëve në Republikën Socialiste të Maqedonisë .
Është përfaqësues kombëtar në Kuvendin e parë nacional të Republikës së Maqedonisë . Ai ishte ministër pa portofol në qeveri nga viti 1994 deri në vitin 1996 . Më 16 maj 1996 u bë ambasador në Danimarkë .
Shih edhe
Politika e Maqedonisë së Veriut
Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut
Shqiptarë në Maqedoninë e Veriut
Absolventët e Universitetit të Prishtinës
Absolventët e Universitetit të Shkupit
Ambasadorë në Danimarkë
Ambasadorët e Maqedonisë së Veriut
Ministra pa portofol në Maqedoninë e Veriut
Lindje 1951
Njerëz nga Tetova
|
338715
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Nexhat%20Jakupi
|
Nexhat Jakupi
|
Nexhat Jakupi është një politikan shqiptar nga Maqedonia e Veriut .
Biografia
Ai u lind më 10 korrik 1973 në qytetin e Gostivarit . Ka diplomuar në Universitetin e Mjekësisë në Sofje dhe më pas në Fakultetin e Mjekësisë të Universitetit të Shkupit . Në periudha të ndryshme ka punuar në Komitetin Norvegjez për çështje të refugjatëve, në qendrën mjekësore në Gostivar e të tjera. Nga viti 2005 deri në vitin 2008 ka punuar në klinikën kirurgjikale të Qendrës Klinike Universitare në Shkup. Ka qenë nënkryetar i komunës së Gostivarit. Nga viti 2008 deri në vitin 2011 ka qenë Ministër i Mjedisit dhe Planifikimit. Që nga viti 2011 është përfaqësues kombëtar .
Shih edhe
Politika e Maqedonisë së Veriut
Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut
Referime
Absolventët e Universitetit të Shkupit
Mjekë nga Maqedonia e Veriut
Ministra të Mjedisit të Maqedonisë së Veriut
Shqiptarë në Maqedoninë e Veriut
Lindje 1973
Njerëz nga Gostivari
Absolventët e Universitetit të Sofjes
|
338716
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Fethi%20Okjar
|
Fethi Okjar
|
Ali Fethi Okyar (29 prill 1880 – 7 maj 1943) ishte një diplomat dhe politikan turk me prejardhje shqiptare, i cili gjithashtu shërbeu si oficer ushtarak dhe diplomat gjatë dekadës së fundit të Perandorisë Osmane. Ai ishte gjithashtu Kryeministri i dytë i Turqisë (1924–1925) dhe Kryetari i dytë i Parlamentit turk pas Mustafa Qemal Ataturkut.
Biografia
Ai lindi në qytetin osman të Prilepit në Vilajetin e Manastirit (Maqedonia e Veriut e sotme) në një familje shqiptare. Në vitin 1913, ai u bashkua me Komitetin e Bashkimit dhe Përparimit (İttihat ve Terakki Cemiyeti) dhe u zgjodh si sekretar i përgjithshëm. Në vitin 1924 u emërua kryeministër si pasardhës i İsmet İnönü. Por vetëm disa muaj më vonë në mars 1925 ai u zëvendësua përsëri nga İnönü pasi një politikë më vendimtare ishte e nevojshme për të shtypur rebelimin e Sheikh Saidit. Më pas u emërua ambasador i Turqisë në Francë në Paris. Në vitin 1930, ai mori lejen për të krijuar Serbest Cumhuriyet Fırkası ("Partia Republikane Liberale"), një parti e hershme e opozitës. Por, kur qeveria vuri re mbështetjen e kësaj partie opozitare mes islamistëve, ajo u shpall e paligjshme dhe u mbyll, një situatë e ngjashme me atë të Partisë Republikane Progresive, e cila kishte zgjatur për disa muaj në vitin 1924. Më vonë ai shërbeu si Ministër i Drejtësisë nga viti 1939 deri në 1941.
Shih edhe
Shqiptarët në Turqi
Lista e shqiptarëve në Turqi
Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut
Literatura
Referime
Personeli ushtarak osman i Luftërave Ballkanike
Oficerët e Ushtrisë Osmane
Turq me prejardhje shqiptare
Kryeministra të Turqisë
Ambasadorë
Njerëz nga Vilajeti i Manastirit
Njerëz nga Prilepi
Vdekje 1943
Lindje 1880
|
338720
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Hazbi%20Lika
|
Hazbi Lika
|
Hazbi Lika është një politikan shqiptar nga Maqedonia e Veriut nga Bashkimi Demokratik për Integrim (DSI), zëvendëskryeministër përgjegjës për zbatimin e Marrëveshjes Kornizë të Ohrit nga 1 qershori 2017. Lika është anëtar i Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës dhe Ushtrisë Çlirimtare Kombëtare në Republikën e Maqedonisë dhe ish-kryetar i komunës së Tetovës . Më 27 qershor 2003 emërohet zëvendësministër i Punëve të Brendshme.
Biografia
Ai u lind më 19.04.1972 në Tetovë . Gjatë konfliktit të vitit 2001 në Maqedoni, ai ishte komandant në Tetovë. Lika ishte komandant i brigadës 112 të UÇK-së. Nga viti 2005 deri në vitin 2009 ka qenë kryetar i Komunës së Tetovës.
Sipas gazetës “ Nova Makedonia ”, Lika në kohën kur ishte kryetar komune ka dëmtuar arkën e komunës së Tetovës për 3 milionë euro. Sot është anëtar i BDI-së dhe kryetar i partisë në Tetovë.
Shih edhe
Politika e Maqedonisë së Veriut
Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut
Referime
Shqiptarë në Maqedoninë e Veriut
Zëvendëskryeministra të Maqedonisë së Veriut
Lindje 1972
Njerëz nga Tetova
Kryetarë të Tetovës
Ushtria Çlirimtare Kombëtare
|
338723
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Jurij%20Hudolin
|
Jurij Hudolin
|
Jurij Hudolin (lindur më 29 maj 1973), poet, shkrimtar, kritik, kolumnist dhe përkthyes slloven. Ai ka botuar një sërë përmbledhjesh me poezi dhe romane dhe njihet për gjuhën e pasur që përdor dhe një qëndrim rebel refuzues ndaj botës.
Pas përfundimit të shkollës së mesme, të cilën e kreu në Pullë dhe Lublanë, u regjistrua në Fakultetin e Arteve në Lublanë, ku studioi për gjuhësi krahasuese dhe gjuhën serbokroate. Pasi mbaroi studimet u bë shkrimtar i pavarur, gjë që vazhdon të jetë edhe sot. Me veprimtari letrare filloi të merret shumë herët, pasi librin e tij të parë me poezi, Če je laž kralj /Nëse gënjeshtra është mbret/, e botoi në vitin 1991, kur ishte vetëm tetëmbëdhjetë vjeç. Ai ishte kolumnist i Mladina-s, Dello-s, Dnevnik-ut, Večer-it, RTV Sllovenija-së dhe mediave të tjera të njohura sllovene dhe revista e gazeta të tjera dhe një përzgjedhje të tyre e botoi në një libër në vitin 2004 me titull Pusti ti to (Lëreni ju att). Poezia e tij është botuar në shumë revista dhe antologji letrare brenda dhe jashtë vendit dhe romanet e tij priten mirë nga lexuesit dhe kritikët.
Pas vitit 2005, ai filloi të botojë prozë dhe që atëherë ka botuar shtatë romane dhe një libër me tregime të shkurtra. Në prozën e tij, ai përshkruan kryesisht marrëdhëniet ndërpersonale dhe jetën në qytete dhe vende të ndryshme ku jetoi, nga Mesdheu deri në Ljubljanë kontinentale. Autorin e karakterizon sintaksa unike dhe shprehjet e pasura. Romani i tij më i famshëm është Pastorek /Thjeshtri, e cila është përkthyer në gjashtë gjuhë, së fundmi në gjermanisht sisi Der Stiefsohn (Septime Verlag, Wien, 2019). Romani i Hudolinit Ingrid Rosenfeld, që flet për hebrenjtë, dhunën dhe butësinë, për një vizion piktoresk të botës dhe një dashuri të paepur për letërsinë, në vitin 2014 u nominua për çmimin Kresnik: ky roman është një thesar i kanunit të historisë letrare botërore dhe sllovene. Romanet e tij më të fundit Čas lepih žensk/Koha e grave të bukura (Beletrina, 2023) dhe Velika in moški spol/Velika dhe gjinia mashkullore (KUD Apokalipsa, 2023) kanë pasur jehonë pozitive te lexuesit dhe kritikët sllovenë. Veprat e tij janë trajtuar edhe në punime diplome dhe pasuniversitare.
Për krijimtarinë e tij ka marrë disa mirënjohje, çmime dhe nominime për çmime dhe ka marrë bursa të ndryshme vendore dhe të huaja.
Librat e Hudolin janë përkthyer në gjermanisht, hungarisht, çekisht, kroatisht, anglisht, maqedonisht, serbisht dhe shqip. Përveç romanit Thjeshtri, në shqip është përkthyer edhe përmbledhja e tij me poezi (poezi të zgjedhura) E revolucionaret e rinj (2015) (përkthyer nga Fadilj Bajraj, Prishtinë, Qendra Multimedia).
Përmbledhje me poezi
Če je laž kralj/Nëse gënjeshtra është mbret, 1991
Ajdbog in ptičvolkkača/Ajdzot dhe zogujkgjarpëri, 1992
Bestije/Bishat, 1993
Divjanje/Tërbimi, 1994
Prividi nemirnega čudaka/Iluzionet e një çudnari të shqetësuar,1998
Govori ženska/Ju flet gruaja, 2001
Ljubezni/Dashuritë, 2008
Žival in lakaj najdeta ljubezen/Kafsha dhe lakeu gjejnë dashurinë, 2009
Čakanje revolucije in modrosti/Pritja e revolucionit dhe mençurisë, 2013
Prištinski dnevnik/Ditari i Prishtinës, 2015
Pusti ti to (izbrane kolumne)/Lëreni ju atë (kolumna të zgjedhura), 2004
Pudak in Rosenmind/Pudaku dhe Rosenmindi, 2018
Romane
• Objestnost (roman)/Llafazania (roman), 2005
• Pastorek (roman)/Thjeshtri (roman), 2008
• Vrvohodec (roman)/Shëtitësi i majave, 2011
• Ingrid Rosenfeld (roman)/Ingrid Rosenfeld (roman), 2014
• Osnove ljubezni in zla (roman)/Bazat e dashurisë dhe së keqes (roman), 2016
• O smehu Zlatka Čordića (biografski esej)/Mbi qeshjen e Zllatko Çordiqit (ese biografike), 2019
• Samohodec (biografski roman / po nekaterih motivih iz življenja Igorja Vidmarja)/Vetmitari (roman biografik / bazuar në disa motive nga jeta e Igor Vidmar), 2020
• Pisma s potovanja (eseji, potopisi, portreti)/Letra nga udhëtimet (ese, udhëpërshkrime, portrete), 2021
Čas lepih žensk (roman)/Koha e grave të bukura (roman), 2023
• Velika in moški spol (roman)/Velika dhe gjinia mashkullore (roman), 2023
Antologji
• Ten Slovenian poets of the nineties: [selected poems]/Dhjetë poetë sllovenë të viteve të nëntëdhjeta: [poezi të zgjedhura], 2002
• Česko-slovinská literární setkání/Takimet letrare çeke-sllovene, 2003
• Mi se vrnemo zvečer : antologija mlade slovenske poezije: 1990-2003/Ne kthehemi mbrëma: antologji e poezisë së re sllovene: 1990-2003, Lublanë: Študentska založba, 2004
• Vraćamo se uvečer : antologija mlade slovenske poezije, 1990-2003/Ne kthehemi mbrëma: antologji e poezisë së re sllovene, 1990-2003, 2006
• Savremena slovenačka poezija: (ludilo singulariteta)/Poezia bashkëkohore sllovene: (çmenduria e singularitetit), 2008
• Decametron: dieci poeti sloveni contemporanei: (nati tra il 1960 e il 1980)/Decametron: dieci poeti sloveni contemporanei: (lindur në vitet 1960 dhe 1980), Lublanë: Centro sloveno P.E.N., 2009
• Pordenonelegge 2010: Evropa onkraj meja = l'Europa oltre confine: Društvo slovenskih pisateljev na festivalu Pordenonelegge 2010/Pordenonelegge 2010: /Evropa përtej kufijve = l'Europa oltre confine: Shoqata e shkrimtarëve sllovenë në festivalin Pordenonelegge 2010, 2010
• Atlas evropske lirike/Atlas i lirikës evropiane, 2013
• Sodobna slovenska poezija v portugalskih prevodih/Poezia bashkëkohore sllovene në përkthime portugeze, 2016
• Darovi evropske priče/Dhuratat e tregimit evropian, 2016
• Odisejevo utočište: poezija na tri mjesta = Odisejevo zatočišče/Vendstrehimi e Odiseut: poezia në tre vende = Vendstrehimii Odiseut, 2019
Referime
Absolventët e Universitetit të Lublanës
Lindje 1973
Njerëz që jetojnë
|
338726
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/G%C3%ABzim%20Ostreni
|
Gëzim Ostreni
|
Gëzim Ostreni (1 nëntor 1942, Dibër) është një politikan shqiptar nga Maqedonia e Veriut, ish komandant i Ushtrisë Çlirimtare Kombëtare me gradën gjeneral-major gjatë konfliktit në Republikën e Maqedonisë në vitin 2001, gjeneralmajor dhe oficer i lartë i Trupave Mbrojtës të Kosovës (TMK-së).
Biografia
Gëzimi ka lindur më 1 nëntor 1942. në qytetin e Dibrës, i pushtuar atëherë nga Shqipëria gjatë Luftës së Dytë Botërore. Është diplomuar në arsimin e lartë për filozofi dhe sociologji . Për disa kohë ka qenë kryetar i Komitetit Bashkiak të Bashkimit të Rinisë Socialiste në qytetin e tij. Veçmas ka qenë komandant i mbrojtjes territoriale të Komunës së Dibrës. Ka qenë shef i Shtabit të Trupave të Mbrojtjes së Kosovës.
Gjatë Konfliktit Ushtarak në Republikën e Maqedonisë në vitin 2001, Ostreni ishte krahu i djathtë i Ali Ahmetit . Më 13 maj 2001 u bë komandant i përgjithshëm i ANO. Më 5 qershor 2002 u bë anëtar i Përfaqësisë Qendrore të Partisë së Ahmetit , Bashkimi Demokratik për Integrim, ku janë anëtarë edhe Aziz Pollozhani, Rizvan Sulejmani, Hazbi Lika, Hisni Shakiri, Teuta Arifi, Musa Xhaferi, Nazmi Beqiri dhe Rafiz Aliti.
Më 27 qershor 2001, ai u fut në listën e zezë nga Presidenti i SHBA George W. Bush . Më 16 korrik të të njëjtit vit ai hyn në listën e Bashkimit Evropian si terrorist , kurse nga 27 korriku në listën e zezë të qytetarëve të Republikës së Maqedonisë .
Ai ishte deputet në Kuvendin e Republikës së Maqedonisë nga viti 2002 deri në vitin 2006
Shih edhe
Politika e Maqedonisë së Veriut
Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut
Referime
Shqiptarë në Maqedoninë e Veriut
Politikanë nga Maqedonia e Veriut
Lindje 1942
Njerëz nga Dibra
|
338727
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Rizvan%20Sulejmani
|
Rizvan Sulejmani
|
Rizvan Sulejmani është një politikan shqiptar nga Maqedonia e Veriut.
Biografia
Sulejmani ka lindur në fshatin Lubin të Shkupit më 8 janar 1957. Ka diplomuar në Fakultetin Elektroteknik në Universitetin e Shkupit Sulejmani është deputet nga Partia për Prosperitet Demokratik, zëvendësministër i mbrojtjes dhe ministër i vetëqeverisjes lokale në qeveritë e Bashkimit Socialdemokrat të Maqedonisë dhe Partisë Demokratike. Sindikata për Integrim dhe drejtor i Institutit për Edukim Politik dhe Ndërkulturor .
Shih edhe
Politika e Maqedonisë së Veriut
Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut
Referime
Njerëz nga komuna e Sarajit
Shqiptarë në Maqedoninë e Veriut
Ministra të Vetëqeverisjes Lokale të Maqedonisë së Veriut
Lindje 1957
Absolventët e Universitetit të Shkupit
|
338728
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Hisni%20Shaqiri
|
Hisni Shaqiri
|
Hisni Shaqiri me pseudonimin Dosti është një revolucionar shqiptar, ish komandant i Ushtrisë Çlirimtare Kombëtare, më vonë politikan nga Bashkimi Demokratik për Integrim .
Biografia
Ai u lind në vitin 1949 në fshatin Hotlya të Kumanovës. Shaqiri ka mbaruar Fakultetin Filozofik në degën histori. Ai punon si mësues. . Në periudhën nga viti 1990 deri në vitin 2001 ka qenë deputet në Kuvend nga Partia Demokratike e Shqiptarëve .
Me fillimin e konfliktit ushtarak në Republikën e Maqedonisë në vitin 2001, Shakiri publikisht dha dorëheqje nga deputeti dhe iu bashkua ANO. Shaqiri që në fillim e ka përfaqësuar ANO-n politikisht në negociatat me pushtetin, pasi anëtarët e tjerë të Shtabit të Përgjithshëm nuk ishin nga Republika e Maqedonisë. Në Viti formoi një grup prej rreth 30 ushtarësh dhe hyri në Komunën e Likovës .
Më 24 korrik 2001 është vendosur në listën e zezë të qytetarëve të Maqedonisë. , dhe më 27 korrik u përfshi në listën e presidentit amerikan George Walker Bush .
Pas përfundimit të konfliktit, Shaqiri u amnistua me ligjin e ri për amnisti. . Në vitin 2002, ai u bë anëtar i Kryesisë Qendrore të partisë së Ali Ahmetit, Bashkimi Demokratik për Integrim. Në vitin 2005, ai formoi partinë e tij.
Shih edhe
Politika e Maqedonisë së Veriut
Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut
Referime
Politikanë nga Maqedonia e Veriut
Shqiptarë në Maqedoninë e Veriut
Lindje 1949
Njerëz nga komuna e Likovës
Absolventët e Universitetit të Shkupit
|
338730
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Sportel%20i%20hapur%20i%20shqipes
|
Sportel i hapur i shqipes
|
Sportel i hapur i shqipes libër me autore Kristina Jorgaqi. Botuar në Tiranë në vitin 2008 nga "Ombra GVG". Libri ka 354 faqe
Shënime: Gjuha shqipe, përdorimi dhe pastërtia e gjuhës, drejtshkrimi dhe shqiptimi, gjuha letrare, standardizimi.
Burimet
Libra shqip
Libra
Libra të botuar në 2008
|
338731
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Serboman%C3%ABt
|
Serbomanët
|
Serbomanët ( ) është një term i përdorur në Bullgari dhe Maqedoninë e Veriut për të treguar ata banorë të rajoneve gjeografike të Maqedonisë dhe Pomeranisë që kanë origjinë etnike bullgare, por që kanë zgjedhur Serbinë si orientim kombëtar. Pra, termi është sinonim pezhorativ i kruajtjes . Në Maqedoninë e Veriut, dhe ndonjëherë në Bullgari, përdoret gjithashtu termi serbofilë (në gjuhën letrare maqedonase, serbofili). Në Serbi për këta njerëz përdoret termi serb i jugut ose serbët e jugut . Nga mesi i shekullit të 19-të, nuk kishte nacionalizëm agresiv serb dhe Serbia nuk kishte asnjë pretendim për tokat e banuara nga joserbët në drejtimin juglindor, Kosovë, Maqedoni dhe Pomerani. Shtypi serb në atë kohë pretendonte se kufiri midis Bullgarisë dhe Serbisë duhet të kalonte përgjatë lumenjve Timok, Morava Jugore dhe Drini i Zi, duke arritur në liqenin e Ohrit. Më pas, doktrina kombëtare serbe ndryshoi. Gradualisht, filloi mohimi i ekzistencës së bullgarëve në perëndim të lumenjve Iskar dhe Struma. Filloi një politikë e sugjerimit se bullgarët nuk janë sllavë, por tatar-mongolë, aziatikë dhe turq, si dhe mohimi i një pjese të madhe të historisë dhe kulturës mesjetare bullgare. Kështu filloi një fushatë e shpalljes së tyre serbe, dhe kudo dhe kurdo që ishte e mundur, e serbizimit të popullsisë sllave në Ballkanin Qendror. Fillimisht, kjo u bë me sukses në Timoshko dhe në Pomerani, dhe përpjekje të pasuksesshme u bënë edhe në Bullgarinë Perëndimore, e më vonë në Maqedoni dhe në rrethinat perëndimore .
Pomerania
Serbomanizmi u shfaq në Pomerani në mesin e shekullit të 19-të dhe ishte rezultat i Doktrinës së Serbisë së Madhe dhe i intensifikimit të propagandës kulturore serbe. Deri në vitet 1960, autoritetet zyrtare serbe e konsideronin popullsinë e Sanxhakut të Nishit si bullgare dhe kështu e pasqyronin atë në shtypin zyrtar, në harta dhe në literaturë. Në të njëjtën mënyrë, ai pasqyrohet edhe në dokumentet osmane, duke u futur në fushëveprimin e ekzarkisë bullgare pas krijimit të saj. Pas përgatitjes së të ashtuquajturit Naçertanje (Vizatim) i Ilia Garashaninit në gjysmën e dytë të shekullit, filloi të promovohej ideja e ndërtimit të një shteti të madh sllav jugor, nën tutelën serbe. Më pas u shfaqën pretendimet serbe në zonat e Nishit, Pirotit, Trunit, Breznikut, Kjustendilit, Radomirit, Samokovit, Sofjes, Vidinit. Më vonë, gjatë Luftës Çlirimtare në fund të vitit 1877, trupat serbe pushtuan shpejt Kurshumlinë, Leskocin dhe Pirotin, dhe më pas rajonet e Tsaribrodsko, Trunsko, Breznishko, Kyustendilsko, Bosilegradsko, duke vendosur atje një administratë serbe deri në maj të 1879., pas ftesave të përsëritura diplomatike për t'u tërhequr, ata u shtynë me forcë nga trupat ruse në kufirin e përcaktuar me Traktatin e Berlinit, të cilin Nishko dhe Piroti ia dhanë Serbisë. Në Luftën Serbo-Bullgare të vitit 1885, serbët pushtuan sërish, duke pretenduar Bullgarinë Perëndimore, por brenda pak ditësh u mundën plotësisht nga ushtria bullgare. Kështu, në territoret e tokës bullgare, në të cilat pushteti osman u shfuqizua, por hyri në kufijtë e Principatës së Serbisë, në një periudhë relativisht të shkurtër kohore fitoi identiteti kombëtar serb. Në zonat në Bullgarinë Perëndimore të sotme, të cilat pas fundit të vitit 1877 mirëpritën trupat serbe, përjetuan një periudhë të sundimit serb, por sipas vendimeve të Kongresit të Berlinit iu dorëzuan Principatës së Bullgarisë, deri në mesin e viteve 1980 popullsia fshatare vazhdoi. të ketë edhe simpatitë e caktuara pro-serbe dhe të jetë e rezervuar ndaj institucioneve bullgare. Megjithatë, fitorja bullgare në luftën serbo-bullgare dhe veprimtaria e qëndrueshme afatgjatë e institucioneve shtetërore bullgare çuan në vendosjen e një ndërgjegjeje të plotë kombëtare bullgare atje tashmë në gjysmën e dytë të viteve '80. Suksesi i periudhës relativisht të shpejtë të ndërtimit të ndërgjegjes kombëtare bullgare atje dëshmohet nga periferitë perëndimore, të cilat hynë në kufijtë e Principatës (Mbretërisë) të Bullgarisë nga viti 1879 deri në 1918, por më pas u bënë pjesë e Jugosllavisë. Identiteti kombëtar bullgar i krijuar vazhdimisht gjatë këtyre disa dekadave në këtë pjesë të Serbisë së sotme Lindore doli të ishte fatal dhe çoi në ekzistencën e një pakice bullgare atje deri më sot.
Maqedonia
Serbomania u shfaq në Maqedoni në fund të shekullit XIX dhe ishte rezultat i Doktrinës së Serbisë së Madhe dhe propagandës së armatosur serbe . Pas rënies së Perandorisë Osmane në fillim të shekullit të 20-të, një pjesë e territoreve të banuara nga populli bullgar kaloi nën kontrollin e Serbisë. Procesi i dallimit të sllavëve maqedonas nga etnosi bullgar është pjesërisht rezultat i politikës asimiluese të Mbretërisë së Jugosllavisë të kryer në të ashtuquajturën Banovinë të Vardarit ndërmjet dy luftërave botërore. Kishat dhe shkollat lokale bullgare u mbyllën ose u konvertuan në serbe, priftërinjtë dhe mësuesit u keqtrajtuan dhe u internuan në Bullgari. Çdo ndjenjë apo shprehje e përkatësisë kombëtare bullgare persekutohej ashpër nga autoritetet. Megjithatë, sipas një numri studiuesish, deri në vitin 1945, popullsia në rajon ishte kryesisht bullgare në vetëdije, pa manifestime masive të identitetit kombëtar maqedonas. Pas Luftës së Dytë Botërore dhe krijimit të Republikës Popullore të Maqedonisë, si pjesë e federuar e Jugosllavisë, idetë e maqedonizmit filluan të popullarizohen, gjë që çoi në krijimin e një etnie të re maqedonase. Kështu, një vetëdije e re kombëtare u formua relativisht me sukses në RSFJ dhe u kodifikua një gjuhë e re. Fakti që, ndryshe nga Jugosllavia e paraluftës, Republika Popullore Jugosllave i dha popullatës vendase më shumë liri, krijoi një qëndrim pozitiv te masat. Kështu, në vend të serbëve të jugut, favorizohet emri etnografik rajonal si emër kombëtar maqedonas. Sot, në Bullgari , njerëzit në Maqedoninë e Veriut që pranojnë pa kushte maqedonizmin si doktrinën e tyre kombëtare, më së shpeshti quhen serbë. Këta janë ata përfaqësues të kombit maqedonas që mohojnë rrënjët e tyre bullgare dhe identiteti i të cilëve është ndërtuar mbi bazën e bullgarofobisë së fortë dhe serbofilisë së pa maskuar.
Shih edhe
Serbia
Bullgaria
Maqedonia
Referime
|
338732
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Rafiz%20Aliti
|
Rafiz Aliti
|
Rafiz Aliti është një politikan shqiptar nga Maqedonia e Veriut, anëtar i Bashkimit Demokratik për Integrim, ish anëtar i Ushtrisë Çlirimtare Kombëtare, i njohur si Komandant Mësusi .
Biografia
Aliti ka lindur në fshatin Radushë të Shkupit më 29 prill 1959. Ka mbaruar shkollën e mesme “Zef Lush Marku” në Shkup, ndërsa arsimin e lartë në Fakultetin e Fizikës dhe Kulturës në Universitetin e Prishtinës, Kosovë . Gjatë konfliktit të vitit 2001 ka marrë pjesë aktive në Ushtrinë Nacionalçlirimtare dhe ka marrë funksione komanduese. Pseudonimi i tij është komandant Mësusi dhe është në krye të zonës së Radushës. Pas përfundimit të konfliktit, ai mori pjesë aktive në formimin e Bashkimit Demokratik për Integrim, nënkryetar i së cilës ishte. . Është deputet në tre parlamente (2002-2006 , 2006-2008 dhe 2008-2009 ) Nga korriku i vitit 2008 është zgjedhur nënkryetar i Kuvendit të Republikës së Maqedonisë. Përveq gjuhës amtare ai flet edhe kroatisht dhe serbisht. Është i martuar dhe jeton në Radushë.
