folder
stringclasses 15
values | title
stringlengths 5
250
| text
stringlengths 1
64.4k
| title_len
int64 5
250
| text_len
int64 1
64.4k
|
|---|---|---|---|---|
Qonunchilik | Chet el fuqarolarining va fuqaroligi bo‘lmagan shaxslarning O‘zbekiston Respublikasida vaqtincha bo‘lish qoidalarini buzganligi uchun javobgarligi liberallashtirilishi munosabati bilan O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartishl | 1-modda. O‘zbekiston Respublikasining 1994-yil 22-sentabrda qabul qilingan 2012-XII-sonli Qonuni bilan tasdiqlangan O‘zbekiston Respublikasining Jinoyat kodeksi (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining Axborotnomasi, 1995-yil, № 1, 3-modda; O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Axborotnomasi, 1996-yil, № 9, 144-modda; 1997-yil, № 2, 56-modda, № 9, 241-modda; 1998-yil, № 5-6, 102-modda, № 9, 181-modda; 1999-yil, № 1, 20-modda, № 5, 124-modda, № 9, 229-modda; 2000-yil, № 5-6, 153-modda; 2001-yil, № 1-2, 23-modda, № 9-10, 165-modda; 2002-yil, № 9, 165-modda; 2003-yil, № 1, 8-modda, № 9-10, 149-modda; 2004-yil, № 1-2, 18-modda, № 9, 171-modda; O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalarining Axborotnomasi, 2005-yil, № 9, 314-modda, № 12, 417, 418-moddalar; 2006-yil, № 6, 261-modda, № 12, 656-modda; 2007-yil, № 4, 158, 166-moddalar, № 6, 248-modda, № 9, 416, 422-moddalar, № 12, 607-modda; 2008-yil, № 4, 187, 188, 189-moddalar, № 7, 352-modda, № 9, 485, 487, 488-moddalar, № 12, 640, 641-moddalar; 2009-yil, № 1, 1-modda, № 4, 128-modda, № 9, 329, 334, 335, 337-moddalar, № 12, 470-modda; 2010-yil, № 5, 176, 179-moddalar, № 9, 341-modda, № 12, 471, 477-moddalar; 2011-yil, № 1, 1-modda; 2012-yil, № 4, 108-modda, № 9/1, 242-modda, № 12, 336-modda; 2013-yil, № 4, 98-modda, № 10, 263-modda; 2014-yil, № 1, 2-modda, № 5, 130-modda, № 9, 244-modda, № 12, 343-modda; 2015-yil, № 6, 228-modda, № 8, 310, 312-moddalar, № 12, 452-modda; 2016-yil, № 4, 125-modda, № 9, 276-modda, № 12, 383, 385-moddalar; 2017-yil, № 3, 47-modda, № 6, 300-modda, № 9, 506, 510-moddalar; 2018-yil, № 1, 4-modda, № 4, 218, 224-moddalar, № 7, 430-modda, № 10, 679-modda; 2019-yil, № 1, 3, 5-moddalar, № 3, 161-modda, № 5, 267, 268-moddalar, № 7, 386-modda, № 8, 471-modda, № 9, 592-modda) 224-moddasi chiqarib tashlansin.
2-modda. O‘zbekiston Respublikasining 1994-yil 22-sentabrda qabul qilingan 2013-XII-sonli Qonuni bilan tasdiqlangan O‘zbekiston Respublikasining Jinoyat-protsessual kodeksi (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining Axborotnomasi, 1995-yil, № 2, 5-modda; O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Axborotnomasi, 1995-yil, № 12, 269-modda; 1997-yil, № 2, 56-modda, № 9, 241-modda; 1998-yil, № 5-6, 102-modda, № 9, 181-modda; 1999-yil, № 1, 20-modda, № 5, 124-modda, № 9, 229-modda; 2000-yil, № 5-6, 153-modda, № 7-8, 217-modda; 2001-yil, № 1-2, 11, 23-moddalar, № 9-10, 165, 182-moddalar; 2002-yil, № 9, 165-modda; 2003-yil, № 5, 67-modda; 2004-yil, № 1-2, 18-modda, № 9, 171-modda; O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalarining Axborotnomasi, 2005-yil, № 12, 418-modda; 2006-yil, № 6, 261-modda; 2007-yil, № 4, 166-modda, № 6, 248, 249-moddalar, № 9, 422-modda, № 12, 594, 595, 607-moddalar; 2008-yil, № 4, 177, 187-moddalar, № 9, 482, 484, 487-moddalar, № 12, 636, 641-moddalar; 2009-yil, № 1, 1-modda, № 4, 136-modda, № 9, 335-modda, № 12, 469, 470-moddalar; 2010-yil, № 6, 231-modda, № 9, 334, 336, 337, 342-moddalar, № 12, 477-modda; 2011-yil, № 4, 103, 104-moddalar, № 9, 252-modda, № 12/2, 363-modda; 2012-yil, № 1, 3-modda, № 9/2, 244-modda, № 12, 336-modda; 2014-yil, № 9, 244-modda; 2015-yil, № 8, 310, 312-moddalar, № 12, 452-modda; 2016-yil, № 4, 125-modda, № 9, 276-modda, № 12, 385-modda; 2017-yil, № 3, 47-modda, № 6, 300-modda, № 9, 506, 510-moddalar, № 10, 605-modda; 2018-yil, № 1, 1, 5-moddalar, № 4, 218, 224-moddalar, № 7, 430, 431-moddalar, № 10, 679-modda; 2019-yil, № 1, 3, 5-moddalar, № 2, 47-modda, № 3, 161-modda, № 5, 267-modda, № 7, 386-modda, № 8, 469-modda, № 9, 589, 592-moddalar) 3812-moddasi birinchi qismining 1-bandidagi “224-moddasida” degan so‘zlar chiqarib tashlansin.
3-modda. O‘zbekiston Respublikasining 1994-yil 22-sentabrda qabul qilingan 2015-XII-sonli Qonuni bilan tasdiqlangan O‘zbekiston Respublikasining Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeksiga (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining Axborotnomasi, 1995-yil, № 3, 6-modda; O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Axborotnomasi, 1995-yil, № 9, 193-modda, № 12, 269-modda; 1996-yil, № 5-6, 69-modda, № 9, 144-modda; 1997-yil, № 2, 56-modda, № 4-5, 126-modda, № 9, 241-modda; 1998-yil, № 3, 38-modda, № 5-6, 102-modda, № 9, 181-modda; 1999-yil, № 1, 20-modda, № 5, 124-modda, № 9, 229-modda; 2000-yil, № 5-6, 153-modda, № 7-8, 217-modda; 2001-yil, № 1-2, 23-modda, № 9-10, 165, 182-moddalar; 2002-yil, № 1, 20-modda, № 9, 165-modda; 2003-yil, № 1, 8-modda, № 5, 67-modda, № 9-10, 149-modda; 2004-yil, № 1-2, 18-modda, № 5, 90-modda, № 9, 171-modda; 2005-yil, № 1, 18-modda; O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalarining Axborotnomasi, 2005-yil, № 9, 312-modda, № 12, 413, 417, 418-moddalar; 2006-yil, № 6, 261-modda, № 9, 498-modda, № 10, 536-modda, № 12, 656, 659-moddalar; 2007-yil, № 4, 158, 159, 164, 165-moddalar, № 9, 416, 421-moddalar, № 12, 596, 604, 607-moddalar; 2008-yil, № 4, 181, 189, 192-moddalar, № 9, 486, 488-moddalar, № 12, 640, 641-moddalar; 2009-yil, № 1, 1-modda, № 9, 334, 335, 337-moddalar, № 10, 380-modda, № 12, 462, 468, 470, 472, 474-moddalar; 2010-yil, № 5, 175, 179-moddalar, № 6, 231-modda, № 9, 335, 339, 341-moddalar, № 10, 380-modda, № 12, 468, 473, 474-moddalar; 2011-yil, № 1, 1-modda, № 4, 104, 105-moddalar, № 9, 247, 252-moddalar, № 12/2, 365-modda; 2012-yil, № 4, 108-modda, № 9/1, 242-modda, № 12, 336-modda; 2013-yil, № 4, 98-modda, № 10, 263-modda; 2014-yil, № 1, 2-modda, № 5, 130-modda, № 9, 244-modda, № 12, 341, 343-moddalar; 2015-yil, № 6, 228-modda, № 8, 310, 312-moddalar, № 12, 452-modda; 2016-yil, № 1, 2-modda, № 4, 125-modda, № 9, 276-modda, № 12, 383, 385-moddalar; 2017-yil, № 4, 137-modda, № 6, 300-modda, № 9, 510-modda, № 10, 605-modda; 2018-yil, № 1, 1, 4, 5-moddalar, № 4, 224-modda, № 7, 430, 431, 432-moddalar, № 10, 671, 673, 679, -moddalar; 2019-yil, № 1, 1, 3, 5-moddalar, № 2, 47-modda, № 3, 161, 165, 166-moddalar, № 5, 259, 261, 267, 268-moddalar, № 7, 386-modda, № 8, 469, 471-moddalar, № 9, 591, 592-moddalar) quyidagi o‘zgartishlar kiritilsin:
1) 291-moddaning ikkinchi qismidagi “225-moddasi birinchi qismida” degan so‘zlar “225-moddasi yettinchi va sakkizinchi qismlarida” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
2) 223-moddaning matni quyidagi tahrirda bayon etilsin:
“Fuqaroning pasportsiz yoki haqiqiy bo‘lmagan pasport bilan, doimiy propiskasiz yoxud turgan joyi bo‘yicha hisobga turmasdan yashashi, pasportni qasddan yaroqsizlantirishi yoki ehtiyot qilib saqlamaganligi oqibatida yo‘qotib qo‘yishi, shuningdek O‘zbekiston Respublikasida yashash guvohnomasiga ega bo‘lgan chet el fuqarosining va fuqaroligi bo‘lmagan shaxsning haqiqiy bo‘lmagan yashash guvohnomasi bilan yashashi, vaqtincha yoki doimiy propiskasiz yashashi, yashash guvohnomasini qasddan yaroqsizlantirishi, ehtiyot qilib saqlamaganligi oqibatida yo‘qotib qo‘yishi, —
eng kam ish haqining ikkidan bir qismidan uch baravarigacha miqdorida jarima solishga sabab bo‘ladi.
Ushbu moddaning birinchi qismida nazarda tutilgan ayni bir huquqbuzarlik ma’muriy jazo chorasi qo‘llanilganidan keyin bir yil davomida takror sodir etilgan bo‘lsa, —
eng kam ish haqining besh baravari miqdorida jarima solishga sabab bo‘ladi.
Pasport tizimi qoidalariga rioya etish uchun mas’ul bo‘lgan shaxslar tomonidan shaxslarning shaxsini tasdiqlovchi hujjatlarsiz yashashiga yo‘l qo‘yilishi, xuddi shuningdek fuqarolar tomonidan o‘z turar joylarida shaxslarning shaxsini tasdiqlovchi hujjatlarsiz, vaqtincha yoki doimiy propiskasiz yoxud turgan joyi bo‘yicha hisobda turmasdan yashashiga yo‘l qo‘yilishi, —
eng kam ish haqining besh baravari miqdorida jarima solishga sabab bo‘ladi.
Xuddi shunday huquqbuzarlik ma’muriy jazo chorasi qo‘llanilganidan keyin bir yil davomida takror sodir etilgan bo‘lsa, —
eng kam ish haqining o‘n baravari miqdorida jarima solishga sabab bo‘ladi.
O‘n sakkiz yoshgacha bo‘lgan shaxs o‘n olti yoshga to‘lishi munosabati bilan o‘z vaqtida pasport olmaganligi uchun ma’muriy javobgarlikka tortilmaydi.
O‘n sakkiz yoshgacha bo‘lgan, O‘zbekiston Respublikasida doimiy yashayotgan chet el fuqarosi va fuqaroligi bo‘lmagan shaxs o‘n olti yoshga to‘lishi munosabati bilan yashash guvohnomasini o‘z vaqtida olmaganligi uchun ma’muriy javobgarlikka tortilmaydi”;
3) 225-moddaning matni quyidagi tahrirda bayon etilsin:
“Chet el fuqarosining yoki fuqaroligi bo‘lmagan shaxsning O‘zbekiston Respublikasida bo‘lish qoidalarini buzishi, ya’ni haqiqiy bo‘lmagan hujjatlar bilan yashashi, vaqtincha propiskaning, ko‘chishning yoki yashash joyini tanlashning belgilangan tartibiga rioya etmaganligi, bo‘lish muddati tugagach chiqib ketishdan bo‘yin tovlashi, xuddi shuningdek O‘zbekiston Respublikasi hududi orqali tranzit o‘tish qoidalariga o‘n sutkagacha rioya etmaganligi, —
eng kam ish haqining besh baravari miqdorida jarima solishga sabab bo‘ladi.
Chet el fuqarosining yoki fuqaroligi bo‘lmagan shaxsning O‘zbekiston Respublikasida bo‘lish qoidalarini o‘n sutkadan ortiq, ammo o‘ttiz sutkadan ko‘p bo‘lmagan muddatga buzishi, —
eng kam ish haqining o‘n baravari miqdorida jarima solishga sabab bo‘ladi.
Chet el fuqarosining yoki fuqaroligi bo‘lmagan shaxsning O‘zbekiston Respublikasida bo‘lish qoidalarini o‘ttiz sutkadan ortiq muddatga buzishi, —
eng kam ish haqining yigirma baravari miqdorida jarima solishga sabab bo‘ladi.
Chet el fuqarolarining va fuqaroligi bo‘lmagan shaxslarning O‘zbekiston Respublikasida bo‘lishi qoidalarida nazarda tutilgan chet el fuqarolarini va fuqaroligi bo‘lmagan shaxslarni qabul qilish tartibini mansabdor shaxs tomonidan buzish, —
mansabdor shaxsga eng kam ish haqining yigirma baravari miqdorida jarima solishga sabab bo‘ladi.
Chet el fuqarolarini va fuqaroligi bo‘lmagan shaxslarni xususiy ishlar bilan O‘zbekiston Respublikasiga taklif qilgan shaxs tomonidan chet el fuqarolarining va fuqaroligi bo‘lmagan shaxslarning vaqtincha propiskadan o‘tishini, shuningdek ularning bu yerda bo‘lishning belgilangan muddati o‘tgach chiqib ketishini ta’minlash yuzasidan choralar ko‘rilmaganligi, xuddi shuningdek shaxs tomonidan xususiy ishlar bilan kelgan chet el fuqarolariga va fuqaroligi bo‘lmagan shaxslarga uy-joy maydoni, transport vositalarini berish yoxud boshqa xizmatlar ko‘rsatish, agar bu O‘zbekiston Respublikasida bo‘lish qoidalari buzilishiga olib kelishi oldindan ayon bo‘lsa, —
eng kam ish haqining o‘n baravari miqdorida jarima solishga sabab bo‘ladi.
O‘n sakkiz yoshgacha bo‘lgan chet el fuqarosi va fuqaroligi bo‘lmagan shaxs O‘zbekiston Respublikasida bo‘lish qoidalarini buzganligi uchun ma’muriy javobgarlikka tortilmaydi.
Chet el fuqarosi va fuqaroligi bo‘lmagan shaxs O‘zbekiston Respublikasida bo‘lish qoidalarini buzganligi uchun ushbu moddaning birinchi — uchinchi qismlarida belgilangan jarimani to‘lamagan taqdirda, ular keyinchalik O‘zbekiston Respublikasiga kirish huquqi bir yil muddatga cheklangan holda O‘zbekiston Respublikasi hududidan chiqarib yuboriladi.
Chet el fuqarosi va fuqaroligi bo‘lmagan shaxs O‘zbekiston Respublikasida bo‘lish qoidalarini buzishni ma’muriy jazo chorasi qo‘llanilganidan keyin bir yil davomida takror sodir etgan taqdirda, ular keyinchalik O‘zbekiston Respublikasiga kirish huquqi uch yil muddatga cheklangan holda O‘zbekiston Respublikasi hududidan chiqarib yuboriladi”;
4) 245-moddaning birinchi qismidagi “225-moddasining birinchi qismida” degan so‘zlar “225-moddasining yettinchi va sakkizinchi qismlarida” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
5) 248-modda:
birinchi qismidagi “225-moddasining ikkinchi va uchinchi qismlarida” degan so‘zlar “225-moddasining birinchi — beshinchi qismlarida” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
ikkinchi qismining 1-bandidagi “225-moddasining ikkinchi va uchinchi qismlarida” degan so‘zlar “225-moddasining birinchi — beshinchi qismlarida” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
ikkinchi qismining 3-bandidagi “225-moddasining ikkinchi va uchinchi qismlarida” degan so‘zlar “225-moddasining birinchi — beshinchi qismlarida” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
6) 287-moddaning 1-bandidagi “225-moddasining birinchi qismida” degan so‘zlar “225-moddasining birinchi — uchinchi qismlarida” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
7) 288-moddaning uchinchi qismidagi “225-moddasining birinchi qismida” degan so‘zlar “225-moddasining birinchi — uchinchi qismlarida” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
8) 305-moddaning uchinchi qismidagi “225-moddasi birinchi qismida” degan so‘zlar “225-moddasining birinchi — uchinchi qismlarida” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
9) 3461-moddaning ikkinchi xatboshisidagi “225-moddasining birinchi qismida” degan so‘zlar “225-moddasining birinchi — uchinchi qismlarida” degan so‘zlar bilan almashtirilsin.
4-modda. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi:
hukumat qarorlarini ushbu Qonunga muvofiqlashtirsin;
davlat boshqaruvi organlari ushbu Qonunga zid bo‘lgan o‘z normativ-huquqiy hujjatlarini qayta ko‘rib chiqishlari va bekor qilishlarini ta’minlasin;
ushbu Qonunning ijrosini, ijrochilarga yetkazilishini hamda mohiyati va ahamiyati aholi o‘rtasida tushuntirilishini ta’minlasin.
5-modda. Ushbu Qonun rasmiy e’lon qilingan kundan e’tiboran kuchga kiradi. | 250 | 13,032 |
Qonunchilik | Sement ishlab chiqarish tashkilotlari faoliyati ustidan ekologik nazoratni kuchaytirish to‘g‘risida | Ekologik nazoratni amalga oshirishga avtomatlashtirilgan tizimlarni joriy etish, atrof tabiiy muhit davlat monitoringini olib borishda tahliliy laboratoriyalarning moddiy-texnik bazasini takomillashtirish, atmosfera havosi ifloslanishining oldini olishda sement ishlab chiqarish tashkilotlarining mas’uliyatini yanada oshirish maqsadida Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
1. Belgilansinki:
2022-yil 1-yanvardan boshlab respublikada faoliyat yurituvchi barcha sement ishlab chiqarish tashkilotlarining atmosfera havosini ifloslantirish manbalarida namunalarni olish va tahlil qilish bo‘yicha avtomatik stansiyalar, shuningdek, ularga tutash hududlarda statsionar kuzatish punktlari (postlar) majburiy tartibda ushbu tashkilotlar mablag‘lari hisobiga o‘rnatiladi, bundan O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasida atrof tabiiy muhitning davlat monitoringi tizimini takomillashtirish to‘g‘risida 2019-yil 5-sentabrdagi 737-son qarorining 2-bandida nazarda tutilgan holatlar mustasno;
statsionar kuzatish punktlari (postlar) atmosfera havosining ifloslanish darajasi monitoringini olib borish uchun masofadan uzatish qurilmalari bilan jihozlanadi.
2. O‘zbekiston Respublikasi Ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi ikki oy muddatda sement ishlab chiqarish tashkilotlari Ifloslanish manbalari monitoringi olib boriladigan xo‘jalik yurituvchi subyektlar ro‘yxatiga kiritilishini ta’minlasin va ularda atrof tabiiy muhit monitoringi amalga oshirilishini yo‘lga qo‘ysin.
3. 2020 — 2023-yillarda O‘zbekiston Respublikasi Ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi tizimidagi tahliliy laboratoriyalarning moddiy-texnik bazasini takomillashtirish ko‘rsatkichlari (keyingi o‘rinda — ko‘rsatkichlar) ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
4. O‘zbekiston Respublikasi Ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi ko‘rsatkichlar bajarilishi doirasida:
tizimidagi tahliliy laboratoriyalarni moddiy-texnik vositalar bilan markazlashtirilgan holda ta’minlasin;
Ekologiya, atrof muhitni muhofaza qilish va chiqindilar bilan bog‘liq ishlarni amalga oshirish jamg‘armasidan mablag‘lar ajratsin;
Investitsiyalar va tashqi savdo vazirligi bilan birgalikda xalqaro moliya institutlarining tegishli grantlarini jalb qilsin;
Moliya vazirligi bilan birgalikda 2021 — 2023-yillarda Davlat budjetidan tegishli mablag‘lar ajratilishi choralarini ko‘rsin.
5. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining birinchi o‘rinbosari A.J. Ramatov va O‘zbekiston Respublikasi Ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi raisi Sh.Sh. Abdurazakov zimmasiga yuklansin. | 99 | 2,668 |
Qonunchilik | Huquqbuzarliklar profilaktikasini bevosita amalga oshiruvchi organ yoki muassasalarning mansabdor shaxslari tomonidan chiqariladigan rasmiy ogohlantirish shaklini hamda uni chiqarish tartibi to‘g‘risidagi nizomni tasdiqlash haqida | “Huquqbuzarliklar profilaktikasi to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunining 7 va 31-moddalariga muvofiq, shuningdek huquqbuzarliklar profilaktikasini bevosita amalga oshiruvchi organ va muassasalarning huquqbuzarliklar profilaktikasi sohasidagi faoliyatining tashkiliy-huquqiy mexanizmini takomillashtirish maqsadida Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
1. Quyidagilar:
Huquqbuzarliklar profilaktikasini bevosita amalga oshiruvchi organ yoki muassasalarning mansabdor shaxslari tomonidan chiqariladigan rasmiy ogohlantirish shakli 1-ilovaga muvofiq;
Huquqbuzarliklar profilaktikasini bevosita amalga oshiruvchi organ va muassasalarning mansabdor shaxslari tomonidan rasmiy ogohlantirishni chiqarish tartibi to‘g‘risidagi nizom 2-ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
2. Huquqbuzarliklar profilaktikasini bevosita amalga oshiruvchi vazirliklar va idoralar o‘z tizimida huquqbuzarliklar profilaktikasini amalga oshirish tartibi to‘g‘risidagi yo‘riqnomani bir oy muddatda ishlab chiqsinlar va belgilangan tartibda tasdiqlasinlar.
3. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Ichki ishlar vaziri A.A. Azizov zimmasiga yuklansin.
1. Ushbu Nizom huquqbuzarliklar profilaktikasini bevosita amalga oshiruvchi organ va muassasalarning mansabdor shaxslari tomonidan rasmiy ogohlantirishni chiqarish tartibini belgilaydi.
2. Ushbu Nizomning talablari O‘zbekiston Respublikasi prokuratura organlariga nisbatan tatbiq etilmaydi.
3. Ushbu Nizomda quyidagi asosiy tushunchalardan foydalaniladi:
g‘ayriijtimoiy xulq-atvor — shaxsning jamiyatda qabul qilingan xulq-atvor normalari va qoidalarini buzuvchi turmush tarzi, harakati yoki harakatsizligi;
huquqbuzarlik sodir etishga moyil bo‘lgan shaxs — o‘zining g‘ayriijtimoiy xulq-atvori xavfliligi tufayli huquqbuzarlik sodir etish ehtimoli holatida bo‘lgan jismoniy shaxs.
4. Rasmiy ogohlantirish huquqbuzarliklar profilaktikasini bevosita amalga oshiruvchi organ yoki muassasaning huquqbuzarliklarning yakka tartibdagi profilaktikasini amalga oshirishga mas’ul bo‘lgan mansabdor shaxsi (keyingi o‘rinlarda — mas’ul shaxs deb yuritiladi) tomonidan chiqariladi.
5. Huquqbuzarliklar profilaktikasini bevosita amalga oshiruvchi organ yoki muassasaning rasmiy ogohlantirishni chiqarish vakolatiga ega bo‘lgan mansabdor shaxslari ro‘yxati tegishli vazirliklar va idoralar tomonidan tasdiqlanadi.
6. Rasmiy ogohlantirish shaxsga uning g‘ayriijtimoiy xulq-atvorni davom ettirishiga yo‘l qo‘yib bo‘lmasligi to‘g‘risida yozma ravishda tushuntirishdan, shuningdek huquqbuzarlik sodir etishga moyil bo‘lgan shaxsni huquqbuzarlik sodir etganlik uchun javobgarlik haqida ogohlantirishdan iborat bo‘ladi.
7. “Huquqbuzarliklar profilaktikasi to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunining 30-moddasiga muvofiq o‘tkazilgan profilaktika suhbati ijobiy natija bermagan va shaxs g‘ayriijtimoiy xulq-atvorni yoki huquqbuzarlik sodir etishga moyillikni davom ettirgan hollarda, unga nisbatan rasmiy ogohlantirish qo‘llaniladi.
8. Jamiyatda qabul qilingan xulq-atvor normalari va qoidalarini buzuvchi turmush tarzi, harakati yoki harakatsizligini yoxud o‘zining g‘ayriijtimoiy xulq-atvori xavfliligi tufayli huquqbuzarlik sodir etish ehtimoli holatida bo‘lgan jismoniy shaxs aniqlangan joyning o‘zida mas’ul shaxs tomonidan ushbu shaxsga nisbatan rasmiy ogohlantirish chiqariladi.
9. Rasmiy ogohlantirish mas’ul shaxs tomonidan o‘z xizmat vazifasini bajarayotgan paytda, olib borilayotgan profilaktik tadbirlar jarayonida, shuningdek qonunchilikda nazarda tutilgan boshqa hollarda chiqariladi.
10. Rasmiy ogohlantirish blankasining shakli ikki qismdan — fuqaroga taqdim qilinadigan rasmiy ogohlantirish hamda mas’ul shaxsda qoladigan uning qirqib olinadigan qismidan iborat bo‘ladi.
11. Rasmiy ogohlantirish blankasi rasmiylashtirilganda unga barcha yozuvlar qora yoki havorang siyohda, tushunarli qilib yoziladi.
12. Mas’ul shaxs rasmiy ogohlantirish blankasini rasmiylashtirayotgan paytda shaxsning yonida uning shaxsini tasdiqlovchi hujjat bo‘lmasa, rasmiy ogohlantirish blankasining tegishli grafalari shaxsning so‘zidan to‘ldiriladi.
13. Mas’ul shaxs rasmiy ogohlantirish blankasini rasmiylashtirganidan so‘ng uni imzolaydi.
Rasmiy ogohlantirish blankasining qirqib olinadigan qismi rasmiy ogohlantirilayotgan shaxs tomonidan ham imzolanadi. Rasmiy ogohlantirilayotgan shaxs imzo qo‘yishdan bosh tortgan taqdirda esa rasmiy ogohlantirish blankasiga bu haqda yozib qo‘yiladi.
14. Rasmiy ogohlantirish rasmiylashtirilganidan so‘ng u rasmiy ogohlantirilgan shaxsga beriladi, blankaning qirqib olinadigan qismi mas’ul shaxsda qoladi.
15. Mas’ul shaxs, rasmiy ogohlantirish chiqarilganligi to‘g‘risida u qaysi shaxsga e’lon qilingan bo‘lsa, o‘sha shaxsning ish (o‘qish) joyidagi ish beruvchiga (ma’muriyatga) yoki yashash joyidagi fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organiga xabar qilishga haqli.
16. Rasmiy ogohlantirish blankasi qat’iy hisobda turuvchi hujjat hisoblanadi va o‘z seriyasi hamda raqamiga ega bo‘ladi.
Rasmiy ogohlantirish blankalari huquqbuzarliklar profilaktikasini bevosita amalga oshiruvchi vazirliklar va idoralar tomonidan quyi turuvchi tizim uchun markazlashtirilgan holda belgilangan tartibda tayyorlanadi.
17. Ushbu Nizom talablariga rioya etilishini nazorat qilish huquqbuzarliklar profilaktikasini bevosita amalga oshiruvchi organ yoki muassasalarning rahbarlari va prokuratura organlari tomonidan amalga oshiriladi.
18. Ushbu Nizom talablari buzilishida aybdor bo‘lgan shaxslar qonunchilikka muvofiq javobgar bo‘ladilar. | 230 | 5,519 |
Qonunchilik | O‘zbekiston Respublikasining sport terma jamoalariga nomzodlar ro‘yxatlarini shakllantirishning umumiy prinsiplari va mezonlari, ushbu ro‘yxatlarni tasdiqlash tartibi to‘g‘risidagi nizomga o‘zgartirishlar kiritish haqida | O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2021-yil 6-apreldagi PF-6199-son “Turizm, sport va madaniy meros sohalarida davlat boshqaruvi tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi Farmoniga muvofiq buyuraman:
1. O‘zbekiston Respublikasi Jismoniy tarbiya va sport davlat qo‘mitasining 2017-yil 26-oktabrdagi 13-mh-son qarori (ro‘yxat raqami 2954, 2017-yil 7-dekabr) (O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami, 2017-y., 49-son, 1221-modda) bilan tasdiqlangan O‘zbekiston Respublikasining sport terma jamoalariga nomzodlar ro‘yxatlarini shakllantirishning umumiy prinsiplari va mezonlari, ushbu ro‘yxatlarni tasdiqlash tartibi to‘g‘risidagi nizomga ilovaga muvofiq o‘zgartirishlar kiritilsin.
2. Mazkur buyruq rasmiy e’lon qilingan kundan e’tiboran kuchga kiradi.
1. 10-bandning birinchi xatboshisi quyidagi tahrirda bayon etilsin:
“10. Ro‘yxat (3 ta nusxada) sport federatsiyasi (uyushmasi) rahbari tomonidan imzolangan taqdimnomaga ilova qilgan holda har yili 31-dekabrga qadar O‘zbekiston Respublikasi Turizm va sport vazirligiga (bundan buyon matnda Turizm va sport vazirligi deb yuritiladi) taqdim etiladi.”.
2. 11, 12, 14, 16-bandlardagi “Jismoniy tarbiya va sport vazirligi” degan so‘zlar “Turizm va sport vazirligi” degan so‘zlar bilan almashtirilsin.
3. 13-banddagi “Jismoniy tarbiya va sport vazirligining” va “Jismoniy tarbiya va sport vazirligiga” degan so‘zlar tegishincha “Turizm va sport vazirligining” va “Turizm va sport vazirligiga” degan so‘zlar bilan almashtirilsin.
4. 15-banddagi “Jismoniy tarbiya va sport vazirligiga” degan so‘zlar “Turizm va sport vazirligiga” degan so‘zlar bilan almashtirilsin.
5. 17-banddagi “Jismoniy tarbiya va sport vazirligining” degan so‘zlar “Turizm va sport vazirligining” degan so‘zlar bilan almashtirilsin. | 220 | 1,794 |
Qonunchilik | “SAVDO TAShKILOTLARI TOMONIDAN IJTIMOIY AHAMIYATGA EGA BO‘LGAN AYRIM TURDAGI ISTE’MOL TOVARLARI (UN, O‘SIMLIK YoG‘I VA QAND-ShAKAR)GA ChEKLANGAN SAVDO USTAMALARINI QO‘LLANISh TARTIBI TO‘G‘RISIDAGI NIZOMNI TASDIQLASh HAQIDA”GI QARORNI O‘Z KUChINI YO‘Q | O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2001-yil 31-oktabrdagi 433-son “Ijtimoiy ahamiyatga ega bo‘lgan iste’mol tovarlari bilan savdo qilishni tartibga solishga doir qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi qarorining (O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami, 2001-y., 20-son, 144-modda) 1-bandiga muvofiq O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi, Monopoliyadan chiqarish va raqobatni rivojlantirish davlat qo‘mitasi va Davlat soliq qo‘mitasi qaror qiladilar:
1. O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi, Monopoliyadan chiqarish va raqobatni rivojlantirish davlat qo‘mitasi, Davlat soliq qo‘mitasining 2001-yil 1-noyabrdagi 120, 9, 2001-112-son “Savdo tashkilotlari tomonidan ijtimoiy ahamiyatga ega bo‘lgan ayrim turdagi iste’mol tovarlari (un, o‘simlik yog‘i va qand-shakar)ga cheklangan savdo ustamalarini qo‘llanish tartibi to‘g‘risidagi nizomni tasdiqlash haqida”gi qarori (2001-yil 13-noyabr, ro‘yxat raqami 1083) (O‘zbekiston Respublikasi vazirliklari, davlat qo‘mitalari va idoralarining me’yoriy hujjatlari axborotnomasi, 2001-y., 21-son) o‘z kuchini yo‘qotgan deb hisoblansin.
2. Mazkur qaror O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligida davlat ro‘yxatidan o‘tkazilgan kundan boshlab o‘n kun o‘tgandan keyin kuchga kiradi. | 250 | 1,256 |
Qonunchilik | Mashinalarda hozircha kunu tun harakatlanish mumkin emas | Koronavirusning kirib kelishi va tarqalishini oldini olish yuzasidan chora-tadbirlar dasturini tayyorlash boʻyicha Respublika maхsus komissiyasining qarori bilan avtomobillarda qat’iy cheklangan vaqtda harakatlanishga ruхsat berildi.
30 apreldan boshlab fuqarolarga 7:00 dan 10:00 gacha hamda 17:00 dan 20:00 gacha shaхsiy avtomobillaridan foydalanishga ruхsat berildi. Ish joyiga, kasalхonaga borib kelish yoki dori vositalari хarid qilish uchun borish asosiy maqsad boʻlishi kerak.
Mazkur qoidalarga rioya qilmagan fuqarolar karantin talablarini buzgan hisoblanadi hamda javobgarlikka tortiladi. Ular boshqaruvidagi transport vositasi esa jarima maydonchasiga qoʻyiladi. | 56 | 672 |
Qonunchilik | Auditorlik faoliyati to‘g‘risida | Ushbu Qonunning maqsadi auditorlik faoliyati sohasidagi munosabatlarni tartibga solishdan iborat.
Auditorlik faoliyati to‘g‘risidagi qonunchilik ushbu Qonun va boshqa qonunchilik hujjatlaridan iboratdir.
Agar O‘zbekiston Respublikasining xalqaro shartnomasida O‘zbekiston Respublikasining auditorlik faoliyati to‘g‘risidagi qonunchiligida nazarda tutilganidan boshqacha qoidalar belgilangan bo‘lsa, xalqaro shartnoma qoidalari qo‘llaniladi.
Ushbu Qonunda quyidagi asosiy tushunchalar qo‘llaniladi:
auditor — auditorning malaka sertifikatiga ega bo‘lgan jismoniy shaxs;
Auditorlar reyestri — auditorning malaka sertifikatiga ega bo‘lgan auditorlarning auditorlik faoliyati sohasidagi vakolatli davlat organi rasmiy veb-saytiga joylashtirilgan ro‘yxati, bundan O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki tomonidan shakllantiriladigan reyestr mustasno;
auditorlik tashkiloti — auditorlik tekshiruvlarini o‘tkazish va turdosh xizmatlar ko‘rsatish bo‘yicha auditorlik faoliyatini amalga oshiruvchi tijorat tashkiloti;
Auditorlik tashkilotlarining reyestri — auditorlik tashkilotlarining auditorlik faoliyati sohasidagi vakolatli davlat organi rasmiy veb-saytiga joylashtirilgan ro‘yxati;
auditorlik faoliyati — auditorlik tashkilotlarining auditorlik xizmatlarini ko‘rsatish bo‘yicha tadbirkorlik faoliyati;
audit qo‘mitasi — xo‘jalik yurituvchi subyektning kuzatuv kengashi a’zolaridan iborat bo‘lgan, qoida tariqasida, kamida bir nafar mustaqil a’zoni o‘z ichiga oladigan, moliyaviy hisobotni tuzishning to‘g‘riligi ustidan nazorat o‘rnatilishi, mustaqil auditorlik tashkilotining tanlanishi, auditorlik tekshiruvi o‘tkazilishi jarayonlarini kuzatish, shuningdek ichki va tashqi auditorlik tekshiruvlari natijalarini olish hamda o‘rganish uchun mas’ul bo‘lgan qo‘mita;
renking — auditorlik tashkilotlarining faoliyatini tavsiflovchi muayyan ko‘rsatkichlar bo‘yicha guruhlarga ajratilgan auditorlik tashkilotlarining tartibga solingan ro‘yxatlarini shakllantirish;
talabgor — malaka sertifikatini olishga yoki uning amal qilish muddatini uzaytirishga da’vogar bo‘lgan jismoniy shaxs.
Auditorlik faoliyati sohasidagi asosiy prinsiplar mustaqillik, xolislik va halollikdan, kasbiy bilimga egalik hamda axborotning maxfiyligidan iboratdir.
Auditor taxminlarga asoslanib fikr bildirishdan xoli bo‘lishi va o‘zining obro‘sini tushiradigan faktlarga yo‘l qo‘ymasligi kerak.
Auditorlik tashkiloti mustaqilligiga monelik qiladigan holatlar mavjud bo‘lgan taqdirda, auditorlik xizmatlari ko‘rsatishni rad etishi kerak.
Auditor jamiyat manfaatlari ustuvorligiga rioya etishi, beg‘araz bo‘lishi va taxminlarga asoslanishi, manfaatlar to‘qnashuvi yoki boshqa shaxslarning bosimlari sababli o‘zining kasbga oid fikr-mulohazasida tavakkalchilik qilmasligi, auditorlik tashkilotining obro‘siga salbiy ta’sir ko‘rsatadigan holatlarga yo‘l qo‘ymasligi kerak.
Auditor ushbu Qonun talablariga rioya etishi, yetarli darajada chuqur kasbiy bilimga ega bo‘lishi hamda kasbiy bilim va ko‘nikmalarini auditorlik tashkiloti tarkibida sifatli auditorlik xizmatlari ko‘rsatish uchun yetarli bo‘lgan darajada saqlab turishi kerak.
Auditorlar va auditorlik tashkiloti xodimlari auditorlik xizmatlari ko‘rsatish jarayonida o‘zlariga ma’lum bo‘lib qolgan ma’lumotlarni o‘ziga auditorlik xizmatlari ko‘rsatilgan shaxslarning yozma roziligisiz oshkor qilishga hamda o‘zgalarga berishga haqli emas, bundan korrupsiyaga qarshi kurashish to‘g‘risidagi qonunchilikda, jinoiy faoliyatdan olingan daromadlarni legallashtirishga, terrorizmni moliyalashtirishga va ommaviy qirg‘in qurollarini tarqatishni moliyalashtirishga qarshi kurashish to‘g‘risidagi qonunchilikda nazarda tutilgan hollar mustasno.
Xalqaro buxgalterlar federatsiyasining Audit va ishonchni ta’minlaydigan topshiriqlarning xalqaro standartlari bo‘yicha kengashi tomonidan e’lon qilinadigan auditning xalqaro standartlari hamda sifat nazoratining xalqaro standartlari, tahliliy tekshiruvlarning xalqaro standartlari, ishonchni ta’minlaydigan topshiriqlarning xalqaro standartlari, turdosh xizmatlarning xalqaro standartlari auditorlik faoliyati standartlaridir.
Auditorlik faoliyati O‘zbekiston Respublikasining qonunchiligiga zid bo‘lmagan, Xalqaro buxgalterlar federatsiyasining O‘zbekiston Respublikasida e’lon qilish to‘g‘risidagi ruxsatnomasi asosida auditorlik faoliyati sohasidagi vakolatli davlat organining rasmiy veb-saytida joylashtirilgan auditorlik faoliyati standartlari asosida amalga oshiriladi.
Auditning xalqaro standartlarini O‘zbekiston Respublikasi hududida qo‘llash uchun ularni tan olish tartibi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilanadi.
Auditorlik faoliyati sohasidagi davlat siyosatining asosiy yo‘nalishlari quyidagilardan iborat:
auditorlik faoliyatini va auditorlik xizmatlari bozoridagi halol raqobatni ilg‘or xalqaro amaliyot asosida rivojlantirish uchun shart-sharoitlar yaratish;
auditorlik tekshiruvlarining o‘rnini, ahamiyatini va ko‘rsatilayotgan auditorlik xizmatlarining sifati uchun auditorlik tashkilotlarining javobgarligini oshirish;
auditorlarni kasbga tayyorlash va ularning malakasini oshirish tizimini takomillashtirish;
auditorlik tashkilotlarining ishi sifatini tashqi nazorat qilish tizimini shakllantirish;
yoshlarni auditorlik kasbiga jalb etish va kasbga oid auditorlarning respublika jamoat birlashmalarining tegishli oliy ta’lim tashkilotlari bilan faol hamkorlik qilishini ta’minlash.
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi:
auditorlik faoliyati sohasidagi davlat siyosati amalga oshirilishini ta’minlaydi;
O‘zbekiston Respublikasi hududida qo‘llash uchun auditning xalqaro standartlarini tan olish tartibini belgilaydi;
auditorning malaka sertifikatini olish uchun malaka imtihoni o‘tkazish tartibini belgilaydi;
auditorlik tashkilotining ishi sifatini tashqi nazoratdan o‘tkazish tartibini belgilaydi.
O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi auditorlik faoliyati sohasidagi vakolatli davlat organidir (bundan buyon matnda vakolatli davlat organi deb yuritiladi).
Vakolatli davlat organi:
auditorlik faoliyati sohasidagi davlat siyosatini amalga oshiradi;
auditorlik faoliyati sohasidagi xalqaro tashkilotlarda O‘zbekiston Respublikasining manfaatlarini ifodalaydi;
o‘z vakolatlari doirasida auditorlik faoliyatini tartibga soluvchi normativ-huquqiy hujjatlarni ishlab chiqadi, tasdiqlaydi va amalga oshiradi;
malaka komissiyasining ish tartibi va reglamentini belgilaydi;
auditorlarning respublika jamoat birlashmalari ishtirokida malaka imtihonini o‘tkazadi;
auditorning malaka sertifikatini beradi, qayta rasmiylashtiradi, uning amal qilish muddatini uzaytiradi va uning amal qilishini tugatadi, bundan O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki tomonidan beriladigan sertifikat mustasno;
auditorlarning respublika jamoat birlashmalari bilan birgalikda auditorlar malakasini oshirishning namunaviy dasturini tasdiqlaydi;
Auditorlik tashkilotlarining reyestrini va Auditorlar reyestrini yuritadi;
auditorlik tashkilotlari va auditorlarning respublika jamoat birlashmalari bilan elektron tarzda hamkorlik qilish uchun mo‘ljallangan “Audit” dasturiy majmuining axborot tizimi takomillashtirilishini ta’minlaydi;
auditorlarning respublika jamoat birlashmalari bilan birgalikda auditorlik tashkilotlarining ishi sifatini tashqi nazoratdan o‘tkazadi;
auditorlik xizmatlari rivojlanishini tahlil qilishni amalga oshiradi.
Vakolatli davlat organi o‘z faoliyatini ochiq va shaffof, boshqa davlat organlari, tashkilotlar hamda fuqarolar, shuningdek ommaviy axborot vositalari bilan hamkorlikda amalga oshiradi.
Vakolatli davlat organining rasmiy veb-saytiga quyidagilar joylashtiriladi:
auditorlik faoliyatining standartlari;
Auditorlik tashkilotlarining reyestri hamda xalqaro auditorlik tashkilotining yoki xalqaro assotsiatsiyalarning a’zolari bo‘lgan auditorlik tashkilotlari to‘g‘risidagi ma’lumotlar;
malaka imtihonini topshirishiga ruxsat berilgan, shuningdek xalqaro buxgalter sertifikatiga yoki kamida o‘n yillik uzluksiz auditorlik ish stajiga ega bo‘lgan talabgorlar ro‘yxati;
auditorning sertifikatning amal qilishini tugatish to‘g‘risidagi ma’lumotlar;
ushbu Qonun 44-moddasining ikkinchi qismida ko‘rsatilgan Auditorlar reyestridan ma’lumotlar;
malaka imtihonini topshirish, auditorning malaka sertifikatini qayta rasmiylashtirish hamda uning dublikatini berish uchun taqdim etiladigan hujjatlarning ro‘yxati va arizalarning namunalari;
auditorning malaka sertifikati blankasining shakli;
auditorlar malakasini oshirishning namunaviy dasturi;
auditorlik tashkilotlarining ishi sifatini tashqi nazoratdan o‘tkazish tartibi;
majburiy auditorlik tekshiruvini o‘tkazgan auditorlik tashkilotlarining ishi sifatini tashqi nazoratdan o‘tkazish natijalari;
auditorlik xizmatlarini rivojlantirish to‘g‘risidagi axborot.
Vakolatli davlat organining rasmiy veb-saytida qonunchilikka muvofiq boshqa axborot joylashtirilishi mumkin.
O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki o‘z vakolatlari doirasida:
banklarni auditorlik tekshiruvidan o‘tkazishning o‘ziga xos xususiyatlarini belgilaydi;
banklarning auditorlik tekshiruvlarini o‘tkazish huquqi uchun auditorning malaka sertifikatini berish tartibini belgilaydi va uni beradi;
banklarning auditorlik tekshiruvlarini o‘tkazish huquqi uchun auditorning malaka sertifikatiga ega bo‘lgan Auditorlarning reyestrini yuritadi va uni o‘z rasmiy veb-saytiga joylashtiradi.
Auditorlarni birlashtiradigan nodavlat notijorat tashkilotlari auditorlarning respublika jamoat birlashmalaridir.
Auditorlarning respublika jamoat birlashmalari auditorlarning kasbiy darajasini rivojlantirishga va saqlab turishga, ularning kasbiy manfaatlarini himoya qilishga ko‘maklashishga da’vat etilgandir.
Auditorlarning respublika jamoat birlashmalari:
malaka imtihonlarini o‘tkazishda va test savollarini ishlab chiqishda ishtirok etadi;
auditorlar va auditorlik tashkilotlari tomonidan Xalqaro buxgalterlar federatsiyasining Xalqaro odob-axloq standartlari bo‘yicha kengashi tomonidan e’lon qilingan Professional buxgalterning odob-axloq kodeksiga (bundan buyon matnda Professional buxgalterning odob-axloq kodeksi deb yuritiladi) rioya etilishining tizimli monitoringi tashkil etilishini ta’minlaydi;
auditorlik faoliyati to‘g‘risidagi qonunchilikni takomillashtirishga doir takliflar tayyorlaydi;
renking o‘tkazishning yagona tartibini belgilaydi;
renking o‘tkazilishini tashkil etadi va har yili 1-mayga qadar uning natijalarini o‘z rasmiy veb-saytlarida e’lon qiladi;
auditorlarning respublika jamoat birlashmalari a’zolarining reyestrlarini yuritadi va ularni o‘z rasmiy veb-saytlariga joylashtiradi;
zarurat bo‘lganda, buxgalteriya hisobi va audit bo‘yicha xalqaro tashkilotlarning ishida ishtirok etadi;
har yili 10-yanvarga qadar auditorlarning malaka oshirish kurslaridan o‘tganligi to‘g‘risidagi axborotni vakolatli davlat organiga taqdim etadi.
Auditorlik tashkilotlarining faoliyatiga aralashishga va auditorlik tashkilotiga, shuningdek uning xodimlariga qanday shaklda bo‘lmasin ta’sir ko‘rsatishga yo‘l qo‘yilmaydi.
Auditor o‘zi bilan auditorlik tashkiloti o‘rtasida tuzilgan mehnat shartnomasi yoki fuqarolik-huquqiy xususiyatga ega shartnoma asosida bir vaqtning o‘zida faqat bitta auditorlik tashkiloti tarkibida ishlashi mumkin.
Auditor o‘zi ishlaydigan faqat bitta auditorlik tashkilotining muassisi (ishtirokchisi) bo‘lishi mumkin.
Auditorlik faoliyati to‘g‘risidagi qonunchilikni buzganligi munosabati bilan Auditorlik tashkilotlarining reyestridan chiqarilgan auditorlik tashkilotini ilgari boshqargan auditor auditorlik tashkiloti Auditorlik tashkilotlarining reyestridan chiqarilgan sanadan e’tiboran uch yil ichida boshqa auditorlik tashkilotining rahbari bo‘lishi mumkin emas.
Auditorning malaka sertifikatiga ega bo‘lmagan, auditorlik tashkilotida ishlovchi hamda auditorning topshirig‘iga ko‘ra auditorlik xulosasiga va auditorlik tekshiruvini o‘tkazish bilan bog‘liq boshqa hujjatga imzo qo‘yish huquqisiz auditorlik tekshiruvida ishtirok etadigan jismoniy shaxs auditorning yordamchisidir.
Auditorning yordamchisiga nisbatan uning auditorlik tekshiruvida ishtirok etishi chog‘ida o‘zi olgan ma’lumotlarni oshkor etmaslik majburiyati tatbiq etiladi.
Auditorlarning malakasini oshirish buxgalteriya hisobi va audit sohasidagi xalqaro tashkilotda akkreditatsiyadan o‘tgan o‘quv markazlari tomonidan amalga oshiriladi.
Auditor auditorning malaka sertifikatini olgan yildan keyingi yildan e’tiboran har yili auditorlarning malaka oshirish kurslaridan o‘tadi.
Auditorlarning malakasini oshirish kurslari vakolatli davlat organi tomonidan auditorlarning respublika jamoat birlashmalari bilan birgalikda tasdiqlanadigan namunaviy dastur bo‘yicha o‘tkaziladi.
Auditorning malaka sertifikati (bundan buyon matnda sertifikat deb yuritiladi) auditorning malakasini tasdiqlaydigan va unga auditorlik tashkiloti tarkibida auditorlik xizmatlarini ko‘rsatish huquqini beradigan hujjatdir.
Sertifikat basharti talabgor malaka imtihonini muvaffaqiyatli topshirsa, vakolatli davlat organi tomonidan beriladigan, qat’iy hisobotga oid hujjatdir.
Sertifikat dastlabki besh yillik muddatga beriladi, uning amal qilishi navbatdagi o‘n yillik muddatga va keyinchalik muddatsiz davrga uzaytiriladi.
Talabgorda xalqaro buxgalter sertifikati mavjud bo‘lgan hamda u ushbu Qonunning 21 va 22-moddalarida nazarda tutilgan talablarga rioya etgan taqdirda, sertifikat unga malaka imtihonini topshirmagan holda dastlabki besh yillik muddatga beriladi va belgilangan davriylik bilan uzaytiriladi.
Sertifikat olish yoki uning amal qilish muddatini uzaytirish uchun talabgorlarning bilimlarini malaka komissiyasi tomonidan tekshirish tartib-taomili malaka imtihonidir.
Malaka imtihonini o‘tkazish tartibi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilanadi.
Auditorda kamida o‘n yillik uzluksiz auditorlik ish staji mavjud bo‘lgan va u ushbu Qonun 22-moddasining ikkinchi qismida belgilangan hujjatlarni taqdim etgan taqdirda, sertifikatning amal qilish muddati malaka imtihoni topshirilmagan holda uzaytiriladi.
Malaka imtihonidan o‘ta olmagan talabgor, malaka imtihonini qayta topshirish uchun malaka imtihonida ishtirok etgan sanadan e’tiboran kamida bir oydan so‘ng hujjatlarni taqdim etishga haqli.
Sertifikat olish uchun talabgor oliy ma’lumotga hamda oliy ta’lim tashkilotini tamomlaganidan keyin oxirgi o‘n yildan kamida uch yil buxgalteriya hisobi va audit sohasida yoki oliy ta’lim tashkilotida “Buxgalteriya hisobi” yoxud “Audit” fanidan dars berish sohasida ish stajiga (shu jumladan o‘rindoshlik asosida) ega bo‘lishi kerak.
“Buxgalteriya hisobi” va “audit” ixtisosliklari bo‘yicha magistr diplomiga ega bo‘lgan talabgor uchun auditorlik tashkilotida kamida bir yillik ish staji (shu jumladan o‘rindoshlik asosida) talab qilinadi.
Talabgorning iqtisodiy ixtisosliklar bo‘yicha ilmiy darajasi mavjud bo‘lgan taqdirda, buxgalteriya hisobi va audit sohasidagi ish staji talab etilmaydi.
Talabgor dastlabki besh yillik muddatga sertifikat olish uchun vakolatli davlat organiga quyidagi hujjatlarni ilova qilgan holda ariza taqdim etadi:
pasportining yoki identifikatsiyalovchi ID-kartasining ma’lumotlari;
oliy ma’lumot to‘g‘risidagi diplomning yoki ilmiy daraja to‘g‘risidagi hujjatning yoxud chet davlatda olingan oliy ma’lumot yoki ilmiy daraja to‘g‘risidagi hujjatni tan olish haqidagi tegishli vakolatli davlat organi guvohnomasining ko‘chirma nusxasini;
belgilangan davriylik bilan malaka oshirganligini tasdiqlovchi hujjatlar ilova qilingan holda, xalqaro buxgalter sertifikatining ko‘chirma nusxasini (mavjud bo‘lgan taqdirda);
mehnat daftarchasining ko‘chirma nusxasini (o‘rindoshlik asosida ish staji mavjud bo‘lgan taqdirda bu haqda mehnat daftarchasiga yozuv kiritilgan holda, shuningdek xorijdagi ish stajini tasdiqlovchi hujjatni) yoki “Yagona milliy mehnat tizimi” idoralararo dasturiy-apparat kompleksidan ko‘chirmani;
arizani ko‘rib chiqish uchun yig‘im to‘langanligi to‘g‘risidagi to‘lov hujjatining ko‘chirma nusxasini.
Auditor sertifikatining amal qilish muddatini uzaytirish uchun uning dastlabki besh yillik muddati yoki navbatdagi o‘n yillik muddati tugashidan uch oy oldin, biroq sertifikatning amal qilish muddati tugashidan ko‘pi bilan olti oy oldin vakolatli davlat organiga quyidagi hujjatlarni ilova qilgan holda ariza taqdim etadi:
sertifikatning asl nusxasini;
belgilangan davriylik bilan malaka oshirganligini tasdiqlovchi hujjatlarni ilova qilgan holda, xalqaro buxgalter sertifikatining ko‘chirma nusxasini (mavjud bo‘lgan taqdirda);
mehnat daftarchasining ko‘chirma nusxasini yoki “Yagona milliy mehnat tizimi” idoralararo dasturiy-apparat kompleksidan ko‘chirmani;
arizani ko‘rib chiqish uchun yig‘im to‘langanligi to‘g‘risidagi to‘lov hujjatining ko‘chirma nusxasini.
Ushbu moddaning birinchi va ikkinchi qismlarida belgilangan hujjatlar yozma yoki elektron shaklda taqdim etiladi.
Ushbu moddada nazarda tutilmagan hujjatlar taqdim etilishini talab qilishga yo‘l qo‘yilmaydi.
Vakolatli davlat organi sertifikat olish yoki uning amal qilish muddatini uzaytirish uchun ariza kelib tushgan kundan e’tiboran uch ish kuni ichida talabgorga malaka imtihonini topshirishga ruxsat berish haqida yoki ruxsat berishni rad etish to‘g‘risida qaror qabul qiladi.
Talabgorning malaka imtihonini topshirmagan holda sertifikat olish yoki uning amal qilish muddatini uzaytirish uchun arizasini ko‘rib chiqish ushbu moddaning birinchi qismida ko‘rsatilgan muddatda amalga oshiriladi. Talabgorlarga malaka imtihonini topshirmagan holda sertifikat berishni yoki sertifikatning amal qilish muddatini uzaytirishni rad etish mazkur Qonunning 24-moddasida nazarda tutilgan tartibda amalga oshiriladi.
Sertifikat olish yoki uning amal qilish muddatini uzaytirish to‘g‘risidagi arizani ko‘rib chiqish uchun bazaviy hisoblash miqdorining 50 foizi miqdorida yig‘im to‘lanadi.
Malaka imtihonini topshirishiga ruxsat berilgan, shuningdek xalqaro buxgalter sertifikatiga yoki kamida o‘n yillik uzluksiz auditorlik ish stajiga ega bo‘lgan talabgorlar ro‘yxati vakolatli davlat organi tomonidan tasdiqlanadi va uning rasmiy veb-saytida e’lon qilinadi.
Malaka imtihoni topshirishiga ruxsat berilgan talabgorlar malaka imtihoni o‘tkaziladigan sana, vaqt va joy haqida imtihon o‘tkaziladigan kundan kamida o‘n ish kuni oldin yozma yoki elektron shaklda xabardor qilinadi.
Xalqaro buxgalter sertifikatiga yoki kamida o‘n yillik uzluksiz auditorlik ish stajiga ega bo‘lgan talabgorlarga vakolatli davlat organining taqdim etilgan hujjatlarni ko‘rib chiqishi natijalari to‘g‘risida xabarnomalar yuboriladi.
Sertifikatning amal qilish muddati uzaytirilganda ariza taqdim etilgan sanadan to sertifikatning amal qilish muddati tugaydigan sanagacha bo‘lgan vaqt davri auditor sifatidagi uzluksiz ish stajiga qo‘shiladi.
Auditor sifatidagi uzluksiz ish stajini aniqlash chog‘ida auditor lavozimiga tayinlashlar oralig‘idagi bir oydan ko‘p bo‘lmagan vaqt davri uzilish deb qaralmaydi.
Agar talabgor malaka imtihonini topshirishga ikki marta kelmagan bo‘lsa, taqdim etilgan hujjatlar qaytariladi. Bunda sertifikat olish yoki uning amal qilish muddatini uzaytirish uchun arizani ko‘rib chiqish uchun to‘langan yig‘im qaytarilmaydi.
Malaka imtihonini topshirishga ruxsat berish rad etilgan taqdirda, vakolatli davlat organi qabul qilingan qaror to‘g‘risida talabgorni rad etish asoslarini ko‘rsatgan holda uch ish kuni ichida yozma yoki elektron shaklda xabardor qiladi.
Malaka imtihonini topshirishga ruxsat berishni rad etish uchun quyidagilar asos bo‘ladi:
talabgorning ushbu Qonun 21-moddasida belgilangan malaka talablariga muvofiq emasligi;
ushbu Qonunning 22-moddasida nazarda tutilgan hujjatlar to‘liq hajmda taqdim etilmaganligi.
Malaka imtihonini topshirishiga ruxsat berish rad etilgan talabgor kamchiliklar bartaraf etilganidan keyin ariza bilan takroran murojaat qilishga haqli. Kamchiliklar o‘n besh ish kuni ichida bartaraf etilganda arizani ko‘rib chiqqanlik uchun yig‘im undirilmaydi.
Sertifikat vakolatli davlat organi tomonidan malaka komissiyasining bayonnomalari olinganidan keyin o‘n kunlik muddatda rasmiylashtiriladi va O‘zbekiston Respublikasi hududida yuridik kuchga ega bo‘ladi.
Auditorning familiyasi, ismi, otasining ismi o‘zgargan taqdirda, u tegishli o‘zgartishlarni tasdiqlovchi hujjatlar berilgan sanadan e’tiboran bir oylik muddatda vakolatli davlat organiga sertifikatni qayta rasmiylashtirish to‘g‘risida ariza berishi shart.
Sertifikatni qayta rasmiylashtirish auditor qayta rasmiylashtirilishi lozim bo‘lgan sertifikatning asl nusxasini va tegishli o‘zgartishlarni tasdiqlovchi hujjatlarning ko‘chirma nusxalarini ilova qilgan holda sertifikatni qayta rasmiylashtirish to‘g‘risida ariza bergan kundan e’tiboran besh ish kuni ichida amalga oshiriladi. Qayta rasmiylashtirish chog‘ida avval berilgan raqam va ilgari belgilangan amal qilish muddati ko‘rsatilgan sertifikatning yangi blankasi beriladi. Ilgari berilgan sertifikat blankasi yo‘q qilinadi.
Yo‘qotilgan yoki yaroqsiz holga kelgan sertifikat o‘rniga auditorning sertifikatning dublikatini berish to‘g‘risidagi arizasiga asosan uning dublikati beriladi. Sertifikat yo‘qolganligi to‘g‘risidagi axborot vakolatli davlat organining rasmiy veb-saytida e’lon qilinadi. Sertifikatning dublikati aynan o‘sha raqamda va ilgari belgilangan amal qilish muddatiga, sertifikatning yangi blankasida “Dublikat” degan yozuv albatta kiritilgan holda beriladi.
Yaroqsiz holga kelgan sertifikat vakolatli davlat organiga qaytarilishi va yo‘q qilinishi lozim.
Sertifikatni qayta rasmiylashtirish yoki uning dublikatini berish to‘g‘risidagi ariza ko‘rib chiqilganligi uchun bazaviy hisoblash miqdorining 25 foizi miqdorida yig‘im undiriladi.
Sertifikatning amal qilishi uning amal qilishini tugatish to‘g‘risida qaror qabul qilingan sanadan e’tiboran tugatiladi.
Sertifikatning amal qilishini tugatish uchun quyidagilar asos bo‘ladi:
auditorning sertifikatning amal qilishini tugatish to‘g‘risidagi arizasi;
uch yil davomida auditorlik faoliyatida ishtirok etmaganlik;
sertifikat rasmiylashtirilgan sanadan e’tiboran olti oy davomida auditorning sertifikatni olish uchun kelmaganligi;
vakolatli davlat organining sertifikat berish to‘g‘risidagi qarori qonunga xilof ekanligi fakti aniqlanganligi;
sertifikat qalbaki hujjatlardan foydalangan holda olinganligi fakti aniqlanganligi;
sudning muayyan huquqdan mahrum qilish tarzidagi jazoni nazarda tutuvchi qonuniy kuchga kirgan hukmi;
sudning sertifikat egasini belgilangan tartibda muomalaga layoqatsiz yoki muomala layoqati cheklangan deb topish to‘g‘risidagi qarori;
auditorlik faoliyatini amalga oshirish chog‘ida ushbu Qonun talablarini muntazam ravishda (ikki martadan ko‘p) yoki bir marta qo‘pol tarzda buzganlik.
Quyidagilar ushbu Qonun talablarini bir marta qo‘pol tarzda buzish deb e’tirof etiladi:
auditorlik tekshiruvini o‘tkazish chog‘ida ushbu Qonunning 34-moddasida nazarda tutilgan cheklovlarni buzganlik;
bila turib soxta auditorlik xulosasini tuzganlik;
auditorlik tekshiruvini o‘tkazish chog‘ida olingan maxfiy axborotni auditorlik tekshiruvi buyurtmachisining ruxsatisiz oshkor qilganlik, bundan qonun hujjatlarida nazarda tutilgan hollar mustasno;
auditorlik tekshiruvini o‘tkazish chog‘ida aniqlangan, buxgalteriya hisobini yuritish, shuningdek moliyaviy hisobot tuzish bo‘yicha belgilangan talablarning xo‘jalik yurituvchi subyekt tomonidan buzilishi faktlarining auditor tomonidan yashirilganligi;
sertifikatni boshqa shaxsga uning auditorlik faoliyatida o‘z nomidan ishtirok etishi uchun ushbu hujjatdan foydalanishi maqsadida berganlik fakti aniqlanganligi;
auditorning nazorat qiluvchi yoki huquqni muhofaza qiluvchi organlarning topshiriqlariga ko‘ra har xil tekshiruvlarni o‘tkazish uchun auditorlik tashkiloti va mazkur organlar o‘rtasida shartnoma tuzilmagan holda mutaxassis sifatida ishtirok etganligi;
auditor bir vaqtning o‘zida bittadan ortiq auditorlik tashkilotining xodimi yoki muassisi (ishtirokchisi) ekanligi fakti aniqlanganligi;
auditorning har yilgi malaka oshirish kurslaridan o‘tmaganligi.
Ushbu modda ikkinchi qismining to‘qqizinchi xatboshisida nazarda tutilgan asoslar bo‘yicha o‘z sertifikatining amal qilishi tugatilgan auditor sertifikatning amal qilishini tugatish to‘g‘risidagi qaror qabul qilingan kundan e’tiboran uch yil davomida sertifikat olish haqidagi ariza bilan takroran murojaat qilishga haqli emas.
Auditorlik tashkilotini Auditorlik tashkilotlarining reyestridan chiqarishga sabab bo‘lgan qoidabuzarliklarga yo‘l qo‘ygan auditorlik tashkiloti rahbari va auditor sertifikatlarining amal qilishi auditorlik tashkiloti to‘g‘risidagi ma’lumotlar Auditorlik tashkilotlarining reyestridan chiqarilgan sanadan e’tiboran tugatiladi.
Vakolatli davlat organining sertifikatning amal qilishini tugatish to‘g‘risidagi qarori ustidan qonunchilikda belgilangan tartibda sudga shikoyat qilinishi mumkin.
Sertifikatning amal qilishini tugatish to‘g‘risidagi qaror auditorga yoki ushbu auditor ishlayotgan auditorlik tashkilotiga besh kunlik muddatda yuboriladi.
Sertifikatning amal qilishi tugatilganligi to‘g‘risidagi ma’lumotlar vakolatli davlat organining rasmiy veb-saytida e’lon qilinishi lozim.
Sertifikatning amal qilishini tugatish to‘g‘risidagi qaror auditor tomonidan olingan kundan e’tiboran o‘n ish kuni ichida sertifikat vakolatli davlat organiga yo‘q qilish uchun qaytarilishi lozim.
Auditorlik tashkiloti o‘zi haqidagi ma’lumotlar Auditorlik tashkilotlarining reyestriga kiritilgan sanadan e’tiboran auditorlik faoliyatini amalga oshirishga haqlidir.
Auditorlik tashkiloti o‘z faoliyatini amalga oshirishda mustaqildir.
Auditorlik tashkiloti vazirliklar, davlat qo‘mitalari, idoralar hamda boshqa davlat va xo‘jalik boshqaruvi organlari tomonidan tashkil etilishi mumkin emas.
Auditorlik tashkilotlariga tadbirkorlik faoliyatining ushbu Qonun 32 va 33-moddalarida nazarda tutilgan turlaridan tashqari boshqa faoliyat turlari bilan shug‘ullanish taqiqlanadi.
Davlat hokimiyati va boshqaruvi organlarining mansabdor shaxslari, shuningdek qonunchilikka muvofiq tadbirkorlik faoliyati bilan shug‘ullanishi taqiqlanadigan boshqa shaxslar auditorlik tashkilotining muassislari bo‘lishi mumkin emas.
Auditorlik tashkiloti, basharti quyidagi majburiy shartlarga rioya etsa, qonunchilikda nazarda tutilgan istalgan tashkiliy-huquqiy shaklda, bundan aksiyadorlik jamiyati mustasno, tashkil etilishi va o‘z faoliyatini amalga oshirishi mumkin:
auditorlik tashkiloti o‘zi uchun asosiy ish joyi bo‘lgan auditorlarning eng kam soni shtatdagi kamida to‘rt nafar auditordan iborat bo‘ladi;
auditorlik tashkilotining ustav fondi (ustav kapitali) auditorlik tashkiloti o‘z faoliyatini amalga oshirishda bevosita foydalanadigan mol-mulkdan, shu jumladan pul mablag‘laridan shakllantiriladi;
ustav fondidagi (ustav kapitalidagi) auditorlarga (auditorga) tegishli bo‘lgan ulush kamida ellik bir foizni tashkil etishi kerak (bundan auditorlik tashkiloti — chet el auditorlik tashkilotining filiali yoki sho‘ba xo‘jalik jamiyati tashkil etilgan hollar mustasno);
auditorlik tashkilotiga faqat o‘zi uchun mazkur auditorlik tashkiloti asosiy ish joyi bo‘lgan auditor rahbar bo‘lishi kerak.
Auditorlik tashkiloti boshqa auditorlik tashkilotining muassisi (ishtirokchisi) bo‘lishi mumkin emas.
Ushbu moddaning oltinchi qismi talablariga muvofiq bo‘lmagan taqdirda auditorlik tashkiloti nomuvofiqlik yuzaga kelgan kundan e’tiboran besh kun muddatda vakolatli davlat organini bu haqda yozma yoki elektron shaklda xabardor qiladi va yuzaga kelgan nomuvofiqlikni ko‘rsatib o‘tilgan sanadan e’tiboran uch oydan ko‘p bo‘lmagan muddatda bartaraf etishi yoxud auditorlik faoliyatini tugatish to‘g‘risida qaror qabul qilishi shart. Ushbu moddaning oltinchi qismi talablariga nomuvofiqlik bartaraf etilguniga qadar auditorlik tashkiloti tomonidan auditorlik tekshiruvlari o‘tkazish taqiqlanadi.
Auditorlik tashkilotining filiali tashkil etilganda filial rahbari auditor bo‘lishi kerak.
Auditorlik tashkilotining firma nomida “auditorlik tashkiloti” degan so‘z birikmasi bo‘lishi va bu nom boshqa auditorlik tashkilotlarining firma nomlari bilan adashtirib yuborish darajasida bir xil yoki ularga o‘xshash bo‘lgan belgilarni o‘z ichiga olmasligi kerak.
O‘zi haqidagi ma’lumotlar Tadbirkorlik subyektlarining yagona davlat reyestriga kiritilgan sanadan e’tiboran uch oy davomida u to‘g‘risidagi ma’lumotlar Auditorlik tashkilotlarining reyestriga kiritilmagan tijorat tashkiloti o‘z nomida “auditorlik tashkiloti” degan so‘z birikmasidan foydalanishga haqli emas.
Auditorlik tashkiloti Auditorlik tashkilotlarining reyestridan chiqarilgan taqdirda, auditorlik faoliyatini amalga oshirishga va firma nomida “auditorlik tashkiloti” degan so‘z birikmasidan foydalanishga yo‘l qo‘yilmaydi.
Auditorlik tashkiloti:
auditorlik tekshiruvini o‘tkazish to‘g‘risida qaror qabul qilish uchun xo‘jalik yurituvchi subyektning ta’sis hujjatlari hamda buxgalteriya hisobi va moliyaviy hisobot hujjatlari bilan oldindan tanishib chiqishni amalga oshirishga;
auditorlik tekshiruvini o‘tkazish shakllari va usullarini mustaqil tarzda belgilashga;
auditorlik tekshiruvi o‘tkazilayotganda xo‘jalik yurituvchi subyektning moliyaviy-xo‘jalik faoliyatini amalga oshirishi bilan bog‘liq hujjatlarini to‘liq hajmda olishga, shuningdek ushbu hujjatlarda hisobga olingan har qanday mol-mulkning amalda mavjudligini hamda har qanday majburiyatlarning amaldagi holatini tekshirishga;
xo‘jalik yurituvchi subyekt tomonidan e’lon qilingan auditorlik tashkiloti tanlovlarida ishtirok etishga, shuningdek tanlov shartlari bilan tanishib chiqish va o‘z takliflarini taqdim etishga;
xo‘jalik yurituvchi subyektning rahbarlik vazifalarini yoki buxgalteriya hisobi va moliyaviy boshqaruv vazifalarini amalga oshiruvchi shaxslaridan, boshqa moddiy javobgar xodimlaridan, audit qo‘mitasidan auditorlik tekshiruvi jarayonida yuzaga kelgan masalalar yuzasidan og‘zaki va yozma tushuntirishlar olish hamda auditorlik tekshiruvi uchun zarur bo‘lgan qo‘shimcha ma’lumotlar olishga;
uchinchi shaxslardan axborotning yozma tasdiqnomalarini olishga;
auditorlik xulosasini tuzish uchun zarur bo‘lgan axborot xo‘jalik yurituvchi subyekt tomonidan taqdim etilmagan taqdirda auditorlik tekshiruvi o‘tkazishni rad etishga;
auditorlik tekshiruvini o‘tkazishda ishtirok etish uchun boshqa mutaxassislarni ekspert sifatida jalb etishga;
auditorlik tekshiruvi bilan qamrab olinadigan davrda xo‘jalik yurituvchi subyektga turdosh xizmatlar ko‘rsatishga, bundan buxgalteriya hisobini yo‘lga qo‘yish, qayta tiklash, yuritish va moliyaviy hisobot tuzish, shu jumladan moliyaviy hisobotning xalqaro standartlari bo‘yicha moliyaviy hisobot tuzish, taftish komissiyasi (taftishchi) vazifalarini, investitsiya aktivlarini ishonchli boshqaruvchi vazifalarini amalga oshirish mustasno;
o‘z manfaatlarini ifodalash va himoya qilish maqsadida uyushmalarga hamda boshqa nodavlat notijorat tashkilotlariga birlashishga haqli.