Shih edhe
Politika e Maqedonisë së Veriut
Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut
Referime
Absolventët e Universitetit të Prishtinës
Njerëz nga komuna e Sarajit
Politikanë nga Maqedonia e Veriut
Shqiptarë në Maqedoninë e Veriut
Njerëz nga Shkupi
Lindje 1959
Anëtarë të Kuvendit të Maqedonisë së Veriut
|
338734
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Charles%20Taze%20Russell
|
Charles Taze Russell
|
Charles Taze Russell (16 shkurt 1852 – 31 tetor 1916), ose Pastor Russell, ishte një shërbëtor restaurues i krishterë amerikan nga Pittsburgh, Pensilvani dhe themelues i asaj që tani njihet si lëvizja Studenti i Biblës . Ai ishte një sionist i hershëm i krishterë .
Në korrik 1879, Rasëlli filloi botimin e një reviste mujore fetare, Kulla e Rojës së Sionit dhe Lajmëtari i Pranisë së Krishtit . Në 1881, ai bashkëthemeloi Shoqërinë Watch Tower Tract të Zionit me William Henry Conley si president; në 1884 korporata u regjistrua zyrtarisht, me Russell si president. Rasëlli shkroi shumë artikuj, libra, trakte, pamflete dhe predikime, me një total prej rreth 50.000 faqesh të shtypura. Nga viti 1886 deri në vitin 1904, ai botoi një seri studimi të Biblës me gjashtë vëllime të titulluar fillimisht Agimi i Mijëvjeçarit, më vonë u quajt Studime në Shkrimet e Shenjta, afro 20 milionë kopje të të cilave u shtypën dhe u shpërndanë nëpër botë në disa gjuhë gjatë jetës së tij. (Një vëllim i shtatë u porosit nga pasuesi i tij si president i shoqërisë, Joseph Rutherford, dhe u botua në 1917. ) Shoqëria Watch Tower e ndërpreu botimin e shkrimeve të Rasëllit në vitin 1927, edhe pse librat e tij botohen ende nga disa grupe të pavarura.
Pas vdekjes së Russell-it, një krizë që rrethonte udhëheqjen e shoqërisë nga Rutherford arriti kulmin në një përçarje të gjerë të lëvizjes. Rreth tre të katërtat e rreth 50.000 Studentëve të Biblës që ishin shoqëruar në vitin 1917, ishin larguar në vitin 1931. Ky ndryshim rezultoi në formimin e disa grupeve që ruajtën variacione të emrit Studentë të Biblës . Ata që mbajtën shoqëri me Shoqërinë Watch Tower morën emrin Dëshmitarët e Jehovait në vitin 1931, ndërsa ata që ndërprenë lidhjet me Shoqërinë formuan grupet e tyre duke përfshirë Institutin e Biblës Pastorale në 1918, Lëvizjen Misionare të Shtëpisë Laike në 1919 dhe Shoqata e Studentëve të Biblës Agim në vitin 1929.
Shih edhe
Dëshmitarët e Jehovait
Referime
Lindje 1852
Dëshmitarët e Jehovait
Vdekje 1916
|
338735
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Astrit%20Gashi
|
Astrit Gashi
|
Astrit Gashi ka lindur me 25.04.1982 ne Drenoc, Rahovec. Ka diplomuar ne Fakultetin e Mjekesise ne Prishtine ne vitin 2009. Ne vitin 2016 ka perfunduar specializimin ne fushen e Gjinekologjise me Obstetrike. Punon ne QKUK, KOGJ dhe asistent i jashtem ne Universitetin e Prishtines - Fakulteti i Mjekesise. Ka te publikuar mbi 60 punime shkencore. Eshte kandidat per doktoratur ne FM, Universiteti i Prishtines.
|
338737
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Nomolos%20%26%20Leon
|
Nomolos & Leon
|
Emela Brace
Art Name (Nomolos)
ARTIST
https://commons.m.wikimedia.org/wiki/File:Artwork_Emela_Brace_(Nomolos).jpg
AUTHOR
LAWYER
All her artworks are made from her visions . She is connected with Aliens and she is bringing in the World of Art all the Truth for Humans and all the Truth of History. Her body feels the same as them. She says that they are so big that the world looks like a rose in our hands. She is present in their every agenda, She is present in the invisible wars and visible wars for humanity.
She is present for the decisions of the future of humanity. They want cooperation. They want to fulfill contracts correctly. They want to save the world and humanity, they want to heal the world with the TRUTH! This codex is their message to the earth so that human beings can learn the truth and be free.
They allow her to see things where mystery is involved and this is why keeps
"THEM" coming back for more.
"They" are like family...
"They" gave in her hands Codes .
Codes of Humans world ...
"They" trust her and its such a strange feeling
She sees some World Technology that opens pyramids....
builds the wonderful Temple of Solomon in
the magic Israel... sees the most important
page of old testament of Alexandria which
was stolen from The Sphinx of a mysterious
ancient party.... knows the mysterious
Alexander the Great... and others".
" They want collaboration with us...and want to return the Loyalty and The Truth on Earth!
There are words hidden in stones...
There are answers from Universe ...
She has millions of their schemes because They gave to her a Mission and this mission started when she was only a child ...
A mission to heal Humans and Earth!
It remains and is Immortal, like the magic in these Masonic rituals is very antique and it works great now and in the near future....
She draws every vision from them.
And in each vision she always try to put light and Universe full of intelligent life.
Maybe Benjamin Alire Sáenz was right to say
" I Bet You could sometimes find all the
mysteries of the Universe in someone's
hands."...and this “someone” means US , Humans.
We must be smart enough to stand Together because the time has come for a better World!
She possesses a secret codex, which is the only one that exists in world history. It will be published very soon.
She is also among the most successful women in the world of gemstones.
She is the artist who turned the painting “Last Supper” from Leonardo Da Vinci into the modern contemporary style, Cubism.
Shikoni dhe
Referimet
|
338739
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Kongresi%20Rinor%20Komb%C3%ABtar
|
Kongresi Rinor Kombëtar
|
Historia
Kongresi Rinor Kombëtar (KRK) është një organizatë ombrellë rinore - një bashkim i organizatave rinore, grupeve joformale, forumeve rinore të partive politike, me qëllim shkëmbimin e informacionit, nxjerrjen në pah të çështjeve rinore, lobimin dhe avokimin për zgjidhjen e këtyre çështjeve dhe sigurimin e ngritjes së kapaciteteve për të gjitha subjektet e përfshira në rrjet. KRK u krijua në Mars 2013 në Tiranë, në prani të mbi 30 organizatave në nivel kombëtar. Ky rrjet u iniciua me iniciativën e dy fondacioneve të huaja: Friedrich Ebert Stiftung dhe Olof Palme International.
Kongresi Rinor Kombëtar (KRK) bashkon organizata të ndryshme nga niveli kombëtar dhe rajonal, zona rurale dhe urbane, organizata studentore, degë të organizatave ndërkombëtare, forume politike rinore dhe lloje të tjera shoqatash. Kongresi përfaqëson interesat e të rinjve në Shqipëri, pavarësisht nga pozita e tyre socio-ekonomike, gjinia, raca, përkatësia etnike dhe kulturore, bindjet politike dhe fetare, orientimi seksual, identiteti gjinor apo çdo formë tjetër dallimi.
Aktualisht Kongresi Rinor Kombëtar bashkëpunon me tre Fondacione Gjermane, në tre dimensione që lidhen me rininë. Së bashku me Friedrich-Ebert-Stiftung, si dhe Ambasadën Zvicerane, KRK fokusohet në Dialogun dhe Bashkëpunimin Institucional, me fondacionin Konrad-Adenauer-Stiftung fokusohet në kërkimin, monitorimin dhe vlerësimin, dhe me Hanns-Seidel-Stiftung është i fokusuar mbi edukimin politik dhe ngritjen e kapaciteteve. KRK ka zhvilluar një lidhje të fortë me 5 struktura të tjera kombëtare rinore në rajonin e Ballkanit Perëndimor përmes Institutit të Bashkëpunimit dhe Zhvillimit dhe Platformës së Bashkëpunimit Rinor të Ballkanit Perëndimor.
Në ditët e sotme, KRK përfaqëson mbi 140 subjekte rinore të vendosura në 12 qarqe të Shqipërisë.
Një nga arritjet e jashtëzakonshme të vitit 2019 është fitorja e titullit Tirana Youth Capital 2022, dhënë nga Forumi Rinor Europian.
Temat mbi të cilat punon NYC:
Vullnetarizmi në Shqipëri
Punësimi i të rinjve
Arsimi formal dhe joformal
Dimensioni evropian dhe perspektiva rinore
Qasja dhe komunikimi në media
Avokimi dhe ngritja e kapaciteteve për strukturat rinore
Shëndeti dhe ndikimi i pandemisë Covid-19
Përfshirja sociale dhe aktivizmi rinor
Mjedisi dhe qëndrueshmëria
Bashkëpunimi rajonal dhe mundësitë e lëvizshmërisë
Misioni
Misioni i Kongresit Rinor Kombëtar është të mobilizojë organizatat rinore dhe të forcojë rolin e të rinjve në shoqëri. Të rinjtë në mbarë Shqipërinë do të kenë një zë të përbashkët për të mbrojtur dhe lobuar për çështjet që i prekin ata.
Qëllimet
Një sistem më i rregulluar i edukimit formal dhe joformal për të rinjtë.
Zëri, pjesëmarrje dhe ndikim më i fortë i të rinjve në proceset politike dhe vendimmarrëse.
Hapësira publike funksionale për të rinjtë dhe ambient i përshtatshëm për sport dhe rekreacion.
Sigurimet shoqërore dhe mundësitë e barabarta për të rinjtë.
Solidaritet dhe nisma të përbashkëta me të rinjtë përtej kufijve.
Lidhjet e jashtme
https://krk.al/https://tiranaeyc2022.al/https://www.facebook.com/kongresirinorkombetar
https://tiranapost.al/news/kongresi-rinor-kombetar-bashkepunimet-nderkombetare-me-fokus-tek-rinia-i522509
https://tirana.al/artikull/tirana-kryeqyteti-i-rinise-2022-firmoset-marreveshja-me-kongresin-rinor-kombetar
https://tirananews.al/per-here-te-pare-shqiperia-ne-nje-forum-evropian-kongresi-rinor-kombetar-votohet-ne-forumin-rinor-evropian/
Rinia
Shqipëri
|
338741
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Alajdin%20Demiri
|
Alajdin Demiri
|
Alajdin Demiri është një politikan shqiptar nga Republika e Maqedonisë
Biografia
Ai ka lindur më 19 dhjetor 1954 në Tetovë dhe është i diplomuar në Sociologji në Sarajevo. Ai ishte gazetar në redaksionin shqiptar të Radiotelevizionit Maqedon, mësues i shkollës së mesme dhe bibliotekist në Bibliotekën e Qytetit.
Në vitet 1990-1995 ka jetuar në Zvicër dhe ka studiuar frëngjisht. Në vitin 1995 kthehet në Republikën e Maqedonisë dhe bëhet anëtar i Partisë për Prosperitet Demokratik , por në vitin 1997 si kandidat i Partisë Demokratike të Shqiptarëve u zgjodh kryetar i Komunës së Tetovës. Në vitin 1998, së bashku me Rufi Osmanin, u dënua me dy vjet burg për vendosjen e flamurit shqiptar para bashkive të Tetovës dhe Gostivarit . Nga viti 2000 deri në vitin 2002 ka qenë ambasador në Zvicër. Më pas ai punoi në Universitetin e Evropës Juglindore në Tetovë si drejtor i Bibliotekës Max Van der Stul deri në pensionimin e tij në 2019. .
Shih edhe
Arsimi në Maqedoninë e Veriut
Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut
Referime
Kryetarë të Tetovës
Shqiptarë në Maqedoninë e Veriut
Lindje 1954
Njerëz nga Tetova
Absolventët e Universitetit të Sarajevës
Diplomatë të Maqedonisë Veriore
Vdekje 2019
|
338743
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Sadi%20Bexheti
|
Sadi Bexheti
|
Prof. Dr Sadi Bexheti (1957, Lisec, Tetovë) është profesor universitar, rektor i Universitetit të Tetovës dhe kryetar i Komunës së Tetovës në periudhën 2009-2013.
Biografia
Bexheti u lind më 1 nëntor 1957 në fshatin Lisec të Tetovës . Shkollimin fillor e kreu në Reçicë të Tetovës në periudhën prej vitit 1964 deri në vitin 1972 . Shkollimin e mesëm e kreu në gjimnazin e Tetovës në periudhën 1972-1976, ndërsa në vitin 1981 diplomoi në Fakultetin e Mjekësisë në Prishtinë . Në vitin 1987 doktoroi në Departamentin e Anatomisë “Drago Peroviq” në Fakultetin e Mjekësisë në Zagreb . Në Fakultetin e Prishtinës filloi si asistent, u gradua në profesor asistent dhe arriti majat si profesor në vitin 2000, ku më pas shkoi në Tetovë dhe mori pjesë në themelimin e Universitetit Shtetëror të Tetovës . Në periudhën deri në vitin 2000 ka qenë dekan i Fakultetit të Mjekësisë në Universitetin e Tetovës . Në vitin 2007 u bë rektor i universitetit në Tetovë dhe në vitin 2009 kryetar i konferencës ndëruniversitare të Maqedonisë. Në zgjedhjet lokale të vitit 2009 si kandidat i PDSH-së, Bexheti hyri në raundin e dytë dhe u bë kryetar i Komunës së Tetovës . Në Fakultetin e Farmacisë së Universitetit të Tetovës jep mësim për anatominë dhe histologjinë e njeriut me embriologji njerëzore.
Publikime
"Marrëdhëniet ndërmjet endoplastikës dhe organizimit modular të zonës entorhinal te njeriu" Punimi i magjistraturës, Fakulteti i Shkencave Matematikore Natyrore në Zagreb, 1985.
"Organizimi citoarkitektonik i kolonave qelizore të korteksit entorhinal të njeriut" ("Citoarchitectonska organizazione staničnih kolumni was entorinalnom cortexu žečka") . Tema e doktoraturës, Fakulteti i Mjekësisë, Universiteti i Zagrebit, 1987.
" Marrëdhëniet topografike të arteries cistike ". Praxis Medika, 24 (1983) 1:9-17. (bashkautorë: Vela A., Behluli I. )
"Marrëdhëniet e hepatitit A dhe rëndësia e tyre klinike" . Praxis Medika, 26 (1984) 11:3-11 (bashkautorë: Vela A., Behluli I., Nuraj B)
"Asimetria hemisferike, ndryshueshmëria modulare dhe ndryshimet e lidhura me moshën në korteksin entorhinal të njeriut". Neuroshkenca (2004, bashkëautorë Simić G., Kelovič Z., Kos M., Grbić K., Hof PR, Kostović I).
Shih edhe
Arsimi në Maqedoninë e Veriut
Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut
Referime
Lidhje të jashtme
Biografia e kryetarit - Prof. Dr. Sadie Bejetti Архивирано 9 tetor 2009 d. (mk.al.en. )
Komuna e Tetovës
Shqiptarë në Maqedoninë e Veriut
Njerëz nga Tetova
Mjekë nga Maqedonia e Veriut
Lindje 1957
Absolventët e Universitetit të Prishtinës
Absolventët e Universitetit të Zagrebit
Profesorë të Universitetit të Prishtinës
Profesorë të Universitetit të Tetovës
Kryetarë të Tetovës
Rektorë të Universitetit të Tetovës
|
338745
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Sara%C3%A7i
|
Saraçi
|
Saraçi është një emër e mbiemër shqiptar. Ndër shqiptarët e njohur me këtë emër janë:
Mbiemër
Anita Morina-Saraçi, anëtare e Kuvendit të Kosovës e Grupit Parlamentar të LDK-së
Alma Saraçi – (1984–), aktore shqiptare në Hollivud
Alush Saraçi, kryetar i Bashkisë së Elbasanit nga 1912–1913
Ymer Saraçi, kryetar i Bashkisë së Elbasanit nga 1939–1942
Shpëtim Saraçi – (1970–), kompozitor i njohur shqiptar
Çatin Saraçi – (1902–1974), diplomat dhe piktor ekspresionist shqiptar
Fatbardha Saraçi Mulleti – (1939), shkrimtare shqiptare
Referime dhe shënime
Mbiemra shqiptarë
|
338761
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Artefaktet%20e%20vjedhura%20t%C3%AB%20Kosov%C3%ABs
|
Artefaktet e vjedhura të Kosovës
|
Artefaktet e vjedhura të Kosovës i referohet debatit të vazhdueshëm në Kosovë dhe Serbi në lidhje me artefaktet arkeologjike dhe etnologjike të shkatërruara ose të vjedhura të trashëgimisë shqiptare para luftës së Kosovës, gjatë dhe pas luftës. . Artefaktet u vodhën dhe u transportuan në Muzeun e Beogradit ku ruhen edhe sot e kësaj dite. Sipas burimeve shqiptare, artefaktet e mbetura në Serbi mund të jenë të paligjshme. Më shumë se 1200 artefakte të tipit neolitik (5500-6000 vjet të vjetër) dhe të tipit Vinça janë vjedhur nga Muzeu i Kosovës në vitin 1999. Më pas ata u nxorrën jashtë gjatë luftës.
Më 19 maj 2022, Muzeu i Kosovës organizoi një ngjarje të quajtur "Na ktheni në shtëpi" me qëllim të ndërgjegjësimit për artefaktet e vjedhura. U shfaqën mbi 700 fotografi.
Artefakte të vjedhura në 1998-99
Gjatë agresioneve jugosllave të udhëhequra nga Millosheviqi në Kosovë, shumë objekte u vodhën në përpjekje për të fshirë çdo gjurmë të historisë shqiptare. Koleksioni i parë prej 677 artefaktesh janë “huazuar” sipas autoriteteve serbe nga Galeria e Akademisë së Arteve. Koleksioni i dytë numëron 571 artefakte, të cilat u “huazuan” dhe u transportuan në Muzeun e Novi Sadit, Beogradit dhe Suboticës. Gjithsej 1,247 artefakte mbeten të pakthyera.
Artefakte të vjedhura në 2015
Sipas gazetarit të Time, Shaban Maxharraj, në një intervistë për “Tonight with Rronin”, arkeologët serbë kanë publikuar një punim shkencor të bazuar në disa artefakte të vjedhura në Kosovë. Këto artefakte, sipas Maxharraj, janë vjedhur gjatë procesit të restaurimit të Kalasë së Nobobërdës që ka filluar në vitin 2015, derisa tenderin për këtë e ka fituar një kompani me seli në Beograd, e quajtur “Koto”.
Ai po ashtu ka thënë se ka komunikim me autorët e publikimit dhe se ata kanë deklaruar se nuk janë në dijeni për kontrabandë dhe kanë shprehur gatishmërinë që artefaktet të kthehen në Kosovë nëse është kështu. Maxharraj ka treguar se KOHA ka ofruar një raport të Inspektoratit me të gjeturat dhe rekomandimet për Ministrinë e Kulturës lidhur me këtë rast, i cili do të publikohet në numrin e së enjtes të gazetës “Koha Ditore”.
Miratimi i UNESCO-s
Kërkesa mbështetet nga Konventa e UNESCO-s për Mjetet e Ndalimit dhe Parandalimit të Importit dhe Eksportit të Paligjshëm dhe Transferimit të Pronësisë së Pasurive Kulturore.
Reagimet ndërkombëtare
Në një artikull në BalkanInsight, thuhet se "heqja ose zhvendosja me forcë e trashëgimisë kulturore të një kombi e pret në kockë identitetin e një kombi".
Lista e objekteve
Disa nga artefaktet e kërkuara:
"Okarina e Runikut", një instrument muzikor i bërë nga balta e pjekur që i përket periudhës së neolitit të hershëm (mijëvjeçari 7-6 p.e.s.). Është gjetur në Runik të Skenderajt.
Një figurinë antropomorfe që i përket periudhës së neolitit të vonë (mijëvjeçari V - IV p.e.s.), kultura e Vinçës. Gjetur në Fafos II, Mitrovicë.
Skulptura e mermerit e njohur si "Busti i Perëndeshës Dardane", që përfaqëson një shembull unik të krijimit artistik të popullsisë autoktone, e krijuar në shekullin II - III. Gjetur në Vërban të Kllokotit.
Mermeri "koka e aktorit" (shek. II pas Krishtit) e zbuluar në Nekropolin Verior (Memoria) të Ulpianës.
Bastisja e policisë gjermane
Në shkurt të vitit 2013, policia gjermane bastisi shtëpitë e dy qytetarëve serbë dhe zbuloi disa nga artefaktet dhe deklaroi se ato kishin ardhur nga gërmime ilegale në Kosovë. Artefaktet më pas u kthyen në Kosovë.
Kthimi i objekteve
Nga gjithsej 1,248 artefakte të kërkuara, autoritetet serbe kthyen vetëm një.
Drejtori i Muzeut Kombëtar të Kosovës Ajet Leci i ka shkruar një letër Muzeut Kombëtar në Beograd, Muzeut Etnografik dhe Akademisë së Arteve dhe Shkencës të Serbisë duke kërkuar që t'i kthejnë artefaktet e Kosovës që vazhdojnë të mbahen në Serbi. Janë bërë dhe publikuar dy kërkesa zyrtare.
Shih edhe
Shqiptarofobia
Krimet e Luftës në Kosovë
Trashëgimia kulturore e Kosovës
Referime
Trashëgimi kulturore në Kosovë
Nacionalizmi serb në Kosovë
Shqiptarë të Kosovës
Historia e Kosovës
Ndjenja antishqiptare
|
338762
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Imer%20Aliu
|
Imer Aliu
|
Imer Aliu është politikan shqiptar nga Maqedonia e Veriut.
Biografia
Imer Aliu u lind më 26.03.1977 në fshatin Sllatinë . Ka diplomuar në Fakultetin Juridik të Universitetit për Evropën Juglindore në Tetovë . Nga viti 2004 deri në vitin 2005 ka qenë koordinator i Qendrës Informative të Komunës së Tearcës. Ai është anëtar i Partisë Demokratike të Shqiptarëve dhe është në KQ të partisë. Ndërmjet viteve 2006 dhe 2007 ishte Ministër i Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor . Më 20 shkurt 2007, Aliu u emërua zëvendëskryeministër, përgjegjës për zbatimin e Marrëveshjes së Ohrit .
Shih edhe
Politika e Maqedonisë së Veriut
Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut
Referime
Shqiptarë në Maqedoninë e Veriut
Zëvendëskryeministra të Maqedonisë së Veriut
Ministra të Mjedisit të Maqedonisë së Veriut
Lindje 1977
Njerëz nga komuna e Tearcës
Absolventët e Universitetit të Evropës Juglindore
|
338765
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Arianit%20Hoxha
|
Arianit Hoxha
|
Arianit Hoxha është një politikan shqiptar i Maqedonisë së Veriut, Ministri i Agrikulturës, Peshkimit dhe Ujërave nga 30 gusht 2020.
Biografia
Ai ka lindur më 18 tetor 1986 në Resnjë . Nga nëntori 2003 deri në prill 2004, ai ishte koordinator i projektit të Organizatës për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë (OSBE). Nga tetori 2005 deri në shtator 2006, ai ishte anëtar i Parlamentit Rinor Evropian. Në vitin 2008 ka diplomuar në Fakultetin për Administrim Biznesi të Universitetit të Evropës Juglindore në Tetovë . Në vitin 2009, ai themeloi një kompani private në fushën e prodhimit dhe tregtisë dhe u bë menaxher i saj. Më 30 gusht 2020 u zgjodh ministër i Bujqësisë, Pylltarisë dhe Administrimit të Ujërave nga Lëvizja Besa .
Shih edhe
Kultura e Maqedonisë së Veriut
Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut
Referime
Lindje 1986
Njerëz nga Resnja
Ministra të Bujqësisë dhe Pylltarisë të Maqedonisë Veriore
Absolventët e Universitetit të Evropës Juglindore
|
338767
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Elvin%20Hasani
|
Elvin Hasani
|
Elvin Hasan (lindur më 10 prill 1985, Shtip ), është një politikan nga Maqedonia e Veriut. Ai shërben si ministër i Qeverisë pa portofol për tërheqjen e investimeve të huaja të Republikës së Maqedonisë. Ai është me prejardhje turke. Ai është nënkryetar i Partisë së Lëvizjes Turke të Maqedonisë (MTHP) . Që në moshë të vogël ka qenë aktivisht i përfshirë në aktivitete shoqërore dhe zhvillime politike në sektorin joqeveritar.
Jeta e hershme
Hasani ka lindur më 10 prill 1985 në Shtip .
Shkollimin fillor dhe të mesëm e kreu në Radovish, ndërsa Fakultetin e Shkencave të Edukimit në Shtip.
Duke u fokusuar në menaxhimin e arsimit, ai kreu studimet Master dhe doktoroi në Institutin për Pedagogji në Universitetin e Shkupit, në Shkup .
Në vitin 2016 ka përfunduar studimet pasuniversitare në Institutin e Shkencave të Edukimit (Menaxhimi i Arsimit dhe Politikës Publike) në Universitetin Shtetëror të Ankarasë, Republika e Turqisë. Ka qenë zëvendësdrejtor i Qendrës Shtetërore të Provimeve, prej nga është emëruar Ministër i Shtetit.
Karriera
Nga viti 2011 deri në vitin 2013 ka qenë nënkryetar i organizatës joqeveritare “UFUK”. Nga viti 2013 deri në vitin 2016 ka qenë sekretar, nga viti 2016 deri në vitin 2018 president, kryesisht duke krijuar lidhje me institucione, organizata joqeveritare dhe oda ekonomike nga Republika e Turqisë, Ballkani dhe vendet e diasporës turke .
Nga viti 2012 deri në vitin 2014 ka qenë kryeredaktor i revistës Ufuk në gjuhën maqedonase, nga viti 2014 deri në vitin 2015 është kryeredaktor i revistës Ufuk Dergisi në gjuhën turke, e cila është me karakter ndërkombëtar. Nga viti 2016 ishte kryeredaktor i portalit dhe e-revistës Haber Macedonia .
Në arsim ka punuar si mësues i gjuhës turke, ka qenë asistent i grupit të gjuhës dhe letërsisë turke në Fakultetin Filologjik të Universitetit Goce Dellçev të Shtipit, si dhe është angazhuar në Fakultetin e Edukimit “Kliment Ohridski” në Shkup . si International Vision University në Gostivar.
Ai është anëtar i Partisë Lëvizja Turke në Maqedoni, një partner i përhershëm i Social Demokratëve. Që nga 19 nëntori 2017 ishte pjesë e menaxhmentit qendror të Partisë së Lëvizjes Turke të Maqedonisë dhe u zgjodh nënkryetar i partisë më 17 nëntor 2018.
Shih edhe
Kultura e Maqedonisë së Veriut
Referime
Njerëz që jetojnë
Absolventët e Universitetit të Shkupit
Ministra në Maqedoni të Veriut
Lindje 1985
Njerëz nga Shtipi
|
338781
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Ali%20Fuat%20Cebesoy
|
Ali Fuat Cebesoy
|
Ali Fuat Cebesoy (23 shtator 1882 – 10 janar 1968) ishte një oficer dhe politikan i ushtrisë osmane dhe më vonë turke.
Jeta e hershme
Ali Fuat lindi në shtator 1882 nga babai Ismail Fazil Pasha dhe nëna Zekiye Hanım Ai ishte me prejardhje gjermane-çerkeze, dhe gjithashtu gjyshi i tij nga nëna Mehmed Ali Pasha ishte me prejardhje hugueno-franceze. Ali Fuat ishte nipi (nga ana e nënës së tij) i Mushir Mehmet Ali Pashës (Ludwig Karl Friedrich Detroit) i cili ishte komandant i ushtrisë së Danubit (Tuna Şark Ordusu) gjatë luftës ruso-turke, mori pjesë në Kongresin e Berlinit si një nga tre përfaqësuesit e Perandorisë Osmane dhe u vra më 7 shtator 1878 në Gjakovë (Kosovë) nga kryengritësit shqiptarë të cilët ishin të pakënaqur me rezultatet e Kongresit të Berlinit.
Karriera ushtarake
Ali Fuat ndoqi Akademinë Ushtarake së bashku me Kemal Atatürk, Kazım Karabekir, dhe Fethi Okyar në mesin e të shquarve të tjerë të Luftës për Pavarësi Turke. Më pas ai hyri në Shkollën e Luftës në vitin 1902 dhe u diplomua në Kolegjin e Luftës Osmane më 1905 si Kapiten Shtabi (Erkân-ı Harp Yüzbaşısı). Më vonë ai u caktua në Batalionin e 3-të të pushkëve (Üçüncü Nişancı Taburu), Regjimentin e 28-të të Kalorësisë (Yirmi Sekizinci Süvari Alayı) me bazë në Bejrut nën komandën e Ushtrisë së Pestë me bazë në Damask, dhe më vonë në Regjimentin e 15-të të Artilerisë Top (Oçuılay Beşin) me qendër në Selanik nën komandën e Ushtrisë së Tretë si praktikant. Ai u bashkua me Komitetin e Bashkimit dhe Përparimit (numri i anëtarësimit ishte 191). Më 28 qershor, ai u caktua në oficerin e shtabit të Ushtrisë së Tretë. Dhe më pas ai u gradua në gradën e kapitenit të lartë dhe u emërua në komandantin e zonës së Karaferye (sot: Veria). Më 9 janar 1909 emërohet atasheu ushtarak në Romë të Italisë. Më 1 tetor 1911 emërohet shef i repartit 1 (shefi i operacioneve) të Ushtrisë Perëndimore. Më 20 shkurt emërohet përkohësisht shefi i shtabit të Korpusit I, Korpusit VII. Dhe më pas u emërua komandant i një grupi që u formua për të çliruar İpek (sot: Peja) dhe Jakova (sot: Gjakova) nga kryengritësit shqiptarë.
Luftërat Ballkanike
Më 24 qershor, ai u dërgua në Evropë për përgatitjen e transferimit të armëve dhe municioneve në Vilajetin e Tripolit. Më 29 shtator u emërua shef i shtabit të Korpusit të Shkodrës. Ai mori pjesë edhe në Luftërat Ballkanike. Ai u bë shefi i shtabit të [[Korpusi i Janinës|Korpusit të Janinës dhe më 10 nëntor u emërua zëvendëskomandant i Divizionit të 23-të (Yirmi Üçüncü Fırka), duke zëvendësuar Mirliva Xhevat Pashën. Më 12 dhjetor, kur filloi ofensiva greke e komanduar nga Konstantinos Sapountzakis, ai planifikoi të tërhiqej në mënyrë të rregullt, por paniku midis radhëve çoi në disfatën e divizionit të tij. Në vijën e mbrojtjes së Bizanit ai u plagos rëndë në kofshë, por vazhdoi të drejtonte zjarrin e artilerisë duke qenë në barelë. Më 6 mars 1913, ai dhe forcat e tij u dorëzuan pas udhëzimit të Esad Pashës (Beteja e Bizanit). Më pas ai u transferua në një spital në Kifissia, një periferi të Athinës, për të marrë trajtim mjekësor.
Referime
Lindje 1882
Vdekje 1968
Studentë të Akademisë Ushtarake Osmane
Studentë të Kolegjit Ushtarak Osman
Personeli ushtarak osman i Luftërave Ballkanike
Personeli ushtarak osman i Luftës së Parë Botërore
Gjeneralët e Ushtrisë Osmane
Personeli ushtarak turk i Luftës Greko-Turke (1919–1922)
Gjeneralë të Ushtrisë Turke
Pashallarë
Diplomatë turq të shekullit të 20-të
Ministra të Turqisë
Asambleja e Madhe Kombëtare Turke
Politikanë të Komitetit "Bashkim e Përparim"
Politikanë të Partisë Republikane Progresive (Turqi)
Politikanë të Partisë Republikane Popullore (Turqi)
Politikanë të Partisë Demokratike (1946)
Politikanë turq të shekullit të 20-të
|
338782
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Vdekja%20e%20trungut%20t%C3%AB%20trurit
|
Vdekja e trungut të trurit
|
Vdekja e trungut të trurit është një sindromë klinike e përcaktuar nga mungesa e reflekseve në trungun e trurit ose i quajtur ndryshe edhe si “kërcelli” i trurit, i cili lidh palcën kurrizore me trurin e mesëm, trurin e vogël dhe hemisferat cerebrale – gjendet në një pacient në koma të thellë, të varur nga ventilatori . Identifikimi i kësaj gjendjeje mbart një prognozë shumë të rëndë për mbijetesë; ndërprerja e rrahjeve të zemrës ndodh shpesh brenda disa ditësh, megjithëse pacienti mund të vazhdojë të mbijetojë për javë të tëra nëpërmjet mbështetjës intensive.
Në Mbretërinë e Bashkuar vdekja mund të vërtetohet me anë të një diagnoze formale të vdekjes së trungut të trurit, përderisa kjo bëhet në përputhje me një procedurë të përcaktuar në librin "Një kod praktike për diagnozën dhe konfirmimin e vdekjes", botuar në 2008 nga Akademia e Kolegjeve Mbretërore Mjekësore . Premisa e kësaj është se një person ka vdekur kur vetëdija dhe aftësia për të marrë frymë humbasin përgjithmonë, pavarësisht nga vazhdimi i jetës në trup dhe pjesë të trurit, vdekja e trungut të trurit është e mjaftueshme për të prodhuar këtë gjendje.
Ky koncept i vdekjes së trungut të trurit pranohet gjithashtu si bazë për shpalljen e vdekjes për qëllime ligjore në Indi dhe Trinidad & Tobago . Diku tjetër në botë, koncepti mbi të cilin bazohet vërtetimi i vdekjes në baza neurologjike është ai i ndërprerjes së përhershme të të gjitha funksioneve në të gjitha pjesët e trurit pra është vdekja e gjithë trurit – dhe jo vetem e trungut të trurit dhe nuk duhet ngatërruar me konceptin britanik. Këshilli i Presidentit të Shteteve të Bashkuara për Bioetikën e bëri të qartë, se në Librin e Bardhë të dhjetorit 2008, se koncepti britanik dhe kriteret klinike nuk konsiderohen të mjaftueshme për diagnozën e vdekjes në Shtetet e Bashkuara.
Evoluimi i kritereve diagnostikuese
Kriteret e Mbretërisë së Bashkuar (MB) u botuan për herë të parë nga Konferenca e Kolegjeve Mbretërore Mjekësore (me këshilla nga Paneli Këshillues i Transplantit) në 1976, si udhëzime prognostike. Ato u hartuan për shkak të nevojës për të perceptuar udhëzime në menaxhimin e pacientëve në koma të thellë me dëmtime të rënda të trurit, të cilët po mbaheshin gjallë nga ventilatorët mekanikë, por që nuk tregonin shenja shërimi. Konferenca u përpoq "të vendoste kritere diagnostikuese të një rreptësie të tillë që me përmbushjen e tyre ventilatori mekanik të mund të fiket, me dijeninë e sigurt se nuk ka mundësi të mundshme rikuperimi". Kriteret e publikuara janë: përgjigjet negative ndaj testeve pranë shtratit të disa reflekseve me shtigje nëpër trungun e trurit dhe një sfidë të specifikuar ndaj qendrës së frymëmarrjes së trurit, me paralajmërime rreth përjashtimit të ndikimeve endokrine, faktorëve metabolikë dhe efekteve të drogës këto u konsideruan të jenë "të mjaftueshëm për të bërë dallimin midis atyre pacientëve që ruajnë kapacitetin funksional për të pasur një shans për shërim qoftë edhe të pjesshëm dhe atyre ku nuk ekziston një mundësi e tillë". Njohja e asaj gjendjeje kërkonte tërheqjen e mbështetjes së mëtejshme artificiale në mënyrë që të lejohej vdekja, duke "kuruar të afërmit nga trauma e mëtejshme emocionale e shpresës sterile".
|
338783
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Meral%20Uzeiri-Ferati
|
Meral Uzeiri-Ferati
|
Meral Uzeiri-Ferati është një mjeke dhe politikane shqiptare nga Maqedonia e Veriut.
Biografia
Ajo ka lindur më 9 korrik 1975 në qytetin e Tetovës, atëherë në Republikën Socialiste Federative të Jugosllavisë, sot në Maqedoninë e Veriut . Është diplomuar për mjekësi dhe punon si mjeke obstetër-gjinekologe.
Në vitin 2014 është zgjedhur deputete e Partisë Demokratike të Shqiptarëve në Kuvendin e Republikës së Maqedonisë . Në nëntor 2017, ajo u zgjodh sërish deputete në vend të Bardhyl Dautit .
Shih edhe
Kultura e Maqedonisë së Veriut
Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut
Referime
Gjinekologji
Mjekë nga Maqedonia e Veriut
Shqiptarë të rajonit të Maqedonisë
Politikanë nga Maqedonia e Veriut
Lindje 1975
Njerëz nga Tetova
Anëtarë të Kuvendit të Maqedonisë së Veriut
Absolventët e Universitetit të Shkupit
|
338784
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Merita%20Kol%C3%A7i-Koxhaxhiku
|
Merita Kolçi-Koxhaxhiku
|
Merita Kolçi-Koxhaxhiku është një politikane shqiptare nga Maqedonia e Veriut.
Biografia
Merita ka lindur më 1 maj 1958 në qytetin e Shkupit, atëherë në Republikën Popullore Federale të Jugosllavisë . Ka mbaruar Fakultetin Pedagogjik. Më 15 korrik 2020 është zgjedhur deputete e Bashkimit Demokratik për Integrim në Kuvendin e Maqedonisë së Veriut .
Shih edhe
Arsimi në Maqedoninë e Veriut
Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut
Referime
Pedagogë nga Maqedonia e Veriut
Shqiptarë në Maqedoninë e Veriut
Politikanë nga Maqedonia e Veriut
Lindje 1958
Njerëz nga Shkupi
Absolventët e Universitetit të Shkupit
Anëtarë të Kuvendit të Maqedonisë së Veriut
|
338785
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/N%C3%ABn%C3%AB%21
|
Nënë!
|
Nënë! (i stilizuar si nënë!) është një film horror psikologjik amerikan i vitit 2017, shkruar dhe drejtuar nga Darren Aronofsky, dhe me aktorë Jennifer Lawrence, Javier Bardem, Ed Harris, Michelle Pfeiffer, Domhnall Gleeson, Brian Gleeson dhe Kristen Wiig. Ai ndjek një grua të re, jeta e qetë e së cilës me burrin e saj në shtëpinë e tyre të fshatit prishet nga ardhja e një çifti misterioz.
Filmi u shfaq premierë më 5 shtator 2017, në Festivalin e 74-të Ndërkombëtar të Filmit në Venecia, ku u përzgjodh për të konkurruar për Luanin e Artë. U publikua në Shtetet e Bashkuara më 15 shtator 2017, nga Paramount Pictures, dhe fitoi 44,5 milion dollarë në mbarë botën kundrejt 30 milion dollarëve buxhet. Megjithëse mori vlerësime përgjithësisht pozitive, alegoritë e tij biblike dhe përshkrimi i dhunës ndezën polemika.
Përmbledhja
Në mbetjet e djegura të një shtëpie të madhe, Ai, një poet i njohur që lufton me bllokun e shkrimtarit, vendos një objekt kristal në një piedestal në dhomën e tij të punës dhe ndërtesa shndërrohet në një shtëpi të bukur në një peizazh edenik. Nëna, gruaja dhe muza e poetit, zgjohet në shtratin e saj dhe pyet me zë të lartë se ku është. Ndërsa rinovonte shtëpinë, ajo herë pas here vizualizon një zemër që rreh brenda mureve të saj.
Një ditë, një i huaj i quajtur Njeriu shfaqet në shtëpi, duke kërkuar një dhomë dhe duke pretenduar se është një mjek lokal. Ai pajtohet me gatishmëri dhe nëna e ndjek pa dëshirë. Vonë atë natë, Njeriu vuan nga qielli i thatë dhe nëna vëren një plagë në anën e tij.
Gruaja e Njeriut, Gruaja, vjen të nesërmen. Nëna është gjithnjë e më e frustruar nga të ftuarit e saj, por Ai i lutet që t'i lërë të qëndrojnë, duke zbuluar se Njeriu është në të vërtetë një fans, dëshira e vdekjes së të cilit ishte ta takonte Atë. Megjithatë, kur një burrë dhe një grua thyejnë aksidentalisht objektin kristal, të cilin Ai ua kishte ndaluar ta preknin, Ai zemërohet dhe ngre kabinën e tij. Nëna i thotë Njeriut dhe Gruas që të largohen, por, para se të shkojnë, dy djemtë e tyre mbërrijnë papritur dhe luftojnë për vullnetin e burrit. Djali i madh, i cili është i shqetësuar për trashëgiminë e tij të afërt, debaton dhe zihet me vëllain e tij të vogël, duke e plagosur rëndë, dhe vëllai i madh ia mbath pasi i është përplasur koka me xhami nga Ai, duke i lënë një plagë të përgjakshme në kokë.
Ai, Njeriu dhe Gruaja e çojnë djalin e plagosur në spital. E vetme në shtëpi, Nëna pastron dhe vëren dëme të çuditshme në shtëpi, duke përfshirë një mizë, një bretkocë dhe gjak që nuk do të ndalojë të pikon. Ajo ndjek gjakun në një rezervuar me vaj ngrohjeje të fshehur pas mureve të bodrumit. Pas kthimit, Ai informon Nënën se djali ka vdekur.
Nëna dhe Ai zgjohen atë natë kur dhjetëra njerëz mbërrijnë pa paralajmërim në shtëpi për të mbajtur zi për djalin e vdekur. Vizitorët sillen në mënyra të vrazhda dhe arrogante që irritojnë Nënën, dhe ajo shkrep dhe i urdhëron të gjithë të largohen kur thyejnë një lavaman, duke përmbytur pjesërisht shtëpinë. Ajo e qorton Atë për lejimin e kaq shumë njerëzve brenda dhe injorimin e nevojave të saj, por argumenti i tyre çon në një dashuri pasionante. Të nesërmen në mëngjes, Nëna njofton se është shtatzënë, gjë që e gëzon dhe e frymëzon të fillojë të shkruajë përsëri.
Koha kalon. Nëna përgatitet për ardhjen e fëmijës dhe lexon poezinë e re të bukur të Tij. Pas publikimit, ai vlerësohet dhe shitet mirë. Në festë, Nëna përgatit një darkë të madhe, por një grup fansash e ndërpresin. Megjithëse ajo i kërkon Atij që t'i largojë, ai këmbëngul se duhet të jetë i sjellshëm dhe të tregojë vlerësimin e tij. Nëna përpiqet të mbyllë dyert, por një mori tifozësh derdhen në shtëpi dhe fillojnë të bëjnë kërdinë, duke vjedhur gjëra si suvenire dhe duke dëmtuar shtëpinë. Për shkak të adhurimit që po merr, Ai është i pavëmendshëm për atë që po ndodh, por një Nënë e çorientuar shikon e pafuqishme ndërsa forcat ushtarake vijnë për të luftuar anëtarët e kultit që ka lindur rreth Tij dhe ndërsa publicisti i tij organizon ekzekutime masive. Nëna shkon në lindje dhe e gjen Atë, i cili rihap dhomën e tij, të cilën ai e kishte hipur më parë, që të mund të lindë brenda.
Kërditë jashtë ulet. Ai kontrollon jashtë dhe zbulon se ata kanë lënë dhurata. Ai i thotë Nënës se njerëzit thjesht janë duke pritur; me nxitjen e saj, ai largohet për t'u thënë të largohen. Kur kthehet, Ai i thotë Nënës që fansat e tij duan të shohin djalin e tyre të porsalindur. Ajo i pyet pse ai nuk do t'i detyrojë ata të largohen dhe ai zbulon se nuk dëshiron që ata të largohen. Ajo refuzon t'ia dorëzojë djalin Atij. Përfundimisht, ajo bie në gjumë dhe Ai e nxjerr fëmijën jashtë te turma, e cila e kalon foshnjën në mënyrë të egër derisa ai vritet pa dashje. Nëna futet në turmë dhe gjen njerëz që hanë kufomën e gjymtuar të djalit të saj. E tërbuar, ajo i quan vrasës dhe i sulmon me një copë xhami. Ata kthehen kundër saj dhe e rrahën egërsisht derisa Ai ndërhyn. Ai i lutet Nënës që t'i falë, por ajo zbret me vrap në rezervuarin e naftës në bodrum dhe e shpon atë me një çelës. Ajo ndez vajin, duke shkaktuar një shpërthim që djeg turmën dhe shkatërron shtëpinë.
Ai është i padëmtuar nga ferri, por Nëna është djegur tmerrësisht. Ajo e pyet se çfarë është, dhe ai përgjigjet: "Unë jam unë" dhe Nëna ishte "shtëpi". Ai i kërkon dashurinë e saj dhe, kur ajo pranon, i shtrin kraharorin dhe ia heq zemrën, të cilën e gris për të zbuluar një objekt të ri kristal. Ai e vendos atë në piedestal dhe shtëpia kthehet në një shtëpi të bukur. Një Nënë e re shfaqet në shtrat dhe zgjohet, duke pyetur veten me zë të lartë se ku është Ai.
Kasti
Temat
Në një intervistë, Lawrence deklaroi se filmi është një alegori dhe "përshkruan përdhunimin dhe mundimin e Nënës Tokë ... Unë përfaqësoj Nënën Tokë; Javier, personazhi i të cilit është një poet, përfaqëson një formë të Zotit, një krijues; Michelle Pfeiffer është një Evë e Adamit të Ed Harrisit, ka Kainin dhe Abelin dhe mjedisi ndonjëherë i ngjan Kopshtit të Edenit.
Aronofsky tha se pikëçuditja në titull "pasqyron frymën e filmit", i cili përfundon me "një pikëçuditëse e madhe". Ai diskutoi zgjedhjen e pazakontë të filmit për të mos shkruar shkronjën 'm' në titull gjatë një interviste në Reddit, duke thënë: "Për të zbuluar pse ka një shkronjë të vogël "m", lexoni titullin dhe kërkoni shkronjën që është me shkronjë të madhe. Pyes veten se cili është emri tjetër për këtë personazh?" (Në kredit, emrat e personazheve tregohen të gjithë me shkronja të vogla, përveç Atij.)
Çakmaku që shfaqet gjatë gjithë filmit mban Wendehorn, një simbol runik që përfaqëson "bashkëpunimin midis ligjeve të përjetshme të natyrës, që funksionojnë në fuqi dhe në përputhje me njëri-tjetrin".
Prodhimi
Zhvillimi
Pas Noah të vitit 2014, Aronofsky filloi të punonte në një film për fëmijë. Gjatë këtij procesi, ai doli me një ide të re. Ai përfundoi duke shkruar skenarin për Nënë! në pesë ditë, shumë më shpejt se ritmi i tij i zakonshëm. Filmi përdor një rrëfim të logjikës së ëndrrave, për të cilin Aronofsky ka vënë në dukje: "nëse përpiqesh ta zhbllokosh, ai disi prishet ... është një frik psikologjike. Ju nuk duhet ta shpjegoni shumë atë."
Kastimi
Jennifer Lawrence thuhet se ishte në bisedime për t'u bashkuar me filmin deri në tetor 2015 dhe, deri në janar 2016, Javier Bardem ishte gjithashtu në bisedime për të luajtur. Në mars, u njoftua se Kristen Wiig kishte marrë pjesë në film dhe, deri në prill, Domhnall Gleeson, Michelle Pfeiffer, Ed Harris dhe Brian Gleeson iu shtuan kastit.
Xhirimet
Fotografia kryesore filloi më 13 qershor 2016 dhe përfundoi më 28 gusht 2016. Kasti u provua fillimisht për tre muaj në një magazinë, gjatë së cilës kohë Aronofsky ishte në gjendje të "marrë një ndjenjë të lëvizjes dhe lëvizjes së kamerës dhe të mësonte nga kjo." Lawrence thuhet se ishte mjaft i relaksuar gjatë provave; Aronofsky tha se ai "nuk u njoh me personazhin derisa ne filluam të xhirojmë dhe ajo u shfaq".
Muzika
Nënë! ishte i pari nga filmat e Aronofsky pa përfshirjen e kompozitorit Clint Mansell. Fillimisht kishte një partiturë të kompozuar nga Jóhann Jóhannsson, por pasi panë rezultatin 90-minutësh të sinkronizuar me një prerje të përafërt të filmit, Aronofsky dhe Jóhannsson ranë dakord të mos e përdornin atë. Ata u përpoqën të përdornin partiturën në vetëm disa momente, pastaj një version minimal të partiturës me dizajn tingulli nga Craig Henighan, duke përfshirë zhurmat në peizazhin zanor të shtëpisë. Ata përfundimisht vendosën se filmi funksiononte më së miri pa muzikë. Kompozitori Ólafur Arnalds tregoi historinë e mëposhtme për këtë vendim:
Në titujt e mbylljes, filmi përmban një "cover" të "The End of the World/Fundi i Botës" të Skeeter Davis të interpretuar nga Patti Smith.
Publikimi
Filmi fillimisht ishte planifikuar të dilte më 13 tetor 2017, por u zhvendos deri në 15 shtator Ai pati premierën e tij botërore në Festivalin e 74-të Ndërkombëtar të Filmit në Venecia, ku u zgjodh për të konkurruar për Luanin e Artë; u shfaq premierë në Londër më 6 shtator 2017; dhe u shfaq në Festivalin Ndërkombëtar të Filmit në Toronto 2017.
Media në shtëpi
Nënë! u lëshua në mënyrë dixhitale më 5 dhjetor 2017 dhe u lëshua në Ultra HD Blu-ray, Blu-ray dhe DVD më 19 dhjetor Është i disponueshëm për t'u transmetuar në Paramount+.
Referime
Filma 2017
Faqe me përkthime të pashqyrtuara
|
338786
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Fazli%20Veliu
|
Fazli Veliu
|
Fazli Veliu është politikan shqiptar nga Maqedonia e Veriut dhe revolucionar nga Ushtria Çlirimtare Kombëtare.
Biografia
U lind më 4 janar 1945 në fshatin Kollara të Kërçovës. Ai emigroi në Zvicër në vitin 1968. Ai u diplomua në universitet dhe punoi si profesor i gjuhësisë. Anëtar i partisë Bashkimi Demokratik për Integrim . Gjatë konfliktit në Republikën e Maqedonisë në vitin 2001, Veliu u rreshtua në anën e Ushtrisë Çlirimtare Kombëtare dhe luftoi kundër pushtetit në Republikën e Maqedonisë. Më 24 korrik 2001 u vendos në listën e zezë të qytetarëve të Maqedonisë , ndërsa më 27 korrik u vendos edhe në listën e zezë të presidentit amerikan George W. Bush .
Pas përfundimit të konfliktit, në përputhje me ligjin e ri për amnisti, ai u lirua .
Veliu është daja i politikanit Ali Ahmeti .
Shih edhe
Politika e Maqedonisë së Veriut
Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut
Referime
Njerëz nga komuna e Kërçovës
Shqiptarë në Maqedoninë e Veriut
Politikanë nga Maqedonia e Veriut
Lindje 1959
Ushtria Çlirimtare Kombëtare
Anëtarë të Kuvendit të Maqedonisë së Veriut
|
338788
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Abdulla%20Saliu
|
Abdulla Saliu
|
Abdulla Saliu është ekonomist dhe politikan shqiptar nga Maqedonia e Veriut.
Biografia
Ai u lind më 4 shtator 1960 në Shkup, Republika Popullore Federale e Jugosllavisë. Ka diplomuar në Fakultetin Ekonomik të Universitetit të Prishtinës . Më 15 korrik 2020 është zgjedhur deputet nga Aleanca për Shqiptarët në Kuvendin e Maqedonisë së Veriut .
Në shkurt të vitit 2021, Saliu bëri skandal në pikën kufitare të Bllacës, duke kaluar me makinën e tij radhën e makinave në trotuar dhe duke u bërtitur policëve të Maqedonisë së Veriut se mezi priste pasi ishte deputet.
Shih edhe
Politika e Maqedonisë së Veriut
Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut
Referime
Shqiptarë në Maqedoninë e Veriut
Ekonomistë nga Maqedonia e Veriut
Absolventët e Universitetit të Prishtinës
Politikanë nga Maqedonia e Veriut
Lindje 1960
Njerëz nga Shkupi
Anëtarë të Kuvendit të Maqedonisë së Veriut
|
338789
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Abedin%20Zimberi
|
Abedin Zimberi
|
Abedin Zimberi ( 28 prill 1963, Sllupçan, Kumanovë) është një politikan shqiptar nga Maqedonia e Veriut, ish-anëtar i UÇK-së .
Biografia
Abedini ka mbaruar Fakultetin e Kulturës Fizike. . Gjatë konfliktit në Maqedoni ka qenë komandant policie në brigadën 113 regjionale “Ismet Jashari” të Ushtrisë Çlirimtare Kombëtare, si dhe shef i njësisë së inteligjencës dhe kundërzbulimit, i përbërë nga 30-35 persona, të cilët vepronin me rroba civile si. një popullsi lokale .
Zimberi sot është deputet në Kuvendin e Maqedonisë nga radhët e Partisë Demokracia e Re . Ai është anëtar i:
Komisioni i Pushtetit Vendor, anëtar
Grupi parlamentar i Kuvendit të Republikës së Maqedonisë për bashkëpunim me Parlamentin e Republikës së Mongolisë, anëtar
Grupi parlamentar i Kuvendit të Republikës së Maqedonisë për bashkëpunim me Kuvendin e Republikës së Serbisë, anëtar
Grupi parlamentar i Kuvendit të Republikës së Maqedonisë për bashkëpunim me Parlamentin e Mbretërisë së Suedisë, anëtar
Shih edhe
Politika e Maqedonisë së Veriut
Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut
Referime
Njerëz nga Kumanova
Njerëz që jetojnë
Shqiptarë në Maqedoninë e Veriut
Anëtarë të Kuvendit të Maqedonisë së Veriut
Ushtria Çlirimtare Kombëtare
|
338790
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Adnan%20Neziri
|
Adnan Neziri
|
Adnan Neziiri është një ekonomist dhe politikan shqiptar nga Maqedonia Veriores.
Biografia
Ai u lind më 20 dhjetor 1964 në fshatin e Tetovës, Reçicë e Vogël, Republika Socialiste Federative e Jugosllavisë. Ka diplomuar në Fakultetin Ekonomik të Universitetit të Prishtinës . Më 15 korrik 2020 është zgjedhur deputet nga Aleanca për Shqiptarët në Kuvendin e Maqedonisë së Veriut .
Shih edhe
Politika e Maqedonisë së Veriut
Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut
Referime
Shqiptarë në Maqedoninë e Veriut
Ekonomistë nga Maqedonia e Veriut
Absolventët e Universitetit të Prishtinës
Politikanë nga Maqedonia e Veriut
Lindje 1964
Njerëz nga komuna e Tetovës
Anëtarë të Kuvendit të Maqedonisë së Veriut
|
338793
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Alim%20Bilalli
|
Alim Bilalli
|
Alim BilallI është një politikan nga Maqedonia e Veriut.
Biografia
Ai u lind më 11 gusht 1985 në fshatin Skudrinë të rajonit Torbe të Rekës, atëherë në Republikën Socialiste Federative të Jugosllavisë . Me origjinë është mysliman maqedonas. Ka studiuar për menaxhim të burimeve njerëzore në Universitetin privat për Turizëm dhe Menaxhim në Shkup.
Më 30 qershor 2014, zëvendësoi ministrin e Punëve të Jashtme , Nikolla Poposki, si deputet nga VMRO-Partia Demokratike për Bashkim Kombëtar Maqedonas në Kuvendin e Republikës së Maqedonisë .
Shih edhe
Kultura e Maqedonisë së Veriut
Politika e Maqedonisë së Veriut
Referime
Politikanë nga Maqedonia e Veriut
Lindje 1985
Anëtarë të Kuvendit të Maqedonisë së Veriut
|
338794
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Aliriza%20Loga
|
Aliriza Loga
|
Aliriza Loga (17 mars 1947, Livadhia, Strugë - 18 dhjetor 2000, Strugë) ka qenë një politikan shqiptar, ish-deputet në Kuvendin e Maqedonisë .