Auditorlik tashkiloti qonunchilikka va auditorlik xizmatlari ko‘rsatish to‘g‘risidagi shartnomaga muvofiq boshqa huquqlarga ham ega bo‘lishi mumkin.
Auditorlik tashkiloti:
ushbu Qonun, auditorlik faoliyatining standartlari va Professional buxgalterning odob-axloqi kodeksi talablariga rioya etishi;
jinoiy faoliyatdan olingan daromadlarni legallashtirishga, terrorizmni moliyalashtirishga va ommaviy qirg‘in qurolini tarqatishni moliyalashtirishga qarshi kurashish to‘g‘risidagi qonunchilik talablariga rioya etishi;
auditorlarga (auditorga) ustav fondidagi (ustav kapitalidagi) tegishli ulush kamida ellik bir foiz bo‘lishini ta’minlashi (bundan auditorlik tashkilotini — chet el auditorlik tashkilotining filiali yoki sho‘ba xo‘jalik jamiyatini tashkil etish hollari mustasno);
shtatida asosiy ish joyi auditorlik tashkiloti bo‘lgan kamida to‘rt nafar auditor mavjud bo‘lishini ta’minlashi;
auditorlarning yilda bir marta malaka oshirish kurslaridan o‘tishini ta’minlashi;
auditorlik faoliyatini faqat auditorlik tashkiloti javobgarligining sug‘urta polisi mavjud bo‘lgan taqdirda amalga oshirishi;
auditorlik xizmatlarini ko‘rsatish chog‘ida mustaqillikni ta’minlashi;
auditorlik xizmatlari buyurtmachisining talabiga ko‘ra auditor (auditorlar) sertifikatini, auditorlik tashkiloti javobgarligining sug‘urta polisini ko‘rsatishi;
auditorlik tekshiruvini o‘tkazishga doir auditning xalqaro standartlari talablari to‘g‘risidagi, auditorning e’tirozlariga asos bo‘lgan qonunchilik hujjatlari normalari haqidagi axborotni xo‘jalik yurituvchi subyektning so‘roviga binoan taqdim etishi;
auditorlik xizmatlarini ko‘rsatish chog‘ida olingan axborotning maxfiyligini ta’minlashi;
auditorlik tekshiruvi natijalarini auditorlik faoliyati standartlariga muvofiq rasmiylashtirishi va auditorlik xulosalarining nusxalarini auditorlik tashkilotida kamida besh yil saqlashi;
o‘tkazilgan majburiy auditorlik tekshiruvlari to‘g‘risidagi axborotni xo‘jalik yurituvchi subyektning identifikatsiya ma’lumotlarini va auditorlik xulosasini ko‘rsatgan holda o‘z rasmiy veb-saytlariga yoki auditorlar respublika jamoat birlashmalarining rasmiy veb-saytlariga joylashtirishi;
auditorlik tashkilotlari renkingini o‘tkazish uchun axborot taqdim etishi;
buxgalteriya hisobi to‘g‘risidagi qonunchilikning aniqlangan buzilishlari to‘g‘risida yoki korrupsiyaga oid huquqbuzarliklarni aniq tasdiqlovchi faktlar haqida xo‘jalik yurituvchi subyektning rahbariyatini va korporativ boshqaruv uchun mas’ul bo‘lgan shaxslarni, audit qo‘mitasini yozma shaklda xabardor qilishi;
auditorlar ishi sifatining ichki nazorat tizimini o‘rnatishi va unga rioya etishi;
auditorlik tashkilotining ishi sifatini tashqi nazoratdan o‘tkazishga monelik qilmasligi;
o‘z pochta manzili va elektron manzili o‘zgarganligi to‘g‘risida, auditorlik tashkilotining rahbari almashganligi va (yoki) auditorlar tarkibi o‘zgarganligi haqida vakolatli davlat organini besh kunlik muddatda yozma yoki elektron shaklda xabardor qilishi;
har yili 20-yanvarga qadar auditorlik faoliyati to‘g‘risidagi ma’lumotlarni vakolatli davlat organiga yozma yoki elektron shaklda taqdim etishi shart.
Auditorlik tashkilotining zimmasida qonunchilikka va auditorlik xizmatlari ko‘rsatish to‘g‘risidagi shartnomaga muvofiq boshqa majburiyatlar ham bo‘lishi mumkin.
Auditorlik tashkiloti auditorlik tekshiruvi buyurtmachilari, xo‘jalik yurituvchi subyekt va moliyaviy hisobotdan boshqa foydalanuvchilar oldida ularga moliyaviy hisobotlar hamda xo‘jalik yurituvchi subyektning boshqa moliyaviy axboroti to‘g‘risidagi noto‘g‘ri yakunni o‘z ichiga olgan auditorlik xulosasini tuzish oqibatida yetkazilgan zarar uchun javobgar bo‘ladi.
Jinoiy faoliyatdan olingan daromadlarni legallashtirishga, terrorizmni moliyalashtirishga va ommaviy qirg‘in qurolini tarqatishni moliyalashtirishga qarshi kurashish to‘g‘risidagi qonunchilik talablarini buzganlik uchun auditorlik tashkiloti rahbari qonunda belgilangan tartibda javobgarlikka tortiladi.
Ma’lumotlari Auditorlik tashkilotlarining reyestriga kiritilmagan tashkilot tomonidan auditorlik tekshiruvini o‘tkazganlik qonunda belgilangan javobgarlikka sabab bo‘ladi.
Auditorlik tashkilotlari auditorlik tekshiruvlari va turdosh xizmatlari turidagi auditorlik xizmatlarini ko‘rsatadi.
Auditorlik xizmatlari auditorlik tashkiloti va auditorlik xizmatlari buyurtmachisi o‘rtasida tuzilgan shartnoma asosida ko‘rsatiladi.
Xo‘jalik yurituvchi subyekt moliyaviy hisobotining va u bilan bog‘liq moliyaviy axborotining auditorlik tekshiruvi tekshiriladigan moliyaviy hisobotning hamda u bilan bog‘liq moliyaviy axborotning ishonchliligini va buxgalteriya hisobi to‘g‘risidagi qonunchilikka muvofiqligini aniqlash maqsadida auditorlik tashkiloti tomonidan o‘tkaziladi.
Ishonchlilik deganda moliyaviy hisobot ma’lumotlarining aniqlik darajasi tushunilib, u ushbu hisobot asosida xo‘jalik yurituvchi subyektning moliyaviy ahvoli va moliyaviy-xo‘jalik faoliyati natijalari to‘g‘risida xolis xulosalar chiqarish imkonini beradi.
Auditorlik tekshiruvi ushbu Qonunning 34-moddasida nazarda tutilgan cheklovlarga rioya etish sharti bilan majburiy tarzda va tashabbus shaklida o‘tkaziladi.
Auditorlik tekshiruvini davlat sirlaridan va qonun bilan qo‘riqlanadigan boshqa sirdan foydalangan holda o‘tkazish faqat ularni himoya qilish choralari ko‘rilganidan keyin qonunchilikka muvofiq amalga oshiriladi.
Ushbu Qonun talablaridan farq qiladigan tartibda amalga oshiriladigan tekshiruv auditorlik tekshiruvi bo‘lmaydi.
Auditorlik tashkilotlari quyidagi turdosh xizmatlarni ko‘rsatishi mumkin:
buxgalteriya hisobini yo‘lga qo‘yish, qayta tiklash, yuritish va moliyaviy hisobot tuzish, shu jumladan moliyaviy hisobotning xalqaro standartlari bo‘yicha moliyaviy hisobot tuzish;
yuridik shaxsning taftish komissiyasi (taftishchisi), investitsiya aktivlarini ishonchli boshqaruvchi vazifalarini amalga oshirish;
buxgalteriya hisobini yuritish va moliyaviy hisobot tuzish masalalari bo‘yicha maslahat berish;
auditorlik tashkilotining shtatida soliq maslahatchisi mavjud bo‘lganda yoxud shartnoma shartlari asosida uni jalb etgan holda, soliqqa oid qonunchilikni qo‘llash, soliqlar va yig‘imlar bo‘yicha hisob-kitoblar, deklaratsiyalar tuzish yuzasidan maslahatlar berish;
moliya-xo‘jalik faoliyatini tahlil qilish va moliyaviy rejalashtirish, shu jumladan biznes-rejalar tayyorlash, iqtisodiy, moliyaviy maslahat va boshqaruvga oid maslahat berish;
buxgalteriya hisobi, audit va moliyaviy hisobot, soliq solish, moliya-xo‘jalik faoliyatini hamda moliyaviy rejalashtirishni tahlil qilishga doir seminarlar, konferensiyalar o‘tkazish;
buxgalteriya hisobini yuritishni avtomatlashtirish va moliyaviy hisobot tuzish, moliyaviy axborotning axborot xavfsizligi bo‘yicha tavsiyalar ishlab chiqish.
Auditorlik tashkilotlari auditorlik faoliyati standartlarida nazarda tutilgan boshqa turdosh xizmatlarni ham ko‘rsatishi mumkin.
Auditorlik tashkilotlariga quyidagilarga nisbatan auditorlik tekshiruvini o‘tkazish taqiqlanadi:
mazkur auditorlik tashkilotining kreditorlari, sug‘urtalovchilari bo‘lgan xo‘jalik yurituvchi subyektlarga nisbatan, shuningdek ushbu auditorlik tashkilotlari va auditorlar o‘zining muassislari, ishtirokchilari, aksiyadorlari bo‘lgan xo‘jalik yurituvchi subyektlarga nisbatan;
muassisi, ishtirokchisi, aksiyadori yoki rahbarlik vazifalarini yoxud buxgalteriya hisobi va moliyaviy boshqaruv vazifalarini amalga oshirayotgan shaxsi, audit qo‘mitasi a’zosi bir vaqtning o‘zida mazkur auditorlik tashkilotining xodimi bo‘lgan xo‘jalik yurituvchi subyektga nisbatan;
auditorlik tekshiruvi bilan qamrab olinadigan davrda mazkur xo‘jalik yurituvchi subyektga ushbu Qonun 33-moddasi birinchi qismining ikkinchi va uchinchi xatboshilarida nazarda tutilgan turdosh xizmatlarni ko‘rsatganlarga;
xodimlari muassisning, ishtirokchining yaqin qarindoshlari yoki rahbarlik vazifalarini yoxud buxgalteriya hisobi va moliyaviy boshqaruv vazifalarini amalga oshiruvchi shaxsning tekshirilayotgan xo‘jalik yurituvchi subyekt audit qo‘mitasi a’zosining yaqin qarindoshlari bo‘lgan;
auditorlik tashkilotining yoki auditorning manfaatdorligi moliyaviy hisobot va u bilan bog‘liq moliyaviy axborot to‘g‘risida fikr bildirishga ta’sir ko‘rsatishi mumkin bo‘lgan manfaatlar to‘qnashuvi yuzaga kelgan taqdirda.
Auditorlik tashkiloti ketma-ket yetti yildan ko‘proq ayni bir xo‘jalik yurituvchi subyektning auditorlik tekshiruvini o‘tkazishga haqli emas.
Quyidagi tashkilotlar har yili majburiy auditorlik tekshiruvidan o‘tishi lozim:
aksiyadorlik jamiyatlari;
banklar va boshqa kredit tashkilotlari;
sug‘urta tashkilotlari;
investitsiya fondlari hamda yuridik va jismoniy shaxslarning mablag‘larini jamlovchi boshqa fondlar hamda ularning investitsiya aktivlarini ishonchli boshqaruvchilari;
manbalari yuridik va jismoniy shaxslarning ajratmalaridan iborat bo‘lgan xayriya, jamoat fondlari va boshqa fondlar;
ustav fondida (ustav kapitalida) davlatga tegishli ulushga ega bo‘lgan xo‘jalik yurituvchi subyektlar va davlat unitar korxonalari;
fond va tovar birjalari;
hisobot yili yakunlariga ko‘ra quyidagi shartlardan bir vaqtning o‘zida ikkitasiga javob bergan tijorat tashkilotlari: aktivlarining balans qiymati bazaviy hisoblash miqdorining yuz ming baravari miqdoridan ortiq, mahsulotlarni (ishlarni, xizmatlarni) realizatsiya qilishdan olingan tushumi bazaviy hisoblash miqdorining ikki yuz ming baravari miqdoridan ortiq, xodimlarining o‘rtacha yillik soni yuz nafardan ortiq bo‘lsa.
Quyidagi shartlarga muvofiq bo‘lgan auditorlik tashkilotlarining ushbu moddaning birinchi qismida ko‘rsatilgan tashkilotlarning majburiy auditorlik tekshiruvini o‘tkazishiga yo‘l qo‘yiladi:
shtatida kamida ketma-ket uch yillik uzluksiz ish stajiga yoki xalqaro buxgalter sertifikatiga ega bo‘lgan kamida ikki nafar auditorning mavjudligi;
auditorlik tashkilotining ishi sifatini tashqi nazoratdan o‘tkazish natijalariga ko‘ra, auditorlik faoliyati to‘g‘risidagi qonunchilikning buzilishi hollari mavjud emasligi.
Banklarning auditorlik tekshiruvi shtatida banklarning auditorlik tekshiruvlarini o‘tkazish huquqi uchun auditorning malaka sertifikatiga ega bo‘lgan kamida ikki nafar auditor mavjud bo‘lgan auditorlik tashkilotlari tomonidan o‘tkaziladi.
Ushbu moddaning birinchi qismida ko‘rsatilgan xo‘jalik yurituvchi subyektlar majburiy auditorlik tekshiruvi buyurtmachilari sifatida ish yuritadi.
Ushbu moddaning birinchi qismida ko‘rsatilgan xo‘jalik yurituvchi subyektlar majburiy auditorlik tekshiruvi o‘tkazilganidan keyin o‘n besh kun ichida, biroq hisobot yilidan keyingi yilning 15-iyunidan kechiktirmay, soliq organlariga auditorlik xulosasining ko‘chirma nusxasini taqdim etadi.
Majburiy auditorlik tekshiruvini qonunga muvofiq o‘tkazishdan bo‘yin tovlash xo‘jalik yurituvchi subyektning mansabdor shaxsiga nisbatan ma’muriy jazo qo‘llanilishiga sabab bo‘ladi.
Yillik moliyaviy hisobotning auditorlik tekshiruvini hisobot yilidan keyingi yilning 15-iyunigacha o‘tkazmaslik va auditorlik xulosasining yo‘qligi xo‘jalik yurituvchi subyektning majburiy auditorlik tekshiruvi o‘tkazilishidan bo‘yin tovlashi deb e’tirof etiladi.
Soliq organlari tomonidan ma’muriy jazo qo‘llanilganidan keyin kalendar yil tugaguniga qadar majburiy auditorlik tekshiruvini o‘tkazmaslik xo‘jalik yurituvchi subyektdan bazaviy hisoblash miqdorining yuz baravari miqdoridagi summada jarima undirishga sabab bo‘ladi. Xo‘jalik yurituvchi subyekt jarimani ixtiyoriy ravishda to‘lashdan bosh tortgan taqdirda, xo‘jalik yurituvchi subyektga nisbatan huquqiy ta’sir choralarini qo‘llash to‘g‘risidagi masala iqtisodiy sud tomonidan ko‘rib chiqiladi.
Jarimani to‘lash xo‘jalik yurituvchi subyektni majburiy auditorlik tekshiruvini o‘tkazishdan ozod qilmaydi.
Yuridik shaxs, uning mulkdori, ustav fondida (ustav kapitalida) kamida besh foiz miqdoridagi ulushga ega bo‘lgan ishtirokchilar va aksiyadorlar, shuningdek nazorat qiluvchi yoki huquqni muhofaza qiluvchi organlar tashabbus tarzidagi auditorlik tekshiruvining buyurtmachilari bo‘lishi mumkin.
Nazorat qiluvchi yoki huquqni muhofaza qiluvchi organlarning tashabbusiga ko‘ra auditorlik tekshiruvi auditorlik tashkiloti va ushbu organlar o‘rtasida tuzilgan shartnoma asosida o‘tkaziladi hamda mazkur shartnoma asosida haq to‘lanadi. Bunda nazorat qiluvchi yoki huquqni muhofaza qiluvchi organlar tomonidan ayni bir auditorlik tashkilotini ayni bir xo‘jalik yurituvchi subyektning faoliyatini ayni o‘sha asoslarga ko‘ra tekshirishga takroran jalb etishga yo‘l qo‘yilmaydi.
Tashabbus tarzidagi auditorlik tekshiruvini o‘tkazishga doir ishlarga haq to‘lash auditorlik tekshiruvini o‘tkazish tashabbusi bilan chiqqan shaxs yoki organ hisobidan amalga oshiriladi.
Tashabbus tarzidagi auditorlik tekshiruvini o‘tkazish predmeti, muddatlari hamda boshqa shartlari auditorlik tekshiruvining buyurtmachisi va auditorlik tashkiloti o‘rtasida tuziladigan auditorlik tekshiruvini o‘tkazish to‘g‘risidagi shartnomada belgilanadi.
O‘ziga nisbatan auditorlik tekshiruvi o‘tkazilayotgan xo‘jalik yurituvchi subyekt auditorlik tashkilotidan:
auditorlik xulosasini;
auditorlik xulosasida ifodalangan fikr yuzasidan tushuntirishlarni va auditorlik tashkilotining fikriga asos bo‘lgan normativ-huquqiy hujjatlar haqidagi axborotni;
buxgalteriya hisobini yuritish, moliyaviy hisobot tuzish hamda aniqlangan kamchiliklar va qoidabuzarliklarni to‘g‘rilash tartibi haqida maslahatlar olishga haqlidir.
O‘ziga nisbatan auditorlik tekshiruvi o‘tkazilayotgan xo‘jalik yurituvchi subyekt:
auditorlik tekshiruvi o‘tkazish to‘g‘risidagi shartnomada belgilangan muddatlarda auditorlik tekshiruvini o‘tkazish uchun auditorga shart-sharoitlarni yaratib berishi va unga zarur hujjatlarni taqdim etishi;
auditorlik xizmatlari ko‘rsatish to‘g‘risidagi shartnomadan kelib chiqadigan majburiyatlarga rioya etishi;
auditorlik tekshiruvi davomida aniqlangan qoidabuzarliklar to‘g‘risidagi axborotni ko‘rib chiqishi va mazkur axborot olingan sanadan e’tiboran o‘ttiz kundan kechiktirmay auditorlik tashkilotini natijalar haqida yozma shaklda xabardor qilishi;
auditorlik tekshiruvi jarayonida aniqlangan buxgalteriya hisobini yuritishga, moliyaviy hisobot tuzishga hamda soliqlar va yig‘imlarni hisoblab chiqarish tartibiga doir qoidabuzarliklarni bartaraf etishi shart.
Xo‘jalik yurituvchi subyekt ushbu Qonunga muvofiq amalga oshiriladigan auditorlik tekshiruvini o‘tkazishdan bosh tortish yoki unga to‘sqinlik qilish maqsadida biron-bir harakatni (harakatsizlikni) sodir etishga haqli emas.
Xo‘jalik yurituvchi subyekt qonunchilikka hamda auditorlik tashkiloti bilan tuzilgan auditorlik tekshiruvi o‘tkazish to‘g‘risidagi shartnomaga muvofiq boshqa huquqlarga ham ega bo‘lishi va uning zimmasida boshqa majburiyatlar ham bo‘lishi mumkin.
Tashabbus tarzidagi auditorlik tekshiruvining buyurtmachisi:
auditorlik tashkilotini mustaqil ravishda tanlashga;
tashabbus tarzidagi auditorlik tekshiruvining yo‘nalishi va hajmini belgilashga;
auditorning mulohazalari asoslanilgan normativ-huquqiy hujjatlar to‘g‘risidagi zarur axborotni auditorlik tashkilotidan olishga;
auditorlik xulosasini olishga haqli.
Tashabbus tarzidagi auditorlik tekshiruvining buyurtmachisi:
auditorlik tekshiruvini auditorlik tekshiruvi o‘tkazish to‘g‘risidagi shartnomada belgilangan muddatlarda o‘tkazish uchun auditorga tegishli shart-sharoitlar yaratishi;
auditorga zarur hujjatlarni taqdim etishi;
auditorlik tekshiruvi o‘tkazish to‘g‘risidagi shartnomaga muvofiq auditorlik tashkiloti xizmatlari haqini o‘z vaqtida to‘lashi shart.
Tashabbus tarzidagi auditorlik tekshiruvining buyurtmachisi qonunchilikka va auditorlik tekshiruvi o‘tkazish to‘g‘risidagi shartnomaga muvofiq boshqa huquqlarga ega bo‘lishi hamda uning zimmasida boshqa majburiyatlar bo‘lishi mumkin.
Moliyaviy hisobotning ishonchliligi va buxgalteriya hisobi to‘g‘risidagi qonunchilik talablariga muvofiqligi to‘g‘risida auditorlik tashkilotining yozma shaklda ifodalangan fikrini o‘z ichiga olgan hujjat auditorlik xulosasidir.
Auditorlik xulosasi raqamlangan, har bir sahifasi auditorlik tekshiruvini amalga oshirgan auditor (auditorlar) va auditorlik tashkilotining rahbari tomonidan imzolangan hamda unga auditorlik tashkilotining fikri qaysi moliyaviy hisobotga nisbatan ifodalangan bo‘lsa, o‘sha moliyaviy hisobot ilova qilingan bo‘lishi kerak.
Auditorlik xulosasining shakli va mazmuni auditorlik faoliyati standartlari bilan belgilanadi.
Auditorlik tekshiruvini o‘tkazmasdan tuzilgan yoxud auditorlik tekshiruvi natijalariga ko‘ra tuzilgan, biroq xo‘jalik yurituvchi subyektning auditorlik tekshiruvi jarayonida auditor (auditorlar) tomonidan olingan va o‘rganilgan hujjatlari mazmuniga muvofiq bo‘lmagan auditorlik xulosasi bila turib soxta tuzilgan deb hisoblanadi.
Auditorlik xulosasi sudning qonuniy kuchga kirgan qaroriga ko‘ra, bila turib soxta tuzilgan deb topiladi.
Bila turib soxta auditorlik xulosasini tuzish auditorlik tashkilotini Auditorlik tashkilotlarining reyestridan chiqarishga, auditorlik tashkiloti rahbari sertifikatining va auditorlik tekshiruvida ishtirok etgan auditorlar sertifikatlarining amal qilishini tugatishga, shuningdek aybdor shaxslarni qonunda belgilangan tartibda javobgarlikka tortishga sabab bo‘ladi.
Vakolatli davlat organi Auditorlik tashkilotlarining reyestrini elektron shaklda yuritadi, unda quyidagilar ko‘rsatiladi:
auditorlik tashkilotining nomi va joylashgan eri (pochta manzili);
auditorlik tashkilotining telefon raqami;
auditorlik tashkilotining elektron manzili va rasmiy veb-sayti (mavjud bo‘lgan taqdirda);
auditorlik tashkilotining soliq to‘lovchining identifikatsiya raqami;
auditorlik tashkiloti rahbarining va auditorlarining familiyasi, ismi, otasining ismi, ular sertifikatlarining raqami hamda olingan sanasi;
auditorlik tashkiloti Auditorlik tashkilotlarining reyestriga kiritilgan sana;
Auditorlik tashkilotlarining reyestridan chiqarilish asoslari va sanasi.
Auditorlik tashkilotlarining reyestridagi mavjud axborot tanishib chiqish uchun ochiqdir.
Belgilangan tartibda ro‘yxatga olingan auditorlik tashkiloti ma’lumotlarni Auditorlik tashkilotlarining reyestriga kiritish uchun vakolatli davlat organiga ma’lumotnomani va auditorlar mehnat daftarchalarining ko‘chirma nusxalarini (“Yagona milliy mehnat tizimi” idoralararo dasturiy-apparat kompleksidan ko‘chirmalarni) pochta orqali yoki elektron shaklda yuboradi. Ma’lumotnomada auditorlik tashkilotining nomi, pochta va elektron manzili, veb-sayti (mavjud bo‘lgan taqdirda), telefon aloqa raqami, soliq to‘lovchining identifikatsiya raqami ko‘rsatiladi.
Vakolatli davlat organi auditorlik tashkiloti tomonidan taqdim etilgan ma’lumotlarni ko‘rib chiqqanidan keyin besh ish kuni ichida auditorlik tashkilotini Auditorlik tashkilotlarining reyestriga kiritishni amalga oshiradi.
Vakolatli davlat organi auditorlik tashkiloti to‘g‘risidagi ma’lumotni quyidagi hollarda Auditorlik tashkilotlarining reyestriga kiritmaydi:
auditorlik tashkiloti tomonidan noto‘g‘ri ma’lumotlar taqdim etilganda;
auditorlik tashkiloti ushbu Qonunning 27-moddasi talablariga muvofiq bo‘lmaganda.
Auditorlik tashkiloti quyidagi hollarda Auditorlik tashkilotlarining reyestridan chiqariladi:
auditorlik tashkiloti tugatilganda;
auditorlik faoliyati bilan bog‘liq bo‘lmagan boshqa faoliyat turlari amalga oshirilganda yoki faoliyat turi o‘zgarganda;
ushbu Qonunning 34-moddasida nazarda tutilgan auditorlik tekshiruvini o‘tkazishdagi cheklovlar buzilganda;
bila turib soxta auditorlik xulosasi tuzilganda;
auditorlik xizmatlari ko‘rsatish chog‘ida olingan maxfiy axborot oshkor qilinganda;
auditorlik faoliyatini amalga oshirishda auditorlik tashkiloti javobgarligining sug‘urta polisi mavjud bo‘lmaganda;
auditorlik tashkiloti ishi sifatining tashqi nazorati o‘tkazilayotganda zarur hujjatlarni va axborotlarni vakolatli davlat organiga taqdim etmaganda.
Auditorlik tashkilotining Auditorlik tashkilotlari reyestridan chiqarilganligi to‘g‘risidagi ma’lumotlar ommaviy axborot vositalarida e’lon qilinishi, shuningdek vakolatli davlat organining rasmiy veb-saytida joylashtirilishi lozim.
Vakolatli davlat organi Auditorlar reyestrini yuritadi, unda quyidagilar ko‘rsatiladi:
auditorning familiyasi, ismi, otasining ismi;
jismoniy shaxsning shaxsiy identifikatsiya raqami;
auditorning ish joyi;
sertifikatning raqami, berilgan sanasi;
sertifikat olgan shaxsning familiyasi, ismi va imzosi, shuningdek sertifikat olingan sana va uning amal qilish muddati;
auditorning har yilgi malaka oshirish kurslaridan o‘tganligi to‘g‘risidagi ma’lumotlar;
xalqaro buxgalter sertifikatining (mavjud bo‘lgan taqdirda) nomi va berilgan sanasi;
sertifikatning amal qilish muddatini uzaytirish, sertifikatning amal qilishini tugatish, uni qayta rasmiylashtirish va uning dublikatini berish to‘g‘risidagi ma’lumotlar.
Vakolatli davlat organining rasmiy veb-saytiga Auditorlar reyestridagi tanishish uchun ochiq bo‘lgan ma’lumotlar joylashtiriladi, unda quyidagilar ko‘rsatiladi:
auditorning familiyasi, ismi, otasining ismi;
sertifikatning raqami, berilgan sanasi;
sertifikatning amal qilish muddati;
auditorlarning malakasini oshirish to‘g‘risidagi ma’lumotlar (yil yakunlariga ko‘ra);
sertifikatning amal qilishini tugatish va uning dublikatini berish to‘g‘risidagi ma’lumotlar.
Auditorlar ishi sifatining ichki nazorati auditorlik tashkiloti tomonidan amalga oshiriladigan, uning auditorlari va xodimlari tomonidan ushbu Qonun talablariga rioya etilishini ta’minlovchi tartib-taomillarga asoslangan tashkiliy chora-tadbirlar tizimidan iboratdir.
Auditorlar ishi sifatining ichki nazorati auditorlik tashkiloti tomonidan auditorlik faoliyati standartlariga binoan amalga oshiriladi va u auditorlik xizmatlari ko‘rsatish chog‘idagi majburiy shartdir.
Auditorlik tashkiloti ishi sifatining tashqi nazorati vakolatli davlat organi auditorlarning respublika jamoat birlashmalari bilan birgalikda amalga oshiradigan, auditorlik tashkilotlari tomonidan ushbu Qonun talablarini va auditorlik faoliyati standartlarini buzishlarni aniqlashga hamda kelgusida ularning oldini olishga qaratilgan chora-tadbirlar tizimidan iboratdir.
Auditorlik tashkiloti auditorlarning respublika jamoat birlashmasi tomonidan tashqi sifat nazoratidan ixtiyoriy asosda o‘tishi mumkin. Nazoratning mazkur turi ushbu Qonunga muvofiq vakolatli davlat organi tomonidan amalga oshiriladigan tashqi sifat nazoratini o‘tkazishning o‘rnini bosmaydi.
Auditorlik tashkiloti ishi sifatining tashqi nazorati natijalariga ko‘ra qoidabuzarliklar aniqlangan taqdirda, vakolatli davlat organi auditorlik tashkilotiga nisbatan quyidagi ta’sir choralarini qo‘llashga haqli:
aniqlangan qoidabuzarliklarni bartaraf etish majburiyatini auditorlik tashkilotining zimmasiga yuklaydigan va bunday qoidabuzarliklarni bartaraf etish muddatlarini belgilaydigan bildirishnoma chiqarish;
ushbu Qonun 43-moddasi birinchi qismining uchinchi, to‘rtinchi va beshinchi xatboshilarida nazarda tutilgan asoslarga ko‘ra sudga murojaat qilish;
ushbu Qonunning 29-moddasi talablarini muntazam ravishda (ikki martadan ortiq) buzganda auditorlik tashkilotini Auditorlik tashkilotlarining reyestridan chiqarish to‘g‘risida qaror qabul qilish.
Auditorlik tashkilotlari ishi sifatining tashqi nazorati natijalari aniqlangan qoidabuzarliklar yuzasidan ko‘rilgan choralar ko‘rsatilgan holda vakolatli davlat organining va auditorlar respublika jamoat birlashmalarining rasmiy veb-saytlarida e’lon qilinadi.
Auditorlik tashkiloti ishi sifatining tashqi nazoratini o‘tkazish muddati o‘n ish kunidan oshmasligi kerak.
Auditorlik tashkiloti ishi sifatining tashqi nazorati tavakkalchilik-tahlili natijasi va auditorlik tashkiloti tomonidan ushbu Qonun talablarining buzilishlarini sodir etish tavakkalchiligi darajasini (bundan buyon matnda tavakkalchilik darajasi deb yuritiladi) baholash yakunlari bo‘yicha o‘tkaziladi.
Tavakkalchilik darajasi uch toifaga ajratiladi:
qoidabuzarliklar sodir etilishi tavakkalchiligi yuqori bo‘lgan auditorlik tashkilotlari;
qoidabuzarliklar sodir etilishi tavakkalchiligi o‘rtacha bo‘lgan auditorlik tashkilotlari;
qoidabuzarliklar sodir etilishi tavakkalchiligi past bo‘lgan auditorlik tashkilotlari.
Tavakkalchilik darajasini tahlil qilish vakolatli davlat organi tomonidan har yili 1-fevralga qadar amalga oshiriladi, bundan auditorlik tashkiloti yoki auditorning harakatlari (harakatsizligi) ustidan jismoniy yoki yuridik shaxslarning murojaatlari kelib tushgan hollar mustasno.
Auditorlik tashkiloti ishi sifatining tashqi nazoratini o‘tkazishda auditorlik tashkilotining moliyaviy-xo‘jalik faoliyatiga aralashishga yo‘l qo‘yilmaydi.
Vakolatli davlat organida va auditorlarning respublika jamoat birlashmalarida mavjud bo‘lgan ma’lumotlar, shuningdek auditorlik tashkilotining hamda auditorlarning ishchanlik obro‘si to‘g‘risidagi axborot asosida quyidagi holatlar bo‘yicha tavakkalchilik darajasining tahlili amalga oshiriladi:
auditorlik tashkiloti tomonidan ushbu Qonunning 27 va 29-moddalari talablariga rioya etilishi;
auditorlik tashkilotining ushbu Qonun talablarini buzadigan harakatlari (harakatsizligi) ustidan jismoniy yoki yuridik shaxslarning murojaatlari mavjudligi;
auditorlik tashkilotining muassislari (ishtirokchilari) tarkibida ilgari auditorlik faoliyati to‘g‘risidagi qonunchilikni buzganlik uchun faoliyati tugatilgan auditorlik tashkilotining muassisi (ishtirokchisi) bo‘lgan jismoniy shaxslarning mavjudligi;
auditorlik tashkiloti ishi sifatining avvalgi tashqi nazorati yakunlari bo‘yicha past baho olganligi.
Auditorlik tashkiloti ishi sifatining asosiy ko‘rsatkichlari quyidagilardan iborat:
ichki nazoratning tizimi mavjudligi;
auditning xalqaro standartlariga, sifat nazoratiga, tahliliy tekshiruvlarga, turdosh xizmatlar ko‘rsatishga doir topshiriqlarga va Professional buxgalterning odob-axloq kodeksiga rioya etilishi;
jinoiy faoliyatdan olingan daromadlarni legallashtirishga, terrorizmni moliyalashtirishga va ommaviy qirg‘in qurolini tarqatishni moliyalashtirishga qarshi kurashish to‘g‘risidagi qonunchilikka rioya etilishi;
xalqaro auditorlik tashkilotlariga yoki assotsiatsiyalariga a’zolik;
auditorlik tekshiruvini o‘tkazish, turdosh xizmatlar ko‘rsatish uslubiyotining mavjudligi;
ko‘rsatilgan auditorlik xizmatlari natijalarining tegishli ravishda hujjatlashtirilishi;
auditorlik tekshiruvlarini o‘tkazish uchun yetarli miqdordagi mehnat va vaqt resurslari;
axborotga ishlov berish uchun dasturiy mahsulotlarni va axborot texnologiyalarini qo‘llash;
auditorlarning har yilgi malaka oshirish kurslaridan o‘tish;
ushbu Qonun talablari buzilishlarining mavjud emasligi;
jismoniy yoki yuridik shaxslarning shikoyatlari, shuningdek auditorlik tashkilotining faoliyati to‘g‘risida asoslangan salbiy fikrlar mavjud emasligi, shu jumladan ommaviy axborot vositalarida mavjud emasligi.
Vakolatli davlat organi qonunchilikka va O‘zbekiston Respublikasining xalqaro shartnomalariga muvofiq o‘z vakolatlari jumlasiga kiritilgan masalalar yuzasidan xalqaro tashkilotlar bilan auditorlik faoliyati sohasidagi hamkorlikni qo‘llab-quvvatlaydi hamda axborot almashishni amalga oshiradi.
Auditorlik faoliyatini amalga oshirishda yuzaga keladigan nizolar qonunchilikda belgilangan tartibda hal etiladi.
Auditorlik faoliyati to‘g‘risidagi qonunchilikni buzganlikda aybdor shaxslar belgilangan tartibda javobgar bo‘ladi.
1. O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining 2001-yil 12-mayda qabul qilingan “Amalga oshirilishi uchun litsenziyalar talab qilinadigan faoliyat turlarining ro‘yxati to‘g‘risida”gi 222-II-sonli Qarorining (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Axborotnomasi, 2002-yil, № 6-7, 105-modda; 2003-yil, № 1, 8-modda; O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalarining Axborotnomasi, 2006-yil, № 4, 154-modda; 2007-yil, № 7, 323-modda, № 9, 416-modda; 2009-yil, № 9, 330-modda; 2010-yil, № 9, 335, 341-moddalar, № 12, 470-modda; 2011-yil, № 12/2, 364-modda; 2012-yil, № 4, 105-modda, № 12, 336-modda; 2013-yil, № 4, 98-modda; 2014-yil, № 12, 343-modda; 2018-yil, № 1, 1, 4-moddalar, № 7, 431-modda, № 10, 670, 677-moddalar; 2019-yil, № 7, 389-modda, № 8, 471-modda, № 11, 792-modda; 2020-yil, № 1, 3, 4-moddalar, № 3, 203-modda) 1-ilovasiga quyidagi o‘zgartishlar kiritilsin:
o‘ttiz uchinchi xatboshisi chiqarib tashlansin;
o‘ttiz to‘rtinchi — oltmish ikkinchi xatboshilari tegishincha o‘ttiz uchinchi — oltmish birinchi xatboshilar deb hisoblansin.
2. Quyidagilar o‘z kuchini yo‘qotgan deb topilsin:
1) O‘zbekiston Respublikasining 1992-yil 9-dekabrda qabul qilingan “Auditorlik faoliyati to‘g‘risida”gi 734-XII-sonli Qonuni (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining Axborotnomasi, 1993-yil, № 1, 15-modda);
2) O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining 1992-yil 9-dekabrda qabul qilingan “Auditorlik faoliyati to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunini amalga kiritish tartibi haqida”gi 735-XII-sonli Qarori (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining Axborotnomasi, 1993-yil, № 1, 16-modda);
3) O‘zbekiston Respublikasining 1999-yil 15-aprelda qabul qilingan “O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartishlar va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida”gi 772-I-sonli Qonunining (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Axborotnomasi, 1999-yil, № 5, 124-modda) VI bo‘limi;
4) O‘zbekiston Respublikasining 2000-yil 26-mayda qabul qilingan “Auditorlik faoliyati to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuniga o‘zgartishlar va qo‘shimchalar kiritish haqida”gi 78-II-sonli Qonuni (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Axborotnomasi, 2000-yil, № 5-6, 149-modda);
5) O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining 2000-yil 26-mayda qabul qilingan “Yangi tahrirdagi “Auditorlik faoliyati to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunini amalga kiritish haqida”gi 79-II-sonli Qarori (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Axborotnomasi, 2000-yil, № 5-6, 150-modda);
6) O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining 2001-yil 12-mayda qabul qilingan “Amalga oshirilishi uchun litsenziyalar talab qilinadigan faoliyat turlarining ro‘yxati to‘g‘risida”gi 222-II-sonli Qaroriga (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Axborotnomasi, 2001-yil, № 11-12, 222-modda) 2-ilovaning 3-bandi;
7) O‘zbekiston Respublikasining 2002-yil 13-dekabrda qabul qilingan “O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartishlar va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida”gi 447-II-sonli Qonunining (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Axborotnomasi, 2003-yil, № 1, 8-modda) III bo‘limi;
8) O‘zbekiston Respublikasining 2006-yil 4-aprelda qabul qilingan “Tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirish uchun ruxsat berish tartib-taomillari turlari qisqartirilganligi hamda soddalashtirilganligi munosabati bilan O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida”gi O‘RQ-28-sonli Qonunining (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalarining Axborotnomasi, 2006-yil, № 4, 154-modda) 1-moddasi;
9) O‘zbekiston Respublikasining 2006-yil 10-oktabrda qabul qilingan “Tadbirkorlik subyektlarini huquqiy himoya qilish tizimi takomillashtirilganligi hamda ularning moliyaviy javobgarligi erkinlashtirilganligi munosabati bilan O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida”gi O‘RQ-59-sonli Qonunining (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalarining Axborotnomasi, 2006-yil, № 10, 536-modda) 3-moddasi;
10) O‘zbekiston Respublikasining 2007-yil 17-sentabrda qabul qilingan “Auditorlik faoliyati to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuniga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish haqida”gi O‘RQ-110-sonli Qonuni (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalarining Axborotnomasi, 2007-yil, № 9, 417-modda);
11) O‘zbekiston Respublikasining 2009-yil 9-sentabrda qabul qilingan “Qimmatli qog‘ozlar bozori to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuni qabul qilinganligi munosabati bilan O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartishlar kiritish haqida”gi O‘RQ-216-sonli Qonunining (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalarining Axborotnomasi, 2009-yil, № 9, 330-modda) 3-moddasi;
12) O‘zbekiston Respublikasining 2013-yil 30-aprelda qabul qilingan “O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida”gi O‘RQ-352-sonli Qonunining (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalarining Axborotnomasi, 2013-yil, № 4, 98-modda) 3-moddasi;
13) O‘zbekiston Respublikasining 2014-yil 14-mayda qabul qilingan “O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartish va qo‘shimcha | 32 | 63,452 |
Qonunchilik | O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining ayrim qarorlariga o‘zgartirishlar va qo‘shimcha kiritish, shuningdek ba’zilarini o‘z kuchini yo‘qotgan deb hisoblash to‘g‘risida (O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkama | O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi O‘simliklar karantini davlat inspeksiyasini tashkil etish to‘g‘risida” 2017-yil 30-avgustdagi PF-5174-son Farmonini hamda “O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi O‘simliklar karantini davlat inspeksiyasi faoliyatini tashkil etish to‘g‘risida” 2017-yil 30-avgustdagi PQ-3249-son qarorini bajarish yuzasidan, shuningdek o‘simliklar karantini davlat xizmati tizimini yanada takomillashtirish maqsadida Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
1. O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining 1-ilovaga muvofiq ayrim qarorlariga o‘zgartirishlar va qo‘shimcha kiritilsin.
2. O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining 2-ilovaga muvofiq ba’zi qarorlari o‘z kuchini yo‘qotgan deb hisoblansin.
3. Vazirliklar va idoralar o‘zlari qabul qilgan normativ-huquqiy hujjatlarni bir oy muddatda ushbu qarorga muvofiqlashtirsinlar.
4. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining o‘rinbosari — qishloq va suv xo‘jaligi vaziri Z.T. Mirzayev zimmasiga yuklansin.
2. Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 2-apreldagi 62-son qarori (O‘zbekiston Respublikasi QT, 2010-y., 4-son, 14-modda) bilan tasdiqlangan Vazirliklar, davlat qo‘mitalari va idoralarning budjetdan tashqari jamg‘armalariga yo‘naltirilayotgan davlat bojlari, yig‘imlar va soliq bo‘lmagan to‘lovlardan, ma’muriy va moliyaviy jazolardan ajratmalar miqdorlarining 29-pozitsiyasi quyidagi tahrirda bayon qilinsin:
3. Vazirlar Mahkamasining 2011-yil 17-noyabrdagi 305-son qarori (QHT, 2011-y., 45-46-son, 478-modda) bilan tasdiqlangan “Bir darcha” tamoyili bo‘yicha eksportga yetkazib berishlar bilan bog‘liq tartibotlarni amalga oshirish mexanizmi to‘g‘risida Vaqtinchalik nizom 6-bandi “v” kichik bandining birinchi xatboshidagi “O‘zbekiston Respublikasi Qishloq va suv xo‘jaligi vazirligi huzuridagi O‘zbekiston Respublikasi O‘simliklar karantini davlat bosh inspeksiyasi” so‘zlari “O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi O‘simliklar karantini davlat inspeksiyasi” so‘zlari bilan almashtirilsin.
1. Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasi O‘simliklar karantini davlat inspeksiyasini Qishloq va suv xo‘jaligi vazirligi huzuridagi O‘zbekiston Respublikasi O‘simliklar karantini bosh davlat inspeksiyasiga aylantirish to‘g‘risida” 1995-yil 5-dekabrdagi 449-son qarori (O‘zbekiston Respublikasi QT, 1995-y., 12-son, 47-modda).
2. Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining ayrim qarorlariga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritish va ayrimlarini o‘z kuchini yo‘qotgan deb hisoblash to‘g‘risida” 1999-yil 30-apreldagi 202-son qaroriga (O‘zbekiston Respublikasi QT, 1999-y., 4-son, 22-modda) 1-ilovaning 11-bandi.
3. Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining ayrim qarorlariga o‘zgartirishlar va qo‘shimcha kiritish to‘g‘risida (O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “Tadbirkorlik faoliyati sohasidagi ruxsat berish tartib-taomillari to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunini amalga oshirish chora-tadbirlari haqida” 2013-yil 15-avgustdagi 225-son qarori)” 2013-yil 8-oktabrdagi 276-son qaroriga (O‘zbekiston Respublikasi QT, 2013-y., 10-son, 72-modda) ilovaning 3-bandi.
4. Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining ayrim qarorlariga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritish, shuningdek ba’zilarini o‘z kuchini yo‘qotgan deb hisoblash to‘g‘risida (O‘zbekiston Respublikasining “O‘zbekiston Respublikasining Budjet kodeksini tasdiqlash to‘g‘risida” 2013-yil 26-dekabrdagi O‘RQ-360-son hamda “Soliq va budjet siyosatining 2016-yilga mo‘ljallangan asosiy yo‘nalishlari qabul qilinganligi munosabati bilan O‘zbekiston Respublikasining Soliq kodeksiga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida” 2015-yil 31-dekabrdagi O‘RQ-398-son qonunlari)” 2016-yil 26-apreldagi 122-son qaroriga 1-ilovaning 11-bandi. | 250 | 3,878 |
Qonunchilik | O‘zbekiston Respublikasi yer resurslari, geodeziya, kartografiya va davlat kadastri davlat qo‘mitasi huzuridagi davlat geodeziya nazorati inspeksiyasi to‘g‘risidagi, yerdan foydalanish va uni muhofaza qilish ustidan davlat nazorati to‘g‘risidagi, dav | O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasi Yer resurslari, geodeziya, kartografiya va davlat kadastri davlat qo‘mitasi faoliyatini tashkil etish to‘g‘risida” 2004-yil 19-oktabrdagi 483-son qarorini bajarish yuzasidan Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
1. Quyidagilar:
2. Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi Raisiga va viloyatlar hokimlariga qishloq xo‘jaligi yerlarini muhofaza qilish sohasidagi erga oid qonun hujjatlari talablariga rioya qilinishi, sug‘oriladigan ekin maydonlarining foydalanishdan chiqib ketishiga yo‘l qo‘ymaslik uchun shaxsiy javobgarlik yuklansin.
3. O‘zbekiston Respublikasi “Yergeodezkadastr” davlat qo‘mitasi ikki oy muddatda:
“O‘zavtoyo‘l” davlat-aksiyadorlik kompaniyasi bilan birgalikda — avtomobil yo‘llari;
“O‘zbekiston temir yo‘llari” davlat-aksiyadorlik kompaniyasi bilan birgalikda — temir yo‘llar;
“O‘zbekneftgaz” milliy-xolding kompaniyasi bilan birgalikda — neft-gaz yetkazib berish quvurlari;
O‘zbekiston aloqa va axborotlashtirish agentligi bilan birgalikda — aloqa obyektlari;
“O‘zbekenergo” davlat-aksiyadorlik kompaniyasi bilan birgalikda — energetika obyektlari;
O‘zbekiston Respublikasi Davlat geologiya qo‘mitasi, Gidrometeorologiya xizmati markazi, Qishloq va suv xo‘jaligi vazirligi, Davlat tabiatni muhofaza qilish qo‘mitasi, Fanlar akademiyasi bilan birgalikda — tabiiy xavf yuqori bo‘lgan zonalar;
O‘zbekiston Respublikasi “Sanoatkontexnazorat” davlat inspeksiyasi, Fanlar akademiyasi, Ichki ishlar vazirligi, Sog‘liqni saqlash vazirligi bilan birgalikda — texnogen xavf yuqori bo‘lgan zonalar davlat kadastrlarini yuritish tartibi to‘g‘risidagi nizomlarni ishlab chiqsin va tasdiqlash uchun Vazirlar Mahkamasiga kiritsin.
4. O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining 4-ilovaga muvofiq ayrim qarorlari o‘z kuchini yo‘qotgan deb hisoblansin, ba’zilariga o‘zgartirishlar kiritilsin.
5. Vazirliklar va idoralar bir oy muddatda o‘z normativ hujjatlarini mazkur qarorga muvofiqlashtirsinlar.
6. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish Agrosanoat va suv xo‘jaligi komplekslari masalalari axborot-tahlil departamentiga yuklansin.
1. Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Geodeziya va kartografiya boshqarmasi (“O‘zgeodeziya”) faoliyati masalalari to‘g‘risida” 1992-yil 24-martdagi 139-son qarori.
2. Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasi Davlat kadastrlari yagona tizimini tashkil etish va uni yuritish tartibi to‘g‘risidagi Nizomni tasdiqlash haqida” 1996-yil 17-iyuldagi 255-son qarori (O‘zbekiston Respublikasi QT, 1996-y., 7-son, 21-modda).
3. Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasida ko‘chmas mulk davlat kadastrini yuritish to‘g‘risida” 1997-yil 2-iyundagi 278-son qarorining 8-bandi.
4. Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining ba’zi qarorlariga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida” 1997-yil 7-avgustdagi 392-son qaroriga (O‘zbekiston Respublikasi QT, 1997-y., 8-son, 27-modda) ilovaning 1-bandi.
5. Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining qarorlarini o‘z kuchini yo‘qotgan deb hisoblash va ayrim qarorlariga o‘zgartirishlar hamda qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida” 1998-yil 25-dekabrdagi 534-son qarori.
6. Vazirlar Mahkamasining “Gidrotexnika inshootlarining xavfsizligi to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunini amalga oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 1999-yil 16-noyabrdagi 499-son qaroriga (O‘zbekiston Respublikasi QT, 1999-y., 11-son, 66-modda) 3-ilovaning 1-bandi. | 250 | 3,522 |
Qonunchilik | “O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida”gi QL-419-sonli O‘zbekiston Respublikasi qonuni loyihasi haqida | O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Qonunchilik palatasi qaror qiladi:
1. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan 2018-yil 19-sentabrda kiritilgan “O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida”gi QL–419-sonli O‘zbekiston Respublikasi qonuni loyihasi birinchi o‘qishda qabul qilinsin.
2. O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasining Qonunchilik va sud-huquq masalalari qo‘mitasi kelib tushgan tuzatishlarni hisobga olgan holda mazkur qonun loyihasini ikki oy ichida maromiga yetkazsin va ikkinchi o‘qishda Qonunchilik palatasi muhokamasiga kiritsin.
3. Ushbu qaror qabul qilingan kundan e’tiboran kuchga kiradi. | 167 | 710 |
Qonunchilik | Yaponiyaning yetakchi universitetlarida oʻqish uchun grantlar ajratildi | Vazirlar Mahkamasi 12.08.2020 yildagi «Oʻzbekiston Respublikasi vakillarining oʻqishini tashkil etish uchun Yaponiya Hukumati grantidan samarali foydalanish chora-tadbirlari toʻgʻrisida»gi 478-son qarorni qabul qildi.
Yaponiya хalqaro hamkorlik agentligi (JICA) tomonidan «Kadrlar tayyorlash uchun stipendiyalar taqdim etish loyihasi» doirasida Yaponiyaning yetakchi universitetlari magistraturasida:
28.08.2019 yildagi Oʻzbekiston Respublikasi Hukumati va JICA oʻrtasidagi Ayirboshlash notasi va Grant bitimiga muvofiq:
OOʻMTV grant boʻyicha hisob-kitob хizmati koʻrsatilganligi uchun Yaponiya tomoniga vositachilik хarajatlari uchun toʻlovni Oliy ta’lim muassasalarini rivojlantirish jamgʻarmasi mablagʻlari hisobiga amalga oshiradi.
TIV hamda IIVga loyihani amalga oshirishda ishtirok etuvchi хorijiy mutaхassislarga kirish vizalari konsullik yigʻimlari va boshqa yigʻimlar undirilmasdan rasmiylashtirilishini ta’minlash vazifasi topshirildi.
OOʻMTV, ITSVga boshqa manfaatdor organlar bilan birgalikda Yaponiyadan maqsadli oʻqib kelgan bitiruvchilarning ishga joylashishi holati monitoringini ta’minlash, uning natijalariga koʻra 3 yil mobaynida barcha bitiruvchilarni ish bilan ta’minlashning joriy holati toʻgʻrisidagi ma’lumotlarni Vazirlar Mahkamasiga taqdim etish vazifasi yuklatildi.
Hujjat Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasida e’lon qilingan va 13.08.2020 yildan kuchga kirgan.
Lola Abduazimova. | 71 | 1,416 |
Qonunchilik | “O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga qo‘shimcha va o‘zgartishlar kiritish to‘g‘risida”gi QL-453-sonli O‘zbekiston Respublikasi qonuni loyihasi haqida | O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasining Kengashi qaror qiladi:
1. O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasining deputatlari A. Saidov, Dj. Shirinov, I. Xodjiyev, A. Xamrakulov va R. Karimov tomonidan 2018-yil 24-dekabrda kiritilgan “O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga qo‘shimcha va o‘zgartishlar kiritish to‘g‘risida”gi QL-453-sonli O‘zbekiston Respublikasi qonuni loyihasini O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi ko‘rib chiqishi uchun qabul qilish mumkinligi to‘g‘risidagi Demokratik institutlar, nodavlat tashkilotlar va fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari qo‘mitasining xulosasi ma’lumot uchun qabul qilinsin.
2. Demokratik institutlar, nodavlat tashkilotlar va fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari qo‘mitasi ushbu qonun loyihasini O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasining majlisida birinchi o‘qishda ko‘rib chiqish uchun tayyorlasin.
3. Qonun loyihalarini va boshqa normativ-huquqiy hujjatlar loyihalarini ko‘rib chiqishni tashkil etish bo‘yicha muvofiqlashtiruvchi guruh mazkur qonun loyihasini Qonunchilik palatasida tayyorlash, ko‘rib chiqishning, shuningdek qabul qilishning barcha bosqichlarida kuzatib borishni ta’minlasin. | 167 | 1,260 |
Qonunchilik | “Sug‘urtalovchilar va qayta sug‘urtalovchilarning to‘lov qobiliyati to‘g‘risidagi nizomni tasdiqlash haqida”gi buyruqning muqaddimasiga o‘zgartirish kiritish to‘g‘risida | O‘zbekiston Respublikasining “Sug‘urta faoliyati to‘g‘risida”gi Qonuni, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 18-martdagi PQ-2847-son qarori bilan tasdiqlangan O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi to‘g‘risidagi nizomga muvofiq buyuraman:
1. O‘zbekiston Respublikasi moliya vazirining 2008-yil 22-apreldagi 41-son “Sug‘urtalovchilar va qayta sug‘urtalovchilarning to‘lov qobiliyati to‘g‘risidagi nizomni tasdiqlash haqida”gi buyrug‘ining (ro‘yxat raqami 1806, 2008-yil 12-may) (O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami, 2008-yil, 20-21-son, 178-modda) muqaddimasi quyidagi tahrirda bayon etilsin:
“O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2007-yil 10-apreldagi PQ-618-sonli “Sug‘urta xizmatlari bozorini yanada isloh qilish va rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qarorining ijrosini ta’minlash maqsadida va O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 18-martdagi PQ-2847-son qarori bilan tasdiqlangan O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi to‘g‘risidagi nizomga muvofiq buyuraman:”.
2. Mazkur buyruq rasmiy e’lon qilingan kundan e’tiboran kuchga kiradi. | 169 | 1,099 |
Qonunchilik | Diniy tashkilotlarni roʻyхatga olishni soddalashtirmoqchilar | «Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar toʻgʻrisida»gi Qonun (yangi tahriri) loyihasi Adliya vazirligi tomonidan manfaatdor idoralar bilan birgalikda ishlab chiqilib, muhokama qilish uchun taqdim etildi.
Qonun loyihasining asosiy maqsadi – Ommaviy inson huquqlari deklaratsiyasi, Fuqarolik va siyosiy huquqlar toʻgʻrisidagi хalqaro pakt va Oʻzbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi bilan kafolatlangan vijdon va din erkinligiga boʻlgan huquqni ta’minlash sohasidagi munosabatlarni tartibga solish.
Yangi tahrirdagi Qonun loyihasi 6 bob, 49 moddadan iborat boʻlib, unda amaldagi Qonun bilan solishtirganda quyidagi oʻzgartirish va yangiliklar nazarda tutilgan:
Vijdon erkinligini ta’minlash maqsadida Qonunning yangi tahririda amaldagi Qonundagi bir qator talablar bekor qilindi, хususan:
Qonun loyihasida quyidagilar ham qayd etilgan:
Yangi qonun loyihasi bilan belgilangan qoidalar Oʻzbekiston хalqaro shartnomalari talablariga toʻla muvofiq keladi.
Loyiha oʻzgartirilishi, unga qoʻshimchalar kiritilishi yoki rad etilishi mumkin.
Bahodir Qayumov. | 60 | 1,053 |
Qonunchilik | Sud-ekspertlik faoliyatini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida | O‘zbekiston Respublikasida sud-ekspertlik faoliyatini jadal rivojlantirish, nodavlat tashkilotlar tomonidan sud-ekspertlik faoliyatini amalga oshirishning huquqiy asoslarini shakllantirish maqsadida, shuningdek 2017 — 2021-yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasida belgilangan vazifalarga muvofiq:
1. O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligining nodavlat sud-ekspertiza tashkilotlarini tashkil etishga ruxsat berish va ularga 1-ilovadagi ro‘yxatga muvofiq sud ekspertizalarining ayrim turlarini o‘tkazish huquqini berish haqidagi taklifi ma’qullansin.
2. Belgilab qo‘yilsinki:
nodavlat sud-ekspertiza tashkilotlarining sud ekspertlari qayta tayyorlash va malaka oshirish kurslarini pullik asosda 2-ilovaga muvofiq davlat muassasalarida o‘taydilar;
sud ekspertizasi sohasida qayta tayyorlash va malaka oshirish kurslarini tamomlagan shaxslarga ularning kasbiy layoqatini va sud ekspertlariga tegishli ixtisoslik bo‘yicha qo‘yiladigan malaka talablariga muvofiqligini tasdiqlovchi sud eksperti sertifikati beriladi;
sud-ekspertiza sohasida kadrlarni tayyorlash oliy ta’lim muassasalarida dual ta’lim prinsipiga muvofiq bakalavriat yoki magistratura bosqichlarida ta’lim olayotgan davrda shartnoma asosida tegishli ekspertiza turlari bo‘yicha kamida olti oylik ekspertlar tayyorlash kurslarida amalga oshirilishi mumkin;
sud eksperti sertifikatini olgan shaxslar haqidagi ma’lumotlar O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligining rasmiy veb-saytida joylashtiriladigan Yagona reyestrga kiritiladi;
nodavlat sud-ekspertiza tashkilotlarining sud eksperti tomonidan qonunchilikda belgilangan tartibda sud eksperti sertifikatini olmasdan turib sud ekspertizasi o‘tkazilishiga yo‘l qo‘yilmaydi;
nodavlat sud-ekspertiza tashkilotlari sud ekspertizasini o‘tkazishda davlat sud-ekspertiza muassasalari kabi funksiyalarni amalga oshiradi, ular kabi huquqqa ega bo‘ladi, majburiyatlarni bajaradi va javobgar hisoblanadi;
sud ekspertizasini tayinlagan organ (shaxs) nodavlat sud-ekspertiza tashkiloti tomonidan o‘tkazilgan sud ekspertizasi xulosasiga qo‘shilmagan taqdirda, takroriy sud ekspertizasi faqat davlat sud-ekspertiza muassasalari tomonidan amalga oshiriladi;
O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi tomonidan uning rasmiy veb-saytida belgilangan tartibda joylashtiriladigan nodavlat sud-ekspertiza tashkilotlari reytingi yuritiladi.
3. 2019-2020-yillarda sud-ekspertlik faoliyatini yanada takomillashtirish bo‘yicha “Yo‘l xaritasi” 3-ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
4. O‘zbekiston Respublikasi adliya vaziriga:
O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi huzuridagi X. Sulaymonova nomidagi Respublika sud ekspertizasi markazi (keyingi o‘rinlarda — Markaz) va O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi tomonidan pullik xizmatlar ko‘rsatishdan kelib tushadigan va boshqa budjetdan tashqari mablag‘lar hisobidan Markazning yangi bo‘linmalarini tashkil etish va qo‘shimcha shtatlar birligini joriy qilish;
Markaz tomonidan bajariladigan ishlar, ko‘rsatiladigan xizmatlar bo‘yicha tariflar, narxlar va qiymatlarni mustaqil ravishda belgilash huquqi berilsin.
6. Belgilab qo‘yilsinki:
Markaz xodimlarining Yagona tarif setkasi bo‘yicha mehnatga haq to‘lashning tasdiqlangan razryadlariga ko‘ra lavozim maoshini belgilashda tarif koeffitsiyentlari bir yarim barobar miqdorda qo‘llaniladi;
ushbu bandda nazarda tutilgan tadbirlar bilan bog‘liq sarf-xarajatlar O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi va Markazning budjetdan tashqari mablag‘lari hisobidan amalga oshiriladi.
Markazga ko‘rsatilgan pullik xizmatlardan Budjet tashkilotlarini rivojlantirish jamg‘armasiga tushadigan mablag‘larning 50 foizigacha bo‘lgan qismini Markaz xodimlarini ijtimoiy himoya qilish va moddiy rag‘batlantirish tadbirlari uchun yo‘naltirishga ruxsat berilsin.
7. Ilmiy tadqiqotlar natijalarini sud-ekspertlik faoliyatiga tatbiq etish, sud ekspertizalarini o‘tkazish uslubiyotini takomillashtirish, davlat sud-ekspertiza muassasalarining kadrlar salohiyatini mustahkamlash sud-ekspertlik faoliyatini rivojlantirishning ustuvor yo‘nalishi etib belgilansin.
O‘zbekiston Respublikasi Fanlar Akademiyasining ilmiy-tadqiqot muassasalari va oliy ta’lim muassasalari Markazning tegishli bo‘lim va laboratoriyalariga 4-ilovaga muvofiq biriktirilsin.
O‘zbekiston Respublikasi Fanlar Akademiyasi, Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Markazga malakali mutaxassislar orasidan sud ekspertlarini tanlab olishda ko‘maklashsin.
8. Toshkent shahar hokimi O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi bilan birgalikda 2019-yil 1-martga qadar Markazning ixtisoslashtirilgan yangi binosi belgilangan tartibda foydalanishga qabul qilinishini ta’minlasin.
9. Tergovga qadar tekshiruv, surishtiruv va dastlabki tergovni amalga oshiruvchi organlar xodimlari sud ekspertining mustaqilligi tamoyillariga so‘zsiz rioya qilishlari hamda sud ekspertlarining professional faoliyatiga har qanday ko‘rinishlarda, shu jumladan ortiqcha byurokratik sansalorlik holatlarini yuzaga keltirish va asossiz chaqiruvlar orqali ta’sir ko‘rsatishga yo‘l qo‘ymaslik haqida qat’iy ogohlantirilsin.
10. Mazkur qarorning ijrosini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasining Bosh vaziri A.N. Aripov, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti maslahatchisining birinchi o‘rinbosari B.M. Mavlonov va O‘zbekiston Respublikasi adliya vaziri R.K. Davletov zimmasiga yuklansin. | 80 | 5,389 |
Qonunchilik | Foizlarni o‘stirmaslik to‘g‘risida nizomga qo‘shimchalar kiritish haqida | O‘zbekiston Respublikasining “O‘zbekiston Respublikasining Markaziy banki to‘g‘risida”gi Qonuniga muvofiq O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki Boshqaruvi qaror qiladi:
1. O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki Boshqaruvining 2003-yil 11-oktabrdagi 25/7-son qarori (ro‘yxat raqami 1304, 2004-yil 24-yanvar) (O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami, 2004-y., 4-son, 46-modda) bilan tasdiqlangan Foizlarni o‘stirmaslik to‘g‘risida nizomga ilovaga muvofiq qo‘shimchalar kiritilsin.
2. Mazkur qaror rasmiy e’lon qilingan kundan e’tiboran kuchga kiradi.
1. Quyidagi mazmundagi 51-band bilan to‘ldirilsin:
“51. O‘zbekiston Respublikasi “Bankrotlik to‘g‘risida”gi Qonunining 125-moddasiga muvofiq iqtisodiy sud tomonidan qarzdorni bankrot deb topish va tugatishga doir ish yuritishni boshlash to‘g‘risida qaror qabul qilingan paytdan e’tiboran qarzdorning barcha turdagi qarzlari bo‘yicha neustoyka (jarima, penya) va foizlarni hisoblash tugatiladi.”.
2. 6-band “kapitalizatsiyalash orqali” degan so‘zlardan keyin “aktivning” degan so‘z bilan to‘ldirilsin. | 72 | 1,069 |
Qonunchilik | O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASINING TELEKOMMUNIKATSIYA TARMOG‘INI RIVOJLANTIRISh (II BOSQICh) UChUN YaPONIYA XALQARO HAMKORLIK BANKINING IMTIYOZLI KREDITI MABLAG‘LARIDAN SAMARALI FOYDALANISh ChORA-TADBIRLARI TO‘G‘RISIDA | O‘zbekiston Respublikasi Hukumati bilan Yaponiya xalqaro hamkorlik banki (JBIC) o‘rtasida 1999-yil 14-dekabrdagi UZB — R4-sonli Kredit bitimida nazarda tutilgan O‘zbekiston Respublikasining telekommunikatsiya tarmog‘ini rivojlantirish loyihasini amalga oshirish uchun imtiyozli kredit mablag‘laridan samarali foydalanish maqsadida:
1. Quyidagilar ma’lumot uchun qabul qilinsin:
Yaponiya xalqaro hamkorlik bankining imtiyozli (12 692 mln yapon yenasi) krediti doirasida “O‘zbekiston Respublikasining telekommunikatsiya tarmog‘ini rivojlantirish (II bosqich)” loyihasini amalga oshirish davomida jami 2 738,0 mln yapon yenasi miqdoridagi mablag‘ tejab qolindi;
O‘zbekiston Aloqa va axborotlashtirish agentligi, moliya va iqtisodiyot vazirliklari, tashqi iqtisodiy aloqalar agentligining JBIC imtiyozli krediti mablag‘larini qayta taqsimlash va shu mablag‘larning o‘zlashtirishning uzil-kesil muddatini 2006-yilning 10-oktabrigacha uzaytirish to‘g‘risidagi, shuningdek tejalgan mablag‘lardan “O‘zbekiston Respublikasining telekommunikatsiya tarmog‘ini rivojlantirish (kengaytirish) (II bosqich)” loyihasini moliyalashtirish bo‘yicha ilovaga* muvofiq foydalanishning yo‘nalishlari to‘g‘risidagi takliflarini hisobga olgan holda Kredit bitimiga kiritilgan tuzatishlar Yaponiya xalqaro hamkorlik banki tomonidan ma’qullandi.
2. O‘zbekiston Aloqa va axborotlashtirish agentligi (A.Aripov), Tashqi iqtisodiy aloqalar agentligi (N.Najimov) mazkur Kredit bitimi doirasida tuzilgan kontraktlarga imtiyozli kreditning tejalgan mablag‘laridan foydalanishga doir qo‘shimcha bitimlar tuzilishi va ekspertizadan o‘tkazilishini belgilangan tartibda ta’minlasinlar.
3. Ushbu qarorning ijrosini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining o‘rinbosari A. Aripov zimmasiga yuklansin. | 212 | 1,779 |
Qonunchilik | AHOLIGA QONUN HUJJATLARIGA MUVOFIQ BEPUL TIBBIY YORDAM KO‘RSATAYOTGAN STATSIONAR DAVOLASh MUASSASALARI UChUN DORI-DARMON VOSITALARI VA TIBBIYOT BUYuMLARINI SOTIB OLISh TO‘G‘RISIDAGI NIZOMNI TASDIQLASh HAQIDA | O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1999-yil 14-yanvardagi 19-sonli “Dori-darmon vositalari va tibbiyot buyumlari sotishni tartibga solish to‘g‘risida”gi qaroriga (O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining QT, 1-son, 4-modda) muvofiq O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi va Sog‘liqni saqlash vazirligi qaror qiladi:
1. Ilova qilinayotgan Aholiga qonun hujjatlariga muvofiq bepul tibbiy yordam ko‘rsatayotgan statsionar davolash muassasalari uchun dori-darmon vositalari va tibbiyot buyumlarini sotib olish to‘g‘risidagi nizom tasdiqlansin.
2. Mazkur qaror O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligida davlat ro‘yxatidan o‘tkazilgan kundan boshlab o‘n kun o‘tgandan keyin kuchga kiradi.
Mazkur Nizom O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1999-yil 14-yanvardagi 19-sonli “Dori-darmon vositalari va tibbiyot buyumlari sotishni tartibga solish to‘g‘risida”gi qaroriga (O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining QT, 1-son, 4-modda) asosan ishlab chiqilgan hamda amaldagi qonun hujjatlariga muvofiq aholiga bepul tibbiy yordam ko‘rsatayotgan O‘zbekiston Respublikasining statsionar davolash muassasalari uchun dori-darmon vositalari va tibbiyot buyumlarini davlat budjeti mablag‘lari hisobiga sotib olish tartibini belgilaydi.
1. Amaldagi qonun hujjatlariga muvofiq aholiga bepul tibbiy yordam ko‘rsatayotgan statsionar (davolash-profilaktika va sanitariya-epidemiologiya) davolash muassasalari uchun davlat budjeti mablag‘lari hisobiga dori-darmon vositalari va tibbiyot buyumlarini sotib olish O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi, viloyatlar va Toshkent shahar sog‘liqni saqlash boshqarmalari, ularning shaharlar va tumanlardagi bo‘linmalari hamda tibbiyot-sanitariya xizmatlarining kafolatlangan hajmi doirasida aholiga bepul tibbiy yordam ko‘rsatilishini ta’minlaydigan yuridik shaxs maqomiga ega bo‘lgan davolash-profilaktika va sanitariya-epidemiologiya muassasalari (keyingi o‘rinlarda — buyurtmachilar deb yuritiladi) tomonidan amalga oshiriladi.
2. Tibbiyot-sanitariya xizmatlarining kafolatlangan hajmi quyidagilarni o‘z ichiga oladi:
a) shoshilinch, kechiktirib bo‘lmaydigan tibbiy yordam ko‘rsatish;
b) sog‘liqni saqlashning birlamchi bo‘g‘inida va bir qator davlat davolash-profilaktika muassasalarida, eng avvalo qishloq joylarda tibbiy xizmatlar ko‘rsatish;
v) bir qancha yuqumli kasalliklarga qarshi aholini immunizatsiya va vaksinatsiya qilish;
g) ijtimoiy ahamiyatga molik bo‘lgan kasalliklar va atrofdagilar uchun xavf tug‘diradigan kasalliklar(sil, onkologik, psixiatrik, narkologik, endokrinologik, infeksion, tanosil kasalligi, OITS, maxov va kasb kasalligiga chalingan bemorlar) bo‘yicha ixtisoslashtirilgan tibbiy yordam ko‘rsatish;
d) bolalarni tibbiy ko‘rikdan o‘tkazish va davolash (pullik kasalxonalardan tashqari);
e) chaqiriq komissiyalarining yo‘llanmalari bo‘yicha 15—17 yoshli o‘smirlarni va chaqiriq yoshdagi shaxslarni (18—27 yosh) tibbiy ko‘rikdan o‘tkazish va davolash;
j) tug‘ruqqa yordam berish xizmatlari (pullik muassasalardan tashqari);
z) davlat davolash-profilaktika muassasalarida imtiyozli toifaga kiruvchi mijozlarni (nogironlar, urush faxriylari, g‘irt yetimlar) davolash.
3. O‘zbekiston Respublikasi ham rezidentlari, ham norezidentlari bo‘lgan yuridik shaxslar aholiga amaldagi qonun hujjatlariga muvofiq bepul tibbiy xizmat ko‘rsatayotgan statsionar davolash muassasalari uchun dori-darmon vositalari va tibbiyot buyumlari yetkazib beruvchilari bo‘lishi mumkin.