Biografia
Loga ka lindur më 17 mars 1947 në fshatin Livadh të Strugës . Është diplomuar në Fakultetin Shkencë-Matematikë, grupi Kimi. Nga viti 1973 deri në vitin 1981 ka punuar si profesor i kimisë në shkollën e mesme në Strugë . Loga ishte një nga anëtarët e parë dhe themelues i Partisë për Prosperitet Demokratik . Me shkëputjen nga Partia për Prosperitet Demokratik u bë anëtar i Partisë për Prosperitet Demokratik të Shqiptarëve, në të cilën ishte edhe anëtar i Kryesisë së Partisë. Nga viti 1991 deri në vitin 1996 ka qenë drejtor i shkollës fillore “Naim Frashëri” në fshatin Dellogozhd . Nga viti 1998 ishte deputet në Kuvendin e Maqedonisë dhe kryetar i Komisionit për Arsim dhe Shkencë. Vdiq më 18 dhjetor 2000 në Strugë .
Shih edhe
Arsimi në Maqedoninë e Veriut
Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut
Referime
Lindje 1947
Shqiptarë në Maqedoninë e Veriut
Politikanë nga Maqedonia e Veriut
Absolventët e Universitetit të Shkupit
Anëtarë të Kuvendit të Maqedonisë së Veriut
Njerëz nga Struga
Vdekje 2000
|
338795
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Daut%20Rexhepi
|
Daut Rexhepi
|
Daut Rexhepi është një politikan shqiptar nga Maqedonia e Veriut dhe revolucionar nga Ushtria Çlirimtare Kombëtare.
Biografia
Ai u lind më 6 janar 1966 në fshatin Poroj të Tetovës . Studion për histori .dhe në vazhdim i nënshtrohet stërvitjes ushtarake në kampe në Shqipëri . Më 21 janar 2001, ai mori pjesë në aksionet e oganizuara nga Ushtria Çlirimtare Kombëtare . Gjatë konfliktit ushtarak në Republikën e Maqedonisë në vitin 2001, ishte komandant i brigadës 112 regjionale në rajonin e Tetovës. Më 24 korrik 2001 është vendosur në listën e zezë të shtetasve maqedonas . Më 10 korrik 2002 u bë nënkryetar i Partisë Demokratike të Shqiptarëve dhe deputet në Kuvendin e Republikës së Maqedonisë.
Shih edhe
Politika e Maqedonisë së Veriut
Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut
Referime
Njerëz nga komuna e Tetovës
Shqiptarë në Maqedoninë e Veriut
Politikanë nga Maqedonia e Veriut
Lindje 1966
Ushtria Çlirimtare Kombëtare
Anëtarë të Kuvendit të Maqedonisë së Veriut
|
338796
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Ernad%20Feizullahu
|
Ernad Feizullahu
|
Ernad Fejullahu është një politikan shqiptar dhe ministër pa resor i Republikës së Maqedonisë nga viti 1998 deri në vitin 1999.
Biografia
Ai u lind më 1 shtator 1966 në Tetovë . Ka diplomuar për inxhinieri elektrike në Fakultetin Teknik të Universitetit të Prishtinës . Është deputet i Partisë Demokratike të Shqiptarëve. Deputet në Kuvendin e Republikës së Maqedonisë në vitin 2014 - 2016.
Shih edhe
Politika e Maqedonisë së Veriut
Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut
Referime
Absolventët e Universitetit të Prishtinës
Shqiptarë në Maqedoninë e Veriut
Ministra pa portofol në Maqedoninë e Veriut
Lindje 1966
Njerëz nga Tetova
Anëtarë të Kuvendit të Maqedonisë së Veriut
Inxhinierë nga Maqedonia e Veriut
|
338798
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Faik%20Abdiu
|
Faik Abdiu
|
Faik Abdiu ( 2 mars 1937, Shkup - 2 tetor 2016) biznesmen dhe figurë politike maqedonase.
Biografia
Shkollimin e mesëm e kreu në vendlindje, pastaj punoi si këshilltar në departamentin e ekonomisë dhe planifikimit në fabrikën e letrës “Komuna” në Shkup. Ka qenë anëtar i Bordit në Kuvendin e Shkupit dhe deputet në Kuvendin e SRM-së nga viti 1969 deri në vitin 1974 dhe i Republikës së Maqedonisë në 2 mandate nga viti 1990 deri në vitin 1998 . Për shumë vite ka qenë kryetar i KUD "Pralipe" në Shkup dhe i Partisë për Emancipimin e Plotshëm të Romëve në Maqedoni ( PCERM ). Abdi ishte gjithashtu pjesëmarrës në kongresin e parë të romëve që u mbajt në Londër në vitin 1971 . Ai vdiq më 2 tetor 2016.
Shih edhe
Kultura e Maqedonisë së Veriut
Referime
Vdekje 2016
Lindje 1937
Politikanë nga Maqedonia e Veriut
Njerëz nga Shkupi
Anëtarë të Kuvendit të Maqedonisë së Veriut
|
338799
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Hajrulla%20Misini
|
Hajrulla Misini
|
Hajrulla Misini (10 gusht 1966, Kumanovë) është ish anëtar i UÇK-së i njihet si komandant Shpati. Ishte deputet në Kuvendin e Maqedonisë .
Gjatë konfliktit në Maqedoni ka qenë komandant në brigadën 113 rajonale (Kumanova).
Shih edhe
Politika e Maqedonisë së Veriut
Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut
Referime
Njerëz nga Kumanova
Njerëz që jetojnë
Shqiptarë në Maqedoninë e Veriut
Ushtria Çlirimtare Kombëtare
Anëtarë të Kuvendit të Maqedonisë së Veriut
|
338800
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Hadi%20Neziri
|
Hadi Neziri
|
Hadi Neziri ( turqisht : Hadi Nezir ; Zdunje, Gostivar, 12 gusht 1952) është një politikan, ministër në qeverinë e Maqedonisë që nga viti 2008, deputet i Kuvendit Qendror të Partisë Demokratike të Turqve të Maqedonisë .
Biografia
Neziri u lind në fshatin Zdunjë të Gostivarit më 12 gusht 1952. Shkolla fillore e nisi në fshatin Zdunjë dhe e përfundoi në Gostivar. Shkollimin e mesëm e kreu në OSHC "Zlate Malakoski" në Gostivar, ndërsa në vitin 1979 diplomoi në Mitrovicën e Kosovës dhe mori titullin inxhinier elektrik. Në vitin 1982, ai u punësua në R.I.O.M. "Silica" - Gostivar, kurse nga viti 1983 punon në Hidrocentralin ESM - Mavrovë në Gostivar. Nga viti 1994 deri në vitin 2006, ai ishte drejtor në HEC - Raven . Nga viti 2006 deri më 12 prill 2008 ka qenë deputet në Kuvendin e Republikës së Maqedonisë . Ai është deputet i kuvendit qendror të Partisë Demokratike të Turqve të Maqedonisë dhe kryetar i komisionit për politikë të jashtme. Nga viti 2008, ai është ministër pa portofol në Qeverinë e Maqedonisë . Ai është i martuar dhe ka dy fëmijë.
Shih edhe
Kultura e Maqedonisë së Veriut
Politika e Maqedonisë së Veriut
Referime
Lidhjet e jashtme
Biografia e Hadi Nezirit
Politikanë nga Maqedonia e Veriut
Njerëz nga Komuna e Gostivarit
Absolventët e Universitetit të Mitrovicës
Anëtarë të Kuvendit të Maqedonisë së Veriut
|
338803
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Hisen%20Ramadani
|
Hisen Ramadani
|
Hisen Ramaadani është një politikan shqiptar nga Republika Socialiste e Maqedonisë.
Biografia
Ai u lind më 3 janar 1933 në fshatin Pirok të Tetovës. U diplomua në Shkollën e Lartë të Shkencave Politike në Beograd . Një kohë ishte drejtor i një shkolle fillore dhe këshilltar arsimor në Zyrën e Qarkut për shkolla në Tetovë . Është anëtar i MKP-së, anëtar i Komitetit Komunal të MKP-së në fshatin Zherovan dhe i Komitetit të Lagjes së MKP-së në Tetovë. Më vonë ai u bë anëtar i Komitetit Qendror të Partisë Komuniste të Maqedonisë, anëtar i Komitetit Ekzekutiv të Komitetit Qendror të Partisë Komuniste të Maqedonisë, përfaqësues në Kuvendin e SRM-së dhe RSFJ-së . Është anëtar i redaksisë së gazetës “Komunist”. Nga viti 1978 deri në vitin 1982 ka qenë anëtar i Këshillit Ekzekutiv të SRM-së, ndërsa nga viti 1982 deri në vitin 1986 ka qenë anëtar i KQ të KPJ-së. Pas shpërbërjes së Jugosllavisë, ai u bashkua me Partinë e Intelektualëve Shqiptarë dhe ishte përfaqësues në Kuvendin Popullor të Republikës së Maqedonisë . Ai vdiq më 4 janar 2012 në qytetin e Shkupit.
Shih edhe
Politika e Maqedonisë së Veriut
Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut
Referime
Njerëz nga komuna e Bogovinës
Shqiptarë në Maqedoninë e Veriut
Lindje 1933
Anëtarë të Kuvendit të Maqedonisë së Veriut
Vdekje 2012
|
338804
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Hisen%20Xhemaili
|
Hisen Xhemaili
|
Hisen Xhemaili është politikan shqiptar nga Maqedonia e Veriut.
Biografia
U lind më 9 shkurt 1976 në fshatin Vicë të Tetovës . Shkollën fillore e kreu në fshatin e lindjes, ndërsa të mesmen në Tetovë . Në vitin 1999 u diplomua për histori dhe gjeografi në Universitetin "Luigj Gurakuqi" në Shkodër, Shqipëri . Xhemaili është një nga themeluesit e Bashkimit Demokratik për Integrim . Është anëtar i Këshillit të Përgjithshëm dhe më pas i Kryesisë Qendrore të partisë. Nga viti 2002 punon si drejtor i Zyrës për Zhvillim dhe Shërbime Informative të Ministrisë së Mjedisit dhe Planifikimit Zhvillimor. Në vitin 2006 ishte inspektor komunal në komunën e Tetovës, e më pas ishte udhëheqës i Departamentit për mbikëqyrje inspektuese në komunë. Deputet në Kuvendin e Maqedonisë së Veriut nga viti 2008 deri në vitin 2011. Në periudhën 2013-2017 ka qenë kryetar i Këshillit Komunal të Komunës së Tetovës. Më 1 shtator 2019 u emërua ministër pa portofol përgjegjës për përmirësimin e klimës së investimeve të ndërmarrjeve vendase .
Shih edhe
Politika e Maqedonisë së Veriut
Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut
Referime
Njerëz nga komuna e Tetovës
Shqiptarë në Maqedoninë e Veriut
Ministra pa portofol në Maqedoninë e Veriut
Lindje 1976
Anëtarë të Kuvendit të Maqedonisë së Veriut
Absolventët e Universitetit të Shkodrës
|
338806
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Me%20peshkatar%C3%ABt%20tan%C3%AB
|
Me peshkatarët tanë
|
"Me peshkatarët tanë" është një film dokumentar shqiptar. Prodhuar në vitin 1962 nga Kinostudio "Shqipëria e re". Përshkrimi: Fillon me panoramë të lindjes së diellit. Rrjedhje uji mbi shkëmb. Pamje të bukura të liqeneve të Lurës. Pamje e Linit, Pogradec. Peshkatarët e Linit duke zënë peshk. Duken peshqit në ujë. Pamje e bukur e liqenit të Shkodrës dhe kalaja e Rozafatit. Krijimi i dajlaneve në liqen. Peshkatarët me rrjeta zenë peshq. Pamje e Shirokës, gra shkodrane në rrugë. Familje peshkatarësh. Që të shkojë mbarë peshkimi, varkën e shtyn djali. Në mbrëmje peshkatarët ndezin zjarre dhe e pjekin peshkun në zgarë. 221.90m.
Pamje e bukur deti. Barka e studimit të thellë detar. Ekografi bën studimin e zonave të peshkimit. Kjo barkë është pajisur në mënyrë moderne me të gjithë pajisjet e nevojshme. Mbrëmje në bregdet, duket dielli që perëndon. Fillon peshkimi natën me elektrolinjë. Peshqit e vegjël grumbullohen pranë dritës dhe në mëngjes sapo zbardh, peshkatarët mbledhin rrjetën plot me peshq sardele. Në barkë peshkatarët bëjnë banjë dhe hanë drekë. 196.90m.
Redaktor: Ismail Balla
Operator: Jani Nano
Bashkëpunëtorë: Ismail Balla, Xhevat Behri, Haxhi Dersha
Shënime: Dokumentar mbi peshkatarët tanë.
Regjia: Nuredin Çabej
Skenari: Ndoc Rakaj, Nuredin Cabej
Muzika: -
Prodhuar: Kinostudio "Shqipëria e re"
Viti: 1962
Kohëzgjatja: 15 min
Filma dokumentarë shqiptarë
Filma dokumentarë
|
338807
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Xhevdet%20Nasufi
|
Xhevdet Nasufi
|
Xhevdet Nasufi është politikan shqiptar nga Maqedonia Veriore.
Biografia
Xhevdet Nasufi u lind në vitin 1948 në fshatin Veleshtë të Strugës. Ai është anëtar i Partisë Demokratike të Shqiptarëve . Më 30 nëntor 1998 u bë Ministër i Vetëqeverisjes Lokale . Nga dhjetori 1999 deri në maj 2001 ka qenë Ministër i Drejtësisë . Nga maji i vitit 2001 është zëvendëskryeministër në Qeverinë e IV-të të Republikës së Maqedonisë . Ai jeton në fshatin Veleshtë të Strugës.
Shih edhe
Politika e Maqedonisë së Veriut
Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut
Referime
Zëvendëskryeministra të Maqedonisë së Veriut
Ministra pa portofol në Maqedoninë e Veriut
Ministra të Vetëqeverisjes Lokale të Maqedonisë së Veriut
Shqiptarë në Maqedoninë e Veriut
Ministra të Drejtësisë në Maqedoninë e Veriut
Njerëz nga komuna e Strugës
Anëtarë të Kuvendit të Maqedonisë së Veriut
Lindje 1948
|
338809
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Naser%20Ziberi
|
Naser Ziberi
|
Naser Ziberi është politikan shqiptar nga Maqedonia Veriore.
Biografia
Ai u lind në vitin 1961 në fshatin Laskarca të Shkupit. Ka mbaruar Fakultetin Juridik. Një kohë punoi si gazetar në gazetën “ Flaka e vlazherimit ” në kryeqytetin Shkup . Nga viti 1994 deri në vitin 1998 ka qenë zëvendëskryeministër i Republikës së Maqedonisë . Ai ka qenë deputet nga viti 1998 deri në vitin 2002.
Shih edhe
Politika e Maqedonisë së Veriut
Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut
Referime
Njerëz nga komuna e Sarajit
Shqiptarë në Maqedoninë e Veriut
Zëvendëskryeministra të Maqedonisë së Veriut
Lindje 1961
Anëtarë të Kuvendit të Maqedonisë së Veriut
Absolventët e Universitetit të Shkupit
|
338810
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Iljaz%20Sabriu
|
Iljaz Sabriu
|
Iljaz Sabriu (10 qershor 1951, Pirok, Tetovë) është një politikan shqiptar nga Maqedonia Veriore..
Biografia
Ilijaz Sabriu ka diplomuar në Fakultetin Ekonomik në Prishtinë në vitin 1973 . Si ekonomist, nga viti 1974 deri në vitin 1982 është punësuar në Departamentin e Planifikimit dhe Analizës në Kuvendin e Komunës së Tetovës . Gjatë karrierës së tij të punës ka qenë kryetar i Këshillit Ekzekutiv të Komunës së Tetovës nga viti 1982 deri në vitin 1986, zëvendës i kryetarit të Komisionit Republikan për Punë nga viti 1986 deri në vitin 1988, zëvendës i kryetarit të Komisionit Republikan për Ekonomi nga viti 1988 deri më 1990 .
Në periudhën nga 20 mars 1991 deri më 28 shkurt 1996 ka mbajtur postin e Ministrit të Punës dhe Politikës Sociale të Republikës së Maqedonisë .
Në zgjedhjet parlamentare të vitit 1998 u zgjodh deputet në Kuvendin e Republikës së Maqedonisë nga radhët e PPD-së .
Shih edhe
Politika e Maqedonisë së Veriut
Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut
Referime
Ministra të Punës dhe Politikës Sociale në Maqedoninë e Veriut
Politikanë nga Maqedonia e Veriut
Shqiptarë në Maqedoninë e Veriut
Njerëz që jetojnë
Lindje 1951
Njerëz nga komuna e Tetovës
Anëtarë të Kuvendit të Maqedonisë së Veriut
Absolventët e Universitetit të Prishtinës
|
338811
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Ilijaz%20Halimi
|
Ilijaz Halimi
|
Ilijaz Halimi është një politikan shqiptar nga Maqedonia e Veriut, aktivist i Partisë Demokratike të Shqiptarëve.
Biografia
Ilijaz Halimi ka lindur në fshatin kosovar Sushike, Komuna e Shtërpcës por në fëmijëri familja e tij u shpërngul dhe ai u rrit në Tetovë . Ka diplomuar për sociologji në Universitetin e Prishtinës dhe për shumë vite ka qenë mësimdhënës i filozofisë dhe sociologjisë në gjimnazin "Kiril Pejçinoviq" të Tetovës (1979–1998).
Themelues dhe kryetar i Partisë Demokratike Popullore nga viti 1990 deri në vitin 1997. Pas bashkimit të saj në korrik 1997 me Partinë për Prosperitet Demokratike të Shqiptarëve në korrik 1997, ai ishte nënkryetar i PDSH-së së re (1997–2007). Kryetar i Këshillit Qendror të PDSH-së që nga viti 2011.
Në zgjedhjet e vitit 1998, Ilijaz Halimi u zgjodh deputet dhe u bë nënkryetar i Kuvendit të Republikës së Moldavisë (1998–2002). Në përbërjen e ardhshme të Kuvendit, partia e tij ishte në opozitë, por ai ishte kryetar i komisionit parlamentar për punën dhe politikën sociale (2002–2006). Zëvendësministri i Mbrojtjes në kabinetin e parë të Gruevskit nga gushti 2006 deri në korrik 2008. Pas 2009 është shef i departamentit në administratën e komunës së Tetovës .
Në fund të shkurtit 2014 është caktuar nga PDSH si kandidati i saj në zgjedhjet presidenciale të vendit. .
Ilijaz Halimi është i martuar dhe ka një djalë Fat Halimin. .
Shih edhe
Politika e Maqedonisë së Veriut
Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut
Referime
Absolventët e Universitetit të Prishtinës
Politikanë nga Maqedonia e Veriut
Shqiptarë në Maqedoninë e Veriut
Lindje 1954
Njerëz nga Shtërpca
Anëtarë të Kuvendit të Maqedonisë së Veriut
|
338812
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Nora%20Aliti
|
Nora Aliti
|
Nora Aliți është ekonomiste dhe politikane shqiptare nga Maqedonia Veriore .
Biografia
Nora ka lindur më 2 mars 1984 në qytetin e Tetovës, atëherë në Republikën Socialiste Federative të Jugosllavisë . Masterin e kreu në Shkollën e Administrimit të Biznesit në Trieste.
Në vitin 2014 është zgjedhur deputete e Bashkimit Demokratik për Integrim në Kuvendin e Maqedonisë së Veriut .
Më 21 maj 2018 është zgjedhur nga Kuvendi kryetar i Komisionit për letra me vlerë të Republikës së Maqedonisë së Veriut.
Shih edhe
Politika e Maqedonisë së Veriut
Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut
Referime
Ekonomistë nga Maqedonia e Veriut
Politikanë nga Maqedonia e Veriut
Shqiptarë në Maqedoninë e Veriut
Lindje 1984
Njerëz nga Tetova
Anëtarë të Kuvendit të Maqedonisë së Veriut
Gra nga Maqedonia e Veriut
|
338813
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Fatmir%20Stavileci
|
Fatmir Stavileci
|
Fatmir Stavileci (1947, Shtime, Kosovë) është piktor kosovarë.
Biografia
Fatmir Stavileci ka lindur në vitin 1947 në qytetin e Kosovës, Shtimje, por me prejardhje nga Gjakova . Ka diplomuar në Akademinë e Arteve të Bukura në Prishtinë, në klasën e Prof. Tahir Emra . Jeton dhe punon në Shkup . Ai pati ekspozita personale në Lubjanë, Novo Mesto dhe Shkup . Ekspozita grupore në Shkup – 1993, 1995, 1997, 2002; Tetovë – 1994; Tiranë, R. Shqipëri - 1994; Gostivar – 2000, 2004; Dibër – 2002; Strugë - 2003.
Shih edhe
Universiteti i Prishtinës
Shqiptarë në Maqedoninë e Veriut
Lindje 1947
Njerëz nga Shtimja
Piktorë kosovarë
Absolventët e Universitetit të Prishtinës
|
338814
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Blerim%20Sejdiu
|
Blerim Sejdiu
|
Blerim Seidiu (4 shtatror 1985, Tetovë) është politikan dhe avokat shqiptar nga Maqedonia Veriore . Aktualisht është kryetar i Komunës së Zhelinës .
Biografia
Arsimi dhe karriera e hershme
Pas kryerjes së shkollimit fillor në shkollën fillore "Pashko Vasa" në Grupçin, shkollimin e mëtutjeshëm e vazhdoi në gjimnazin "Kiril Pejçinoviq" në Tetovë . Arsimin e lartë e kreu në Fakultetin Juridik në Universitetin e Evropës Juglindore me seli në Tetovë. Studimet pasuniversitare i kreu në Universitetin FON në Shkup, ku mori titullin shkencor Master në fushën e shkencave juridike . Blerim Seidiu ka punuar për disa vite si avokat. Ai ka qenë sekretar i FC Shkëndia në periudhën më të suksesshme të klubit në vitet 2008-2011. Në periudhën nga viti 2010 deri në vitin 2016 ka qenë udhëheqës i departamentit juridik në Universitetin Ndërkombëtar Ballkanik në Shkup.
Jeta politike
Në zgjedhjet lokale të tetorit 2017, Sejdiu fitoi mandatin për kryetar komune në Komunën e Zhelinës . Ka qenë kandidat për kryetar komune nga radhët e Besës . Më 29 tetor 2021, në zgjedhjet lokale, Bljerim Sejdiu fitoi raundin e dytë dhe u bë kryetar i ri i Komunës së Zhelinës.
Jeta private
Blerim Seidiu është i martuar dhe baba i dy fëmijëve.
Shih edhe
Politika e Maqedonisë së Veriut
Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut
Referime
Shqiptarë në Maqedoninë e Veriut
Politikanë nga Maqedonia e Veriut
Njerëz që jetojnë
Njerëz nga Tetova
Absolventët e Universitetit të Evropës Juglindore
Kryetarë të Zhelinës
Lëvizja Besa
|
338817
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Erzana
|
Erzana
|
Erzana Prevalla (mbiemri i vajzërisë Berisha ; Shkup, 11 mars 1978 ) është këngëtare e estradës shqiptare, e cila njihet për hitin e saj "Night Queen" me të cilin performoi në Makfest në vitin 1998 dhe fitoi çmimin për interpretimin më të mirë. Ajo ka një djalë, Dorian dhe jeton në Hartford, Connecticut, SHBA, së bashku me bashkëshortin e saj Arian Prevalla . Dikur këngëtare e njohur shqiptare, vajza e këngëtarit Agron Berisha, Erzana Berisha, ka performuar në disa festivale maqedonase në të kaluarën, prej nga kanë ardhur edhe hitet e saj. Edhe vëllai i saj Lindon Berisha është muzikant i cili është aktiv edhe sot. Albumi i saj i vetëm konsiderohej si një nga më të shiturit në kohën kur ishte aktual. Erzana si artiste femër ka bërë shumë për muzikën argëtuese. Albumi i saj përfaqësonte diçka shumë të padëgjuar në këto zona. Ajo ishte një nga këngëtaret e para që bashkëpunoi me një reper të huaj që këndon në anglisht – në hitin e madh “Collector”.
Shih edhe
Kultura e Maqedonisë së Veriut
Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut
Referime
Shqiptarë në Maqedoninë e Veriut
Lindje 1978
Njerëz nga Shkupi
Gra nga Maqedonia e Veriut
|
338818
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Agim%20Saiti
|
Agim Saiti
|
Agim Saiti (8 prill 1980, Shkup) është piktor shqiptar nga Maqedonia Veriore.
Biografia
Saiti u lind më 9 prill 1980 në fshatin Singeliq të Shkupit . Ka diplomuar në Fakultetin e Arteve të Bukura, dega e pikturës në Universitetin e Tetovës në Tetovë në vitin 2003 në klasën e prof. Luan Zenki . Punon mësues në shkollën fillore "25 Maj" në Singeliq. Mori pjesë në disa ekspozita grupore. Ekspozita e tij e parë ishte në Qendrën Kulturore dhe Informative në Shkup më 23 maj 2006 .
Shih edhe
Kultura e Maqedonisë së Veriut
Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut
Lidhjet e jashtme
Agim Saiti Архивирано 16 Nëntor 2010 Zoti. në artvizion.org (Shqip)
Shqiptarë në Maqedoninë e Veriut
Njerëz nga komuna e Shkupit
Lindje 1980
Piktorë nga Maqedonia e Veriut
Absolventët e Universitetit të Tetovës
|
338822
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Shaban%20Saliu
|
Shaban Saliu
|
Shaban Saliu ( rom : Shaban Saliu ; 6 janar 1961) është një politikan nga Maqedonia e Veriut, aktivist rom në Maqedoni dhe kryetar i Forcave Demokratike të Romëve.
Biografia
Saliu u lind në Shkup më 6 janar 1961 . Ai u diplomua në Universitetin e St. Kiril dhe Metodi - Shkup, në Fakultetin Juridik dhe e jep provimin e jurisprudencës. Nga viti 1990 deri në vitin 1995 ishte Sekretar i Përgjithshëm i PÇER-it, ndërsa nga viti 1995 kryetar i degës së PÇER-it në Gostivar . Saliu është nënkryetar i Unionit të Romëve të Maqedonisë. Nga viti 2006 deri në vitin 2008 ka qenë deputet në Kuvendin e Maqedonisë si përfaqësues i Forcave Demokratike të Romëve . Nga maji i vitit 2008 është emëruar drejtor i Drejtorisë për Mbrojtje dhe Shpëtim. Përveç maqedonishtes dhe romishtes, Saliu përdoret edhe në serbisht dhe anglisht . Ai është i martuar dhe është baba i një fëmije.
Shih edhe
Kultura e Maqedonisë së Veriut
Politika e Maqedonisë së Veriut
Referime
Njerëz nga Shkupi
Politikanë nga Maqedonia e Veriut
Absolventët e Universitetit të Shkupit
Lindje 1961
|
338823
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Ruzhdi%20Matoshi
|
Ruzhdi Matoshi
|
Ruzhdi Matoshi ( 1970, Tetovë) është një ish-anëtar i UÇK-së dhe një politikan shqiptar nga Maqedonia Veriore.
Biografia
Ai është anëtar i PDSH-së . Gjatë konfliktit në Maqedoni ka shërbyer me pseudonimin Matoshi.
Gjatë zgjedhjeve të vitit 2004, ai u ndalua së bashku me tre persona të tjerë për pengim të procesit zgjedhor në dy qendra votimi. Gjatë vitit 2009, ai së bashku me Imer Selanin formuan Demokracinë e Re, por për shkak të keqkuptimeve, u kthye në partinë e Menduh Thaçit, PDSH .
Shih edhe
Politika e Maqedonisë së Veriut
Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut
Referime
Njerëz nga Tetova
Njerëz që jetojnë
Shqiptarë në Maqedoninë e Veriut
Anëtarë të Kuvendit të Maqedonisë së Veriut
Lindje 1970
Ushtria Çlirimtare Kombëtare
|
338824
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Afrim%20Fidani
|
Afrim Fidani
|
Afrim Fidani është një jurist shqiptar nga Maqedonia e Veriut .