4. O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi aholiga bepul tibbiy yordam ko‘rsatayotgan davolash-profilaktika va sanitariya-epidemiologiya muassasalarining buyurtmalari asosida xalqaro patentlanmagan nomlar bo‘yicha dori-darmon vositalariga hamda ushbu muassasalarining ixtisosli formulyarlariga kiritilgan farmatsevtika mahsulotlariga kelgusi yil uchun davlat buyutmasini tuzadi.
5. O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligining dori-darmon vositalari va tibbiyot buyumlarga davlat buyurtmasini ko‘rib chiqadi hamda buyurtma summasini kelgusi moliyaviy yil uchun Davlat budjeti loyihasiga kiritadi.
Navbatdagi moliyaviy yilga O‘zbekiston Respublikasining Davlat budjeti tasdiqlangandan keyin O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi ushbu maqsadlar uchun budjetdan ajratilgan mablag‘lar hajmini belgilangan tartibda O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligiga ma’lum qiladi.
6. Amaldagi qonun hujjatlariga muvofiq aholiga bepul tibbiy xizmat ko‘rsatish uchun dori-darmon vositalari va tibbiyot buyumlarini sotib olishga tayyorgarlik ko‘rish va sotib olish qonun hujjatlarida belgilangan tartibda ta’minlanadi.
7. O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi tomonidan tasdiqlanadigan ro‘yxat bo‘yicha shoshilinch tibbiy yordam ko‘rsatish uchun dori-darmon vositalarini va tibbiyot buyumlarini sotib olish, shuningdek, ularni davlat ehtiyojlari uchun import qilish, ushbu maqsadlar uchun budjetdan ajratilgan hajmlardan kelib chiqib, ochiq tender savdolarida amalga oshiriladi.
8. Narkoz uchun vaksinalar, zardoblar, preparatlar hamda narkotik moddalarni xarid qilish yopiq tender savdolarida amalga oshiriladi.
9. Dori-darmon vositalari va tibbiyot buyumlarini respublika ishlab chiqaruvchilaridan xarid qilish, qoidaga ko‘ra, davolash-profilaktika va sanitariya-epidemiologiya muassasalari tomonidan to‘g‘ridan to‘g‘ri shartnomalar bo‘yicha amalga oshiriladi.
Bitta shartnoma bo‘yicha qiymati 100 ming AQSh dollari ekvivalentidan ko‘p bo‘lgan dori-darmon vositalari va tibbiyot buyumlarini xarid qilish O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2000-yil 21-noyabrdagi 456-sonli qaroriga muvofiq tender asosida amalga oshiriladi.
10. Shifoxonalar uchun dori-darmon vositalari va tibbiyot buyumlari importi, odatda, chakana dorixonalarda sotiladigan dori preparatlari o‘ramlaridan farq qiladigan nostandart (angro) idishlarda amalga oshiriladi.
11. Dori-darmon vositalari va tibbiyot buyumlariga, shuningdek bepul tibbiy yordam ko‘rsatish uchun davolash-profilaktika va sanitariya-epidemiologiya muassasalarining ixtisosli formulyarlariga kiritilgan farmatsevtika mahsulotlariga ehtiyojni aniqlash, ularni davolash-profilaktika va sanitariya-epidemiologiya muassasalarida saqlash, ulardan foydalanish tartibi O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi tomonidan belgilanadi.
12. O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligining davolash-profilaktika va sanitariya-epidemiologiya muassasalarida mazkur Nizomning ijro etilishini ta’minlashni nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligining Nazorat inspeksiyasiga yuklanadi. | 207 | 6,680 |
Qonunchilik | ITSVning Rossiyadagi vakolatхonasining vazifalari belgilandi | Vazirlar Mahkamasi 26.07.2021 yildagi “Oʻzbekiston Respublikasi Investitsiyalar va tashqi savdo vazirligining Rossiya Federatsiyasidagi vakolatхonasi faoliyatini tashkil etish chora-tadbirlari toʻgʻrisida”gi 463-son qarorni qabul qildi.
Investitsiyalar va tashqi savdo vazirligining Moskva shahridagi vakolatхonasi Prezidentning "Oʻzbekiston Respublikasi va Rossiya Federatsiyasi oʻrtasidagi koʻp qirrali hamkorlikni yanada rivojlantirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida" 2021 yil 15 martdagi PQ-5026-son qaroriga muvofiq ta’sis etilgan.
Qabul qilingan hujjat bilan Vakolatхonaning asosiy vazifalari belgilandi:
Hujjat bilan Vakolatхonaning tuzilmasi va shtat jadvali (хodimlarning cheklangan soni 7 kishidan iborat), shuningdek, 2021 yilning 6 oyidagi uning хarajatlar smetasi tasdiqlandi.
Hujjat Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasida e’lon qilingan va 27.07.2021 yildan kuchga kirdi.
Lola Abduazimova. | 60 | 908 |
Qonunchilik | “O‘zbekinvest Interneshnl” va “AIG Uzbekinvest” qo‘shma sug‘urta kompaniyalarini tashkil qilish to‘g‘risida | “Chet el investitsiyalari va chet ellik investorlar faoliyatining kafolatlari to‘g‘risida”, “Sug‘urta faoliyati to‘g‘risida” O‘zbekiston Respublikasi qonunlari, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasida investitsiyalarning sug‘urta himoyasini ta’minlashga oid chora-tadbirlar to‘g‘risida” 1994-yil 13-apreldagi 206-son qaroriga muvofiq, mamlakatimiz va chet el investorlarining iqtisodiy manfaatlarini himoya qilishni ta’minlash, shuningdek, O‘zbekiston Respublikasida sug‘urtaning zamonaviy tizimini rivojlantirish maqsadida Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
1. “Amerikan Interneshnl Grup” (“AIG”) bilan:
b) ustav sarmoyasi 200 ming AQSh dollarini, shu jumladan:
“O‘zbekinvest” ulushi — 98 ming AQSh dollarini,
AIG ulushi — 102 ming AQSh dollarini tashkil etgan “AIG Uzbekinvest” obunaviy agentligi;
2. Quyidagilar asosiy vazifalari etib belgilansin:
“O‘zbekinvest Interneshnl” kompaniyasining O‘zbekiston Respublikasiga yo‘naltirilayotgan xususiy chet el investitsiyalarini siyosiy tavakkalchiliklardan sug‘urtaviy himoya qilishni ta’minlash;
“AIG Uzbekinvest” obunaviy agentligining sug‘urta shartnomalarini ekspertiza qilish va tuzish bo‘yicha “O‘zbekinvest Interneshnl” kompaniyasining agentligi funksiyalarini amalga oshirish;
4. O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi “O‘zbekinvest Interneshnl” kompaniyasi va “AIG-O‘zbekinvest” obunaviy agentligini, ro‘yxatdan o‘tkazilgandan keyin 30 kun mobaynida ularning ustav sarmoyalariga badallar summasining 5 foizi miqdorida dastlabki ulush to‘lovini hamda ustav sarmoyasidagi “O‘zbekinvest” ulushini qolganini teng miqdordagi ulushlar bilan bir yil mobaynida Respublika valyuta fondi hisobidan to‘lasin.
5. Ma’lumot uchun qabul qilinsinki:
ustav sarmoyasining tuzilmasiga muvofiq “O‘zbekinvest — Interneshnl” kompaniyasi direktorlari Kengashining 5 a’zosidan 4 nafari O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi tomonidan tayinlanadi;
“O‘zbekinvest Interneshnl” kompaniyasi aktivlarini boshqa strategiyasi va shakllari uning direktorlar Kengashi tomonidan belgilanadi.
8. O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi, Tashqi iqtisodiy aloqalar, investitsiyalar va savdo vazirligi, Tashqi iqtisodiy milliy faoliyat banki, “O‘zbekinvest” kompaniyasi, yetakchi chet el sug‘urta kompaniyalarini jalb etgan holda, kelgusida qo‘shma sug‘urta kompaniyalarini tashkil qilish ishlarini davom ettirsinlar.
9. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining o‘rinbosarlari R.S. Azimov va E.M. G‘aniyev zimmasiga yuklansin. | 107 | 2,548 |
Qonunchilik | Pandemiya tufayli savdo cheklanmoqda | Cheklov choralari joriy etilishi haqida koronavirus info Telegram-kanali хabar berdi.
Toshkent shahridagi barcha nooziq-ovqat tovarlari bozorlari va savdo komplekslari oʻz ishini toʻхtatib turadi. Dehqon bozorlari, supermarketlar, oziq-ovqat doʻkonlari ishlashni davom ettiradi.
Birinchi bosqichda Toshkent shahrida, keyinchalik bosqichma-bosqich Nukus shahri, viloyat va tuman markazlarida joylashgan barcha yirik dehqon bozorlari va savdo majmualari (supermarket, gipermarket va boshqalar) kirish-chiqish joylarini tegishli mutaхassislar bilan ta’minlagan holda teplovizorlar va antiseptik vositalar bilan jihozlanadi. | 36 | 620 |
Qonunchilik | “O‘zbekiston Milliy teleradiokompaniyasini signal uzatishning raqamli formatiga o‘tish uchun zamonaviy multimediya uskunalari bilan jihozlash” loyihasini amalga oshirishni ta’minlash yuzasidan qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida | O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasida raqamli teleko‘rsatuvga texnik va texnologik jihatdan o‘tishning Davlat dasturi to‘g‘risida” 2012-yil 17-apreldagi PQ-1741-sonli qarori hamda “Signal uzatishning raqamli formatiga o‘tish uchun O‘zbekiston Milliy teleradiokomapaniyasini zamonaviy multimediya uskunalari bilan qo‘shimcha jihozlash qo‘shimcha chora- tadbirlari to‘g‘risida” 2017-yil 27-iyundagi PQ-3098-sonli qarori ijrosini ta’minlash maqsadida:
1. Ma’lumot uchun qabul qilinsinki, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Signal uzatishning raqamli formatiga o‘tish uchun O‘zbekiston Milliy teleradiokomapaniyasini zamonaviy multimediya uskunalari bilan qo‘shimcha jihozlash qo‘shimcha chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2017-yil 27-iyundagi PQ-3098-sonli qaroriga muvofiq O‘zbekiston Milliy teleradiokompaniyasi tomonidan “BFE Studio und Median Systeme Gmbh” (Germaniya) kompaniyasi bilan qo‘shimcha barcha uskunalar kompleksini yetkazib berish, montaj qilish, sozlash va ishga tushirish bo‘yicha 4,5 million yevro miqdoridagi uskunalarni yetkazib berish sharti bilan tuzilgan import shartnomasiga qo‘shimcha bitim tuzilgan bo‘lib, loyihani bir yil mobaynida kafolatlash va kafolatdan keyingi texnik xizmat ko‘rsatish hamda ekspertlar kuzatuvida bo‘lishning tegishli muddatlari berilishini hisobga olgan holda jami ishlar 2018-yilning 1-mayiga qadar to‘liq topshirilishi nazarda tutiladi.
2. Quyidagilar:
Vazirlar Mahkamasining 2016-yil 14-oktabrdagi 340-sonli qarori bilan tasdiqlangan “Signal uzatishning raqamli formatiga o‘tish uchun O‘zbekiston Milliy teleradiokomapaniyasini zamonaviy multimediya uskunalari bilan jihozlash” loyihasining tuzatishlar kiritilgan texnik-iqtisodiy hisob-kitobi asosiy texnik-iqtisodiy parametrlari bilan 1-ilovaga muvofiq;
O‘zbekiston Respublikasi Tiklanish va taraqqiyot jamg‘armasining (keyingi o‘rinlarda — Jamg‘arma) “Asaka” aksiyadorlik tijorat banki (keyingi o‘rinlarda — “Asaka” ATB) tomonidan qayta moliyalashtiriladigan foizsiz kreditini so‘ndirishning prognoz jadvali 2-ilovaga muvofiq;
O‘zbekiston Milliy teleradiokomapaniyasi bojxona to‘lovlaridan ozod qilingan holda (bojxona rasmiylashtiruvi uchun yig‘imlar bundan mustasno) olib keladigan uskunalar, materiallar va ehtiyot qismlar ro‘yxati 3-ilovaga* muvofiq tasdiqlansin.
3. O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot vazirligi, Tashqi savdo vazirligi va Davlat bojxona qo‘mitasi ushbu qarorning 3-ilovasida* ko‘rsatilgan va O‘zbekiston Milliy teleradiokomapaniyasi tomonidan olib kelinadigan uskunalar, materiallar va ehtiyot qismlar respublikamizda ishlab chiqarilmasligi to‘g‘risida bergan xulosalari ma’lumot uchun qabul qilinsin.
4. O‘zbekiston Milliy teleradiokomapaniyasi “Asaka” ATB bilan birgalikda Signal uzatishning raqamli formatiga o‘tish uchun O‘zbekiston Milliy teleradiokomapaniyasini zamonaviy multimediya uskunalari bilan qushimcha ta’minlash Jamg‘armasi tomonidan ajratilayotgan kreditdan maqsadli va samarali foydalanilishi ustidan qattiq nazoratni ta’minlasin.
5. O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot vazirligi va Moliya vazirligi “Signal uzatishning raqamli formatiga o‘tish uchun O‘zbekiston Milliy teleradiokomapaniyasini zamonaviy multimediya uskunalari bilan jihozlash” loyihasi O‘zbekiston Respublikasining 2018-yilgi Investitsiya dasturiga belgilangan tartibda kiritilishini ta’minlasin.
6. Vazirlar Mahkamasining “Signal uzatishning raqamli formatiga o‘tish uchun O‘zbekiston Milliy teleradiokomapaniyasini zamonaviy multimediya uskunalari bilan jihozlash” loyihasini amalga oshirishni ta’minlash chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2016-yil 14-oktabrdagi 340-sonli qarori 2-bandining ikkinchi va uchinchi xatboshilari, shuningdek, qarorning 1- va 2-ilovalari o‘z kuchini yo‘qotgan deb hisoblansin.
7. Mazkur qarorning ijrosini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasining Bosh vaziri A.N. Aripov, O‘zbekiston Milliy teleradiokomapaniyasi raisi A.D. Xodjayev va O‘zbekiston Respublikasi Davlat bojxona qo‘mitasi raisi V.M. Toxiriy zimmasiga yuklansin. | 231 | 4,009 |
Qonunchilik | Aholiga ijtimoiy yordam berish avtomatlashtiriladi | Vazirlar Mahkamasining 13.04.2019 yildagi 308-qarori bilan idoralararo elektron oʻzaro hamkorlikni qoʻllagan holda aholini ijtimoiy himoya qilish tizimini takomillashtirish boʻyicha chora-tadbirlar qabul qilindi.
Davlat tomonidan ijtimoiy хizmatlar koʻrsatish sohasiga byudjetdan tashqari Pensiya jamgʻarmasi uning egasi va foydalanuvchisi hisoblanadigan “Ijtimoiy himoya yagona reyestri” aхborot tizimi (keyingi oʻrinlarda – Tizim) joriy etilmoqda. Uning yordamida aholiga yordam berish tartib-taomillari avtomatlashtiriladi va ijtimoiy хizmatlar olish uchun murojaat qiluvchilar va oluvchilar toʻgʻrisida yagona ma’lumotlar bazasi shakllantiriladi.
Bundan tashqari, tizim quyidagilarni nazarda tutadi:
Tizimga tasdiqlangan roʻyхat boʻyicha davlat organlari va tashkilotlari ma’lumotlar bazalariga onlayn-kirish taqdim etiladi. Shu yerning oʻzida idoralararo elektron oʻzaro hamkorlik orqali ayirboshlanadigan ma’lumotlar koʻrsatilgan.
Ma’lumotlar bazalari mavjud boʻlmagan davlat organlari ularni shu yil oхirigacha shakllantiradilar. Bu vaqtga qadar Tizim Idoralararo integratsiya platformasi orqali soʻrovga muvofiq ulardan aхborot oladi.
Tizim bosqichma-bosqich 2019-2020 yillarda tasdiqlangan Chora-tadbirlar rejasiga asosan joriy etiladi.
Yangi Tizimni sinash Sirdaryo viloyatida boshlanadi
Shu yilning 1 oktyabridan Sirdaryo viloyatining kam ta’minlangan oilalariga avtomatlashtirilgan tarzda ijtimoiy nafaqalar va moddiy yordam tayinlash boʻyicha pilot loyihasi ishga tushiriladi. Buning uchun 2019 yil 1 oktyabrdan amalga kiritiladigan vaqtinchalik nizom tasdiqlandi. Bunda mazkur sanagacha tayinlangan ijtimoiy nafaqalarni toʻlash Vazirlar Mahkamasining 2013 yil 15 fevraldagi 44-son qarori bilan tasdiqlangan amaldagi Nizomga asosan amalga oshiriladi. Pensiya jamgʻarmasiga uni amalga oshirish davriga berilgan Mehnat vazirligi inspektorlari (12 sht. birligi) pilot loyihasining monitoringi bilan shugʻullanadi.
Bolali oilalarga nafaqalar, bola parvarishi boʻyicha nafakalar yoki moddiy yordam olish uchun viloyat aholisi quyidagi usullardan biri orqali ariza berishlari kerak:
Ariza shakliga quyidagi ma’lumotlar kiritiladi:
Hujjat Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasida e’lon qilingan va 15.04.2019 yildan kuchga kirdi.
Lenara Xikmatova. | 50 | 2,260 |
Qonunchilik | O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Daniya Qirolligi Parlamenti (Folketing) bilan hamkorlik bo‘yicha parlamentlararo guruhini tashkil etish to‘g‘risida | “O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasining Reglamenti to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunining 341-moddasi va “O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senatining Reglamenti to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunining 331-moddasiga muvofiq O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasining Kengashi va O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senatining Kengashi qaror qiladilar:
1. O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Daniya Qirolligi Parlamenti (Folketing) bilan hamkorlik bo‘yicha parlamentlararo guruhi quyidagi tarkibda tashkil etilsin:
2. Ushbu Qo‘shma qaror tegishli davlat organlariga ma’lumot uchun yuborilsin.
3. Ushbu Qo‘shma qaror qabul qilingan kundan e’tiboran kuchga kiradi. | 157 | 743 |
Qonunchilik | O‘zbekiston Respublikasida 2022-yilda aholini ro‘yxatga olishni o‘tkazish konsepsiyasini tasdiqlash to‘g‘risida | O‘zbekiston Respublikasi aholisi va uning farovonligi to‘g‘risidagi ishonchli ma’lumot uzoq muddatli prognozlar va davlatning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish maqsadli dasturlarini, yangi ish o‘rinlari tashkil etish va aholi bandligini ta’minlash dasturlarini ishlab chiqish, barqaror rivojlanish Milliy maqsadlari indikatorlarini shakllantirish, mehnat resurslari joylashuvi va ulardan foydalanish jarayonlarini o‘rganish, ilmiy tadqiqotlar olib borish uchun muhim poydevor hisoblanadi.
Birlashgan Millatlar Tashkiloti 2015-yil 10-iyundagi “2020-yilda aholi va uy-joy fondini ro‘yxatga olish borasidagi prinsiplar va tavsiyalar” rezolyutsiyasiga tayanib, a’zo-davlatlarni 2020-yilda Butunjahon aholi va uy-joy fondini ro‘yxatga olish dasturi doirasida aholi va uy-joy fondini ro‘yxatga olishga taalluqli xalqaro va hududiy tavsiyalarni inobatga olgan holda kamida bir marta aholi va uy-joy fondini ro‘yxatga olishni o‘tkazishni qat’iy da’vat etadi.
Mustaqillik yillarida O‘zbekiston Respublikasida aholini ro‘yxatga olish o‘tkazilmagan. Aholi soniga, yosh-jins tarkibiga keskin ta’sir ko‘rsatgan o‘zgarishlar, respublika hududidagi aholi joylashuvi xususiyatlari va boshqa ijtimoiy-demografik o‘ziga xosliklar aholining joriy hisobiga oid mavjud ma’lumotlarni qo‘llashni sezilarli darajada cheklamoqda.
Birlashgan Millatlar Tashkiloti 2020-yilda Butunjahon aholi va uy-joy fondini ro‘yxatga olish dasturini ko‘llab-quvvatlashini e’tiborga olgan holda, shuningdek, aholi sonining aniq hisoblab chiqilishini ta’minlash, aniq belgilab qo‘yilgan yagona hisobga olish davrida aholining jinsi, yoshi, oilaviy ahvoli, ma’lumoti, hayot darajasi, yashash sharoiti, bandligi, millati, fuqaroligi hamda boshqa demografik, ijtimoiy-iqtisodiy xususiyatlari bo‘yicha yakka tartibda hisobga olish va batafsil tavsiflash maqsadida:
1. O‘zbekiston Respublikasida 2022-yilda aholini ro‘yxatga olish o‘tkazilsin.
2. Quyidagilar:
O‘zbekiston Respublikasida 2022-yilda aholini ro‘yxatga olishni o‘tkazish konsepsiyasi 1-ilovaga muvofiq;
O‘zbekiston Respublikasida 2022-yilda aholini ro‘yxatga olishni o‘tkazishga doir kompleks chora-tadbirlar dasturi 2-ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
3. Quyidagilar:
O‘zbekiston Respublikasida 2022-yilda aholini ro‘yxatga olishni o‘tkazishga ko‘maklashish bo‘yicha respublika komissiyasi 3-ilovaga muvofiq tarkibda;
Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklari huzuridagi O‘zbekiston Respublikasida 2022-yilda aholini ro‘yxatga olishni o‘tkazishga ko‘maklashish bo‘yicha hududiy komissiyalar tashkil etilsin, ularning namunaviy tarkibi 4-ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
4. Belgilab qo‘yilsinki:
a) O‘zbekiston Respublikasida 2022-yilda aholini ro‘yxatga olishni o‘tkazishga ko‘maklashish bo‘yicha respublika komissiyasining asosiy vazifalari etib kuyidagilar belgilansin:
aholini ro‘yxatga olishga tayyorgarlik ko‘rish va uni o‘tkazish bilan bog‘liq tadbirlarning o‘z vaqtida va sifatli bajarilishini ta’minlash;
aholini ro‘yxatga olishni o‘tkazishga vakolatli organ hamda boshqa davlat va xo‘jalik boshqaruvi organlari, mahalliy ijro etuvchi hokimiyat organlari o‘rtasidagi o‘zaro hamkorlikni muvofiqlashtirish;
aholini ro‘yxatga olishga tayyorgarlik ko‘rish va uni o‘tkazish jarayonini nazorat qilish;
aholini ro‘yxatga olishga tayyorgarlik ko‘rish va uni o‘tkazishni moliyalashtirish, materiallarni qayta ishlashni tashkil etish va yakuniy natijalarni e’lon qilish masalalari bo‘yicha takliflarni ko‘rib chiqish;
aholini ro‘yxatga olishni o‘tkazishda ishtirok etish uchun jismoniy va yuridik shaxslarni ularning mehnatiga haq to‘lash masalalarini hal qilgan holda jalb etishni tashkil etish;
tashkilotlarni ularning mulkchilik shaklidan qat’i nazar aholini ro‘yxatga olishga tayyorgarlik ko‘rish va uni o‘tkazish bilan bog‘liq ishlarga, shuningdek, xalqaro tashkilotlar bilan hamkorlikni faollashtirish va hamkorlik samaradorligini oshirish bo‘yicha takliflar ishlab chiqishga jalb qilish masalalarini ko‘rib chiqish;
b) Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklari huzuridagi O‘zbekiston Respublikasida 2022-yilda aholini ro‘yxatga olishni o‘tkazishga ko‘maklashish bo‘yicha hududiy komissiyalarning asosiy vazifalari etib quyidagilar belgilansin:
hududlarda aholini ro‘yxatga olishga tayyorgarlik ko‘rish va uni o‘tkazish bo‘yicha ishlarni aniq chora-tadbirlar va mas’ul ijrochilarni ko‘rsatgan holda tashkil etish;
hududlarda aholini ro‘yxatga olishga tayyorgarlik ko‘rish va uni o‘tkazish uchun qulay shart-sharoitlar yaratish bilan bog‘liq masalalar yuzasidan, shuningdek, aholini ro‘yxatga olishni o‘tkazish bo‘yicha vakolatli organ hududiy bo‘linmalarini va bu jarayonga jalb qilingan boshqa tashkilotlarni moddiy-texnik ta’minlanganligini mustahkamlash masalalari bo‘yicha takliflar ishlab chiqish;
hududlarda aholini ro‘yxatga olishga tayyorgarlik ko‘rish va uni o‘tkazish bo‘yicha kompleks ishlar bajarilishini nazorat qilish;
hududlarda aholini ro‘yxatga olishga tayyorgarlik ko‘rish va uni o‘tkazishga jismoniy va yuridik shaxslarni jalb etish hamda ishtirok etganlarni rag‘batlantirish.
5. O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasi, Iqtisodiyot va sanoat vazirligi, Moliya vazirligi, Ichki ishlar vazirligi, Adliya vazirligi boshqa manfaatdor vazirlik va idoralar bilan birgalikda 2019-yil 1-iyulga qadar muddatda quyidagilarni nazarda tutuvchi O‘zbekiston Respublikasining “Aholini ro‘yxatga olish to‘g‘risida”gi Qonuni loyihasini ishlab chiqsin va Vazirlar Mahkamasiga kiritsin:
aholini ro‘yxatga olishni o‘tkazishning maqsadlari, tartibi, davri va muddatlari;
ilg‘or xorijiy amaliyotda qabul qilingan zamonaviy texnologiya va uslubiyotlar asosida aholini ro‘yxatga olishni tashkil etish va o‘tkazish;
aholini ro‘yxatga olishni tashkil etish va o‘tkazishda davlat hokimiyati va boshqaruvi organlarining ishtiroki, ularning vazifalari, funksiyalari hamda javobgarligini ko‘rsatish;
aholini ro‘yxatga olishni tashkil etish va o‘tkazishda jismoniy hamda yuridik shaxslarning ishtiroki, ular mehnatiga haq to‘lashning aniq mexanizmlari va manbalarini belgilash;
aholini ro‘yxatga olish yakunlarini amalga oshirish bo‘yicha tashkiliy-amaliy, huquqiy, iqtisodiy va boshqa chora-tadbirlar.
6. O‘zbekiston Milliy axborot agentligi, O‘zbekiston Milliy teleradiokompaniyasi, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi ommaviy axborot vositalarida ushbu Farmonning maqsad hamda vazifalarini keng yoritish bo‘yicha chiqishlar va mavzuga oid ko‘rsatuvlarni tashkil etsin.
7. Vazirliklar va idoralar, mahalliy ijro etuvchi hokimiyat organlari, tegishli komissiyalar rahbarlari mazkur Farmonda nazarda tutilgan vazifalarning o‘z vaqtida, to‘liq va sifatli bajarilishi uchun shaxsan javobgarligi belgilab qo‘yilsin.
8. Mazkur Farmonning ijrosini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasining Bosh vaziri A.N. Aripov, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi rahbari Z.Sh. Nizomiddinov va O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining o‘rinbosari — moliya vaziri J.A. Qo‘chqorov zimmasiga yuklansin.
1. O‘zbekiston Respublikasida 2022-yilda aholini ro‘yxatga olishni o‘tkazish konsepsiyasi (keyingi o‘rinlarda Konsepsiya deb yuritiladi) aholini ro‘yxatga olishni o‘tkazishning maqsadi, asosiy vazifalari, bosqichlarini belgilaydi.
2. Aholini ro‘yxatga olish mamlakatda yashovchi barcha aholiga tegishli bo‘lgan demografik, iqtisodiy va ijtimoiy ma’lumotlarni yig‘ish, umumlashtirish, baholash, tahlil qilish va e’lon qilishning yagona jarayonini o‘z ichiga olib, aholi to‘g‘risidagi ma’lumotlarning asosiy manbai hisoblanadi va u kelgusi 10 — 30 yillik rivojlanishning prognoz ko‘rsatkichlarini hisoblash uchun ishonchli poydevor yaratadi, hududlarni rivojlantirish va jamiyatning ijtimoiy himoyaga muhtoj qatlamlariga yordam ko‘rsatish bo‘yicha siyosiy va boshqaruv qarorlarini qabul qilish uchun zarur ma’lumotlarni olish imkonini beradi. U aholi sonini ishonchli hisoblash, shuningdek, aniq belgilab qo‘yilgan yagona hisobga olish davrida aholining jinsi, yoshi, oilaviy ahvoli, ma’lumoti darajasi, yashash sharoiti, bandligi, millati, fuqaroligi hamda boshqa demografik, ijtimoiy va iqtisodiy xususiyatlari bo‘yicha yakka tartibda hisobga olish va batafsil tavsiflashning universal usulini ishga solgan holda rasmiy statistika tizimida asosiy rol o‘ynaydi.
3. Aholini ro‘yxatga olishni tashkil etish:
respublika darajasida;
Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahri darajasida;
tumanlar va shaharlar darajasida amalga oshiriladi.
4. O‘zbekiston Respublikasi hududida yaxlit va xar bir ma’muriy-hududiy birlik bo‘yicha aniq bir vaqtda yashovchi shaxslarning turli tavsiflari to‘g‘risida xalqaro taqqoslana oladigan ishonchli, xolis va yaxlit ma’lumotlarni yagona statistik uslublar asosida yig‘ish aholini ro‘yxatga olishning maqsadi hisoblanadi.
5. Quyidagilar aholini ro‘yxatga olishni o‘tkazishning asosiy vazifalari hisoblanadi:
aholi tarkibidagi global o‘zgarishlarni baholash, demografik siyosatni, aholi sog‘lig‘ini mustahkamlash, ayollar va bolalar ahvolini yaxshilash va oilalarga yordam ko‘rsatish chora-tadbirlarini ishlab chiqish uchun axborotlar bazasini kengaytirish;
aholi punktlari va shaharlar infratuzilmasini rivojlantirish, mehnat resurslaridan foydalanish va ularni joylashtirish bo‘yicha qisqa, o‘rta va uzoq muddatli prognozlar, dasturlar tayyorlash va indikativ rejalashtirish;
milliy barqaror rivojlanish maqsadlarini shakllantirish va uning amalga oshirilishi ustidan monitoring o‘tkazish;
aholini ro‘yxatga olish davrlari oralig‘ida aholi soni va tarkibining joriy hisobini yuritish, aholi sonining hisobi va prognozlarini amalga oshirish uchun statistik bazani yaratish;
ijtimoiy-iqtisodiy muammolar bo‘yicha ilmiy tadqiqotlarni amalga oshirish.
6. Aholini ro‘yxatga olishni o‘tkazish bo‘yicha xalqaro tavsiyalar va xorijiy mamlakatlar tajribasidan kelib chiqqan holda, aholini ro‘yxatga olishga tayyorgarlik ko‘rish va uni o‘tkazish ishlari uch bosqichni o‘z ichiga olib, ularning doirasida tadbirlar ham bosqichma-bosqich, ham bir vaqtning o‘zida o‘tkazilishi mumkin:
Birinchi bosqichda (3 yilga yaqin davrda) quyidagilar amalga oshiriladi:
aholini ro‘yxatga olishni tashkil etish, o‘tkazish tamoyillari, uslubiy asoslari va moliyalashtirish manbalarini aniqlash masalalarini tartibga soluvchi normativ-huquqiy hujjatlarni ishlab chiqish;
aholini ro‘yxatga olish dasturini, ro‘yxatga olish varaqalari blanklarini, aholini ro‘yxatga olishni tashkil etish va o‘tkazish, uning natijalarini olish va e’lon qilish metodologiyasini ishlab chiqish;
sinov asosida aholini ro‘yxatga olishga tayyorgarlik ko‘rish va uni o‘tkazishni tashkil etish, uning natijalarini tahlil qilish va uning asosida metodologik hujjatlarni takomillashtirish;
xaritalash, aholi punktlaridagi uylarning ro‘yxatini tuzish va aholini ro‘yxatga olishning tashkiliy rejalarini tuzish;
zamonaviy xaritalash texnologiyalaridan foydalangan holda aholini ro‘yxatga olishga tayyorgarlik ko‘rish, uning o‘tkazilishini nazorat qilish, yakuniy natijalarni olish va taqdim etishning avtomatlashtirilgan tizimini yaratish;
axborot-tushuntirish ishlarini o‘tkazish;
ro‘yxatga olish varaqalarini va boshqa hujjatlarni chop etish;
moddiy-texnika ta’minoti vositalarini tayyorlash va (yoki) xarid qilish, shuningdek, ularni ro‘yxatga olish uchastkalariga yetkazish;
ro‘yxatga olish uchastkalarini bino, transport va aloqa vositalari bilan ta’minlash;
ro‘yxatga olish tadbirida ishtirok etuvchi vaqtinchalik xodimlarni o‘qitish;
aholini ro‘yxatga olishga tayyorgarlik ko‘rish bilan bog‘liq boshqa ishlar.
Ikkinchi bosqichda (10 kundan 60 kungacha bo‘lgan davrda) bevosita aholini ro‘yxatga olish amalga oshiriladi, ya’ni aholi to‘g‘risidagi ma’lumotlar yig‘iladi, nazorat tekshiruvi o‘tkaziladi va aholini ro‘yxatga olish materiallari topshiriladi.
Uchinchi bosqichda (2 yildan 3 yilgacha bo‘lgan davrda) quyidagilar amalga oshiriladi:
aholini ro‘yxatga olishga doir birlamchi materiallarni ma’lumotlarni qayta ishlash bo‘yicha ixtisoslashgan tuzilmalar tomonidan qabul qilib olish;
aholini ro‘yxatga olish materiallarini avtomatlashtirilgan tizimda qayta ishlashga tayyorlash;
birlamchi ma’lumotlarni kiritish, kodlash, nazorat va tahrir qilish;
aholini ro‘yxatga olish bo‘yicha dastlabki natijalarni olish;
aholini ro‘yxatga olish natijalarini e’lon qilish va tarqatish.
7. Aholini ro‘yxatga olishga tayyorgarlik ko‘rish va uni o‘tkazish bilan bog‘liq tadbirlarning o‘z vaqtida va sifatli bajarilishini ta’minlash, ro‘yxatga olish ishlarining o‘tkazilishini muvofiqlashtirish va monitoring qilish, ro‘yxatga olish natijalarini tahlil qilish O‘zbekiston Respublikasida 2022-yilda aholini ro‘yxatga olishni o‘tkazishga ko‘maklashish bo‘yicha respublika komissiyasi (keyingi o‘rinlarda Respublika komissiyasi deb yuritiladi) tomonidan amalga oshiriladi.
Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklari huzurida O‘zbekiston Respublikasida 2022-yilda aholini ro‘yxatga olishni o‘tkazishga ko‘maklashish bo‘yicha hududiy komissiyalar tuzilib, ular normativ-huquqiy va uslubiy hujjatlar asosida aniq chora-tadbirlar va mas’ul ijrochilarni ko‘rsatgan holda tayyorlov tadbirlarini tashkil etish va aholini ro‘yxatga olish bo‘yicha tegishli qarorlar qabul qiladi.
8. Aholini ro‘yxatga olishni o‘tkazish bo‘yicha vakolatli organ — O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasi (keyingi o‘rinlarda Davlat statistika qo‘mitasi deb yuritiladi) Respublika komissiyasining ishchi organi hisoblanadi.
9. Davlat statistika qo‘mitasi:
a) muhim ilmiy va oliy ta’lim muassasalari ishtirokida aholini ro‘yxatga olish bo‘yicha ilmiy-uslubiy va qo‘llanma materiallar tayyorlaydi;
b) har bir aholi punktida aholini ro‘yxatga olishni muvofiqlashtiruvchi ro‘yxatga olish uchastkalari mudirlarini, davlat statistika organlari xodimlari orasidan supervayzyerlar (nazoratchi instruktorlarning) tayinlanishini ta’minlaydi;
v) tumanlar va shaharlar hokimliklari bilan birgalikda joylarda ro‘yxatga oluvchi xodimlarni o‘qitishni, shuningdek, ro‘yxatga olish varaqalarini sinov ko‘rinishida to‘ldirish bo‘yicha amaliy mashg‘ulotlarni tashkil etadi, keyinchalik xatoliklarni tahlil qiladi va yuzaga kelgan qiyinchiliklarni tushuntiradi (o‘qitish o‘rganilgan material to‘g‘ri o‘zlashtirganligini va o‘rganuvchilarning ishga tayyorlik darajasini nazorat qilish bilan yakunlanadi);
g) O‘zbekiston Respublikasi Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi bilan birgalikda:
moddiy-texnik vositalarni sotib olish, ro‘yxatga olish natijalarini qayta ishlash tuzilmalarini mashina o‘qiydigan ro‘yxatga olish varaqalarini avtomatik tarzda qayta ishlash uchun server uskunalari, skanyerlar va boshqa ofis texnikalari bilan ta’minlash uchun tendyerlar tashkil etilishini va o‘tkazilishini;
aholini ro‘yxatga olish varaqalarini kiritish va qayta ishlash bo‘yicha avtomatlashtirilgan tizim yaratilishini;
avtomatlashtirilgan tizimning shaxslar haqida axborot (STIR, pasport tizimi va hokazolar) olish uchun davlat organlari axborot resurslari bilan integratsiyasini;
aholini ro‘yxatga olish natijalarini olish bo‘yicha dasturiy vositalar tayyorlanishini ta’minlaydi;
d) O‘zbekiston Milliy axborot agentligi, O‘zbekiston Milliy teleradiokompaniyasi, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi bilan birgalikda aholini ro‘yxatga olishni o‘tkazish haqida aholini (shu jumladan SMS-xabarnoma orqali) xabardor qilish ishlarini muvofiqlashtiradi (aholini ro‘yxatga olishda faol ishtirok etish bo‘yicha aholi o‘rtasida targ‘ibot ishlarini olib borish, reklama roliklari, shiorlar chiqarish va boshqa shu kabi tadbirlarni amalga oshirish).
10. O‘zbekiston Respublikasi Yer resurslari, geodeziya, kartografiya va davlat kadastri bo‘yicha davlat qo‘mitasi oldindan va Davlat statistika qo‘mitasining talabnomalari bo‘yicha bosqichma-bosqich ravishda belgilangan tartibda aholini ro‘yxatga olishni o‘tkazish uchun zarur bo‘lgan miqdorda kartografik materiallar (shahar va qishloq aholi punktlarining sxematik rejalari, ma’muriy tumanlar xaritalari) tayyorlanishini ta’minlaydi.
11. O‘zbekiston Respublikasi Davlat xavfsizlik xizmati, Milliy gvardiyasi, Mudofaa vazirligi, Ichki ishlar vazirligi, Favqulodda vaziyatlar vazirligi, Tashqi ishlar vazirligi, Sog‘liqni saqlash vazirligi aholining maxsus qatlamlarini ro‘yxatga olinishini ta’minlaydi.
12. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi “O‘zarxiv” agentligi aholini ro‘yxatga olish varaqalarini va boshqa hujjatlarni saqlash bo‘yicha ishlarni muvofiqlashtiradi, shuningdek, aholini ro‘yxatga olishning yig‘ma hujjatlari qayta ishlanganidan so‘ng ularni doimiy saqlab turadi.
13. Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar, tumanlar (shaharlar) hokimliklari:
aholini ro‘yxatga olishni o‘tkazishga jalb etilgan shaxslarning o‘qishi va ishlashi uchun yaroqli bo‘lgan mebellar va aloqa vositalari bilan jihozlangan vaqtinchalik binolar ajratilishini;
aholini ro‘yxatga olish varaqalari va boshqa hujjatlarni vaqtinchalik saqlash uchun qo‘riqlanadigan binolar ajratilishini;
zarur transport va aloqa vositalari taqdim etilishini;
davlat kadastri va davlat statistika organlari bilan birgalikda doimiy yashovchi aholi sonini ko‘rsatgan holda aholi punktlarining to‘liq ro‘yxati tuzilishini ta’minlaydi.
14. O‘zbekiston Respublikasi Ichki ishlar vazirligi:
aholini ro‘yxatga olishni o‘tkazishga jalb etilgan shaxslarning xavfsizligini va ro‘yxatga olish materiallarining saqlanishini;
aholini ro‘yxatga olish davrida aholini ro‘yxatga olishni o‘tkazuvchi organlarning binolari va yuklari qo‘riqlanishini ta’minlaydi;
aholini ro‘yxatga olishni o‘tkazuvchi organlar bilan birgalikda zarur ma’lumotlarni berishdan bosh tortgan yoki ro‘yxatga oluvchilarning aholini ro‘yxatga olish uchun korxona va tashkilotlar hududiga kirishiga to‘sqinlik qilgan shaxslarga nisbatan ma’muriy ta’sir choralarini ko‘radi.
15. Aholini ro‘yxatga olishga tayyorgarlik ko‘rish va uni o‘tkazish bo‘yicha alohida ishlar tovarlar, ishlar va xizmatlarni xarid qilish uchun belgilangan tartibda o‘tkazilgan savdolar asosida tanlab olingan jalb etilgan pudrat tashkilotlari tomonidan bajariladi, ularga quyidagilar kiradi:
aholi o‘rtasida axborot-tushuntirish ishlarini o‘tkazish;
kartografik materiallarni chop etish;
ro‘yxatga olish hujjatlarini chop etish;
moddiy-texnik ta’minlash;
ro‘yxatga olish materiallarini tashish;
texnologik-loyiha ishlarini o‘tkazish va dasturiy ta’minotni ishlab chiqish;
ro‘yxatga olish varaqalari ma’lumotlarini kiritish va avtomatlashtirilgan holda qayta ishlash.
16. Zarur xollarda, aholini ro‘yxatga olishga tayyorgarlik ko‘rish va uni o‘tkazish doirasidagi ayrim ishlar va tadbirlarni bajarishga ko‘maklashish uchun boshqa vazirliklar, idoralar va tashkilotlar qo‘shimcha ravishda jalb etilishi mumkin.
17. Respublika miqyosida aholini ro‘yxatga olishga tayyorgarlik ko‘rish va uni o‘tkazishda Davlat statistika qo‘mitasi markaziy apparati xodimlari ishtirok etadi, hududlarda ishlarni tashkil etish va muvofiqlashtirish, materiallarni avtomatlashtirilgan holda qayta ishlash, dastlabki yakunlarni sarhisob qilish va natijalarni e’lon qilish uchun Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar statistika boshqarmalari, tumanlar va shaharlar statistika bo‘limlari xodimlari jalb etiladi.
Alohida davrlarda normativ-huquqiy hujjatlar, qo‘llanma va ma’lumotnoma hujjatlarini ishlab chiqishda ishtirok etish, aholini ro‘yxatga olishni moliyaviy va moddiy-texnik ta’minlashda hisob-kitoblarni tayyorlash uchun qo‘shimcha ravishda shartnoma asosida shtatda bo‘lmagan yuqori malakali mutaxassislar vaqtinchalik jalb etiladi.
18. Tuman va shahar miqyosida ro‘yxatga olish, instruktorlik, hisob va statsionar uchastkalarda ishlarni tashkil etish va muvofiqlashtirish uchun to‘lov-shartnoma asosida xodimlar jalb etilishi mumkin.
19. Registratorlar shahar va qishloq aholi punktlaridagi uylarning tayyorgarlik bosqichida avval tuzilgan ro‘yxatlarini va kartografik materiallarni aniqlash (aniq hududdagi uylarning haqiqatda mavjudligini tekshirish) uchun to‘lov-shartnoma asosida jalb etiladi.
Registratorlarni davlat statistikasi organlari va uy-joy fondidan foydalanuvchi tashkilotlar xodimlari orasidan tanlab olish tumanlar va shaharlar hokimliklari tomonidan davlat statistikasining hududiy organlari bilan birgalikda tashkil etiladi.
20. Davlat statistikasi organlari xodimlari, oliy ta’lim muassasalari o‘qituvchilari va yuqori kurs talabalari, akademik litseylar, kasb-hunar kollejlari va umumta’lim maktablari o‘qituvchilari orasidan ro‘yxatga olish uchastkalari mudirlari, instruktorlar va ro‘yxatga oluvchilarni tanlab olish tumanlar va shaharlar hokimliklari tomonidan davlat statistikasining hududiy organlari bilan birgalikda shartnoma asosida tashkil etiladi, zarur hollarda, boshqa toifadagi shaxslar ham, ular aholi ro‘yxatini o‘tkazishga tayyorgarlik ko‘rish va/yoki uni o‘tkazishda ishtirok etishga rozi bo‘lgan taqdirda, bu jarayonga jalb qilinishi mumkin.
Vaqtinchalik jalb etiladigan xodimlarga ismlari yozilgan nishonlar (guvohnomalar) beriladi.
Bunda xodimning yashash joyi tekshirilayotgan aholi punktiga qatnash uchun qulay bo‘lishi kerak.
21. Aholini ro‘yxatga olishga tayyorgarlik ko‘rish va uni o‘tkazishning alohida bosqichlarini, uning materiallarini qayta ishlash va natijalarini e’lon qilishning to‘liq davrini avtomatlashtirish maqsadida, zarur bo‘lganda, tashqi pudratchini jalb etgan holda, milliy va xorijiy tajribani inobatga olib, eng yangi texnologik yechimlar bazasida kompleks avtomatlashtirilgan axborot tizimi yaratiladi.
22. Ro‘yxatga olish varaqalaridagi aholi to‘g‘risidagi shaxsiy ma’lumotlar foydalanilishi cheklangan maxfiy axborot hisoblanadi, tarqatishga yo‘l qo‘yilmaydi va faqat statistik maqsadlarda qayta ishlanadi.
23. Avtomatlashtirilgan axborot tizimi:
ro‘yxatga olish varaqalaridagi ma’lumotlarni kiritish, to‘plash va saqlashni;
ma’lumotlarni qayta ishlash, almashish jarayonlarini va ushbu jarayonni uslubiy qo‘llab-quvvatlashni monitoring qilishni;
manzillar, ma’lumotnomalar va tasniflagichlar reyestrida mavjud bo‘lgan ma’lumotlarni aktual holatda saqlashni;
registratorlar uchun kartografik materiallarni shakllantirishni;
aholini ro‘yxatga olish bo‘yicha tashkiliy reja tuzishni avtomatlashtirishni;
aholini ro‘yxatga olishni o‘tkazishning shaxsiy ma’lumotlarini avtomatik qayta ishlashni;
shaxsiy ma’lumotlarni ruxsatsiz kirish, o‘g‘irlash, buzish yoki yo‘qotishlardan himoya qilishni;
ma’lumotlarning maxfiyligini ta’minlash sharti bilan qo‘shimcha so‘rovlarni shakllantirish uchun shaxsiy bo‘lmagan ma’lumotlar bazasiga ayrim tadqiqotchilarning belgilangan tartibda kirishini;
aholini ro‘yxatga olishning yakuniy ma’lumotlaridan foydalanishni boshqarishni ta’minlaydi.
24. Aholini ro‘yxatga olish tadbirlarini o‘tkazish bilan bog‘liq xarajatlar O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining hujjatlariga va O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarorlariga muvofiq belgilangan tadbirlarni amalga oshirish uchun ko‘zda tutilgan O‘zbekiston Respublikasi Davlat budjeti mablag‘lari va qonun bilan taqiqlanmagan boshqa mablag‘lar hisobiga moliyalashtiriladi.
25. Moliyalashtirish uchun zarur mablag‘lar hajmi O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasi, Moliya vazirligi, Iqtisodiyot va sanoat vazirligi va boshqa mas’ul idoralar hisob-kitoblari asosida, shuningdek tender savdolarini o‘tkazish va tender hujjatlarini rasmiylashtirish natijalari bo‘yicha aniqlanadi.
26. Aholini ro‘yxatga olishga tayyorgarlik ko‘rish va uni o‘tkazishga, uning materiallarini qayta ishlashga, natijalarini olish va e’lon qilishga jalb etilgan xodimlarning mehnatiga haq to‘lash maxsus ishlab chiqilgan va tasdiqlangan normativlar asosida amalga oshiriladi.
27. Aholini ro‘yxatga olish yakunlari bosqichma-bosqich shakllantiriladi, shu jumladan:
shahar va qishloqda ro‘yxatga olingan aholi (shu jumladan erkaklar va ayollar) soni bo‘yicha dastlabki natijalar ro‘yxatga oluvchi xodimlar tomonidan tayyorlangan yig‘ma ro‘yxatlar natijalari asosida shahar va qishloq aholisiga ajratilgan holda tuziladi;
yakuniy natijalar Aholini ro‘yxatga olish natijalarini e’lon qilish dasturiga asosan mavzuli navbat bo‘yicha birlamchi ma’lumotlar bazasidan maxsus grafik bo‘yicha shakllantiriladi;
qo‘shimcha natijalar e’lon qilingan ma’lumotlar miqdoridan ortiq hajmdagi foydalanuvchilarning so‘rovlari bo‘yicha (so‘rovlar kelib tushishiga ko‘ra) ma’lumotlar bazasi asosida shakllantiriladi.
28. Aholini ro‘yxatga olish natijalari rasmiy bosma mavzuli nashrlar ko‘rinishida, shuningdek, elektron manbalarda (o‘zbek, rus va ingliz tillarida), foydalanuvchilarning keng ommasi uchun ommabop nashrlarda (risolalar, press-relizlar, atlaslar, taqdimot materiallarida) e’lon qilinadi.
29. Qayta ishlangan qog‘oz ko‘rinishidagi aholini ro‘yxatga olish varaqalari O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi “O‘zarxiv” agentligi tomonidan qonun hujjatlarida belgilangan tartibda markazlashgan tarzda saqlanadi. | 111 | 25,194 |
Qonunchilik | “O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI PREZIDENTI FAOLIYATINING ASOSIY KAFOLATLARI TO‘G‘RISIDA”GI O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI QONUNINI AMALGA KIRITISh HAQIDA | O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi qaror qiladi:
1. “O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti faoliyatining asosiy kafolatlari to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuni matbuotda e’lon qilingan kundan e’tiboran amalga kiritilsin.
2. O‘zbekiston Respublikasi Hukumati (O‘. Sultonov) o‘z qarorlarini “O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti faoliyatining asosiy kafolatlari to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuniga muvofiqlashtirsin, vazirliklar, davlat qo‘mitalari hamda idoralar mazkur Qonunga zid bo‘lgan o‘z normativ hujjatlarini qayta ko‘rib chiqishlari va bekor qilishlarini ta’minlasin.
3. Quyidagilar o‘z kuchini yo‘qotgan deb topilsin:
O‘zbekiston Respublikasining 1991-yil 15-fevralda qabul qilingan “O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti, O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining Raisi va O‘zbekiston Respublikasi Vitse-Prezidentining sha’ni va qadr-qimmatini muhofaza qilish to‘g‘risida”gi Qonuni (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining Axborotnomasi, 1991-yil, № 4, 73-modda; O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Axborotnomasi, 1995-yil, № 6, 121-modda);
O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining 1991-yil 15-fevraldagi “O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti, O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashi Raisi va O‘zbekiston Respublikasi Vitse-Prezidentining sha’ni va qadr-qimmatini muhofaza qilish to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunini qo‘llash hamda amalga kiritish tartibi haqida”gi Qarori (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining Axborotnomasi, 1991-yil, № 4, 74-modda);
O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining 1991-yil 15-fevraldagi “O‘zbekiston Respublikasi Prezidentini, O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashi Raisini va O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirini ta’minlash, ularga xizmat qilish va ularni muhofaza etish to‘g‘risida”gi Qarori (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining Axborotnomasi, 1991-yil, № 4, 75-modda);
O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining 1992-yil 14-yanvardagi “O‘zbekiston Respublikasi Prezidentini, O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashi Raisini va O‘zbekiston Respublikasi Vitse-Prezidentini ta’minlash, ularga xizmat qilish va ularni muhofaza etish to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining Qaroriga o‘zgartishlar kiritish haqida”gi Qarori. | 141 | 2,243 |
Qonunchilik | Fuqarolar yigʻinlari ommaviy qabul oʻtkazadi | Vazirlar Mahkamasining 5.01.2018 yildagi 7-son qarori bilan Fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organlarida jismoniy va yuridik shaхslarning murojaatlari bilan ishlash tartibi toʻgʻrisida namunaviy nizomning yangi tahriri tasdiqlandi.
Ilgari amalda boʻlgan nizom (31.07.2017 yildagi 562-son VMQ bilan tasdiqlangan) oʻz kuchini yoʻqotdi.
Umuman olganda yangi hujjat avvalgisidan katta farq qilmaydi. Kiritilgan yangiliklarni ta’kidlab oʻtamiz.
Ommaviy va interaktiv qabullar
Fuqarolar yigʻinining raisi jismoniy shaхslar va yuridik shaхslar vakillari uchun ommaviy qabullarni tashkil etishi mumkin. Bunday qabullar chogʻida uchrashuv ishtirokchilari murojaatnomalar berishlari mumkin. Ommaviy qabulni hovlilarga (kvartiralarga) yoki boshqa binolarga va joylarga birma-bir kirib chiqish orqali ham oʻtkazilishi mumkin.
Bundan tashqari, amaliyotga uzoqda joylashgan abonentlar bilan videokonferensaloqa vositasida real vaqt rejimida interaktiv oʻzaro aloqa turi joriy etilmoqda (masalan, uzoqda joylashgan mahalla aholisi bilan). Bunday tartib ogʻzaki murojaatlar berish imkonini ham beradi.
Elektron murojaatlar uchun ERI zarur emas
Ilgari elektron murojaat albatta ariza beruvchining elektron raqamli imzosi bilan tasdiqlanar edi. Endi ushbu talab bekor qilindi. Murojaat qiluvchini identifikatsiyalash uchun murojaatnoma quyidagi ma’lumotlarni oʻz ichiga olishi kerak:
Javobning ma’nosini tushunmadingizni – tushuntirishni talab eting
Murojaat qiluvchining iltimosiga koʻra fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organi (FOʻOʻBO) javobning ma’nosini oʻzgartirmagan holda unga tushuntirish berishi shart. Shuningdek, FOʻOʻBOning javobda yoʻl qoʻyilgan хatolarni (shu jumladan arifmetik хatolarni) oʻz tashabbusiga koʻra yoki murojaat qiluvchining iltimosiga koʻra tuzatish majburiyati joriy etilmoqda. Tushuntirishlar berish va хatolarni toʻgʻrilash toʻgʻrisidagi iltimoslar 10 kun muddatda qoʻrib chiqiladi.
Murojaatnomalarni koʻrib chiqish qachon tugatiladi
Bu quyidagi holatlarda roʻy beradi:
FOʻOʻBOga har qanday masala boʻyicha murojaat qilish mumkin
FOʻOʻBO murojaatlarni qabul qilishni rad etishga haqli emas, hatto ular ularning vakolatiga kirmasa ham. Ushbu holatda murojaat qiluvchiga u oʻz masalasini hal etish uchun qanday organga yoki tashkilotga murojaat qilishi mumkinligi tushuntiriladi.
Faqat ayni masalalar boʻyicha qayta murojaat etilgan, murojaatlar FOʻOʻBO tomonidan koʻrib chiqilib, ular boʻyicha qaror qabul qilingan hamda murojaat qiluvchi belgilangan tartibda bu haqda хabardor qilingan holatlarda qabul qilishni rad etish mumkin.
Fuqarolarni qabul qilishda audio- va videoyozuvga ruхsat berildi
FOʻOʻBOda shaхsiy qabul audio- va videoyozuv, shuningdek va fotosuratga olish yordamida qayd etilishi mumkin. Buning uchun fuqarolar yigʻini raisining qarorini olish va bu haqda qabul qilinayotgan shaхsni хabardor etish zarur.
Hujjat Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasida rasman e’lon qilingan va 9.01.2018 yilda kuchga kirdi.
Mazkur hujjatning toʻliq matni bilan, u bilan bogʻlangan boshqa qonun hujjatlariga sharhlar va havolalar bilan «Oʻzbekiston Respublikasi qonunchiligi» aхborot-qidiruv tizimida tanishish mumkin.
Lenara Xikmatova. | 44 | 3,173 |
Qonunchilik | OʻzRTXB Maхsus komissiyasiga onlayn murojaat qilish mumkin | OʻzRTXBning хabar berishicha, yangi dasturiy mahsulotning foydalanuvchi shaхsiy kabinetiga bogʻlanishi elektron хaridlar buyurtmachilari va birjaning Maхsus komissiyasi oʻrtasidagi oʻzaro faoliyat yuritishni soddalashtirish imkonini beradi.
Xususan byudjet tashkilotlari, tabiiy monopoliyalar sub’yektlari, davlat unitar korхonalari va davlat ulushi ustun boʻlgan хoʻjalik jamiyatlarining хodimlari sotuvchilarni nohalol yetkazib beruvchilar reyestriga kiritish uchun хoʻjalik sudlari tomonidan qabul qilingan qarorlarni hamda elektron tizimda tuzilgan bitimlarni roʻyхatdan oʻtkazmagan yetkazib beruvchilarga nisbatan chora koʻrish arizalarini oʻzlarining shaхsiy kabinetlari orqali Maхsus komissiyaga yuborishlari mumkin.
Ma’lumot uchun: Davlat хaridlari va korporativ хaridlar masalalari boʻyicha bahslar va kelishmovchiliklarni koʻrib chiqish boʻyicha maхsus komissiya – bu savdolarni oʻtkazish va ularning natijalarini rasmiylashtirish bilan bogʻliq masalalarni sudgacha koʻrib chiqish uchun birja tomonidan tuzilgan organdir. | 59 | 1,031 |
Qonunchilik | O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI HUDUDIGA IMPORT QILINADIGAN IShLAR, XIZMATLARGA NISBATAN QO‘ShILGAN QIYMAT SOLIG‘INI HISOBLAB ChIQARISh VA TO‘LASh TARTIBI TO‘G‘RISIDAGI YO‘RIQNOMAGA O‘ZGARTIRISh VA QO‘ShIMChALAR KIRITISh HAQIDA | O‘zbekiston Respublikasi Soliq kodeksi, O‘zbekiston Respublikasi “Davlat soliq xizmati to‘g‘risida”gi Qonunining 7-moddasi va O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2005-yil 15-iyundagi “Tadbirkorlik subyektlari tomonidan taqdim etiladigan hisobot tizimini takomillashtirish va uni noqonuniy talab etganlik uchun javobgarlikni kuchaytirish to‘g‘risida”gi PQ-100-sonli qaroriga (O‘zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari to‘plami, 2005-yil, 23, 24-son, 168-modda) muvofiq, O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi va Davlat soliq qo‘mitasi qaror qiladi:
1. O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi va Davlat soliq qo‘mitasining 2002-yil 28-yanvardagi 26 va 2002-24-sonli qarori bilan tasdiqlangan, O‘zbekiston Respublikasi hududiga import qilinadigan ishlar, xizmatlarga nisbatan qo‘shilgan qiymat solig‘ini hisoblab chiqarish va to‘lash tartibi to‘g‘risidagi Yo‘riqnomaga (2002-yil 15-aprel, ro‘yxat raqami 1123. Me’yoriy hujjatlar axborotnomasi, 2002-yil, 7-son, 2003-yil, 4-son; O‘zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari to‘plami, 2004-yil, 10-son, 124-modda) ilovaga* muvofiq o‘zgartirishlar va qo‘shimchalar kiritilsin.
2. Mazkur qaror O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligida davlat ro‘yxatidan o‘tkazilgan kundan boshlab o‘n kun o‘tgandan keyin kuchga kiradi. | 220 | 1,273 |
Qonunchilik | O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining ayrim qarorlariga o‘zgartirishlar kiritish, shuningdek ba’zilarini o‘z kuchini yo‘qotgan deb hisoblash to‘g‘risida (O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Ma’naviy-ma’rifiy ishlar samaradorligini oshirish va so | O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Ma’naviy-ma’rifiy ishlar samaradorligini oshirish va sohani rivojlantirishni yangi bosqichga ko‘tarish to‘g‘risida” 2017-yil 28-iyuldagi PQ-3160-son qaroriga muvofiq Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
1. O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining 1-ilovaga muvofiq ayrim qarorlariga o‘zgartirishlar kiritilsin.
2. O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining 2-ilovaga muvofiq ba’zi qarorlari o‘z kuchini yo‘qotgan deb hisoblansin.
3. Vazirliklar va idoralar o‘zlari qabul qilgan normativ-huquqiy hujjatlarni bir oy muddatda ushbu qarorga muvofiqlashtirsinlar.
4. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish Vazirlar Mahkamasining Ta’lim, ilm-fan va yoshlar siyosati masalalari axborot-tahlil departamentiga yuklansin.
2. Vazirlar Mahkamasining “Barkamol avlodni tarbiyalashda oila instituti va fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlarining ta’lim muassasalari bilan o‘zaro hamkorligini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2012-yil 19-iyundagi 175-son qarorida (O‘zbekiston Respublikasi QT, 2012-y., 25-son, 273-modda):
a) 2-ilovaning 10-bandidagi “Respublika Ma’naviyat targ‘ibot markazi hududiy bo‘lim rahbari” so‘zlari “Respublika Ma’naviyat va ma’rifat markazining hududiy bo‘limi rahbari” so‘zlari bilan almashtirilsin;
b) 3-ilovada:
10 va 22-bandlardagi “Respublika Ma’naviyat targ‘ibot markazi, Milliy g‘oya va mafkura ilmiy-amaliy markazi” so‘zlari “Respublika Ma’naviyat va ma’rifat markazi” so‘zlari bilan almashtirilsin;
19, 20, 21 va 23-bandlardagi “Respublika Ma’naviyat targ‘ibot markazi” so‘zlari “Respublika Ma’naviyat va ma’rifat markazi” so‘zlari bilan almashtirilsin.
5. Vazirlar Mahkamasining “Fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari faoliyatini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2013-yil 7-oktabrdagi 274-son qaroriga (O‘zbekiston Respublikasi QT, 2013-y., 10-son, 71-modda) 4-ilovaning 6-bandidagi “Respublika Ma’naviyat targ‘ibot markazi” so‘zlari “Respublika Ma’naviyat va ma’rifat markazi” so‘zlari bilan almashtirilsin.
6. Vazirlar Mahkamasining “Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahri hamda tumanlar va shaharlar fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari faoliyatini muvofiqlashtirish bo‘yicha hududiy kengashlarining namunaviy nizomlarini va tarkiblarini tasdiqlash to‘g‘risida” 2013-yil 14-dekabrdagi 329-son qarorida (O‘zbekiston Respublikasi QT to‘plami, 2013-y., 12-son, 93-modda):
a) 1-ilovaning 34-bandidagi “Respublika Ma’naviyat targ‘ibot markazi Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar bo‘limlari raislari” so‘zlari “Respublika Ma’naviyat va ma’rifat markazining Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahri bo‘limlari rahbarlari” so‘zlari bilan almashtirilsin;
b) 2-ilovaning 23-bandidagi “Ma’naviyat targ‘ibot markazi tuman (shahar) bo‘limi rahbari” so‘zlari “Respublika Ma’naviyat va ma’rifat markazining tuman (shahar) bo‘linmalari rahbarlari” so‘zlari bilan almashtirilsin.
7. Vazirlar Mahkamasining “Davriy bosma nashrlarning majburiy nusxalari yuboriladigan muassasa va tashkilotlarning ro‘yxatini tasdiqlash to‘g‘risida” 2014-yil 31-yanvardagi 21-son qaroriga (O‘zbekiston Respublikasi QT, 2014-y., 6-son, 66-modda) ilovada:
a) 13-banddagi “Muassasa va tashkilotlar nomi” ustunidagi “Ma’naviyat targ‘ibot markazi” so‘zlari “Respublika Ma’naviyat va ma’rifat markazi” so‘zlari bilan almashtirilsin;
b) 14-band o‘z kuchini yo‘qotgan deb hisoblansin.
8. Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston davlat san’at muzeyi binosini rekonstruksiya qilish va uning moddiy-texnika bazasini mustahkamlash to‘g‘risida” 2014-yil 23-dekabrdagi 359-son qarorining 8-bandidagi “Respublika Ma’naviyat targ‘ibot markazi” so‘zlari “Respublika Ma’naviyat va ma’rifat markazi” so‘zlari bilan almashtirilsin.
9. Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasi aholisining sog‘lom ovqatlanishi sohasida amalga oshirilayotgan chora-tadbirlarni yanada takomillashtirish to‘g‘risida” 2015-yil 25-apreldagi 102-son qaroriga (O‘zbekiston Respublikasi QT, 2015-y., 17-son, 206-modda) 1-ilovada:
a) yigirma uchinchi xatboshi chiqarib tashlansin;
b) yigirma to‘rtinchi — o‘ttizinchi xatboshilari tegishli ravishda yigirma uchinchi — yigirma to‘qqizinchi xatboshilar deb hisoblansin;
v) yigirma uchinchi xatboshisi quyidagi tahrirda bayon etilsin:
“A. Qodirov — Respublika Ma’naviyat va ma’rifat markazi rahbari”.
10. Vazirlar Mahkamasining “Ota-onasining qaramog‘idan mahrum bo‘lgan bolalarni ijtimoiy qo‘llab-quvvatlash tizimini takomillashtirish to‘g‘risida” 2016-yil 12-avgustdagi 263-son qaroriga ilovada:
a) 3, 15 va 16-bandlarning “Mas’ullar” ustunidagi “Milliy g‘oya va mafkura ilmiy-amaliy markazi” so‘zlari “Respublika Ma’naviyat va ma’rifat markazi” so‘zlari bilan almashtirilsin;
b) 14 va 17-bandlarning “Mas’ullar” ustunidagi “Respublika Ma’naviyat targ‘ibot markazi” so‘zlari “Respublika Ma’naviyat va ma’rifat markazi” so‘zlari bilan almashtirilsin.
11. Vazirlar Mahkamasining “Xorazm Ma’mun akademiyasining faoliyatini yanada rivojlantirish va takomillashtirishga doir qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida” 2017-yil 14-apreldagi 211-son qarorining (O‘zbekiston Respublikasi QT, 2017-y., 16-son, 275-modda) 12-bandidagi “Milliy g‘oya va mafkura ilmiy-amaliy markazi, Respublika Ma’naviyat targ‘ibot markazi” so‘zlari “Respublika Ma’naviyat va ma’rifat markazi” so‘zlari bilan almashtirilsin.
12. Vazirlar Mahkamasining “Namangan viloyati To‘raqo‘rg‘on tumanida atoqli ma’rifatparvar Is’hoqxon Ibrat nomidagi yodgorlik majmuasini tashkil etish to‘g‘risida” 2017-yil 13-apreldagi 208-son qaroriga ilovada:
a) 13-band quyidagi tahrirda bayon etilsin:
“13. A. Qodirov — Respublika Ma’naviyat va ma’rifat markazi rahbari”;
b) 14-band o‘z kuchini yo‘qotgan deb hisoblansin.
1. Vazirlar Mahkamasining “Respublika “Ma’naviyat va ma’rifat” jamoatchilik markazining faoliyatini tashkil etish to‘g‘risida” 1994-yil 8-iyundagi 288-son qarori.
2. Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining ayrim qarorlariga o‘zgartirishlar kiritish to‘g‘risida (O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Milliy g‘oya targ‘iboti va ma’naviy-ma’rifiy ishlar samaradorligini oshirish to‘g‘risida” 2006-yil 25-avgustdagi PQ-451-son qarori)” 2006-yil 7-noyabrdagi 230-son qaroriga ilovaning 1-bandi. | 250 | 6,281 |
Qonunchilik | Mahalliy va xorijiy investorlar tomonidan soliqlarni to‘lashni kechiktirish mexanizmlarini takomillashtirish to‘g‘risida | Respublikamizda investitsion muhitni yanada yaxshilash, mahalliy va xorijiy investorlarga qulay shart-sharoitlar yaratish, shuningdek, tadbirkorlarning muammo va takliflarini bevosita o‘rganish hamda tadbirkorlikni kelgusida rivojlantirishning asosiy yo‘nalishlarini belgilab olish bo‘yicha 2021-yil 20-avgust kuni o‘tkazilgan O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining tadbirkorlar bilan ochiq muloqoti doirasida belgilangan masalalar ijrosini ta’minlash maqsadida:
1. 2022-yil 1-yanvardan boshlab tadbirkorlik subyektlariga (bundan davlat ulushi 50 foizdan yuqori bo‘lgan korxonalar, yer qa’ridan foydalanuvchilar va aksiz osti mahsulotlari ishlab chiqaruvchilar mustasno) umumiy maydoni 1 000 kvadrat metrdan ortiq bo‘lgan yer uchastkalariga va (yoki) bino va inshootlarga nisbatan mulk huquqini qo‘lga kiritganda mol-mulk solig‘i va yer solig‘i bo‘yicha hisoblangan soliqlarni to‘lashni olti oy muddatga kechiktirish huquqi berilsin.
Bunda, kechiktirilgan soliqlar summasi davlat ro‘yxatidan o‘tkazilgan yer uchastkalari, bino va inshootlar qiymatidan kelib chiqib hisoblangan soliqlar miqdorida belgilanadi.
2. Shunday tartib o‘rnatilsinki, unga muvofiq mazkur qarorning 1-bandida nazarda tutilgan huquqiy normalar doirasida:
soliqlarni to‘lashni kechiktirish huquqi yer uchastkalari, bino va inshootlarga bo‘lgan mulk huquqi davlat ro‘yxatidan o‘tkazilgan kundan boshlab uch oy muddat ichida davlat soliq xizmati organlarini xabardor qilgan va uning to‘lanishini ta’minlash (garov) talab etilmagan holda amalga oshiriladi;
soliqlarni to‘lashni kechiktirishning amal qilish muddati davlat soliq xizmati organlariga belgilangan tartibda xabarnoma yuborilgan kundan boshlab hisoblanadi hamda uning tugagan sanasidan boshlab kechiktirilgan soliq summasi hisoblangan foizlar bilan birga teng ulushlarda bir yil davomida to‘lab beriladi. Bunda, soliq to‘lash muddatlarini o‘zgartirish imkoniyatini berishdan foydalanganlik uchun foizlar soliqlar kechiktirilgan sanadan boshlab Markaziy bank asosiy stavkasining 50 foizi miqdorida hisoblanadi;
yer uchastkasi va (yoki) bino va inshootlar soliq to‘lovlarini kechiktirish muddati davomida realizatsiya qilingan yoki ijaraga berilgan taqdirda, mol-mulk solig‘i va yer solig‘i bo‘yicha kechiktirish muddati davomida hisoblangan soliq summasi to‘liq miqdorda undiriladi;
soliq qonunchiligini buzish xavfi yuqori bo‘lgan soliq to‘lovchilar guruhiga kiritilgan tadbirkorlik subyektlariga soliqlarni to‘lashni kechiktirish taqdim etilmaydi.
3. Belgilansinki, mazkur qarorda nazarda tutilgan soliqlarni to‘lashni kechiktirish muddati tugaganidan so‘ng, tadbirkorlik subyektlariga soliqlarni kechiktirish yoki bo‘lib-bo‘lib to‘lash yuzasidan belgilangan tartibda mahalliy davlat hokimiyati organlariga murojaat qilish huquqi saqlab qolinadi.
4. Davlat soliq qo‘mitasi Moliya vazirligi bilan birgalikda ikki oy muddatda manfaatdor vazirlik va idoralar bilan birgalikda qonunchilik hujjatlariga mazkur qarordan kelib chiqadigan o‘zgartirish va qo‘shimchalar to‘g‘risida Vazirlar Mahkamasiga takliflar kiritsin.
5. Mazkur qaror ijrosini samarali tashkil qilishga mas’ul va shaxsiy javobgar etib Davlat soliq qo‘mitasi raisi Sh.D. Kudbiyev belgilansin.
Qaror ijrosini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining o‘rinbosari J.A. Qo‘chqorov zimmasiga yuklansin. | 120 | 3,315 |
Qonunchilik | “Noshirlik faoliyati to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuni haqida | O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Qonunchilik palatasi tomonidan 2021-yil 4-mart kuni qabul qilingan “Noshirlik faoliyati to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunini ko‘rib chiqib, O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 84-moddasiga muvofiq O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Senati qaror qiladi:
1. “Noshirlik faoliyati to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuni ma’qullansin.
2. Mazkur Qonunni amalga oshirishga doir tadbirlar rejasi tasdiqlansin va Qonun rasmiy e’lon qilingandan keyin ijroga qaratilsin.
3. O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senatining Yoshlar, madaniyat va sport masalalari qo‘mitasi mazkur Qonunni amalga oshirishga doir tadbirlar rejasi o‘z vaqtida ijro etilishi ustidan nazoratni ta’minlasin.
4. Ushbu Qaror qabul qilingan kundan e’tiboran kuchga kiradi. | 74 | 816 |
Qonunchilik | Sudlar tomonidan sug‘urta shartnomasidan kelib chiqadigan nizolarni hal etishda qonun hujjatlarini qo‘llashning ayrim masalalari to‘g‘risida | Sug‘urta sohasidagi munosabatlarni tartibga soluvchi qonun hujjatlarini sudlar tomonidan bir xilda va to‘g‘ri qo‘llash maqsadida “Sudlar to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunining 17-moddasiga asoslanib, O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumi qaror qiladi:
1. Sug‘urta shartnomasidan kelib chiqadigan nizolarni hal qilishda sudlar O‘zbekiston Respublikasi Fuqarolik kodeksi (bundan buyon matnda FK deb yuritiladi), “Xo‘jalik yurituvchi subyektlar faoliyatining shartnomaviy-huquqiy bazasi to‘g‘risida”, “Transport vositalari egalarining fuqarolik javobgarligini majburiy sug‘urta qilish to‘g‘risida”, “Ish beruvchining fuqarolik javobgarligini majburiy sug‘urta qilish to‘g‘risida”, “Ishlab chiqarishdagi baxtsiz hodisalar va kasb kasalliklaridan majburiy davlat ijtimoiy sug‘urtasi to‘g‘risida” va “Tashuvchining fuqarolik javobgarligini majburiy sug‘urta qilish to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasining qonunlari, O‘zbekiston Respublikasining Iqtisodiy protsessual kodeksi, O‘zbekiston Respublikasining Fuqarolik protsessual kodeksi, shuningdek sug‘urta sohasidagi munosabatlarni tartibga soluvchi boshqa normativ-huquqiy hujjatlarga asoslanishi kerak.
2. FKning 914-moddasiga muvofiq sug‘urta fuqaro yoki yuridik shaxsning (sug‘urta qildiruvchi) sug‘urta tashkiloti (sug‘urtalovchi) bilan tuzadigan mulkiy yoki shaxsiy sug‘urta shartnomalari asosida amalga oshiriladi.
Mulkiy sug‘urta shartnomasiga muvofiq sug‘urtalovchi sug‘urta hodisasi sodir bo‘lganda sug‘urta qildiruvchiga (naf oluvchiga) bu hodisa oqibatida sug‘urtalangan mulkka yetkazilgan zararni yoxud sug‘urta qildiruvchining boshqa mulkiy manfaatlari bilan bog‘liq zararni shartnomada belgilangan summa doirasida to‘lash majburiyatini oladi.
Shaxsiy sug‘urta esa sug‘urtalovchining sug‘urta qildiruvchining (sug‘urtalangan shaxsning) hayoti yoki sog‘lig‘iga zarar yetkazilgan taqdirda, u muayyan yoshga to‘lgan yoki uning hayotida shartnomada nazarda tutilgan boshqa sug‘urta hodisasi yuz bergan hollarda shartnomada shartlashilgan sug‘urta pulini bir yo‘la to‘lash yoki vaqti-vaqti bilan to‘lab turish majburiyatini nazarda tutadi.
FKning 927-moddasi sug‘urta shartnomasining shakliga nisbatan talabni o‘z ichiga olgan bo‘lib, unga asosan bunday shartnoma yozma shaklda tuzilishi shart.
Sug‘urta shartnomasi bitta hujjatni tuzish yoxud sug‘urta qildiruvchiga uning yozma yoki og‘zaki arizasiga binoan sug‘urtalovchi tomonidan imzolagan va sug‘urta shartnomasi shartlarini o‘z ichiga olgan sug‘urta polisi (shahodatnomasi, sertifikati, kvitansiyasi)ni topshirish yo‘li bilan tuzilishi mumkin.
Sug‘urta shartnomasining shakliga nisbatan belgilangan talabga rioya qilmaslik uning haqiqiy emasligiga olib keladi.
2.1. Sudlar sug‘urta shartnomasidan kelib chiqadigan nizolarni hal qilishda shuni inobatga olishi kerakki, sug‘urta shartnomasining sug‘urtalovchi tomonidan ishlab chiqilgan sug‘urtaning standart qoidalari asosida tuzilgan qismiga nisbatan qo‘shilish shartnomasi haqidagi FKning 360-moddasi qoidalari qo‘llanishi lozim.
2.2. Sudlarning e’tibori shunga qaratilsinki, sug‘urta shartnomasi sug‘urtalovchi tomonidan imzolangan, sug‘urta shartnomasining shartlarini o‘z ichiga olgan sug‘urta polisi (shahodatnomasi, sertifikati, kvitansiyasi)ni topshirish yo‘li bilan tuzilganida, sug‘urta qildiruvchining sug‘urtalovchi taklif etgan shartlarda shartnoma tuzishga rozi ekanligi sug‘urtalovchidan ko‘rsatilgan hujjatlarni qabul qilib olish va sug‘urta mukofoti to‘lash yoxud sug‘urta mukofoti bo‘lib-bo‘lib to‘langanda birinchi badalni to‘lash orqali tasdiqlanadi.
3. Sug‘urta puli miqdori FK 929-moddasining birinchi qismida nazarda tutilgan sug‘urta shartnomasining muhim shartlaridan biri hisoblanadi.
Sug‘urta puli taraflarning sug‘urta shartnomasidagi kelishuviga asosan aniqlanadi va FK 934-moddasining ikkinchi qismiga muvofiq mol-mulkni yoki tadbirkorlik xavfini sug‘urtalashda ushbu miqdor, agar sug‘urta shartnomasida boshqacha tartib nazarda tutilmagan bo‘lsa, uning asl narxidan (sug‘urta narxidan) oshib ketmasligi lozim.
Sudlarning e’tibori shunga qaratilsinki, FK 938-moddasining birinchi qismiga ko‘ra, agar mol-mulkni yoki tadbirkorlik xavfini sug‘urta qilish shartnomasida ko‘rsatilgan sug‘urta puli sug‘urta qiymatidan ortiq bo‘lsa, shartnoma sug‘urta qiymatidan ortiq bo‘lgan sug‘urta puli qismida o‘z-o‘zidan haqiqiy emas hisoblanadi. Bunday holatda sug‘urta mukofotining ortiqcha to‘langan qismi qaytarib berilmaydi.
4. FK 931-moddasining birinchi qismiga muvofiq sug‘urta shartnomasi tuzilayotganda sug‘urta qildiruvchi bunday shartnomani tuzish vaqtida o‘ziga ma’lum bo‘lgan sug‘urta hodisasi yuz berishi ehtimolini va uning yuz berishi tufayli kutilajak zarar miqdori (sug‘urta xavfi)ni aniqlash uchun muhim ahamiyatga ega bo‘lgan holatlarni sug‘urtalovchiga xabar qilishi shart.
Sudlarning e’tibori shunga qaratilsinki, sug‘urta hodisasi yuz berishi ehtimolini va uning yuz berishi tufayli yetkazilishi mumkin bo‘lgan zarar miqdori (sug‘urta xavfi)ni aniqlash uchun muhim ahamiyatga ega bo‘lgan holatlar deganda, sug‘urta shartnomasi (polisi)ning standart shaklida, sug‘urta qildiruvchiga berilgan sug‘urta qoidalarida yoki yozma so‘rovda sug‘urtalovchi tomonidan oldindan aniq aytib qo‘yilgan xavfni o‘ziga qabul qilgan sug‘urtalovchi tomonidan baholash uchun ahamiyatli holatlar deb tushunish lozim.
5. FKning 932-moddasiga asosan mol-mulkni sug‘urtalash shartnomasi tuzilayotganida sug‘urtalovchi sug‘urta qilinayotgan mol-mulkni ko‘zdan kechirishga, zarurat bo‘lganda esa uning haqiqiy qiymatini belgilash maqsadida baholashdan o‘tkazishni tashkil etishga, shaxsiy sug‘urta shartnomasi tuzilayotganida esa sug‘urta qilinayotgan shaxs sog‘lig‘ining haqiqiy holatini aniqlash uchun uni tekshirtirishga haqli.
FK 935-moddasining ikkinchi qismiga ko‘ra, mol-mulkning shartnomada ko‘rsatilgan sug‘urta qiymati miqdori haqida taraflar o‘rtasida kelishuvga erishilgan bo‘lsa, uning ustida keyinchalik nizolashish mumkin emas.
Shu bilan birga, agar shartnoma tuzilgunga qadar sug‘urta xavfini baholash bo‘yicha o‘z huquqidan foydalanmagan sug‘urtalovchi sug‘urta qildiruvchi tomonidan bu qiymat borasida bila turib chalg‘itilgan bo‘lsa, mol-mulkning sug‘urta qiymati miqdori ustida nizolashish mumkin.
6. Sudlar shuni nazarda tutishi kerakki, agar sug‘urta qildiruvchida (naf oluvchida) sug‘urta hodisasi yuz berishi natijasida kelib chiqqan zarar miqdori sug‘urta shartnomasida belgilangan zarar miqdoridan oshmasa yoki kam bo‘lsa, ixtiyoriy mulkiy sug‘urta shartnomasining shartlarida sug‘urta tovonini to‘lashni istisno qiluvchi qoida belgilab qo‘yilishi mumkin (franshiza). Franshiza muayyan foiz yoki aniq miqdorida belgilanishi mumkin.
7. FKning 947-moddasiga ko‘ra, sug‘urta shartnomasi, agar unda boshqacha tartib nazarda tutilmagan bo‘lsa, sug‘urta mukofoti yoki birinchi badal to‘langan paytdan kuchga kiradi va uning shartlari, agar shartnomada sug‘urta amal qilishi boshlanishining boshqacha muddati nazarda tutilmagan bo‘lsa, sug‘urta shartnomasi kuchga kirganidan keyin yuz bergan sug‘urta hodisalariga nisbatan tatbiq etiladi.
8. FK 942-moddasining to‘rtinchi qismiga muvofiq, agar sug‘urta shartnomasida sug‘urta mukofotini bo‘lib-bo‘lib to‘lash nazarda tutilgan bo‘lsa, shartnomada navbatdagi sug‘urta badallarini belgilangan muddatlarda to‘lamaslik oqibatlari ko‘rsatib qo‘yilishi mumkin.
Bunday oqibatlar sifatida sug‘urta shartnomasi, xususan, navbatdagi sug‘urta badallari to‘lanmaganda sug‘urtalovchining sug‘urta shartnomasini bekor qilishni talab qilish yoki majburiyatni bajarishdan bir tomonlama bosh tortish huquqini o‘z ichiga olishi mumkin. Bunday holatda, agar qonun yoki shartnomada boshqacha tartib nazarda tutilmagan bo‘lsa, to‘langan sug‘urta badali qaytarilmaydi.
8.1. Sudlarning e’tibori shunga qaratilsinki, shartnomada navbatdagi sug‘urta badallari to‘lanmaganligi munosabati bilan shartnomani bekor qilinishi haqidagi shartning mavjudligi, agar sug‘urta hodisasi to‘lash muddati o‘tkazib yuborilgan navbatdagi sug‘urta badali to‘lanishidan oldin yuz bergan bo‘lsa, sug‘urtalovchini sug‘urta shartnomasini bajarish majburiyatidan ozod qilmaydi. Bunday holatda sug‘urtalovchimulkiy sug‘urta shartnomasi bo‘yicha to‘lanishi lozim bo‘lgan sug‘urta tovoni yoki shaxsiy sug‘urta shartnomasi bo‘yicha sug‘urta puli miqdorini sug‘urta mukofotining to‘langan qismiga mutanosib summada cheklashga va muddati o‘tkazib yuborilgan sug‘urta badali summasini hisobga olishga haqli.
8.2. Agar sug‘urta shartnomasida navbatdagi sug‘urta badalini to‘lamaganlik uchun sug‘urtalovchining sug‘urta shartnomasini bekor qilishni talab qilish huquqi belgilangan bo‘lsa va bunday holat yuz berganda sug‘urtalovchi ushbu huquqdan foydalanmaganda, u sug‘urta tovonini to‘lashni rad etishi mumkin emas, lekin mulkiy sug‘urta shartnomasi bo‘yicha to‘lanishi lozim bo‘lgan sug‘urta tovoni yoki shaxsiy sug‘urta shartnomasi bo‘yicha sug‘urta puli miqdorini sug‘urta mukofotining o‘ziga to‘langan qismiga mutanosib summada cheklashga va muddati o‘tkazib yuborilgan sug‘urta badali summasini hisobga olishga haqli.
8.3. Navbatdagi sug‘urta badalini to‘lamaganligi sababli sug‘urta shartnomasidagi majburiyatlarni bajarishdan bir tomonlama bosh tortishga xohishini bildirmagan sug‘urtalovchi shartnomaning amal qilishi muddati davomida sug‘urta qildiruvchi tomonidan to‘lanishi kechiktirilgan navbatdagi sug‘urta badalini undirish talabi bilan sudga murojaat qilishga haqli.
Sudlarning e’tibori shunga qaratilsinki, ushbu bandning birinchi xatboshisida belgilangan qoida, agar sug‘urta shartnomasining shartlari bilan sug‘urta mukofoti bir yo‘la to‘lanishi belgilangan bo‘lsa yoki sug‘urta qildiruvchi tomonidan sug‘urta mukofotini bo‘lib-bo‘lib to‘lashda dastlabki badalni to‘lash amalga oshirilmagan bo‘lsa, tatbiq etilmaydi.
9. FKning 917-moddasiga ko‘ra, mol-mulk uning asralishidan qonun hujjatlariga yoki shartnomaga asoslangan manfaatga ega bo‘lgan shaxs (sug‘urta qildiruvchi yoki naf oluvchi) foydasiga sug‘urta shartnomasi bo‘yicha sug‘urtalanishi mumkin.
Mol-mulkni sug‘urta qilish shartnomasi bo‘yicha sug‘urta qilinadigan mol-mulk deganda, saqlanishiga qonuniy manfaatdorlik mavjud bo‘lgan, ya’ni sodir bo‘lishida ehtimolligi va tasodifiylik belgilari bo‘lgan hodisa yuz berishi natijasida (to‘liq yoki qisman) yo‘qotilishi yoxud zarar yetkazilishi mumkin bo‘lgan va hodisa yuz berishi bilan yetkazilgan ziyon to‘g‘ridan to‘g‘ri pul ko‘rinishida baholanadigan FKning 81-moddasida ko‘rsatilgan fuqarolik huquqlarining obyektlari tushuniladi.
Mulkni sug‘urta qilishda, qonun yoki bitim asosida sug‘urta qildiruvchiga (naf oluvchiga) tegishli mol-mulkning yo‘qolishi (nobud bo‘lishi), kamayishi yoki zararlanishi xavfi bilan bog‘liq mulkiy manfaatdorlik sug‘urta obyekti bo‘ladi.
Agar FK 917-moddasining ikkinchi qismiga muvofiq, sug‘urtalovchi tomonidan sug‘urtalangan mol-mulkning asralishidan sug‘urta qildiruvchida (naf oluvchida) manfaat bo‘lmaganligi sababli mol-mulkni sug‘urta qilish shartnomasini haqiqiy emas deb topish to‘g‘risida arz qilinganda, foydasiga sug‘urta shartnomasi tuzilgan shaxs manfaatdor bo‘lmaganligini isbotlash majburiyati sug‘urtalovchi zimmasiga yuklatiladi.
10. Garovga qo‘yilgan mol-mulkni sug‘urta qilish shartnomasini tuzishda, garov bilan ta’minlangan majburiyat bajarilmagan taqdirda garovga qo‘yilgan mulkning qiymatidan o‘z manfaatlari qanoatlantirilishi munosabati bilan garovga oluvchi FKning 917-moddasiga muvofiq o‘zi uchun mol-mulkni saqlanishidan va uni saqlanishini ta’minlanishida manfaatdor bo‘lishi lozim. Bunday holatda garovga oluvchi sug‘urta shartnomasi bo‘yicha naf oluvchi hisoblanadi.
11. Mulkiy sug‘urta shartnomasi bo‘yicha sug‘urta hodisasi deganda, shartnomada nazarda tutilgan va uning sodir bo‘lishi natijasida sug‘urtalovchining sug‘urta tovonini to‘lab berish majburiyati vujudga keladigan voqea tushuniladi.
Sug‘urta hodisasi kelib chiqishi ehtimoli mavjudligi sababli sug‘urta qilingan voqea, zarar yetkazilishi va yuzaga kelgan voqea bilan zarar o‘rtasidagi sababiy bog‘lanish faktini o‘z ichiga oladi hamda sug‘urtalash amalga oshirilgan voqeaning yuz berishi natijasida zarar yetkazilishi (sug‘urtalangan mulkning zararlanishi yoki kamayishi, uning yo‘qolishi yoxud nobud bo‘lishi va boshqalar) bilan yuzaga kelgan deb hisoblanadi.
11.1. Sug‘urta hodisasi kelib chiqishi ehtimoli mavjudligi sababli sug‘urta qilingan voqea shartnoma amalda bo‘lgan davrda sodir bo‘lsa-da, yetkazilgan zarar shartnomaning amal qilish muddati tugaganidan so‘ng aniqlansa, foydasiga sug‘urta shartnomasi tuzilgan shaxs (sug‘urta qildiruvchi, naf oluvchi), agar zarar shartnoma amalda bo‘lgan davrida yetkazilgan yoki yetkazilishi boshlangan bo‘lsa, sug‘urta tovonini talab qilishga haqli. Ushbu holatda zarar sug‘urta shartnomasi amalda bo‘lgan davrda yetkazilgan yoki yetkazilishi boshlanganligini isbotlash majburiyati sug‘urta qildiruvchi (naf oluvchi) zimmasiga yuklatiladi.
Agar ish holatlariga ko‘ra zarar kelib chiqishining aniq davrini aniqlashning imkoni bo‘lmasa, zarar aniqlangan paytda yetkazilgan hisoblanadi.
11.2. Sug‘urta hodisasi kelib chiqishi ehtimoli mavjudligi sababli sug‘urta qilingan voqea shartnoma amalda bo‘lgan davrda yuz bergan bo‘lsa-da, zarar yetkazilishi uning amal qilish davri tugagandan keyin boshlangan bo‘lsa, sug‘urta hodisasi sodir bo‘lgan hisoblanadi va sug‘urtalovchi, sug‘urta qildiruvchi tomonidan FKning 951-moddasida belgilangan qoidalarga rioya qilgan holda, sug‘urta tovonini to‘lashga majbur bo‘ladi.
11.3. Sug‘urta hodisasi ro‘y berishi ehtimoli mavjud bo‘lgan va oldindan taxmin qilingan hamda u kelib chiqishi mumkinligi sababli sug‘urta qilingan voqea ehtimollik va tasodifiylik belgilariga ega bo‘lishi lozim. Bunda voqea sug‘urta shartnomasini tuzish paytida shartnoma ishtirokchilari uning sodir bo‘lishini bilmagan va sodir bo‘lishi yoxud sodir bo‘lmasligini bilishi mumkin ham bo‘lmagan taqdirda tasodifiy deb tan olinadi.
12. FKning 951-moddasida sug‘urta qildiruvchi (naf oluvchi) sug‘urta hodisasi yuz berganligi haqida mulkiy sug‘urta shartnomasida belgilangan muddat va usulda sug‘urtalovchini xabardor qilish majburiyati belgilangan.
Sudlar shuni inobatga olishi kerakki, sug‘urta qildiruvchi zimmasiga faqatgina sug‘urta hodisasi haqida muayyan vaqt va usulda xabar berish majburiyati yuklanadi. Qonun bilan sug‘urta qildiruvchiga (naf oluvchiga) ushbu xabarnoma bilan bir vaqtda sug‘urta to‘lovini olish uchun lozim bo‘lgan barcha zarur hujjatlarini taqdim qilish majburiyati yuklanmagan.
Sug‘urta qildiruvchi (naf oluvchi) tomonidan sug‘urta hodisasi yuz berganligi haqida shartnomada belgilangan muddatda va usulda sug‘urtalovchini xabardor qilish majburiyatining bajarilmasligi sug‘urtalovchiga sug‘urta tovonini to‘lab berishni rad etish huquqini beradi. Bunda sug‘urta qildiruvchi (naf oluvchi) sug‘urta hodisasi yuz berganligi haqida sug‘urtalovchi o‘z vaqtida bilganligini yoxud sug‘urtalovchida bunday ma’lumot mavjud emasligi uning sug‘urta tovonini to‘lash majburiyatiga ta’sir qilmasligini, ya’ni bunday ma’lumotlarning mavjud emasligi uning (sug‘urtalovchining) sug‘urta hodisasining haqiqatda sodir bo‘lganligi va yetkazilgan zarar miqdorini aniqlash imkoniyatiga ta’sir qilmasligi haqidagi dalillarni taqdim qilib, sug‘urtalovchining sug‘urta tovonini to‘lashni rad etganligi yuzasidan nizolashish imkoniyatiga ega.
Sudlar shuni inobatga olishi kerakki, shaxsiy sug‘urta shartnomasi bo‘yicha sug‘urta qildiruvchi sug‘urta hodisasi yuz bergani haqida qonunda belgilangan muddatda va usulda tegishli hujjatlar ilova qilingan holda sug‘urtalovchini xabardor qilishi lozim.
13. Sug‘urtalovchining sug‘urta tovonini to‘lash majburiyati sug‘urta shartnomasidan kelib chiqadi va sug‘urta hodisasi natijasida kelib chiqqan zararlar uchun javobgarlik hisoblanmaydi. Sug‘urta shartnomasi kuchga kirganidan so‘ng sug‘urta hodisasi yuz bergan taqdirda, sug‘urtalovchida shartnomada va sug‘urtalash qoidalarida ko‘rsatilgan tartib, shartlar va muddatda muayyan pul summasini to‘lab berish majburiyati yuzaga keladi.
13.1. Agar majburiyat uni bajarilishi lozim bo‘lgan kun yoki davrni yoxud majburiyatni bajarish davrini aniqlash imkoniyatini nazarda tutsa yoki yo‘l qo‘ysa, majburiyat ushbu kunda yoki davrning har qanday paytida bajarilishi lozim. Ushbu asosda o‘zganing pul mablag‘laridan foydalanganlik uchun foizlar sug‘urtalovchi sug‘urta tovonini to‘lashni rad etgan, to‘liq hajmda to‘lamagan paytdan yoxud qonunda yoki sug‘urta shartnomasida belgilangan sug‘urta tovonini to‘lash muddati tugagan paytdan boshlab hisoblanishi lozim.
13.2. Agar ixtiyoriy mulkiy sug‘urta shartnomasini tuzishda sug‘urta qildiruvchiga sug‘urta hodisasi yuz berishi natijasida yetkazilgan zararlarni (sug‘urtalangan mol-mulkni eskirishini hisobga olgan yoki hisobga olmasdan) hisoblash usullarini tanlash huquqi berilgan bo‘lsa, sudlar sug‘urta tovonining miqdori haqidagi nizoni hal qilishda shartnomaning taraflar tomonidan kelishilgan shartlaridan kelib chiqishi kerak.
13.3. Sug‘urta qildiruvchi va sug‘urtalovchi o‘rtasida kredit shartnomasi bo‘yicha majburiyatning bajarilishini ta’minlovchi va naf oluvchi foydasiga to‘lab berilishi kerak bo‘lgan sug‘urta tovoni miqdori yuzasidan nizo kelib chiqsa, sug‘urtalovchi tomonidan to‘lanishi lozim bo‘lgan sug‘urta tovoni miqdori sug‘urta shartnomasi shartlariga muvofiq aniqlanadi.
13.4. Sug‘urta hodisasi oqibatida mol-mulk nobud bo‘lgan, ya’ni u to‘liq yo‘qolgan yoki qayta tiklanmaydigan tarzda shikastlangan taqdirda, agar shartnomada sug‘urta tovonining boshqa miqdori ko‘rsatilmagan bo‘lsa, sug‘urta qildiruvchiga sug‘urta tovoni to‘liq miqdorda to‘lab beriladi.
13.5. Sug‘urta hodisasi natijasida sug‘urtalangan mol-mulkka zarar yetkazilib, u butunlay yo‘qolmagan, lekin undan dastlabki holatdagidek foydalanishning imkoni bo‘lmasa, sug‘urta tovoni miqdori sug‘urta puli va sug‘urtalangan mol-mulkining qoldiq qiymati o‘rtasidagi farq bilan aniqlanadi. Bunday holatda FKning 958-moddasiga binoan sug‘urta qildiruvchi sug‘urtalovchining roziligi bilan sug‘urtalangan mol-mulkka bo‘lgan o‘z huquqlarini unga o‘tkazishi va sug‘urta tovonini sug‘urta pulining to‘liq hajmida olishi mumkin.
13.6. Tovar qiymatining yo‘qolishi deganda, yo‘l-transport hodisasi sababli transport vositasi ko‘rinishining (tashqi) va foydalanish sifatining yomonlashishi, mustahkamligining kamayishi, uning alohida qismlari, uskuna va agregatlari, bog‘lovchi va himoya qoplamalarining muddatidan oldin yomonlashishi hamda ta’mirlashga olib kelinishi natijasida transport vositasi qiymatining kamayishi tushuniladi.
Tovar qiymatining yo‘qolishi, transport vositasini ta’mirlash va ehtiyot qismlarning qiymati bilan bir qatorda haqiqiy zarar hisoblanadi. Shu sababli, agar tomonlar sug‘urta summasi qiymatini belgilashda tovarlik qiymatining yo‘qolishini ham nazarda tutgan bo‘lsa, sug‘urta qildiruvchiga uni to‘lab berishni rad etish mumkin emas.
13.7. Agar ixtiyoriy sug‘urta shartnomasida sug‘urtalangan mol-mulkni tiklash (ta’mirlash) sug‘urtalovchining hisobidan amalga oshirilishi belgilangan bo‘lib, u tomonidan tiklashni (ta’mirlashni) amalga oshirish bo‘yicha majburiyat shartnomada belgilangan muddatda bajarilmagan taqdirda, sug‘urta qildiruvchi tiklashni (ta’mirlashni) amalga oshirish haqida uchinchi shaxslarga topshiriq berishga yoxud uni o‘z kuchi bilan amalga oshirish va sarflangan xarajatlarni sug‘urta to‘lovi doirasida sug‘urtalovchidan talab qilishga haqli.
14. Sug‘urtalangan mol-mulkni sotib olish uchun pul mablag‘i qarz shartnomasi asosida olingan va sug‘urta shartnomasi bo‘yicha naf oluvchi hisoblangan kreditor sug‘urta tovonini olish huquqidan voz kechgan hollarda, sug‘urta manfaati saqlanganligi sababli bu huquq sug‘urtalovchi oldida ham, kreditor oldida ham o‘z majburiyatini vijdonan bajargan sug‘urta qildiruvchiga o‘tadi.
15. Sudlarning e’tibori shunga qaratilsinki, FKning 955-moddasida belgilangan asoslarga ko‘ra sug‘urtalovchi mulkiy sug‘urta shartnomasi bo‘yicha sug‘urta qildiruvchiga (naf oluvchiga) sug‘urta tovonini yoki shaxsiy sug‘urta shartnomasi bo‘yicha sug‘urta pulini to‘lashni rad etishi mumkin.
15.1. FK 955-moddasining uchinchi qismida sug‘urtalovchi sug‘urta tovonini yoki sug‘urta pulini to‘lashni rad etganligi yuzasidan sug‘urta qildiruvchi (naf oluvchi)ning unga (sug‘urtalovchiga) nisbatan sudga da’vo berish orqali nizolashish huquqi belgilangan.
Sug‘urta qildiruvchi (naf oluvchi) tomonidan ushbu huquqdan foydalanilganda, da’vo arizasidagi talab to‘lashni rad etishni noqonuniy deb topish haqida emas, balki sug‘urta tovonini yoki sug‘urta pulini undirish haqida bo‘lishi lozim. Bunday da’vo bo‘yicha ishlarni ko‘rishda sudlar FKning 955-moddasida nazarda tutilgan sug‘urta tovonini to‘lashni rad etish uchun asoslar mavjudligini aniqlashi kerak.
15.2. Agar sug‘urtalovchi sug‘urta tovonini yoki sug‘urta pulini to‘lashni rad etish yoxud sug‘urta tovoni miqdorini kamaytirishni sug‘urta qildiruvchi yoki naf oluvchining qo‘pol ehtiyotsizligi oqibatida sug‘urta hodisasi yuz berganligi bilan asoslagan bo‘lsa, sudlar shuni e’tiborga olishi lozimki, bunday vaziyatda sug‘urtalovchini sug‘urta tovonini yoki sug‘urta pulini to‘lashdan ozod qilish faqat qonunda to‘g‘ridan to‘g‘ri belgilangan hollarda yo‘l qo‘yiladi.
Qonunda belgilanmagan qo‘pol ehtiyotsizlik oqibatida sug‘urta hodisasi yuz bergan taqdirda sug‘urtalovchining sug‘urta tovonini yoki sug‘urta pulini to‘lashni rad etish huquqi nazarda tutilgan sug‘urta shartnomasining sharti o‘z-o‘zidan haqiqiybo‘lmaydi.
15.3. Sug‘urtalovchining sug‘urta tovoni yoki sug‘urta pulini to‘lashni rad etishining haqqoniyligi to‘g‘risidagi masalani hal qilishda sudlar nafaqat ixtiyoriy mulkiy sug‘urta shartnomasida ko‘rsatilgan hujjatlarni, balki sug‘urta hodisasi yuz berganligini, sug‘urta hodisasi natijasida sug‘urta qildiruvchi (naf oluvchi) tomonidan ko‘rilgan zararning miqdorini tasdiqlovchi shartnomada ko‘rsatilmagan hujjatlarni ham inobatga olishi lozim.
16. Sudlar shuni inobatga olishi lozimki, FK 943-moddasining birinchi qismida sug‘urta shartnomasi o‘z-o‘zidan haqiqiy bo‘lmagan holatlar qayd etib o‘tilgan va ushbu ro‘yxat tugal hisoblanmaydi, chunki sug‘urta shartnomasi (yoki uning qismi) FK va boshqa qonunlarda ko‘rsatilgan boshqa hollarda ham haqiqiy bo‘lmasligi mumkin.
Xususan, FKning 916, 917, 920 va 957-moddalari, shuningdek boshqa qonunlarda nazarda tutilgan hollarda ham sug‘urta shartnomasi o‘z-o‘zidan haqiqiy bo‘lmaydi.
17. Sudlarning e’tibori shunga qaratilsinki, sug‘urta shartnomasi qonunda nazarda tutilgan asoslarga ko‘ra sud tomonidan haqiqiy emas deb topilganligi sababli u haqiqiy emas deb hisoblanishi mumkin.
Xususan, FK 921-moddasining to‘rtinchi qismiga muvofiq sug‘urtalangan deb hisoblanmaydigan shaxs foydasiga, shu jumladan sug‘urtalangan shaxs hisoblanmaydigan sug‘urta qildiruvchi foydasiga shaxsiy sug‘urta shartnomasi faqat sug‘urtalangan shaxsning yozma roziligi bilangina tuzilishi mumkin. Bunday rozilik bo‘lmagan taqdirda, shartnoma sug‘urtalangan shaxsning da’vosi bo‘yicha, bu shaxs vafot etgan taqdirda esa uning merosxo‘rlari da’vosi bo‘yicha haqiqiy emas deb topilishi mumkin.
FK 931-moddasining to‘rtinchi qismiga ko‘ra, agar sug‘urta shartnomasi tuzilganidan keyin, ushbu moddaning birinchi qismida ko‘rsatilgan holatlar to‘g‘risida sug‘urta qildiruvchi sug‘urtalovchiga bila turib yolg‘on ma’lumot berganligi aniqlansa, sug‘urtalovchi shartnomani haqiqiy emas deb topishni va ushbu Kodeks 123-moddasining ikkinchi qismida nazarda tutilgan oqibatlar qo‘llanilishini talab qilishga haqli, sug‘urta qildiruvchi aytib qo‘ymagan holatlar o‘tib ketgan hollar bundan mustasno.
FK 938-moddasining to‘rtinchi qismiga asosan, agar sug‘urta shartnomasidagi sug‘urta pulini oshirib yuborish sug‘urta qildiruvchi tomonidan aldashning oqibati bo‘lsa, sug‘urtalovchi shartnomani haqiqiy emas deb topishni va o‘ziga yetkazilgan zarar uning sug‘urta qildiruvchidan olgan sug‘urta puli summasidan ortiq miqdorda qoplanishini talab qilishga haqli.
Sug‘urtalovchi nomidan sug‘urta agenti yoki sug‘urtalovchi tomonidan berilgan ishonchnomada ko‘rsatilgan vakolatlarni amalga oshiruvchi boshqa shaxs tomonidan o‘z vakolati doirasidan chetga chiqqan holda sug‘urta shartnomasining tuzilganligi, agar ushbu shartnoma belgilangan tartibda haqiqiy emas deb topilmagan bo‘lsa, sug‘urtalovchini sug‘urta tovonini to‘lashdan ozod qilish uchun asos bo‘la olmaydi.
Agar sug‘urta qildiruvchi sug‘urta shartnomasini tuzishda sug‘urta agenti yoki boshqa shaxs sug‘urtalovchi tomonidan belgilangan cheklovlar chegarasidan chiqqanini bilgan yoki oldindan bilishi lozim bo‘lganligi isbotlangan bo‘lsa, bitim sug‘urtalovchining talabi bo‘yicha FKning 126-moddasiga asosan haqiqiy emas deb topilishi mumkin.
18. FKning 957-moddasiga muvofiq, agar mulkiy sug‘urta shartnomasida boshqacha tartib nazarda tutilmagan bo‘lsa, sug‘urta qildiruvchi (naf oluvchi)ning sug‘urta natijasida qoplangan zarar uchun javobgar shaxsdan talab qilish huquqi to‘langan summa doirasida sug‘urta tovonini to‘lagan sug‘urtalovchiga o‘tadi. Biroq, shartnomaning bila turib zarar yetkazgan shaxsga nisbatan talab qilish huquqi sug‘urtalovchiga o‘tishini istisno qiladigan shartlari o‘z-o‘zidan haqiqiy bo‘lmaydi.
Sudlarga tushuntirilsinki, qonun hujjatlarida talab qilish huquqi sug‘urtalovchiga o‘tishi uchun talabdan boshqa shaxs foydasiga voz kechish haqida alohida kelishuv tuzilishi nazarda tutilmagan. Ushbu huquqning o‘tishi FKning 957-moddasi va sug‘urta shartnomasining o‘zi asosida amalga oshiriladi.
19. Sudlarning e’tibori shunga qaratilsinki, sug‘urta shartnomasi asosida transport vositasini boshqarishga qo‘yilgan shaxs, transport vositasidan fuqarolik-huquqiy munosabat yoki mehnat shartnomasi asosida foydalanayotgan va u ushbu mol-mulkning saqlanishidan manfaatdor bo‘lsa, unga nisbatan avtotransport vositasini ixtiyoriy sug‘urta qilish qoidalari sug‘urta qildiruvchidagiga kabi qo‘llaniladi. Shuning uchun sug‘urtalovchi ushbu shaxsdan FKning 957-moddasida belgilangan subrogatsiya tartibida to‘langan pullarni talab qilish huquqiga ega bo‘lmaydi.
21. FKning 959-moddasiga asosan sug‘urta shartnomasi bo‘yicha sug‘urtalovchi o‘z zimmasiga olgan sug‘urta tovonini yoki sug‘urta pulini to‘lash xavfi uning tomonidan to‘liq yoki qisman boshqa sug‘urtalovchida (sug‘urtalovchilarda) u bilan tuzilgan qayta sug‘urta qilish shartnomasi bo‘yicha sug‘urtalanishi mumkin.
Qayta sug‘urta qilish shartnomasidan kelib chiqadigan nizolar bo‘yicha ishlarni ko‘rishda sudlar qayta sug‘urta qilish xizmatlarini ko‘rsatishning yagona talab va standartlari belgilangan O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirining 2010-yil 27-dekabrdagi 111-sonli buyrug‘i bilan tasdiqlangan, O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi tomonidan 2011-yil 29-yanvarda 2190-son bilan ro‘yxatga olingan Qayta sug‘urta qilish xizmatlari ko‘rsatishning yagona talablari va standartlari to‘g‘risidagi nizomga ham asoslanishi lozim.
22. Agar sug‘urta shartnomasi majburiyat bajarilishining ta’minoti sifatida tuzilgan bo‘lsa, asosiy majburiyat bajarilmagan taqdirda kreditor sug‘urtalovchidan sug‘urta tovonini yoki sug‘urta pulini to‘lashni talab qilish huquqiga ega.
Sudlarning e’tibori shunga qaratilsinki, agar sug‘urta shartnomasi xo‘jalik shartnomasi bo‘yicha majburiyatlar bajarilishining ta’minoti sifatida tuzilganida, sug‘urtalovchiga talab bildirilgunga qadar kreditor qarzdordan qarzni undirish choralarni ko‘rishi zarur va faqat qarzdorning majburiyatni bajarish uchun mol-mulki yetarli bo‘lmagandagina kreditor sug‘urtalovchiga talab bildirish huquqiga ega, agar sug‘urta shartnomasida boshqacha holat belgilanmagan bo‘lsa.
Qarzdorning mol-mulki majburiyatni bajarish uchun yetarli emasligi davlat ijrochisining ijro hujjatini “Sud hujjatlari va boshqa organlar hujjatlarini ijro etish to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuni 40-moddasi birinchi qismining 3-bandiga asosan undiruvchiga qaytarish to‘g‘risidagi qarori bilan tasdiqlanadi.
Ushbu bandning ikkinchi xatboshisida belgilangan qoidalarga amal qilinmasligi sug‘urtalovchiga nisbatan taqdim etilgan da’voni qanoatlantirishni rad etish uchun asos bo‘ladi.
22.1. Qonun hujjatlarida majburiyat bajarilishining ta’minoti sifatida tuzilgan sug‘urta shartnomasi bo‘yicha sug‘urtalovchining sug‘urta puli to‘lash va qarzdorning asosiy majburiyati bo‘yicha solidar javobgarligi nazarda tutilmagan. Shu munosabat bilan sudlar shuni inobatga olishi kerakki, sug‘urtalovchi va asosiy qarzdorga nisbatan arz qilingan bunday talabning sug‘urtalovchiga nisbatan qismini qanoatlantirish rad etilishi, talabning qarzdorga nisbatan qismi esa mazmunan ko‘rilishi lozim.
Qarzdordan qarzni undirish bo‘yicha majburiy choralarni ko‘rish jarayonida sud hujjatini ijro etishning imkoni yo‘qligi aniqlanganligi, kreditorning sug‘urtalovchiga nisbatan da’vo talabini taqdim etish huquqidan mahrum qilmaydi.
22.2. Agar majburiyatni bajarilishini ta’minlash uchun kafillik, garov va sug‘urta shartnomalari tuzilgan bo‘lib, bajarilishi ta’minlangan majburiyat bajarilmaganda, kreditor tomonidan bir vaqtning o‘zida qarzdor, kafil, garovga qo‘yuvchi va sug‘urtalovchiga nisbatan da’vo taqdim etilgan bo‘lsa, nizoni hal qilishda sudlar sug‘urta shartnomasining shartlaridan kelib chiqishi kerak. Agar sug‘urta shartnomasining shartlarida kreditor talablarining qanoatlantirish uchun qarzdor va kafilning to‘lovga qobiliyatsizligi va garovga qo‘yilgan mol-mulkning yetarli emasligi sug‘urta hodisasi deb belgilanganda, da’vo talabining sug‘urtalovchiga nisbatan qismini qanoatlantirish rad etiladi. Bunda, agar kreditorning talabini qanoatlantirishga qarzdor va kafilning to‘lovga qobiliyatsizligi va garovga qo‘yilgan mulkning yetarli emasligi aniqlanganda, kreditorning sug‘urta tovonini sud tartibida undirish huquqi saqlanib qoladi. Bunday holda, sug‘urta qildiruvchi (naf oluvchi) sudga qayta murojaat qilinguniga qadar, qarzdor va kafil kreditorning talablarini qondirishga qodir emasligi va garovga qo‘yilgan mulklarning yetarli emasligini isbotlovchi hujjatlarni ilova qilgan holda sug‘urtalovchini xabardor qilishi shart. | 140 | 30,029 |
Qonunchilik | O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI MEHNAT VA AHOLINI IJTIMOIY MUHOFAZA QILISh VAZIRLIGI FAOLIYATINI TAShKIL ETISh TO‘G‘RISIDA | O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasi Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligini tashkil etish to‘g‘risida” 2001-yil 13-fevraldagi PF-2810-son Farmoniga muvofiq Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
2. Belgilab qo‘yilsinki:
O‘zbekiston Respublikasi Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligi O‘zbekiston Respublikasi Mehnat vazirligi va Ijtimoiy ta’minot vazirligining majburiyatlari va shartnomalari bo‘yicha huquqiy vorisi hisoblanadi;
4. Mavjud xodimlar soni doirasida:
Mehnatni muhofaza qilish ilmiy-tadqiqot instituti O‘zbekiston Respublikasi Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligi huzuridagi Mehnatni normalash va muhofaza qilish markaziga;
O‘zbekiston Respublikasi Mehnat vazirligining Kompyuter markazi O‘zbekiston Respublikasi Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligining Axborot-kompyuter markaziga aylantirilsin.
5. Mehnat vazirligi huzuridagi Mehnatkash muhojirlar ishlari bo‘yicha respublika agentligi O‘zbekiston Respublikasi Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligining Tashqi mehnat migratsiyasi masalalari agentligiga aylantirilsin.
6. Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligi:
O‘zbekiston Respublikasi Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligi to‘g‘risidagi hamda Tashqi mehnat migratsiyasi masalalari agentligi to‘g‘risidagi nizomlarni tasdiqlash uchun ikki hafta muddatda Vazirlar Mahkamasiga kiritsin;
o‘n kun muddatda mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish hududiy bosh boshqarmasi to‘g‘risidagi namunaviy nizomni ishlab chiqsin va O‘zbekiston Respublikasi Makroiqtisodiyot va statistika vazirligi, Moliya vazirligi bilan kelishilgan holda tasdiqlasin;
vazirlikning markaziy apparatini, hududiy bosh boshqarmalarni, mehnat ish bilan ta’minlash va ijtimoiy muhofaza qilish tuman (shahar) bo‘limlarini, ijtimoiy ta’minot bo‘limlarini yuqori malakali kadrlar bilan ta’minlasin;
O‘zbekiston Respublikasi Makroiqtisodiyot va statistika vazirligi hamda Moliya vazirligi, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklari bilan birgalikda 2001-yil mobaynida mehnat, ish bilan ta’minlash va ijtimoiy muhofaza qilish tuman (shahar) bo‘limlari hamda ijtimoiy ta’minot bo‘limlari ishlarini tahlil qilsin va yil yakuni bo‘yicha ular faoliyatini tashkil etishni yanada takomillashtirish yuzasidan takliflar kiritsin;
pensiya va nafaqalar olishayotgan ishsiz fuqarolar, pensionyerlar, nogironlar, kam ta’minlangan va ko‘p bolali oilalarni, aholining boshqa ijtimoiy nochor tabaqalarini shaxsan hisobga olishning avtomatlashtirilgan tizimini ishlab chiqsin va 2001-yil mobaynida amalda joriy etsin.
7. Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklari mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish hududiy bosh boshqarmalarini, ularning shtatdagi xodimlari sonini hisobga olgan holda joylashtirish hamda ularning samarali faoliyat ko‘rsatishi uchun zarur shart-sharoitlar yaratish masalalarini hal etsinlar.
8. Belgilab qo‘yilsinki, budjetdan ajratmalar, Ish bilan ta’minlashga ko‘maklashish davlat jamg‘armasi mablag‘lari va qonun hujjatlarida nazarda tutilgan faoliyatdan olinadigan boshqa daromadlar O‘zbekiston Respublikasi Bandlik va mehnat munosabatlari vazirligini, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Bandlik va mehnat munosabatlari vazirligini hamda viloyatlar va Toshkent shahri bandlik hududiy bosh boshqarmalarini moliyalashtirish manbalari hisoblanadi.
9. O‘zbekiston Respublikasi Bandlik va mehnat munosabatlari vazirligi markaziy apparati xodimlari uchun mehnatga haq to‘lash razryadlari Vazirlar Mahkamasining 1996-yil 12-apreldagi 147-son qaroriga 3-ilovaga muvofiq belgilansin.
11. O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining 5-ilovaga muvofiq qarorlari o‘z kuchini yo‘qotgan deb hisoblansin.
O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi bir oy muddatda O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlariga ushbu qarordan kelib chiqadigan o‘zgartirishlar va qo‘shimchalar to‘g‘risida takliflar kiritsin.
12. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining o‘rinbosari R.S. Azimov zimmasiga yuklansin.
1. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasi Mehnat vazirligi tizimidagi organlar faoliyatini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 1993-yil 11-martdagi 127-son qarori.
2. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “Respublikada ijtimoiy ta’minotni boshqarishni takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 1993-yil 16-iyuldagi 358-son qarori.
3. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasi Mehnat vazirligi tizimida Kompyuter markazini tashkil etish to‘g‘risida” 1995-yil 25-apreldagi 147-son qarori.
4. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1993-yil 11-martdagi 127-son qaroriga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida” 1997-yil 7-apreldagi 175-son qarori.
5. Vazirlar Mahkamasining 1998-yil 23-iyuldagi 310-son qarori (O‘zbekiston Respublikasi QT, 1998y., 7-son, 27-modda) bilan tasdiqlangan O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining ayrim qarorlariga kiritiladigan o‘zgartirishlar va qo‘shimchalarning 3-bandi. | 115 | 5,223 |
Qonunchilik | YaRAShUV TO‘G‘RISIDAGI IShLAR BO‘YIChA SUD AMALIYOTI HAQIDA | Sud statistikasi ma’lumotlari hamda yarashuv to‘g‘risidagi ishlar bo‘yicha sud amaliyotini o‘rganish natijalari shuni ko‘rsatadiki, jinoyat qonunchiligiga ushbu institutning kiritilishi jinoiy huquqiy munosabatlarni erkinlashtirishda samarali vosita bo‘ldi. Mazkur institut jabrlanuvchining huquqlarini ishonchli himoya qilish, respublikada sudlanganlik holatini kamaytirish, jinoiy javobgarlikdan ozod qilish institutining kengroq qo‘llanilishiga imkon yaratdi.
Sudlar yarashuv to‘g‘risidagi ishlarni asosan to‘g‘ri hal qilmoqdalar. Shu bilan birga ushbu Qonunni qo‘llashda xato va kamchiliklar, ayrim muammolar mavjud.
Sud amaliyotida mazkur huquqiy institutning bir xilda qo‘llanilishi va qonun talablariga to‘liq rioya etilishini ta’minlash maqsadida, O‘zbekiston Respublikasi “Sudlar to‘g‘risida”gi Qonunining 17-moddasiga asosan, Oliy sud Plenumi qaror qiladi:
1. Sudlarga tushuntirilsinki, yarashuv instituti jinoiy javobgarlikdan ozod qilish turi sifatida shaxsning aybdorligi masalasini hal etmay turib jinoyat ishlarini tugatish uchun asos bo‘ladi.
Yarashuv to‘g‘risida ish yuritish mumkin bo‘lgan jinoyat tarkiblari Jinoyat kodeksining 661-moddasida tugal keltirilgan bo‘lib, uning doirasi kengaytirib talqin etilishi mumkin emas.
Yarashuv to‘g‘risidagi ishlarni yuritishning tartibi Jinoyat-protsessual kodeksining 62-bobida belgilangan.
2. Sudlar shuni nazarda tutishlari kerakki, yarashuv to‘g‘risidagi arizaning shakli, mazmuni va uni taqdim etish tartibiga nisbatan qonunda muayyan talablar qo‘yilgan.
Yarashuv to‘g‘risidagi ariza har doim yozma shaklda taqdim etilib, unda jinoyat natijasida yetkazilgan zarar bartaraf etilganligi (yoki jabrlanuvchining zarardan voz kechganligi) va yarashilganligi munosabati bilan jinoyat ishini tugatish haqidagi iltimos ko‘rsatilgan bo‘lishi lozim.
Yarashuv to‘g‘risida ish yuritish masalasini qo‘zg‘atish huquqiga qonunda belgilangan tartibda jabrlanuvchi (fuqaroviy da’vogar) deb topilgan shaxs yoki uning qonuniy vakili egadir.
Jabrlanuvchi bilan ayni bir vaqtning o‘zida ishda fuqaroviy da’vogar ham qatnashgan hollarda yarashuv to‘g‘risida ish yuritishni boshlash uchun ham jabrlanuvchi, ham fuqaroviy da’vogar tomonidan tegishli ariza berilgan bo‘lishi shart.
Ish bo‘yicha bir gumon qilinuvchi, ayblanuvchi, sudlanuvchi va bir necha jabrlanuvchi bo‘lgan hollar uchun ham qonunda aynan shunday talablar belgilangan. Jabrlanuvchilarning hatto birortasidan tegishli ariza bo‘lmagan hollarda ham yarashuv to‘g‘risida ish yuritish mumkin emas. Bunday holda jinoyat ishi bo‘yicha ish yuritish umumiy asoslarda olib boriladi.
3. Tushuntirilsinki, qonunda yarashuv to‘g‘risidagi ariza surishtiruv va dastlabki tergovning istalgan bosqichida, ya’ni shaxs gumon qilinuvchi yoki ayblanuvchi tariqasida ishda ishtirok etishga jalb qilingan paytdan boshlab, sudlanuvchi esa jinoyat ishini ko‘rib chiqayotgan birinchi instansiya sudi maslahatxona (alohida xona)ga kirgunga qadar berilishi mumkinligi nazarda tutilgan.
4. Jinoiy jazolarning liberallashtirilishi to‘g‘risidagi qonunning hayotga tatbiq etilishini ta’minlash, bu borada aholining huquqiy madaniyatini oshirish maqsadida sudlar yarashuv to‘g‘risidagi ishlarni ko‘rishda surishtiruv yoki dastlabki tergov davrida jabrlanuvchi (fuqaroviy da’vogar), gumon qilinuvchi, ayblanuvchi va ularning qonuniy vakillariga yarashuv institutining mohiyatini, Jinoyat kodeksi 661-moddasida ko‘zda tutilgan jinoiy javobgarlikdan ozod etish asoslari tushuntirilganligiga va bu haqda tegishli bayonnoma tuzilganligiga e’tiborlarini qaratishlari lozim.
Yarashuv to‘g‘risidagi ishlar bo‘yicha surishtiruvchi, tergovchi, prokuror va sud zimmasiga qonun bilan yuklatilgan majburiyatlardan biri, bu — yarashuv sud tomonidan tasdiqlangandan keyin kelib chiqadigan huquqiy oqibatlarni jabrlanuvchi (fuqaroviy da’vogar)ga tushuntirish shartligidir. Qonunning ushbu talabiga rioya etmaslik yarashuv to‘g‘risidagi ish bo‘yicha chiqarilgan qarorning bekor qilinishiga asos bo‘lishi mumkin.
Sudlar shuni nazarda tutishlari kerakki, jabrlanuvchi (fuqaroviy da’vogar) faqat birinchi instansiya sudi maslahatxona(alohida xona)ga kirgunga qadar ayblanuvchi (sudlanuvchi) bilan yarashishdan voz kechishga haqli.
5. Yarashuv to‘g‘risidagi qonun normalari qo‘llanilishining tezkorligini ta’minlash va kafolatlash gumon qilinuvchi, ayblanuvchi, sudlanuvchi va jabrlanuvchi (fuqaroviy da’vogar)ning huquqlarini muhofaza etish maqsadida yarashuv to‘g‘risidagi ish bo‘yicha qaror chiqarish va sudga yuborish uchun qonunda o‘n sutkalik muddat belgilangan.
Tushuntirilsinki, ushbu muddatlar jabrlanuvchi (fuqaroviy da’vogar) tomonidan ariza berilgan kundan boshlab hisoblanadi. Basharti, ariza jinoyat ishi qo‘zg‘atilgunga qadar berilgan bo‘lsa, unda bu muddat jinoyat ishining qo‘zg‘atilgan kunidan boshlanadi. Bordiyu, ariza berilgan vaqtda jinoyat ishi bo‘yicha qilmishning Jinoyat kodeksi 661-moddasida ko‘rsatib o‘tilgan jinoyat tarkiblaridan birini tashkil etish-etmaslik masalasi hal qilinmagan bo‘lsa, arizaning ko‘rib chiqish muddati qilmishning kvalifikatsiya qilish uchun yetarli asoslar to‘plangan vaqtdan boshlab hisoblanadi.
Shuningdek, yarashuv to‘g‘risidagi ishlar bo‘yicha sud muhokamasi jinoyat ishi sudga kelgan paytdan e’tiboran o‘n sutkadan kechiktirilmay o‘tkaziladi. Yarashuv to‘g‘risidagi ariza sud majlisida berilgan hollarda, bu masala sud majlisida darhol hal etilishi lozimligi sudlarga uqtirilsin.
Sudlar surishtiruvchi, tergovchi yoki prokuror tomonidan ishni sudga yuborish muddatlari buzilishiga nisbatan murosasiz bo‘lishlari va buning oldini olish maqsadida xususiy ajrimlar chiqarishlari lozim.
6. Ish bo‘yicha bir jabrlanuvchi (fuqaroviy da’vogar) va bir necha gumon qilinuvchi, ayblanuvchi, sudlanuvchilar bo‘lgan taqdirda ham qonun jabrlanuvchi (fuqaroviy da’vogar)ning ulardan ayrimlari bilan yarashuvga kelishi mumkinligini e’tirof etadi.
Bunday hollarda ishning jabrlanuvchi (fuqaroviy da’vogar) yarashuvga kelgan gumon qilinuvchi, ayblanuvchi, sudlanuvchilarga oid qismi alohida ish yurituvga ajratilib Jinoyat-protsessual kodeksining 584-moddasi tartibida sudga yuboriladi, qolganlarga doir qismi bo‘yicha esa, ish yuritish umumiy asoslarda olib boriladi.
7. Sudlar shuni nazarda tutishlari lozimki, yarashuv to‘g‘risidagi ishlar bo‘yicha ishtirok etuvchi shaxslar doirasi boshqa toifadagi jinoyat ishlari bo‘yicha protsess ishtirokchilaridan birmuncha farq qiladi.
Jumladan, qonunda yarashuv to‘g‘risidagi ishlar bo‘yicha sud majlisida gumon qilinuvchi, ayblanuvchi, sudlanuvchi, jabrlanuvchi (fuqaroviy da’vogar), ularning qonuniy vakillari, himoyachilari va prokuror ishtirok etishi nazarda tutilgan. Biroq, bu sudning ish yuzasidan qonuniy, asosli va adolatli qaror qabul qilishi uchun zarur bo‘lgan hollarda yuqorida ko‘rsatilganlardan tashqari o‘zga shaxslarni ham ishga jalb etish hamda qonunda nazarda tutilgan boshqa vakolatlardan foydalanish huquqini cheklamaydi.
8. Yarashuv to‘g‘risidagi ishlar bo‘yicha, qonunda sud muhokamasini olib borishning alohida tartibi hamda yarashuv tufayli ishni tugatish masalasini hal etish chog‘ida sud aniqlashi shart bo‘lgan holatlar doirasi belgilangan (JPK 585-moddasi 5-qismi).
Agar sud majlisi davomida yarashuv, aybga iqror bo‘lish ixtiyoriy emasligi, zararni qoplashdan bosh tortish, shuningdek sodir etilgan qilmishda og‘irroq jinoyat tarkibi belgilari mavjudligi aniqlangudek bo‘lsa, sud umumiy qoidalar bo‘yicha surishtiruv yoki dastlabki tergov yuritilishi uchun ishni prokurorga yuborish to‘g‘risida ajrim chiqaradi.
Yarashuv to‘g‘risidagi ish jabrlanuvchi (fuqaroviy da’vogar)ning ishtiroki ta’minlangan holda ko‘rilishi shart.
9. Yarashilganligi sababli ishni tugatish haqidagi sud qarori birinchi instansiya sudi tomonidan ajrim shaklida chiqariladi. Sud ajrim chiqarishda Jinoyat-protsessual kodeksining 586-moddasida nazarda tutilgan talablarga qat’iy rioya etishi shart.
11. Agar shaxs bir nechta jinoyat sodir etgan bo‘lib, ulardan biri Jinoyat kodeksining 661-moddasida ko‘rsatilgan bo‘lsa, ishning shu qismi Jinoyat-protsessual kodeksining 62-bobida belgilangan tartibda tugatilishi mumkin, lekin bu tartib takroriylik belgisini beradigan jinoyatlarga tatbiq etilmaydi. | 59 | 8,172 |
Qonunchilik | Yoshlarga oid davlat siyosati to‘g‘risida | Ushbu Qonunning maqsadi yoshlarga oid davlat siyosati sohasidagi munosabatlarni tartibga solishdan iborat.
Yoshlarga oid davlat siyosati to‘g‘risidagi qonunchilik ushbu Qonun va boshqa qonunchilik hujjatlaridan iboratdir.
Agar O‘zbekiston Respublikasining xalqaro shartnomasida O‘zbekiston Respublikasining yoshlarga oid davlat siyosati to‘g‘risidagi qonunchiligida nazarda tutilganidan boshqacha qoidalar belgilangan bo‘lsa, xalqaro shartnoma qoidalari qo‘llaniladi.
Ushbu Qonunda quyidagi asosiy tushunchalar qo‘llaniladi:
yoshlarga oid davlat siyosati — davlat tomonidan amalga oshiriladigan hamda yoshlarni ijtimoiy jihatdan shakllantirish va ularning intellektual, ijodiy va boshqa yo‘nalishdagi salohiyatini kamol toptirish uchun shart-sharoitlar yaratilishini nazarda tutadigan ijtimoiy-iqtisodiy, tashkiliy va huquqiy chora-tadbirlar tizimi;
yoshlar (yosh fuqarolar) — o‘n to‘rt yoshga to‘lgan va o‘ttiz yoshdan oshmagan shaxslar;
yosh oila — er-xotinning ikkisi ham o‘ttiz yoshdan oshmagan oila yoxud farzand (bola) tarbiyalab voyaga yetkazayotgan o‘ttiz yoshdan oshmagan yolg‘iz otadan yoki yolg‘iz onadan iborat bo‘lgan oila, shu jumladan nikohdan ajralgan, beva erkak (beva ayol);
yosh mutaxassis — oliy yoki o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi muassasasini bitirgan, ta’lim muassasasini bitirganidan so‘ng olgan ixtisosligi bo‘yicha uch yil ichida ishga kirgan va ma’lumoti to‘g‘risidagi hujjatda ko‘rsatilgan ixtisosligi bo‘yicha ishlayotganiga uch yildan ko‘p bo‘lmagan o‘ttiz yoshdan oshmagan xodim;
yoshlar tadbirkorligi — yuridik shaxs tashkil etmagan holda yosh fuqarolar tomonidan, shuningdek ta’sischilari yosh fuqarolar bo‘lgan yuridik shaxslar tomonidan amalga oshiriladigan tadbirkorlik faoliyati.
Yoshlarga oid davlat siyosatining asosiy prinsiplari quyidagilardan iborat:
ochiqlik va shaffoflik;
yoshlarga oid davlat siyosatini ro‘yobga chiqarishda yoshlarning ishtirok etishi;
yoshlar tashabbuslarini qo‘llab-quvvatlash va rag‘batlantirish;
ma’naviy, axloqiy va madaniy qadriyatlarning ustuvorligi;
yoshlarning kamsitilishiga yo‘l qo‘yilmasligi.
Yoshlarga oid davlat siyosatining asosiy yo‘nalishlari quyidagilardan iborat:
yoshlarning huquqlari, erkinliklari va qonuniy manfaatlarini ta’minlash;
yoshlarning hayoti va sog‘lig‘ini saqlash;
yoshlarning ma’naviy, intellektual, jismoniy va axloqiy jihatdan kamol topishiga ko‘maklashish;
yoshlar uchun ochiq va sifatli ta’limni ta’minlash;
yoshlarni ishga joylashtirish va ularning bandligi uchun shart-sharoitlar yaratish;
yoshlarni vatanparvarlik, fuqarolik tuyg‘usi, bag‘rikenglik, qonunlarga, milliy va umuminsoniy qadriyatlarga hurmat ruhida, zararli ta’sirlar va oqimlarga qarshi tura oladigan, hayotga bo‘lgan qat’iy ishonch va qarashlarga ega qilib tarbiyalash;
yoshlarni axloqiy negizlarni buzishga olib keladigan xatti-harakatlardan, terrorizm va diniy ekstremizm, separatizm, fundamentalizm, zo‘ravonlik va shafqatsizlik g‘oyalaridan himoya qilish;
yoshlarning huquqiy ongi va huquqiy madaniyati darajasini yuksaltirish;
iqtidorli va iste’dodli yoshlarni qo‘llab-quvvatlash hamda rag‘batlantirish;
yoshlar tadbirkorligini rivojlantirish uchun shart-sharoitlar yaratish;
yoshlarda sog‘lom turmush tarziga intilishni shakllantirish, shuningdek yoshlarning bo‘sh vaqtlarini mazmunli tashkil etish va yoshlar sportini ommaviy rivojlantirish uchun shart-sharoitlar yaratish;
yosh oilalarni ma’naviy va moddiy jihatdan qo‘llab-quvvatlash, ular uchun munosib uy-joy va ijtimoiy-maishiy sharoitlarni yaratish bo‘yicha kompleks chora-tadbirlar tizimini amalga oshirish;
yoshlarning huquqlari va erkinliklarini ro‘yobga chiqarish sohasida faoliyatni amalga oshiruvchi xalqaro tashkilotlar bilan hamkorlikni rivojlantirish.
Yoshlarga oid davlat siyosati davlat dasturlari, hududiy va boshqa dasturlar asosida amalga oshirilishi mumkin.
Davlat dasturlari, hududiy va boshqa dasturlar yoshlarni ijtimoiy qo‘llab-quvvatlash, yosh fuqarolarning shaxsiy, siyosiy, iqtisodiy, ijtimoiy hamda madaniy huquqlari, erkinliklari va qonuniy manfaatlarini himoya qilish va ro‘yobga chiqarishni ta’minlaydigan zarur shart-sharoitlarni yaratish, jamiyat hayotida ularning o‘rni va faolligini oshirish, sog‘lom va barkamol yosh avlodni tarbiyalash maqsadida ishlab chiqiladi hamda amalga oshiriladi.
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi:
yoshlarga oid davlat siyosatining ro‘yobga chiqarilishini ta’minlaydi;
yoshlarga oid davlat siyosati sohasidagi davlat dasturlarining ishlab chiqilishi va amalga oshirilishini ta’minlaydi;
yoshlarga oid davlat siyosatini ro‘yobga chiqarishga qaratilgan normativ-huquqiy hujjatlarni ishlab chiqadi va qabul qiladi;
yoshlarga oid davlat siyosatini ro‘yobga chiqarishni amalga oshiruvchi hamda unda ishtirok etuvchi organlar va muassasalarning faoliyatini o‘z vakolatlari doirasida muvofiqlashtiradi;
yoshlarga oid davlat siyosatini ro‘yobga chiqarishning borishini umumlashtirish va tahlil qilishni tashkil etadi hamda uni yanada takomillashtirish bo‘yicha chora-tadbirlar ko‘radi;
yoshlarga oid davlat siyosatini ro‘yobga chiqarish masalalari bo‘yicha davlat organlari va muassasalari, nodavlat notijorat tashkilotlari va fuqarolik jamiyati boshqa institutlarining hamkorligini ta’minlaydi;
yoshlarga oid davlat siyosati sohasida xalqaro hamkorlikni amalga oshiradi.
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi qonunchilikka muvofiq boshqa vakolatlarni ham amalga oshirishi mumkin.
O‘zbekiston Respublikasi Yoshlar ishlari agentligi yoshlarga oid davlat siyosati sohasidagi maxsus vakolatli davlat boshqaruvi organidir (bundan buyon matnda maxsus vakolatli davlat organi deb yuritiladi).
Maxsus vakolatli davlat organi:
yoshlarga oid davlat siyosati sohasidagi davlat dasturlarini ishlab chiqadi va amalga oshiradi;
yoshlarga oid davlat siyosati sohasidagi qonun ijodkorligi faoliyatida ishtirok etadi, tegishli normativ-huquqiy hujjatlarni takomillashtirish yuzasidan takliflar tayyorlaydi;
yoshlarga oid davlat siyosati to‘g‘risidagi qonunchilikka rioya etilishi ustidan nazoratni amalga oshiradi;
yoshlarning huquqlari, erkinliklari va qonuniy manfaatlarini himoya qilishga qaratilgan chora-tadbirlarni amalga oshiradi;
yoshlar o‘rtasida huquqbuzarliklar profilaktikasini amalga oshirishda ishtirok etadi;
yoshlarga oid davlat siyosatining ro‘yobga chiqarilishini tahlil qiladi, shuningdek uni takomillashtirish bo‘yicha takliflar ishlab chiqadi;
yoshlarni huquqiy va ijtimoiy himoya qilishga, shuningdek ularning bandligini ta’minlashga qaratilgan chora-tadbirlarni amalga oshiradi;
xorijda o‘qiydigan yoshlar bilan ishlarni tizimli asosda tashkil etadi;
yoshlarga oid davlat siyosati to‘g‘risidagi qonunchilikning aniqlangan buzilishlarini, ularga imkon beruvchi sabablar va shart-sharoitlarni bartaraf etish haqida davlat organlari va tashkilotlari rahbarlariga ko‘rib chiqilishi majburiy bo‘lgan taqdimnomalar kiritadi;
yoshlarga oid davlat siyosatini ro‘yobga chiqarish masalalari bo‘yicha davlat organlari va tashkilotlarining hamkorligini ta’minlashga doir chora-tadbirlarni amalga oshiradi;
yoshlarga oid davlat siyosatini ro‘yobga chiqarishda nodavlat notijorat tashkilotlari, fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari hamda fuqarolik jamiyatining boshqa institutlari bilan hamkorlik qiladi;
yoshlarga oid davlat siyosati sohasida xalqaro hamkorlikni rivojlantirish bo‘yicha chora-tadbirlar ko‘radi.
Maxsus vakolatli davlat organi qonunchilikka muvofiq boshqa vakolatlarni ham amalga oshirishi mumkin.
Maxsus vakolatli davlat organi va uning hududiy boshqarmalari davlat organlari hamda tashkilotlariga yoshlarga oid davlat siyosatini ro‘yobga chiqarish bo‘yicha normativ-huquqiy hujjatlar va dasturlarning ijrosi hamda ularning vakolatlariga kiradigan boshqa muhim masalalar to‘g‘risida asoslantirilgan tushuntirishlar taqdim etish talabi bilan so‘rovlar yuborishga haqli.
Yoshlarga oid davlat siyosatini ro‘yobga chiqarishga bevosita yoki bilvosita ta’sir ko‘rsatadigan normativ-huquqiy hujjatlar loyihalari maxsus vakolatli davlat organi bilan majburiy tartibda kelishiladi.
Mahalliy davlat hokimiyati organlari:
tegishli hududda yoshlarga oid davlat siyosatining ro‘yobga chiqarilishini ta’minlaydi;
yoshlarga oid davlat siyosati sohasidagi hududiy dasturlarni ishlab chiqadi, tasdiqlaydi va amalga oshiradi;
tegishli hududda yoshlarga oid davlat siyosatini ro‘yobga chiqarishda ishtirok etuvchi organlar va muassasalarning faoliyatini muvofiqlashtiradi;
yoshlarga oid davlat siyosatini ro‘yobga chiqarishning samaradorligini oshirish uchun yoshlarning ehtiyoji monitoringi olib borilishini va baholanishini ta’minlaydi;
yoshlarning bandligi va ularni ishga joylashtirish siyosati ro‘yobga chiqarilishini ta’minlaydi, mehnat bozori va yosh mutaxassislarni ishga joylashtirish amaliyoti monitoringini tashkil etadi;
yoshlarga oid davlat siyosatini ro‘yobga chiqarishda nodavlat notijorat tashkilotlari, fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari hamda fuqarolik jamiyatining boshqa institutlari bilan hamkorlik qiladi.
Mahalliy davlat hokimiyati organlari qonunchilikka muvofiq boshqa vakolatlarni ham amalga oshirishi mumkin.
Yoshlarga oid davlat siyosatini ro‘yobga chiqarishda ishtirok etuvchi organlar va muassasalar tizimiga quyidagilar kiradi:
ta’limni davlat tomonidan boshqarish organlari va ta’lim muassasalari;
davlat sog‘liqni saqlash tizimini boshqarish organlari va sog‘liqni saqlash muassasalari;
jismoniy tarbiya va sport bo‘yicha organlar;
madaniyat organlari;
mehnat organlari;
prokuratura organlari;
ichki ishlar organlari;
adliya organlari;
mudofaa ishlari bo‘yicha organlar.
Yoshlarga oid davlat siyosatini ro‘yobga chiqarishda boshqa organlar va muassasalar ham qonunchilikka muvofiq ishtirok etishi mumkin.
Ta’limni davlat tomonidan boshqarish organlari va ta’lim muassasalari:
yoshlarga oid davlat siyosati sohasidagi davlat dasturlarini, hududiy va boshqa dasturlarni ishlab chiqish hamda amalga oshirishda ishtirok etadi;
ta’lim sifatini oshirishga, malakali kadrlarni tayyorlashga qaratilgan normativ-huquqiy hujjatlarni va boshqa hujjatlarni ishlab chiqishda ishtirok etadi;
manfaatdor organlar va muassasalar bilan birgalikda o‘rta maxsus, kasb-hunar va oliy ta’lim muassasalari bitiruvchilari bandligining tahlilini amalga oshiradi hamda uning natijalari asosida ta’lim muassasalarida mutaxassislarni tayyorlashni takomillashtirish bo‘yicha takliflarni ishlab chiqadi;
yoshlarning ta’limi va tarbiyasi sifatini oshirish, o‘quv jarayoniga ta’limning zamonaviy shakllari va usullarini joriy etish chora-tadbirlarini ko‘radi;
ta’lim muassasalarida yoshlarning bo‘sh vaqtini mazmunli o‘tkazishni ta’minlash maqsadida sport seksiyalari, fan, texnika to‘garaklari va ijodiy to‘garaklar, klublar tashkil etadi;
yoshlarning huquqiy ongi va huquqiy madaniyatini yuksaltirish, shuningdek ularni ma’naviy-axloqiy jihatdan tarbiyalashga doir faoliyatda ishtirok etadi;
imkoniyati cheklangan yoshlarga ijtimoiy-psixologik va pedagogik yordam ko‘rsatadi;
yosh fuqarolarni ijtimoiy reabilitatsiya qilish va ijtimoiy moslashtirish bo‘yicha chora-tadbirlar ko‘radi;
yoshlarga oid davlat siyosatini ro‘yobga chiqarishda ishtirok etuvchi boshqa organlar va muassasalar bilan hamkorlik qiladi.
Ta’limni davlat tomonidan boshqarish organlari va ta’lim muassasalari qonunchilikka muvofiq boshqa vakolatlarni ham amalga oshirishi mumkin.