Biografia
Afrim Fidani është shqiptar nga Maqedonia e Veriut, në vitin 1985 filloi studimet për drejtësi në Fakultetin Juridik të Universitetit të Prishtinës, ku u diplomua në vitin 1989. Nga viti 1990 deri në vitin 1996 ka punuar në arsim për çështje juridiko-administrative. Nga viti 1996 deri në vitin 2005 ka punuar në Inspektoratin Shtetëror të Punës të Republikës së Maqedonisë, si inspektor republikan i punës në fushën e marrëdhënieve të punës. Nga viti 2005 deri në vitin 2007 ka qenë sekretar i komunës së Vrapçishtës . Nga viti 2007 deri në vitin 2011 ka qenë avokat në Gostivar . Më 18 korrik 2011 është zgjedhur gjyqtar në Gjykatën e Apelit në Shkup - Seksioni Penal. Më 23 nëntor 2017, Këshilli Gjyqësor i Republikës së Maqedonisë e zgjodhi për gjyqtar në Gjykatën Supreme të Republikës së Maqedonisë .
Shih edhe
Politika e Maqedonisë së Veriut
Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut
Referime
Shqiptarë në Maqedoninë e Veriut
Absolventët e Universitetit të Prishtinës
Gjyqtarë nga Maqedonia e Veriut
|
338825
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Asije%20Zhuta%20Abazi
|
Asije Zhuta Abazi
|
Asije Zhuta Abazi është një aktore shqiptare nga Republika Socialiste e Maqedonisë.
Biografia
Ajo ka lindur në vitin 1962 në fshatin Veleshtë të Strugës. Për dy dekada ishte anëtar i Ansamblit të Dramës Shqiptare në Teatrin e Kombeve në Shkup. Ajo luan kryesisht role të vogla dhe episodike, duke u dalluar në shfaqjet për fëmijë për të cilat njihet repertori i dramës shqipe. Asija është gjithashtu prezantuese e shumë programeve televizive për fëmijë në gjuhën shqipe dhe merr pjesë në seriale për fëmijë. Rolet e saj më të njohura janë Joe Harper në "Tom Sawyer", roli kryesor i Lules në "Lule Shega", rolet në "Kekeci dhe Mojca", në "Motrat me një panel të kuq", Thebanja në "Antigona", në " Bohça”, në Gough dhe në Mbreti Edipi.
Vdiq më 14 maj 2003 në Tetovë.
Shih edhe
Beqir Zhuta
Kultura e Maqedonisë së Veriut
Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut
Shqiptarë në Maqedoninë e Veriut
Njerëz nga komuna e Strugës
Vdekje 2003
Lindje 1962
Aktorë nga Maqedonia e Veriut
|
338827
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Beqir%20Zhuta
|
Beqir Zhuta
|
Beqir Zhuta është politikan shqiptar nga Republika e Maqedonisë.
Biografia
Zhuta lindi në fshatin Veleshtë të Strugës më 22 shtator 1935. Në vitin 1962 u diplomua në Fakultetin Ekonomik në Shkup . Mbron disertacionin e doktoraturës në fushën e financave me temë “Sistemi i financimit të ndërtimit të banesave në RS të Maqedonisë”. Ka kryer funksione të ndryshme udhëheqëse politike, si anëtar i Këshillit Ekzekutiv të Kuvendit të Republikës Socialiste të Maqedonisë në periudhën 1975-1983, gjyqtar në Gjykatën Statutare të SRM-së nga viti 1975 deri në vitin 1983 . Në periudhën 1986-1992 ka qenë zëvendësdrejtor i Bankës Popullore të Republikës së Maqedonisë . Zhuta ka qenë dy herë zëvendëskryeministër në qeverinë e parë dhe të dytë të Republikës së Maqedonisë.
Shih edhe
Politika e Maqedonisë së Veriut
Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut
Njerëz nga komuna e Strugës
Shqiptarë në Maqedoninë e Veriut
Zëvendëskryeministra të Maqedonisë së Veriut
Ministra pa portofol në Maqedoninë e Veriut
Ministra të Ekonomisë në Maqedoninë e Veriut
Vdekje 2010
Lindje 1935
Absolventët e Universitetit të Shkupit
Anëtarë të Kuvendit të Maqedonisë së Veriut
|
338832
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Fotiu%20I
|
Fotiu I
|
Fotiu I ( Phōtios ; mes 810/820 – 6 shkurt 893), shkruhej gjithashtu Photius ishte patriarku ekumenik i Kostandinopojës nga 858 në 867 dhe nga 877 në 886. Ai njihet në Kishën Ortodokse Lindore si Shën Foti i Madh .
Vështrim
Fotiu konsiderohet gjerësisht si udhëheqësi më i fuqishëm dhe më me ndikim i kishës së Konstandinopojës, pas kryepeshkopatës së Gjon Chrysostom -it rreth fundit të shekullit të pestë. Ai konsiderohet gjithashtu si intelektuali më i rëndësishëm i kohës së tij - "drita kryesore e rilindjes së shekullit të nëntë". Ai ishte një figurë qendrore si në konvertimin e sllavëve në krishterim ashtu edhe në skizmën fotiane dhe konsiderohet "[t] hartuesi i madh sistematik i Kishës Lindore, i cili zë një pozicion të ngjashëm me atë të Gratianit në Perëndim . " dhe " koleksioni i të cilit në dy pjesë... formoi dhe ende përbën burimin klasik të së drejtës së kishës së lashtë për Kishën Greke."
Fotios ishte një burrë i arsimuar mirë nga një familje fisnike konstantinopoliane. Xhaxhai i madh i Fotios ishte një patriarku i mëparshëm i Kostandinopojës, Shën Tarasi . Ai synonte të bëhej murg, por zgjodhi të ishte dijetar dhe burrë shteti. Në 858, Perandori Mikael III (r. 842–867) vendosi të kufizonte Patriarkun Ignatius në mënyrë që ta detyronte të jepte dorëheqjen dhe Fotios, ende një laik, u emërua për ta zëvendësuar. Mes betejave për pushtet midis papës dhe perandorit bizantin, Ignatius u rivendos. Fotios e rifilloi pozitën kur vdiq Ignatius (877), me urdhër të perandorit bizantin. Papa i ri, Gjoni VIII, miratoi rivendosjen e Fotios. Katolikët e konsiderojnë si legjitim një Këshill të Katërt të Konstandinopojës (katolik romak) që anatemon Fotios, ndërsa ortodoksët lindorë e konsiderojnë si legjitim një Këshill të Katërt të mëvonshëm të Kostandinopojës (ortodoks lindor), duke përmbysur të parin. Këshillat e kontestuara shënojnë fundin e unitetit të përfaqësuar nga shtatë Koncilat e parë Ekumenik .
Fotios u kanonizua nga Kisha Ortodokse Lindore në vitin 1847.
Shih edhe
Historia e Ballkanit
Bibliotheca (Pseudo-Apollodorus)
Literatura
Featherstone, Jeffrey Michael and Signes-Codoñer, Juan (tranlators). Chronographiae quae Theophanis Continuati nomine fertur Libri I-IV (Chronicle of Theophanes Continuatus Books I-IV, comprising the reigns of Leo V the Armenian to Michael III), Berlin, Boston: De Gruyter, 2015.
Kaldellis, A. (trans.). On the reigns of the emperors (the history of Joseph Genesios), Canberra: Australian Association for Byzantine Studies; Byzantina Australiensia 11, 1998.
Ševčenko, Ihor (trans.). Chronographiae quae Theophanis Continuati nomine fertur Liber quo Vita Basilii Imperatoris amplectitur (Chronicle of Theophanes Continuatus comprising the Life of Basil I), Berlin: De Gruyter, 2011.
Wahlgren, Staffan (translator, writer of introduction and commentary). The Chronicle of the Logothete, Liverpool University Press; Translated Texts for Byzantinists, vol. 7, 2019.
Wortley, John (trans.). A synopsis of Byzantine history, 811-1057 (the history of John Scylitzes, active 1081), Cambridge University Press, 2010.
Lidhjet e jashtme
Ikona dhe Synaksarion i Shën Fotios i Madh Ortodoks (6 shkurt)
Patriarku Fotios i Kostandinopojës Jeta dhe përkthimet e veprave të tij
Fragmenti i Fotius Photios përmbledhja e Librave 9–16 të Memnon of Heraclea's History of Heraclea Pontica
Myrobiblion në Tertullian. Org
Enciklopedia Katolike – Photius
Opera greke Omnia nga Migne Patrologia Graeca me indekse analitike
Shën Foti i Madh, Mystagogjia e Shpirtit të Shenjtë (përkthim në anglisht)
Përkthimi i vazhdueshëm në anglisht i leksikut
Photii biblioteca ex recensione Immanuelis Bekkeri, Berolini typis et impensis Ge. Reimeri, 1824–25, vëll. 1, vëll. 2 .
Referime
Lindje - Shekulli IX
Vdekje - Shekulli IX
|
338836
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Engj%C3%ABjt%20e%20%C3%87arlit%20%28film%2C%202019%29
|
Engjëjt e Çarlit (film, 2019)
|
Engjëjt e Çarlit është një film komedi aksion amerikan i vitit 2019, shkruar dhe drejtuar nga Elizabeth Banks nga një tregim nga Evan Spiliotopoulos dhe David Auburn. Në të luajnë Kristen Stewart, Naomi Scott dhe Ella Balinska si brezi i ri i Engjëjve që po punojnë për një agjenci private detektivësh të quajtur Agjencia Taunsend. Filmi është pjesa e tretë e serisë së filmave Engjëjt e Çarlit dhe shërben si një vazhdim i historisë që filloi me serialin televiziv me të njëjtin emër nga Ivan Goff dhe Ben Roberts, dhe dy filmat e mëparshëm teatrale, Engjëjt e Çarlit (2000) dhe Engjëjt e Çarlit: Mbytje e plotë (2003).
Zhvillimi i filmit filloi në shtator 2015 kur Sony Pictures zgjodhi të rindizte serialin pas anulimit të rindezjes së televizionit 2011 dhe publikimit të Mbytje e plotë të vitit 2003. Muaj më vonë, Banks iu bashkua projektit si regjisor, producent dhe shkrimtar. Njoftimet për kastin u bënë gjatë gjithë vitit 2018, me vetë Banks të konfirmuar gjithashtu se ishte yll. Fotografia kryesore filloi në shtator 2018 dhe u zhvillua në Gjermani dhe Turqi. Kënga kryesore nga kolona zanore e filmit, "Don't Call Me Angel/Mos më Quaj Engjëll" e realizuar nga Ariana Grande, Miley Cyrus dhe Lana Del Rey, u publikua në shtator 2019, e ndjekur nga kolona zanore dhe publikimet përkatëse të albumit më 1 dhe 8 nëntor.
Engjëjt e Çarlit u shfaq në teatër në Shtetet e Bashkuara më 15 nëntor 2019, nga Sony Pictures Releasing komente të përziera nga kritikët dhe një performancë të dobët në arkë në fundjavë. Ai u rendit nga USA Today dhe Variety si një nga zhgënjimet më të mëdha në arkë të vitit 2019. Filmi përfundimisht fitoi 73.3 milionë dollarë në mbarë botën kundrejt një buxheti të vlerësuar të prodhimit prej 48-55 milionë dollarësh dhe një buxheti të vlerësuar për reklama prej 50 milionë dollarësh.
Përmbledhja
Një ekip Engjëjsh duke përfshirë Xhejnin dhe Sabinën, të udhëhequr nga operativi i lartë Gjon Bozli, kapin përvetësuesin ndërkombëtar Xhoni Smith në Rio de Zhaneiro dhe ia dorëzojnë autoriteteve amerikane.
Një vit më vonë, divizioni Evropian i Agjencisë Taunsend informohet se Elena Hoklin, një inxhiniere dhe programuese e punësuar nga sipërmarrësi Aleksandër Brok, dëshiron të ekspozojë eprorët e saj. Ajo e di se kreu i zhvillimit të Brok, Peter Fleming, po mbulon një të metë në një pajisje të ruajtjes së energjisë që ajo ndihmoi në shpikjen, Kalisto. Ai ka potencialin të shkaktojë konfiskime fatale kur përdoret.
Elena takohet me operativin Edgar "Bozli" në Hamburg për të kthyer gjetjet e saj, por atentatori Hodak i zë pritë takimit. Pas një ndjekjeje pasuese me makinë, në të cilën Edgar u qëllua për vdekje përpara se makina të hidhet në lumë, vrasësi e lë Elenën të mbytet. Në makinë është edhe e mbrojtura e Edgarit, Xhejn Kano. Ajo e shpëton atë dhe e çon te operativja Rebeka "Bozli" me ndihmën e partneres së saj, Sabina Uilson. Ndërkohë, Gjon, i cili që atëherë është tërhequr nga agjencia, zbulon se Rebeka e ka etiketuar atë me pajisjen e specializuar të gjurmimit të implanteve nënlëkurore të agjencisë pa dijeninë e tij.
Rebeka i ngarkon Sabinës dhe Xhejnit, të cilëve iu bashkua Elena, të depërtojnë në selinë e korporatës së Brokut për të vjedhur prototipet e mbetura të Kalisto përpara se ato të dyfishohen. Elena gjen një, por detyrohet ta përdorë atë për të shpëtuar, duke vrarë aksidentalisht shefin e sigurimit, Ralf, në proces.
Pasi mëson se Fleming mori prototipet e tjera, Rebeka e ndjek atë në Stamboll, ku Xhejni përdor një nga kontaktet e saj të vjetra të inteligjencës, Fatimën, për ta gjetur atë. Fillimisht e kërkojnë në një pistë garash kuajsh, ku duket se nuk gjen blerës.
Më vonë, ata e gjurmojnë atë në një gurore të largët shkëmbi, ku Smithi i gjoja i burgosur zbulohet se është ndërmjetësi i Fleming për shitjen e Kalisto. Hodak është gjithashtu i pranishëm dhe vret Fleming përpara se Engjëjt të prishin shitjen. Rebeka papritur zhduket, duke i lejuar Smith dhe Hodak të arratisen me prototipet.
Duke u kthyer në shtëpinë e tyre të sigurt, Sabina ndan besimin e saj në rritje se Rebeka po punon fshehurazi kundër agjencisë dhe po i manipulon ata për të vjedhur Kalisto për përfitimin e saj. Ndërsa të tre mendojnë për dyshimin e Sabinës, kasaforta bombardohet. Rebeka shfaqet vetëm për t'u qëlluar nga Gjoni, i cili ka ardhur për të 'shpëtuar' Elenën.
Sabina dhe Xhejni arrijnë të mbijetojnë dhe të kërkojnë ndihmë mjekësore nga Fatima. Rebeka rishfaqet dhe shpjegon se Gjoni është tradhtari i vërtetë dhe se ai i ka kaluar dekadat e fundit fshehurazi duke ndërtuar rrjetin e tij brenda agjencisë, pasi u transferua për të pasuar të ndjerin Çarli Taunsend.
Gjoni e çon Elenën në një festë në Chamonix të organizuar nga Brok, i cili zbulon veten si organizatori i përpjekjes për të vrarë Elenën dhe, pa e ditur ai, planin e Gjonit për të armatosur Kalisto. Duke përdorur kolegun e Elenës, Langston si peng, Gjon e detyron atë të programojë një pajisje Kalisto për të vrarë veten dhe Langston përpara se të largohej.
Engjëjt e nxorën planin e tij për shkak të informacionit të dhënë nga Smith, i cili ka dezertuar në anën e tyre. Pra, ata shfaqen dhe shpëtojnë Elenën dhe Langston, megjithëse Elena e kishte çaktivizuar tashmë pajisjen Kalisto. Xhejn hakmerret duke vënë në shtyllë Hodakun në një gozhdë, ndërsa Rebeka e kap Gjonin dhe njerëzit e tij. E pa numëruar, ajo ka shumë Engjëj të tjerë që paraqiten si të ftuar që i nënshtrojnë burrat, pas së cilës Sabina e rrëzon Gjonin me një grusht.
Brok arrestohet për komplot dhe Xhejn dhe Langston fillojnë një lidhje. Elena është rekrutuar si një Engjëll nga Agjencia Taunsend pasi ka kaluar një sërë ushtrimesh rigoroze stërvitore.
Në një skenë në mes të krediteve, Elena merr një tatuazh zyrtar të Engjëjve dhe urime nga ish-Engjëlli Keli Garret (Jaclyn Smith), i cili është bërë "Çarli" i ri.
Kasti
Kristen Stewart si Sabina Wilson, një Engjëll i egër dhe rebel
Naomi Scott si Elena Houghlin, një inxhiniere, programuese dhe krijuese e projektit Kalisto, e cila rekrutohet për t'u bërë një Engjëll
Ella Balinska si Xhejn Kano, një ish-agjente e MI6 që u bë një Engjëll
Elizabeth Banks si Rebeka "Bozli", një ish-Engjëll që u bë një nga asistentët e Çarlit
Djimon Hounsou si Edgar "Bozli" Desënej, një nga asistentët e Çarlit
Sam Claflin si Aleksandër Brok, punëdhënësi i Elenës
Noah Centineo si Langston, asistent i Elenës
Nat Faxon si Peter Fleming, eprori i Elenës
Patrick Stewart si Gjon Bozli, asistenti i parë dhe origjinal i Çarlit. Steuart zëvendëson Bill Murray, i cili portretizoi personazhin në pjesën e parë.
Chris Pang në rolin e Xhoni Smith, një kontrabandist ndërkombëtar
Jonathan Tucker si Hodak, një vrasës
Luis Gerardo Méndez si Shenjtori, një punonjës i agjencisë Taunsend i specializuar në armë dhe teknologji
David Schütter si Ralf, shefi i sigurisë në korporatën e Brok
Hannah Hoekstra si Ingrid, një Engjëll që punon si sekretare në korporatën e Brok
Marie-Lou Sellem si Fatima Ahmed, kontakti i Xhejn në Stamboll
Robert Clotworthy si zëri i Çarels "Çarli" Taunsend, pronari i agjencisë Taunsend. Clotworthy zëvendëson John Forsythe, i cili shprehu personazhin në seritë televizive dhe pjesët e mëparshme të filmit, pas vdekjes së Forsythe në 2010.
Në film shfaqen Hailee Steinfeld, Lili Reinhart, Aly Raisman, Huda Kattan dhe Chloe Kim si Engjëjt e saporekrutuar; Ronda Rousey, Danica Patrick dhe Laverne Cox si instruktorë të Engjëjve; dhe Michael Strahan si dega e Agjencisë Taunsend në Nju Jork "Bozli". Jaclyn Smith gjithashtu bën një paraqitje të shkurtër si Kelly Garrett, duke ripërsëritur karakterin e saj nga seriali televiziv për paraqitjen e saj të dytë në serinë e filmit, pas paraqitjes në filmin e dytë teatrale. Fotografitë e Kate Jackson, Farrah Fawcett, Cheryl Ladd, Cameron Diaz, Drew Barrymore dhe Lucy Liu si personazhet e tyre përkatës nga seritë televizive dhe pjesët e mëparshme shfaqen gjithashtu në një ekran në zyrën e agjencisë Taunsend në Los Anxhelos.
Produksuoni
Në shtator 2015, Sony Pictures Entertainment njoftoi se po rifillonte ekskluzivitetin e Engjëjt e Çarlit, me Elizabeth Banks në bisedime për të drejtuar filmin, si dhe për të prodhuar, me partnerin e saj në Brownstone Productions, Max Handelman. Evan Spiliotopoulos u punësua për të shkruar skenarin për filmin e rifilluar. Banks u konfirmua zyrtarisht si regjisor i filmit vitin e ardhshëm në prill, dhe rishkruan skenarin, i cili më parë ishte rishkruar nga Jay Basu, së bashku me kontaktet e mëparshme nga Craig Mazin dhe Semi Chellas . Bankat morën kreditimin e vetëm për skenarin, me faturimin "story by" për Spiliotopoulos dhe David Auburn.
Në korrik 2018, u njoftua se Kristen Stewart, Naomi Scott dhe Ella Balinska do të luanin treshen kryesore të ekipit luftarak dhe se Banks do të shfaqej gjithashtu si një Bozli, me filmin që shfaqte shumë personazhe me atë emër. Doug Belgrad gjithashtu bashkëprodhoi filmin përmes 2.0 Entertainment, së bashku me Elizabeth Cantillon, Banks dhe Handelman. Patrick Stewart u luajt si Bozli i dytë në shtator. Po atë muaj, Luis Gerardo Méndez dhe Jonathan Tucker iu bashkuan kastit të filmit, me Djimon Hounsou të shtuar si Bozli i tretë, ndërsa Bill Pope u shpall si kineast i filmit. Sam Claflin, Noah Centineo, Chris Pang dhe Nat Faxon më vonë iu bashkuan kastit në tetor 2018.
Fotografia kryesore e filmit filloi më 24 shtator 2018. Xhirimet u zhvilluan në Elbphilharmonie në Hamburg, Gjermani nga 2 deri në 7 tetor. Xhirimet e mëtejshme u bënë në Pazarin e Erëzave, Kursin e Garave Veliefendi dhe Sultanahmet, të gjitha në Stamboll, Turqi në fillim të dhjetorit. Xhirimet përfunduan më 9 dhjetor
Fillimisht i zhvilluar si një rindezje e ekskluzivitetit, filmi në vend të kësaj shërben si një vazhdimësi e ngjarjeve të serive televizive origjinale dhe filmave të drejtuar nga McG. Drew Barrymore, i cili kishte prodhuar dhe luajtur në filmat e mëparshëm, ishte producent ekzekutiv i filmit. Producenti i serisë origjinale dhe i dy filmave të parë, Leonard Goldberg, erdhi gjithashtu si producent ekzekutiv.
Muzika
Muzikanti Brian Tyler kompozoi partiturën e filmit, ndërsa këngëtarja Ariana Grande bashkë-ekzekutive prodhoi kolonën zanore së bashku me producentin muzikor Savan Kotecha dhe ekzekutivin e regjistrimit Scooter Braun. Grande bashkëpunoi me këngëtaret e tjera Miley Cyrus dhe Lana Del Rey në një këngë të titulluar "Don't Call Me Angel", e cila u publikua si singulli kryesor nga kolona zanore më 13 shtator 2019. Një këngë promovuese, "How It's Done/Si Është Bërë", nga Kash Doll, Kim Petras, Alma dhe Stefflon Don, u publikua më 11 tetor Një këngë e dytë promovuese, "Pantera", nga këngëtarja braziliane Anitta, u publikua më 23 tetor Kolona zanore dhe albumet e partiturave u publikuan më 1 dhe 8 nëntor, respektivisht.
Publikimi
Kinematografike
Engjëjt e Çarlit u publikua më 15 nëntor 2019, nga Columbia Pictures. Para kësaj, Sony Pictures Releasing njoftoi se filmi do të dalë edhe në formatin IMAX në kinema të zgjedhura. Filmi fillimisht ishte caktuar për datën 1 nëntor, por u shty për të shmangur konkurrencën me Terminator: Fati i Errët.
Traileri i parë teatror për filmin u publikua më 27 qershor, i ndjekur nga traileri i dytë më 11 tetor Ndërsa Sony fillimisht kishte menduar të shpenzonte 100 milionë dollarë për të promovuar filmin, kompania uli koston e përgjithshme të promovimit në afërsisht 50 milionë dollarë në dritën e performancës së dobët të filmit gjatë fundjavës së hapjes.
Media në shtëpi
Engjëjt e Çarlit u publikua në mënyrë dixhitale më 18 shkurt 2020 dhe në Blu-ray dhe DVD më 10 mars.
Referime
Filma 2019
Faqe me përkthime të pashqyrtuara
|
338837
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Draft%3AMarina%20Vjollca
|
Draft:Marina Vjollca
|
Marina Vjollca është moderatore shqipëtare dhe sipërmarrëse.
Sinopsi
Marina Vjollca, ka lindur më 17 maj 1990 në Shqipëri, Tiranë. Karriera në televizion ka nisur si moderatore në disa emisione si “Top Select”, “E diell”, “Procesi Spotiv”, “Top Fest”, “Summer Fest”, “C’est la vie”, “Klanifornia” dhe së fundmi ajo është përfaqësuese dhe brand ambasador i firmës Elisabetta Franchi për Shqiperinë.
Fëmijëria dhe studimet
Lindi dhe fëmijërinë e kaloi në Tiranë, ku edhe vazhdon të jetojë ende. Publiku e mban mënd si velinë dhe më pas edhe si moderatore dhe së fundmi edhe në botën e bisnesit. Marina ka mbaruar studimet bachelor për Drejtësi dhe masterin për Drejtësi Penale.
Karriera në televizion
Në vitin 2005, Marina fitoi konkursin e shtojzovalleve në televizionin Top Channel ku u bë pjesë e emisionit Fiks Fare në të cilin qëndroi për 2 vite.
Në vitin 2007 Marina prezanton për herë të parë në programin rinor “Top Select”
Në vitin 2008 nisi prezantimin e programit “Proccesi Sportiv”
Ka prezantuar në “E Diell” programin maraton të se dielës një sezon.
Ka prezantuar “Top Fest” një nga spektaklet më të ndjekura muzikore për katër sezone.
Marina ka prezantuar programin veror “Summer Fest”
Deri në vitin 2017 ka qëndruar në televizionin kombëtar Top Channel
Në vitin 2017 nisi në televizionin kombëtar Tv Klan me spektaklin “C’est la vie”
Në vitin 2019-2023 nisi me spektaklin më të ndjekur “Klanifornia“
Karriera në bisnes
Marina Vjollca, që prej datës 12 Korrik 2021 në Tiranë është Owner dhe Brand Ambasador i Elisabetta Franchi.
Referime
https://www.buzzfeed.com/illyrian/top-15-most-beautiful-women-of-albania-2iqjw?utm_term=.onRqeWl4M#.ywYyJDklN
http://www.panorama.com.al/marina-vjollca-dhe-getoar-selimi-hapin-biznes-dyqanesh-dhe-restorantesh-ja-si-i-ka-ndare-aksionet-cifti/
https://revistawho.com/zyrtarisht-ambasadore-e-brand-it-te-njohur-marina-vjollca-nuk-i-fsheh-emocionet-e-nderuar-dhe-e-lumtur/
https://www.classlifestyle.com/news/54811/marina-vjollca-dhe-elisabetta-franchi-sjellin-sfilaten-e-pare-ne-shqiperi-nata-me-emocionuese/eng/
https://www.anabelmagazine.com/news/69953/marina-flet-per-te-vetmen-nderhyrje-qe-ka-bere-edhe-pse-e-di-qe-njerezit-s-besojne/eng
https://fabermedia.al/marina-vjollca-rrefen-per-here-te-pare-planet-per-nje-projekt-te-ri-ne-television-e-deri-tek-zgjerimi-i-familjes/
https://fabermedia.al/brendi-elisabetta-franchi-ne-tirane-i-krijon-klienteve-varesi-marina-ju-mundeson-te-gjitha-vajzave-te-blejne-edhe-online/
Lidhje të jashtme
· Profili zyrtare në Instagram:Marina Vjollca
· Profili zyrtare në TikTok:Marina Vjollca
· Faqja zyrtare në Facebook:Marina Vjollca
|
338838
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Xhafer%20Kodra
|
Xhafer Kodra
|
Xhafer Kodra është partizan dhe veprimtar i rezistencës komuniste në Maqedoninë e Vardarit .
Biografia
Ai lindi më 2 prill 1923 në Dibër . U bashkua me rezistencën komuniste në vitin 1941. Në gjysmën e parë të vitit 1943 u bë anëtar i Partisë Komuniste Maqedonase, ndërsa nga shtatori i po atij viti u bë sekretar i Komitetit të Qarkut të PKM-së për Dibër. Nga 26 gusht 1944 deri në mars 1945 ishte komisar politik i brigadës së katërt shqiptare maqedonase, e më pas zëvendëskomisar politik i saj . Më vonë, ai është caktuar zëvendëskomisar politik i Batalionit të Rinisë së Dibrës . Pas Luftës së Dytë Botërore, ai kaloi në veprimtari të ndryshme politike dhe shtetërore. Më 6 janar 1951 emërohet ministër në Republikën Socialiste të Maqedonisë . Pas përçarjes mes Titos dhe Stalinit, ai u rrëzua dhe u diferencua.