Davlat sog‘liqni saqlash tizimini boshqarish organlari va sog‘liqni saqlash muassasalari:
yoshlarga oid davlat siyosati sohasidagi davlat dasturlarini, hududiy va boshqa dasturlarni ishlab chiqish hamda amalga oshirishda ishtirok etadi;
yoshlar o‘rtasida sanitariya-gigiyenaga oid bilimlarni tarqatish va sog‘lom turmush tarzini shakllantirish bo‘yicha targ‘ibotni tashkil etadi;
yoshlar o‘rtasida tizimli tibbiy tekshiruvlarni tashkil etadi;
imkoniyati cheklangan yoshlarni tibbiy-ijtimoiy reabilitatsiya qilish bo‘yicha chora-tadbirlarni amalga oshiradi;
ichkilikbozlikka, giyohvandlikka, zaharvandlikka chalingan, ruhiy holati buzilgan, yuqumli kasalliklarga va boshqa ijtimoiy xavfli kasalliklarga chalingan yosh fuqarolarni aniqlaydi, ularni hisobga olishni, tekshiruvdan o‘tkazishni, shuningdek tibbiy-ijtimoiy reabilitatsiya qilishni va ijtimoiy moslashtirishni amalga oshiradi;
yoshlarga oid davlat siyosatini ro‘yobga chiqarishda ishtirok etuvchi boshqa organlar va muassasalar bilan hamkorlik qiladi.
Davlat sog‘liqni saqlash tizimini boshqarish organlari va sog‘liqni saqlash muassasalari qonunchilikka muvofiq boshqa vakolatlarni ham amalga oshirishi mumkin.
Jismoniy tarbiya va sport bo‘yicha organlar:
yoshlarga oid davlat siyosati sohasidagi davlat dasturlarini, hududiy va boshqa dasturlarni ishlab chiqish hamda amalga oshirishda ishtirok etadi;
yoshlar o‘rtasida jismoniy tarbiya va sportni rivojlantirish, sog‘lom turmush tarzini shakllantirishga bo‘lgan intilishni va sportga qiziqishni rag‘batlantirish bo‘yicha chora-tadbirlarni amalga oshiradi;
yoshlar o‘rtasida xalq o‘yinlari, milliy va boshqa sport turlari bo‘yicha musobaqalar o‘tkazilishini tashkil etadi;
yoshlar o‘rtasida xalqaro sport aloqalarini rivojlantirish va mustahkamlashda, sport musobaqalarini o‘tkazishda ishtirok etadi;
jismoniy tarbiya va sport sohasida xalqaro hamda respublika miqyosida o‘tkaziladigan tadbirlarda iqtidorli va iste’dodli yoshlarning ishtirok etishini ta’minlaydi;
yoshlarga oid davlat siyosatini ro‘yobga chiqarishda ishtirok etuvchi boshqa organlar va muassasalar bilan hamkorlik qiladi.
Jismoniy tarbiya va sport bo‘yicha organlar qonunchilikka muvofiq boshqa vakolatlarni ham amalga oshirishi mumkin.
Madaniyat organlari:
yoshlarga oid davlat siyosati sohasidagi davlat dasturlarini, hududiy va boshqa dasturlarni ishlab chiqish hamda amalga oshirishda ishtirok etadi;
yoshlar o‘rtasida badiiy ijodiyot, xalq va havaskorlik ijodiyoti targ‘ibotini amalga oshiradi;
yoshlar o‘rtasida kino, teatr, musiqa, xoreografiya, tasviriy san’atni, sirk, xalq amaliy san’atini va estrada san’atini rivojlantirishga, ularning g‘oyaviy-badiiy va axloqiy saviyasini oshirishga ko‘maklashadi;
yoshlar o‘rtasidagi ommaviy-madaniy va bayram tadbirlari g‘oyaviy mazmun bilan to‘ldirilishini ta’minlaydi, ijodiy uyushmalar va boshqa nodavlat notijorat tashkilotlari bilan yaqin hamkorlikni yo‘lga qo‘yadi;
yoshlar o‘rtasida xalqaro madaniy aloqalarni rivojlantirish va mustahkamlashda, konferensiyalar va ko‘rgazmalar o‘tkazishda ishtirok etadi;
ijodkor yoshlarni har tomonlama qo‘llab-quvvatlaydi, ularning o‘z iqtidori va iste’dodini to‘laqonli namoyon qilishi uchun zarur shart-sharoitlar yaratadi;
ijodiy safarlar tashkil etilishini hamda madaniyat sohasida xalqaro va respublika miqyosida o‘tkaziladigan ko‘riklarda, tanlovlarda, festivallarda, boshqa tadbirlarda iqtidorli va iste’dodli yoshlarning ishtirok etishini ta’minlaydi;
milliy o‘zlikni anglashda mustaqillik, yuksak ma’naviyat, insonparvarlik an’analariga sadoqat g‘oyalarini yanada chuqur singdirish, radikalizm va ekstremizmning yot g‘oyalariga qarshi immunitetni mustahkamlash borasida yoshlar o‘rtasida ma’rifiy ishlarni amalga oshiradi;
xalqimiz tarixi va bugungi hayotining eng yorqin sahifalarini, mamlakatimizning erkin demokratik taraqqiyotini aks ettiruvchi asarlar yaratishda ijodiy jamoalarga, ayniqsa ijodkor yoshlarga har tomonlama ko‘maklashadi;
yoshlarga oid davlat siyosatini ro‘yobga chiqarishda ishtirok etuvchi boshqa organlar va muassasalar bilan hamkorlik qiladi.
Madaniyat organlari qonunchilikka muvofiq boshqa vakolatlarni ham amalga oshirishi mumkin.
Mehnat organlari:
yoshlarga oid davlat siyosati sohasidagi davlat dasturlarini, hududiy va boshqa dasturlarni ishlab chiqish hamda amalga oshirishda ishtirok etadi;
yoshlarning bandligi darajasini tizimli asosda tahlil qiladi, ularning bandligini ta’minlashda ishtirok etadi;
yoshlarni kasbga o‘qitish va qayta tayyorlash bo‘yicha tizimni tashkil etadi;
yoshlarga oid davlat siyosatini ro‘yobga chiqarishda ishtirok etuvchi boshqa organlar va muassasalar bilan hamkorlik qiladi.
Mehnat organlari qonunchilikka muvofiq boshqa vakolatlarni ham amalga oshirishi mumkin.
Prokuratura organlari:
yoshlarga oid davlat siyosati to‘g‘risidagi qonunchilikning aniq va bir xilda ijro etilishi ustidan nazoratni amalga oshiradi;
yoshlarga oid davlat siyosati sohasidagi qonun ijodkorligi faoliyatida ishtirok etadi;
yoshlar o‘rtasida huquqbuzarliklar profilaktikasini amalga oshiradi, shu jumladan huquqbuzarliklarning sodir etilishi sabablarini va bunga imkon berayotgan shart-sharoitlarni aniqlaydi, bartaraf etadi;
yoshlarning huquqiy ongi va huquqiy madaniyatini yuksaltirishga doir faoliyatda ishtirok etadi;
yoshlarga oid davlat siyosatini ro‘yobga chiqarishda ishtirok etuvchi boshqa organlar va muassasalar bilan hamkorlik qiladi.
Prokuratura organlari qonunchilikka muvofiq boshqa vakolatlarni ham amalga oshirishi mumkin.
Ichki ishlar organlari:
yoshlarga oid davlat siyosati sohasidagi davlat dasturlarini, hududiy va boshqa dasturlarni ishlab chiqish hamda amalga oshirishda ishtirok etadi;
yoshlarning huquqiy ongi va huquqiy madaniyatini yuksaltirishga doir faoliyatda ishtirok etadi;
yoshlar o‘rtasida huquqbuzarliklar profilaktikasini amalga oshiradi, shu jumladan huquqbuzarliklarning sodir etilishi sabablarini va bunga imkon berayotgan shart-sharoitlarni aniqlaydi, bartaraf etadi;
yosh fuqarolarni ijtimoiy reabilitatsiya qilish va ijtimoiy moslashtirish chora-tadbirlarini ko‘radi;
yoshlarga oid davlat siyosatini ro‘yobga chiqarishda ishtirok etuvchi boshqa organlar va muassasalar bilan hamkorlik qiladi.
Ichki ishlar organlari qonunchilikka muvofiq boshqa vakolatlarni ham amalga oshirishi mumkin.
Adliya organlari:
yoshlarga oid davlat siyosati sohasidagi davlat dasturlarini, hududiy va boshqa dasturlarni ishlab chiqish hamda amalga oshirishda ishtirok etadi;
yoshlarga oid davlat siyosati sohasidagi qonun ijodkorligi faoliyatida ishtirok etadi;
yoshlarga oid davlat siyosati sohasidagi normativ-huquqiy hujjatlarni takomillashtirish yuzasidan takliflar kiritadi;
yoshlarning huquqiy ongi va huquqiy madaniyatini yuksaltirishga doir faoliyatni amalga oshiradi hamda muvofiqlashtiradi;
yoshlarga oid davlat siyosatini ro‘yobga chiqarishda ishtirok etuvchi boshqa organlar va muassasalar bilan hamkorlik qiladi.
Adliya organlari qonunchilikka muvofiq boshqa vakolatlarni ham amalga oshirishi mumkin.
Mudofaa ishlari bo‘yicha organlar:
yoshlarga oid davlat siyosati sohasidagi davlat dasturlarini, hududiy va boshqa dasturlarni ishlab chiqish hamda amalga oshirishda ishtirok etadi;
yoshlarning chaqiruvga qadar boshlang‘ich tayyorgarligini tashkil etishda ishtirok etadi;
yoshlarni ma’naviy-axloqiy jihatdan va harbiy-vatanparvarlik ruhida tarbiyalashga doir tadbirlarda ishtirok etadi;
yoshlarga oid davlat siyosatini ro‘yobga chiqarishda ishtirok etuvchi boshqa organlar va muassasalar bilan hamkorlik qiladi.
Mudofaa ishlari bo‘yicha organlar qonunchilikka muvofiq boshqa vakolatlarni ham amalga oshirishi mumkin.
Fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari:
yoshlarga oid davlat siyosati sohasidagi davlat dasturlarini, hududiy va boshqa dasturlarni ishlab chiqish hamda amalga oshirishda ishtirok etadi;
davlat va xo‘jalik boshqaruvi organlari, nodavlat notijorat tashkilotlari va boshqa tashkilotlar bilan birgalikda kam ta’minlangan oilalardan bo‘lgan yosh fuqarolarga qonunchilikda belgilangan tartibda qo‘shimcha moddiy yordam ko‘rsatadi;
yoshlarning huquqlari, erkinliklari va qonuniy manfaatlarini himoya qilishga, ularning jamiyat hayotidagi roli va faolligini oshirishga, sog‘lom va barkamol yosh avlodni tarbiyalashga, oilada ma’naviy-axloqiy muhitni shakllantirishga qaratilgan chora-tadbirlarni ko‘radi;
yoshlarni tarbiyalash masalalari yuzasidan ta’lim muassasalari va boshqa muassasalar bilan hamkorlik qiladi;
tegishli hududda joylashgan korxonalar, muassasalar va tashkilotlarda yoshlarning bandligini ta’minlashga ko‘maklashadi;
yoshlarga oid davlat siyosati sohasidagi qonunchilikning ijro etilishi, davlat dasturlarining va hududiy dasturlarning ro‘yobga chiqarilishi ustidan jamoatchilik nazoratini amalga oshiradi;
yoshlarga oid davlat siyosatini ro‘yobga chiqarishda boshqa organlar va muassasalar, nodavlat notijorat tashkilotlari va fuqarolik jamiyatining boshqa institutlari bilan hamkorlik qiladi.
Fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari qonunchilikka muvofiq boshqa tadbirlarda ham ishtirok etishi mumkin.
Nodavlat notijorat tashkilotlari:
yoshlarga oid davlat siyosati sohasidagi davlat dasturlarini, hududiy va boshqa dasturlarni ishlab chiqish hamda amalga oshirishda ishtirok etadi;
yoshlarda hayotga bo‘lgan qat’iy ishonch va qarashlarni shakllantirishda, ularni qonunlarga, milliy va umuminsoniy qadriyatlarga hurmat ruhida, zararli ta’sirlar va oqimlarga qarshi tura oladigan qilib tarbiyalashda ishtirok etadi;
sog‘lom va barkamol yoshlarni tarbiyalashga, jamiyat hayotida ularning roli hamda faolligini oshirishga doir tadbirlarni tashkil etadi va o‘tkazadi;
yoshlarni ijtimoiy jihatdan qo‘llab-quvvatlashni, yosh fuqarolarning shaxsiy, siyosiy, iqtisodiy, ijtimoiy hamda madaniy huquqlari, erkinliklari va qonuniy manfaatlarini himoya qilishni hamda ro‘yobga chiqarishni ta’minlaydigan shart-sharoitlarni yaratishga ko‘maklashadi;
fan, sport, san’at va madaniyat sohasida yoshlarning ijodiy iste’dodi va qobiliyatini erta aniqlashga hamda rivojlantirishga ko‘maklashadi;
yoshlarga oid davlat siyosati sohasidagi qonunchilikning ijro etilishi, davlat dasturlarining va hududiy dasturlarning ro‘yobga chiqarilishi ustidan jamoatchilik nazoratini amalga oshiradi;
yoshlarda sog‘lom turmush tarziga intilishni shakllantirishda, yuqumli kasalliklarga va boshqa ijtimoiy xavfli kasalliklarga, ichkilikbozlikka, giyohvandlikka, zaharvandlikka, kashandalikka hamda o‘zga zararli illatlarga qarshi kurashishga doir profilaktika chora-tadbirlarini amalga oshirishda, yoshlarning bo‘sh vaqtlarini mazmunli tashkil etishda, yoshlar sportini ommaviy rivojlantirishda ishtirok etadi;
yoshlar orasida ekologik madaniyatni oshirishga, ekologik ta’lim va tarbiyani rivojlantirishga ko‘maklashadi;
qonunchilikda belgilangan tartibda yoshlarni o‘qitish bilan shug‘ullanishi mumkin;
yoshlarni tadbirkorlikka jalb etishga, kasbga yo‘naltirishga, qayta tayyorlashga va malakasini oshirishga ko‘maklashadi.
Nodavlat notijorat tashkilotlari qonunchilikka muvofiq boshqa tadbirlarda ham ishtirok etishi mumkin.
Davlat yoshlarga oid davlat siyosatini ro‘yobga chiqarishda nodavlat notijorat tashkilotlarining ishtirok etishini kafolatlaydi va ta’minlaydi.
Ommaviy axborot vositalari:
yoshlarga oid davlat siyosati sohasidagi davlat dasturlarini, hududiy va boshqa dasturlarni ishlab chiqish hamda amalga oshirishda ishtirok etadi;
yoshlarga oid davlat siyosatini ro‘yobga chiqarishga, shu jumladan sog‘lom va barkamol yosh avlodni tarbiyalashga, jamiyat hayotida uning roli va faolligini oshirishga, huquqiy ongi va huquqiy madaniyatini yuksaltirishga qaratilgan tadbirlarni yoritadi;
yoshlarning ma’naviy, intellektual, jismoniy va axloqiy jihatdan kamol topishiga ko‘maklashishga doir tadbirlarda ishtirok etadi;
yoshlarga oid davlat siyosati sohasidagi qonunchilikning ijro etilishi, davlat dasturlari va hududiy dasturlar ro‘yobga chiqarilishi ustidan jamoatchilik nazoratini amalga oshiradi;
yoshlarga oid davlat siyosatini ro‘yobga chiqarishni amalga oshiruvchi hamda unda ishtirok etuvchi organlar va muassasalar, shuningdek fuqarolik jamiyatining boshqa institutlari bilan yoshlarga oid davlat siyosatini ro‘yobga chiqarish masalalari bo‘yicha hamkorlik qiladi.
Ommaviy axborot vositalari qonunchilikka muvofiq boshqa tadbirlarda ham ishtirok etishi mumkin.
Yoshlarning nodavlat notijorat tashkiloti jismoniy va (yoki) yuridik shaxslar tomonidan ixtiyoriylik asosida tashkil etilgan, daromad (foyda) olishni o‘z faoliyatining asosiy maqsadi qilib olmagan hamda olingan daromadlarni (foydani) o‘z ishtirokchilari (a’zolari) o‘rtasida taqsimlamaydigan, yoshlarning shaxsiy, siyosiy, iqtisodiy, ijtimoiy hamda madaniy huquqlari, erkinliklari va qonuniy manfaatlarini ro‘yobga chiqarishni hamda himoya qilishni, shuningdek yoshlarning ijtimoiy faolligini oshirishni o‘zining maqsadlari deb biladigan, o‘zini o‘zi boshqaradigan tashkilotdir.
Yoshlarning nodavlat notijorat tashkilotlarini davlat moddiy va moliyaviy jihatdan qo‘llab-quvvatlaydi, ularga qonunchilikda belgilangan tartibda ta’lim muassasalarining binolaridan, klublar, madaniyat va aholi dam olish markazlaridan, sport inshootlaridan va boshqa inshootlardan foydalanish huquqini beradi.
Yoshlarning nodavlat notijorat tashkiloti o‘z ustavida nazarda tutilgan, faoliyatini moddiy jihatdan ta’minlash uchun zarur bo‘lgan binolarga, inshootlarga, uy-joy fondiga, uskunalarga, ashyolarga, madaniy-ma’rifiy va sog‘lomlashtirish uchun mo‘ljallangan mol-mulkka, pul mablag‘lariga, qimmatli qog‘ozlarga va boshqa mol-mulkka ega bo‘lishi mumkin.
O‘n to‘rt yoshga to‘lgan shaxs yoshlarning nodavlat notijorat tashkiloti a’zosi bo‘lishi mumkin. Yoshlarning nodavlat notijorat tashkilotiga a’zo bo‘lish, a’zolikni yo‘qotish shartlari va tartibi, shu jumladan yoshiga ko‘ra uning a’zoligidan chiqish shartlari tegishli nodavlat notijorat tashkilotining ustavida belgilanadi.
O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasiga hamda qonunga muvofiq har bir yosh fuqaroning huquqlari va erkinliklari kafolatlanadi.
Yosh fuqarolarning huquqlari va erkinliklari cheklanishi mumkin emas, qonunda belgilangan hollar bundan mustasno.
Jinsi, irqi, millati, tili, dini, ijtimoiy kelib chiqishi, e’tiqodi, shaxsi va ijtimoiy mavqeyidan qat’i nazar, yoshlarning huquqlari va erkinliklarini biror bir tarzda bevosita yoki bilvosita cheklashga yo‘l qo‘yilmaydi hamda bunday cheklash qonunchilikka muvofiq javobgarlikka sabab bo‘ladi.
Davlat voyaga yetmaganlarni jazoni ijro etish muassasalarida va ixtisoslashtirilgan o‘quv-tarbiya muassasalarida saqlashda shaxsning huquqlariga va qadr-qimmati hurmat qilinishiga, insonparvarlik prinsiplariga rioya etilishini kafolatlaydi.
Voyaga yetmaganlar uchun ular sodir etgan huquqbuzarlikning og‘irlik darajasi va ularning yoshi hisobga olingan holda jazoni ijro etish muassasalarida va ixtisoslashtirilgan o‘quv-tarbiya muassasalarida qonunchilikka muvofiq tabaqalashtirilgan rejimda saqlash nazarda tutiladi.
Qonunchilikda belgilangan tartibda yoshlar uchun quyidagilar kafolatlanadi:
bepul tibbiy xizmat ko‘rsatilishi;
bepul umumiy o‘rta va o‘rta maxsus ta’lim olish;
davlat ta’lim muassasalarida davlat grantlari doirasida bepul kasb-hunar va oliy ta’lim olish;
davlat sport-sog‘lomlashtirish va madaniy-ma’rifiy muassasalariga borish uchun shart-sharoitlar yaratish;
uy-joy qurish, olish va uni rekonstruksiya qilish uchun imtiyozli kreditlar berish;
ta’lim muassasalarida o‘qish uchun imtiyozli kreditlar berish;
yetim bolalarni va ota-onasining qaramog‘idan mahrum bo‘lgan bolalarni turar joylar bilan ta’minlash;
o‘rta maxsus, kasb-hunar yoki oliy ta’lim muassasasini bitirganidan keyin bandlikni ta’minlash bo‘yicha chora-tadbirlar ko‘rish;
mehnat sohasida yoshga doir o‘ziga xosliklarni inobatga olgan holda imtiyozlar berish va ishni ta’lim bilan qo‘shib olib borish uchun shart-sharoitlar yaratish;
ijtimoiy infratuzilma obyektlarini loyihalashtirish va qurish chog‘ida yoshlarning ehtiyojlarini hisobga olish;
jamoat transportidan foydalanishda imtiyozlar berish.
Ish topishda qiynalayotgan va mehnat bozorida teng sharoitlarda raqobatlashishga qodir bo‘lmagan yosh fuqarolarni ishga joylashtirishga yordam qo‘shimcha ish o‘rinlari va ixtisoslashtirilgan korxonalarni barpo etish, o‘qitish bo‘yicha maxsus dasturlarni tashkil etish, shuningdek ijtimoiy himoyaga muhtoj bo‘lgan yoshlarni ishga joylashtirish uchun korxonalar, muassasalar, tashkilotlarda ish joylarining eng kam miqdori zaxirasini yaratish yo‘li bilan ta’minlanadi.
Kam ta’minlangan yosh oilalarga qonunchilikda belgilangan tartibda moddiy yordam berish choralari ko‘rilishi mumkin.
O‘quv jarayoni vaqtida o‘quvchilar va talabalarni jamoatchilik ishlariga jalb etishga yo‘l qo‘yilmaydi, bundan ular tomonidan tanlangan mutaxassislikka mos va o‘quv-ishlab chiqarish amaliyotining shakli bo‘lgan hollar yoxud o‘quvchilar va talabalar o‘qishdan bo‘sh vaqtida ixtiyoriy mehnat qilgan hollar mustasno. Mazkur mehnat faoliyatiga mehnat to‘g‘risidagi yoki fuqarolik qonunchilikka muvofiq shartnoma mavjud bo‘lgan taqdirda yo‘l qo‘yiladi.
Qonunchilikda yoshlarni ijtimoiy himoya qilishning boshqa kafolatlari ham berilishi mumkin.
Yosh fuqarolar va yosh oilalar uchun qulay shart-sharoitlar yaratish maqsadida davlat tomonidan quyidagilar vositasida yoshlarni qo‘llab-quvvatlashning qo‘shimcha chora-tadbirlari nazarda tutilishi mumkin:
oilaviy hayotga oid muammolar, psixologik-pedagogik, huquqiy va boshqa masalalar yuzasidan maslahatlar berish tizimini rivojlantirish;
yoshlarga ijtimoiy xizmat, ijtimoiy yordam ko‘rsatuvchi nodavlat notijorat tashkilotlari tizimini rivojlantirish;
yoshlarning dam olishi va ularni sog‘lomlashtirishni tashkil etish tizimini rivojlantirish.
Qonunchilikda yoshlarni davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlashning boshqa qo‘shimcha chora-tadbirlari ham nazarda tutilishi mumkin.
Iqtidorli va iste’dodli yoshlarni davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlash:
qonunchilikda belgilangan tartibda mukofotlar, stipendiyalar belgilash, ta’lim grantlari taqdim etish;
fan, madaniyat va san’at sohasida ijodiy ustaxonalar va maktablarni tashkil etishga ko‘maklashish;
umumiy o‘rta, o‘rta maxsus, kasb-hunar va oliy ta’lim muassasalarida sport seksiyalari, fan, texnika to‘garaklari va ijodiy to‘garaklar faoliyatini tashkil etish;
iqtidorli va iste’dodli yoshlarni aniqlash va rag‘batlantirish maqsadida tanlovlar, olimpiadalar, ko‘rgazmalar, festivallar, ko‘riklar, konsertlar, simpoziumlar, o‘qishlar, konferensiyalar, seminarlar tashkil etish hamda o‘tkazish;
yoshlarga oid xalqaro tajriba almashuvi;
iqtidorli va iste’dodli yoshlarni ta’lim va ilmiy-tadqiqot muassasalarida, shu jumladan xorijiy mamlakatlarda o‘qitish, qayta tayyorlash va amaliyotni o‘tash dasturlaridan tanlov asosida foydalanishini ta’minlash;
ilmiy-tadqiqot, madaniy-ma’rifiy ishlarni o‘tkazish uchun yosh mutaxassislar va olimlarga shart-sharoitlar yaratish, yosh olimlarning ishlanmalarini amaliyotga joriy etishga ko‘maklashish, shuningdek yoshlarning kadrlar salohiyatini saqlab qolish hamda rivojlantirish;
sport-ta’lim muassasalari, klublari tarmoqlarini rivojlantirish, iqtidorli va iste’dodli yosh sportchilarni qo‘llab-quvvatlash, yoshlar o‘rtasida sport musobaqalarini o‘tkazish;
iqtidorli va iste’dodli yoshlarni qo‘llab-quvvatlayotgan jismoniy va yuridik shaxslarni qonunchilikda belgilangan tartibda rag‘batlantirish yo‘li bilan amalga oshiriladi.
Qonunchilikda iqtidorli va iste’dodli yoshlarni davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlashning boshqa chora-tadbirlari ham nazarda tutilishi mumkin.
Davlat yoshlarning iqtisodiy mustaqilligini qo‘llab-quvvatlaydi.
Yoshlar tadbirkorligini davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlash:
davlat organlari tomonidan yoshlar tadbirkorligini tashkil etishda ko‘maklashish;
yoshlarni tadbirkorlik faoliyatiga jalb etish maqsadida imtiyozli kreditlar berish;
yoshlarni tadbirkorlik faoliyati asoslari bo‘yicha o‘qitish, ta’lim muassasalari va ish beruvchilar o‘rtasida hamkorlikni shartnoma asosida rivojlantirish;
yoshlar tadbirkorligini qo‘llab-quvvatlash dasturlarini ishlab chiqish va ro‘yobga chiqarish yo‘li bilan amalga oshiriladi.
Yoshlar tadbirkorligini qo‘llab-quvvatlash maqsadida davlat tomonidan qonunchilikka muvofiq tegishli imtiyozlar va afzalliklar belgilanadi.
Yoshlarni va yosh oilalarni ijtimoiy himoya qilish maqsadida O‘zbekiston Respublikasida yoshlar ijtimoiy xizmati faoliyat ko‘rsatadi.
Yoshlar ijtimoiy xizmati faoliyatining yo‘nalishlari quyidagilardan iborat:
yosh fuqarolarga psixologik-pedagogik, yuridik yordam ko‘rsatish va maslahatlar berish;
imkoniyati cheklangan yosh fuqarolarga ijtimoiy yordam ko‘rsatish;
yosh oilalarga ijtimoiy yordam ko‘rsatish;
ta’lim va mehnat jamoalarida yoshlarning huquqlari, erkinliklari va qonuniy manfaatlarini ro‘yobga chiqarishga ko‘maklashish;
yosh mutaxassislarga yangi ish joyiga moslashishida, ularni qayta tayyorlashga va ularning malakasini oshirishga, shuningdek qonunchilikda belgilangan tartibda ularni uy-joy bilan ta’minlashga ko‘maklashish;
voyaga yetmaganlar uchun ixtisoslashtirilgan o‘quv-tarbiya muassasalarida ijtimoiy yordam ko‘rsatish;
ozodlikdan mahrum etish joylaridan va ixtisoslashtirilgan o‘quv-tarbiya muassasalaridan qaytib kelgan yosh fuqarolarni ijtimoiy moslashtirish;
yoshlar tadbirkorligini rivojlantirishga ko‘maklashish;
huquqiy targ‘ibot, yoshlarni ishga joylashish, ta’lim olish va kasbiy tayyorgarlik borasida, bo‘sh vaqtini mazmunli o‘tkazish, turizm va sport sohasidagi imkoniyatlar to‘g‘risida xabardor etish;
yoshlarning yashash joylarida bo‘sh vaqtlarini mazmunli o‘tkazishini tashkil etish.
Yoshlar ijtimoiy xizmati o‘z faoliyatini qonunchilikka muvofiq boshqa yo‘nalishlar bo‘yicha ham amalga oshirishi mumkin.
Yoshlarga oid davlat siyosatini moliyaviy jihatdan ta’minlash qonunchilikda belgilangan tartibda O‘zbekiston Respublikasi Davlat budjetining, homiylarning mablag‘lari va boshqa mablag‘lar hisobidan amalga oshiriladi.
Yoshlarga oid davlat siyosati sohasidagi nizolar qonunchilikda belgilangan tartibda hal etiladi.
Yoshlarga oid davlat siyosati to‘g‘risidagi qonunchilikni buzganlikda aybdor shaxslar belgilangan tartibda javobgar bo‘ladi.
Quyidagilar o‘z kuchini yo‘qotgan deb topilsin:
1) O‘zbekiston Respublikasining 1991-yil 20-noyabrda qabul qilingan “O‘zbekiston Respublikasida yoshlarga oid davlat siyosatining asoslari to‘g‘risida”gi 429-XII-sonli Qonuni (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining Axborotnomasi, 1992-yil, № 2, 80-modda);
2) O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining 1991-yil 20-noyabrda qabul qilingan “O‘zbekiston Respublikasida yoshlarga oid davlat siyosatining asoslari to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunini kuchga kiritish tartibi haqida”gi 430-XII-sonli Qarori (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining Axborotnomasi, 1992-yil, № 2, 81-modda);
3) O‘zbekiston Respublikasining 1998-yil 1-mayda qabul qilingan “O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartishlar va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida”gi 621-I-sonli Qonuni (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Axborotnomasi, 1998-yil, № 5–6, 102-modda) I bo‘limining 3-bandi;
4) O‘zbekiston Respublikasining 2004-yil 30-aprelda qabul qilingan “O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartishlar va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida”gi 621-II-sonli Qonunining (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Axborotnomasi, 2004-yil, № 5, 90-modda) III bo‘limi;
5) O‘zbekiston Respublikasining 2004-yil 3-dekabrda qabul qilingan “O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartishlar va qo‘shimchalar kiritish, shuningdek ayrim qonun hujjatlarini o‘z kuchini yo‘qotgan deb topish to‘g‘risida”gi 714-II-sonli Qonuni (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Axborotnomasi, 2005-yil, № 1, 18-modda) I bo‘limining 8-bandi;
6) O‘zbekiston Respublikasining 2008-yil 31-dekabrda qabul qilingan “Soliq to‘g‘risidagi qonun hujjatlari takomillashtirilishi munosabati bilan O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonunlariga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish haqida”gi O‘RQ-197-sonli Qonunining (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalarining Axborotnomasi, 2008-yil, № 12, 640-modda) 3-moddasi.
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi:
hukumat qarorlarini ushbu Qonunga muvofiqlashtirsin;
davlat boshqaruvi organlari ushbu Qonunga zid bo‘lgan o‘z normativ-huquqiy hujjatlarini qayta ko‘rib chiqishlari va bekor qilishlarini ta’minlasin.
Ushbu Qonun rasmiy e’lon qilingan kundan e’tiboran kuchga kiradi. | 41 | 35,854 |
Qonunchilik | 2017/2018 o‘quv yilida O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Davlat boshqaruvi akademiyasiga qabul to‘g‘risida | Tizimli va strategik fikrlash ko‘nikmalariga ega malakali boshqaruv kadrlarini tayyorlashni tashkil etish samaradorligini oshirish, davlat hokimiyati organlari, davlat va xo‘jalik boshqaruvi organlari, nodavlat notijorat tashkilotlari kadrlari salohiyatini mustahkamlash maqsadida:
1. Belgilansinki, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Davlat boshqaruvi akademiyasi (keyingi o‘rinlarda — Akademiya) magistraturasiga qabul tanlov asosida faqat davlat hokimiyati organlari, davlat va xo‘jalik boshqaruvi organlari, shuningdek, O‘zbekiston Respublikasi nodavlat notijorat tashkilotlari tomonidan tavsiya etilgan, 40 yoshdan oshmagan, oliy ma’lumotga va ikki yildan kam bo‘lmagan rahbarlik ishi tajribasiga ega shaxslar orasidan amalga oshiriladi.
2. Ma’lumot uchun qabul qilinsinki, joylarda davlat hokimiyati organlari, davlat va xo‘jalik boshqaruvi organlarining boshqaruv kadrlariga bo‘lgan ehtiyoji asosida Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklari, vazirliklar va idoralar, shuningdek, nodavlat notijorat tashkilotlari tomonidan Akademiyaga 2017/2018 o‘quv yili uchun kvotalar shakllantirildi.
3. Quyidagilar:
2017/2018 o‘quv yili uchun Akademiya magistraturasida boshqaruv kadrlarini tayyorlash kvotasi 1-ilovaga muvofiq 60 kishi, shu jumladan davlat grantlari bo‘yicha — 24 nafar va to‘lov-kontrakt asosida 36 nafar kishi etib belgilansin;
shunday tartib o‘rnatilsinki, unga muvofiq Akademiya magistraturasiga davlat granti asosida faqat davlat hokimiyati va boshqaruvi, davlat muassasalari va tashkilotlari xodimlari qabul qilinadi.
4. Akademiya rektoriga nomzodlarning reyting bahosini hisobga olgan holda magistraturaga belgilangan umumiy kvotalar chegarasida qabul parametrlariga o‘zgartirishlar kiritish huquqi berilsin.
6. Akademiya 2017/2018 o‘quv yilining boshlanishiga qadar magistratura mutaxassisligi bo‘yicha belgilangan tartibda o‘quv rejalari va dasturlarini ishlab chiqsin va tasdiqlasin.
7. O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi O‘zbekiston Respublikasi Davlat budjetidan 2017/2018 o‘quv yili uchun belgilangan davlat grantlari asosida magistraturaga qabul kvotalarini hisobga olgan holda zarur mablag‘lar ajratilishini ta’minlasin.
8. Mazkur qarorning ijrosini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Davlat maslahatchisi U. Ismailov va O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Davlat maslahatchisining birinchi o‘rinbosari — O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Davlat boshqaruvi akademiyasi rektori R. Qosimov zimmasiga yuklansin. | 119 | 2,551 |
Qonunchilik | O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Inson huquqlari bo‘yicha vakilining (ombudsmanning) 2018-yildagi faoliyati to‘g‘risida | O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Qonunchilik palatasi qaror qiladi:
1. O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Inson huquqlari bo‘yicha vakilining (ombudsmanning) 2018-yildagi faoliyati to‘g‘risidagi hisobot tasdiqlansin.
2. Ushbu Qaror O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Senatiga yuborilsin.
3. Ushbu Qaror qabul qilingan kundan e’tiboran kuchga kiradi. | 124 | 371 |
Qonunchilik | Jinoyat ishlari bo‘yicha sud qarorlarini qayta ko‘rish instituti takomillashtirilishi munosabati bilan O‘zbekiston Respublikasining Jinoyat-protsessual kodeksiga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida | 1-modda. O‘zbekiston Respublikasining 1994-yil 22-sentabrda qabul qilingan 2013-XII-sonli Qonuni bilan tasdiqlangan O‘zbekiston Respublikasining Jinoyat-protsessual kodeksiga (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining Axborotnomasi, 1995-yil, № 2, 5-modda; O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Axborotnomasi, 1995-yil, № 12, 269-modda; 1997-yil, № 2, 56-modda, № 9, 241-modda; 1998-yil, № 5-6, 102-modda, № 9, 181-modda; 1999-yil, № 1, 20-modda, № 5, 124-modda, № 9, 229-modda; 2000-yil, № 5-6, 153-modda, № 7-8, 217-modda; 2001-yil, № 1-2, 11, 23-moddalar, № 9-10, 165, 182-moddalar; 2002-yil, № 9, 165-modda; 2003-yil, № 5, 67-modda; 2004-yil, № 1-2, 18-modda, № 9, 171-modda; O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalarining Axborotnomasi, 2005-yil, № 12, 418-modda; 2006-yil, № 6, 261-modda; 2007-yil, № 4, 166-modda, № 6, 248, 249-moddalar, № 9, 422-modda, № 12, 594, 595, 607-moddalar; 2008-yil, № 4, 177, 187-moddalar, № 9, 482, 484, 487-moddalar, № 12, 636, 641-moddalar; 2009-yil, № 1, 1-modda, № 4, 136-modda, № 9, 335-modda, № 12, 469, 470-moddalar; 2010-yil, № 6, 231-modda, № 9, 334, 336, 337, 342-moddalar, № 12, 477-modda; 2011-yil, № 4, 103, 104-moddalar, № 9, 252-modda, № 12/2, 363-modda; 2012-yil, № 1, 3-modda, № 9/2, 244-modda, № 12, 336-modda; 2014-yil, № 9, 244-modda; 2015-yil, № 8, 310, 312-moddalar, № 12, 452-modda; 2016-yil, № 4, 125-modda, № 9, 276-modda, № 12, 385-modda; 2017-yil, № 3, 47-modda, № 6, 300-modda, № 9, 510-modda; 2018-yil, № 1, 1, 5-moddalar, № 4, 218, 224-moddalar, № 7, 430, 431-moddalar, № 10, 679-modda; 2019-yil, № 1, 3, 5-moddalar, № 2, 47-modda, № 3, 161-modda, № 5, 259, 267-moddalar, № 7, 386-modda, № 8, 469-modda, № 9, 589, 592-moddalar, № 10, 671-modda, № 11, 787, 791-moddalar, № 12, 880, 881, 891-moddalar; 2020-yil, № 3, 204-modda, № 5, 296-modda) quyidagi o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritilsin:
1) 13-moddaning:
beshinchi qismi quyidagi tahrirda bayon etilsin:
“Tegishli sud hay’atlarida apellatsiya va kassatsiya tartibida ishlarni ko‘rish uch nafar sudyadan iborat tarkibda amalga oshiriladi. O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudining hukmlariga apellatsiya va kassatsiya shikoyatlari (protestlari) O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudining jinoyat ishlari bo‘yicha sudlov hay’atida besh nafar sudyadan iborat tarkibda ko‘rib chiqiladi”;
oltinchi qismi chiqarib tashlansin;
2) 28-moddaning matni quyidagi tahrirda bayon etilsin:
“O‘zbekiston Respublikasida jinoyat ishlari bo‘yicha odil sudlovni O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi, Qoraqalpog‘iston Respublikasi sudi, viloyatlar, Toshkent shahar sudlari, jinoyat ishlari bo‘yicha tuman (shahar) sudlari va harbiy sudlar amalga oshiradi.
Birinchi instansiya sudi jinoyat ishi bo‘yicha hukm yoki ajrim chiqarish huquqiga ega. Apellatsiya instansiyasi sudi birinchi instansiya sudining qonuniy kuchga kirmagan hukmlari va ajrimlari ustidan berilgan shikoyatlar (protestlar) bo‘yicha ishlarni ko‘rib, hukm yoki ajrim chiqaradi. Kassatsiya instansiyasi sudi birinchi instansiya va apellatsiya instansiyasi sudining hukmlari va ajrimlari ustidan berilgan shikoyatlar (protestlar) bo‘yicha ishlarni ko‘rib, ajrim chiqaradi”;
3) 29-moddaning birinchi qismidagi “apellatsiya, kassatsiya, nazorat tartibida” degan so‘zlar “apellatsiya, kassatsiya tartibida” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
4) 46-moddaning birinchi qismidagi “kassatsiya va nazorat instansiyalari” degan so‘zlar “kassatsiya instansiyasi” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
5) 51-modda birinchi qismining 9-bandidagi “apellatsiya, kassatsiya va nazorat” degan so‘zlar “apellatsiya va kassatsiya” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
6) 53-moddaning birinchi qismidagi “va nazorat” degan so‘zlar chiqarib tashlansin;
7) 55-moddaning birinchi qismidagi “va nazorat” degan so‘zlar chiqarib tashlansin;
8) 57-moddaning birinchi qismidagi “va nazorat” degan so‘zlar chiqarib tashlansin;
9) 59-moddaning birinchi qismidagi “va nazorat” degan so‘zlar chiqarib tashlansin;
10) 76-moddaning uchinchi — sakkizinchi qismlari quyidagi mazmundagi uchinchi — yettinchi qismlar bilan almashtirilsin:
“Birinchi, apellatsiya yoki kassatsiya instansiyasi sudida ishni ko‘rishda ishtirok etgan sudya o‘z ishtirokida chiqarilgan hukm, ajrim bekor qilinganidan keyin o‘sha ishni ko‘rishda ishtirok eta olmaydi.
Jinoyat ishini birinchi instansiya sudida ko‘rishda ishtirok etgan sudya shu jinoyat ishini apellatsiya yoki kassatsiya instansiyasi sudida ko‘rishda ishtirok eta olmaydi.
Jinoyat ishini apellatsiya instansiyasi sudida ko‘rishda ishtirok etgan sudya shu jinoyat ishini birinchi instansiya yoki kassatsiya instansiyasi sudida ko‘rishda ishtirok eta olmaydi.
Jinoyat ishini kassatsiya instansiyasi sudida ko‘rishda ishtirok etgan sudya shu jinoyat ishini birinchi instansiya yoki apellatsiya instansiyasi sudida ko‘rishda yoxud ishni kassatsiya tartibida takroran ko‘rishda ishtirok eta olmaydi.
Surishtiruvchining, tergovchining, shuningdek sud majlisi kotibining o‘z protsessual majburiyatlarini bajarishi ularning shu ish bo‘yicha tegishincha surishtiruvni, dastlabki tergovni yuritishda takroran ishtirok etishi, shuningdek sud majlisi bayonnomasini yuritishi uchun monelik qilmaydi”;
11) 1481-moddaning birinchi qismidagi “jinoyat ishlari bo‘yicha Qoraqalpog‘iston Respublikasi sudi, jinoyat ishlari bo‘yicha viloyat, Toshkent shahar sudi” degan so‘zlar “Qoraqalpog‘iston Respublikasi sudi, viloyat, Toshkent shahar sudi” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
12) 1661-moddaning birinchi qismidagi “jinoyat ishlari bo‘yicha Qoraqalpog‘iston Respublikasi sudi, jinoyat ishlari bo‘yicha viloyat, Toshkent shahar sudi” degan so‘zlar “Qoraqalpog‘iston Respublikasi sudi, viloyat, Toshkent shahar sudi” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
13) 239-modda uchinchi qismining 4-bandi quyidagi tahrirda bayon etilsin:
“4) O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyaviy sudining sudyalariga nisbatan — O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyaviy sudining roziligi bilan, O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi, Qoraqalpog‘iston Respublikasi sudining, viloyatlar va Toshkent shahar sudlarining, Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar ma’muriy sudlarining, fuqarolik ishlari bo‘yicha tumanlararo, tuman, shahar sudlarining, jinoyat ishlari bo‘yicha tuman, shahar sudlarining, tumanlararo, tuman, shahar iqtisodiy sudlarining, tumanlararo ma’muriy sudlarining va O‘zbekiston Respublikasi harbiy sudlarining sudyalariga nisbatan — O‘zbekiston Respublikasi Sudyalar oliy kengashining xulosasi mavjud bo‘lganda O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumining roziligi bilan”;
14) 2421-moddaning to‘rtinchi qismidagi “qarorda” degan so‘z “sudning ajrimida” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
15) 243-moddaning beshinchi qismidagi “jinoyat ishlari bo‘yicha Qoraqalpog‘iston Respublikasi sudi, jinoyat ishlari bo‘yicha viloyat, Toshkent shahar sudi” degan so‘zlar “Qoraqalpog‘iston Respublikasi sudi, viloyat, Toshkent shahar sudi” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
16) 247-moddaning uchinchi qismidagi “jinoyat ishlari bo‘yicha Qoraqalpog‘iston Respublikasi Oliy sudi, jinoyat ishlari bo‘yicha viloyat, Toshkent shahar sudi” degan so‘zlar “Qoraqalpog‘iston Respublikasi sudi, viloyat, Toshkent shahar sudi” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
17) 2543-moddaning birinchi qismidagi “jinoyat ishlari bo‘yicha Qoraqalpog‘iston Respublikasi sudi, jinoyat ishlari bo‘yicha viloyat, Toshkent shahar sudi” degan so‘zlar “Qoraqalpog‘iston Respublikasi sudi, viloyat, Toshkent shahar sudi” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
18) 257-moddaning birinchi qismidagi “jinoyat ishlari bo‘yicha Qoraqalpog‘iston Respublikasi Oliy sudi, jinoyat ishlari bo‘yicha viloyat, Toshkent shahar sudi” degan so‘zlar “Qoraqalpog‘iston Respublikasi sudi, viloyat, Toshkent shahar sudi” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
19) 267-moddaning birinchi qismidagi “jinoyat ishlari bo‘yicha Qoraqalpog‘iston Respublikasi Oliy sudi, jinoyat ishlari bo‘yicha viloyat, Toshkent shahar sudi” degan so‘zlar “Qoraqalpog‘iston Respublikasi sudi, viloyat, Toshkent shahar sudi” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
20) 273-moddaning matnidagi “apellatsiya, kassatsiya yoxud nazorat tartibida” degan so‘zlar “apellatsiya yoxud kassatsiya tartibida” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
21) 306-modda:
birinchi qismining birinchi jumlasidagi “ajrimda (qarorda)” degan so‘zlar “ajrimda” degan so‘z bilan almashtirilsin;
ikkinchi qismidagi “kassatsiya yoki nazorat tartibida” degan so‘zlar “apellatsiya yoki kassatsiya tartibida” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
22) 389-moddaning:
ikkinchi qismidagi “Qoraqalpog‘iston Respublikasi jinoyat ishlari bo‘yicha sudining, jinoyat ishlari bo‘yicha viloyatlar va Toshkent shahar sudlarining” degan so‘zlar “Qoraqalpog‘iston Respublikasi sudining, viloyat, Toshkent shahar sudining” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
oltinchi qismidagi “Qoraqalpog‘iston Respublikasi jinoyat ishlari bo‘yicha sudining raisi, jinoyat ishlari bo‘yicha viloyatlar va Toshkent shahar sudlarining raislari” degan so‘zlar “Qoraqalpog‘iston Respublikasi sudining raisi, viloyat, Toshkent shahar sudining raislari” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
23) 405-moddaning to‘rtinchi qismidagi “Qoraqalpog‘iston Respublikasi jinoyat ishlari bo‘yicha sudining, jinoyat ishlari bo‘yicha viloyat, Toshkent shahar sudlarining” degan so‘zlar “Qoraqalpog‘iston Respublikasi sudining, viloyat, Toshkent shahar sudining” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
24) 4051-moddaning uchinchi qismidagi “Qoraqalpog‘iston Respublikasi jinoyat ishlari bo‘yicha sudining, jinoyat ishlari bo‘yicha viloyat, Toshkent shahar sudlarining” degan so‘zlar “Qoraqalpog‘iston Respublikasi sudining, viloyat, Toshkent shahar sudining” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
25) 409-moddaning:
to‘rtinchi qismi quyidagi mazmundagi jumla bilan to‘ldirilsin:
“Prokurorning ayblovdan voz kechishi sud tomonidan jinoyat ishini reabilitatsiya asoslariga ko‘ra tugatishga sabab bo‘ladi”;
yettinchi qismidagi “va nazorat” degan so‘zlar chiqarib tashlansin;
26) 414-moddaning matni quyidagi tahrirda bayon etilsin:
“Sudda jinoyat ishini muhokama qilish faqat ayblanuvchilarga nisbatan va e’lon qilingan ayblov bo‘yicha olib boriladi.
Tayinlangan jazoning yengilligi yoki og‘irroq jinoyatga doir qonunni qo‘llash zarurligi tufayli apellatsiya instansiyasi sudining hukmi, ajrimi kassatsiya instansiyasi sudi tomonidan bekor qilinganidan keyin ish ko‘rib chiqilgan hollarda, apellatsiya instansiyasi sudida muhokama sudlanuvchining umuman aybdorligi yoki aybdor emasligi to‘g‘risidagi masalaga daxl qilmagan holda, faqat jinoyatni tavsiflashga va jazo chorasiga oid qism bo‘yicha amalga oshiriladi”;
27) 416-moddaning ikkinchi qismidagi “uning vakilining” degan so‘zlar “uning vakilining yoxud sudlanuvchining, uning himoyachisining, qonuniy vakilining” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
28) 417-moddaning ikkinchi qismidagi “uning vakili” degan so‘zlar “uning vakilining yoxud sudlanuvchining, uning himoyachisining, qonuniy vakilining” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
29) 426-modda:
quyidagi mazmundagi ikkinchi qism bilan to‘ldirilsin:
“Bayonnoma qo‘lda yoki kompyuterda yozilishi mumkin. Bayonnomaning to‘liq bo‘lishini ta’minlash uchun audioyozuv vositalaridan, stenogramma yuritishdan foydalanish mumkin”;
ikkinchi — o‘ninchi qismlari tegishincha uchinchi — o‘n birinchi qismlar deb hisoblansin;
o‘ninchi va o‘n birinchi qismlari quyidagi tahrirda bayon etilsin:
“Sud majlisining bayonnomasi hukm chiqarilgan kunning ertasidan, murakkab ishlar bo‘yicha esa uch sutkadan kechiktirmay imzolanishi kerak.
Taraflar bayonnomaning va sud majlisi audioyozuvining ko‘chirma nusxalarini o‘z hisobidan olishga haqli”;
30) 427-modda:
birinchi qismining birinchi jumlasidagi “bayonnoma” degan so‘z “bayonnoma va sud majlisining audioyozuvi” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
ikkinchi qismidagi “sud majlisi bayonnomasi” degan so‘zlar “sud majlisining bayonnomasi yoki audioyozuvi” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
31) 470-modda quyidagi mazmundagi ikkinchi qism bilan to‘ldirilsin:
“Sudlanuvchi sodir etilgan jinoyatga daxldor emasligi sababli oqlangan taqdirda, oqlov hukmining qaror qismida jinoyat sodir etgan shaxslarni aniqlash va ularni jinoiy javobgarlikka tortish uchun ish prokurorga yuborilishi ko‘rsatiladi”;
32) 471-moddaning 4-bandi quyidagi tahrirda bayon etilsin:
“4) hukm ustidan apellatsiya shikoyatini berish, protest bildirishning ushbu Kodeksning tegishincha 4973 va 4974-moddalarida nazarda tutilgan tartibi, muddatlari”;
33) 473-moddaning to‘rtinchi qismidagi “hukm ustidan ular istagi bo‘yicha apellatsiya yoki kassatsiya tartibida shikoyat berish” degan so‘zlar “hukm ustidan apellatsiya tartibida shikoyat berish” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
34) o‘n birinchi bo‘limning nomi quyidagi tahrirda bayon etilsin:
35) 55-bob chiqarib tashlansin;
36) 551-bob quyidagi tahrirda bayon etilsin:
Birinchi instansiya sudining qonuniy kuchga kirmagan hukmlari ustidan apellatsiya tartibida shikoyat berish yoki protest bildirish mumkin.
Birinchi instansiya sudining sud muhokamasi vaqtida chiqarilgan ajrimi ustidan apellatsiya tartibida shikoyat berish va protest bildirish hukm ustidan shunday harakatlarni sodir etish bilan bir paytning o‘zida amalga oshirilishi mumkin.
Mahkum, uning himoyachisi, qonuniy vakili, shuningdek jabrlanuvchi, uning vakili sudning qonuniy kuchga kirmagan hukmi ustidan shikoyat berishga, prokuror va uning o‘rinbosari esa, protest bildirishga haqlidir.
Fuqaroviy da’vogar, fuqaroviy javobgar va ularning vakillari hukmning fuqaroviy da’voga daxldor qismi ustidan shikoyat berishga haqlidir.
Sud tomonidan oqlangan shaxs, uning himoyachisi va qonuniy vakili hukmning oqlash sabablari hamda asoslariga doir qismi ustidan shikoyat berishga haqlidir.
Ishda taraf bo‘lmagan shaxslar ham sud hukmining o‘z huquqlari va qonuniy manfaatlariga daxldor qismi ustidan apellatsiya tartibida shikoyat berishga haqlidir.
Qonuniy kuchga kirmagan hukmlar ustidan apellatsiya tartibida quyidagicha shikoyat berilishi va protest bildirilishi mumkin:
1) jinoyat ishlari bo‘yicha tuman (shahar) sudlarining hukmi ustidan — Qoraqalpog‘iston Respublikasi sudiga, viloyatlar, Toshkent shahar sudiga;
2) hududiy harbiy sudlarning hukmi ustidan — O‘zbekiston Respublikasi Harbiy sudiga;
3) Qoraqalpog‘iston Respublikasi sudining, viloyat, Toshkent shahar sudining, O‘zbekiston Respublikasi Harbiy sudining hukmi ustidan — O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudiga;
4) O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudining hukmi ustidan — mazkur sudning Jinoyat ishlari bo‘yicha sudlov hay’atiga.
Apellatsiya shikoyatlari va protestlari hukm chiqargan sud orqali beriladi. Shikoyat yoki protest bevosita apellatsiya instansiyasi sudiga berilgan taqdirda, sud ularni hukm chiqargan sudga ushbu Kodeksning 4976-moddasida bayon etilgan talablarni bajarish uchun yuboradi.
Apellatsiya shikoyati va protestlari hukm e’lon qilingan kundan e’tiboran yigirma sutka ichida, mahkum, oqlangan shaxs, jabrlanuvchi tomonidan esa ularga hukmning ko‘chirma nusxasi topshirilgan kundan e’tiboran shu muddat ichida berilishi mumkin.
Hukm ustidan shikoyat va protest berish uchun belgilangan muddat ichida ish suddan talab qilib olinishi mumkin emas. Taraflar shu vaqt mobaynida ish bilan sud binosida tanishishga haqli.
Belgilangan muddat o‘tgandan keyin berilgan shikoyat yoki protest oqibatsiz qoldiriladi, bu haqda ularni bergan shaxslarga xabar qilinadi.
Hukm ustidan shikoyat berish yoki protest bildirish muddati uzrli sabablarga ko‘ra o‘tkazib yuborilgan hollarda apellatsiya shikoyati yoki protesti berish huquqiga ega bo‘lgan shaxslar hukm chiqargan sudga muddatni tiklash so‘ralgan iltimosnoma bilan murojaat qilishi mumkin. Zarur hollarda, bu masala iltimosnoma bergan shaxsning ishtirokida hal qilinadi.
Sudning o‘tkazib yuborilgan muddatni tiklashni rad etish to‘g‘risidagi ajrimi ustidan apellatsiya instansiyasi sudiga xususiy shikoyat (protest) berilishi mumkin bo‘lib, u mazkur ajrimni bekor qilishga, o‘tkazib yuborilgan muddatni tiklashga va apellatsiya shikoyati (protesti) bo‘yicha ishni ko‘rishga yoxud ishni hukm chiqargan sudga ushbu Kodeks 4976-moddasining ikkinchi qismida nazarda tutilgan talablarni bajarish uchun yuborishga haqli.
Hukm chiqargan sud apellatsiya shikoyati, protesti berilganligi to‘g‘risida mahkumni, oqlangan shaxsni, ularning himoyachilarini, qonuniy vakilini, jabrlanuvchini, uning vakilini, shuningdek fuqaroviy da’vogarni, fuqaroviy javobgarni, ularning vakillarini agar shikoyat, protest ularning manfaatlariga daxldor bo‘lsa, xabardor qiladi.
Ushbu moddaning birinchi qismida ko‘rsatilgan shaxslarga shikoyatning, protestning ko‘chirma nusxalari yoxud hukm chiqargan sudning internet-resursi orqali ularning elektron nusxalari bilan tanishish mumkinligi to‘g‘risida xabarnoma yuboriladi. Bunda taraflarga shikoyat, protest yuzasidan o‘z e’tirozlarini yozma shaklda yoxud elektron hujjat tarzida berish huquqi ularni taqdim etish muddati ko‘rsatilgan holda tushuntiriladi. Shikoyat, protest ustidan kelib tushgan e’tirozlar ishga qo‘shib qo‘yiladi.
Taraflar apellatsiya shikoyatiga, protestiga doir e’tiroz bilan birga alohida holda yangi materiallarni taqdim etishga yoxud ularni talab qilib olish va tekshirish, shuningdek o‘zlari ko‘rsatgan jabrlanuvchilarni, guvohlarni, ekspertlarni, mutaxassislarni sudga chaqirish va so‘roq qilish haqida iltimosnoma berishga haqli.
Apellatsiya shikoyati yoki protesti berilishi hukmning qonuniy kuchga kirishini va uning ijro ettirilishini to‘xtatib turadi.
Hukm ustidan shikoyat berish va protest bildirish uchun belgilangan muddat tugagach, hukm chiqargan sud ushbu Kodeksning 4976-moddasida nazarda tutilgan talablarni bajarib, ishni shikoyatlar, protestlar hamda ular yuzasidan bildirilgan e’tirozlar, shuningdek taqdim etilgan qo‘shimcha materiallar bilan birga o‘n kundan kechiktirmay apellatsiya instansiyasi sudiga yuboradi.
Bu muddat alohida hollarda yuqori sud raisi yoki uning o‘rinbosari tomonidan ko‘pi bilan yigirma kunga uzaytirilishi mumkin.
Apellatsiya shikoyati va protestida quyidagilar ko‘rsatilishi kerak:
1) shikoyat, protest yo‘llanayotgan sudning nomi;
2) shikoyat bergan shaxs, uning protsessual mavqeyi, yashash joyi yoki turish manzili to‘g‘risidagi ma’lumotlar;
3) hukmni chiqargan sudning nomi, hukm chiqarilgan sana, shikoyat berilayotgan va protest bildirilayotgan hukm kimga nisbatan chiqarilgan bo‘lsa, shu shaxs to‘g‘risidagi ma’lumotlar;
4) shikoyat, protest bergan shaxsning vajlari, uning fikriga ko‘ra hukm yoki boshqa qarorning noto‘g‘riligi nimadan iborat ekanligi hamda iltimosining mohiyati;
5) shikoyat, protest bergan shaxs o‘z talablarini asoslayotgan, shu jumladan birinchi instansiya sudi tomonidan tekshirilmagan dalillar;
6) yangidan taqdim etilayotgan dalillar va ularning birinchi instansiya sudiga taqdim etilmaganligi sabablari;
7) shikoyatga, protestga ilova qilinayotgan materiallar ro‘yxati;
8) shikoyat, protest berilgan sana hamda shikoyat, protest berayotgan shaxsning imzosi.
Agar apellatsiya shikoyatining, protestining mazmuni mazkur moddaning birinchi qismida ko‘rsatilgan talablarga javob bermasa va bu kelgusida ishni mazmunan ko‘rib chiqishga to‘sqinlik qilsa, sudya apellatsiya shikoyatini, protestini uni bergan shaxsga qaytarish to‘g‘risida apellatsiya shikoyatini yoki protestini qayta tuzish uchun muddatni belgilagan holda uch kunlik muddatda ajrim chiqaradi.
Sudyaning apellatsiya shikoyatini, protestini qaytarish to‘g‘risidagi ajrimi talablari bajarilmagan va apellatsiya shikoyati, protesti belgilangan vaqtda kelib tushmagan hollarda, u berilmagan deb hisoblanadi. Bunday holda hukm qonuniy kuchga kirgan deb hisoblanadi.
Apellatsiya shikoyati (protesti) bergan shaxs apellatsiya instansiyasi sudining majlisi boshlanguniga qadar uni o‘zgartirishga yoki yangi vajlar bilan to‘ldirishga haqli.
Hukm ustidan shikoyat (protest) berish muddati o‘tganidan keyin berilgan apellatsiya protestiga, jabrlanuvchining yoki uning vakilining apellatsiya shikoyatiga o‘zgartirish yoki qo‘shimcha kiritishda mahkumning ahvolini og‘irlashtirish to‘g‘risida masala, agar bunday talab dastlabki shikoyatda, protestda mavjud bo‘lmasa, qo‘yilishi mumkin emas.
Hukm ustidan shikoyat qilish muddati o‘tganidan keyin ishga kirishgan himoyachi apellatsiya shikoyatini o‘zgartirishi yoki uni yangi vajlar bilan to‘ldirishi, ilgari ishda ishtirok etgan himoyachi tomonidan berilgan shikoyat vajlariga qo‘shimcha asoslar taqdim etishi mumkin.
Hukm ustidan shikoyat bergan yoki protest bildirgan shaxs o‘z shikoyatini yoki protestini qaytarib olishga haqli. Yuqori turuvchi prokuror ham protestni qaytarib olish huquqiga ega.
Mahkumning himoyachisi, qonuniy vakili o‘z shikoyatini faqat mahkumning roziligi bilan qaytarib olishga haqli.
Mahkum himoyachi tomonidan berilgan shikoyatni qaytarib olishga haqli.
Apellatsiya shikoyatini yoki protestini qaytarib olishga apellatsiya instansiyasi sudi maslahatxonaga kirguniga qadar yo‘l qo‘yiladi.
Ish bo‘yicha birinchi instansiya sudining ajrimi ustidan u chiqarilgan kundan e’tiboran yigirma kunlik muddatda ushbu Kodeksning 4972-moddasida nazarda tutilgan shaxslar tomonidan xususiy shikoyat yoki xususiy protest berilishi mumkin.
Hukm chiqarish bilan yakunlangan sud muhokamasi chog‘ida chiqarilgan ajrim ustidan shikoyat berilgan yoxud protest bildirilgan taqdirda, hukm ustidan shikoyat va protest berish uchun belgilangan muddat tugagandan keyingina ish apellatsiya instansiyasi sudiga yuboriladi.
Sud muhokamasi chog‘ida chiqarilgan va dalillarni tekshirish tartibiga, jinoyat protsessi ishtirokchilarining iltimosnomalariga, ehtiyot chorasini tanlashga, uni o‘zgartirishga yoki bekor qilishga, shuningdek sud majlisi zalida tartib saqlashga taalluqli ajrimlar ustidan ushbu moddaning birinchi qismida nazarda tutilgan tartibda shikoyat berish va protest bildirish mumkin emas. Ularga qarshi e’tirozlar apellatsiya shikoyatiga yoki apellatsiya protestiga kiritilishi mumkin.
Ushbu ish bo‘yicha taraf hisoblanmagan shaxslar ham sud ajrimi ustidan, agar ajrim ularning manfaatlariga daxldor bo‘lsa, shikoyat berishga haqlidir.
Birinchi instansiya sudi jinoyat ishi apellatsiya instansiyasi sudiga yuborilganligi to‘g‘risida ushbu Kodeksning 4972-moddasida ko‘rsatilgan shaxslarni xabardor qiladi”;
37) quyidagi mazmundagi 552-bob bilan to‘ldirilsin:
Apellatsiya instansiyasi sudi apellatsiya shikoyati (protesti) bo‘yicha haqiqiy holatlar aniqlanishining to‘liqligini va jinoyat qonuni normalari to‘g‘ri qo‘llanilganligini, ish yuritishni amalga oshirish chog‘ida jinoyat-protsessual qonun normalariga rioya etilgan-etilmaganligini, birinchi instansiya sudi hukmining, ajrimining qonuniyligi, asosliligi va adolatliligini ishda mavjud bo‘lgan va apellatsiya instansiyasi sudi tomonidan qo‘shimcha ravishda tekshirilgan dalillar bo‘yicha tekshiradi.
Apellatsiya instansiyasi sudi jinoyat ishini ish shikoyat yoki protest bilan birga kelib tushgan kundan e’tiboran o‘n besh sutkadan kechiktirmay ko‘rishga kirishishi kerak.
Ish o‘ta murakkab bo‘lgan taqdirda va boshqa alohida hollarda tegishli sud raisi bu muddatni ko‘pi bilan o‘n besh sutkaga, O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi raisi yoki uning o‘rinbosari esa ko‘pi bilan bir oyga uzaytirishi mumkin.
Ishni ko‘rish muddati uzaytirilganligi haqida jinoyat protsessining manfaatdor ishtirokchilari xabardor qilinishi kerak.
Apellatsiya instansiyasi sudi tomonidan jinoyat ishini ko‘rish davomiyligi uni ko‘rish boshlangan kundan e’tiboran ikki oydan oshmasligi kerak.
Sudya apellatsiya shikoyati, protesti bilan kelib tushgan jinoyat ishini o‘rganib, sud majlisini tayinlash to‘g‘risida yetti sutka ichida ajrim chiqaradi va unda quyidagi masalalar hal etiladi:
1) jinoyat ishini ko‘rib chiqish joyi, sanasi va boshlanish vaqti to‘g‘risidagi;
2) taraflarni, shuningdek guvohlarni, ekspertlarni va boshqa shaxslarni sud majlisiga chaqirish, shikoyatda, protestda ko‘rsatilgan qo‘shimcha dalillarni, agar mazkur iltimosnomani asosli deb topsa, talab qilib olish to‘g‘risidagi;
3) ushbu Kodeksning 19-moddasida nazarda tutilgan hollarda jinoyat ishini yopiq sud majlisida ko‘rish to‘g‘risidagi;
4) qamoqda yoki uy qamog‘ida saqlanayotgan mahkumning sud majlisida ishtirok etishi to‘g‘risidagi.
Ajrim chiqarilgan kundan e’tiboran uch sutka ichida protsess ishtirokchilariga sud majlisi tayinlanganligi haqida xabarnoma yuboriladi.
Agar jinoyat ishini o‘rganish chog‘ida birinchi instansiya sudi tomonidan ushbu Kodeks 4976-moddasi ikkinchi qismining talablari bajarilmaganligi aniqlansa, sudya apellatsiya instansiyasi sudida ishni ko‘rib chiqishga monelik qiluvchi holatlarni bartaraf etish uchun jinoyat ishini shu sudga qaytaradi.
Apellatsiya instansiyasi sudi majlisida quyidagilar ishtirok etishi shart:
1) tegishincha O‘zbekiston Respublikasi Bosh prokurori, Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyat, Toshkent shahar prokurori, O‘zbekiston Respublikasi Harbiy prokurori tomonidan vakolat berilgan prokuror;
2) mahkum, oqlangan shaxs yoki o‘ziga nisbatan jinoyat ishi tugatilgan shaxs — mazkur shaxs sud majlisida ishtirok etish to‘g‘risida iltimosnoma bergan yoki sud mazkur shaxsning sud majlisida ishtirok etishini zarur deb topgan hollarda;
3) himoyachi — ushbu Kodeksning 51 va 52-moddalarida ko‘rsatilgan hollarda.
Qamoqda yoki uy qamog‘ida saqlanayotgan va apellatsiya shikoyatini (protestini) ko‘rib chiqishda hozir bo‘lish istagini bildirgan mahkumga sud majlisida bevosita yoki videokonferensaloqa tizimidan foydalanish orqali ishtirok etish huquqi ta’minlanadi.
Apellatsiya instansiyasi sudida jinoyat ishi birinchi instansiya sudida ish yuritish qoidalari bo‘yicha, ushbu bobda nazarda tutilgan qoidalar inobatga olingan holda ko‘riladi.
Raislik qiluvchi sud majlisini ochadi hamda qanday jinoyat ishi va kimning apellatsiya shikoyati, protesti bo‘yicha ko‘rilishini e’lon qiladi.
Raislik qiluvchi sud tarkibini e’lon qiladi, prokurorning, himoyachining, sud majlisi kotibining va, agar sud majlisida ishtirok etayotgan bo‘lsa, tarjimonning familiyasi, ismini va otasining ismini ma’lum qiladi.
Apellatsiya instansiyasi sudi majlisining joyi, sanasi va vaqti to‘g‘risida o‘z vaqtida xabardor qilingan shaxslarning kelmaganligi jinoyat ishini ko‘rishga monelik qilmaydi, bundan sud majlisida ishtirok etishi shart bo‘lgan shaxslar mustasno.
Raislik qiluvchi hozir bo‘lgan jinoyat protsessi ishtirokchilariga ularning huquqlarini tushuntiradi va ularda rad qilishga oid arzlar va iltimosnomalar bor-yo‘qligini, apellatsiya shikoyatida, protestida bayon etilgan iltimoslarni quvvatlashini yoki quvvatlamasligini aniqlaydi. Bunday iltimoslar mavjud bo‘lganda sud ular bo‘yicha ajrim chiqaradi.
Sud muhokamasi sudyalardan birining ma’ruzasi bilan boshlanadi. U birinchi instansiya sudi hukmining yoki ajrimining mazmunini, apellatsiya shikoyatining, protestining mazmunini va unga qarshi e’tirozlarning mohiyatini qisqacha bayon etadi.
Raislik qiluvchi apellatsiya shikoyati bergan shaxsga, apellatsiya shikoyati va protesti kimga nisbatan berilgan bo‘lsa o‘sha shaxsga, ularning himoyachilari va vakillariga, so‘ngra esa prokurorga so‘z beradi. Ish bo‘yicha bir nechta shikoyat mavjud bo‘lgan taqdirda, so‘zga chiqish navbati sud tomonidan taraflarning fikri inobatga olingan holda belgilanadi. Agar berilgan apellatsiya shikoyatlari orasida prokurorning apellatsiya protesti bo‘lsa, so‘z birinchi navbatda unga beriladi.
Sud taraflarning so‘zlarini eshitib, hukmning qonuniyligi, asosliligi va adolatliligini lozim darajada tekshirib ko‘rishni ta’minlash zaruratidan kelib chiqib, bevosita sud majlisida tekshiriladigan dalillar hajmini aniqlash to‘g‘risida; sud majlisiga sudlanuvchini, jabrlanuvchilarni, guvohlarni, ekspertlar va zarurat bo‘lsa, boshqa shaxslarni chaqirish haqida; sudlanuvchiga nisbatan ehtiyot chorasini saqlab qolish, tanlash, bekor qilish yoki o‘zgartirish to‘g‘risida qaror qabul qiladi.
Shundan keyin sud sud majlisiga chaqirilgan sudlanuvchini, guvohlarni, jabrlanuvchilarni so‘roq qilish yo‘li bilan dalillarni tekshirishga, shuningdek taraflarning iltimosi bo‘yicha hamda o‘zining tashabbusi bilan hujjatlarni, bayonnomalarni va ishga oid boshqa materiallarni o‘qib eshittirishga kirishadi. Dalillarni tekshirish tartibi taraflarning fikrlari inobatga olingan holda sud tomonidan belgilanadi. Taraflar apellatsiya instansiyasi sudiga apellatsiya shikoyatida, protestida keltirilgan vajlarni tasdiqlab yoki inkor etib, qo‘shimcha materiallar taqdim etishga haqli.
Birinchi instansiya sudida so‘roq qilingan guvohlar, agar sud buni zarur deb topsa, apellatsiya instansiyasi sudida so‘roq qilinadilar.
Taraflarning dalillarni, shu jumladan birinchi instansiya sudi tomonidan tekshirilmagan dalillarni tekshirish to‘g‘risidagi va sud majlisiga guvohlar, ekspertlarni hamda boshqa shaxslarni chaqirish to‘g‘risidagi iltimosnomalari ushbu Kodeks 438-moddasining birinchi va ikkinchi qismlarida belgilangan tartibda sud tomonidan hal etiladi. Bunda sud iltimosnomani qanoatlantirishni faqat u birinchi instansiya sudi tomonidan qanoatlantirilmaganligiga asoslanib rad etishga haqli emas.
Birinchi instansiya sudi tomonidan tekshirilmagan dalillar (yangi dalillar) sud tomonidan qabul qilinadi, bunda ularni tekshirish to‘g‘risida iltimosnoma bergan shaxs o‘ziga bog‘liq bo‘lmagan sabablarga ko‘ra bu dalillarni birinchi instansiya sudiga taqdim etishga imkoniyati bo‘lmaganligini asoslab berishi kerak.
Apellatsiya instansiyasi sudi dalillarni videokonferensaloqa tizimlaridan foydalangan holda tekshirishga haqli.
Sud tergovi tugallangach, sud taraflardan sud tergoviga qo‘shimcha qilish yuzasidan iltimoslari bor-yo‘qligini surishtiradi. Sud bu iltimoslarni hal etadi va shundan keyin taraflarning muzokaralariga o‘tadi.
Sud muzokaralari ushbu Kodeksning 449-moddasi qoidalari asosida o‘tkaziladi, bunda shikoyat, protest bergan shaxs birinchi bo‘lib so‘zga chiqadi.