Shih edhe
Politika e Maqedonisë së Veriut
Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut
Referime
Shqiptarë në Maqedoninë e Veriut
Vdekje 1995
Lindje 1923
Njerëz nga Dibra
Partizanë nga Republika e Maqedonisë
|
338840
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Nightcrawler%20%28film%29
|
Nightcrawler (film)
|
Nightcrawler është një film thriller psikologjik neo-noir amerikan i vitit 2014, i drejtuar dhe shkruar nga Dan Gilroy në debutimin e tij regjisorial dhe bashkëprodhuar nga Jake Gyllenhaal si Louis "Lou" Bloom, një stringer që regjistron ngjarje të dhunshme natën vonë në Los Anxhelos dhe shet pamjet për një stacion lajmesh televizive lokale. Në film luajnë edhe Rene Russo, Riz Ahmed, dhe Bill Paxton. Një temë e zakonshme në film është marrëdhënia simbiotike midis gazetarisë joetike dhe kërkesës së konsumatorit.
Gilroy fillimisht donte të bënte një film për jetën e fotografit amerikan Weegee, por ndryshoi fokusin pasi zbuloi mundësitë unike të narracionit që rrethojnë profesionin e stringerit. Ai e shkroi Lou si një antihero, bazuar në idetë e papunësisë dhe kapitalizmit. Gyllenhaal luajti një rol kyç në prodhimin e filmit, nga zgjedhja e anëtarëve të ekuipazhit deri te shikimi i kasetave të audicionit. Xhirimet u zhvilluan gjatë katër javëve dhe ishin një proces sfidues që përfshinte mbi 80 lokacione.
Nightcrawler u shfaq premierë në Festivalin Ndërkombëtar të Filmit në Toronto 2014 dhe fitoi 50.3 milionë dollarë me një buxhet prodhimi prej 8.5 milionë dollarësh. Filmi u prit me lavdërime të gjera, me kritikët që theksuan skenarin e Gilroy dhe interpretimet e Gyllenhaal dhe Russo. Disa kritikë e renditën Nightcrawler si një nga filmat më të mirë të vitit 2014 dhe ai mori vlerësime të ndryshme, duke përfshirë një nominim për skenarin më të mirë origjinal në Aacademy Awards të 87-të. Filmi është bërë një klasik modern kulti me kalimin e viteve.
Përmbajtja
Hajduti i vogël Louis "Lou" Bloom është kapur duke vjedhur nga një kantier hekurudhor në Los Anxhelos nga një roje sigurie. Ai sulmon rojen, i vjedh oren dhe largohet me material te vjedhur. Pasi shet materialin në një kantier skrap, Lou kërkon një punë, por kryepunëtori thotë se nuk punëson hajdutë. Ndërsa po udhëtonte për në shtëpi, Lou sheh një aksident me makinë dhe tërhiqet. Stringers-fotoreporterët e pavarur-mbërrijnë dhe regjistrojnë dy oficerë policie duke nxjerrë një grua nga rrënojat e djegura. Një nga stringers, Joe Loder, i thotë Lou se ata shesin pamjet e tyre në stacionet lokale të lajmeve.
I frymëzuar, Lou vjedh një biçikletë dhe e vendos atë për një kamerë dhe një skaner radio policie. Pas dy përpjekjeve të pasuksesshme për regjistrimin e incidenteve, Lou regjistron pasojat e një grabitjeje fatale të makinave dhe ia shet pamjet KWLA 6. Drejtoresha e lajmeve në mëngjes, Nina Romina, i thotë se stacioni është veçanërisht i interesuar për pamjet e aksidenteve "grafike" dhe krimit të dhunshëm në zona të pasura, kryesisht të bardha. Lou punëson një asistent, Rick, një i ri i pastrehë i dëshpëruar për para. Për t'i dhënë pamjet e tij më shumë ndikim, Lou ngatërron skenat e krimit, në një rast duke lëvizur një trup për të marrë një kënd më të mirë të kamerës. Ndërsa puna e Lou fiton tërheqje, ai blen pajisje më të mira dhe një makinë më të shpejtë.
Lou i bën presion Ninës për një takim, duke i thënë se e di që ajo është e dëshpëruar për vlerësime më të larta. Në takimin e tyre, ai kërcënon se do të ndërpresë biznesin e tij me Ninën nëse ajo nuk kryen marrëdhënie seksuale me të, dhe nënkuptohet se ajo pranon. Lou refuzon një ofertë për të punuar për Joe, por kur Joe e mund atë në një histori të rëndësishme përplasjeje avioni, Nina kërkon që Lou të marrë pamje më të mira dhe të mbajë fundin e pazarit të tyre. Si hakmarrje, Lou saboton furgonin e Joe; kur përplaset, Joe plagoset rëndë dhe Lou regjistron pasojat.
Më vonë, Lou dhe Rick mbërrijnë përpara policisë në vendin e një pushtimi në shtëpi me vrasje të trefishtë në Granada Hills. Lou regjistron pamjet e personave të armatosur duke u larguar me SUV-në e tyre dhe të viktimave në shtëpi dhe më vonë i paraqet stacionit pamjet me autorët e modifikuar. Stafi i lajmeve shqetësohet për etikën e filmimit, por Nina është e etur për të thyer historinë. Në këmbim, Lou kërkon kreditim publik dhe më shumë para. Detektivi i policisë Frontieri shfaqet në apartamentin e Lou për ta marrë atë në lidhje me lidhjen e tij me pushtimin e shtëpisë. Ai i jep asaj pamje të redaktuar të incidentit, duke i prerë pjesët me personat e armatosur.
Atë natë, Lou dhe Rick gjurmojnë shoferin për në shtëpinë e tij, duke e lënë shtëpinë derisa ai të largohet për të marrë partnerin e tij. Lou dëshiron t'i ndjekë ata në një zonë publike më të mbushur me njerëz, më pas të thërrasë policinë dhe të regjistrojë konfrontimin që pasoi. I alarmuar, Rick kërkon gjysmën e parave që Lou duhet të fitojë, duke kërcënuar se do t'i tregojë policisë për mbajtjen e provave nga Lou; Lou pajtohet.
Kur personat e armatosur ndalojnë në një restorant, Lou telefonon policinë, duke i paralajmëruar se të dyshuarit janë të armatosur. Ata mbërrijnë dhe shkëmbejnë armë zjarri. Një oficer policie është qëlluar dhe një nga vrasësit është qëlluar me armë, ndërsa tjetri arrin të arratiset me fuoristradë. Policia ndjek me Lou dhe Rick duke u regjistruar dhe duke kulmuar në një përplasje të gjatë me shumë makina. Pasi SUV-i i personit të armatosur përplaset, Lou i afrohet automjetit, duke pretenduar se personi i armatosur ka vdekur dhe duke i kërkuar Rick që ta filmojë atë. Personi i armatosur zbulohet se është gjallë ndërsa qëllon Rick, ikën dhe vritet nga oficerët e policisë që mbërritën. Ndërsa Rick shtrihet duke vdekur, Lou e filmon atë dhe i thotë se nuk mund të punojë me dikë që e zhvati me sukses për t'i fshehur provat, sepse ai e di se do të ndodhë përsëri.
Nina është mahnitur nga pamjet e ndjekjes dhe shpreh përkushtimin e saj ndaj Lou. Ekipi i lajmeve zbulon se pushtimi i shtëpisë ishte në të vërtetë kriminelët që hynë për të vjedhur kokainën që pronarët e shtëpive po ruanin; Nina refuzon të raportojë këtë informacion për të rritur ndikimin e historisë. Policia përpiqet të konfiskojë pamjet e Lou si provë, por Nina mbron të drejtën e saj për ta mbajtur atë dhe e transmeton menjëherë. Lou flet vullnetarisht me Detektivin Frontieri. Ndërsa merrej në pyetje nga Frontieri, Lou sajon një histori për burrat në SUV që e ndiqnin; Frontieri e di se ai gënjen, por nuk mund ta provojë atë. Më vonë, Lou punëson një ekip praktikantësh për të zgjeruar biznesin e tij, duke thënë se ai nuk do t'u kërkojë atyre të bëjnë asgjë që nuk dëshiron ta bëjë vetë.
Luajnë
Jake Gyllenhaal si Louis "Lou" Bloom
Rene Russo si Nina Romina
Riz Ahmed si Rick
Bill Paxton si Joe Loder
Kevin Rahm si Frank Kruse<
Michael Hyatt si Detektive Frontieri
Ann Cusack si Linda
Carolyn Gilroy, vajza e redaktorit John Gilroy dhe mbesa e drejtorit Dan Gilroy, portretizon punonjësen e KWLA 6, Jenny. Michael Papajohn, James Huang, Eric Lange, Kiff VandenHeuvel, Myra Turley, dhe Jamie McShane luajnë respektivisht një roje sigurie, asistent video e Joe, një kameraman, një redaktor lajmesh, një fqinj dhe një automobilist. Detektivi Lieberman, partneri i Frontieri, portretizohet nga Price Carson. Gazetarët Kent Shocknek, Pat Harvey, Sharon Tay, Rick Garcia, dhe Bill Seward shfaqen si vetvetja.
Referime
Filma 2014
Filma thriller krimi amerikanë
Filma neo-noir amerikanë
Filma anglisht
Filma me regji nga Dan Gilroy
Filma me skenar nga Dan Gilroy
Filma të shënuar nga James Newton Howard
Filma të Bold Films
Filma të Open Road Films
|
338841
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Ilir%20Shaqiri
|
Ilir Shaqiri
|
Ilir Shaqiri është një emër personal që mund t'u referohet këtyre njerëzve:
Ilir Shaqiri (këngëtar)
Ilir Shaqiri (balerin)
|
338845
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Kultura%20Islame
|
Kultura Islame
|
Kultura islame ose kultura myslimane i referohet praktikave kulturore historike që u zhvilluan midis popujve të ndryshëm që jetojnë në botën muslimane. Këto praktika, megjithëse jo gjithmonë me natyrë fetare, përgjithësisht ndikohen nga aspektet e Islamit, veçanërisht për shkak të fesë që shërben si një kanal efektiv për ndërthurjen e njerëzve me prejardhje të ndryshme etnike/kombëtare në një mënyrë që mundësoi ardhjen e kulturave të tyre. së bashku në bazë të një identiteti të përbashkët mysliman. Format më të hershme të kulturës myslimane, nga Kalifati Rashidun deri te Kalifati Umajad dhe Kalifati i hershëm Abasid, bazoheshin kryesisht në praktikat kulturore ekzistuese të arabëve, bizantinëve dhe persëve. Megjithatë, ndërsa perandoritë islame u zgjeruan me shpejtësi, kultura muslimane u ndikua më tej dhe u asimilua shumë nga kulturat iraniane, kaukaziane, turke, indiane, malajaze, somaleze, berbere dhe indoneziane.
Për shkak të një sërë faktorësh, ka ndryshime në zbatimin e besimeve islame në kultura dhe tradita të ndryshme.
Shiko edhe
Fetë abrahamike
Kultura Hebreje
Kultura e Krishterë
Referime
Kulturë islame
Islam
Kulturë fetare
|
338846
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Nikolla%20Pashiq
|
Nikolla Pashiq
|
Nikolla Pashiq (Serbisht: Никола Пашић; 18 dhjetor 1845 - 10 dhjetor 1926) ishte një politikan dhe diplomat serb dhe jugosllav. Gjatë karrierës së tij politike, e cila zgjati gati 4 dekada, ai shërbeu 5 herë si Kryeministër i Serbisë dhe 3 herë si Kryeministër i Jugosllavisë. Ai luajti një rol të rëndësishëm në themelimin e Jugosllavisë dhe konsiderohet si një nga figurat më me ndikim në historinë serbe të shekullit të 20-të.
I lindur në Zajeçar në Serbinë lindore, Pashiq studioi inxhinieri në Zvicër dhe përqafoi politikën radikale si student në Shkollën Politeknike në Zyrih. Pas kthimit të tij në Serbi, ai u zgjodh në Asamblenë Kombëtare në 1878 si anëtar i Partisë Radikale, e cila u organizua zyrtarisht 3 vjet më vonë. Pas rebelimit të dështuar të Timokut kundër qeverisë së mbretit Milan I, ai u dënua me vdekje, por mezi shmangu kapjen dhe ekzekutimin. Gjashtë vitet e ardhshme i kaloi në mërgim në Bullgari. Pas abdikimit të Milanit në 1889, Pashiq u kthye në Serbi dhe u zgjodh president i Asamblesë Kombëtare. Një vit më vonë ai u bë edhe kryetar i Bashkisë së Beogradit. Në 1891, Pashiq u bë kryeministër për herë të parë, por u detyrua të jepte dorëheqjen vitin e ardhshëm.
Pas grushtit të shtetit të majit dhe vrasjes së mbretit Aleksandër I, Pashiq doli si një figurë udhëheqëse në politikën serbe ndërsa Partia Radikale vendosi dominimin e saj. Ai shërbeu si kryeministër nga 1904 në 1905, 1906 në 1908, 1909 në 1911 dhe më në fund nga 1912 në 1918, ndërsa Serbia hyri në një epokë të artë të rritjes ekonomike dhe ndikimit në rritje në skenën kontinentale. Ai e udhëhoqi Serbinë drejt fitores në luftërat ballkanike kundër osmanëve dhe Bullgarisë, pothuajse duke dyfishuar madhësinë e territoreve serbe. Vrasja e arkidukës Franz Ferdinand e solli Serbinë në luftë me Austro-Hungarinë, duke ndezur Luftën e Parë Botërore në të cilën vendi u pushtua nga Fuqitë Qendrore. Pashiq udhëhoqi qeverinë në mërgim në ishullin grek të Korfuzit, ku u nënshkrua Deklarata e Korfuzit dhe hapi rrugën për një shtet të ardhshëm të sllavëve të jugut.
Në vitin 1918, Mbretëria e Serbëve, Kroatëve dhe Sllovenëve u shpall zyrtarisht dhe Pashiq u njoh si kryeministër de facto i shtetit të ri. Megjithë dorëheqjen e tij vetëm një muaj më vonë, ai mori pjesë në Konferencën e Paqes në Paris si përfaqësues i Serbisë. Ai shërbeu si kryeministër në dy raste të tjera, nga 1921 deri në korrik 1924 dhe nga nëntori 1924 deri në 1926. Gjatë mandatit të tij të fundit, ai mbikëqyri krijimin e kushtetutës së parë të mbretërisë. Ai vdiq nga një atak në zemër në fund të vitit 1926, pak para ditëlindjes së tij të 81-të.
Shiko edhe
Pjetri I i Serbisë
Aleksandri I i Jugosllavisë
Referime
Njerëz nga Principata e Serbisë
Kryetarë të Qeverisë së Serbisë
Kryeministrat e Jugosllavisë
Lindje 1845
Vdekje 1926
|
338849
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Pluralizmi%20fetar
|
Pluralizmi fetar
|
Pluralizmi fetar është një qëndrim ose politikë në lidhje me diversitetin e sistemeve të besimit fetar që bashkëekzistojnë në shoqëri. Mund të tregojë një ose më shumë nga sa vijon:
Njohja dhe tolerimi i diversitetit fetar të një shoqërie ose vendi, promovimi i lirisë së fesë dhe përcaktimi i sekularizmit si neutralitet (i institucionit shtetëror ose josektar) për çështjet e fesë në krahasim me kundërshtimin e fesë në forumin publik ose sheshin publik që është e hapur për shprehje publike dhe promovimin e ndarjes miqësore të fesë nga shteti në krahasim me ndarjen armiqësore ose antiteizmin e përkrahur nga forma të tjera të laicizmit.
Ndonjë nga disa forma të përfshirjes fetare. Një botëkuptim i tillë thotë se feja e dikujt nuk është burimi i vetëm dhe ekskluziv i së vërtetës, dhe kështu pranon se të paktën disa të vërteta dhe vlera të vërteta ekzistojnë në fetë e tjera. Një koncept tjetër është se dy ose më shumë fe me pretendime të së vërtetës reciprokisht ekskluzive janë njësoj të vlefshme; kjo mund të konsiderohet ose një formë e tolerancës (një koncept që lindi si rezultat i luftërave evropiane të fesë) ose një relativizmi moral. Perennializmi (bazuar në konceptin e philosophia perennis) ose Tradicionalizmi është kuptimi që pretendimet ekskluzive të feve të ndryshme rezultojnë, pas shqyrtimit më të afërt, të jenë variacione të të vërtetave universale që janë mësuar që nga kohra të lashta.
Ndonjëherë si sinonim për ekumenizmin, d.m.th., promovimi i një niveli të unitetit, bashkëpunimit dhe përmirësimit të mirëkuptimit midis feve të ndryshme ose besimeve të ndryshme brenda një feje të vetme.
Si term për kushtin e bashkëjetesës harmonike ndërmjet ithtarëve të feve ose besimeve fetare të ndryshme.
Si normë sociale dhe jo thjesht sinonim i diversitetit fetar.
Shiko edhe
Feja
Referime
|
338852
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Lufta%20e%20Krimes%C3%AB
|
Lufta e Krimesë
|
Lufta e Krimesë u zhvillua nga tetori 1853 deri në shkurt 1856 midis Rusisë dhe një aleance përfundimisht fitimtare të Perandorisë Osmane, Francës, Mbretërisë së Bashkuar dhe Sardenjës-Piemonte.
Shkaqet gjeopolitike të luftës përfshinin rënien e Perandorisë Osmane, zgjerimin e Perandorisë Ruse në Luftërat e mëparshme Ruso-Turke dhe preferencën britanike dhe franceze për të ruajtur Perandorinë Osmane për të ruajtur ekuilibrin e fuqisë në Koncertin e Evropës. Pika e ndezjes ishte një mosmarrëveshje mbi të drejtat e pakicave të krishtera në Palestinë, në atë kohë pjesë e Perandorisë Osmane, me francezët që promovonin të drejtat e katolikëve romakë dhe Rusia që promovonte ato të Kishës Ortodokse Lindore.
Kishat i zgjidhën mosmarrëveshjet e tyre me osmanët dhe arritën një marrëveshje, por si perandori francez Napoleoni III ashtu edhe cari rus Nikolla I refuzuan të tërhiqen. Nikolla lëshoi një ultimatum që kërkonte nën mbrojtjen e tij nënshtetasit ortodoksë të Perandorisë Osmane. Britania u përpoq të ndërmjetësonte dhe organizoi një kompromis për të cilin Nikolas ra dakord. Kur osmanët kërkuan ndryshime në marrëveshje, Nikolla u tërhoq dhe u përgatit për luftë.
Në korrik 1853, trupat ruse pushtuan Principatat Danubiane (tani pjesë e Rumanisë, por më pas nën sundimin osman). Më 16 tetor [O.S. 4 tetor] 1853, pasi kishin marrë premtime për mbështetje nga Franca dhe Britania, osmanët i shpallën luftë Rusisë. Të udhëhequr nga Omar Pasha, osmanët luftuan një fushatë të fortë mbrojtëse dhe ndaluan përparimin rus në Silistra (tani në Bullgari). Një veprim i veçantë në qytetin kala të Karsit, në Perandorinë Osmane, çoi në një rrethim dhe një përpjekje osmane për të përforcuar garnizonin u shkatërrua nga një flotë ruse në Betejën e Sinopit në nëntor 1853.
Nga frika e një kolapsi osman, flota britanike dhe franceze hynë në Detin e Zi në janar 1854. Ata u zhvendosën në veri të Varnës në qershor 1854 dhe arritën pikërisht në kohën që rusët të braktisnin Silistrën. Në Balltik, afër kryeqytetit rus të Shën Petersburgut, një flotë anglo-franceze vendosi një bllokadë detare dhe mbushi flotën ruse në numër më të madh, duke i shkaktuar dëme ekonomike Rusisë duke bllokuar tregtinë, ndërkohë që i detyroi rusët të mbanin një ushtri të madhe që ruante St. Petersburg nga një sulm i mundshëm aleat.
Pas një përleshjeje të vogël në Kustenge (tani Konstancë), komandantët aleatë vendosën të sulmonin bazën kryesore detare të Rusisë në Detin e Zi, Sevastopol, në Krime. Pas përgatitjeve të zgjatura, forcat aleate zbarkuan në gadishull në shtator 1854 dhe marshuan në një pikë në jug të Sevastopolit pasi kishin fituar Betejën e Almës më 20 shtator 1854. Rusët kundërsulmuan më 25 tetor në atë që u bë Beteja e Balaclava dhe u zmbrapsën, por forcat e Ushtrisë Britanike u varfëruan seriozisht si rezultat. Një kundërsulm i dytë rus, në Inkerman (nëntor 1854), përfundoi gjithashtu në një ngërç.
Në vitin 1855, Mbretëria Italiane e Sardenjës dërgoi një forcë ekspedite në Krime, duke u mbështetur në Francën, Britaninë dhe Perandorinë Osmane. Fronti u vendos në Rrethimin e Sevastopolit, duke përfshirë kushte brutale për trupat nga të dyja anët. Veprime më të vogla ushtarake u zhvilluan në Kaukaz (1853-1855), Detin e Bardhë (korrik-gusht 1854) dhe Paqësorin e Veriut (1854-1855).
Sevastopol më në fund ra pas njëmbëdhjetë muajsh, pasi francezët kishin sulmuar Fort Malakoff. E izoluar dhe përballur me një perspektivë të zymtë pushtimi nga Perëndimi nëse lufta vazhdonte, Rusia paditi për paqe në mars 1856. Franca dhe Britania e mirëpritën zhvillimin, për shkak të mospopullaritetit të brendshëm të konfliktit. Traktati i Parisit, i nënshkruar më 30 mars 1856, i dha fund luftës. Ai e ndaloi Rusinë të bazojë anijet luftarake në Detin e Zi. Shtetet vasale osmane të Vllahisë dhe Moldavisë u bënë kryesisht të pavarura. Të krishterët në Perandorinë Osmane fituan një shkallë të barazisë zyrtare dhe Kisha Ortodokse rifitoi kontrollin e kishave të krishtera në mosmarrëveshje.
Lufta e Krimesë ishte një nga konfliktet e para në të cilat forcat ushtarake përdorën teknologji moderne si predha detare shpërthyese, hekurudha dhe telegrafë. Lufta ishte gjithashtu një nga të parat që u dokumentua gjerësisht në raporte të shkruara dhe në fotografi. Lufta u bë shpejt një simbol i dështimeve logjistike, mjekësore dhe taktike dhe i keqmenaxhimit. Reagimi në Britani çoi në një kërkesë për profesionalizimin e mjekësisë, më e famshmja e arritur nga Florence Nightingale, e cila fitoi vëmendjen mbarëbotërore për infermierinë pioniere moderne ndërsa trajtonte të plagosurit.
Lufta e Krimesë shënoi një pikë kthese për Perandorinë Ruse. Lufta dobësoi Ushtrinë Perandorake Ruse, shteron thesarin dhe minoi ndikimin e Rusisë në Evropë. Perandorisë do t'i duheshin dekada për t'u rikuperuar. Poshtërimi i Rusisë i detyroi elitat e saj të arsimuara të identifikonin problemet e saj dhe të pranonin nevojën për reforma themelore. Ata e panë modernizimin e shpejtë si mënyrën e vetme për të rimarrë statusin e perandorisë si fuqi evropiane. Lufta u bë kështu një katalizator për reformat e institucioneve sociale të Rusisë, duke përfshirë heqjen e skllavërisë dhe rregullimet në sistemin e drejtësisë, vetëqeverisjen lokale, arsimin dhe shërbimin ushtarak.
Shiko edhe
Luftërat osmane në Evropë
Referime
Lufta e Krimesë
Luftërat ruso-turke
Luftëra
|
338853
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Elbert%20Krasniqi
|
Elbert Krasniqi
|
Elbert Krasniqi (lindur më 22 shtator 1986) është politikan kosovar dhe lider i komunitetit kosovaro-egjiptian, i cili aktualisht është ministër i administratës së pushtetit lokal dhe udhëheqës i Nismës së Re Demokratike të Kosovës . Krasniqi para pozitës së tij ka qenë deputet.
Biografia
Krasniqi u lind dhe u rrit në Pejë, ku kreu arsimin fillor dhe të mesëm. Ka diplomuar në Fakultetin Juridik të Universitetit të Prishtinës dhe ka magjistruar në diplomaci në Shkup .
Ai u përfshi në çështjet e komunitetit dhe pushtetit vendor që në vitin 2007, duke promovuar dhe zbatuar projekte rajonale dhe ndërkombëtare. Ai ka punuar me Asociacionin Italian Trentino con i Balcani, duke shërbyer si përfaqësues ligjor dhe drejtor zyre për Kosovën dhe Ballkanin. Në vitin 2011 është përzgjedhur si delegat i Agjencisë për Demokraci Lokale në Kosovë, pjesë e rrjetit të Asociacionit të Agjencive për Demokraci Lokale – ALDA Europe.
Politika
I nominuar nga IRDK-ja, Krasniqi fitoi një ulëse në Kuvendin Komunal të Pejës dhe shërbeu si nënkryetar i këtij organi nga viti 2014 deri në vitin 2016. Krasniqi ka shërbyer edhe si kryetar i Rrjetit Ballkanik për Demokraci Lokale nga viti 2018 deri në vitin 2019.
Veprimtari shumëvjeçar i IRDK-së, Krasniqi u zgjodh kryetar i partisë në vitin 2017. Në zgjedhjet parlamentare të vitit 2019, ai fitoi një vend të rezervuar për komunitetin egjiptian. Ai ka qenë pjesë e Lëvizjes Vetëvendosje dhe ka shërbyer në Komisionin për Ekonomi, Punësim, Tregti, Industri, Ndërmarrësi dhe Investime Strategjike. Si përfaqësues i komunitetit egjiptian, Krasniqi ka kritikuar përpjekjet e Serbisë për të minuar zgjedhjet kosovare dhe për të uzurpuar vendet e rezervuara për pakicat joserbe.
I rizgjedhur në parlament në zgjedhjet e parakohshme të vitit 2021, Krasniqi hoqi dorë nga vendi i tij për të shërbyer si ministër në qeverinë e dytë të Kurtit . Fridon Lala është betuar si deputet i ri.
Portofoli ministror i Krasniqit përfshin rishikimin ligjor të akteve komunale, duke përfshirë një plan të profilit të lartë për t'i dhënë tokë publike familjes së Dua Lipës për festivalin e saj vjetor Sunny Hill.
Në vitin 2022, Krasniqi u zgjodh për një mandat të dytë kryetar i IRDK-së.
Personale
Krasniqi flet anglisht, gjermanisht, italisht dhe serbo-kroatisht. Ai është i martuar dhe ka dy fëmijë.
Shih edhe
Shoqëria civile në Kosovë
Referime
Ministra të Kosovës
Deputetë të Kuvendit të Kosovës
Absolventët e Universitetit të Prishtinës
Politikanë nga Peja
Njerëz që jetojnë
Lindje 1986
|
338854
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Kultura%20e%20Turqis%C3%AB
|
Kultura e Turqisë
|
Kultura e Turqisë (Turqisht: Türkiye Kültürü) kombinon një grup elementësh shumë të larmishëm dhe heterogjenë që janë nxjerrë nga kulturat e ndryshme të traditave të Evropës Lindore, Mesdheut Lindor, Kaukaz, Lindjes së Mesme dhe Azisë Qendrore. Shumë nga këto tradita fillimisht u mblodhën nga Perandoria Osmane, një shtet multi-etnik dhe shumë-fetar që shtrihet në të gjithë Evropën Juglindore, Evropën Lindore, Lindjen e Mesme dhe Afrikën Veriore.
Gjatë viteve të para të Republikës së Turqisë, e themeluar pas rënies së Perandorisë Osmane, qeveria investoi shuma të mëdha burimesh në artet e bukura si arkitektura dhe skulptura dhe fusha të tjera artistike në mbarë vendin, në përputhje me reformën e sapo implementuar. dhe politikat me prirje perëndimore. Kjo u bë si pjesë e një procesi modernizimi, perëndimorizimi dhe krijimi e përvijimi i një identiteti të ri kulturor turk, në vend të identitetit osman të krijuar dhe të përshkruar më parë.
Shiko edhe
Turqia
Kultura e Perandorisë Osmane
Referime
Kultura e Turqisë
Kultura e Ballkanit
Kultura sipas shteteve
|
338861
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Heat%20%28film%201995%29
|
Heat (film 1995)
|
Heat është një film krimi amerikan i vitit 1995 i shkruar dhe drejtuar nga Michael Mann. Ai përmban një kast ansambli të udhëhequr nga Al Pacino dhe Robert De Niro, me Tom Sizemore, Jon Voight, Amy Brenneman, Ashley Judd, Wes Studi, dhe Val Kilmer në role dytësore. Filmi ndjek konfliktin midis një detektivi të LAPD-së (të luajtur nga Pacino) dhe një krimineli karriere (të luajtur nga De Niro), ndërsa përshkruan gjithashtu efektin e tij në marrëdhëniet e tyre profesionale dhe jetën personale.
Mann shkroi skenarin origjinal për Heat në vitin 1979, duke e bazuar atë në ndjekjen e kriminelit Neil McCauley nga oficeri i policisë së Çikagos, Chuck Adamson, pas të cilit është emëruar personazhi i De Niros. Skenari u përdor për herë të parë për një pilot televiziv të zhvilluar nga Mann, i cili u bë filmi televiziv i vitit 1989 L.A. Takedown pasi piloti nuk mori një urdhër seri. Në vitin 1994, Mann e rishikoi skenarin për ta kthyer atë në një film artistik, duke bashkëprodhuar projektin me Art Linson. Filmi shënon paraqitjen e parë të De Niros dhe Pacino në ekran së bashku, pas një periudhe interpretimesh të mirënjohura nga të dy. Për shkak të reputacionit të tyre të nderuar, promovimi u përqëndrua në përfshirjen e tyre.
Heat u publikua nga Warner Bros. Pictures më 15 dhjetor 1995, me sukses kritik dhe komercial. Ai fitoi 187 milionë dollarë me një buxhet prej 60 milionë dollarësh, ndërkohë që mori vlerësime për regjinë dhe skenarin e Mann, sekuencat e veprimit, përzierjen e tingujve dhe interpretimet e Pacino dhe De Niro. Edhe pse nuk mori asnjë nominim të madh për çmime, Heat konsiderohet si një nga filmat më me ndikim të zhanrit të tij dhe ka frymëzuar disa vepra të tjera. Një vazhdim u njoftua se do të ishte në zhvillim më 20 korrik 2022.
Përmbajtja
Neil McCauley është një hajdut profesionist me bazë në Los Anxhelos. Ai dhe ekuipazhi i tij - krahu i djathtë Chris Shiherlis, zbatuesi Michael Cheritto, shoferi Gilbert Trejo dhe dora e sapo punësuar Waingro - grabitin 1.6 milionë dollarë obligacione nga një makinë e blinduar. Gjatë grabitjes, Waingro vret një roje pa provokim. McCauley vret një roje të dytë që përpiqet të nxjerrë armën e tij të fshehur, dhe Cheritto vret rojen e tretë për të mos lënë asnjë dëshmitar. Më vonë, McCauley përgatitet të vrasë Waingron për shkak të vdekjes së tre rojeve, por ai shpëton.
Togeri i LAPD-së Vincent Hanna dhe ekipi i tij hetojnë grabitjen. Hanna, një ligjvënës i përkushtuar dhe ish-marins, ka një marrëdhënie të tensionuar me gruan e tij të tretë, Justine, dhe lufton të lidhet me thjeshtrën e tij, Lauren. McCauley ndjek një kod: "Lejo që të mos jetë asgjë në jetën tënde nga e cila nuk mund të dalësh për 30 sekonda, nëse e dallon nxehtësinë nga këndi". Ndërsa në një restorant, McCauley takon Eady, një dizajner i ri grafik me të cilin ai fillon një lidhje.
Gardhi i McCauley, Nate, sugjeron që ai t'i shesë bonot e vjedhura përsëri te pronari i tyre fillestar, pastruesi i parave Roger Van Zant. Van Zant pretendon se është dakord, por në vend të kësaj organizon një pritë. Duke parashikuar një kurth, McCauley dhe ekuipazhi i tij bëjnë kundër pritë, vrasin vrasësit dhe zotohen të vrasin Van Zant. Waingro vret një prostitutë; Ekipi i Hanës heton, duke zbuluar prova që e lidhin atë me vrasjen e prostitutave të tjera, viktima të një vrasësi serik. Një informator i LAPD lidh Cheritton me grabitjen dhe ekipi i Hanës fillon ta monitorojë atë, duke çuar te pjesa tjetër e ekuipazhit dhe objektivi i tyre i ardhshëm, një depo e metaleve të çmuara. Ekipi i Hanës aksionon depozitimin, por kur një oficer i pakujdesshëm bën një zhurmë, McCauley detyron ekuipazhin e tij të largohet nga puna.
Ekuipazhi i McCauley pranon një grabitje të fundit të bankës me vlerë 12.2 milionë dollarë. Hanna ndjek McCauley dhe e tërheq atë në 105 Freeway, duke e ftuar për kafe. Ata diskutojnë përkushtimin e tyre në punët e tyre përkatëse dhe kufizimet e jetës së tyre personale; Hanna përshkruan martesën e tij të dështuar dhe McCauley rrëfen se ai është i izoluar në mënyrë të ngjashme. Megjithëse pranojnë respektin e tyre për njëri-tjetrin, të dy e pranojnë se do ta vrasin tjetrin nëse është e nevojshme. Waingro bën një marrëveshje me Van Zant për të ndihmuar në eliminimin e ekuipazhit të McCauley. Trejo heq dorë nga grabitja e bankës në momentin e fundit, duke pretenduar se LAPD po e ndjek nga afër. McCauley rekruton një koleg të vjetër, Don Breedan, për të zënë vendin e Trejos si shofer i arratisjes, dhe ekuipazhi kryen grabitjen.
Duke vepruar sipas një informacioni nga truproja e Van Zant, LAPD përgjon ekuipazhin ndërsa largohen nga banka, duke rezultuar në një shkëmbim zjarri masiv gjatë së cilës Breedan dhe disa oficerë vriten. McCauley arrin të arratiset me një Shiherlis të plagosur. Cheritto tenton të ikë, por është qëlluar për vdekje nga Hanna. Pasi u largua nga Shiherlis me Nate, McCauley mbërrin në shtëpinë e Trejos për ta gjetur atë të plagosur për vdekje dhe gruan e tij të vrarë. Trejo zbulon përfshirjen e Waingro dhe Van Zant përpara se t'i kërkojë McCauley-t ta vriste. McCauley hyn në rezidencën e Van Zant dhe e qëllon për vdekje. Pasi mësoi për lidhjen e McCauley-t me Waingro-n dhe zbuloi se Waingro fshihet në një hotel, njësia e Hanës vendos ta përdorë atë si karrem për të joshur McCauley-n. Ndërsa McCauley përgatitet të largohet nga vendi, Eady zbulon identitetin e tij kriminal, por pranon të shkojë me të. Para se të arratisej, Shiherlis përpiqet të pajtohet me gruan e tij Charlene, e cila është detyruar nga LAPD të sjellë burrin e saj. Ai e ndesh atë në hotelin e saj, ajo e paralajmëron të largohet me një lëvizje dore dhe ai shpëton.
Pasi u nda nga Justine, Hanna zbulon se Lauren ka tentuar të vetëvritet në dhomën e tij të hotelit dhe e çon me nxitim në spital; ai pajtohet me Justine pasi mësojnë se Lauren ka mbijetuar. McCauley shkon në aeroport me Eady, por ai mëson vendndodhjen e Waingros dhe braktis kujdesin e tij të zakonshëm për të kërkuar hakmarrje. McCauley depërton në hotel, tërheq alarmin e zjarrit, shpërthen në dhomën e Waingros dhe e vret atë. Ndërsa McCauley kthehet në Eady, ai vërehet nga Hanna. McCauley braktis Eady, duke ikur në asfalt në Aeroportin Ndërkombëtar të Los Anxhelosit, i ndjekur nga Hanna. Të dy ndjekin njëri-tjetrin dhe Hanna qëllon McCauley-n në gjoks. Hanna merr dorën e McCauley-t ndërsa McCauley vdes nga plagët e tij.
Luajnë
Anëtarë të tjerë të kastit përfshijnë Martin Ferrero si nëpunës ndërtimi, Hazelle Goodman si nëna e një prostitute të vrarë nga Waingro, Patricia Healy si një grua në një lidhje me Bosko, Thomas Elfmont si një oficer i fshehtë që paraqitet si nëpunës hoteli dhe Yvonne Zima si vajza e marrë peng nga Cheritto. Stuntmen Rick Avery, Bill McIntosh dhe Thomas Rosales Jr. portretizojnë rojet fatkeqe të kamionit të blinduar.
Zhvillimi
Baza faktike
Heat bazohet në historinë e vërtetë të Neil McCauley, një kriminel llogaritës dhe ish i burgosur i Alkatrazit, i cili u gjurmua nga detektivi Chuck Adamson në vitin 1964. Në vitin 1961, McCauley u transferua nga Alkatrazi në McNeil, siç përmendet në film. Ai u lirua në vitin 1962 dhe filloi menjëherë të planifikonte krime të reja. Michael Parille dhe William Pinkerton përdorën prerëse bulonash dhe stërvitje për të grabitur një kompani prodhuese të pjesëve të shpimit të diamantit, e cila është rikrijuar në film. Personazhi i Pacino bazohet kryesisht në detektivin Chuck Adamson, i cili filloi të vëzhgonte ekuipazhin e McCauley, duke e ditur se ai kishte filluar të kryente përsëri krime. Të dy madje u takuan për kafe një herë, ashtu siç përshkruhet në film. Dialogu i tyre në skenar bazohej në bisedën që patën McCauley dhe Adamson. Herën tjetër që të dy u takuan, u nxorrën armët, ashtu siç e portretizon filmi.
Më 25 mars 1964, McCauley dhe anëtarët e ekuipazhit të tij të rregullt ndoqën një makinë të blinduar që dërgonte para në një dyqan ushqimor National Tea në 4720 S. Cicero Avenue, Çikago. Pasi u bë rënia, tre nga grabitësit hynë në dyqan. Ata kërcënuan nëpunësit dhe vodhën çanta parash me vlerë 13,137 dollarë (ekuivalente me 124,000 dollarë në 2022) përpara se të niseshin me shpejtësi në një stuhi shiu mes të shtënave të policisë.
Ekuipazhi i McCauley-t nuk ishte në dijeni se Adamson dhe tetë detektivë të tjerë kishin bllokuar të gjitha daljet e mundshme; makina e arratisjes u kthye nga një rrugicë dhe grabitësit panë bllokadën dhe kuptuan se ishin bllokuar. Të katër dolën nga automjeti dhe filluan të qëllojnë. Russell Bredon (ose Breaden) dhe Michael Parille u vranë në një rrugicë ndërsa Miklos Polesti (në të cilin Chris Shiherlis bazohet shumë lirshëm) qëlloi me armë dhe u arratis. McCauley u qëllua për vdekje në lëndinën e një shtëpie aty pranë. Ai ishte 50 vjeç dhe i dyshuari kryesor për disa vjedhje. Polesti u kap disa ditë më vonë dhe u dërgua në burg. Polesti ishte ende gjallë në vitin 2011.
Adamson vazhdoi një karrierë të suksesshme si producent televiziv dhe filmi, dhe ai vdiq në vitin 2008 në moshën 71-vjeçare. Filmi i Mann në vitin 2009 Public Enemies deklaroi në titullin e tij fundor "Në kujtim të Chuck Adamson".
Personazhi i Nate i luajtur nga Jon Voight bazohet në Edward Bunker, i cili shërbeu si konsulent për Mann në film.
Prodhimi
Kasti
De Niro ishte anëtari i parë i kastit që mori skenarin e filmit, duke ia treguar atë Pacinos, i cili gjithashtu donte të ishte pjesë e filmit. De Niro besonte se Heat ishte një "histori shumë e mirë, kishte një ndjenjë të veçantë, një realitet dhe autenticitet." Në vitin 2016, Pacino zbuloi se ai e shihte personazhin e tij si nën ndikimin e kokainës gjatë gjithë filmit.
Mann i çoi Kilmer, Sizemore dhe De Niro në Burgun Shtetëror Folsom për të intervistuar kriminelë të vërtetë të karrierës për t'u përgatitur për rolet e tyre. Ndërsa hulumtonte rolin e saj, Judd takoi disa ish-prostituta që u bënë amvise.
Keanu Reeves iu ofrua roli i Chris Shiherlis, por ai e refuzoi atë në favor të interpretimit të Hamletit në Manitoba Theatre Centre. Si rezultat, Val Kilmer iu dha roli.
Xhirimet
Fotografia kryesore për Heat zgjati 107 ditë gjatë verës së vitit 1995. Të gjitha xhirimet u bënë në vend, për shkak të vendimit të Mann për të mos përdorur një soundstage.
Pritja
Në Rotten Tomatoes, filmi ka një vlerësim miratimi prej 88% bazuar në 83 rishikime dhe një vlerësim mesatar prej 7.9/10. Konsensusi kritik i faqes në internet thotë: "Edhe pse Al Pacino dhe Robert De Niro ndajnë vetëm një pjesë të vogël të minutave të ekranit së bashku, Heat është një dramë mbresëlënëse kriminale që tërheq shfaqje bindëse nga yjet e saj - dhe konfirmon mjeshtërinë e zhanrit të Michael Mann." Në Metacritic, filmi ka një notë mesatare të ponderuar prej 76 nga 100, bazuar në 22 kritikë, duke treguar "vlerësime përgjithësisht të favorshme". Audiencat e anketuara nga CinemaScore i dhanë filmit një notë mesatare "A−" në një shkallë A+ në F.
Referime
Filma 1995
Filma aksion 1995
Filma dramë krimi 1995
Filma aksion krimi të viteve 1990
Filma grabitje të viteve 1990
Filma policie të viteve 1990
Filma dramë krimi amerikanë
Filma gangsterë amerikanë
Filma grabitje amerikanë
Filma neo-noir amerikanë
Filma detektivë policie amerikanë
Filma me regji nga Michael Mann
Filma të prodhuar nga Art Linson
Filma të prodhuar nga Michael Mann
Filma të shënuar nga Elliot Goldenthal
Filma të Regency Enterprises
Filma të Warner Bros.
|
338862
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Kultura%20Arabe
|
Kultura Arabe
|
Kultura arabe është kultura e arabëve, nga Oqeani Atlantik në perëndim në Detin Arabik në lindje, dhe nga Deti Mesdhe në veri deri në Bririn e Afrikës dhe Oqeanin Indian në juglindje. Fetë e ndryshme që arabët kanë adoptuar gjatë historisë së tyre dhe perandoritë dhe mbretëritë e ndryshme që kanë sunduar dhe kanë marrë drejtimin e qytetërimit arab kanë kontribuar në etnogjenezën dhe formimin e kulturës moderne arabe. Gjuha, letërsia, gastronomia, arti, arkitektura, muzika, spiritualiteti, filozofia dhe misticizmi janë të gjitha pjesë e trashëgimisë kulturore të arabëve.
Bota arabe ndonjëherë ndahet në rajone të veçanta në varësi të kulturave, dialekteve dhe traditave të ndryshme duke përfshirë:
Levanti: Libani, Siria, Palestina dhe Jordania.
Egjipti
Mesopotami (Irak).
Gadishulli Arabik: Kuvajti, Bahreini, Katari, Arabia Saudite, Omani, Jemeni dhe Emiratet e Bashkuara Arabe.
Sudani
Magrebi: Libia, Tunizia, Algjeria, Maroku dhe Mauritania.
Shiko edhe
Kultura e Turqisë
Referime
Kultura sipas shteteve
Arabi Saudite
Arabë
|
338863
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Historia%20e%20Arab%C3%ABve
|
Historia e Arabëve
|
Historia e arabëve e regjistruar fillon në mesin e shekullit të nëntë para Krishtit, që është vërtetimi më i hershëm i njohur i gjuhës së vjetër arabe. Tradita thotë se arabët rrjedhin nga Ismaili, i biri i Abrahamit. Shkretëtira Siriane është shtëpia e grupeve të para të vërtetuara "arabe", si dhe grupeve të tjera arabe që u përhapën në tokë dhe ekzistonin për mijëvjeçarë.
Përpara zgjerimit të Kalifatit Rashidun (632–661), "Arab" i referohej ndonjë prej fiseve arabe kryesisht nomade ose të vendosura nga Gadishulli Arabik, Shkretëtira Siriane, Veriu dhe Mesopotamia e Poshtme.
Sot, "Arab" i referohet një numri të madh njerëzish, rajonet vendase të të cilëve formojnë botën arabe për shkak të përhapjes së arabëve dhe gjuhës arabe në të gjithë rajonin gjatë pushtimeve të hershme myslimane të shekujve VII dhe VIII. Arabët krijuan kalifatet Rashidun (632-661), Umajad (661-750) dhe Abasidët (750-1258), kufijtë e të cilëve arrinin në Francën jugore në perëndim, Kinën në lindje, Anadollin në veri dhe Sudanin në jugu. Kjo ishte një nga perandoritë më të mëdha tokësore në histori. Në fillim të shekullit të 20-të, Lufta e Parë Botërore sinjalizoi fundin e Perandorisë Osmane; e cila kishte sunduar pjesën më të madhe të botës arabe që kur pushtoi Sulltanatin Mamluk në 1517. Kjo rezultoi në humbjen dhe shpërbërjen e perandorisë dhe ndarjen e territoreve të saj, duke formuar shtetet moderne arabe. Pas miratimit të Protokollit të Aleksandrisë në vitin 1944, Lidhja Arabe u themelua më 22 mars 1945. Karta e Ligës Arabe miratoi parimin e një atdheu arab duke respektuar sovranitetin individual të shteteve të saj anëtare.
Shiko edhe
Kultura arabe
Lidhja Arabe
Referime
Historia e Arabëve
Arabë
|
338865
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Gjuha%20e%20vjet%C3%ABr%20arabe
|
Gjuha e vjetër arabe
|
Arabishtja e vjetër është emri për vazhdimësinë e gjuhës arabe ose dialekteve paraislamike. Forma të ndryshme të arabishtes së vjetër dëshmohen në shumë shkrime si safaitisht, hismaikisht, nabatiane dhe madje edhe greqisht.
Klasifikimi
Arabishtja e vjetër dhe pasardhësit e saj klasifikohen si gjuhë qendrore semite, e cila është një grup gjuhësor i ndërmjetëm që përmban gjuhët më të vjetra semite veriperëndimore (p.sh., aramaishtja dhe hebraishtja), gjuhët e mbishkrimeve dadanitike, tajmanitike, gjuhët e pakuptueshme të etiketuara thamudike dhe gjuhët e lashta. gjuhët e Jemenit të shkruara me shkrimin e lashtë të Arabisë Jugore. Arabishtja e vjetër, megjithatë, dallohet nga të gjitha me risitë e mëposhtme:
grimcat negative m */mā/; lʾn */lā-ʾan/ > CAR lan
mafʿūl G-passive
parafjalët dhe ndajfoljet f, ʿn, ʿnd, ḥt, ʿkdy
një nënrenditëse në -a
t-demonstrative
nivelim i alomorfit -at të mbaresës së gjinisë femërore
përdorimi i f- për të futur fjali modale
përemër i pavarur i objektit në (ʾ)y
gjurmët e nunimit
Shiko edhe
Historia e Arabëve
Referime
Gjuhët arabe
Historia e Gadishullit Arabik
Gjuha arabe
|
338866
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Deti%20Arabik
|
Deti Arabik
|
Deti Arabik (Arabisht: اَلْبَحرْ ٱلْعَرَبِيُّ, romanizuar: Al-Bahr al-ˁArabī) është një rajon deti në veri të Oqeanit Indian, i kufizuar në perëndim nga Gadishulli Arabik, Gjiri i Adenit dhe Kanali Guardafui, në veriperëndim nga Gjiri i Omanit dhe Irani, në veri nga Pakistani, në në lindje nga India, dhe në juglindje nga deti Laccadive dhe Maldivet, në jugperëndim nga Somalia. Sipërfaqja e përgjithshme e saj është 3,862,000 km2 dhe thellësia maksimale është 4,652 metra. Gjiri i Adenit në perëndim lidh Detin Arabik me Detin e Kuq përmes ngushticës së Bab-el-Mandeb, dhe Gjiri i Omanit është në veriperëndim, duke e lidhur atë me Gjirin Persik.
Shiko edhe
Gadishulli Arabik
Referime
Dete
Deti Arabik
Gadishulli Arabik
|
338870
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Gjiri%20i%20Adenit
|
Gjiri i Adenit
|
Gjiri i Adenit (Arabisht: خليج عدن, Somalisht: Gacanka Cadmeed 𐒅𐒖𐒐𐒕𐒌 𐒋𐒖𐒆𐒗𐒒) është një gji me ujë të thellë i Oqeanit Indian midis Jemenit në veri, Detit Arabik në lindje, Xhibutit në perëndim dhe Kanalit Guardafui, Socotra dhe Somalisë në jug. Në veriperëndim, ajo lidhet me Detin e Kuq përmes ngushticës Bab-el-Mandeb dhe lidhet me Detin Arabik në lindje. Në perëndim, ajo ngushtohet në Gjirin e Tadjoura në Xhibuti. Ridge Aden shtrihet përgjatë mesit të Gjirit dhe po bën që ai të zgjerohet rreth 15 mm në vit.
Grekët e lashtë e konsideronin gjirin si një nga pjesët më të rëndësishme të detit Eritre. Më vonë ajo u dominua nga myslimanët, pasi zona përreth gjirit u konvertua në Islam. Nga fundi i viteve 1960 e tutje, filloi të kishte një prani të shtuar detare sovjetike në Gji. Rëndësia e Gjirit të Adenit ra kur u mbyll kanali i Suezit, por ai u rivitalizua kur kanali u rihap në vitin 1975, pasi u thellua dhe u zgjerua nga qeveria egjiptiane.
Rruga ujore është pjesë e rrugës së rëndësishme të transportit të Kanalit të Suezit midis Detit Mesdhe dhe Detit Arabik në Oqeanin Indian, me 21,000 anije që kalojnë gjirin çdo vit. Kjo rrugë përdoret shpesh për dërgimin e naftës së Gjirit Persik, duke e bërë gjirin një rrugë integrale ujore në ekonominë botërore. Qytetet e rëndësishme përgjatë Gjirit të Adenit përfshijnë Adenin në Jemen. Qytetet e tjera të Jemenit janë Zinjibar, Shuqrah, Ahwar, Balhaf, Mukalla. Në anën e Afrikës së Bririt, qytetet Xhibuti, Berbera dhe Bosaso.
Pavarësisht mungesës së objekteve të peshkimit tregtar në shkallë të gjerë, vija bregdetare mbështet shumë qytete dhe fshatra të izoluar të peshkimit. Gjiri i Adenit është i pasur me peshq, breshka dhe karavidhe. Peshkimi lokal bëhet afër bregut; sardelet, toni, peshku i mbretit dhe skumbri përbëjnë pjesën më të madhe të kapjeve vjetore. Në vend peshkohen edhe karavidhe dhe peshkaqenë.
Shiko edhe
Gjiri i Omanit
Referime
Gjiri i Adenit
Gjiret e Afrikës
Gjire
|
338872
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Gjiri%20i%20Omanit
|
Gjiri i Omanit
|
Gjiri i Omanit ose Deti i Omanit ( khalīj ʿumān; daryâ-ye omân), i njohur edhe si Gjiri i Makranit ose Deti i Makranit ( khalīj makrān; daryâ-ye makrān), është një gji që lidh detin Arabik me ngushticën e Hormuzit, e cila më pas shkon në Gjirin Persik. Kufizohet me Iranin dhe Pakistanin në veri, me Omanin në jug dhe me Emiratet e Bashkuara Arabe në perëndim.
Shiko edhe
Gjiri i Adenit
Referime
Gjire
Gjiri i Omanit
Gjiret e Iranit
Detet e Iranit
Gjiret e Pakistanit
|
338873
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Arabizimi
|
Arabizimi
|
Arabizimi ose arabizim (Arabisht: تعريب, taʻrīb) është procesi i rritjes së ndikimit arab mbi popullsinë jo-arabe, duke shkaktuar një zhvendosje gjuhësore nga adoptimi gradual i gjuhës arabe nga kjo e fundit dhe asimilimi në kulturën arabe ose shkrirja e kulturave lokale me të. Arabizimi u zhvillua pas pushtimit mysliman të Lindjes së Mesme dhe Afrikës së Veriut, si dhe gjatë politikave nacionaliste arabe të disa qeverive në shtetet moderne arabe ndaj pakicave joarabe, duke përfshirë Algjerinë, Irakun, Kuvajtin dhe Sudanin.
Kjo mund t'i referohet gjithashtu politikave sociale dhe kulturore të qeverive moderne arabe, të cilat synojnë të kthejnë pasojat e kolonializmit evropian. Këto politika synojnë të promovojnë përdorimin e arabishtes standarde moderne dhe të eliminojnë gjuhët e ish-kolonizuesve, si ndryshimi i tabelave të rrugëve nga emrat francezë në arabisht në Algjeri.
Pas ngritjes së Islamit në Hexhaz dhe pushtimeve pasuese të muslimanëve, kultura dhe gjuha arabe u përhap jashtë Gadishullit Arabik përmes tregtisë dhe martesave ndërmjet anëtarëve të popullsisë vendase joarabe dhe arabëve të gadishullit. Gjuha arabe filloi të shërbente si lingua franca në këto zona dhe u formuan dialekte të ndryshme. Ky proces u përshpejtua nga shpërngulja e fiseve të ndryshme arabe jashtë Arabisë, si shpërngulja arabe në Magreb.
Ndikimi i gjuhës arabe ka qenë i thellë në shumë vende të tjera kulturat e të cilave janë ndikuar nga Islami. Arabishtja ishte burimi kryesor i fjalorit për gjuhë të ndryshme. Ky proces arriti kulmin e tij midis shekujve 10 dhe 14, i konsideruar gjerësisht si pika më e lartë e kulturës arabe, gjatë Epokës së Artë Islame.
Shiko edhe
Bota arabe
Kultura arabe
Referime
Arabizimi
Arabë
Historia arabe
Kultura arabe
Gjuhët arabe
|
338874
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Rozeta%20Hajdari
|
Rozeta Hajdari
|
Rozeta Hajdari (10 qershor 1974, Pejë) është një ekonomiste dhe politikane shqiptare nga Kosova, e cila aktualisht shërben si ministre e Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Tregtisë e Republikës së Kosovës. Pas një karriere të gjatë me organizatat e huaja të zhvillimit, ajo iu bashkua qeverisë si ministre jopartiake në vitin 2020.
Arsimi
Hajdari ka studiuar për ekonomi në Universitetin e Prishtinës dhe ka përfunduar studimet master në Universitetin Linnaeus në Växjö, Suedi.
Karriera
Hajdari ka punuar për më shumë se dy dekada me agjencitë ndërkombëtare të zhvillimit, qeverinë dhe organizatat e biznesit në fushat e ekonomisë, arsimit, qeverisjes, reformës së administratës publike dhe integrimit evropian. Ajo ishte përgjegjëse për ndërtimin e institucioneve, planifikimin dhe koordinimin e politikave, zbatimin, monitorimin dhe vlerësimin. Gjatë karrierës së saj, ajo mbajti një vizion të qartë për efektivitetin e ndihmës dhe pronësinë lokale.
Hajdari ka ligjëruar edhe lëndët e ekonomisë dhe menaxhmentit në Universitetin Haxhi Zeka në Pejë dhe në RIT Kosovë .
Në shkurt të vitit 2020, Hajdari u emërua ministër i ekonomisë, punësimit, tregtisë, industrisë, sipërmarrjes dhe investimeve strategjike në qeverinë e parë Kurti . Ndërsa mori portofolet e pesë ish-ministrive, ajo u bë e njohur si një "super ministre". Gjatë mandatit të saj të shkurtër, ajo shkarkoi drejtorët e dhjetë ndërmarrjeve publike, propozoi masa të reciprocitetit tregtar kundër Serbisë, punoi në një plan për mbledhjen e pagesave të energjisë elektrike në veri të Kosovës dhe ndihmoi me masat për COVID-19.