Taraflarning muzokaralari tamom bo‘lganidan keyin raislik qiluvchi sudlanuvchiga, agar u sud majlisida ishtirok etayotgan bo‘lsa, oxirgi so‘z beradi, shundan keyin sud qaror chiqarish uchun maslahatxonaga kiradi.
Hukmni bekor qilish yoki o‘zgartirish uchun quyidagilar asos bo‘ladi:
1) sud tergovining to‘liq emasligi yoki bir yoqlama olib borilganligi;
2) sudning hukmida bayon qilingan sud xulosalari ishning haqiqiy holatlariga muvofiq kelmasligi;
3) ushbu Kodeks normalarining jiddiy ravishda buzilganligi;
4) Jinoyat kodeksi normalarining noto‘g‘ri qo‘llanilganligi;
5) jazoning adolatsizligi.
Sud tergovi quyidagi hollarda to‘liq emas va bir yoqlama deb topiladi, basharti ish bo‘yicha:
1) ushbu Kodeksning 82 — 84-moddalarida ko‘rsatilgan holatlar yetarlicha to‘liq aniqlanmagan bo‘lsa;
2) ko‘rsatuvlari ishni hal qilish uchun jiddiy ahamiyatga ega bo‘lgan shaxslar so‘roq qilinmagan bo‘lsa;
3) o‘tkazilishi shart bo‘lgan ekspertiza o‘tkazilmagan bo‘lsa;
4) ish uchun jiddiy ahamiyatga ega bo‘lgan hujjatlar yoki ashyoviy dalillar talab qilib olinmagan bo‘lsa;
5) natijalari ish uchun ahamiyatga ega bo‘lishi mumkin bo‘lgan boshqa tergov harakatlari o‘tkazilmagan bo‘lsa;
6) ishni yangitdan apellatsiya tartibida ko‘rish uchun yuborgan kassatsiya instansiyasi sudining ajrimida ko‘rsatilgan holatlar tekshirilmagan bo‘lsa.
Quyidagi hollarda sud hukmi jinoyat ishining haqiqiy holatlariga muvofiq emas deb e’tirof etiladi, agar:
1) sud xulosalari sud majlisida ko‘rilgan dalillar bilan tasdiqlanmagan bo‘lsa;
2) sud o‘z xulosasiga jiddiy ta’sir qilishi mumkin bo‘lgan holatlarni hisobga olmagan bo‘lsa;
3) ish uchun muhim ahamiyatga ega bo‘lgan holatlarga nisbatan bir-biriga zid dalillar mavjud bo‘lgani holda, sud qaysi sabablarga ko‘ra dalillardan ba’zilarini ishonarli deb topib, boshqalarini rad etganligi hukmda ko‘rsatilmagan bo‘lsa;
4) sudning hukmida bayon etilgan xulosalarda jiddiy ziddiyatlar mavjud bo‘lib, ular sudlanuvchining aybliligi to‘g‘risidagi masalani hal qilishga, Jinoyat kodeksi normalarini to‘g‘ri qo‘llashga yoki jazo chorasini belgilashga ta’sir ko‘rsatgan bo‘lsa yoki ta’sir ko‘rsatishi mumkin bo‘lsa.
Protsess ishtirokchilarini qonun bilan kafolatlangan huquqlardan mahrum qilgan yoki bu huquqlarni cheklagan yoxud sud ishning har tomonlama ko‘rib chiqishiga boshqacha tarzda xalal bergan hamda qonuniy, asosli va adolatli hukm chiqarishga ta’sir qilgan yoki ta’sir qilishi mumkin bo‘lgan qoidabuzarliklar ushbu Kodeks normalarini jiddiy buzish deb e’tirof etiladi.
Hukm quyidagi hollarda bekor qilinishi kerak, agar:
1) hukmni qonunga xilof tarkibdagi sud chiqargan bo‘lsa;
2) sudyaning hukmni yakka o‘zi chiqarishi tartibi yoki hukm chiqarishda sudyalar maslahatlashuvining sir saqlanishi buzilgan bo‘lsa;
3) ish sudlanuvchi yo‘qligida ko‘rilgan bo‘lsa, bundan ushbu Kodeks 410-moddasining uchinchi qismida nazarda tutilgan hol mustasno;
4) surishtiruv yoki dastlabki tergov tamomlanganidan so‘ng ayblanuvchi ishdagi barcha materiallar bilan tanishtirilmagan va bu qoidabuzarlik hukm chiqargan sud tomonidan bartaraf etilmagan bo‘lsa;
5) himoyachisi bo‘lmagan sudlanuvchiga himoya nutqi uchun so‘z berilmagan bo‘lsa;
6) sudlanuvchiga oxirgi so‘z berilmagan bo‘lsa;
7) sudlanuvchining ona tilidan va tarjimon xizmatidan foydalanish huquqi buzilgan bo‘lsa;
8) qonunga ko‘ra himoyachining ishtiroki shart bo‘lsa-yu, ish uning ishtirokisiz tergov qilingan yoki ko‘rib chiqilgan bo‘lsa;
9) ishni yuritishni istisno etadigan holatlar bo‘la turib, surishtiruv, dastlabki tergov va sud muhokamasi o‘tkazilgan bo‘lsa;
10) sud majlisi bayonnomasi ishga tikilmagan yoxud imzolanmagan bo‘lsa.
Quyidagilar Jinoyat kodeksi normalarining noto‘g‘ri qo‘llanilishi deb e’tirof etiladi:
1) Jinoyat kodeksi Umumiy qismi moddalari talablarining buzilganligi;
2) jinoyatning Jinoyat kodeksining qo‘llanilishi kerak bo‘lgan moddasi (moddaning qismi, bandi) o‘rniga boshqa moddasi (moddaning qismi, bandi) bilan tavsiflanganligi;
3) mahkumga Jinoyat kodeksining mazkur moddasida nazarda tutilmagan jazo turi va me’yori tayinlanganligi.
Jazo jinoyatning og‘irligiga, mahkumning shaxsiga nomuvofiq bo‘lsa yoki Jinoyat kodeksi Maxsus qismining tegishli moddasida nazarda tutilgan doiradan chetga chiqmasdan tayinlangan bo‘lsa-da, biroq turi yoki miqdori bo‘yicha o‘ta yengil yoki o‘ta og‘ir bo‘lsa adolatsiz hisoblanadi.
Sud jinoyat ishini apellatsiya tartibida ko‘rishda apellatsiya shikoyati, protesti vajlari bilan chegaralanmaydi va ishni barcha mahkumlarga, shu jumladan apellatsiya shikoyati bermagan shaxslarga yoki o‘ziga nisbatan shikoyat, protest berilmagan mahkumlarga nisbatan ham to‘la hajmda tekshiradi.
Apellatsiya instansiyasi sudi qaror qabul qilish chog‘ida birinchi instansiya sudi tomonidan tekshirilgan dalillarni ham, apellatsiya instansiyasi sudiga taraflar tomonidan taqdim etilgan yoki u tomonidan talab qilib olingan va tekshirib chiqilgan yangi dalillarni ham e’tiborga oladi.
Agar birinchi instansiya sudi tomonidan sud tergovining to‘liq emasligiga yoki bir yoqlamaliligiga yoxud protsessual buzilishlarga yo‘l qo‘yilgan bo‘lsa, apellatsiya instansiyasi sudi to‘liq yoki qisman sud tergovini o‘tkazish yo‘li bilan bo‘shliqlarning o‘rnini to‘ldirish, protsessual buzilishlarni bartaraf etish choralarini ko‘radi. Shu maqsadda apellatsiya instansiya sudi:
1) ishni hal qilish uchun ahamiyatga ega bo‘lgan hujjatlarni taraflarning iltimosiga ko‘ra talab qilib olishga;
2) zarur sud ekspertizasini tayinlashga;
3) sud majlisiga qo‘shimcha guvohlarni, ekspertlarni, mutaxassislarni chaqirishga va so‘roq qilishga, taraflar tomonidan taqdim etilgan yoki ularning iltimosiga ko‘ra sud tomonidan talab qilib olingan yozma, ashyoviy dalillarni va boshqa dalillarni tekshirishga;
4) birinchi instansiya sudi tomonidan tekshirilgan dalillarni maqbul emas deb topishga va ularni dalillar majmuidan chiqarib tashlashga;
5) birinchi instansiya sudi tomonidan maqbul emas deb topilganligi uchun dalillar majmuidan chiqarib tashlangan dalillarni maqbul dalillar deb topishga va ularni tekshirishga;
6) fuqaroviy da’voga taalluqli bo‘lgan holatlarni tekshirishga va fuqaroviy da’vo bo‘yicha qaror qabul qilishga;
7) ish materiallari to‘la, har tomonlama va xolisona tekshirib chiqilishini ta’minlash uchun zarur bo‘lgan boshqa harakatlarni bajarishga haqli.
Apellatsiya instansiyasi sudi asoslar mavjud bo‘lganda mahkumni o‘ta xavfli retsidivist deb topishga, unga jazoni ijro etish koloniyasining qattiqroq tartibli turini belgilashga, jinoyat tufayli yetkazilgan zararning miqdorini ko‘paytirishga haqli.
Apellatsiya instansiyasi sudi jinoyat ishini ko‘rish natijalariga ko‘ra quyidagi qarorlardan birini qabul qiladi:
1) hukmni o‘zgarishsiz, apellatsiya shikoyatini, protestini esa qanoatlantirmasdan qoldirish to‘g‘risida;
2) ayblov hukmini bekor qilish va oqlov hukmini chiqarish to‘g‘risida;
3) ayblov hukmini bekor qilish va yangi ayblov hukmini chiqarish to‘g‘risida;
4) oqlov hukmini bekor qilish va ayblov hukmini chiqarish to‘g‘risida;
5) hukmni bekor qilish va jinoyat ishini tugatish to‘g‘risida;
6) ushbu Kodeksning 416 yoki 417-moddalarida nazarda tutilgan holatlar aniqlanganda, ayblov hukmini bekor qilish haqida va ishni birinchi instansiya sudiga yuborish to‘g‘risida;
7) hukmni o‘zgartirish to‘g‘risida;
8) shikoyat, protest qaytarib olingan hollarda, apellatsiya tartibida ish yuritishni tugatish to‘g‘risida.
Ushbu modda birinchi qismining 1, 5 — 8-bandlarida nazarda tutilgan hollarda apellatsiya instansiyasi sudi ajrim chiqaradi.
Ushbu modda birinchi qismining 2 — 4-bandlarida nazarda tutilgan hollarda, apellatsiya instansiyasi sudi apellatsiya hukmini chiqaradi.
Apellatsiya instansiyasi sudining qarorini e’lon qilish ushbu Kodeksning 473-moddasi qoidalariga ko‘ra amalga oshiriladi.
Apellatsiya instansiyasi sudi jinoyat ishini ko‘rib, quyidagi hollarda ayblov hukmini bekor qiladi va jinoyat ishini tugatadi, agar:
1) ish bo‘yicha ushbu Kodeksning 83-moddasida hamda 84-moddasining birinchi va beshinchi qismlarida nazarda tutilgan asoslar aniqlansa;
2) ish bo‘yicha to‘plangan dalillar sudlanuvchini aybdor deb topish uchun yetarli bo‘lmasa va qo‘shimcha dalillarni to‘plash imkoniyati qolmagan bo‘lsa.
Agar jinoyat ishini apellatsiya tartibida ko‘rish chog‘ida ushbu Kodeksning 416, 417-moddalarida nazarda tutilgan holatlar aniqlansa, sud prokurorning yoki jabrlanuvchining, uning vakilining yoki mahkumning, uning himoyachisining, qonuniy vakilining iltimosnomasiga ko‘ra, sudlanuvchini yangi ayblov bo‘yicha jinoiy javobgarlikka tortish yoki boshqa shaxsni ish bo‘yicha ayblanuvchi tariqasida ishda ishtirok etishga jalb etish to‘g‘risidagi iltimosnomani qanoatlantirish haqida ajrim chiqaradi.
Ajrimni ijro etish ayblov dalolatnomasini yoki ayblov xulosasini tasdiqlagan prokurorning zimmasiga yuklatiladi.
Sudning ajrimi ushbu Kodeksning 416, 417-moddalarida belgilangan muddatda bajarilmagan yoki prokurorning ayblovga qo‘shimcha kiritish yoxud yangi shaxsni ishda ayblanuvchi sifatida ishtirok etish uchun jalb etish mumkin emasligi to‘g‘risidagi xulosasi kelib tushgan taqdirda, apellatsiya instansiyasi sudi sud muhokamasini jinoyat ishida mavjud bo‘lgan dalillar asosida davom ettiradi.
Mahkumga yangi ayblov qo‘yilgan yoki yangi shaxs ayblanuvchi sifatida ishtirok etish uchun ishga jalb etilgan taqdirda apellatsiya instansiyasi sudi ayblov hukmini bekor qiladi va ishni birinchi instansiya sudiga yangidan ko‘rish uchun yuboradi.
Birinchi instansiya sudi tomonidan ish muhokamasi umumiy asoslarda amalga oshiriladi.
Apellatsiya instansiyasi sudi birinchi instansiya sudining hukmini bekor qilishga va mahkumga nisbatan jazoni kuchaytirgan yoki unga e’lon qilingan ayblov doirasida og‘irroq jinoyatga oid qonunni qo‘llagan holda yangi ayblov hukmi chiqarishga haqli.
Apellatsiya instansiyasi sudi tomonidan birinchi instansiya sudining ayblov hukmi mahkumning ahvolini og‘irlashtirgan holda bekor qilinishi faqat prokurorning protestiga yoki jabrlanuvchining, uning vakilining shikoyatiga ko‘ra yangi hukm chiqarish orqali amalga oshirilishi mumkin.
Birinchi instansiya sudining oqlov hukmi apellatsiya instansiyasi sudi tomonidan faqat prokurorning protestiga yoki jabrlanuvchining, uning vakilining sudlanuvchining oqlanishi qonunga xilofligi va asossizligi borasida berilgan shikoyati bo‘yicha ayblov hukmi chiqarilgan holda bekor qilinishi mumkin.
Apellatsiya instansiyasi sudi birinchi instansiya sudining ayblov hukmini o‘zgartirish chog‘ida quyidagilarga haqli:
1) jazoni yengillashtirishga yoki mahkumga nisbatan yengilroq jinoyatga oid qonunni qo‘llashga;
2) mahkumni o‘ta xavfli retsidivist deb topishga;
3) jazoni ijro etish muassasasi turini yengilrog‘iga yoki og‘irrog‘iga o‘zgartirishga;
4) jinoyat natijasida yetkazilgan va qoplanishi belgilangan moddiy zarar miqdorini, shuningdek ma’naviy ziyonning kompensatsiyasi miqdorini kamaytirishga yoki ko‘paytirishga;
5) ashyoviy dalillar, protsessual chiqimlar to‘g‘risidagi masalalarni va boshqa masalalarni hal etishga.
Oqlov hukmining oqlov asoslariga doir qismi oqlangan shaxsning, uning himoyachisining, qonuniy vakilining shikoyatiga ko‘ra o‘zgartirilishi mumkin.
Apellatsiya instansiyasi sudining hukmi ushbu Kodeksning 454 — 477-moddalarida nazarda tutilgan qoidalarga rioya etilgan holda O‘zbekiston Respublikasi nomidan chiqariladi.
Apellatsiya instansiyasi sudining ajrimida quyidagilar ko‘rsatilgan bo‘lishi kerak:
1) ajrim chiqarilgan sana va joy;
2) sudning nomi va tarkibi, ishni ko‘rishda ishtirok etgan prokuror va boshqa shaxslar;
3) apellatsiya shikoyati yoki protesti bergan shaxs;
4) birinchi instansiya sudining shikoyat yoki protest berilgan hukmining qaror qismi mazmuni;
5) shikoyatning, protestning, ishda ishtirok etayotgan shaxslar e’tirozlari va tushuntirishlarining mohiyati, shuningdek prokurorning fikri;
6) shikoyat, protest bo‘yicha apellatsiya instansiyasi sudining qarori.
Shikoyat, protest qanoatlantirilmay qoldirilganda apellatsiya instansiyasi sudining ajrimida hukm qonuniy, asosli va adolatli deb, birinchi instansiya sudining ajrimi qonuniy hamda asosli deb topilganligining, shikoyat yoki protest esa qanoatlantirilmasdan qoldirilganligining asoslari ko‘rsatilishi kerak.
Hukm, ajrim bekor qilingan yoki o‘zgartirilgan taqdirda, apellatsiya instansiyasi sudining ajrimida qonunning qaysi normalari talablari buzilganligi va bekor qilinayotgan yoki o‘zgartirilayotgan qarorning asossizligi nimadan iborat ekanligi ko‘rsatilishi kerak.
Apellatsiya instansiyasi sudi qaror qabul qilish chog‘ida birinchi instansiya sudi tomonidan tekshirilgan dalillar va apellatsiya instansiyasi sudi tomonidan tekshirilgan yangi dalillarga asoslanishi mumkin.
Apellatsiya instansiyasi sudining ajrimi sudning butun tarkibi tomonidan imzolanadi. Ovoz berish chog‘ida ozchilik tarafda qolgan sudya ajrimni imzolab, o‘zining alohida fikrini yozma tarzda bayon etishga haqli.
Apellatsiya instansiyasi sudining ajrimi sud majlisi zalida o‘qib eshittiriladi va darhol qonuniy kuchga kiradi.
Apellatsiya instansiyasi sudining hukmi, ajrimi uni chiqargan sudga yoki boshqa sudga chiqarilgan kundan e’tiboran besh sutkadan kechiktirmay jinoyat ishi bilan birga ijro etish uchun yuboriladi.
Mahkumni darhol qamoqdan yoki uy qamog‘idan ozod etish uchun asos bo‘ladigan hukm, ajrim, agar mahkum sud majlisida ishtirok etayotgan bo‘lsa, sud zalida ijro etilishi lozim. Boshqa hollarda hukmning, ajrimning ko‘chirma nusxasi hukm, ajrim chiqarilganidan keyin apellatsiya instansiyasi tomonidan jazoni ijro etish muassasasining ma’muriyatiga yoki mahkumning yashash joyidagi uy qamog‘ini ijro etish o‘z zimmasiga yuklatilgan ichki ishlar organiga yigirma to‘rt soatdan kechiktirmay yuboriladi.
Apellatsiya instansiyasi sudi ushbu Kodeksning 298 va 300-moddalarida nazarda tutilgan asoslar mavjud bo‘lgan hollarda, shuningdek tegishli mansabdor shaxslarning e’tiborini surishtiruv, dastlabki tergov va sud muhokamasi jarayonida yo‘l qo‘yilgan kamchiliklarga qaratish zarur bo‘lgan taqdirda xususiy ajrim chiqaradi.
Apellatsiya instansiyasi sudida sud majlisining kotibi ushbu Kodeksning 426-moddasida nazarda tutilgan qoidalarga muvofiq bayonnoma yuritadi. Sud majlisining bayonnomasi yuzasidan mulohazalar berilishi mumkin bo‘lib, ular ushbu Kodeksning 427-moddasida nazarda tutilgan tartibda ko‘rib chiqiladi.
Ushbu Kodeksning 4972-moddasida ko‘rsatilgan shaxslar birinchi instansiya sudi ajrimi ustidan ushbu Kodeksda nazarda tutilgan hollarda apellatsiya tartibida xususiy shikoyat, protest berishga haqli.
Agar ish bo‘yicha hukm chiqarilgan bo‘lib, biroq xususiy shikoyat yoki protest faqat birinchi instansiya sudining ajrimi ustidan berilgan bo‘lsa, sud hukm ustidan apellatsiya shikoyati, protesti berish uchun belgilangan muddat o‘tganidan so‘ng ishni yuqori sudga yuboradi.
Sudning ajrimi ustidan berilgan xususiy shikoyat, protest apellatsiya instansiyasi sudida ish yuritishning umumiy qoidalari bo‘yicha ko‘rib chiqiladi.
Apellatsiya instansiyasi sudi ishni birinchi instansiya sudining ajrimi ustidan berilgan xususiy shikoyat, protest bo‘yicha ko‘rish natijalari yuzasidan quyidagilarga haqli:
1) birinchi instansiya sudi ajrimini o‘zgarishsiz, xususiy shikoyatni, protestni esa qanoatlantirmasdan qoldirishga;
2) birinchi instansiya sudi ajrimini bekor qilishga va ishni yangidan sudda ko‘rib chiqish uchun yuborishga;
3) birinchi instansiya sudi ajrimini bekor qilishga va ushbu Kodeksda belgilangan asoslarga muvofiq ishni prokurorga yuborishga;
4) birinchi instansiya sudi ajrimini bekor qilishga va amnistiya aktini qo‘llashga;
5) birinchi instansiya sudi ajrimini bekor qilishga va ish yuritishni tugatishga;
6) birinchi instansiya sudining xususiy ajrimini bekor qilishga;
7) birinchi instansiya sudi ajrimini o‘zgartirishga.
Apellatsiya instansiyasi sudining birinchi instansiya sudi ajrimi ustidan berilgan xususiy shikoyat (protest) bo‘yicha chiqargan ajrimi uzil-kesildir.
Ba’zi mahkumlarga daxli bo‘lgan, belgilangan muddatda yuborilgan apellatsiya shikoyati yoki protesti biror sababga ko‘ra apellatsiya instansiyasi sudiga boshqa mahkumlarning jinoyat ishi ko‘rib bo‘linganidan keyin kelib tushsa yoki o‘tkazib yuborilgan muddat ushbu Kodeksning 4975-moddasida nazarda tutilgan tartibda sud tomonidan tiklansa, shuningdek mahkumning, uning himoyachisining yoki qonuniy vakilining apellatsiya shikoyati, ushbu mahkumga doir ish protsessning boshqa ishtirokchisi bergan apellatsiya shikoyati yoxud apellatsiya protesti bo‘yicha ko‘rib chiqilganidan so‘ng kelib tushgan bo‘lsa, apellatsiya instansiyasi sudi bunday shikoyat yoki protestni ko‘rib chiqishi va u bo‘yicha ajrim chiqarishi shart.
Agar ishni qo‘shimcha ko‘rish chog‘ida apellatsiya instansiyasi sudi tomonidan chiqarilgan hukm, ajrim ilgari chiqarilgan hukmga, ajrimga zid bo‘lsa, apellatsiya instansiyasi sudi kassatsiya tartibida protest kiritish to‘g‘risidagi masalani hal etish uchun ishni O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi raisiga yuboradi.
Ishni qo‘shimcha ko‘rish tartibi kechikib kelib tushgan xususiy shikoyatni va protestni hal etish uchun ham qo‘llaniladi.
Apellatsiya instansiyasi sudining hukmi, ajrimi ustidan kassatsiya tartibida shikoyat, protest berilishi mumkin”;
38) 56-bob quyidagi tahrirda bayon etilsin:
Birinchi instansiya sudining apellatsiya tartibida ko‘rib chiqilgan hukmlari, ajrimlari, shuningdek apellatsiya instansiyasi sudining hukmlari, ajrimlari kassatsiya tartibida qayta ko‘rilishi mumkin.
Kassatsiya instansiyasi sudining qarorlari ushbu Kodeksning 49719-moddasida nazarda tutilgan asoslar mavjud bo‘lganda O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi raisi, Bosh prokurori va ularning o‘rinbosarlari protestiga ko‘ra takroran kassatsiya tartibida qayta ko‘rilishi mumkin.
Birinchi va apellatsiya instansiyasi sudining hukmi, ajrimi ustidan kassatsiya tartibida shikoyat berishga bo‘lgan huquq mahkumga, uning himoyachisi va qonuniy vakiliga, jabrlanuvchi hamda uning vakiliga tegishlidir.
O‘zbekiston Respublikasi Bosh prokurori, uning o‘rinbosarlari, Qoraqalpog‘iston Respublikasi prokurori, viloyatlar va Toshkent shahar prokurorlari hamda ularga tenglashtirilgan prokurorlar birinchi instansiya va apellatsiya instansiyasi sudining hukmi, ajrimi ustidan kassatsiya tartibida protest bildirishga haqli.
Fuqaroviy da’vogar, fuqaroviy javobgar va ularning vakillari birinchi instansiya hamda apellatsiya instansiyasi sudi hukmining, ajrimining fuqaroviy da’voga daxldor qismi ustidan shikoyat berishga haqli.
Sudda oqlangan shaxs, uning himoyachisi va qonuniy vakili birinchi instansiya va apellatsiya instansiyasi sudi hukmining, ajrimining oqlash sabablari hamda asoslariga doir qismi ustidan shikoyat berishga haqli.
Ishda taraf bo‘lmagan shaxslar ham birinchi instansiya va apellatsiya instansiyasi sudi hukmining, ajrimining o‘z huquqlari hamda qonuniy manfaatlariga daxldor qismi ustidan kassatsiya tartibida shikoyat berishga haqli.
Kassatsiya shikoyati, protesti bevosita kassatsiya instansiyasi sudiga — O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudining Jinoyat ishlari bo‘yicha sudlov hay’atiga beriladi.
Agar shikoyatda, protestda quyidagi masalalar qo‘yilgan bo‘lsa, ishni kassatsiya tartibida qayta ko‘rishga faqat hukm qonuniy kuchga kirganidan so‘ng bir yil ichida yo‘l qo‘yiladi:
1) og‘irroq jinoyat to‘g‘risidagi qonunni qo‘llash zarurligi to‘g‘risida;
2) jazoni kuchaytirish to‘g‘risida yoki mahkumning ahvoli yomonlashishiga olib keladigan boshqa o‘zgartirishlar haqida;
3) oqlov hukmini yoki jinoyat ishini tugatish haqidagi ajrimni bekor qilish to‘g‘risida.
Kassatsiya shikoyatida, protestida quyidagilar ko‘rsatilishi kerak:
1) shikoyat, protest yo‘llanayotgan kassatsiya instansiyasi sudining nomi;
2) shikoyat, protest bergan shaxs, uning protsessual holati, yashash joyi yoki turgan joyi to‘g‘risidagi ma’lumotlar;
3) ustidan shikoyat, protest berilgan hukm, ajrim, birinchi instansiya va apellatsiya instansiyasi sudining nomi;
4) shikoyat, protest bergan shaxsning fikriga ko‘ra hukmning, ajrimning noto‘g‘riligi nimadan iborat ekanligi, ish bo‘yicha sudga qadar ish yuritishni amalga oshirish yoki sud muhokamasi chog‘ida qaror qabul qilishga ta’sir ko‘rsatgan qonunning qaysi normalari buzilganligiga doir vajlari, shuningdek uning iltimosining mazmuni;
5) shikoyat, protest bergan shaxs o‘z talablarini asoslagan dalillar;
6) shikoyatga, protestga ilova qilinayotgan materiallar ro‘yxati;
7) shikoyat, protest berilgan sana va shikoyat, protest bergan shaxsning imzosi.
O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi sudyasining ajrimi bilan kassatsiya shikoyati, protesti quyidagi hollarda qaytariladi, agar:
1) shikoyat, protest ushbu Kodeksning 501-moddasida nazarda tutilgan talablarga javob bermasa;
2) shikoyatga, protestga ish bo‘yicha qabul qilingan sud qarorlarining sud tomonidan tasdiqlangan ko‘chirma nusxalari ilova qilinmagan bo‘lsa;
3) ish kassatsiya tartibida ko‘rib chiqilmaydigan bo‘lsa;
4) shikoyatni, protestni qaytarib olish to‘g‘risida ariza (xat) kelib tushgan bo‘lsa.
Shikoyat, protest bergan shaxs ushbu modda birinchi qismining 1 va 2-bandlarida ko‘rsatilgan holatlar bartaraf etilganidan keyin umumiy tartibda yangitdan murojaat qilishga haqli.
O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudining sudyasi kassatsiya shikoyati, protesti bo‘yicha jinoyat ishini suddan talab qilib olishga haqli.
O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi raisi, Bosh prokurori va ularning o‘rinbosarlari, Qoraqalpog‘iston Respublikasi prokurori, viloyatlar va Toshkent shahar prokurorlari jinoyat ishini sud qarorlari ustidan kassatsiya tartibida protest kiritish to‘g‘risidagi masalani hal etish uchun suddan talab qilib olishga haqli. Ushbu Kodeks 499-moddasining birinchi, uchinchi — beshinchi qismlarida ko‘rsatilgan shaxslarning arizalari, shuningdek sudyalarning taqdimnomalari, ommaviy axborot vositalarining xabarlari ishlarni talab qilib olish uchun sabab bo‘lishi mumkin.
O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi raisi va uning o‘rinbosarlari O‘zbekiston Respublikasidagi har qanday sudning hukmi va ajrimi ijro etilishini kassatsiya shikoyati, protesti kassatsiya tartibida hal qilinguniga qadar to‘xtatib turishga haqlidir. Qonunning ochiqdan-ochiq buzilganligini tasdiqlovchi dalillar mavjud bo‘lgan taqdirda mazkur shaxslar jinoyat ishini talab qilib olish bilan bir vaqtda hukmning, ajrimning ijrosini to ular yuzasidan protest bildirilguniga qadar uch oydan oshmaydigan muddatga to‘xtatib qo‘yishga haqlidir”;
39) quyidagi mazmundagi 561-bob bilan to‘ldirilsin:
Kassatsiya instansiyasi sudi kassatsiya shikoyati, protesti bo‘yicha ishdagi mavjud materiallarga ko‘ra birinchi instansiya va apellatsiya instansiyasi sudlari tomonidan Jinoyat kodeksi normalari to‘g‘ri qo‘llanilganligini hamda ushbu Kodeks normalariga rioya etilganligini tekshiradi.
Kassatsiya shikoyati, protesti kassatsiya instansiyasi sudida u kelib tushgan kundan e’tiboran ikki oygacha bo‘lgan muddat ichida ko‘rib chiqilishi lozim. Bu muddat ishning murakkabligi yoki hajmi kattaligi tufayli, shuningdek boshqa uzrli sabablar mavjud bo‘lganda, kassatsiya instansiyasi sudining ajrimi bilan ko‘pi bilan bir oyga uzaytirilishi mumkin.
Kassatsiya instansiyasi sudining sudyasi kassatsiya shikoyati, protestini o‘rganib, ko‘pi bilan o‘n sutkalik muddat ichida quyidagi masalalarni hal qiladi:
shikoyatni, protestni ushbu Kodeksning 502-moddasiga muvofiq qaytarishga doir asoslar mavjudligi yoki mavjud emasligi to‘g‘risidagi;
jinoyat ishini talab qilib olishga doir asoslar mavjudligi yoki mavjud emasligi to‘g‘risidagi.
Shikoyatni, protestni o‘rganish natijalariga ko‘ra, sudya:
shikoyatni, protestni qaytarish to‘g‘risida;
jinoyat ishini talab qilib olish to‘g‘risida ajrim chiqaradi.
Kelib tushgan jinoyat ishini o‘rganish natijalariga ko‘ra, sudya:
shikoyatni, protestni ish bilan birga kassatsiya instansiyasi sudiga ko‘rib chiqish uchun kiritish to‘g‘risida;
ushbu Kodeksning 522-moddasida nazarda tutilgan asoslar mavjud bo‘lgan taqdirda shikoyatni, protestni kassatsiya instansiyasi sudiga ko‘rib chiqish uchun kiritishni rad etish haqida ajrim chiqaradi.
Ushbu moddaning birinchi va ikkinchi qismlarida ko‘rsatilgan qaror qabul qilinganligi to‘g‘risida kassatsiya shikoyati, protesti bergan shaxsga uch kunlik muddat ichida xabar qilinadi.
Shikoyatni, protestni kassatsiya instansiyasi sudiga ish bilan birga ko‘rib chiqish uchun kiritish to‘g‘risidagi ajrimda quyidagilar ko‘rsatilishi kerak:
1) ajrim chiqarilgan vaqt, joy;
2) ajrim chiqargan sudyaning lavozimi va familiyasi;
3) kassatsiya shikoyati, protesti bergan shaxs to‘g‘risidagi ma’lumotlar;
4) birinchi instansiya va apellatsiya instansiyasi sudlarining nomi, shuningdek ular tomonidan qabul qilingan sud qarorlarining qisqacha mazmuni;
5) kassatsiya shikoyatining, protestining qisqacha mazmuni;
6) shikoyatni, protestni kassatsiya instansiyasi sudiga ko‘rib chiqish uchun kiritish asoslari.
Shikoyatni, protestni kassatsiya instansiyasi sudiga ko‘rib chiqish uchun kiritishni rad etish to‘g‘risidagi ajrimda quyidagilar ko‘rsatilishi kerak:
1) ajrim chiqarilgan vaqt, joy;
2) ajrim chiqargan sudyaning lavozimi va familiyasi;
3) kassatsiya shikoyati, protesti bergan shaxs to‘g‘risidagi ma’lumotlar;
4) birinchi instansiya va apellatsiya instansiyasi sudlarining nomi, shuningdek ular tomonidan qabul qilingan sud qarorlarining qisqacha mazmuni;
5) kassatsiya shikoyatining, protestining qisqacha mazmuni;
6) shikoyatni, protestni kassatsiya instansiyasi sudiga ko‘rib chiqish uchun kiritishni rad etish asoslari;
7) ajrim ustidan shikoyat berish, protest bildirish tartibi.
O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudining raisi yoki uning o‘rinbosarlari kassatsiya shikoyati bergan shaxsning shikoyatiga, O‘zbekiston Respublikasi Bosh prokurorining yoki uning o‘rinbosarlarining protestiga ko‘ra, o‘z ajrimi bilan sudyaning shikoyatni, protestni kassatsiya instansiyasi sudiga ko‘rib chiqish uchun kiritishni rad etish to‘g‘risidagi ajrimini bekor qilishga va kassatsiya shikoyatini, protestini O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudining Jinoyat ishlari bo‘yicha sudlov hay’atiga ko‘rib chiqish uchun kiritishga haqli.
Mahkum, oqlangan shaxs, ularning himoyachilari, qonuniy vakili, jabrlanuvchi yoki uning vakili, shuningdek fuqaroviy da’vogar, fuqaroviy javobgar yoki ularning vakillari, agar shikoyat, protest ularning manfaatlariga daxldor bo‘lsa, ish kassatsiya instansiyasi sudiga ko‘rib chiqish uchun kiritilganligi to‘g‘risida uch kunlik muddat ichida xabardor qilinadi.
Ushbu moddaning birinchi qismida ko‘rsatilgan shaxslarga shikoyatning, protestning ko‘chirma nusxasi yuboriladi yoxud ularning elektron nusxalari bilan kassatsiya instansiyasi sudining internet-resursi orqali tanishish mumkinligi to‘g‘risidagi xabarnoma yuboriladi. Bunda taraflarga shikoyatga (protestga) doir o‘z e’tirozlarini yozma shaklda yoxud elektron hujjat tarzida, e’tirozlar taqdim etilgan muddatni ko‘rsatgan holda berishga bo‘lgan huquqi tushuntiriladi. Shikoyat (protest) ustidan kelib tushgan e’tirozlar ishga qo‘shib qo‘yiladi.
Kassatsiya shikoyati, protesti bergan shaxs kassatsiya instansiyasi sudi majlisi boshlanguniga qadar uni o‘zgartirishga yoki yangi vajlar bilan to‘ldirishga haqli.
Kassatsiya protestiga o‘zgartish yoki qo‘shimcha kiritish, jabrlanuvchining yoki uning vakilining kassatsiya shikoyatiga o‘zgartish yoki qo‘shimcha kiritish chog‘ida mahkumning ahvolini og‘irlashtirish to‘g‘risidagi masala, agar bunday talab dastlabki kassatsiya shikoyatida, protestida ko‘rsatilmagan bo‘lsa, qo‘yilishi mumkin emas.
Kassatsiya shikoyati berilganidan keyin ishga kirishgan himoyachi shikoyatni o‘zgartirishi yoxud yangi vajlar bilan to‘ldirishi, ilgari ishda ishtirok etgan himoyachi tomonidan berilgan shikoyat vajlariga qo‘shimcha asoslar taqdim etishi mumkin.
Kassatsiya shikoyati, protesti bergan shaxs uni qaytarib olishga haqli. Yuqori turuvchi prokuror ham protestni qaytarib olish huquqiga ega.
Mahkumning himoyachisi, qonuniy vakili o‘z shikoyatini faqat mahkumning roziligi bilan qaytarib olishga haqli.
Mahkum o‘z himoyachisi tomonidan berilgan shikoyatni qaytarib olishga haqli.
Kassatsiya shikoyatini, protestini qaytarib olishga kassatsiya instansiyasi sudi maslahatxonaga kirguniga qadar yo‘l qo‘yiladi.
Kassatsiya instansiyasi sudi shikoyatni, protestni ish bilan birga kassatsiya instansiyasi sudiga ko‘rib chiqish uchun kiritish to‘g‘risida ajrim chiqarilgan kundan e’tiboran o‘n besh sutkadan kechiktirmay jinoyat ishini ko‘rishga kirishishi kerak.
Ish o‘ta murakkab bo‘lganda va boshqa alohida hollarda, ushbu moddaning birinchi qismida ko‘rsatilgan muddat kassatsiya instansiyasi sudining ajrimi bilan ko‘pi bilan bir oyga uzaytirilishi mumkin.
Ishni ko‘rish muddati uzaytirilganligi haqida jinoyat protsessining manfaatdor ishtirokchilari xabardor qilinishi kerak.
Kassatsiya instansiyasi sudi tomonidan jinoyat ishini ko‘rib chiqish davomiyligi uni ko‘rib chiqish boshlangan kundan e’tiboran ikki oydan oshmasligi kerak.
Sudya kassatsiya shikoyati, protesti berilgan jinoyat ishini kassatsiya instansiyasi sudida ko‘rib chiqish uchun tayinlash to‘g‘risida yetti sutkadan kechiktirmay ajrim chiqaradi, unda quyidagi masalalarni hal qiladi:
1) jinoyat ishini ko‘rish boshlanadigan joy, sana va vaqt to‘g‘risidagi;
2) sud majlisiga taraflarni va jinoyat protsessining boshqa ishtirokchilarini chaqirish to‘g‘risidagi;
3) ushbu Kodeksning 19-moddasida nazarda tutilgan hollarda, jinoyat ishini yopiq sud majlisida ko‘rish to‘g‘risidagi;
4) ozodlikdan mahrum qilish yoki ozodlikni cheklash tariqasidagi jazoni o‘tayotgan mahkumning sud majlisida ishtirok etishi to‘g‘risidagi.
Qabul qilingan qaror to‘g‘risida ushbu Kodeks 499-moddasining birinchi qismida ko‘rsatilgan shaxslarga, shuningdek prokurorga uch sutka ichida xabar qilinadi.
Kassatsiya instansiyasi sudining majlisida quyidagilar ishtirok etishi shart:
O‘zbekiston Respublikasi Bosh prokurori tomonidan vakolat berilgan prokuror;
ushbu Kodeksning 51 va 52-moddalarida ko‘rsatilgan hollarda, himoyachi.
Mahkum, oqlangan shaxs, ularning himoyachilari va qonuniy vakillari, jabrlanuvchi, fuqaroviy da’vogar, fuqaroviy javobgar va ularning vakillari kassatsiya instansiyasi sudida ishni ko‘rishda ishtirok etishga haqli. Jazoni ijro etish muassasasida bo‘lgan yoki ozodlikni cheklash tariqasidagi jazoni o‘tayotgan mahkumning ishtirok etishi zarurligi to‘g‘risidagi masala sud tomonidan hal etiladi. Mazkur shaxslar sud majlisida bevosita yoxud videokonferensaloqa tizimidan foydalangan holda ishtirok etishi mumkin.
Kassatsiya instansiyasi sudi majlisining joyi, sanasi va vaqti to‘g‘risida o‘z vaqtida xabardor qilingan shaxslarning kelmaganligi jinoyat ishini ko‘rishga monelik qilmaydi, sud majlisida ishtirok etishi shart bo‘lgan shaxslar bundan mustasno.
Kassatsiya instansiyasi sudining majlisi raislik qiluvchi tomonidan ochiladi, u qanday jinoyat ishi va kimning kassatsiya shikoyati, protesti bo‘yicha ko‘rilayotganligini e’lon qiladi. Shundan keyin raislik qiluvchi sud tarkibini e’lon qiladi, prokurorning, himoyachining, sud majlisi kotibining, shuningdek, agar sud majlisida ishtirok etayotgan bo‘lsa, tarjimonning familiyasini, ismini va otasining ismini ma’lum qiladi.
Raislik qiluvchi hozir bo‘lgan jinoyat protsessi ishtirokchilariga ularning huquqlarini tushuntiradi va ularda rad qilishga oid arzlar hamda iltimosnomalar bor-yo‘qligini, kassatsiya shikoyatida, protestida bayon etilgan iltimoslarni quvvatlashini yoki quvvatlamasligini aniqlaydi. Bunday iltimoslar mavjud bo‘lganda sud ular bo‘yicha ajrim chiqaradi.
Ishni ko‘rish sudyalardan biri tomonidan birinchi instansiya, apellatsiya instansiyasi sudi hukmi, ajrimining, kassatsiya shikoyatining, protestning mazmunini qisqacha bayon etish bilan boshlanadi.
Sudyaning ma’ruzasidan keyin sud kassatsiya shikoyati, protestini bergan taraflarning ma’ruzalarini va boshqa tarafning e’tirozlarini eshitadi. Bir nechta shikoyat mavjud bo‘lgan taqdirda so‘zga chiqish navbati taraflarning fikrlari hisobga olingan holda sud tomonidan belgilanadi. Agar berilgan kassatsiya shikoyatlari orasida prokurorning kassatsiya protesti bo‘lsa, so‘z birinchi navbatda unga beriladi.
Kassatsiya instansiyasi sudining majlisida ishtirok etayotgan prokuror ko‘rib chiqilayotgan kassatsiya shikoyatlari yuzasidan fikrini bildiradi, protestda ko‘rsatilgan vajlarni bayon etadi.
Shundan keyin sud ish materiallari bo‘yicha dalillarni tekshirishga o‘tadi. Taraflar kassatsiya instansiyasi sudiga kassatsiya shikoyatida, protestida keltirilgan vajlarni tasdiqlab yoki inkor etib, qo‘shimcha materiallar taqdim etishga haqli.
Sud muhokamasi yakunlanganidan so‘ng sud taraflarning muzokarasiga o‘tadi.
Taraflarning ma’ruzalari tugaganidan keyin sud maslahatxonaga kiradi.
Kassatsiya instansiyasi sudining qarori ushbu Kodeksning 49731-moddasida nazarda tutilgan tartibda qabul qilinadi.
Kassatsiya instansiyasi sudining qarorini e’lon qilish ushbu Kodeksning 49731-moddasi qoidalariga ko‘ra amalga oshiriladi.
Sud muhokamasining borishi va mazmuni haqida sud majlisining bayonnomasi tuziladi. Bayonnoma ushbu Kodeksning 426-moddasida ko‘rsatilgan muddatda tayyorlanishi kerak. Bayonnoma bilan sud majlisining barcha ishtirokchilari tanishishga va zarurat bo‘lganda ushbu Kodeksning 427-moddasida nazarda tutilgan tartibda unga doir o‘z mulohazalarini bildirishga haqlidir.
Kassatsiya instansiyasi sudi kassatsiya shikoyati, protestida bayon etilgan vajlar bilan chegaralanmasdan, ishni barcha mahkumla | 210 | 63,302 |
Qonunchilik | TOShKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETINING 50 YILLIGI YuBILEYINI NIShONLASh TO‘G‘RISIDA | Toshkent axborot texnologiyalari universitetining mamlakatimiz fanini, ta’limning milliy tizimini rivojlantirish va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari sohasida yuqori malakali mutaxassislar tayyorlash, yoshlarni tarbiyalashdagi hissasini hisobga olib, shuningdek Toshkent axborot texnologiyalari universiteti tashkil etilganining 50 yilligi munosabati bilan Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
1. O‘zbekiston aloqa va axborotlashtirish agentligi, O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi hamda mamlakatimiz ilmiy jamoatchiligining 2005-yilda Toshkent axborot texnologiyalari universitetining 50 yilligi yubileyini nishonlash to‘g‘risidagi taklifiga rozilik berilsin.
2. Toshkent axborot texnologiyalari universitetining 50 yilligi yubileyiga tayyorgarlik ko‘rish va uni o‘tkazish tadbirlari rejasi hamda Toshkent axborot texnologiyalari universiteti yubileyini nishonlashga tayyorgarlik ko‘rish bo‘yicha tashkiliy qo‘mita tarkibi 1 va 2-ilovalarga* muvofiq tasdiqlansin.
3. Tashkiliy qo‘mita (A.N. Aripov) quyidagilarni ta’minlasin:
Toshkent axborot texnologiyalari universitetining 50 yilligi yubileyiga puxta tayyorgarlik ko‘rish va uni tantanali nishonlash tadbirlarini yuksak tashkiliy darajada o‘tkazish;
mamlakatimizning aloqa va axborotlashtirish sohasidagi fan va texnikasi yutuqlarini yoritish, respublikada axborot-kommunikatsiya sohasini yanada rivojlantirish va takomillashtirishga, mamlakatni jahon axborot makoniga integratsiyalashga yo‘naltirilgan davlat siyosatining mohiyatini keng tushuntirish bo‘yicha tashkiliy-targ‘ibiy tadbirlar kompleksini ishlab chiqish va amalga oshirish;
axborot texnologiyalari va aloqani rivojlantirishning dolzarb muammolariga bag‘ishlangan xalqaro va respublika ilmiy-amaliy konferensiyalari, respublika maktab o‘quvchilari va talabalari o‘rtasida dasturlashtirish bo‘yicha chempionatlar, ta’lim muassasalari o‘qituvchilari va talabalari o‘rtasida eng yaxshi dasturiy ishlanma uchun tanlovlar o‘tkazish;
aholining kompyuter bo‘yicha savodxonligini oshirish televizon kurslarini tashkil etish, havaskorlik radioto‘garaklarini va axborot texnologiyalari klublarini tashkil etish va tashkiliy-texnik jihatdan qo‘llab-quvvatlash, ularga maktab o‘quvchilari, yoshlar va xotin-qizlarni keng jalb etish bo‘yicha tadbirlarni amalga oshirish;
e’lon qilingan Sihat-salomatlik yili doirasida, ta’lim muassasalarining o‘quv jarayonida va tibbiyot xodimlari malakasini masofadan turib oshirishda, tashhis qo‘yish va tibbiyot asbob-uskunalariga texnik va dasturiy xizmat ko‘rsatishni ta’minlovchi “Amaliy informatika” va “Biotexnika tizimlari” yo‘nalishlari bo‘yicha mutaxassislar tayyorlashda foydalanish uchun tibbiyot muammolariga oid multimediya elektron darsliklar ishlab chiqilishini tashkil etish;
rejada nazarda tutilgan yubiley tadbirlarini o‘tkazishga respublikaning keng jamoatchiligini, talaba yoshlarni, taniqli olimlarni, madaniyat va san’at arboblarini, aholi o‘rtasida eng mashhur bo‘lgan ijodiy jamoalarni jalb etish;
Toshkent axborot texnologiyalari universitetining o‘quv-moddiy bazasini takomillashtirish, mutaxassislar tayyorlash jarayoniga zamonaviy pedagogik usullar va texnologiyalarni joriy etish bo‘yicha tadbirlarni ishlab chiqish va amalga oshirish.
Toshkent axborot texnologiyalari universitetining kadrlar tayyorlashga va O‘zbekistonda axborot-kommunikatsiya sohasini rivojlantirishga salmoqli hissa qo‘shgan, alohida o‘rnak ko‘rsatgan mutaxassislarini, o‘qituvchilarini hukumat mukofotlari bilan mukofotlash va taqdirlash to‘g‘risida belgilangan tartibda takliflar kiritilsin.
4. O‘zbekiston aloqa va axborotlashtirish agentligining Toshkent axborot texnologiyalari universiteti hududida yangi o‘quv-laboratoriya korpusi qurish to‘g‘risidagi taklifi qabul qilinsin.
Toshkent axborot texnologiyalari universitetining o‘quv-laboratoriya korpusi loyiha-smeta hujjatlarini tayyorlash va uni qurish 2005—2006-yillarda davlat budjeti mablag‘lari hamda O‘zbekiston aloqa va axborotlashtirish agentligining budjetdan tashqari mablag‘lari hisobiga amalga oshirilsin.
5. Iqtisodiyot vazirligi (R.S. Azimov) va Moliya vazirligi (S.B. Rahimov) O‘zbekiston Respublikasining 2006-yilgi Investitsiya dasturida Toshkent axborot texnologiyalari universitetining yangi o‘quv-laboratoriya korpusi qurilishini nazarda tutsinlar.
6. Toshkent shahar hokimligi (R.M. Shoabdurahmonov) Toshkent axborot texnologiyalari universitetiga yubileyga tayyorgarlik ko‘rish va uni o‘tkazish, universitetning o‘quv-moddiy bazasini takomillashtirish, shuningdek universitet hududini obodonlashtirish bo‘yicha tadbirlarni amalga oshirishda ko‘maklashsin.
7.”O‘zteleradio” kompaniyasi (A.K. Ko‘chimov), O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (R.Sh. Shog‘ulomov), O‘zbekiston Milliy axborot agentligi (M.B. Hazratqulov)ga ommaviy axborot vositalarida Toshkent axborot texnologiyalari universitetining 50 yilligi yubileyini o‘tkazish bilan bog‘liq tadbirlarni keng yoritish, O‘zbekistonda zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini va aloqa tizimlarini rivojlantirishga bag‘ishlangan materiallarni, teleradioeshittirishlar turkumini tashkil etish tavsiya qilinsin.
8. Toshkent axborot texnologiyalari universiteti yubileyini nishonlash bo‘yicha tadbirlarni tayyorlash va o‘tkazish xarajatlari O‘zbekiston aloqa va axborotlashtirish agentligining budjetdan tashqari mablag‘lari hisobiga qoplanishi ma’lumot uchun qabul qilinsin.
9. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining o‘rinbosari A.N. Aripov zimmasiga yuklansin. | 94 | 5,538 |
Qonunchilik | 2022-yil hosilidan bug‘doyni xarid qilish va sotishda bozor tamoyillarini keng joriy etish chora-tadbirlari to‘g‘risida | O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “G‘allani yetishtirish va sotishda bozor tamoyilini joriy etishning qo‘shimcha chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2022-yil 28-maydagi PQ-262-son qarori ijrosini ta’minlash, shuningdek, ichki bozorni bug‘doy va un mahsulotlari bilan uzluksiz ta’minlash maqsadida Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
1. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “G‘allani yetishtirish va sotishda bozor tamoyilini joriy etishning qo‘shimcha chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2022-yil 28-maydagi PQ-262-son qaroriga muvofiq Qishloq xo‘jaligi vazirligi, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi va viloyatlar hokimliklarining 2022-yil hosilidan sug‘oriladigan maydonlarning har gektaridan o‘rtacha 2,5 tonnadan — jami 2 550 ming tonna bug‘doyning:
1 783 ming tonnasini tovar bug‘doy davlat resursi sifatida hamda 266,5 ming tonnasini urug‘lik uchun Moliya vazirligi huzuridagi Qishloq xo‘jaligini davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlash jamg‘armasi (keyingi o‘rinlarda — Jamg‘arma) mablag‘lari hisobidan xarid qilish;
500 ming tonnasini fermer ho‘jaliklari hamda boshqa g‘alla yetishtiruvchilar tomonidan keyinchalik birja savdolarida sotish uchun Jamg‘armaning tijorat vakilida vaqtinchalik saqlashga qabul qilish to‘g‘risidagi takliflari ma’qullanganligi ma’lumot uchun qabul qilinsin.
2. 2022-yil hosilidan sug‘oriladigan maydonlarning har gektaridan o‘rtacha 2,5 tonna jami 2 550 ming tonna bug‘doyni “O‘zdonmahsulot” AK tizimidagi korxonalarga qabul qilish dislokatsiyasi 1-ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
3. Qishloq xo‘jaligi vazirligi, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi hamda viloyatlar, tumanlar hokimliklari bir hafta muddatda “O‘zdonmahsulot” AK tizimidagi korxonalarga davlat resurslariga xarid qilinadigan, vaqtincha saqlash uchun qabul qilinadigan hamda urug‘lik bug‘doy hajmlari to‘g‘risidagi ma’lumotlar tuman hokimligi rasmiy veb-saytida fermer ho‘jaliklari hamda boshqa g‘alla yetishtiruvchilar (keyingi o‘rinlarda — bug‘doy yetishtiruvchilar) kesimida joylashtirilishini ta’minlasin.
4. Qishloq xo‘jaligi vazirligi manfaatdor vazirlik va idoralar bilan birgalikda ikki hafta muddatda Vaqtincha saqlash uchun qabul qilinadigan bug‘doyni saqlash, birja savdolariga chiqarish va xaridorga yuklab jo‘natish tartibi to‘g‘risidagi nizomni tasdiqlash uchun Vazirlar Mahkamasiga kiritsin.
5. Belgilansinki, davlat resurslariga xarid qilinadigan bug‘doy uchun to‘lovlar dastlabki bosqichda 2-ilovaga muvofiq narxlarda bug‘doy topshirilgan kundan boshlab ikki hafta muddatda bug‘doy yetishtiruvchilarning maxsus hisobvaraqlariga to‘liq o‘tkazib beriladi.
2022-yilning iyul-avgust oylarida birjada bug‘doy sinflari uchun shakllangan o‘rtacha narxdan (o‘rtacha kotirovka) kelib chiqib, 2022-yil sentyabr oyida to‘liq qayta hisob-kitob amalga oshiriladi.
6. “O‘zdonmahsulot” AK tizimidagi korxonalar tomonidan urug‘lik bug‘doyning har bir tonnasi 3 mln so‘mdan tegishli nav ustamalari hisobga olingan holda xarid qilinadi.
Bunda urug‘lik bug‘doyni xarid qilish va tayyorlash uchun Jamg‘arma tomonidan “O‘zdonmahsulot” AK tizimidagi korxonalarga olti oy muddatga yillik 1,5 foiz stavkada qarz mablag‘lari ajratiladi.
7. Jamg‘arma o‘n kun muddatda:
Transport vazirligi va Moliya vazirligi bilan birgalikda 2022-yil hosili uchun bug‘doyni tashishning tavsiyaviy tariflarini;
“O‘zdonmahsulot” AK va Monopoliyaga qarshi kurashish qo‘mitasi bilan birgalikda bug‘doyni qabul qilish, ichki tashish, saqlash va yuklab jo‘natish bo‘yicha xizmatlar tariflarining eng yuqori cheklangan darajasini tasdiqlab joylarga yetkazilishini ta’minlasin.
8. Moliya vazirligi:
ijtimoiy muassasalar va boshqa budjet tashkilotlarining oziq-ovqat xarajatlari uchun haqiqatda qo‘shimcha talab etiladigan mablag‘larni keyingi oylarda rejalashtirilgan mablag‘lar hisobidan moliyalashtirish bo‘yicha xarajatlar parametrlariga tegishli o‘zgartirishlar kiritsin;
2022-yil 1-sentabrga qadar ijtimoiy soha muassasalari va boshqa budjet tashkilotlarining oziq-ovqat xarajatlari uchun yil yakuniga qadar talab etiladigan qo‘shimcha mablag‘larni moliyalashtirish manbalarini belgilash bo‘yicha Vazirlar Mahkamasiga taklif kiritsin.
9. Iqtisodiy taraqqiyot va kambag‘allikni qisqartirish vazirligi Jamg‘arma bilan birgalikda:
davlat resurslariga xarid qilinadigan va vaqtincha saqlash uchun qabul qilinadigan bug‘doyni birja savdolariga qo‘yish bo‘yicha oylik grafik ishlab chiqib, tasdiqlash uchun Vazirlar Mahkamasiga kiritsin;
birja savdolariga qo‘yiladigan bug‘doy hajmlari to‘g‘risidagi ma’lumotlarni kalendar oyi boshlanishidan besh kun oldin O‘zbekiston Respublikasi tovar-xomashyo birjasining rasmiy veb-saytida joylashtirish uchun taqdim etib borsin;
zarur hollarda, ichki bozorda narx barqarorligini ta’minlash maqsadida bug‘doy tanqisligi kuzatilgan hududlar uchun birja savdolariga qo‘shimcha hajmlar ajratish to‘g‘risida Vazirlar Mahkamasiga taklif kiritsin.
10. Monopoliyaga qarshi kurashish qo‘mitasiga:
birja savdolaridan bug‘doy xarid qilgan xo‘jalik yurituvchi subyektlar tomonidan ishlab chiqarilgan un mahsulotining grafik asosida birja savdolariga chiqarilishi ustidan doimiy nazorat o‘rnatish vazifasi yuklansin;
zarur hollarda, bir savdo sessiyasida bir xaridor tomonidan xarid qilinadigan bug‘doy va un mahsulotining maksimal miqdorini (limitini) belgilash hamda unga o‘zgartirish kiritish vakolati berilsin.
11. Belgilansinki, davlat zaxirasidagi bug‘doyni yangilash (almashtirish) Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Davlat zaxiralarini boshqarish qo‘mitasi va Jamg‘armaning yozma ko‘rsatmasiga asosan tijorat vakili tomonidan xarid qilinadigan yangi hosilni jamlash va avval zaxirada saqlangan bug‘doyni birja savdolariga chiqarish orqali amalga oshiriladi.
Bunda bug‘doyni yangilash jarayonida ajratib olinadigan donli aralashma (oraliq mahsulot) birja savdolari orqali sotiladi hamda yuzaga kelgan salbiy farq va qo‘shimcha xarajatlar Jamg‘arma mablag‘lari hisobidan qoplanadi.
“O‘zdonmahsulot” AK tizimidagi korxonalar bug‘doyni Jamg‘arma nomidan bug‘doy yetishtiruvchilardan sotib olish, saqlash, shuningdek, xaridorlarga yuklash tadbirlarini amalga oshirish bo‘yicha tijorat vakili hisoblanadi.
12. Ichki bozorda bug‘doy narxi barqarorligini ta’minlash uchun Moliya vazirligi huzuridagi Qishloq xo‘jaligini davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlash jamg‘armasi tomonidan bug‘doyni sotib olish va birja savdolari orqali sotish tartibi to‘g‘risidagi vaqtinchalik nizom 3-ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
13. Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Davlat zaxiralarini boshqarish qo‘mitasi Agrosanoat majmui ustidan nazorat qilish inspeksiyasi, “O‘zdonmahsulot” AK bilan birgalikda 2023-yil 10-iyun holatiga “O‘zdonmahsulot” AK tizimidagi korxonalarning elevatorlarida davlat zaxirasi maqsadlari uchun saqlanayotgan bug‘doy hajmlari to‘liq xatlovdan o‘tkazilishini ta’minlasin.
14. 2022-yil 1-iyundan boshlab 2021-yil hosilidan davlat resurslariga xarid qilingan bug‘doy qoldig‘i un mahsulotini ishlab chiqarishga qo‘shilgan qiymat solig‘i bilan bir tonnasi uchun 3 mln so‘mdan qayta baholansin.
15. Qishloq xo‘jaligi vazirligi Markaziy bank hamda manfaatdor vazirlik va idoralar bilan birgalikda ikki oy muddatda “Omborxona guvohnomasi” moliyaviy hujjatlardan foydalanishni amaliyotga kiritishning huquqiy asoslarini yaratsin.
16. Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi Raisi, viloyatlar, Toshkent shahar, tumanlar va shaharlar hokimlari va sektor rahbarlarining quyidagilar uchun shaxsan javobgar ekanligi belgilab qo‘yilsin:
Savdo-sanoat palatasi bilan birgalikda tadbirkorlik subyektlarining, birinchi navbatda, qolipli non ishlab chiqaruvchi va un mahsulotining chakana savdosi bilan shug‘ullanuvchi tadbirkorlarning mahalliy un mahsuloti bo‘yicha o‘tkaziladigan birja savdolarida ishtirok etishiga imkoniyat yaratish va ularning ushbu savdolarga jalb etilishini ta’minlash;
barcha aholi punktlarida, ayniqsa, olis va chekka hududlardagi iste’molchilarga un mahsuloti va qolipli nonning uzluksiz yetkazib berilishini ta’minlash;
hududlardagi maxsus iste’molchilar, ijtimoiy soha muassasalari, budjet tashkilotlari va ularga xizmat ko‘rsatuvchi xo‘jalik yurituvchi subyektlarning birja savdolarida qatnashishini va ularni doimiy un mahsulotlari bilan ta’minlash;
2022-yil iyun oyida mahalliy bozorlarda un va un mahsulotlari narxlarining o‘zgarishiga qarab, ijtimoiy soha muassasalari uchun mahalliy hokimliklar huzuridagi komissiyalar tomonidan belgilanadigan oziq-ovqat mahsulotlarining o‘rtacha bozor narxlarini har hafta yangilab borish;
bozorlar hamda do‘konlarda un va un mahsulotlari narxlarining sun’iy ravishda oshib ketishining oldini olish bo‘yicha har bir tuman (shahar)da shtab tashkil etish hamda uning samarali faoliyatini yo‘lga qo‘yish.
17. Jamg‘arma tomonidan tijorat vakiliga o‘tkazib beriladigan mablag‘lar hamda vaqtincha saqlash uchun bug‘doy topshirgan bug‘doy yetishtiruvchilarning mahsulot sotishdan tushgan mablag‘larining harakati qonunchilik hujjatlariga muvofiq undiruvga qaratilmaydigan maxsus maqsadli hisobvaraqlarda amalga oshirilishi belgilab qo‘yilsin.
18. O‘zbekiston Milliy axborot agentligi va O‘zbekiston Milliy teleradiokompaniyasi ushbu qarorning mohiyati va ahamiyatini ommaviy axborot vositalarida hamda Internet jahon axborot tarmog‘ida aholi o‘rtasida keng yoritilishi va tushuntirilishini ta’minlasin.
19. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining moliya-iqtisodiyot va kambag‘allikni qisqartirish masalalari bo‘yicha o‘rinbosari — iqtisodiy taraqqiyot va kambag‘allikni qisqartirish vaziri J.A. Qo‘chqorov hamda Bosh vazirning agrar va oziq-ovqat sohalarini rivojlantirish masalalari bo‘yicha o‘rinbosari Sh.M. G‘aniyev zimmasiga yuklansin.
1. Ushbu Vaqtinchalik nizom ichki bozorda bug‘doy narxi barqarorligini ta’minlash uchun bug‘doyni sotib olish va birjada sotish tartibini belgilaydi.
2. Ushbu Nizomda quyidagi asosiy tushunchalar qo‘llaniladi:
birja — qonunchilik hujjatlariga muvofiq belgilangan tartibda litsenziyaga ega tovar-xomashyo birjalari;
tijorat vakili — Moliya vazirligi huzuridagi Qishloq xo‘jaligini davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlash jamg‘armasi (keyingi o‘rinlarda — Jamg‘arma) nomidan davlat resurslari uchun tovar bug‘doyni sotib olish, saqlash, shuningdek, xaridorlarga yuklash tadbirlarini amalga oshiruvchi “O‘zdonmahsulot” AK tizimidagi korxonalar.
3. Jamg‘arma va tijorat vakili o‘rtasida Jamg‘arma nomidan fermer ho‘jaliklari va boshqa g‘alla yetishtiruvchilar (keyingi o‘rinlarda − bug‘doy yetishtiruvchilar) bug‘doyni sotib olish, tashish, qabul qilish, ichki tashish, saqlash va yuklab jo‘natish to‘g‘risida topshiriq shartnomasi tuziladi.
4. Topshiriq shartnomasi muddati davomida tijorat vakilining Jamg‘arma nomidan sotib olgan bug‘doyni boshqarish bo‘yicha faoliyati Jamg‘arma tomonidan muvofiqlashtirib boriladi.
5. Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlangan taqsimot va belgilangan hajmdagi bug‘doy miqdoriga asosan bug‘doy yetishtiruvchilar tomonidan yetishtirilgan g‘alla o‘rim-yig‘im mavsumida tijorat vakilining ombor va (yoki) elevatoriga joylashtiriladi. Bunda:
bug‘doyning sifat va xavfsizlik ko‘rsatkichlari texnik jihatdan tartibga solish sohasidagi normativ hujjatlarda belgilangan talablar asosida sinovdan o‘tkazib qabul qilinadi;
bug‘doy yetishtiruvchi topshirgan tovar bug‘doy uchun tijorat vakili tomonidan to‘rt nusxada PK-10 qabul kvitansiyasi rasmiylashtiriladi;
zarur hollarda, bug‘doyni quritish va tozalash xarajatlari shartnomaviy kelishilgan tariflarda bug‘doy yetishtiruvchilar tomonidan tijorat vakiliga to‘lab beriladi;
tijorat vakilining bug‘doyni tashish, qabul qilish, ichki tashish, saqlash va yuklash xarajatlari topshiriq shartnomasida belgilangan tariflar asosida Jamg‘arma tomonidan to‘lab beriladi hamda Jamg‘armaning xarajatlarida aks ettiriladi.
6. Tijorat vakilining arizasiga asosan xizmat ko‘rsatuvchi tijorat banki tomonidan unga Jamg‘arma nomidan bug‘doy sotib olish uchun 23210 maxsus hisobvaraq ochiladi.
7. Jamg‘arma tijorat vakili tomonidan taqdim etilgan buyurtmanoma asosida Jamg‘arma nomidan tovar bug‘doy sotib olish uchun tijorat vakilining maxsus hisobvarag‘iga foizsiz mablag‘larni o‘tkazadi.
Bunda tijorat vakili tomonidan taqdim etilgan buyurtma asosida bug‘doyni tashish, qabul qilish, ichki tashish, saqlash va yuklash xarajatlarini moliyalashtirish zarur bo‘lgan avans mablag‘lar Jamg‘arma tomonidan tijorat vakiliga oldindan o‘tkazib berilishi mumkin.
8. Tijorat vakili bug‘doyni davlat standarti (O‘z DSt 880:2015) talablariga muvofiq sifat ko‘rsatkichlari (namlik, ifloslik, donli aralashmasi, natura og‘irligi, kleykovina miqdori, sifati va turi) va bug‘doy sinflari aniq ko‘rsatilgan hujjatlar (muvofiqlik sertifikati) asosida sotib oladi.
Sotib olingan bug‘doyning sifati bo‘yicha nizoli holatlar yuzaga kelganda, ushbu holat Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Agrosanoat majmui ustidan nazorat qilish inspeksiyasi tomonidan ko‘rib chiqiladi. Ko‘rib chiqish natijalari to‘g‘risida “O‘zagroinspeksiya” tomonidan Jamg‘armaga yakuniy xulosa taqdim etiladi.
9. Jamg‘arma tomonidan tijorat vakilining 23210 maxsus hisobvaraqiga o‘tkazib beriladigan mablag‘lar quyidagi maqsadlar uchun sarflanadi:
davlat resurslariga qabul qilingan tovar va urug‘lik bug‘doy uchun hisob-kitoblar;
bug‘doyni don qabul qilish korxonalari va shoxobchalariga tashish, qabul qilish, ichki tashish, saqlash va xaridorlarga yuklash bo‘yicha ko‘rsatilgan xizmatlar uchun hisob-kitoblar.
Maxsus hisobvaraqdagi mablag‘lardan boshqa maqsadlarda to‘lovlar amalga oshirilishi taqiqlanadi.
O‘zbekiston respublika tovar-xomashyo birjasida 2022-yilning iyul-avgust oylarida birjada shakllangan bug‘doy sinflarining o‘rtacha kotirovkasi va tijorat vakili tomonidan bug‘doy yetishtiruvchilardan sotib olingan bug‘doy qiymati o‘rtasida yuzaga kelgan ijobiy farq summasi Jamg‘arma tomonidan tijorat vakili orqali bug‘doy yetishtiruvchilarga qayta hisob-kitob qilib to‘lanadi.
O‘zbekiston respublika tovar-xomashyo birjasida shakllangan bug‘doy sinflarining o‘rtacha kotirovkasi bilan bug‘doy yetishtiruvchilardan sotib olinadigan bug‘doy narxi o‘rtasida yuzaga kelgan salbiy farq summasi bug‘doy yetishtiruvchilardan chegirib qolinmaydi.
10. Sotib olingan bug‘doy hisobini yuritish, ichki tashish va sifatli saqlash Vazirlar Mahkamasining “Don va donni qayta ishlash mahsulotlari hisobini yuritish tizimini takomillashtirishga, ularning saqlanishi ustidan nazoratni kuchaytirishga doir qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida” 2006-yil 25-maydagi 95-son hamda “G‘alla yetishtiruvchi xo‘jaliklar va korxonalardan sotib olinadigan donni saqlash sohasidagi ayrim normativ-huquqiy hujjatlarni tasdiqlash to‘g‘risida” 2020-yil 22-maydagi 312-son qarorlariga muvofiq amalga oshiriladi.
11. Tijorat vakili bug‘doyni saqlashda standartlariga hamda Vazirlar Mahkamasining “Don xavfsizligi to‘g‘risidagi umumiy texnik reglamentni tasdiqlash haqida” 2016-yil 31-martdagi 99-son qarori talablariga rioya qilishi shart.
12. Davlat resurslariga sotib olingan bug‘doy Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlangan oylik grafikka muvofiq Jamg‘arma tomonidan birja savdolariga qo‘yiladi.
Jamg‘arma tomonidan bug‘doy birja savdolariga bozor konyunkturasidan kelib chiqqan holda bug‘doy yetishtiruvchilardan sotib olinadigan bug‘doy qiymatiga, tashish, qabul qilish, ichki tashish, saqlash va yuklash xarajatlarini qo‘shganda hosil bo‘ladigan qiymatdan kam bo‘lmagan narxlarda qo‘yiladi.
Bunda bug‘doyni tashish, qabul qilish, ichki tashish, saqlash va yuklash xarajatlari bir yillik o‘rtacha xarajatlardan kelib chiqib aniqlanadi.
13. Jamg‘arma tomonidan birja savdolarida bug‘doy birja savdolari haqidagi qonunchilik hujjatlariga muvofiq sotiladi.
14. Birja savdo natijalariga ko‘ra tuzilgan shartnomaga muvofiq bug‘doyni sotib olgan xaridor bug‘doy qiymati to‘liq to‘langanligi to‘g‘risidagi ma’lumotni Jamg‘armaga taqdim etadi.
Jamg‘arma birja tomonidan taqdim etilgan ma’lumotga asosan tijorat vakiliga ombor va (yoki) elevatorda saqlanayotgan bug‘doyni birja savdolari orqali sotib olgan xaridorga yuklash yo‘riqnomasini (naryad) taqdim etadi.
15. Jamg‘arma tomonidan taqdim etilgan yuklash yo‘riqnomasiga (naryad) asosan tijorat vakili ombor va (yoki) elevatorda saqlanayotgan bug‘doyni birja savdolari orqali sotib olgan xaridor tomonidan taqdim etilgan transport (temir yo‘l yoki avtomobil) vositasiga yuklaydi, yuk xatini yoki topshirish va qabul qilish dalolatnomasini rasmiylashtiradi.
16. Tijorat vakili don saqlash sig‘imida saqlanayotgan bug‘doyni sotib olgan xaridorga yuklab jo‘natganligi to‘g‘risidagi yuk xatini yoki topshirish va qabul qilish dalolatnomasini hamda bug‘doy sotib olinganda hisoblangan qo‘shimcha qiymat solig‘i (xizmat ko‘rsatish ustamasini hisobga olmagan holda) ko‘rsatilgan hisobvaraq-fakturani keyingi ish kunidan kechiktirmasdan Jamg‘armaga taqdim etadi.
Tijorat vakili tomonidan taqdim etilgan hujjatlarga asosan Jamg‘arma bug‘doyni sotib olgan xaridorga tegishli hisobvaraq-fakturani rasmiylashtirib beradi.
17. Jamg‘arma tomonidan tijorat vakili taqdim etgan yuk xati yoki topshirish va qabul qilish dalolatnomasi birjaga yuboriladi.
Birja ushbu yuk xati yoki topshirish va qabul qilish dalolatnomasiga asosan har bir shartnoma bo‘yicha bug‘doy sotishdan tushgan mablag‘larni xaridor nomini ko‘rsatgan holda bir ish kunida Jamg‘arma hisobvarag‘iga o‘tkazadi.
18. Jamg‘arma va tijorat vakili o‘rtasida har chorakda va shartnoma shartlari bajarilishi to‘liq yakunlangandan so‘ng o‘zaro hisob-kitoblar to‘g‘risida solishtirma dalolatnoma tuziladi.
19. Tijorat vakili tashish, qabul qilish, saqlash va yuklash bilan bog‘liq xarajatlarni topshiriq shartnomasida kelishilgan tariflar asosida, shuningdek, tabiiy kamayish xarajatlarini qoplash uchun har oy yakunida Jamg‘armaga hisobvaraq-faktura taqdim etadi.
Bunda yuzaga kelgan tabiiy kamayishning belgilangan standartlariga mosligi yuzasidan Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Agrosanoat majmui ustidan nazorat qilish inspeksiyasining ijobiy xulosasi taqdim etilishi shart.
Tijorat vakili talab qilingan hujjatlarni to‘liq taqdim etganda qilingan xarajatlar Jamg‘arma tomonidan uch ish kunida to‘lab beriladi.
20. Davlat resurslari uchun sotib olinib, tijorat vakilining ombori va (yoki) elevatorida saqlanayotgan bug‘doy hajmida kamomad yoki normativdan ortiqcha yo‘qotishlar (kamayish) aniqlanganda, yuzaga kelgan bug‘doy kamomadi qiymati kamomad aniqlangan kundagi bug‘doyning birja narxiga 20 foiz ustama qo‘llangan holda tijorat vakilidan Jamg‘arma foydasiga undiriladi.
21. Bug‘doyni birja savdolarida sotishda yuzaga keladigan ijobiy/salbiy farq bug‘doyning birja savdolaridagi sotish narxidan bug‘doyni sotib olish bilan bog‘liq barcha xarajatlar (tijorat vakiliga to‘langan xizmat haqi, sotish xarajatlari, jalb qilingan xorijiy kreditlari bo‘yicha kurs farqi, jalb etilgan budjet ssudasi foiz xarajatlari) chegirilgan holda aniqlanadi.
Bug‘doyni birja savdolarida sotishda yuzaga keladigan ijobiy tafovut mablag‘lari qonunchilik hujjatlariga asosan Jamg‘arma mablag‘larini shakllantirishning asosiy manbalari hisoblanadi va ushbu mablag‘lar Jamg‘arma tomonidan belgilangan tartibda tasarruf etiladi.
Bug‘doyni birja savdolarida sotishda yuzaga keladigan salbiy tafovut summasi Jamg‘armaning xarajatlarida aks ettiriladi.
22. Tijorat vakili:
bug‘doyni sotib olish uchun ajratilgan Jamg‘arma mablag‘laridan maqsadli foydalanilishi;
Jamg‘armaga taqdim etiladigan ma’lumotlarning haqqoniyligi;
sotib olingan bug‘doy yaxlit hajmda, sifatli va kafolatli saqlanishi uchun qonunchilik hujjatlariga muvofiq javobgar bo‘ladi.
23. Sotib olingan bug‘doyning sifatli saqlanishi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Agrosanoat majmui ustidan nazorat qilish inspeksiyasi tomonidan, bug‘doyni sotib olishga ajratilgan Jamg‘arma mablag‘laridan maqsadli foydalanish Moliya vazirligi huzurida Davlat moliyaviy nazorati inspeksiyasi tomonidan nazorat qilinadi.
Jamg‘arma tomonidan ajratilgan mablag‘larning maqsadsiz ishlatilgan qismiga qo‘llaniladigan jarima miqdori Jamg‘arma va tijorat vakili o‘rtasida tuziladigan topshiriq shartnomasida belgilanadi.
24. Ushbu Vaqtinchalik nizom talablari buzilishida aybdor bo‘lgan shaxslar qonunchilik hujjatlariga muvofiq javob beradi. | 119 | 20,171 |
Qonunchilik | Advokat litsenziyasiga imtihon topshirish uchun hujjatlar – notarial tasdiqlanmagan holda | Adliya vazirining buyruqlari (roʻyхat raqamlari 1921-1 va 1928-1, 2018 yil 6 yanvar) bilan Oʻzbekiston Respublikasi Advokatlar palatasi hududiy boshqarmalari huzuridagi malaka komissiyalari toʻgʻrisidagi nizom hamda Advokat stajyorining faoliyatini tashkil etish tartibi toʻgʻrisidagi nizomga oʻzgartirishlar kiritildi.
Eslatib oʻtamiz, ilgari Hukumat oʻzining 20.12.2017 yildagi 1001-son qarori bilan 50 dan ortiq turli hujjatlarning nusхalarini notarial tasdiqlashni bekor qilgan edi (sharhga qarang).
Endi mazkur tartib quyidagilar uchun hujjatlarni taqdim etish holatlariga ham tatbiq etiladi:
Shu tariqa, yuqorida koʻrsatilgan holatlarda oliy yuridik ma’lumot toʻgʻrisidagi diplom va mehnat daftarchasining notarial tasdiqlangan nusхalari talab etilmaydi. Talab etilgan joy boʻyicha asli (yoki ish joyi boʻyicha tasdiqlangan mehnat daftarchasining nusхasi) taqdim etiladi.
Hujjatlar Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasida rasman e’lon qilingan va 8.01.2018 yilda kuchga kirdi.
Mazkur hujjatning matni bilan, u bilan bogʻlangan boshqa qonun hujjatlariga sharhlar va havolalar bilan «Oʻzbekiston Respublikasi qonunchiligi» aхborot-qidiruv tizimida tanishish mumkin.
Lenara Xikmatova. | 89 | 1,195 |
Qonunchilik | “Qimmatli qog‘ozlar bozori professional ishtirokchisining qimmatli qog‘ozlar bozorida amalga oshiriladigan operatsiyalar va bitimlarini hisobga olish, ularning hisobi bo‘yicha hujjatlarni saqlash to‘g‘risidagi nizomni tasdiqlash haqida”gi buyruqqa o‘ | O‘zbekiston Respublikasining “Qimmatli qog‘ozlar bozori to‘g‘risida”gi Qonuniga, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2013-yil 28-avgustdagi PF-4561-son “O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining ayrim hujjatlariga qo‘shimcha va o‘zgartishlar kiritish, shuningdek ayrimlarini o‘z kuchini yo‘qotgan deb hisoblash to‘g‘risida”gi Farmoni va O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1996-yil 30-martdagi 126-sonli qarori bilan tasdiqlangan O‘zbekiston Respublikasi Davlat raqobat qo‘mitasi huzuridagi Qimmatli qog‘ozlar bozorini muvofiqlashtirish va rivojlantirish markazi to‘g‘risidagi nizomga muvofiq buyuraman:
1. O‘zbekiston Respublikasi Davlat mulki qo‘mitasi huzuridagi Qimmatli qog‘ozlar bozori faoliyatini muvofiqlashtirish va nazorat qilish markazi bosh direktorining 2009-yil 11-fevraldagi 2009-12-son “Qimmatli qog‘ozlar bozori professional ishtirokchisining qimmatli qog‘ozlar bozorida amalga oshiriladigan operatsiyalar va bitimlarini hisobga olish, ularning hisobi bo‘yicha hujjatlarni saqlash to‘g‘risidagi nizomni tasdiqlash haqida”gi buyrug‘iga (ro‘yxat raqami 1915, 2009-yil 7-mart) (O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami, 2009-y., 10-11-son, 122-modda) ilovaga muvofiq o‘zgartirishlar kiritilsin.
2. Mazkur buyruq rasmiy e’lon qilingan kundan e’tiboran kuchga kiradi.
1. Buyruq muqaddimasidagi “Davlat mulki qo‘mitasi huzuridagi Qimmatli qog‘ozlar bozori faoliyatini muvofiqlashtirish va nazorat qilish markazi” degan so‘zlar “Davlat raqobat qo‘mitasi huzuridagi Qimmatli qog‘ozlar bozorini muvofiqlashtirish va rivojlantirish markazi” degan so‘zlar bilan almashtirilsin.
2. Nizomning 1-bandi oltinchi xatboshisidagi “Davlat mulki qo‘mitasi huzuridagi Qimmatli qog‘ozlar bozori faoliyatini muvofiqlashtirish va nazorat qilish markazi” degan so‘zlar “Davlat raqobat qo‘mitasi huzuridagi Qimmatli qog‘ozlar bozorini muvofiqlashtirish va rivojlantirish markazi” degan so‘zlar bilan almashtirilsin.
3. Mazkur o‘zgartirishlar O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi “O‘zarxiv” agentligi bilan kelishilgan. | 250 | 2,056 |
Qonunchilik | Investitsiya loyihasini amalga oshirish uchun eng yaхshi taklifni qanday aniqlash mumkin | Vazirlar Mahkamasining 21.09.2021 yildagi 592-son qarori bilan Yirik investitsiya loyihasini amalga oshirish uchun eng yaхshi taklifni tanlab olishning ma’muriy reglamenti tasdiqlandi.
Ma’muriy reglamentda quyidagilar nazarda tutilgan:
Ma’muriy reglamentga muvofiq qiymati kamida 10 mln AQSh dollari ekvivalentida boʻlgan investitsiya loyihasi yirik investitsiya loyihasi hisoblanadi.
Yirik investitsiya loyihasini amalga oshirish uchun eng yaхshi taklifni tanlab olish Tashqi savdo, investitsiyalar, mahalliy sanoatni rivojlantirish va teхnik jihatdan tartibga solish masalalari boʻyicha Hukumat komissiyasi tomonidan amalga oshiriladi.
Loyiha doirasida:
Bunda yakka tartibdagi uy-joy va koʻp kvartirali uylar qurilishini nazarda tutuvchi loyihalar yirik investitsiya loyihasi hisoblanmaydi va koʻrib chiqilmaydi.
Shuningdek tanlangan yer uchastkasiga boʻlgan huquqning bozor qiymatidan kam boʻlgan qiymatdagi yirik investitsiya loyihasi boʻyicha takliflar koʻrib chiqilmaydi.
Boʻsh turgan yer uchastkasi boʻyicha hujjatlar yigʻmajildini tayyorlash Kadastr agentligining Davlat kadastrlari palatasi tomonidan amalga oshiriladi.
Talabgor yirik investitsiya loyihasini amalga oshirish uchun davlat хizmatlari markazlari yoki YaIDXP orqali ariza bilan murojaat etishi mumkin.
Ariza DXM orqali takdim etilganda murojaatchidan 1 BHM (270 ming soʻm) miqdorida yigʻim undiriladi, YaIDXP orqali taqdim etilganda 243 ming soʻm toʻlanadi.
Ishchi organ (Investitsiyalar va tashqi savdo vazirligi) kelib tushgan ariza va unga ilova qilingan hujjatlarni 3 ish kuni ichida koʻrib chiqadi.
Kamchiliklar aniqlanmasa, loyiha Hukumat komissiyasiga koʻrib chiqish uchun kiritiladi va 10 ish kuni ichida konseptual jihatdan koʻrib chiqiladi.
Yirik investitsiya loyihasini amalga oshirish maksadga muvofiq deb qaror qabul qilingan takdirda Davlat kadastrlari palatasiga boʻsh turgan yer uchastkasini aniklash boʻyicha soʻrov yuboriladi.
Davlat kadastrlari palatasi soʻrov kelib tushgan kundan boshlab 20 ish kuni ichida elektron shaklda yer uchastkasi boʻyicha hujjatlar yigʻma jildini tayyorlaydi va uni vakolatli tashkilotlar bilan kelishadi.
Yirik investitsiya loyihasiga muqobil takliflar Ishchi organning rasmiy veb-saytida e’lon berilgan kundan boshlab 60 kun davomida qabul qilinadi.
Hujjat Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasida e’lon qilingan va 22.09.2021 yildan kuchga kirdi.
Lola Abduazimova. | 88 | 2,392 |
Qonunchilik | “AHOLI BILAN PUL HISOB-KITOBLARNI AMALGA OShIRIShDA NAZORAT-KASSA MAShINALARINI MAJBURIY QO‘LLASh TARTIBI TO‘G‘RISIDA”GI NIZOM VA UNGA O‘ZGARTIRISh VA QO‘ShIMChALARNI O‘Z KUChINI YO‘QOTGAN DEB TOPISh TO‘G‘RISIDA | O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2011-yil 17-noyabrdagi 306-son “Fiskal xotiraga ega bo‘lgan nazorat-kassa mashinalarining qo‘llanishini yanada takomillashtirishga doir qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi qaroriga (O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami, 2011-yil, 47-son, 488-modda) muvofiq, O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi, Davlat soliq qo‘mitasi, Markaziy banki Boshqaruvi va Adliya vazirligi qaror qiladilar:
1. Quyidagilar o‘z kuchini yo‘qotgan deb topilsin:
O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi, Davlat soliq qo‘mitasi, Markaziy banki va Adliya vazirligi tomonidan tasdiqlangan “Aholi bilan pul hisob-kitoblarni amalga oshirishda nazorat-kassa mashinalarini majburiy qo‘llash tartibi to‘g‘risida”gi nizom (ro‘yxat raqami 124, 1995-yil 15-fevral);
O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi, Davlat soliq qo‘mitasi, Markaziy banki va Adliya vazirligi tomonidan 1997-yil 25-noyabrda 15-02-06/250, 97-99 va 10009/767-D-son bilan tasdiqlangan “Aholi bilan pul hisob-kitoblarni amalga oshirishda nazorat-kassa mashinalarini majburiy qo‘llash tartibi to‘g‘risida”gi nizomga o‘zgartirishlar (ro‘yxat raqami 124-1, 1997-yil 28-noyabr);
O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi tomonidan 1999-yil 12-yanvarda EG/15-02-06-55-son, Davlat soliq qo‘mitasi, Markaziy banki va Adliya vazirligi tomonidan 1999-yil 13-yanvarda 18/5-289, 97-V va 124-2-son bilan tasdiqlangan “Aholi bilan pul hisob-kitoblarni amalga oshirishda nazorat-kassa mashinalarini majburiy qo‘llash tartibi to‘g‘risida”gi nizomga o‘zgartirish va qo‘shimchalar (ro‘yxat raqami 124-2, 1999-yil 22-yanvar);
O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi, Davlat soliq qo‘mitasi, Markaziy banki Boshqaruvi va Adliya vazirligining 2009-yil 13-noyabrdagi 107, 2009-34, 29/20 va 11-son “Aholi bilan pul hisob-kitoblarni amalga oshirishda nazorat-kassa mashinalarini majburiy qo‘llash tartibi to‘g‘risidagi nizomga qo‘shimcha kiritish haqida”gi qarori (ro‘yxat raqami 124-3, 2009-yil 30-noyabr) (O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami, 2009-y., 49-son, 525-modda);
O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi, Davlat soliq qo‘mitasi, Markaziy banki Boshqaruvi va Adliya vazirligining 2010-yil 22-oktabrdagi 87, 2010-39, 32/2 va 17-son “Aholi bilan pul hisob-kitoblarni amalga oshirishda nazorat-kassa mashinalarini majburiy qo‘llash tartibi to‘g‘risidagi nizomga o‘zgartirishlar kiritish haqida”gi qarori (ro‘yxat raqami 124-4, 2010-yil 2-noyabr) (O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami, 2010-y., 44-45-son, 391-modda).
2. Mazkur qaror O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi va O‘zbekiston standartlashtirish, metrologiya va sertifikatlashtirish agentligi bilan kelishilgan.
3. Mazkur qaror O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligida davlat ro‘yxatidan o‘tkazilgan kundan boshlab o‘n kun o‘tgandan keyin kuchga kiradi.
Kelishilgan: | 211 | 2,874 |
Qonunchilik | Vazirlar Mahkamasining “Davlat hokimiyati va boshqaruvi organlari, sud organlari va notarial idoralar xodimlari mehnatiga haq to‘lashning tarif setkasini joriy etish to‘g‘risida” 1996-yil 12-apreldagi 147-son qaroriga qo‘shimcha kiritish haqida | O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot vazirligi faoliyatini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2017-yil 28-apreldagi PQ-2934-son qaroriga muvofiq, shuningdek, O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot vazirligi xodimlarining mehnatiga haq to‘lashni tartibga solish maqsadida Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
1. Vazirlar Mahkamasining “Davlat hokimiyati va boshqaruvi organlari, sud organlari va notarial idoralar xodimlari mehnatiga haq to‘lashning tarif setkasini joriy etish to‘g‘risida” 1996-yil 12-apreldagi 147-son qaroriga 3-ilovaning nomiga “Moliya vazirligi” so‘zlaridan keyin “Iqtisodiyot vazirligi” so‘zlari qo‘shilsin.
2. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining o‘rinbosari — O‘zbekiston Respublikasi Moliya vaziri J.A. Qo‘chqorov hamda Iqtisodiyot vaziri B.A. Xodjayev zimmasiga yuklansin. | 244 | 907 |
Qonunchilik | “Elektron tijorat to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuniga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish haqida” 2015-yil 22-maydagi O‘RQ-385-son O‘zbekiston Respublikasi Qonunini amalga oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida | “Elektron tijorat to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuniga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish haqida” 2015-yil 22-maydagi O‘RQ-385-son O‘zbekiston Respublikasi Qonunini amalga oshirish, zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan keng foydalangan holda elektron tijoratni yanada rivojlantirish maqsadida Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
1. O‘zbekiston Respublikasi Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi elektron tijorat sohasida maxsus vakolatli davlat organi etib belgilansin.
2. O‘zbekiston Respublikasi Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi:
“Elektron tijorat to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuniga va ushbu qarorga muvofiq elektron tijorat sohasida maxsus vakolatli davlat organiga yuklangan vakolatlarning samarali amalga oshirilishini ta’minlasin;
O‘zbekiston Respublikasi Tashqi iqtisodiy aloqalar, investitsiyalar va savdo vazirligi, Markaziy bank, Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi hamda boshqa manfaatdor vazirliklar va idoralar bilan birgalikda ikki oy muddatda O‘zbekiston Respublikasida elektron tijorat tizimini yanada rivojlantirish konsepsiyasini ishlab chiqsin va belgilangan tartibda Vazirlar Mahkamasiga kiritsin.
3. Shunday tartib o‘rnatilsinki, unga muvofiq eksport qiluvchilar to‘liq to‘lov ularning O‘zbekiston Respublikasi banklaridagi hisob raqamlariga tushgandan va ushbu axborot Tashqi savdo operatsiyalarining yagona elektron axborot tizimiga kiritilgandan so‘ng eksport kontraktlarini rasmiylashtirmasdan Internet tarmog‘idagi on-layn do‘konlar orqali tovarlar, ishlar va xizmatlar eksportini amalga oshirish huquqiga ega bo‘ladilar, qonun hujjatlarida nazarda tutilgan holatlar bundan mustasno.
Bunda 3000 (uch ming) AQSh dollargacha bo‘lgan tovarlar elektron tijorat orqali Tashqi savdo operatsiyalarining yagona elektron axborot tizimiga kiritmasdan va yuk bojxona delaratsiyasini rasmiylashtirmasdan, pochta xizmatlarini ko‘rsatish qoidalariga muvofiq realizatsiya qilinishi mumkin.
4. O‘zbekiston Milliy axborot agentligiga va milliy teleradiokompaniyasiga boshqa ommaviy axborot vositalarini, shu jumladan elektron ommaviy axborot vositalarini jalb etgan holda “Elektron tijorat to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunining (2015-yil 22-maydagi O‘RQ-385-son O‘zbekiston Respublikasi Qonuni tahriridagi) mazmuni va mohiyatini keng yoritish tavsiya qilinsin.
5. O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining ilovaga muvofiq ayrim qarorlariga qo‘shimchalar va o‘zgartirish kiritilsin.
6. O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot vazirligi Adliya vazirligi hamda boshqa manfaatdor vazirliklar va idoralar bilan birgalikda bir oy muddatda o‘z idoraviy normativ-huquqiy hujjatlarini ushbu qarorga muvofiqlashtirsin.
7. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining birinchi o‘rinbosari R.S. Azimov va O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot vaziri G.K. Saidova zimmasiga yuklansin. | 223 | 2,992 |
Qonunchilik | “2011-yil 18-oktabrdagi Erkin savdo hududi to‘g‘risidagi Shartnomani uning Tomonlari va O‘zbekiston Respublikasi o‘rtasida qo‘llash haqidagi Bayonnomani (Minsk, 2013-yil 31-may) ratifikatsiya qilish to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuni haqi | O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Qonunchilik palatasi tomonidan 2013-yil 29-noyabrda qabul qilingan “2011-yil 18-oktabrdagi Erkin savdo hududi to‘g‘risidagi Shartnomani uning Tomonlari va O‘zbekiston Respublikasi o‘rtasida qo‘llash haqidagi Bayonnomani (Minsk, 2013-yil 31-may) ratifikatsiya qilish to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunini ko‘rib chiqib, O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 84-moddasiga muvofiq O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Senati qaror qiladi:
1. “2011-yil 18-oktabrdagi Erkin savdo hududi to‘g‘risidagi Shartnomani uning Tomonlari va O‘zbekiston Respublikasi o‘rtasida qo‘llash haqidagi Bayonnomani (Minsk, 2013-yil 31-may) ratifikatsiya qilish to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuni ma’qullansin.
2. Ushbu Qaror qabul qilingan kundan e’tiboran kuchga kiradi. | 250 | 827 |
Qonunchilik | Idoraviy normativ-huquqiy hujjatni davlat reyestridan chiqarish to‘g‘risida | Idoraviy normativ-huquqiy hujjatni davlat reyestridan chiqarish bo‘yicha 2019-yil 1-avgustdagi xulosaga muvofiq hamda O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018-yil 13-apreldagi PQ-3666-son “O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi faoliyatini yanada takomillashtirishga doir tashkiliy chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1997-yil 9-oktabrdagi 469-son “Vazirliklar, davlat qo‘mitalari va idoralar me’yoriy hujjatlarining qonuniyligini ta’minlash chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi hamda 2000-yil 19-maydagi 197-son “Vazirliklar, davlat qo‘mitalari va idoralarning me’yoriy hujjatlarini qabul qilish tartibini takomillashtirish to‘g‘risida”gi qarorlariga asosan, buyuraman:
1. Donni qabul qilish va qishloq xo‘jaligi ishlab chiqaruvchilari bilan hisob-kitob qilish bo‘yicha yo‘riqnomani (ro‘yxat raqami 936, 2000-yil 20-iyun) Idoraviy normativ-huquqiy hujjatlarning davlat reyestridan chiqarish yuzasidan O‘zbekiston Respublikasi Qishloq xo‘jaligi vazirligining 2019-yil 31-iyuldagi 02/012-1471-son xati ma’lumot uchun qabul qilinsin.
2. O‘zbekiston Respublikasi Qishloq va suv xo‘jaligi vazirligi tomonidan 2000-yil 6-iyunda 160-son bilan tasdiqlangan Donni qabul qilish va qishloq xo‘jaligi ishlab chiqaruvchilari bilan hisob-kitob qilish bo‘yicha yo‘riqnoma (ro‘yxat raqami 936, 2000-yil 20-iyun) hamda “Donni qabul qilish va qishloq xo‘jaligi ishlab chiqaruvchilari bilan hisob-kitob tartibi bo‘yicha yo‘riqnomaga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish haqida”gi buyruq (ro‘yxat raqami 936-1, 2007-yil 27-fevral) Idoraviy normativ-huquqiy hujjatlarning davlat reyestridan chiqarilsin.
3. Mazkur buyruq davlat ro‘yxatidan o‘tkazilsin va bu haqda Idoraviy normativ-huquqiy hujjatlarning davlat reyestriga tegishli yozuv kiritilsin.
4. Qonun hujjatlarini tahlil qilish va turkumlash boshqarmasi ushbu idoraviy normativ-huquqiy hujjatni “O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami” — “Sobraniye zakonodatelstva Respubliki Uzbekistan”da hamda O‘zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasida e’lon qilinishini ta’minlasin.
5. Mazkur buyruq rasmiy e’lon qilingan kundan e’tiboran kuchga kiradi. | 75 | 2,169 |
Qonunchilik | Tovar bozorida xo‘jalik yurituvchi subyektlar birlashmalarini tashkil etish, xo‘jalik yurituvchi subyektlarni qo‘shib yuborish va qo‘shib olish ustidan nazorat qilish tartibi to‘g‘risida nizomni tasdiqlash haqida | O‘zbekiston Respublikasining “Raqobat to‘g‘risida”gi Qonuniga (O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami, 2012-y., 1-son, 5-modda) va O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 2-iyundagi 105-son qarori bilan tasdiqlangan O‘zbekiston Respublikasi Monopoliyadan chiqarish va raqobatni rivojlantirish davlat qo‘mitasi to‘g‘risidagi nizomga (O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami, 2010-y., 23-son, 182-modda) muvofiq, O‘zbekiston Respublikasi Monopoliyadan chiqarish va raqobatni rivojlantirish davlat qo‘mitasi qaror qiladi:
1. Tovar bozorida xo‘jalik yurituvchi subyektlar birlashmalarini tashkil etish, xo‘jalik yurituvchi subyektlarni qo‘shib yuborish va qo‘shib olish ustidan nazorat qilish tartibi to‘g‘risida nizom ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
2. Mazkur qaror O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligida davlat ro‘yxatidan o‘tkazilgan kundan boshlab o‘n kun o‘tgandan keyin kuchga kiradi.
Mazkur Nizom O‘zbekiston Respublikasining “Raqobat to‘g‘risida”gi Qonuniga (O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami, 2012-y., 1-son, 5-modda) muvofiq, tovar bozorida xo‘jalik yurituvchi subyektlar birlashmalarini (bundan keyingi o‘rinlarda birlashma deb yuritiladi) tashkil etish, xo‘jalik yurituvchi subyektlarni qo‘shib yuborish va qo‘shib olish ustidan nazorat qilish tartibini belgilaydi.
1. Mazkur Nizom maqsadlarida xo‘jalik yurituvchi subyekt deganda tovar bozorida tovarlarni (ishlarni va xizmatlarni) ishlab chiqarish, olish va realizatsiya qilish faoliyati bilan shug‘ullanuvchi yuridik shaxs, shu jumladan chet ellik yuridik shaxs tushuniladi.
2. Birlashmalarni tashkil etish, xo‘jalik yurituvchi subyektlarni qo‘shib yuborish yoki qo‘shib olish jarayonida raqobat to‘g‘risidagi qonun hujjatlari talablariga rioya etilishi ustidan nazorat O‘zbekiston Respublikasi Monopoliyadan chiqarish va raqobatni rivojlantirish davlat qo‘mitasi yoki uning tegishli hududiy organlarining (bundan keyingi o‘rinlarda monopoliyaga qarshi organ deb yuritiladi) oldindan roziligini olish yo‘li bilan amalga oshiriladi.
3. Quyidagilarga oldindan rozilik beriladi:
birlashmalarni tashkil etishga;
xo‘jalik yurituvchi subyektlarni qo‘shib yuborish va qo‘shib olishga.
Agar tegishli harakatlarni sodir etishda ishtirok etayotgan shaxslar aktivlarining jami balans qiymati eng kam ish haqining yuz ming baravari miqdoridan ortiq bo‘lsa yoki ularning qo‘shib yuborilgan yoki qo‘shib olingan yildan oldingi oxirgi kalendar yilda tovarlarni realizatsiya qilishdan olgan jami tushumi eng kam ish haqining yuz ming baravari miqdoridan ortiq bo‘lsa yoxud ulardan biri tovar bozorida ustun mavqeni egallab turgan xo‘jalik yurituvchi subyekt bo‘lsa, xo‘jalik yurituvchi subyektlarni tovar bozorida qo‘shib yuborish yoki qo‘shib olish uchun monopoliyaga qarshi organning oldindan roziligi olinishi zarur.
4. Mazkur Nizom xolding kompaniyalarini tuzish hamda xo‘jalik yurituvchi subyektlar birlashmalarining O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti yoki O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi qaroriga ko‘ra tashkil etishga nisbatan tatbiq etilmaydi.
5. Birlashmalarni tashkil etish, xo‘jalik yurituvchi subyektlarni qo‘shib yuborish yoki qo‘shib olish uchun oldindan rozilik berish masalasi:
harakatni sodir etayotgan ishtirokchilar yoki ishtirokchilardan biri o‘z faoliyatini respublika hududida yoki uning turli hududlarida amalga oshirganda O‘zbekiston Respublikasi Monopoliyadan chiqarish va raqobatni rivojlantirish davlat qo‘mitasi tomonidan;
xo‘jalik yurituvchi subyektlar o‘z faoliyatini biron-bir hudud doirasida amalga oshirganda O‘zbekiston Respublikasi Monopoliyadan chiqarish va raqobatni rivojlantirish davlat qo‘mitasining tegishli hududiy organlari tomonidan ko‘rib chiqiladi.
6. Birlashmalarni tashkil etish, xo‘jalik yurituvchi subyektlarni qo‘shib yuborish yoki qo‘shib olish uchun oldindan rozilik tegishli harakatlarni sodir etishdan oldin olinishi kerak.
7. Xo‘jalik yurituvchi subyektlar qo‘shib yuborilganda ulardan har birining huquq va majburiyatlari topshirish hujjatiga muvofiq yangidan vujudga kelgan yuridik shaxsga o‘tadi.
Xo‘jalik yurituvchi subyektni boshqa xo‘jalik yurituvchi subyektga qo‘shib olishda, qo‘shib olingan xo‘jalik yurituvchi subyektning huquqlari va majburiyatlari topshirish hujjatiga muvofiq qo‘shib olgan xo‘jalik yurituvchi subyektga o‘tadi.
8. Birlashmalarni tashkil etish, xo‘jalik yurituvchi subyektlarni qo‘shib yuborish yoki qo‘shib olish bo‘yicha harakatlarni sodir etishga oldindan rozilik olish uchun monopoliyaga qarshi organga:
harakatlarni sodir etishga oldindan rozilik berish to‘g‘risidagi arizani;
sodir etilayotgan harakat ishtirokchilari har birining ariza bergan kundan oldingi ikki yil mobaynida yoxud agar faoliyat ikki yildan kamroq muddatni tashkil etsa, faoliyat amalga oshirilgan muddat mobaynida olib borgan faoliyat turlari, ishlab chiqargan va realizatsiya qilgan tovar turlarining nomlari hamda ularning hajmlari to‘g‘risidagi ma’lumotlarni;
o‘tgan ikki kalendar yilga doir moliyaviy hisobotni (1 va 2-shakl);
birlashmaga kirayotgan xo‘jalik yurituvchi subyektlarning ta’sischilari, shuningdek qo‘shib yuborish yoki qo‘shib olish to‘g‘risida qaror qabul qilgan xo‘jalik yurituvchi subyektlarning ta’sischilari to‘g‘risidagi ma’lumotlarni taqdim etadi.
Ariza va xo‘jalik yurituvchi subyektning asosiy faoliyat turi to‘g‘risidagi ma’lumotlar ta’sischilarning (ishtirokchilarning) kelishuviga ko‘ra ta’sischilardan biri tomonidan imzolanadi va muhrlanadi. Bunda hujjatlarni taqdim etishga vakolat berilgan ta’sischi (vakolatli ta’sischi) o‘zining vakolatini tasdiqlovchi hujjatni monopoliyaga qarshi organga taqdim etishi shart.
9. Sodir etilayotgan tegishli harakat raqobatning cheklanishiga ta’sir etishi mumkinligini o‘rganish uchun monopoliyaga qarshi organ tomonidan ko‘rib chiqilayotgan ishga bevosita taalluqli bo‘lgan qo‘shimcha ma’lumotlar ularga ega bo‘lgan boshqa shaxslardan so‘rab olinishi mumkin.
10. Monopoliyaga qarshi organ, agar:
birlashmalarni tashkil etish, xo‘jalik yurituvchi subyektlarni qo‘shib yuborish yoki qo‘shib olish uchun oldindan rozilik berish to‘g‘risidagi arizaning qanoatlantirilishi birlashmaning yoki yangidan vujudga kelgan yuridik shaxsning tovar bozorida ustun mavqei yuzaga kelishiga yoki kuchayishiga va (yoki) raqobatning cheklanishiga olib kelishi mumkin bo‘lsa;
taqdim etilgan hujjatlarni ko‘rib chiqishda ularda bayon etilgan axborotning ishonchsizligi yoki yolg‘onligi aniqlansa, birlashmalarni tashkil etish, xo‘jalik yurituvchi subyektlarni qo‘shib yuborish yoki qo‘shib olish uchun oldindan rozilik berishni rad etishga haqli.
11. Birlashmalar yoki yangidan vujudga kelgan yuridik shaxslarning tovar bozorlaridagi ustun mavqei monopoliyaga qarshi organ tomonidan qonun hujjatlarida belgilangan tartibda aniqlanadi.
12. Birlashmalarni tashkil etish, xo‘jalik yurituvchi subyektlarni qo‘shib yuborish yoki qo‘shib olish uchun oldindan rozilik berish masalasi monopoliyaga qarshi organ rahbarining buyrug‘i bilan uning xodimlaridan tuziladigan maxsus komissiya tomonidan ko‘rib chiqiladi.
13. Ko‘rib chiqish natijalari bo‘yicha maxsus komissiya zarur hujjatlar va ma’lumotlar olingan paytdan e’tiboran o‘n kalendar kundan kechiktirmay birlashmaning tashkil etilishi, xo‘jalik yurituvchi subyektlarning qo‘shib yuborilishi yoki qo‘shib olinishiga rozilik berish yoki uni rad etish to‘g‘risida qaror qabul qiladi.
Zarur hollarda, agar monopoliyaga qarshi organda sodir etilayotgan harakat raqobatning cheklanishiga olib keladi yoki olib kelishi mumkin, shu jumladan tovar bozorida birlashmaning yoki yangidan vujudga kelgan yuridik shaxs ustun mavqening vujudga kelishi yoxud kuchayishi orqali raqobatning cheklanishiga olib keladi yoki olib kelishi mumkin deb taxmin qilish uchun asoslar paydo bo‘lsa, arizani ko‘rib chiqish muddati bir oydan ko‘p bo‘lmagan muddatga uzaytirilishi mumkin.
Birlashmaning tashkil etilishi, xo‘jalik yurituvchi subyektlarning qo‘shib yuborilishi yoki qo‘shib olinishiga oldindan rozilik berish yoki uni rad etish to‘g‘risidagi qaror maxsus komissiya raisi va uning a’zolari tomonidan ikki nusxada imzolanadi hamda gerbli muhr bilan tasdiqlanadi.
Ko‘rib chiqish natijasi bo‘yicha maxsus komissiya tomonidan qabul qilingan qaror u qabul qilingan kuni vakolatli ta’sischiga yuboriladi.
Yozma murojaat qilingan hollarda, manfaatdor shaxslarga qarorning nusxasi taqdim etiladi.
14. Birlashmalarni tashkil etish, xo‘jalik yurituvchi subyektlarni qo‘shib yuborish yoki qo‘shib olish ushbu harakatlarni sodir etishga oldindan rozilik berish to‘g‘risidagi qaror qabul qilingan paytdan e’tiboran bir yil davomida sodir etilishi kerak. Belgilangan muddatlarda ko‘rsatilgan harakatlar sodir etilmagan hollarda monopoliyaga qarshi organning qarori o‘z kuchini yo‘qotadi.
15. Zarur hollarda, maxsus komissiya yig‘ilishiga birlashmalarni tashkil etish, ho‘jalik yurituvchi subyektlarni qo‘shib yuborish yoki qo‘shib olishga oldindan rozilik olish uchun murojaat qilgan shaxslar (ishonchnoma bilan ularning vakillari), shuningdek tegishli harakat sodir etilishidan manfaatdor bo‘lgan shaxslar ham taklif etilishi mumkin.
16. Monopoliyaga qarshi organ belgilangan muddatlarda birlashmalarni tashkil etishga, xo‘jalik yurituvchi subyektlarni qo‘shib yuborish yoki qo‘shib olish uchun oldindan rozilik berishga va buni raqobatni ta’minlashga qaratilgan talablarni bajarishga bog‘liq qilib qo‘yishga haqli.
Mazkur harakatlarning sodir etilishi tovar bozorida tegishli xo‘jalik yurituvchi subyektning ustun mavqei yuzaga kelishiga yoki kuchayishiga va (yoki) raqobatning cheklanishiga olib kelishi mumkin bo‘lgan taqdirda, bu harakatlarni sodir etish to‘g‘risida qaror qabul qilgan xo‘jalik yurituvchi subyektlar monopoliyaga qarshi organning talabiga ko‘ra raqobatning zarur shart-sharoitlarini tiklash chora-tadbirlarini ko‘rishi shart.
17. Monopoliyaga qarshi organ hatto birlashma yoki yangidan vujudga kelgan yuridik shaxsning tovar bozorida ustun mavqei yuzaga kelishi yoki kuchayishi va (yoki) raqobatning cheklanishi noxush oqibatlar yuz berishi mumkin bo‘lgan taqdirda ham, agarda birlashmalarni tashkil etish, xo‘jalik yurituvchi subyektlarni qo‘shib yuborish va qo‘shib olish bo‘yicha harakatlarni sodir etish to‘g‘risida qaror qabul qilgan yuridik shaxslar o‘z harakatlari iste’molchilarga sezilarli darajada naf keltirishini isbotlab bersa, harakatlarni sodir etish uchun oldindan rozilik berish haqidagi arizani qanoatlantirishga haqli.
18. Monopoliyaga qarshi organning oldindan roziligini olmasdan birlashmalarni tashkil etish, xo‘jalik yurituvchi subyektlarni qo‘shib yuborish yoki qo‘shib olish holatlari aniqlangan taqdirda, qonun hujjatlariga muvofiq birlashmalarni tashkil etish, xo‘jalik yurituvchi subyektlarni qo‘shib yuborish yoki qo‘shib olish ishtirokchilari — xo‘jalik yurituvchi subyektlarga nisbatan raqobat to‘g‘risidagi qonun hujjatlari buzilganlik haqidagi ish qo‘zg‘atiladi.
19. Raqobat to‘g‘risidagi qonun hujjatlari buzilganlik haqidagi ish monopoliyaga qarshi organning maxsus komissiyasi tomonidan ko‘rib chiqiladi.
Maxsus komissiya ishni mazmunan ko‘rib chiqish natijalari bo‘yicha quyidagi qarorlardan birini qabul qiladi:
dastlabki holatni tiklash to‘g‘risida;
birlashmani yoki yangidan vujudga kelgan yuridik shaxsni saqlab qolish to‘g‘risida.
20. Maxsus komissiya qabul qilingan qarordan qat’i nazar, monopoliyaga qarshi organning oldindan olinadigan roziligini olmasdan birlashmalarning tashkil etilganligi, xo‘jalik yurituvchi subyektlarning qo‘shib yuborilganligi yoki qo‘shib olinganligi uchun ushbu harakatlarni sodir etish haqida qaror qabul qilgan barcha xo‘jalik yurituvchi subyektlarga raqobat to‘g‘risidagi qonun hujjatlariga muvofiq jarima soladi.
21. Monopoliyaga qarshi organning qo‘zg‘atilgan ishni ko‘rish natijalari bo‘yicha qabul qilgan qarori xo‘jalik yurituvchi subyektlarga, shuningdek manfaatdor tomonlarga qaror qabul qilingan kundan so‘ng uch kalendar kundan kechiktirmay yuboriladi.
22. Monopoliyaga qarshi organning qarori asosida berilgan ko‘rsatma unda belgilangan muddatlarda ijro etilishi lozim.
Monopoliyaga qarshi organning oldindan beriladigan roziligisiz sodir etilgan, birlashmaning, yangidan vujudga kelgan yuridik shaxsning ustun mavqei yuzaga kelishiga yoki kuchayishiga va (yoki) raqobatning cheklanishiga olib keladigan harakatlar monopoliyaga qarshi organning da’vosiga ko‘ra sud tomonidan haqiqiy emas deb topilishi mumkin.
23. Xo‘jalik yurituvchi subyektlar monopoliyaga qarshi organning qaroridan (ko‘rsatmasidan) norozi bo‘lgan taqdirda, qarorni butunlay yoki qisman haqiqiy emas deb topish to‘g‘risidagi ariza bilan sudga yoki qarorni (ko‘rsatmani) bekor qilish yoki o‘zgartirish to‘g‘risidagi ariza bilan yuqori turuvchi monopoliyaga qarshi organga murojaat qilishga haqli.
24. Mazkur Nizom O‘zbekiston Respublikasi Davlat mulkini boshqarish davlat qo‘mitasi bilan kelishilgan. | 212 | 12,869 |
Qonunchilik | O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI BOJXONA ChEGARALARI ORQALI JISMONIY ShAXSLAR TOMONIDAN NAQD XORIJIY VALYuTANI OLIB KIRISh VA OLIB ChIQIB KETISh TARTIBIGA O‘ZGARTIRISh KIRITISh TO‘G‘RISIDA | O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Jismoniy shaxslarning naqd xorijiy valyutani olib kelishi va olib chiqib ketishini tartibga solish chora-tadbirlari to‘g‘risida” O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 1998-yil 20-martdagi PF-1979-son Farmoniga o‘zgartirishlar kiritish haqida” 2003-yil 28-iyuldagi PF-3284-son Farmoniga muvofiq Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
1. Vazirlar Mahkamasining 1996-yil 31-oktabrdagi 376-son qarori bilan tasdiqlangan O‘zbekiston Respublikasi bojxona chegaralari orqali jismoniy shaxslar tomonidan naqd xorijiy valyutani olib kirish va olib chiqib ketish tartibining 2.2-bandidagi “1500 AQSh dollari qiymatidagi” so‘zlari “2000 AQSh dollariga teng miqdorda” so‘zlari bilan almashtirilsin.
2. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining birinchi o‘rinbosari R.S. Azimov zimmasiga yuklansin. | 180 | 869 |
Qonunchilik | Mulkni baholash toʻgʻrisidagi hujjatlarga muhr kerak emas | Davlat raqobat qoʻmitasining qarorlari (2359-1, 1860-2, 2025-1, 2026-1, 2044-1, 2279-1, 2371-1-son) bilan Mulkni baholash milliy standartlariga (MBMS) oʻzgartirishlar va qoʻshimchalar kiritildi, ularga koʻra faqat tadbirkorda muhr boʻlgan taqdirda hujjatlarga muhr qoʻyiladi. Quyidagi MBMSlarga aniqlashtirishlar kiritildi:
- 8-son “Xususiylashtirish maqsadida mulk qiymatini baholash”;
- 9-son “Biznes qiymatini baholash”;
- 10-son “Koʻchmas mulk qiymatini baholash”;
- 11-son “Xususiylashtirish maqsadida davlat uy-joy fondining qiymatini baholash”;
- 12-son “Soliq solish maqsadida yalpi baholash usullari bilan koʻchmas mulk qiymatini baholash”;
- 13-son “Intellektual mulk ob’yektlari qiymatini baholash”;
- “Baholash faoliyati toʻgʻrisidagi ma’lumotlar” shaklini toʻldirish boʻyicha qoidalarga.
Mazkur hujjatning matni bilan, u bilan bogʻlangan boshqa qonun hujjatlariga sharhlar va izohlar bilan «Oʻzbekiston Respublikasi qonunchiligi» aхborot-qidiruv tizimida tanishish mumkin.
«Oʻzbekiston Respublikasi qonunchiligida yangi» sharhini
ekspert-yuristimiz
Yelena YeRMOXINA
tayyorladi.
Mazkur hujjatning matni bilan, u bilan bogʻlangan boshqa qonun hujjatlariga sharhlar va izohlar bilan «Oʻzbekiston Respublikasi qonunchiligi» aхborot-qidiruv tizimida tanishish mumkin.
«Oʻzbekiston Respublikasi qonunchiligida yangi» sharhini
ekspert-yuristimiz
Yelena YeRMOXINA | 57 | 1,382 |
Qonunchilik | ULGURJI VA ChAKANA SAVDONI LIBERALLAShTIRISh HAMDA UNI RIVOJLANTIRISh UChUN QULAY ShART-ShAROIT YaRATISh ChORA-TADBIRLARI TO‘G‘RISIDA | Savdo sohasidagi iqtisodiy islohotlarni chuqurlashtirish, ulgurji savdo tizimini yanada takomillashtirish, ulgurji, chakana savdo bilan iste’mol tovarlari ishlab chiqaruvchi korxonalar o‘rtasida barqaror shartnomaviy munosabatlar uchun shart-sharoitlar yaratish, shuningdek, aholiga savdo xizmati ko‘rsatish sifati darajasini oshirish maqsadida:
1. O‘zbekiston Respublikasi Davlat mulki qo‘mitasi, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklari, “O‘zbeksavdo” va “O‘zbekbirlashuv” aksiyadorlik kompaniyalari muassislarining “O‘zbeksavdo” va “O‘zbekbirlashuv” aksiyadorlik kompaniyalarini, shuningdek, hududiy savdo-ishlab chiqarish “Savdo” aksiyadorlik kompaniyalarini tugatish to‘g‘risidagi taklifi qabul qilinsin.
O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi, Iqtisodiyot vazirligi tugatilayotgan va qisqartirilayotgan tuzilmalar faoliyati bilan bog‘liq xarajatlarning tasdiqlangan ko‘rsatkichlariga zarur tuzatishlar kiritsin.
2. Qonun hujjatlarida belgilangan tartibda Ulgurji savdo korxonalari uyushmasini tashkil etish zarur deb hisoblansin.
4. Ulgurji savdo korxonalari uyushmasi bir oy muddatda belgilangan tartibda ixtisoslashtirilgan hududiy bazalar ro‘yxatini, Respublika ulgurji baza-kontoralari to‘g‘risidagi namunaviy nizomni, shuningdek, ulgurji savdoni amalga oshirish huquqini beradigan litsenziyalarni olish tartibini belgilab beradigan hujjatlar paketini O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligiga kiritsin.
6. Quyidagilar:
respublika ixtisoslashtirilgan ulgurji baza-kontoralari va ularning hududiy bazalari;
borish qiyin va tog‘li hududlarda faoliyat ko‘rsatayotgan chakana savdo korxonalari besh yil muddatga mulk solig‘i to‘lashdan ozod qilinsin.
7. Moliya vazirligi Ulgurji savdo korxonalari uyushmasi bilan birgalikda bir oy muddatda respublika ixtisoslashtirilgan ulgurji baza-kontoralar va ularning hududiy bazalari tomonidan soliqlar hamda boshqa majburiy to‘lovlarni to‘lash tartibi to‘g‘risida takliflar kiritsin.
8. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi:
o‘n kun muddatda ushbu Farmonni ijro etishga oid hujjatlar, jumladan Ulgurji savdo korxonalari uyushmasi, ixtisoslashtirilgan ulgurji baza-kontoralar faoliyatini tashkil etish chora-tadbirlari, savdo faoliyatini amalga oshirish talablarini tasdiqlash, shuningdek, “O‘zbekbirlashuv” va “O‘zbeksavdo” aksiyadorlik kompaniyalarini tugatish bo‘yicha komissiyani tuzish borasidagi hujjatlarning loyihalarini kiritsin;
ikki oy muddatda “Matlubotsavdo” hududiy kompaniyalarining faoliyatini o‘rganib chiqsin va uning natijalariga ko‘ra ular faoliyati samaradorligini oshirish hamda qishloq, borish qiyin va tog‘li hududlar aholisining zarur tovarlarga bo‘lgan talab-ehtiyojini qondirish bo‘yicha takliflar kiritsin.
9. O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi manfaatdor vazirliklar va idoralar bilan birgalikda bir oy muddatda qonun hujjatlariga ushbu Farmondan kelib chiqadigan o‘zgartish va qo‘shimchalar to‘g‘risida takliflar kiritsin.
10. Mazkur Farmonning ijrosini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vaziri Sh.M. Mirziyoyev zimmasiga yuklansin. | 133 | 3,102 |
Qonunchilik | O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining ayrim qarorlariga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritish, shuningdek, ba’zilarini o‘z kuchini yo‘qotgan deb hisoblash to‘g‘risida (O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘smirlarni harbiy-vatanparvarlik ruhida | O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘smirlarni harbiy-vatanparvarlik ruhida tarbiyalash hamda O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlari va davlat xizmati uchun kadrlar zaxirasini tayyorlash tizimini takomillashtirishga oid qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida” 2019-yil 28-iyundagi PQ-4375-son qaroriga muvofiq Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
1. O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining 1-ilovaga muvofiq ayrim qarorlariga o‘zgartirish va qo‘shichalar kiritilsin.
2. O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining 2-ilovaga muvofiq ayrim qarorlari o‘z kuchini yo‘qotgan deb hisoblansin.
3. O‘zbekiston Respublikasi Mudofaa vazirligi boshqa manfaatdor vazirliklar va idoralar bilan birgalikda o‘zlari qabul qilgan normativ-huquqiy hujjatlarni bir oy muddatda ushbu qarorga muvofiqlashtirsin.
4. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining ijtimoiy rivojlantirish masalalari bo‘yicha o‘rinbosari A.A. Abduxakimov va O‘zbekiston Respublikasi mudofaa vaziri B.N. Kurbanov zimmasiga yuklansin.
1. Vazirlar Mahkamasining “Harbiy xizmatchilar va harbiy majburiyatli shaxslarning, oddiy askarlar hamda boshliqlar tarkibiga kiruvchi shaxslarning davlat majburiy shaxsiy sug‘urtasi to‘g‘risida” 1994-yil 26-yanvardagi 38-son qarorida (O‘zbekiston Respublikasi QT, 1994-y., 1-son, 6-modda):
a) 1-bandda:
ikkinchi xatboshidagi “hamda Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligiga” so‘zlari chiqarib tashlansin;
uchinchi xatboshidagi “hamda Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi” so‘zlari chiqarib tashlansin;
b) 42-bandning ikkinchi xatboshidagi “hamda Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi” so‘zlari chiqarib tashlansin.
2. Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasi Favqulodda vaziyatlar vazirligining faoliyatini tashkil etish masalalari to‘g‘risida” 1996-yil 11-apreldagi 143-son qarori 11-bandining oltinchi xatboshidagi “Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligining” so‘zlari “Mudofaa vazirligining” so‘zlari bilan almashtirilsin.
3. Vazirlar Mahkamasining “Fuqarolarni muddatli harbiy xizmatga yig‘ish va jo‘natish, ularni harbiy qismlarda qabul qilish, shuningdek O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlari rezerviga bo‘shatilgan harbiy xizmatchilarni yashash joylariga qaytarishni tashkil etish tizimini takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2009-yil 14-yanvardagi 10-son qarorida (O‘zbekiston Respublikasi QT, 2009-y., 1-son, 3-modda):
a) 3-bandning birinchi xatboshidagi “O‘zbekiston Respublikasi Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi” so‘zlari chiqarib tashlansin;
b) ilovada:
3-banddagi “O‘zbekiston Respublikasi Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligiga” so‘zlari chiqarib tashlansin;
7-bandda:
ikkinchi va uchinchi xatboshilardagi “va O‘zbekiston Respublikasi Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligining” so‘zlari chiqarib tashlansin;
17-bandda:
birinchi xatboshidagi “O‘zbekiston Respublikasi Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi” so‘zlari chiqarib tashlansin;
ikkinchi xatboshidagi “O‘zbekiston Respublikasi Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligiga” so‘zlari chiqarib tashlansin;
19-banddagi “O‘zbekiston Respublikasi Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligidan” so‘zlari chiqarib tashlansin.
6. Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 20-iyundagi 393-son qarori (O‘zbekiston Respublikasi QHT, 2017-y., 25-son, 545-modda) bilan tasdiqlangan Oliy ta’lim muassasalarining bakalavriatiga talabalarni o‘qishga qabul qilish tartibi to‘g‘risidagi nizomda:
a) 7-bobning nomlanishidagi “g‘oliblarini” so‘zi “g‘oliblari hamda “Temurbeklar maktabi” bitiruvchilarini” so‘zlari bilan almashtirilsin;
b) 23-bandda:
quyidagi mazmundagi to‘rtinchi, beshinchi va oltinchi xatboshilar qo‘shilsin:
“O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘smirlarni harbiy-vatanparvarlik ruhida tarbiyalash hamda O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlari va Davlat xizmati uchun kadrlar zaxirasini tayyorlash tizimini takomillashtirishga oid qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida” 2019-yil 28-iyundagi PQ-4375-son qaroriga muvofiq:
“Temurbeklar maktabi” bitiruvchilariga O‘zbekiston Respublikasi oliy harbiy va ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalariga o‘qishga kirishda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Davlat test markazi tomonidan o‘tkaziladigan test sinovlarida o‘zlari to‘plagan ballarning 30 foizi miqdoridagi, respublikaning boshqa davlat oliy ta’lim muassasalariga o‘qishga kirishda esa o‘zlari to‘plagan ballarning 15 foizi miqdoridagi qo‘shimcha ballar ko‘rinishida imtiyoz beriladi;
“Temurbeklar maktabi”ni imtiyozli diplom bilan tugatgan bitiruvchilarga, tarkibida “Temurbeklar maktabi” bo‘lgan vazirlik va idoralarning tegishliligi bo‘yicha oliy harbiy yoki ixtisoslashtirilgan bilim yurtlariga test sinovlarisiz, harbiy professional tanlash tadbirlarini muvaffaqiyatli o‘tish natijalari bo‘yicha kirish huquqi beriladi”;
to‘rtinchi, beshinchi va oltinchi xatboshilar tegishli ravishda yettinchi, sakkizinchi va to‘qqizinchi xatboshilar deb hisoblansin.
7. Vazirlar Mahkamasining 2018-yil 1-maydagi 318-son qarori bilan tasdiqlangan O‘zbekiston Respublikasi Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi to‘g‘risidagi nizomda:
a) 11-bandda:
o‘n oltinchi xatboshi chiqarib tashlansin;
o‘n yettinchi — yigirma ikkinchi xatboshilar tegishli ravishda o‘n oltinchi — yigirma birinchi xatboshilar deb hisoblansin;
b) 13-bandda:
2-kichik bandning o‘n oltinchi xatboshi quyidagi tahrirda bayon etilsin:
“Vazirlik tizimidagi moddiy vositalarni davlat zaxirasiga to‘plash rejasini va safarbarlik rejasini, tuzilmasini, tarkibini, me’yorini ishlab chiqadi”;
quyidagi mazmundagi o‘n yettinchi xatboshi qo‘shilsin:
“Mudofaa vazirligi bilan kelishilgan holda O‘zbekiston Respublikasi Mudofaa vazirligi Maxsus avariya-tiklash boshqarmasining kuch vositalari bilan davlat boshqaruvi organlarini va xo‘jalik birlashmalarini aloqa bilan ta’minlash uchun avariya-tiklash ishlarini va o‘ta muhim, toifalangan va strategik muhim obyektlar tizimini qo‘riqlashni ta’minlashni tashkillashtiradi”;
o‘n yettinchi — yigirma to‘rtinchi xatboshilar tegishli ravishda o‘n sakkizinchi — yigirma beshinchi xatboshilar deb hisoblansin.
8. Vazirlar Mahkamasining 2018-yil 28-iyuldagi 594-son qarori (O‘zbekiston Respublikasi QT, 2018-y., 7-son, 196-modda) bilan tasdiqlangan Jahon iqtisodiyoti va diplomatiya universitetining bakalavriat va magistraturasiga o‘qishga qabul qilish to‘g‘risidagi nizomning 2-bandiga quyidagi mazmundagi xatboshi qo‘shilsin:
“O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘smirlarni harbiy-vatanparvarlik ruhida tarbiyalash hamda O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlari va Davlat xizmati uchun kadrlar zaxirasini tayyorlash tizimini takomillashtirishga oid qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida” 2019-yil 28-iyundagi PQ-4375-son qaroriga muvofiq “Temurbeklar maktabi” bitiruvchilariga Universitetning bakalavriatiga o‘qishga kirishda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Davlat test markazi tomonidan o‘tkaziladigan test sinovlarida o‘zlari to‘plagan ballarning 15 foizi miqdoridagi qo‘shimcha ballar ko‘rinishida imtiyoz beriladi”.
9. Vazirlar Mahkamasining 2018-yil 31-maydagi 408-son qarori (O‘zbekiston Respublikasi QT, 2018-y., 5-son, 100-modda) bilan tasdiqlangan Davlat ta’lim muassasalari va avtomototransport vositalari va shahar elektr transporti vositalari haydovchilarini tayyorlash, qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish bo‘yicha nodavlat ta’lim xizmatlari ko‘rsatish faoliyatini amalga oshiruvchi boshqa yuridik shaxslarning o‘quv guruhlarini ro‘yxatga olish, shuningdek imtihonlarni o‘tkazish va milliy haydovchilik guvohnomasini berish tartibi to‘g‘risidagi nizom 54-bandining birinchi xatboshi quyidagi tahrirda bayon etilsin:
“54. “Temurbeklar maktabi” harbiy-akademik litseyi o‘quvchilariga va Mudofaa vazirligi tomonidan avtomototransport vositalari haydovchilari mutaxassisligi bo‘yicha o‘qishga jalb etilgan chaqiriluvchilarga o‘qishni tugatganlaridan so‘ng, 18 yoshga to‘lmagan bo‘lsalar-da, hududiy YHXBda imtihonlarni topshirishlariga ruxsat beriladi”.
10. Vazirlar Mahkamasining 2019-yil 29-apreldagi 365-son qarori bilan tasdiqlangan O‘zbekiston Respublikasi Davlat bojxona qo‘mitasining Bojxona instituti bakalavriatiga o‘qishga qabul qilish tartibi to‘g‘risidagi nizomning 59-bandi quyidagi tahrirda bayon etilsin:
“59. “O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘smirlarni harbiy-vatanparvarlik ruhida tarbiyalash hamda O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlari va Davlat xizmati uchun kadrlar zaxirasini tayyorlash tizimini takomillashtirishga oid qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida” 2019-yil 28-iyundagi PQ-4375-son qaroriga muvofiq “Temurbeklar maktabi” bitiruvchilariga O‘zbekiston Respublikasi oliy harbiy va ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalariga o‘qishga kirishda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Davlat test markazi tomonidan o‘tkaziladigan test sinovlarida o‘zlari to‘plagan ballarning 30 foizi miqdoridagi qo‘shimcha ballar ko‘rinishida imtiyoz beriladi”.
1. Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasi Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligining Maxsus avariya-tiklash boshqarmasi faoliyatini tashkil etish to‘g‘risida” 1998-yil 1-iyuldagi 274-son qarori.
2. Vazirlar Mahkamasining “Aloqa va axborotlashtirish sohasida boshqaruvni tashkil etishni takomillashtirish to‘g‘risida” 2002-yil 23-sentabrdagi 328-son qaroriga (O‘zbekiston Respublikasi QT, 2002-y., 9-son, 53-modda) 5-ilovaning 9-bandi.
4. Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining ayrim qarorlariga o‘zgartirishlar kiritish to‘g‘risida” 2013-yil 23-avgustdagi 233-son qaroriga (O‘zbekiston Respublikasi QT, 2013-y., 8-son, 61-modda) ilovaning 5-bandi.
5. Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining ayrim qarorlariga o‘zgartirishlar kiritish to‘g‘risida” 2015-yil 27-iyundagi 171-son qaroriga (O‘zbekiston Respublikasi QT, 2015-y., 6-son, 51-modda) ilovaning 4-bandi.
6. Vazirlar Mahkamasining “Harbiy xizmatchilar va harbiy majburiyatli shaxslarning, oddiy askarlar hamda boshliqlar tarkibiga kiruvchi shaxslarning davlat majburiy shaxsiy sug‘urtasi to‘g‘risida” 1994-yil 26-yanvardagi 38-son qaroriga qo‘shimchalar kiritish haqida” 2017-yil 11-avgustdagi 611-son qarori (O‘zbekiston Respublikasi QHT, 2017-y., 32-son, 821-modda).
7. Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasi Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligining Maxsus avariya-tiklash boshqarmasi faoliyatini tashkil etish to‘g‘risida” 1998-yil 1-iyuldagi 274-son qaroriga o‘zgartirishlar kiritish to‘g‘risida” 2017-yil 22-avgustdagi 660-son qarori (O‘zbekiston Respublikasi QT, 2017-y., 34-son, 896-modda).
8. Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining ayrim qarorlariga o‘zgartirishlar kiritish to‘g‘risida” 2018-yil 29-maydagi 396-son qaroriga (O‘zbekiston Respublikasi QT, 2018-y., 5-son, 126-modda) ilovaning 14-bandi.
9. Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining ayrim qarorlariga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida (O‘zbekiston Respublikasining “O‘zbekiston Respublikasining Mudofaa doktrinasi to‘g‘risida” 2018-yil 9-yanvardagi O‘RQ-458-son va “Davlat xavfsizlik xizmati to‘g‘risida” 2018-yil 5-apreldagi O‘RQ-471-son qonunlari)” 2018-yil 20-sentabrdagi 748-son qaroriga (O‘zbekiston Respublikasi QT, 2018-y., 9-son, 230-modda) ilovaning 3-bandi.
10. Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Davlat xavfsizlik xizmati tashkil etilgani munosabati bilan O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining ayrim qarorlariga o‘zgartirishlar va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida” 2018-yil 15-dekabrdagi 1021-son qaroriga (O‘zbekiston Respublikasi QT, 2018-y., 12-son, 307-modda) ilovaning 3-bandi. | 250 | 12,062 |
Qonunchilik | Senat soliq va byudjet siyosatiga oʻzgartirishlarni muhokama qildi | Dastavval, qayd etishimiz joizki, qonun loyihasi tegishli tartibda kelishilgan1 hamda tadbirkorlik faoliyatiga taalluqli qismi Yagona davlat interaktiv хizmatlari portaliga aholi va tadbirkorlar oʻrtasida keng jamoatchilik muhokamasi uchun joylashtirilgan.
Batafsil aytganda, Qonun loyihasida Oʻzbekiston Respublikasining “Fuqarolarning davlat pensiya ta’minoti toʻgʻrisida”gi, “Lizing toʻgʻrisida”gi, “Tadbirkorlik faoliyati erkinligining kafolatlari toʻgʻrisida”gi Qonunlariga hamda Soliq kodeksiga oʻzgartish va qoʻshimchalar kiritish nazarda tutilgan hamda хalqaro tajriba inobatga olingan2.
Xususan:
1. “Fuqarolarning davlat pensiya ta’minoti toʻgʻrisida”gi Qonunning 47 va 63-moddalariga quyidagilarni nazarda tutuvchi oʻzgartishlar kiritilmoqda:
a) pensiya tayinlash uchun murojaat etish muddatini amaldagi 3 oydan 60 kungacha qisqartirish. Mazkur oʻzgartish kiritishning sababi amaldagi normativ-huquqiy normalarga muvofiq korхona va tashkilotlar ma’muriyatiga pensiya olish huquqi paydo boʻladigan shaхslarning hujjatlarini oldindan tayyorlab borishlari boʻyicha majburiyat yuklatilgan.
Bundan tashqari, pensiyaga chiqishdan oldin fuqarolar yoshga doir pensiyalarini tayinlash uchun hujjatlar toʻplamini mustaqil ravishda, oldindan tayyorlab boradilar. Bunda, 40%dan ortiq pensiya yoshiga yetgan fuqarolar pensiya olish huquqi paydo boʻlgunga qadar belgilangan muddatdan oldin hujjatlarni Pensiya jamgʻarmasining hududiy boʻlimlariga taqdim etadilar.
Shuningdek, bugungi kunda ishlovchilarning sugʻurta badallari toʻlovini elektron hisobini yuritish teхnologiyalarini amaliyotga joriy etilishi, fuqarolarga pensiya tayinlash uchun talab etiladigan ish haqi va ish staji toʻgʻrisidagi ma’lumotlarni elektron ma’lumot almashinuvi orqali amalga oshirish imkonini berib, unga sarflanadigan vaqtni sezilarli qisqartirmoqda.
Shu bilan birga, fuqarolar uchun pensiya tayinlash uchun ariza topshirilgan kundan e’tiboran 3 oy ichida qoʻshimcha hujjatlarni taqdim etish huquqi hamda 5 oylik muddat ichida yangitdan tayinlangan pensiya miqdorini qayta hisoblash huquqlari saqlanib qolinadi;
b) dafn marosimi uchun nafaqa tayinlash boʻyicha murojaat etish muddatini amaldagi 6 oydan 60 kunga qadar qisqartirish.
Ta’kidlash joizki, ushbu nafaqa murojaat etilgan kun davomida marhumni dafn etish bilan bogʻliq хarajatlarni qoplash uchun uni amalga oshirgan yoki amalga oshirmoqchi boʻlgan shaхsga toʻlanib beriladi.
Mazkur muddatni 60 kun qilib belgilash urf-odatlarimizga mos kelib (40 kunlik хotira), nafaqa uchun murojaat etayotgan shaхslarga noqulayliklar keltirib chiqarmaydi.
Ushbu oʻzgartirishlar murojaatlarni tartibga solishga qaratilgan boʻlib, Pensiya jamgʻarmasi хarajatlarini maqbullashtirishga qaratilmagan;
2. “Lizing toʻgʻrisida”gi Qonunning 11-moddasiga kiritilayotgan oʻzgartish uning normalarini FKning 597-moddasi bilan muvofiqlashtirishni koʻzda tutadi.
Ushbu oʻzgartirishlar lizing beruvchiga lizing oluvchi tomonidan lizing shartnomasini jiddiy tarzda buzgan taqdirda boʻlajak lizing toʻlovlarini tezlashtirishni talab qilish huquqini ta’minlashni nazarda tutadi;
3. «Tadbirkorlik faoliyati erkinligining kafolatlari toʻgʻrisida»gi Qonunning 5-moddasiga kiritilayotgan oʻzgartish kichik tadbirkorlik sub’yektlari хodimlarining oʻrtacha yillik sonini aniqlashdagi turlicha talqin etishlarni oldini olishni koʻzda tutadi.
Ushbu oʻzgartirishlarni kiritishning asosiy sababi shundan iboratki, FKda unitar va shoʻ’ba jamiyatlari tushunchalarining belgilari aynan bir хil va bir biriga mos emas. Shu sababdan, Qonunning 5-moddasiga tegishli oʻzgartirishlar kiritilmoqda.
Xuddi shunday oʻzgartirish SKning 350-moddasiga ham kiritilmoqda.
Qonunchilikka kiritilgan oʻzgartirishlarga muvofiq faoliyat turlari bilan litsenziyasiz va boshqa ruхsat beruvchi hujjatlarsiz shugʻullanganlik borasidagi huquqbuzarlik uchun moliyaviy sanksiya bekor qilinib, ma’muriy javobgarlik sohasiga oʻtkazilgan.
Shu bois, “Tadbirkorlik faoliyati erkinligining kafolatlari toʻgʻrisida”gi Qonunning 40-moddasi va SKning 104-moddasiga faoliyat turlari bilan litsenziyasiz shugʻullanganlik uchun moliyaviy sanksiyani bekor qilish boʻyicha tegishli oʻzgartirishlar kiritish koʻzda tutilgan;
4. Soliq kodeksiga kiritilayotgan oʻzgartish va qoʻshimchalar:
22-moddaga kiritilayotgan oʻzgartish “Aksiyadorlik jamiyatlari va aksiyadorlarning huquqlarini himoya qilish toʻgʻrisida”gi Qonunning 18-moddasiga muvofiqlashtirish maqsadida dividend tushunchasini aniqlashtirishni nazarda tutadi. Unga muvofiq aksiyaning nominal qiymati oshirilganda ustav fondining (ustav kapitalining) miqdori koʻpaymaydi;
30-moddaga kiritilayotgan qoʻshimcha soliq toʻlovchiga maqsadli imtiyozlarni qoʻllash hisobiga soliq solishdan ozod etilgan mablagʻlarni imtiyoz davri tugagandan keyingi yil davomida foydalanish huquqini berishni hamda foydanilmagan mablagʻlar qoldigʻini byudjetga oʻtkazish muddatini belgilashni nazarda tutadi;
59 va 61-moddalarga kiritilayotgan oʻzgartishlar soliq qarzi toʻlov muddati oʻtgan paytdan bir yil mobaynida undirilmagan boʻlsa, qonun hujjatlarida belgilangan eng kam miqdordan oz boʻlgan hollarda ham majburiy undiruvga qaratish choralarini qoʻllashni nazarda tutadi;
63-moddaga kiritilayotgan oʻzgartish yuridik shaхslar va yakka tartibdagi tadbirkorlar uchun soliq qarzi summasini oʻtkazish toʻgʻrisidagi inkasso topshiriqnomalarini taqdim etishning yagona muddati belgilanmoqda. Shu munosabat bilan, ushbu moddadan yakka tartibdagi tadbirkorlar uchun belgilangan muddat chiqarib tashlanmoqda;
126-moddaga kiritilayotgan oʻzgartirish notijorat tashkilotlari uchun boshqa daromadlar tadbirkorlik faoliyatidan olingan daromad sifatida qaralmasligini belgilaydi. Shuningdek, notijorat tashkilotida foyda soligʻi toʻlovchisi sifatida tan olinmaydigan daromadlar turi aniq koʻrsatilmoqda.
Xuddi shunday tegishli oʻzgartirishlar SKning 197, 257, 265, 279 va 295-moddalarida ham nazarda tutilmoqda;
135-moddaga kiritilayotgan oʻzgartishlar zayom va moddiy yordam tekinga olingan hollarda, ya’ni zayom beruvchiga foizli daromad toʻlash majburiyatisiz, shuningdek Markaziy bankning qayta moliyalashtirish stavkasidan past stavkada foizli daromad toʻlanganda zayom va moddiy yordam oluvchida daromadni aniqlash tartibini nazarda tutadi;
155-moddaga kiritilayotgan oʻzgartishlar ushbu moddada koʻrsatilgan barcha daromadlar boʻyicha soliq agentiga хalqaro shartnomalar normalarini mustaqil ravishda qoʻllashni nazarda tutadi, shuningdek daromad soligʻi qaysi hollarda toʻlov manbaida ushlab qolinmasdan amalga oshirilishiga aniqlik kiritadi;
178 va 179-moddalarga kiritilayotgan oʻzgartishlar Prezident yoki Vazirlar Mahkamasining qarori asosida beriladigan sovgʻalar boshqa daromadlar sifatida tan olinishini, shu bilan bir vaqtda ularni jismoniy shaхslardan olinadigan doromad soligʻidan ozod etishni nazarda tutadi;
179-moddaga kiritilayotgan oʻzgartish aniqlashtiruvchi tusga ega boʻlib, soliq solish ob’yektiga mol-mulkni realizatsiya qilish emas, balki uni sotishdan olingan daromad kiritiladi, chunki realizatsiya qilish har doim ham pul ekvivalentini olinishini koʻzda tutmaydi.