Ndërsa mbeti jopartiake, Hajdari ishte kandidate për Lëvizjen Vetëvendosje në zgjedhjet parlamentare të vitit 2021. Ajo hoqi dorë nga vendi i saj pas seancës hapëse për t'u bërë ministre e Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë në qeverinë e dytë Kurti në mars 2021.
Në vitin e saj të parë në detyrë, Hajdari propozoi 11 ligje, mbikëqyri pjesëmarrjen e Kosovës në Expo Dubai 2020 dhe ndërmori reforma të rëndësishme brenda departamentit të saj. Fokusi i saj është reforma e politikës industriale dhe promovimi i investimeve.
Shih edhe
Shoqëria civile në Kosovë
Referime
Politikanë nga Peja
Absolventët e Universitetit të Prishtinës
Shqiptarë të Kosovës
Ekonomistë shqiptarë
Lindje 1974
Njerëz që jetojnë
Profesorë të Universitetit Haxhi Zeka
Gra kosovare
RIT Kosova
Absolventët e Universitetit Linnaeus
|
338875
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Nacionalizmi%20arab
|
Nacionalizmi arab
|
Nacionalizmi arab është një ideologji politike që pohon se arabët përbëjnë një komb të vetëm. Si një ideologji tradicionale nacionaliste, ajo promovon kulturën dhe qytetërimin arab, kremton historinë arabe, lavdëron gjuhën arabe si dhe letërsinë arabe, dhe bën thirrje për përtëritje të shoqërisë arabe përmes bashkimit total. Ai bazohet në premisën se njerëzit e botës arabe - nga Oqeani Atlantik në Oqeanin Indian - përbëjnë një komb të lidhur së bashku nga një identitet i përbashkët: etni, gjuhë, kulturë, histori, gjeografi dhe politikë.
Një nga qëllimet kryesore të nacionalizmit modern arab është çlirimi i botës arabe nga ndikimi nga bota perëndimore (që shihet si një "nemesis" i forcës arabe) dhe largimi i atyre qeverive arabe që konsiderohen të varura nga hegjemonia perëndimore. Kjo formë e ideologjisë i ka rrënjët në rezultatin e padëshiruar të Revoltës Arabe; në arritjen e suksesshme të qëllimit të tyre parësor për shpërbërjen e Perandorisë Osmane, rebelët arabë mundësuan në të njëjtën kohë ndarjen e shtetit të tyre të mundshëm arab të bashkuar nga fuqitë perëndimore. Ndjenjat anti-perëndimore u rritën ndërsa nacionalistët arabë u përqendruan rreth çështjes së sapogjetur Palestineze, duke promovuar pikëpamjen se sionizmi përbënte një kërcënim ekzistencial për integritetin territorial dhe status quo-në politike të të gjithë rajonit dhe se konflikti arabo-izraelit që rezultoi ishte i lidhur drejtpërdrejt me Imperializmin perëndimor për shkak të nxitjes britanike të sovranitetit hebre. Uniteti arab u konsiderua një instrument i domosdoshëm për "rivendosjen e kësaj pjese të humbur" të kombit, që nga ana tjetër nënkuptonte eliminimin e "relikteve" të kolonializmit të huaj. Megjithatë, ideologjia në tërësi filloi të bjerë në të gjithë botën arabe pas fitores vendimtare izraelite në Luftën Gjashtë Ditore.
Personalitete dhe grupe të shquara që lidhen me nacionalizmin arab përfshijnë Faisal I i Irakut, Gamal Abdel Nasser, Lëvizja Nacionaliste Arabe, Michel Aflaq, Muammar Gaddafi, Saddam Hussein, Organizata për Çlirimin e Palestinës dhe Partia Socialiste Arabe Ba'ath.
Shiko edhe
Nacionalizmi
Bota arabe
Referime
Nacionalizmi arab
Liga Arabe
|
338878
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Universiteti%20Linnaeus
|
Universiteti Linnaeus
|
Universiteti Linnaeus (suedisht: Linnéuniversitetet) është një universitet shtetëror në provincën historike suedeze ( landskap ) Småland, me kampuse të vendosura në Växjö dhe Kalmar . Universiteti Linnaeus u themelua në vitin 2010 nga një bashkim i ish- Universitetit Växjö dhe Universitetit Kalmar ( Högskolan i Kalmar ), dhe është emëruar për nder të botanistit suedez Carl Linnaeus .
Historiku
Universiteti Växjö filloi si një departament lokal i Universitetit të Lundit në 1967. Departamenti u bë një kolegj universitar i pavarur në 1970 dhe iu dha statusi i plotë universitar në 1999.
Universiteti Kalmar ishte në mënyrë të ngjashme një kolegj universitar, i themeluar në 1977. Megjithëse nuk është një universitet sipas përkufizimit suedez, ai kishte të drejtë të lëshonte gradë doktorature në shkencat e natyrës që nga viti 1999.
Fakultetet dhe shkollat
Fakultetet
Fakulteti i arteve dhe i shkencave humane.
Fakulteti i shkencave të shëndetit dhe jetës.
Fakulteti i Shkencave Sociale.
Fakulteti i Teknologjisë.
Shkolla e biznesit dhe ekonomisë - mori akreditimin e AACSB në 2022.
Departamentet
Departamenti i Biologjisë dhe Shkencave të Mjedisit
Departamenti i Teknologjisë së Ndërtimit
Departamenti i Mjedisit të Ndërtuar dhe Teknologjisë së Energjisë
Departamenti i Kimisë dhe Shkencave Biomjekësore
Departamenti i Shkencave Kompjuterike dhe Teknologjisë së Medias
Departamenti i Kriminologjisë dhe Punës Policore
Departamenti i Shkencave të Kulturës
Departamenti i Dizajnit
Departamenti i Ekonomisë dhe Statistikave
Departamenti i Arsimit dhe Praktika e Mësuesve
Departamenti i Filmit dhe Letërsisë
Departamenti i Pylltarisë dhe Teknologjisë së Drurit
Departamenti i Shkencave të Shëndetit dhe Kujdesit
Departamenti i Informatikës
Departamenti i Gjuhëve
Departamenti i Menaxhimit
Departamenti i Studimeve të Marketingut dhe Turizmit
Departamenti i Matematikës
Departamenti i Inxhinierisë Mekanike
Departamenti i Medias dhe Gazetarisë
Departamenti i Mjekësisë dhe Optometrisë
Departamenti i Muzikës dhe Artit
Departamenti i Pedagogjisë dhe Mësimit
Departamenti i Fizikës dhe Inxhinierisë Elektrike
Departamenti i Shkencave Politike
Departamenti i Psikologjisë
Departamenti i Studimeve Sociale
Departamenti i Punës Sociale
Departamenti i Shkencave Sportive
Departamenti i Suedisë
Instituti për Arsimimin e Mëtejshëm të Gazetarëve
Akademia Detare Kalmar
Administrata e Universitetit
Zyra e Komunikimit
Zyra Ekzekutive
Zyra e Financës
Zyra e IT
Zyra e Marrëdhënieve me Jashtë
Zyra e Menaxhimit të Objekteve dhe Shërbimeve
Zyra e Burimeve Njerëzore
Zyra e Çështjeve Studentore
Biblioteka Universitare
Shih edhe
Arsimi në Suedi
Lidhjet e jashtme
VIS - faqja zyrtare
Universiteti Linnaeus - faqja zyrtare
Referime
Universitete në Suedi
|
338880
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Fanatizmi%20fetar
|
Fanatizmi fetar
|
Fanatizmi fetar, ose ekstremizmi fetar, është një emërtim poshtërues që përdoret për të treguar zellin jokritik ose entuziazmin obsesiv që lidhet me përkushtimin e dikujt ose të grupit ndaj një feje – një formë e fanatizmit njerëzor që përndryshe mund të shprehet në përfshirjet e tjera të dikujt dhe pjesëmarrjen, duke përfshirë punësimin, rolin dhe afinitetet partiake. Historikisht, termi u përdor në antikitetin e krishterë për të denigruar fetë jo të krishtera, dhe më pas e fitoi përdorimin e tij aktual me Epokën e Iluminizmit.
Veçoritë
Lloyd Steffen citon disa tipare që lidhen me fanatizmin ose ekstremizmin fetar:
Nevojat shpirtërore: Qeniet njerëzore kanë një dëshirë shpirtërore për të kuptuar dhe kuptimin, dhe duke pasur parasysh misterin e ekzistencës, ajo kërkim shpirtëror mund të përmbushet vetëm përmes një lloj marrëdhënieje me fundin, pavarësisht nëse kjo merr formën si një "tjetër transcendent". Feja ka fuqinë për të përmbushur këtë nevojë për kuptim dhe marrëdhënie transhendente.
Atraktiviteti: Paraqitet në atë mënyrë që ata që gjejnë rrugën e tyre në të vijnë të shprehen në mënyra në përputhje me vizionin e veçantë të fundit në zemër të kësaj forme fetare.
Një opsion 'live': Është i pranishëm në ndërgjegjen morale si një opsion i gjallë që adreson nevojën shpirtërore dhe kënaq dëshirën njerëzore për kuptim, fuqi dhe përkatësi.
Shiko edhe
Fanatizmi
Ekstremizmi
Referime
Ekstremizmi fetar
Praktika fetare
Terma poshtërues
Epoka e Iluminizmit
Ekstremizëm
|
338900
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Rifat%20Blaku
|
Rifat Blaku
|
Rifat Blaku, i lindur më 18 janar 1944 në Podujevë të Kosovës në Jugosllavi, është shkencëtar, gjeograf dhe politikan shqiptar .
Biografia
Rifat Blaku lindi në Podujevë ku e kreu edhe arsimin fillor dhe të mesëm. Diplomoi në Universitetin e Prishtinës në vitin 1973, magjistraturën në Universitetin e Zagrebit në vitin 1981 dhe doktoraturën në vitin 1994 me temën mbi zhvillimin rajonal dhe emigracionin ekonomik. Sot ai është ligjërues në Fakultetin Ekonomik në Universitetin e Prishtinës dhe drejtor i një instituti për hulumtime të migracionit.
Blaku shërbeu si Ministër i Migracionit në Qeverinë e Përkohshme të Kosovës në vitin 1999. Ai ishte edhe nënkryetar i një partie kosovare. Ai u bë edhe zëvendësministër për administratën publike.
Shih edhe
Universiteti i Prishtinës
Burimet
Elsie, Robert (2011) (på engelska). Historical Dictionary of Kosovo. Historical Dictionaries of Europe (2nd ed.). Lanham, Maryland: Scarecrow Press. Libris 12064275. ISBN 978-0-8108-7231-8
Njerëz që jetojnë
Lindje 1944
Njerëz nga Besiana
Absolventët e Universitetit të Zagrebit
Absolventët e Universitetit të Prishtinës
Politikanë kosovarë
|
338905
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Mbret%C3%ABria%20e%20Izraelit%20%28monarkia%20e%20bashkuar%29
|
Mbretëria e Izraelit (monarkia e bashkuar)
|
Monarkia e Bashkuar ose Mbretëria e Bashkuar e Izraelit është një njësi politike e teorizuar e bazuar në përshkrimet në historinë deuteronomiste të Biblës Hebraike se ka ekzistuar nën mbretërimin e Saulit, Davidit dhe Solomonit, duke përfshirë territoret e të dy mbretërive të mëvonshme të Judës. dhe Izraeli.
Nëse Monarkia e Bashkuar ekzistonte është një çështje e debatit akademik të vazhdueshëm dhe studiuesit mbeten të ndarë midis atyre që mbështesin historikun e tregimit biblik, atyre që dyshojnë ose e hedhin poshtë atë, dhe atyre që mbështesin ekzistencën teorike të mbretërisë, duke pohuar se tregimi biblik është e ekzagjeruar. Përkrahësit e ekzistencës së mbretërisë tradicionalisht e datojnë atë midis shek. 1047 pes dhe shek. 930 pes.
Në vitet 1990, arkeologu izraelit Israel Finkelstein kundërshtoi se provat arkeologjike ekzistuese për Monarkinë e Bashkuar në shekullin e 10 pes duhet të datohen në shekullin e 9-të pes. Ky model e vendosi mbretërinë biblike në Epokën I të Hekurit, duke sugjeruar se nuk funksiononte si një vend nën qeverisje të centralizuar, por më tepër si kryetar fisnor mbi një shtet të vogël në Judë, të shkëputur nga fiset izraelite të veriut. Kronologjia rivale e arkeologut izraelit Amihai Mazar e vendos periudhën përkatëse duke filluar në fillim të shekullit të 10-të pes dhe duke përfunduar në mesin e shekullit të 9-të pes, duke trajtuar problemet e kronologjisë tradicionale duke i përafruar ende gjetjet përkatëse me kohën e Saulit, Davidit dhe Davidit dhe Solomoni. Kronologjia e Mazarit dhe ajo tradicionale janë pranuar gjerësisht, megjithëse nuk ka konsensus aktual mbi këtë temë. Zbulimet e fundit arkeologjike nga arkeologët izraelitë Eilat Mazar dhe Yosef Garfinkel në Jerusalem dhe Khirbet Qeiyafa, përkatësisht, duket se mbështesin ekzistencën e Monarkisë së Bashkuar, por datimi dhe identifikimi nuk pranohen botërisht.
Sipas tregimit biblik, pas trashëgimisë së djalit të Solomonit, Roboamit, Monarkia e Bashkuar do të ndahej në dy mbretëri të veçanta: Mbretëria e Izraelit në veri, që përmbante qytetet e Sikemit dhe Samarisë; dhe Mbretëria e Judës në jug, që përmban Jeruzalemin dhe tempullin hebre.
Shiko edhe
Mbretëria e Izraelit (Samaria)
Mbretëria e Judës
Referime
Mbretëria e Izraelit (monarkia e bashkuar)
Izraeli i lashtë dhe Juda
|
338907
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Testamenti%20i%20Solomonit
|
Testamenti i Solomonit
|
Testamenti i Solomonit është një tekst i përbërë pseudepigrafik që i atribuohet Mbretit Solomon, por që nuk konsiderohet si shkrim i shenjtë kanonik nga hebrenjtë ose grupet e krishtera. Ai u shkrua në gjuhën greke, bazuar në precedentë që datojnë në fillim të mijëvjeçarit të parë të erës sonë, por ka të ngjarë të mos ishte përfunduar në ndonjë kuptim tekstual kuptimplotë deri diku në mesjetë. Në përmbledhjet e tij më të rëndësishme, teksti përshkruan se si Solomonit iu mundësua të ndërtonte tempullin e tij duke urdhëruar demonët me anë të një unaze magjike që iu besua atij nga kryeengjëlli Michael.
Takimi dhe autorësia
Mendimi i studiuesve se kur u shkrua Testamenti i Solomonit ndryshon shumë. Pavarësisht pretendimit të tekstit se ka qenë një tregim i dorës së parë të ndërtimit të Tempullit të Jerusalemit nga Mbreti Solomon, datat e sugjeruara për përbërjen e tij variojnë nga fundi i shekullit të 1-të të e.s. dhe mesjeta e lartë. Gjithashtu diskutohet nëse ai kishte një origjinë të krishterë apo çifute. Studimet e mesit të shekullit të njëzetë prireshin të pajtoheshin se pjesa më e madhe e përmbajtjes së saj "pasqyron judaizmin e shekullit të parë në Izrael" dhe përfshin materiale shumë më të hershme sesa përbërja e tij. Megjithatë, studiuesit si para (p.sh., Istrin) dhe pas (p.sh., Schwarz) propozuan zgjidhje të tjera bazuar në dëshmitë e ndryshme të dorëshkrimeve. Për shkak të formave të ndryshme të tekstit, të prodhuara gjatë shekujve nga skribë të ndryshëm, autori ose autorët e tekstit mbeten të panjohur. Teksti u shkrua fillimisht në greqisht dhe përmban tema të shumta teologjike dhe magjike, duke filluar nga krishterimi dhe judaizmi deri te mitologjia dhe astrologjia greke që ndoshta lë të kuptohet për një shkrimtar të krishterë me prejardhje greke.
Përmbajtja
Kur një demon i quajtur Ornias ngacmon një të ri (i cili favorizohet nga Solomon) duke i vjedhur gjysmën e pagës dhe duke thithur vitalitetin e tij përmes gishtit të madh të dorës së djathtë, Solomoni lutet në tempull dhe merr nga kryeengjëlli Michael një unazë magjike me vulën e Zotit (në formën e një pentagrami) mbi të që do t'i mundësojë atij të komandojë demonët. Solomoni ia jep unazën djaloshit i cili, duke ia hedhur unazën demonit Ornias, e vulos me vulën dhe e vë nën kontroll. Pastaj Solomoni urdhëron demonin Ornias të marrë unazën dhe të ngulitë në mënyrë të ngjashme princin e demonëve, Beelzebulin.
Me Beelzebulin nën komandën e tij, Solomoni tani i ka të gjithë demonët në kërkesën e tij për të ndërtuar tempullin. Beelzebul tregon se ai ishte më parë engjëlli i rangut më të lartë në Parajsë.
Në kapitullin 18 shfaqen demonët e 36 dekanëve, me emra që ndonjëherë duken se janë shtrembërime të vetëdijshme të emrave tradicionalë të dekanëve. Demonët e dekanit marrin përgjegjësinë kryesisht për sëmundje dhe dhimbje të ndryshme, dhe ata ofrojnë formulat magjike me të cilat ata mund të dëbohen. Për shembull, demoni i tridhjetë e tretë është Rhyx Achoneoth i cili shkakton dhimbje të fytit dhe bajame dhe mund të largohet duke shkruar fjalën Leikourgos në gjethet e dredhkës dhe duke i grumbulluar ato në një grumbull.
Takimi i fundit me demon i Solomonit përfshin dërgimin e një djali shërbëtor me unazën e tij për të zënë rob një demon të erës që po ngacmon tokën e Arabisë. Djali duhet të mbajë një lëkurë vere kundër erës me unazën përpara dhe pastaj ta lidhë qesen kur të mbushet. Djali ia del mbanë detyrën dhe kthehet me kafshatën e verës. Demoni i burgosur e quan veten Efipa dhe është me fuqinë e tij që një gur themeli, që mendohet të jetë shumë i madh për t'u ngritur, është ngritur në hyrje të tempullit.
Pastaj Efipa dhe një demon tjetër nga Deti i Kuq sjellin një kolonë të mrekullueshme të bërë nga diçka vjollcë (përkthimi i errët) nga Deti i Kuq. Ky demon i Detit të Kuq zbulohet si Abizithibod dhe pretendon se është demoni që mbështeti magjistarët egjiptianë kundër Moisiut dhe që ngurtësoi zemrën e faraonit, por ishte kapur me ushtrinë egjiptiane kur deti u kthye dhe u mbajt nga kjo shtyllë deri në Ephippas erdhën dhe së bashku mund ta ngrinin.
Pason një përfundim i shkurtër në të cilin Solomoni përshkruan se si ra në dashuri me një grua shunamite dhe ra dakord të adhuronte Remphanin dhe Molokun në këmbim të seksit. Solomoni pranon t'u bëjë flijime atyre, por në fillim sakrifikon vetëm pesë karkaleca, thjesht duke i shtypur në dorë. Menjëherë, fryma e Perëndisë largohet prej tij dhe ai bëhet budalla dhe emri i tij bëhet një shaka si për njerëzit ashtu edhe për demonët. Solomoni e përfundon tekstin e tij me një paralajmërim për lexuesit; ai u thotë atyre që të mos i braktisin besimet e tyre për seks siç bëri ai.
Temat e krishtera
Tema më e qartë dhe më e dukshme e krishterë e gjetur në tekst ishte gjatë takimit të mbretit Solomon me demonin Ephippas. Ndërsa punonte në tempull, Efipa pyetet nga Solomoni nga cili engjëll e pengon. Demoni u përgjigj se e vetmja gjë që mund t'i heqë me të vërtetë fuqitë dhe ta mposhtë atë është një njeri që do të lindë nga një virgjëreshë dhe më pas do të kryqëzohet në kryq nga judenjtë.
Ndikimi grek
Ndikimi më i dukshëm grek është takimi i Solomonit me shtatë demonë që janë motra. Ata prezantohen te mbreti dhe përshkruajnë shtëpinë e tyre mes yjeve dhe malit Olimp. Shtatë motrat demon përfaqësojnë Plejadat e mitologjisë greke dhe marrëdhëniet e tyre astrologjike.
Solomoni ndeshet gjithashtu me një demon femër të quajtur Obizuth, e cila nuk ka gjymtyrë dhe një kokë plot me flokë të shprishur. Argumentohet se ajo përfaqëson në të vërtetë Medusa ose një krijesë si gorgon nga mitologjia greke.
Demoni Enepsigos i tregon mbretit Solomon në një moment gjatë ndërtimit të tempullit se ai mund të marrë tre forma të ndryshme fizike, njëra prej të cilave është Titani Grek Kronos. Enepsigos përfaqësohet gjithashtu si një grua me tre fytyra e ngjashme me Hecate dhe është gjithashtu e lidhur astrologjikisht me sferën e hënës.
Ngjashmëria me traditën hebraike
Talmudi babilonas (në Gittin 68) përmend një histori të ngjashme ku Solomoni skllavëron Ashmedain, një princ demon, për të ndërtuar tempullin, dhe ai u asgjësua përkohësisht prej tij.
Demonët
Shumë nga demonët në takimet e Solomonit janë të traditave greke, egjiptiane, çifute, të krishtera, arabe dhe të tjera. Pjesa më e madhe e testamentit përbëhet nga intervistat e Solomonit me demonët, disa prej të cilave janë groteske, duke përfshirë një që nuk ka kokë. Dy demonë të lidhur fort me seksualitetin shfaqen midis tyre - Asmodeus nga Libri i Tobit dhe një demon femër i quajtur Obyzouth, i cili ka ngjashmëri me Lilith, si vrasja e fëmijëve të porsalindur. Shumica e demonëve të tjerë janë ndryshe të panjohur me emër nga vepra të tjera. Demoni Abezethibou thuhet se e ka ngurtësuar zemrën e faraonit, në vend të Zotit.
Demonët, të renditur sipas paraqitjes, janë Ornias, Beelzebub, Onoskelis, Asmodeus, Tephras, motrat me 7 yje (një referencë për Plejadat), Envy, Rabdos, Rath, Tribolaios, Obizuth, dragoi i krahëve, Enêpsigos, Kunopaston, një pa emër "frymë epshore", 36 shpirtrat e dekanëve, Ephippas, Abezethibou.
Shiko edhe
Solomoni
Vula e Solomonit
Davidi
Referime
Testamenti i Solomonit
Unaza magjike
Solomoni
Demonologji
|
338911
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Teksti%20fetar
|
Teksti fetar
|
Tekstet fetare, duke përfshirë shkrimet e shenjta, janë tekste të cilat fe të ndryshme i konsiderojnë si të një rëndësie qendrore për traditën e tyre fetare. Ato ndryshojnë nga letërsia duke qenë një përmbledhje ose diskutim i besimeve, praktikave rituale, urdhërimeve ose ligjeve morale, sjelljes etike, aspiratave shpirtërore dhe për krijimin ose nxitjen e një komuniteti fetar.
Brenda çdo feje, këto tekste të shenjta nderohen si burime autoritative të udhëzimit, urtësisë dhe zbulesës hyjnore. Ato shpesh konsiderohen si të shenjta ose të shenjta, duke përfaqësuar mësimet dhe parimet thelbësore që ndjekësit e tyre përpiqen t'i mbështesin.
Shiko edhe
Teksti
Referime
Tekste fetare
Listat e lidhura me fenë
Tekst
|
338916
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Ligji%20fetar
|
Ligji fetar
|
Ligji fetar përfshin kode etike dhe morale të mësuara nga traditat fetare. Sisteme të ndryshme fetare mbajnë ligj të shenjtë në një shkallë më të madhe ose më të vogël rëndësie për sistemet e tyre të besimit, me disa që janë në mënyrë eksplicite antinomike, ndërsa të tjerat janë nomiste ose "legaliste" në natyrë. Në veçanti, fetë si Judaizmi, Islami dhe Besimi Bahá'í mësojnë nevojën për ligj pozitiv të shpallur si për shtetin ashtu edhe për shoqërinë, ndërsa fetë e tjera si krishterimi në përgjithësi e refuzojnë idenë se kjo është e nevojshme ose e dëshirueshme dhe në vend të kësaj theksojnë parimet e përjetshme morale të ligji hyjnor mbi aspektet civile, ceremoniale ose gjyqësore, të cilat mund të jenë anuluar si në teologjitë e hirit mbi ligjin.
Shembuj të kodeve ligjore me prejardhje fetare përfshijnë ligjin kanunor të krishterë (i zbatueshëm brenda një koncepti më të gjerë teologjik në kishë, por në kohët moderne të dallueshme nga ligji i shtetit laik), halakha hebraike, sheriatin islamik dhe ligji hindu.
Shiko edhe
Ligji
Feja
Sheriati
Referime
Ligji fetar
Ligje
|
338917
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Sauli
|
Sauli
|
Sauli (/sɔːl/; Hebraisht: שָׁאוּל, Šāʾūl; Greqisht: Σαούλ, Saoúl; përkth. "kërkua/u lut për") ishte, sipas Biblës Hebraike, monarku i parë i Mbretërisë së Bashkuar të Izraelit. Mbretërimi i tij, i vendosur tradicionalisht në fund të shekullit të 11-të pes, supozohet se shënoi tranzicionin e Izraelit dhe Judës nga një shoqëri e shpërndarë fisnore e sunduar nga gjyqtarë të ndryshëm në shtet të organizuar.
Historikiteti i Saulit dhe i Mbretërisë së Bashkuar të Izraelit nuk pranohet botërisht, pasi ajo që dihet për të dyja vjen ekskluzivisht nga Bibla Hebraike. Sipas tekstit, ai u miros si mbret i izraelitëve nga Samueli dhe mbretëroi nga Gibeahu. Thuhet se Sauli vdiq nga vetëvrasja kur "ra mbi shpatën e tij" gjatë një beteje me filistinët në malin Gilboa, në të cilën u vranë edhe tre nga djemtë e tij. Pasardhja e fronit të tij u kundërshtua midis Ish-Boshethit, djalit të tij të vetëm të mbijetuar, dhe Davidit, dhëndrit të tij; Davidi fitoi përfundimisht dhe mori mbretërinë mbi Izraelin dhe Judën.
Shiko edhe
Davidi
Referime
Mbretërit e Izraelit (monarkia e bashkuar)
Njerëz ekzistenca e të cilëve është e diskutueshme
Shtëpia e Saulit
Monarkët themelues
Monarkët e shekullit të 11 para Krishtit
Hebrenjtë e shekullit të 11-të pes
|
338918
|
https://sq.wikipedia.org/wiki/Amin%20Sulejmani
|
Amin Sulejmani
|
Amin Syla është një këngtarë i lindur më 1 mars 2007 në Sion të Zvicerës.
Biografia
Amin Syla, emri i vërtetë Amin Sulejmanoski, është një artist muzikor, i lindur më 1 mars 2007 në Sion, Zvicër. Ai ka prejardhje mazedonase dhe shqiptare, dhe karriera e tij muzikore është bërë e njohur në fushën e muzikës pop shqiptare.
Që nga moshë e re, Amin Syla ka treguar një interes të theksuar për muzikën. Ai ka filluar të këndojë dhe të kompozojë këngë, duke treguar një talent të hershëm për krijimin muzikor. Hapat e parë në industrinë e muzikës për Amin Sylën janë shënuar me publikimin e disa single-ve.
Në qershor të vitit 2023, Amin Syla themeloi shtëpinë e tij të rekordave, “ALBO Records”, duke shënuar kështu një hap të rëndësishëm në karrierën e tij muzikore. Më vonë në të njëjtën vit, në gusht, ai krijoi një agjenci dixhitale quhet “Aisé Publishing”, duke treguar kështu angazhimin e tij për të zhvilluar praninë e tij në industrinë muzikore.
Diskografia
Referime
|
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.