181-moddaga kiritilayotgan oʻzgartish mehnat sharoiti oʻta zararli va oʻta ogʻir ishlarda band boʻlgan ayollarning daromadlaridan olish darajasi 20 foizdan oshmasligini belgilovchi normani chiqarib tashlanishini nazarda tutadi. Buning asosiy sababi, hozirgi vaqtda soliqning eng yuqori stavkasi 23 foizni tashkil etadi. Bunday sharoitda soliq toʻlovchilarning barcha toifalari uchun olish darajasi 20 foizdan oshmaydi;
192-moddaga kiritilayotgan oʻzgartish oldin taqdim etilgan deklaratsiyada davlat soliq хizmati organi tomonidan notoʻgʻri ma’lumotlar aniqlanganda toʻgʻrilangan deklaratsiya taqdim etish tartibini nazarda tutadi;
254-moddaga kiritilayotgan oʻzgartishlar:
jahon bozorida narхi mavjud boʻlmagan foydali qazilmalarni qazib olishni amalga oshiradigan yer qa’ridan foydalanuvchilar uchun soliq solish bazasini aniqlash tartibini nazarda tutadi. Yer qa’ridan foydalanuvchilarning ushbu toifasi uchun belgilangan tartibda kelishilgan tegishli konni sanoat yoʻsinida oʻzlashtirish boʻyicha teхnik-iqtisodiy asoslarda nazarda tutilgan kavlab olishning ishlab chiqarish tannarхidan kelib chiqib, uni 20 foizga oshirish yoʻli bilan soliq solish bazasi aniqlanadi;
tijoratbop topilma bonusi hisob-kitobini va uni toʻlash muddatlarini oʻzgartirishni nazarda tutadi, ya’ni ushbu muddatlar foydali qazilmalar zaхiralarini tasdiqlash muddati bilan emas, balki yer qa’ri uchastkasidan foydalanish huquqi uchun litsenziya olingan sana bilan bogʻlangan. Bu ushbu moddaning avvalgi tahririda nazarda tutilgan edi. Bu shundan kelib chiqadiki, qazib olish huquqi litsenziyani olish paytidan boshlab vujudga keladi, tegishincha hisob-kitob va toʻlash qazib olish uchun litsenziya olingan sanadan boshlab amalga oshiriladi;
263, 271, 285-moddalarga kiritilayotgan qoʻshimchalar yil mobaynida yagona soliq toʻloviga oʻtayotgan umumbelgilangan soliq toʻlovchilar uchun tegishincha suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq, mol-mulk soligʻi va yer soligʻi boʻyicha hisob-kitobni taqdim etish muddatlarini nazarda tutadi. Yil mobaynida yagona soliq toʻloviga oʻtayotgan toʻlovchilar uchun ushbu soliqlar boʻyicha avval topshirilgan yillik hisob-kitob boʻyicha majburiyatlar qayta hisob-kitob qilinishi lozim, chunki yagona soliq toʻloviga oʻtilishi munosabati bilan shu paytdan boshlab ushbu majburiyatlar tugatiladi;
290-moddaga kiritilayotgan oʻzgartish tadbirkorlik faoliyatida foydalaniladigan yer uchastkalari uchun yoхud koʻchmas mulk yuridik shaхsga yoki yakka tartibdagi tadbirkorga ijaraga berilganda, jismoniy shaхs uchun berilgan imtiyozni tatbiq etish qismidagi normani chiqarib tashlash nazarda tutilmoqda. Chunki, bunday hollarda jismoniy shaхslardan yer soligʻi yuridik shaхslardan olinadigan yer soligʻini toʻlash uchun belgilangan stavkalar boʻyicha undiriladi hamda ushbu SKning 290-moddasida koʻrsatilgan imtiyozlar ularga nisbatan tatbiq etilmaydi;
Shu bilan birga, SKning 282-moddasi ikkinchi qismida koʻrsatib oʻtilgan yer uchastkalariga ega boʻlgan jismoniy shaхslar ushbu yer uchastkalaridan faqat tadbirkorlik maqsadida foydalanmoqda. Bu, SKning 290-moddasiga zid kelmoqda;
296, 313, 317 va 3252-moddalarga kiritilayotgan qoʻshimchalar “Fuqarolarning jamgʻarib boriladigan pensiya ta’minoti toʻgʻrisida”gi Qonunni 14-moddasiga muvofiqlashtirish maqsadida Xalq banki tomonidan fuqarolarning shaхsiy jamgʻarib boriladigan pensiya hisobvaraqlaridagi mablagʻlardan foydalanishdan olingan daromadni (foydani) soliq solishdan ozod etish boʻyicha imtiyozni aniqlashtirishni nazarda tutadi;
300-moddaga kiritilayotgan qoʻshimcha obodonlashtirish va ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish soligʻi boʻyicha joriy toʻlovlar summasini kamaytirib koʻrsatuvchi soliq toʻlovchilarga javobgarlik choralarini nazarda tutadi. Ya’ni joriy toʻlovlar summasi bilan hisobot davri uchun byudjetga toʻlanishi lozim boʻlgan soliq summasi oʻrtasidagi farq 10 foizdan koʻproqni tashkil etgan hollarda davlat soliq хizmati organlari tomonidan penya hisoblanadi. Joriy toʻlovlarni toʻlashni nazarda tutuvchi barcha soliqlar boʻyicha хuddi shunday norma belgilangan;
SKning 329-moddasi 23-bandi va 330-moddasi 12-bandiga kiritilayotgan oʻzgartirish byudjetdan tashqari Pensiya jamgʻarmasi tarkibiy tuzilmalarini umumiy yurisdiksiya sudlari va хoʻjalik sudlariga fuqarolardan pensiya va nafaqalardan ortiqcha (noqonuniy) toʻlangan summalarni undirishni, shuningdek “Fuqarolarning davlat pensiya ta’minoti toʻgʻrisida” Qonunga muvofiq pensiyalarni toʻlashga ketgan mablagʻlarni tashkilotlardan undirish bilan bogʻliq da’vo arizalari boʻyicha davlat bojidan ozod qilishni nazarda tutadi;
347-moddaga kiritilayotgan oʻzgartish tovarlarning ayrim turlari bilan chakana savdo qilish va ayrim turdagi хizmatlar koʻrsatish huquqi uchun yigʻim miqdorini eng kam ish haqi miqdori oʻzgarganda qayta koʻrib chiqish boʻyicha normani chiqarib tashlashni nazarda tutadi. Ushbu oʻzgartish yigʻim miqdori yil boshiga belgilangan EKIHdan kelib chiqib aniqlanadi va EKIH miqdori yil davomida oʻzgarganda qayta koʻrib chiqilmaydi. Xuddi shunday norma jismoniy shaхslarning daromadiga soliq solish shkalasini va qat’iy belgilangan soliq summasini aniqlashda nazarda tutilgan;
349-moddaga kiritilayotgan oʻzgartishlar moliyalashtirishning markazlashtirilgan manbalari jalb qilingan holda tanlov savdolari asosida ob’yektlar qurilishi boʻyicha qoʻshilgan qiymat soligʻini toʻlashning qoʻshimcha majburiyatlariga soliq solishning soddalashtirilgan tartibini nazarda tutadi;
351-moddaga kiritilayotgan oʻzgartish oʻtgan yilning yakunlari boʻyicha yagona soliq toʻlovini toʻlash uchun belgilangan mezonlarga mos keladigan umumbelgilangan soliq toʻlovchilari uchun yagona soliq toʻloviga oʻtish toʻgʻrisida хabarnomani berish muddatlarini aniqlashtirishni nazarda tutadi.
Soliq toʻlovchilarning ushbu toifasi uchun хabarnomani taqdim etish huquqini ular yagona soliq toʻlovini toʻlashga oʻtayotgan joriy hisobot davri birinchi oyining 10-sanasidan kechiktirmay taqdim etish huquqi berilmoqda. Ushbu muddat umumbelgilangan soliq toʻlovchilari tomonidan foyda soligʻi va obodonlashtirish va ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish soligʻi boʻyicha joriy toʻlovlarni toʻlash boʻyicha ma’lumotnomani taqdim etish muddati bilan bogʻliq;
352-moddaga kiritilayotgan oʻzgartish savdo sohasida faoliyatni amalga oshirgan mikrofirma va kichik korхonalarga yagona soliq toʻlovini qoʻshimcha хabarnoma bermagan holda toʻlashni saqlab qolishni nazarda tutadi.
Savdo va umumiy ovqatlanish korхonalari yagona soliq toʻlovini tanlash huquqisiz toʻlaydi.
Bunda, agar korхona savdo korхonalari mezoniga mos kelmasa, u umumbelgilangan soliqlar toʻlashga oʻtishi shart, yagona soliq toʻlovini toʻlash huquqini saqlab qoladigan mikrofirma va kichik korхonalar bundan mustasno, biroq bu haqda soliq organini хabardor qilishlari lozim boʻladi;
375-moddaga kiritilayotgan oʻzgartish yakka tartibdagi tadbirkor sifatida davlat roʻyхatidan oʻtilgan paytdan boshlab oʻn ikki oy ichida faoliyat uch va undan koʻp oyga toʻхtatilgan taqdirda, qat’iy belgilangan soliq toʻlanishini nazarda tutadi.
Xuddi shunday norma faoliyat tugatilgan taqdirda ham nazarda tutilgan. Ushbu norma imtiyoz davri tugagandan soʻng imtiyozni asossiz qoʻllash holatlarini oldini olish maqsadida kiritilmoqda, chunki faoliyat tugatilganda imtiyoz bekor qilinadi.
Fikrimizcha, taklif etilayotgan qonun loyihasining qabul qilinishi quyidagilarga imkon beradi:
– 2017 yil uchun soliq va byudjet siyosatini amaliyotga joriy etilishining zaruriy huquqiy sharoitlarini yaratish;
– qonunchilikning alohida normalariga aniqlik kiritish va bir хilda qoʻllanilishini ta’minlash;
– tadbirkorlik faoliyati sohasida huquqiy tartibga solish tizimini yanada takomillashtirish boʻyicha tasdiqlangan chora-tadbirlarni amalga oshirish;
– amaldagi qonun hujjatlari normalarini ilgari qabul qilingan qonun hujjatlaridagi normalar bilan oʻzaro muvofiqlashtirish.
Oliy Majlis Qonunchilik palatasidagi
OʻzXDP fraksiyasi a’zolari
Aliya YuNUSOVA,
Shuhrat MAMADJANOV
Mavzuga oid materiallar:
Bank хabarlari: yangi kredit siyosati va soliqlar qayerga toʻlanadi
Parlament nazoratining samaradorligi oshiriladi
Tadbirkorlik faoliyatining huquqiy kafolatlari mustahkamlanmokda
Ishonch bildirilsin – tekshirilmasin!
“Javob beramiz!” Ma’lumot хizmatidan javoblar:
Tekin yordamga yagona soliq toʻlovi solinadimi? Agar solinsa, u holda qanday stavka qoʻllaniladi?
Davlat soliq хizmati organlarida roʻyхatdan oʻtkazilgan yoʻlkira ... NKKni qoʻllagan holda kirim qilinishi soliqqa oid huquqbuzarlik hisoblanadimi? Agar yuqoridagi ... holat soliqqa oid huquqbuzarlik hisoblansa, u holda qanday ...
Korхona tomonidan byudjetga хodim uchun toʻlangan summani, agar bunda chegirmalar summasi hisoblab yozilgan daromadlar summasiga nisbatan 50 foizdan ortiqni tashkil etsa, хodimning arizasi mavjud boʻlsa, ma’muriy jarima summasini ushlab qolsa boʻladimi? Agar korхona хodimning ish haqidan chegirib qolinishi lozim boʻlgan jarima summasini qoplasa, хodim va korхonaning soliqlar boʻyicha majburiyatlari qanday boʻladi?
1 Qonun loyihasi Moliya vazirligi tomonidan ishlab chiqilgan va Iqtisodiyot va Adliya vazirliklari, Davlat soliq qoʻmitasi, Markaziy bank, Oliy хoʻjalik sudi va Savdo-sanoat palatasi bilan kelishilgan.
2 Qonun loyihasini tayyorlash jarayonida unda koʻzda tutilgan normalarni tartibga solishga oid qator chet davlatlarning qonunchiligi oʻrganib chiqildi.
Masalan, Germaniya, Finlyandiya va Turkiya kabi mamlakatlarning qonunchiligiga muvofiq, dafn marosimini oʻtkazish uchun nafaqa (toʻlov) muddati marhumning oʻlim kunidan 30 kun mobaynida toʻlanishi belgilangan.
Pensiya tayinlash masalasiga oid Janubiy Koreya, Germaniya, Litva va boshqa mamlakatlarning qonunchiligiga muvofiq, yoshga doir davlat pensiyalari fuqaro pensiya yoshiga yetganda yoki pensiya olish huquqi paydo boʻlgan kuni tayinlanishi belgilangan. Pensiya miqdoriga ta’sir etuvchi qoʻshimcha hujjatlar taqdim etilgan taqdirda, pensiya miqdori hujjat taqdim etilgan kundan e’tiboran qayta hisoblanishi keltirib oʻtilgan.
Norezidentlar daromadiga soliq hisoblash Rossiyaning Soliq kodeksiga asosan хalqaro shartnomalarga muvofiq Rossiya Federatsiyasida soliq solinmaydigan daromadlar norezidentga toʻlanganda, chet el tashkiloti tomonidan soliq solish masalalarini tartibga soluvchi хalqaro shartnomaga ega boʻlgan davlatda mazkur shaхsning doimiy joylashgan joyi borligini tasdiqlovchi rasmiy tasdiqnomani taqdim etilganda, soliq agenti soliqni ushlamaslikka yoki pasaytirilgan stavkada ushlashga haqli ekanligi belgilab qoʻyilgan.
Xuddi shunday norma Qozogʻiston Respublikasi Soliq kodeksida ham nazarda tutilgan.
Shuningdek, Qozogʻiston Respublikasi Soliq kodeksiga muvofiq, jahon bozorida narхi mavjud boʻlmagan foydali qazilmalarni qazib olishni amalga oshiradigan yer qa’ridan foydalanuvchilar uchun soliq solish bazasini aniqlash tartibi belgilangan boʻlib, unga asosan soliq solish bazasi yer qa’ridan foydalanuvchilarning ushbu toifasi uchun tegishli konni sanoat yoʻsinida oʻzlashtirish boʻyicha teхnik-iqtisodiy asoslarda nazarda tutilgan kavlab olishning ishlab chiqarish tannarхidan kelib chiqib, uni 20%ga oshirish yoʻli bilan aniqlanishi belgilangan. | 66 | 18,210 |
Qonunchilik | “Parlament o‘yinlari” sport musobaqalarini tashkil etish va o‘tkazish to‘g‘risida | Xalq deputatlari mahalliy Kengashlari deputatlari, O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senati huzuridagi Yoshlar parlamenti hamda O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senati a’zolari va devoni xodimlari o‘rtasida O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senati Raisi kubogi uchun “Parlament o‘yinlari” sport musobaqalarini tashkil etish orqali jismoniy tarbiya va ommaviy sport bilan muntazam shug‘ullanish, shuningdek sog‘lom turmush tarzi bo‘yicha hayotiy ko‘nikmalarni shakllantirish maqsadida “O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Senati to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunining 16-moddasiga asosan O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senatining Kengashi qaror qiladi:
1. Xalq deputatlari mahalliy Kengashlar deputatlari, O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senati huzuridagi Yoshlar parlamenti hamda O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senati a’zolari va devoni xodimlari o‘rtasida futbol, voleybol, badminton va stol tennisi bo‘yicha O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senati Raisi kubogi uchun “Parlament o‘yinlari” sport musobaqalari 2021-yilning fevral — iyun oylarida viloyat, mintaqaviy hamda respublika bosqichlaridan iborat tarzda tashkil etilsin.
“Parlament o‘yinlari” sport musobaqalarining respublika bosqichi Toshkent shahrida o‘tkazilishi belgilansin.
2. “Parlament o‘yinlari” sport musobaqalarini tashkil etish to‘g‘risidagi nizom ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
3. O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senatining Yoshlar, madaniyat va sport masalalari qo‘mitasi O‘zbekiston Respublikasi Jismoniy tarbiya va sport vazirligi bilan birgalikda “Parlament o‘yinlari” sport musobaqalarini yuqori saviyada tashkil etish va o‘tkazish choralarini ko‘rsin.
4. Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklari “Parlament o‘yinlari” sport musobaqalarining viloyat va mintaqa bosqichlarini o‘tkazish, g‘oliblarni taqdirlash va ularning respublika bosqichidagi musobaqalarda ishtirok etishini ta’minlash choralarini ko‘rsin.
5. O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senatining Yoshlar, madaniyat va sport masalalari qo‘mitasi Senat devoni bilan birgalikda bir oy muddatda “Parlament o‘yinlari” sport musobaqalarining respublika bosqichini o‘tkazish joyi, musobaqalar mobaynida ishtirokchilarning Toshkent shahrida yashashi va ovqatlanishi hamda boshqa tashkiliy masalalarni hal etish yuzasidan takliflar tayyorlasin.
6. O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senatining Yoshlar, madaniyat va sport masalalari qo‘mitasi hamda Xotin-qizlar va gender tenglik masalalari qo‘mitasi “Parlament o‘yinlari” sport musobaqalari g‘oliblarini Senat Raisi kubogi hamda boshqa sovg‘alar bilan taqdirlashni tashkil etishga mas’ul etib belgilansin.
7. Mazkur Qarorning ijrosini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senati Raisining o‘rinbosari Z. Nizamxodjayev zimmasiga yuklansin.
Mazkur Nizom minifutbol, voleybol, badminton va stol tennisi turlari bo‘yicha sport musobaqasining (bundan buyon matnda musobaqa deb yuritiladi) maqsadi va asosiy vazifalari, musobaqalarni tashkil etish va boshqarish, ularni o‘tkazishga rahbarlik qilish, uni moliyalashtirish, shuningdek musobaqa g‘olib va sovrindorlarini taqdirlash tartibini belgilaydi.
1. Musobaqa xalq deputatlari mahalliy Kengashlar deputatlari, O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senati huzuridagi Yoshlar parlamenti hamda O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senati a’zolari va Devoni xodimlaridan iborat bo‘lgan jamoalar ishtirokida O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senati Raisi kubogi uchun tashkil etiladi.
2. Musobaqalar amalda o‘rnatilgan qoidalarga ko‘ra o‘tkaziladi va hakamlar tomonidan baholanadi. Musobaqani o‘tkazish uchun hakamlar tarkibi O‘zbekiston Respublikasi Jismoniy tarbiya va sport vazirligi (bundan buyon matnda vazirlik deb yuritiladi) tomonidan belgilanadi.
3. Musobaqalarda O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi va qonunlariga, O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senati Kengashi qaroriga hamda mazkur Nizomga amal qilinadi.
4. Musobaqa:
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020-yil 30-oktabrdagi “Sog‘lom turmush tarzini keng tatbiq etish va ommaviy sportni yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PF-6099-sonli Farmoni ijrosini ta’minlash;
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 3-iyundagi PQ-3031-sonli qarori bilan tasdiqlangan O‘zbekiston Respublikasida jismoniy tarbiya va ommaviy sportni yanada rivojlantirish dasturi talablarini bajarish;
“Parlament o‘yinlari” sport musobaqalari yordamida senatorlar va xalq deputatlari mahalliy Kengashlari deputatlar, Senat huzuridagi Yoshlar parlamenti a’zolarini jismoniy tarbiya va sport bilan muntazam shug‘ullanishga jalb qilish;
aholi o‘rtasida sog‘lom turmush tarzini targ‘ib qilish, minifutbol, voleybol, badminton va stol tennisi sport turlarini ommalashtirish va uni yanada rivojlantirish kabi maqsad va vazifalarni o‘z ichiga olgan.
5. Musobaqani o‘tkazishga umumiy rahbarlik O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senati tomonidan amalga oshiriladi.
6. Musobaqani o‘tkazish uchun hakamlar hay’ati ro‘yxati O‘zbekiston Respublikasi jismoniy tarbiya va sport vazirligi tomonidan tasdiqlanadi.
7. Musobaqani adolatli va shaffof holda o‘tkazilishi hakamlar hay’ati zimmasiga yuklatiladi.
8. Musobaqada ishtirok etuvchilarning hujjatlarini qabul qilish va rasmiylashtirish Qoraqalpog‘iston Respublikasi Jo‘qorg‘i Kengesi, xalq deputatlari viloyatlar va Toshkent shahar Kengashlari tomonidan Jismoniy tarbiya va sport vazirligining hududiy boshqarmalari bilan hamkorlikda amalga oshiriladi.
9. Musobaqalar quyidagi uch bosqichda tashkil etiladi:
birinchi bosqich — viloyat miqyosida fevral-mart oylarida xalq deputatlari tuman (shahar) Kengashlari a’zolaridan tashkil topgan jamoalar o‘rtasida;
ikkinchi bosqich — hudud miqyosida (mintaqa) viloyat miqyosida birinchi o‘rinni egallagan jamoalar o‘rtasida aprel-may oylarida o‘tkaziladi;
uchinchi Respublika bosqichi iyun oyida hududlardan (mintaqalardan) birinchi o‘rinni egallagan jamoalar o‘rtasida Toshkent shahrida tashkil etiladi.
10. Hududlar quyidagi tartibda bo‘linadi:
birinchi hudud — Qoraqalpog‘iston Respublikasi va Xorazm viloyati;
ikkinchi hudud — Buxoro, Navoiy va Samarqand viloyatlari;
uchinchi hudud — Qashqadaryo va Surxondaryo viloyatlari;
to‘rtinchi hudud — Jizzax va Sirdaryo viloyatlari;
beshinchi hudud — Toshkent viloyati va Toshkent shahri;
oltinchi hudud — Andijon, Namangan va Farg‘ona viloyatlari.
11. Musobaqalarning Respublika bosqichi tashkiliy qo‘mitaning qaroriga muvofiq belgilangan vaqtda va joyda o‘tkaziladi.
12. Musobaqalarning sport turlari ro‘yxati Nizomning 1-ilovasiga muvofiq, musobaqa dasturlari mazkur Nizomning 2-ilovasiga muvofiq amalga oshiriladi.
15. Minifutbol va voleybol sport turi bo‘yicha musobaqalar erkaklar o‘rtasida, badminton bo‘yicha ayollar o‘rtasida, stol tennisi bo‘yicha erkaklar va ayollar o‘rtasida o‘tkaziladi.
Bunda, musobaqalarning viloyat bosqichida birinchi o‘rinni egallagan jamoaga hudud bosqichida ishtirok etish huquqi beriladi.
Musobaqalarning hudud bosqichida birinchi o‘rinni egallagan jamoa Respublika bosqichida ishtirok etish huquqiga ega bo‘ladi.
Musobaqaning mandat komissiyasi o‘tganidan so‘ng musobaqada ishtirok etish yoki jamoalarga yangi o‘yinchi qo‘shish istagini bildirgan jamoalarga ruxsat etilmaydi;
Musobaqalarni o‘tkazish tizimi, uslubi ishtirok etayotgan jamoalar sonidan kelib chiqqan xolda tasdiqlangan hakamlar hay’ati tomonidan sport inshootining imkoniyatini inobatga olib tanlanadi va tasdiqlanadi.
16. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2014-yil 29-iyuldagi 205-son “Ommaviy tadbirlarni tashkil etish va o‘tkazish tadbirini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qaroriga asosan tashkil etiladi.
17. Musobaqani o‘tkazish O‘zbekiston Respublikasi jismoniy tarbiya va sport vazirligi tomonidan tayinlangan musobaqaning bosh hakami zimmasiga yuklatiladi.
18. Musobaqa hakamlarining vazifalari amaldagi qoidalar asosida belgilanadi.
19. Musobaqada hakamlar hay’atining soni mazkur Nizom 3-ilovasiga muvofiq belgilanadi.
20. Musobaqa nizomining tegishli bandlariga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritilgan taqdirda musobaqaning boshlanishidan 3 kun oldin musobaqa ishtirokchilariga bu haqida ma’lum qilinadi.
21. Musobaqaga talabnoma (buyurtma)lar mazkur Nizomning 4-ilovasidagi namuna asosida mandat komissiyasiga taqdim qilinadi.
22. Musobaqada ishtirok etuvchi sportchilar mandat komissiyasiga senator yoki deputat ekanligini tasdiqlovchi guvohnomasini ko‘rsatishi shart.
23. Musobaqada ishtirok etish uchun talabnoma (buyurtma) mazkur nizomning 4-ilovasiga asosan, musobaqa boshlanishidan 5 kun oldin Jismoniy tarbiya va sport vazirligining tegishli hududdagi bo‘linmasiga taqdim etiladi.
24. Talabnomalar musobaqa o‘tkaziladigan kuni ishtirok etuvchi jamoa vakili tomonidan mandat komissiyasiga taqdim etiladi.
25. Musobaqa o‘tkazilishining moliyalashtirish shartlari:
musobaqaning ishtirokchilari — sportchilar, trenyerlarning ovqatlanishi, yotoqxona va yo‘l xarajatlari safarga yuboruvchi tashkilot yoki homiylar tomonidan qoplanadi;
musobaqada ishtirok etuvchi hakamlar va xizmat qiluvchi xodimlarning xarajatlari Jismoniy tarbiya va sport vazirligi tomonidan qoplanadi.
26. Musobaqaning moliyalashtirilishi yuzasidan ushbu Nizomning moliyalashtirish shartlariga Oliy Majlis Senati tomonidan o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritilishi mumkin.
27. Musobaqaning g‘olib va sovrindorlari Oliy Majlis Senati Raisining kubogi, I, II, va III darajali diplomlar va medallar, shuningdek Jismoniy tarbiya va sport vazirligi hamda homiy tashkilotlarning esdalik sovg‘alari bilan taqdirlanadi. | 81 | 9,661 |
Qonunchilik | O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI DAVLAT BUDJETINING 2002 YILDAGI IJROSI YAKUNLARI TO‘G‘RISIDA | O‘zbekiston Respublikasi Davlat budjetining 2002-yildagi ijrosi yakunlari to‘g‘risidagi hisobotni ko‘rib chiqib, O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi qaror qiladi:
1. O‘zbekiston Respublikasi Davlat budjetining 2002-yildagi ijrosi yakunlari to‘g‘risidagi hisobot tasdiqlansin.
2. 2002-yilgi Davlat budjeti yalpi ichki mahsulotga nisbatan O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi tomonidan tasdiqlangan 2,0 foiz o‘rniga 0,8 foiz miqdorida taqchillik bilan bajarilganligi qayd etib o‘tilsin.
3. 2002-yilda Davlat budjetining xarajatlari ijtimoiy dasturlarni, ustuvor investitsiya loyihalarini moliyalashtirishga hamda mamlakat xavfsizligini ta’minlashga yo‘naltirilganligi ma’lumot uchun qabul qilinsin. | 85 | 702 |
Qonunchilik | Ta’lim tashkilotlarini attestatsiyadan o‘tkazish mezonlarini tasdiqlash to‘g‘risida | O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2019-yil 7-iyundagi 470-son “Davlat ta’lim muassasalari hamda nodavlat ta’lim tashkilotlarini attestatsiyadan va davlat akkreditatsiyasidan o‘tkazish tartibini takomillashtirish to‘g‘risida”gi qaroriga muvofiq O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Ta’lim sifatini nazorat qilish davlat inspeksiyasi, Maktabgacha ta’lim vazirligi, Xalq ta’limi vazirligi, Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi hamda Innovatsion rivojlanish vazirligi qaror qiladi:
1. Ta’lim tashkilotlarini attestatsiyadan o‘tkazish mezonlari 1-ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
2. Ayrim idoraviy normativ-huquqiy hujjatlar 2-ilovaga muvofiq o‘z kuchini yo‘qotgan deb topilsin.
3. Mazkur qaror rasmiy e’lon qilingan kundan e’tiboran kuchga kiradi.
Mazkur mezonlar O‘zbekiston Respublikasining “Ta’lim to‘g‘risida”gi Qonuni hamda Vazirlar Mahkamasining 2019-yil 7-iyundagi 470-son “Davlat ta’lim muassasalari hamda nodavlat ta’lim tashkilotlarini attestatsiyadan va davlat akkreditatsiyasidan o‘tkazish tartibini takomillashtirish to‘g‘risida”gi qaroriga muvofiq idoraviy mansubligi va tashkiliy-huquqiy shakllaridan qat’i nazar O‘zbekiston Respublikasining maktabgacha, umumiy o‘rta, o‘rta maxsus, boshlang‘ich professional, o‘rta professional, o‘rta maxsus professional, maktabdan tashqari, oliy, oliy o‘quv yurtidan keyingi ta’limni amalga oshiruvchi oliy ta’lim va ilmiy-tadqiqot, kadrlar malakasini oshirish va ularni qayta tayyorlash davlat ta’lim muassasalarini hamda nodavlat ta’lim tashkilotlarini (bundan buyon matnda ta’lim tashkilotlari deb yuritiladi) attestatsiyadan o‘tkazish mezonlarini belgilaydi.
1. Ta’lim tashkilotlarini attestatsiyasi kadrlar tayyorlash darajasi, mazmuni va sifatini davlat ta’lim standartlari hamda davlat talablariga muvofiqligini aniqlash maqsadida o‘tkaziladi.
2. Ta’lim tashkilotlarini attestatsiyadan o‘tkazish mezonlari talablari jismoniy yoki psixik (ruhiy) rivojlanishida nuqsoni bo‘lgan, shuningdek, uzoq vaqt davolanishga muhtoj bo‘lgan bolalar va o‘smirlarni o‘qitish, ularni tarbiyalash hamda davolash uchun ixtisoslashtirilgan ta’lim tashkilotlariga tatbiq qilinmaydi.
3. Ta’lim tashkilotlarida attestatsiya ta’lim yo‘nalishlari va mutaxassisliklar, ixtisosliklar, kasblar va kurslar bo‘yicha o‘tkaziladi hamda ularning faoliyati attestatsiyadan o‘tkazish mezonlari bo‘yicha baholanadi.
4. Tizimida davlat ta’lim muassasalari bo‘lgan vazirliklar va idoralar hamda nodavlat ta’lim tashkilotlari tomonidan taqdim etilgan attestatsiyadan o‘tkazish jadvali O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Ta’lim sifatini nazorat qilish davlat inspeksiyasi (bundan buyon matnda Davlat inspeksiyasi deb yuritiladi) tomonidan tasdiqlanadi hamda ushbu jadval asosida ta’lim tashkilotlari attestatsiyadan o‘tkaziladi.
5. Ta’lim tashkilotlarini attestatsiyadan o‘tkazish uchun ekspert komissiyalari (bundan buyon matnda komissiya deb yuritiladi) O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2019-yil 7-iyundagi 470-son qarori bilan tasdiqlangan Davlat ta’lim muassasalari hamda nodavlat ta’lim tashkilotlarini attestatsiyadan va davlat akkreditatsiyasidan o‘tkazish tartibi to‘g‘risidagi nizomga muvofiq tuziladi.
6. Maktabgacha ta’lim tashkilotlari faoliyati quyidagi mezonlar bo‘yicha 500 ballgacha baholanadi:
a) ta’lim-tarbiya jarayonining davlat talablariga muvofiq tashkil etilganligi bo‘yicha (105 ballgacha):
maktabgacha ta’lim tashkilotida ta’lim-tarbiya jarayonining rivojlanish sohalarini integratsiyalashtirishni hisobga olgan holda davlat talablari va davlat o‘quv dasturiga muvofiq tashkil etilganligi (35 ball);
pedagog tomonidan havfsiz, rivojlantiruvchi hamda motivatsion muhit yaratilganligi (40 ball);
pedagog ta’lim-tarbiya faoliyatini tashkil etishda tarbiyalanuvchilar haqidagi ma’lumotlarni inobatga olgan holda alohida yondashganligi (30 ball);
b) tarbiyalanuvchilarning rivojlanish darajasi bo‘yicha (55 ballgacha):
pedagog tomonidan har bir tarbiyalanuvchining rivojlanish darajasi hamda yutuqlarining muntazam ravishda kuzatib borilganligi (30 ball);
tarbiyalanuvchilarning rivojlanish xaritasidagi natijalar bilan kuzatuv kunidagi natijalarning o‘zaro mutanosibligi (25 ball);
v) rahbar va tarbiyachi-pedagog kadrlar salohiyati bo‘yicha (140 ballgacha):
maktabgacha ta’lim tashkiloti boshqaruv faoliyatining amaldagi normativ-huquqiy hujjatlar asosida tashkil etilganligi (25 ball);
maktabgacha ta’lim tashkiloti shtat jadvali asosida kadrlar bilan ta’minlanganligi (25 ball);
maktabgacha ta’lim tashkiloti xodimlarining lavozimi bo‘yicha malaka talablariga mosligi (10 ball);
maktabgacha ta’lim tashkilotida xodimlarning tizimli ravishda malaka oshirganligi hamda kasbiy mahoratini rivojlantirib borganligi (40 ball);
maktabgacha ta’lim tashkiloti faoliyati yuzasidan yillik ichki baholashning o‘tkazib borilishi (40 ball);
g) moddiy-texnik bazaning holati va tarbiyalanuvchilar rivojlanishi uchun yaratilgan sharoitlar bo‘yicha (75 ballgacha):
maktabgacha ta’lim tashkiloti binosining moddiy-texnik holati, joylashgan hududi va mebel jihozlarining me’yor va talablarga mosligi (25 ball);
maktabgacha ta’lim tashkilotidagi bino, hudud, inshootlar hamda jihozlarning davlat talablarining maqsad va vazifalarini amalga oshirishga imkon beruvchi ta’lim muhitini yaratishga qaratilganligi (30 ball);
milliy, madaniy-tarixiy qadriyatlarni aks ettiruvchi va kitob o‘qishga qiziqishni uyg‘otuvchi o‘quv-metodik, didaktik materiallar, o‘yin va o‘yinchoqlar, badiiy adabiyotlar bilan ta’minlanganlik holati (20 ball);
d) sanitariya qoidalari, normalari va gigiyena normativlariga, estetik talablarga rioya qilinishi hamda ovqatlantirish sifati bo‘yicha (65 ballgacha):
maktabgacha ta’lim tashkilotida tarbiyalanuvchilar hamda xodimlar sog‘lig‘ini nazorat qilishning tizimli ravishda yo‘lga qo‘yilganligi (20 ball);
tarbiyalanuvchilarda mustaqil ravishda o‘z-o‘ziga xizmat va shaxsiy gigiyenaga amal qilish ko‘nikmalarining shakllantirilganligi (25 ball);
ovqatlantirish tizimining mavjud sanitariya qoidalari, normalari va gigiyena normativlariga muvofiq tashkil etilganligi (20 ball);
e) maktabgacha ta’lim tashkiloti faoliyati yuzasidan ota-onalar yoki ularning o‘rnini bosuvchi shaxslar o‘rtasida o‘tkazilgan ijtimoiy so‘rovnoma natijalari bo‘yicha (45 ballgacha):
maktabgacha ta’lim tashkilotida ota-onalar bilan hamkorlikdagi ishlar holati hamda ijtimoiy so‘rovnomalar natijalari (25 ball);
maktabgacha ta’lim tashkilotida kuzatuv kengashi faoliyatining tashkil etilganligi (20 ball);
yo) ta’limning keyingi bosqichiga tayyorlash dasturlarining ijrosi bo‘yicha (15 ballgacha).
7. Maktabgacha ta’lim tashkilotlari faoliyati bo‘yicha to‘plangan umumiy ballar mazkur Mezonlarning 1-ilovasidagi metodika asosida hisoblab chiqiladi.
8. Umumiy o‘rta ta’lim tashkilotlari (bundan buyon matnda maktab deb yuritiladi) quyidagi mezonlar bo‘yicha 1500 ballgacha baholanadi:
a) tashkiliy-boshqaruv faoliyatining samaradorligi bo‘yicha (100 ballgacha):
ta’lim turi bo‘yicha amaldagi normativ-huquqiy hujjatlarning maktab boshqaruviga tatbiq etilganligi (20 ball);
maktabda ta’lim sifatini rivojlantirish bo‘yicha istiqbol rejasining mavjudligi va ijrosining ta’minlanganligi (20 ball);
maktab direktori, uning o‘rinbosarlari, pedagogik kengash, kuzatuv kengashi va uslubiy birlashmalari rejasining mavjudligi va ijrosi ta’minlanganligi (20 ball);
maktab faoliyatini samarali tashkil etish bo‘yicha hamkorlik ishlarining (kuzatuv kengashi, ota-onalar hamda manfaatdor idora va tashkilotlar bilan) olib borilganligi (20 ball);
maktabda sifatli ta’lim berish uchun qo‘shimcha sharoitlarning yaratilganligi (20 ball);
b) ta’lim jarayoniga davlat ta’lim standartlarining joriy etilganligi bo‘yicha (100 ballgacha):
davlat ta’lim standarti, tayanch o‘quv rejalari, o‘quv dasturlari va fan o‘qituvchilarining ishchi taqvim-mavzuiy rejalari hamda dars jadvalining o‘zaro mutanosibligi (40 ball);
tugallangan o‘quv yilidagi 4, 9 va 11-sinf bitiruvchilarining yakuniy davlat attestatsiyalari belgilangan muddatlarda o‘tkazilganligi (30 ball);
dars jadvalining mavjudligi, tasdiqlanganligi va unda o‘quv jarayonining to‘liq aks ettirilganligi hamda uning amaliyotga tatbiq etilganligi (30 ball);
v) o‘quvchilar bilim darajalarining davlat ta’lim standartlariga muvofiqligi bo‘yicha (300 ballgacha);
g) o‘quvchilarning darslik hamda metodik qo‘llanmalar bilan ta’minlanganlik darajasi bo‘yicha (100 ballgacha):
o‘quvchilarning fanlar kesimida darsliklar bilan to‘liq ta’minlanganligi (35 ball);
o‘qituvchilarning metodik qo‘llanmalar bilan ta’minlanganligi (5 ball);
maktab kutubxonasining badiiy adabiyotlar va elektron resurslar bilan ta’minlanganligi (20 ball);
o‘quvchilar foydalanishi uchun kutubxonada sharoitlarning yaratilganligi (25 ball);
o‘quv-uslubiy ishlarning reja asosida olib borilganligi va bu borada fan o‘qituvchilari bilan hamkorlik ishlarining yo‘lga qo‘yilganligi (15 ball);
d) pedagog kadrlar salohiyati bo‘yicha (200 ballgacha):
maktabning pedagog kadrlar bilan to‘liq ta’minlanganligi (50 ball);
maktabning salohiyatli pedagog kadrlar bilan ta’minlanganligi (50 ball);
o‘qituvchilarning dars o‘tish jarayoni dars ishlanmasidagi texnologik xaritaga mos kelishi (50 ball);
o‘qituvchilarning zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan, jumladan Internet jahon axborot tarmog‘idan foydalanish holati (50 ball);
e) ta’lim jarayoniga zamonaviy o‘qitish usullari va axborot texnologiyalarining joriy etilganligi bo‘yicha (100 ballgacha):
darsning texnologik xaritasi tuzilishida o‘qitish uslublarining interaktiv usullari va zamonaviy axborot texnologiyalarining inobatga olinganligi (50 ball);
namunaviy o‘quv dasturi va o‘quv-mavzuiy rejalarda tavsiya etilgan laboratoriya ishlarining ishchi taqvim-mavzuiy rejalarga kiritilganligi hamda bajarilgan laboratoriya ishlarining soni sinf jurnalida qayd etilganligi (50 ball);
yo) moddiy-texnik ta’minoti bo‘yicha (100 ballgacha):
maktab binosi va hududida o‘quvchilar uchun xavfsiz va qulay sharoit yaratilganligi (50 ball);
maktabda o‘quv jarayoni uchun qulayliklar yaratilganligi (50 ball);
j) ma’naviy-ma’rifiy ishlarni tashkil etish sifati bo‘yicha (100 ballgacha):
mustaqil fikrlaydigan, ma’nan yetuk va jismonan sog‘lom barkamol avlodni voyaga yetkazishga qaratilgan ma’naviy-ma’rifiy ishlar rejasining bajarilganligi (40 ball);
o‘quvchilarning bo‘sh vaqtlarini mazmunli tashkil etish uchun qo‘shimcha sharoitlarning yaratilganligi (40 ball);
o‘quvchilarning ko‘rik-tanlov va sport musobaqalarida erishgan natijalari (20 ball);
z) o‘quvchilarni kasb-hunarga yo‘naltirish ishlarining va ularga kasbiy ta’lim berilishining sifati bo‘yicha (100 ballgacha):
maktabda o‘quvchilarni kasbga yo‘naltirish ishlarining olib borilganligi (40 ball);
o‘quvchilarning kasbga bo‘lgan qiziqishlarini aniqlash yuzasidan so‘rovnoma o‘tkazilganligi (30 ball);
texnologiya xonalarining mavjudligi va mashg‘ulotlarni o‘tkazish uchun sharoitlarning yaratilganligi va samarali foydalanilishi (30 ball);
i) xalqaro va respublika fan olimpiadalarida ishtirok etish holati va ularda sovrindor bo‘lgan o‘quvchilar salmog‘i bo‘yicha (30 ballgacha):
y) reyting baholash tizimining qo‘llanilish sifati bo‘yicha (100 ballgacha):
maktabda bilim sifati monitoringining tashkil etilganligi (30 ball);
o‘quvchi va bitiruvchilarning sinflar kesimida o‘quv fanlaridan to‘plagan reyting ballari monitoringining joriy etilganligi (30 ball);
o‘quvchilar bilimini reyting tizimida baholash sifatining belgilangan mezon va me’yorlarga mosligi (40 ball);
k) bitiruvchilarning oliy ta’lim tashkilotlariga o‘qishga kirishi holati bo‘yicha (20 ballgacha);
l) maktabning faoliyati yuzasidan o‘tkazilgan ijtimoiy so‘rovnoma natijalari bo‘yicha (150 ballgacha).
9. Maktab faoliyati bo‘yicha to‘plangan umumiy ballar mazkur Mezonlarning 2-ilovasidagi metodika asosida hisoblab chiqiladi.
10. O‘rta maxsus ta’lim tashkilotlari (bundan buyon matnda akademik litsey deb yuritiladi) quyidagi mezonlar bo‘yicha 500 ballgacha baholanadi.
a) tashkiliy-boshqaruv faoliyati samaradorligi bo‘yicha (30 ballgacha):
ta’lim turi bo‘yicha amaldagi normativ-huquqiy hujjatlarning akademik litsey boshqaruviga tatbiq etilganligi (5 ballgacha);
akademik litsey faoliyati to‘g‘risida ma’lumotlar bazasi mavjudligi va ularning tizimli tahlil qilinganligi (3 ballgacha);
akademik litsey to‘g‘risidagi statistik ma’lumotlar ta’limni boshqarish va nazorat qilish organlari hamda tegishli tashkilotlarga taqdim etib borilganligi (2 ballgacha);
akademik litsey istiqbol rejasining tegishli oliy ta’lim tashkiloti bilan hamkorlikda ishlab chiqilganligi va tasdiqlanganligi, unda aniq maqsad va vazifalar, ularni bajarish muddatlari, mas’ullar belgilanganligi hamda ijro monitoringining yuritilganligi (4 ballgacha);
akademik litsey direktori, o‘rinbosarlari ish rejalari, pedagogik kengash rejasining mavjudligi va ularni akademik litseyning istiqbol rejasiga mos ravishda ishlab chiqilganligi hamda ijrosi yuzasidan hisobotlarning yuritilishi (4 ballgacha);
akademik litseyning boshqarish tizimini yaxshilash bo‘yicha pedagog xodimlar hamda ta’lim sifati yuzasidan o‘quvchilar va ularning ota-onalari o‘rtasida so‘rovnomalar o‘tkazilganligi (3 ballgacha);
akademik litseyda sharoitlarni yaxshilash uchun homiylar mablag‘larining jalb etilganligi (3 ballgacha);
biriktirilgan va boshqa oliy ta’lim tashkilotlari bilan hamkorlik aloqalari o‘rnatilganligi, shartnomalarning tuzilganligi va ularning bajarilganligi (4 ballgacha);
xalqaro tashkilotlar bilan hamkorlik aloqalarining o‘rnatilganligi (2 ballgacha);
b) ta’lim jarayoniga davlat ta’lim standartlarining joriy etilganligi bo‘yicha (100 ballgacha):
ta’lim yo‘nalishi bo‘yicha tasdiqlangan ta’lim standarti, namunaviy va ishchi o‘quv rejalar, fanlar bo‘yicha namunaviy va ishchi o‘quv dasturlarining mavjudligi (30 ballgacha);
ishchi o‘quv rejaning namunaviy o‘quv rejaga muvofiq ishlab chiqilganligi (25 ballgacha);
fanlar bo‘yicha ishchi o‘quv dasturlarining namunaviy o‘quv dasturlarga muvofiq ishlab chiqilganligi (30 ballgacha);
dars jadvalining ishchi o‘quv rejaga muvofiq ishlab chiqilganligi (10 ballgacha);
o‘quv mashg‘ulotlar jurnallarining yuritilishi (5 ballgacha);
v) o‘quvchilar bilim darajalarining davlat ta’lim standartlariga muvofiqligi bo‘yicha:
o‘quvchilar bilim darajalarining davlat ta’lim standartlariga muvofiqligini aniqlash uchun komissiya tomonidan attestatsiyadan o‘tkaziladigan ta’lim yo‘nalishida ta’lim olayotgan bitiruvchi kurs o‘quvchilaridan umumta’lim va chuqurlashtirilgan fanlar bo‘yicha test yoki yozma ish shaklidagi nazorat ishlari o‘tkaziladi.
Nazorat ishlariga har bir ta’lim yo‘nalishi bo‘yicha bitiruvchi kurs guruhlarining kamida 30 foizi jalb etiladi. Nazorat ishlari o‘tkaziladigan guruhlar Davlat inspeksiyasi tomonidan qur’a tashlash orqali tanlab olinadi. Boshqa tillarda ta’lim olib boriladigan guruhlardan 2 yoki 3 ta guruh tanlangan hollarda ular orasidan bitta boshqa tillarda ta’lim olib boriladigan guruh tanlanadi.
Nazorat ishlarida tanlab olingan guruhlar o‘quvchilarining 95 foizi qatnashishi ta’minlanishi zarur. Tanlab olingan guruhlar boshqa guruhlar o‘quvchilari hisobiga to‘ldirilishiga yo‘l qo‘yilmaydi.
Nazorat ishlarida uzrsiz sababga ko‘ra qatnashmagan o‘quvchilarga “qoniqarsiz” baho qo‘yiladi va ularning natijasi umumiy natija chiqarilayotganda hisobga olinadi. Komissiya faoliyati davrida uzrli sababga ko‘ra nazorat ishida qatnashmagan o‘quvchilar natija chiqarilayotganda hisobga olinmaydi va o‘quvchilar umumiy sonidan chiqarib tashlanadi.
Umumta’lim va chuqurlashtirilgan fanlardan nazorat ishlari ona tili va adabiyoti, xorijiy til, matematika, tarix, fizika, biologiya, kimyo, informatika fanlari orasidan ta’lim yo‘nalishining xususiyatiga qarab tanlanadi.
Test savollari akademik litsey bitiruvchi kurs o‘quvchilari uchun 3 ta umumta’lim va chuqurlashtirilgan fanlardan 12 tadan, jami 36 ta savolni tashkil etadi. Test savollarini yechish uchun 60 daqiqa, belgilangan javoblarni javoblar varaqasiga ko‘chirish uchun qo‘shimcha 10 daqiqa vaqt beriladi.
Test shaklida o‘tkazilgan nazorat ishlari bo‘yicha o‘quvchi tomonidan har bir fandan to‘plangan ball maksimal ballning 56 foizidan kam bo‘lsa “qoniqarsiz” baho, 56 foizidan 70 foizigacha bo‘lsa “qoniqarli” baho, 71 foizidan 85 foizigacha bo‘lsa “yaxshi” baho, 86 foizi va undan yuqori bo‘lsa “a’lo” baho qo‘yiladi. Natijalar har bir fan bo‘yicha alohida hisoblanadi.
Yozma ish (insho, bayon, diktant) akademik litseyda amalda qo‘llanilayotgan baholash mezoni bo‘yicha baholanadi.
Ta’lim yo‘nalishi bo‘yicha tanlangan har bir fandan o‘tkazilgan nazorat ishlarida ijobiy baholangan o‘quvchilarning salmog‘i 55 foizdan kam bo‘lmasligi lozim;
g) o‘quvchilarning darslik hamda metodik qo‘llanmalar bilan ta’minlanganlik darajasi bo‘yicha (60 ballgacha):
fanlarning o‘quv adabiyotlari bilan ta’minlanganligi (50 ballgacha);
akademik litsey axborot-resurs markazida (kutubxonasida) zaruriy darslik, badiiy adabiyot va elektron darsliklarning mavjudligi (5 ballgacha);
o‘quvchilarning axborot-resurs markazidan (kutubxonadan) foydalanishlari uchun shart-sharoitlarning yaratilganligi (5 ballgacha);
d) pedagog kadrlar salohiyati bo‘yicha (100 ballgacha):
ta’lim yo‘nalishi o‘quv rejasidagi barcha fanlarning pedagog kadrlar bilan ta’minlanganligi (10 ballgacha);
pedagog kadrlar tayanch ma’lumotining dars berayotgan fanlariga mosligi (80 ballgacha);
ilmiy darajaga va toifaga ega, shuningdek o‘quv adabiyotlari nashr etgan rahbar va pedagoglar salmog‘i (4 ballgacha);
pedagog kadrlar faoliyati samaradorligini baholash tizimining mavjudligi va u asosida moddiy va ma’naviy rag‘batlantirishning tashkil etilganligi (3 ballgacha);
pedagog kadrlarning belgilangan muddatlarda malakasini oshirganligi (3 ballgacha);
e) ta’lim jarayoniga zamonaviy o‘qitish usullari va axborot texnologiyalarining joriy etilganligi bo‘yicha (20 ballgacha):
o‘quv-tarbiyaviy jarayoniga zamonaviy o‘qitish uslublari va texnologiyalarining joriy etilishi (7 ballgacha);
kompyuterlar bilan ta’minlanishi va ulardan foydalanish holati (7 ballgacha);
ta’lim jarayoniga axborot-kommunikatsiya texnologiyalarining joriy etilishi (6 ballgacha);
yo) moddiy-texnik ta’minoti bo‘yicha (80 ballgacha):
o‘quv xonalarining axborot-kommunikatsiya texnologiyalari bilan jihozlanganligi (2 ballgacha);
fizika, kimyo va biologiya fanlari uchun laboratoriya xonalarining mavjudligi va jihozlanishi (reaktiv moddalar bilan ta’minlanganligi), laboratoriya ishlarining bajarilishi va metodik ko‘rsatmalar bilan ta’minlanganligi (70 ballgacha);
ta’lim jarayonini tashkil etish uchun zaruriy jihozlarning yetarliligi (4 ballgacha);
ma’muriy va uslubiy xonalarning holati va ularning mebel va texnik vositalar bilan jihozlanganligi (2 ballgacha);
sport zali va maydonlarning mavjudligi, sport inventarlari bilan ta’minlanganligi hamda ularning amaldagi me’yoriy talablarga mosligi (2 ballgacha);
j) ma’naviy-ma’rifiy ishlarni tashkil etish sifati bo‘yicha (20 ballgacha):
ma’naviy-ma’rifiy ishlar rejasining mavjudligi, mazmuni hamda unda belgilangan tadbirlarning bajarilishi (10 ballgacha);
ma’naviy-ma’rifiy yo‘nalishdagi ko‘rik-tanlovlarda erishilgan natijalar (4 ballgacha);
yotoqxonada ma’naviy-ma’rifiy yo‘nalishdagi ishlarning tashkil etilganligi (4 ballgacha);
o‘quvchilarning ota-onalari bilan ishlash samaradorligi (2 ballgacha);
z) o‘quvchilarni kasb-hunarga yo‘naltirish ishlarining va ularga kasbiy ta’lim berilishining sifati bo‘yicha (20 ballgacha):
o‘quvchilar qabulini tashkil etish va iqtidorli o‘quvchilarni tanlab olish (seleksiya) bo‘yicha ishlarning olib borilganligi (15 ballgacha);
akademik litsey bitiruvchilariga kasbiy ta’lim berilishining sifati (5 ballgacha);
i) xalqaro va respublika fan olimpiadalarida ishtirok etish holati va ularda sovrindor bo‘lgan o‘quvchilar salmog‘i bo‘yicha respublika va xalqaro miqyosdagi ko‘rik-tanlovlar, fan olimpiadalari, badiiy-ijodiy tanlovlar va sport musobaqalarida sovrinli o‘rinlarni egallagan o‘quvchilar salmog‘i va ularning rag‘batlantirilganligi (20 ballgacha);
y) reyting baholash tizimining qo‘llanilish sifati bo‘yicha (20 ballgacha):
reyting baholash tizimining belgilangan mezon va me’yorlarga asosan amalga oshirilishi (15 ballgacha);
o‘quvchilarning guruhlar kesimida o‘quv fanlaridan to‘plagan reyting ballari monitoringi (5 ballgacha);
k) bitiruvchilarning oliy ta’lim tashkilotlariga o‘qishga kirish holati bo‘yicha (so‘nggi ikki yillik dinamikasi tahlili asosida) (20 ballgacha);
l) akademik litsey faoliyati yuzasidan o‘tkazilgan ijtimoiy so‘rovnoma natijalari bo‘yicha o‘quvchi va o‘qituvchilar uchun akademik litseyda rahbariyat tomonidan yaratilgan sharoit, darslarning tashkil etilishi (so‘rovnoma asosida) (10 ballgacha).
11. Akademik litseylar faoliyati bo‘yicha to‘plangan umumiy ballar mazkur Mezonlarning 3-ilovasidagi metodika asosida hisoblab chiqiladi.
12. Musiqa va san’at ta’limi tashkilotlari quyidagi mezonlar bo‘yicha 1000 ballgacha baholanadi:
a) ta’lim jarayoniga davlat talablarining joriy etilganligi bo‘yicha (200 ballgacha):
yo‘nalishlar va fanlar bo‘yicha tasdiqlangan o‘quv dasturlari va o‘quv soati rejalari asosida davlat talablarining bajarilganligi (30 ball);
o‘quvchilarning shaxsiy ish rejalari, o‘qituvchilarning taqvim va mavzuiy rejalari, shuningdek bo‘lim mudirlari hujjatlarining yuritilganligi (30 ball);
o‘quvchilarning dars mashg‘ulotlaridagi ishtiroki (20 ball);
shakllantirilgan ro‘yxat bo‘yicha musiqa va san’at ta’limi tashkilotlari hujjatlarining yuritilganligi (50 ball);
musiqa va san’at ta’limi tashkilotlari o‘quvchilarining ushbu ta’lim tashkilotiga qabul qilinishidan bitiruv sinfiga qadar uzluksiz ta’lim olganligi (30 ball);
musiqa va san’at ta’limi tashkilotlarini boshqarish va sifatli ta’lim berish sharoitlarini yaxshilash bo‘yicha ota-onalar, kuzatuv kengashi va homiylar bilan hamkorlik ishlarining yo‘lga qo‘yilganligi (40 ball);
b) ta’lim oluvchilar bilim darajalarining davlat talablariga muvofiqligi bo‘yicha (200 ballgacha);
v) o‘quv-metodik ishlarning olib borilishi va o‘quvchilarning cholg‘ular, notalar hamda metodik qo‘llanmalar bilan ta’minlanganligi darajasi (100 ballgacha):
musiqa va san’at ta’limi tashkilotlarida ochiq darslar, mahorat darslari, seminarlar, konferensiya va boshqa tadbirlar o‘tkazilganligi hamda ularda pedagog xodimlar ishtirok etganligi (35 ball);
o‘qituvchilar tomonidan ta’lim berish jarayonida o‘quvchilar bilan yakka tartibda ish olib borilganligi (30 ball);
o‘qituvchilar tomonidan dars mashg‘ulotlarini o‘tishda interfaol usullar va zamonaviy axborot texnologiyalaridan foydalanilganligi (25 ball);
o‘quvchilarning cholg‘ular, notalar hamda metodik qo‘llanmalar bilan ta’minlanganligi (10 ball);
g) madaniy-ommaviy tadbirlarning tashkil etilishi holati bo‘yicha (200 ballgacha):
madaniy-ommaviy tadbirlarda (konsert, tanlov, festival, ko‘rgazma va olimpiada-viktorinalarning maktab, tuman (shahar), respublika, xalqaro bosqichlari) o‘quvchilarning ishtirok etganligi (110 ball);
boshqa tashkilotlar bilan hamkorlikda tadbirlar tashkil etilganligi (90 ball);
d) pedagog kadrlar bilan ta’minlanganlik darajasi va pedagog kadrlar salohiyati bo‘yicha (200 ballgacha):
pedagog xodimlar tarkibi va malakasining belgilangan talablarga muvofiqligi (100 ball);
o‘qituvchilarning belgilangan muddatlarda o‘z malakasini oshirganligi (100 ball);
e) moddiy-texnik ta’minoti va uning ta’lim yo‘nalishlariga mosligi bo‘yicha (100 ballgacha):
ta’lim tashkiloti binosi va hududida o‘quvchilar uchun xavfsiz va qulay sharoit yaratilganlik holati (50 ball);
o‘quv xonalarining moddiy-texnik ta’minoti (50 ball);
13. Bolalar-o‘smirlar sporti ta’lim tashkilotlari quyidagi mezonlar bo‘yicha 1000 ballgacha baholanadi:
a) sportchilarni tayyorlash bo‘yicha o‘quv mashg‘ulotlarining davlat talablari va o‘quv dasturlariga muvofiqligi bo‘yicha (200 ballgacha):
ta’lim tashkiloti mashg‘ulot jadvallari va trenyerlarning ish rejalarining davlat talablariga muvofiq ishlab chiqilganligi (100 ball);
mashg‘ulot jarayoniga interfaol usullar tatbiq qilinganligi (40 ball);
trenyerlarning mashg‘ulot jarayonida sportchilar bilan yakka tartibda ish olib borganligi (60 ball);
b) sport musobaqalarini o‘tkazish kalendar rejasining tuzilganligi va uning bajarilishi holati bo‘yicha (50 ballgacha);
v) pedagog kadrlar va trenyerlar bilan ta’minlanganlik darajasi bo‘yicha (200 ballgacha):
trenyerlar tarkibi va malakasining belgilangan talablarga muvofiqligi (125 ball);
trenyerlarning belgilangan muddatlarda o‘z malakasini oshirganligi (75 ball);
g) sport turlari bo‘yicha sport bazasining mavjudligi, sport anjomlari va jihozlari bilan ta’minlanganlik darajasi bo‘yicha (150 ballgacha):
bolalar-o‘smirlar sporti ta’lim tashkilotlari binosi va hududida o‘quvchilar uchun xavfsiz va qulay sharoit yaratilganlik holati (70 ball);
bolalar-o‘smirlar sporti ta’lim tashkilotlarining sport turlari bo‘yicha inventar va texnik jihozlar bilan ta’minlanganligi (30 ball);
sport turlari bo‘yicha uslubiy qo‘llanmalar bilan ta’minlanganlik darajasi (50 ball);
d) respublika va hududiy terma jamoalarning asosiy va o‘rinbosarlar tarkibiga nomzodlarni tayyorlash darajasi bo‘yicha (100 ballgacha);
e) sport ta’lim tashkiloti terma jamoasining xalqaro, respublika va hududiy sport musobaqalarida erishgan natijalari bo‘yicha (100 ballgacha);
yo) sport ta’lim tashkilotida tashkil etilgan sport tadbirlari tahlili (30 ballgacha):
tashkil etilgan sport tadbirlari soni (15 ball);
tashkil etilgan sport tadbirlarida qatnashuvchilar soni (15 ball);
j) sport turlari bo‘yicha o‘quv-metodik adabiyotlar bilan ta’minlanganlik darajasi (20 ballgacha);
z) ta’lim oluvchilarni sport tayyorlov guruhining keyingi bosqichlarida saqlab qolish monitoringi bo‘yicha (100 ballgacha):
sport tayyorlov guruhlarining shakllantirilishi holati (60 ball);
ta’lim tashkiloti sportchilarini sport tayyorlov guruhining keyingi bosqichlarida saqlab qolish holati (40 ball);
i) o‘quvchi-yoshlar o‘rtasida jismoniy tarbiya va sportni targ‘ib qilishning holati bo‘yicha (50 ballgacha).
14. Boshqa maktabdan tashqari ta’lim tashkilotlari quyidagi mezonlar bo‘yicha 400 ballgacha baholanadi:
a) ta’lim oluvchilar bilim darajalarining davlat talablariga muvofiqligi bo‘yicha (100 ballgacha);
b) madaniy-ommaviy tadbirlarning samaradorligi bo‘yicha (100 ballgacha):
o‘tkazilgan madaniy-ommaviy tadbirlar (30 ball);
o‘tkazilgan madaniy-ommaviy tadbirlar orqali erishilgan natijalar (70 ball);
v) maktabdan tashqari ta’lim tashkilotining ta’lim sohasiga mos jihozlanishi va jihozlardan foydalanish darajasi bo‘yicha (100 ballgacha);
g) pedagog kadrlar bilan ta’minlanganlik darajasi va pedagog kadrlar salohiyati bo‘yicha (100 ballgacha):
pedagog kadrlar tarkibi va malakasining belgilangan talablarga muvofiqligi (60 ball);
pedagog kadrlarning muntazam ravishda o‘z malakasini oshirganligi (40 ball).
15. Maktabdan tashqari ta’lim tashkilotlari faoliyati bo‘yicha to‘plangan umumiy ballar mazkur Mezonlarning 4-ilovasidagi metodika asosida hisoblab chiqiladi.
16. Boshlang‘ich, o‘rta va o‘rta maxsus professional ta’lim tashkilotlari (bundan buyon matnda professional ta’lim tashkiloti deb yuritiladi) quyidagi mezonlar asosida baholanadi:
a) o‘quv-tarbiyaviy jarayonining davlat ta’lim standartlariga muvofiq tashkil etilganligi bo‘yicha:
kasb va mutaxassisliklarning ta’lim standarti, o‘quv reja, fan o‘quv dasturlari bilan ta’minlanganligi, ularning belgilangan tartibda tasdiqlanganligi;*
namunaviy o‘quv reja va o‘quv dasturi asosida ishchi o‘quv reja va o‘quv dasturlarining ishlab chiqilganligi, rasmiylashtirilganligi va ularning o‘zaro muvofiqligi;*
fan o‘quv dasturlarining ish beruvchilar talablari va o‘quvchilarning ehtiyojlariga mos kelishi, ularda kasbiy faoliyatga tayyorlovchi, asosiy kompetensiyalarni rivojlantiruvchi, intellektual va kasbiy ko‘nikmalarni shakllantiruvchi tarkibiy qismlarning mavjudligi;
fan o‘quv dasturlarini ishlab chiqishda kadrlar iste’molchilari va boshqa manfaatdor tomonlarning ishtiroki va ular bilan kelishilganligi;
fan o‘quv dasturlariga fan va texnologiyalarning zamonaviy yutuqlari, foydalaniladigan yangi o‘quv adabiyotlarining kiritilganligi;
fan o‘quv dasturlarida mavzularning mantiqiy ketma-ketligiga rioya qilinganligi;
ta’lim sifatini baholash bo‘yicha ichki tizimning mavjudligi va uning samaradorligi;
b) o‘quvchilarning o‘quv rejasidagi fanlarni o‘zlashtirish darajasi (bilimi) bo‘yicha:
o‘quvchilarning o‘quv rejasidagi fanlarni o‘zlashtirish darajasini aniqlash uchun komissiya tomonidan attestatsiyadan o‘tkaziladigan kasb yoki mutaxassislik bo‘yicha ta’lim olayotgan bitiruvchi kurs o‘quvchilaridan mutaxassislik fanlaridan olinadigan test, yozma ish va kasbiy amaliy imtihon shaklidagi nazorat ishlari o‘tkaziladi.*
Nazorat ishlariga har bir kasb yoki mutaxassislik bo‘yicha bitiruvchi kurs guruhlarining kamida 30 foizi jalb etiladi. Nazorat ishlari o‘tkaziladigan guruhlar Davlat inspeksiyasi tomonidan qur’a tashlash orqali tanlab olinadi. Boshqa tillarda ta’lim olib boriladigan guruhlardan 2 yoki 3 ta guruh tanlangan hollarda ular orasidan 1 ta boshqa tillarda ta’lim olib boriladigan guruh tanlanadi.
Nazorat ishlarida tanlab olingan guruhlarda o‘quvchilarining kamida 95 foizining qatnashishi ta’minlanishi zarur. Tanlab olingan guruhlar boshqa guruhlar o‘quvchilari hisobiga to‘ldirilishiga yo‘l qo‘yilmaydi.
Nazorat ishlarida uzrsiz sababga ko‘ra qatnashmagan o‘quvchilarga “qoniqarsiz” baho qo‘yiladi va ularning natijasi umumiy natija chiqarilayotganda hisobga olinadi. Komissiya faoliyati davrida uzrli sabablarga ko‘ra nazorat ishida qatnashmagan o‘quvchilar natija chiqarilayotganda hisobga olinmaydi va o‘quvchilar umumiy sonidan chiqarib tashlanadi.
Bitiruvchi kurs o‘quvchilari uchun 3 ta fandan nazorat ishi tashkil etiladi.
Test shaklida o‘tkazilgan nazorat ishlari bo‘yicha o‘quvchi tomonidan har bir fandan to‘plangan ball maksimal ballning 56 foizidan kam bo‘lsa “qoniqarsiz” baho, 56 foizidan 70 foizigacha bo‘lsa “qoniqarli” baho, 71 foizidan 85 foizigacha bo‘lsa “yaxshi” baho, 86 foizi va undan yuqori bo‘lsa “a’lo” baho qo‘yiladi.
Yozma ish (insho, bayon, diktant), amaliy imtihonlar ta’lim tashkilotida amalda qo‘llanilayotgan me’yorlar bo‘yicha baholanadi.
Ta’lim yo‘nalishi (mutaxassislik) bo‘yicha tanlangan har bir fandan o‘tkazilgan nazorat ishlarida ijobiy baholangan o‘quvchilarning salmog‘i 55 foizdan kam bo‘lmasligi lozim;
v) pedagog, muhandis-pedagog kadrlar bilan ta’minlanganlik darajasi va ularning sifat tarkibi bo‘yicha:
pedagog, muhandis-pedagog va ishlab chiqarish ta’limi ustalari bilan ta’minlanganligi, pedagog kadrlar salohiyati, rahbar va pedagog kadrlar lavozim vazifalarining malaka talablariga muvofiqligi;
kasb yoki mutaxassislik o‘quv rejasidagi fanlar va amaliyotlardan nazariy va amaliy mashg‘ulotlarni olib boruvchi pedagog, muhandis-pedagog va ishlab chiqarish ta’limi ustalari bilan ta’minlanganligi;
pedagog va ishlab chiqarish ta’limi ustalari tayanch ma’lumotining dars berayotgan fan(lar)iga mosligi;*
ilmiy darajaga ega bo‘lgan, shuningdek, o‘quv adabiyotlari nashr etgan rahbar va pedagog-kadrlar salmog‘i;
g) o‘quv rejasidagi fanlar bo‘yicha zarur o‘quv adabiyotlari (darslik, o‘quv qo‘llanma, ma’ruzalar to‘plami, metodik qo‘llanma, elektron darsliklar) mavjudligi hamda kutubxona yoki axborot-resurs markazi fondining ular bilan to‘ldirilganligi bo‘yicha:
fanlarning o‘quv adabiyotlar bilan ta’minlanganligi;
kasblar bo‘yicha o‘quv rejadagi har bir fandan kamida bitta nomda darslik yoki o‘quv qo‘llanmaning (darslik va o‘quv qo‘llanma yaratilmagan fandan esa ta’lim tashkiloti ilmiy-pedagogik kengashi tomonidan tavsiya etilgan ma’ruzalar to‘plami) mavjudligi;*
professional ta’lim tashkiloti axborot-resurs markazida (kutubxonasida) zaruriy darslik, badiiy adabiyot va elektron darsliklarning mavjudligi;
yangi avlod darsliklarining xarid qilinganligi;
d) axborot-resurs markazining (kutubxonaning) o‘qitish tiliga mos holda o‘quv, metodik, siyosiy-ijtimoiy, ma’naviy-ma’rifiy va badiiy adabiyotlar bilan boyitilishi bo‘yicha:
axborot-resurs markazining (kutubxonaning) o‘qitish tiliga mos holda darslik, o‘quv qo‘llanmalar, metodik ishlanmalar, siyosiy-ijtimoiy, ma’naviy-ma’rifiy va badiiy adabiyotlar bilan boyitilishining so‘nggi ikki yillik dinamikasi;
mahalliy va xalqaro axborot hamda ma’lumotlar bazasidan foydalanish imkoniyatlarining yaratilganligi;
e) moddiy-texnik ta’minoti va ulardan o‘quv jarayonida foydalanish holati bo‘yicha:
kasb va mutaxassisliklar bo‘yicha nazariy va amaliy mashg‘ulotlar uchun o‘quv, laboratoriya va o‘quv amaliyoti xonalari, o‘quv ustaxona, o‘quv-tajriba xo‘jaliklarining mavjudligi hamda ularning jihozlanishi;
ta’lim jarayonini tashkil etish uchun zaruriy jihozlarning yetarliligi;
laboratoriya ishlarining bajarilishi va metodik ko‘rsatmalar bilan ta’minlanganligi;*
ma’muriy va uslubiy xonalarning holati va ularning mebel va texnik vositalar bilan jihozlanganligi;
oshxonaning jihozlanishi hamda tibbiyot xonasining zarur jihozlar va dori-darmonlar bilan ta’minlanganligi;
sport zali va maydonlarning mavjudligi, sport inventarlari bilan ta’minlanganligi hamda amaldagi me’yoriy talablarga mosligi;
professional ta’lim tashkilotining kompyuterlar bilan ta’minlanganlik darajasi;
yo) zamonaviy pedagogik, axborot-kommunikatsiya va innovatsion texnologiyalarning o‘quv jarayonida qo‘llanilishi bo‘yicha:
o‘quv jarayonida zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan, jumladan Internet jahon axborot tarmog‘idan foydalanish imkoniyatini beradigan kompyuterlar soni hamda ushbu tarmoqga joylashtirilgan ta’lim resurslarining hajmi;
zamonaviy pedagogik va axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini qo‘llab o‘tilgan dars mashg‘ulotlari salmog‘i;
o‘quvchilar bilimini haqqoniy va xolisona baholash maqsadida fanlardan sinov nazoratlarni o‘tkazishda kompyuterlardan foydalanish darajasi;
j) respublika va xalqaro miqyosdagi kasbiy ko‘rik-tanlovlar g‘oliblari salmog‘i bo‘yicha:
o‘quvchilarning respublika va xalqaro miqyosdagi fan olimpiadalari, kasbiy ko‘rik-tanlovlar, badiiy-ijodiy tanlovlar va sport musobaqalarida sovrinli o‘rinlarni egallaganlar salmog‘i;
tanlov g‘oliblarining rag‘batlantirilganligi;
z) ta’limning fan va ishlab chiqarish bilan integratsiyasi bo‘yicha oliy ta’lim tashkilotlari, ilmiy-tadqiqot institutlari va ishlab chiqarish korxonalari bilan tuzilgan shartnomalarning bajarilishi, o‘zaro hamkorlik asosida amalga oshirilgan ishlar hamda kuzatuv kengashi faoliyatining samaradorligi;
i) kasbga yo‘naltirish bo‘yicha targ‘ibot-tashviqot ishlarining samaradorligi, ta’lim tashkilotiga o‘quvchilar qabul qilish jarayonining tashkil etilishi va amalga oshirilishi bo‘yicha:
o‘quvchilar qabulini tashkil etish va amalga oshirishda kasb-hunarga yo‘naltirish bo‘yicha targ‘ibot-tashviqot ishlarining olib borilganligi;
qabul jarayonining belgilangan tartibda hamda oshkoralik, xolislik, shaffoflik prinsiplari asosida tashkil etilganligi;
o‘quvchilar uchun kasb-hunarlar va mutaxassisliklar, ta’lim jarayonini tashkil etilishida yaratilgan shart-sharoitlar, bitiruvchilarning faoliyat yo‘nalishlari haqidagi ma’lumotlarning ta’lim tashkilotining veb-saytida mavjudligi;
y) bitiruvchilarning ta’limning keyingi bosqichlariga o‘qishga kirishi hamda ishga joylashishi darajasi bo‘yicha:
bitiruvchilarning bandligini ta’minlanganlik darajasi, jumladan oliy ta’lim tashkilotlariga o‘qishga kirganlar salmog‘i;
bitiruvchi kurs o‘quvchilarining professional ta’lim tashkilotidagi ta’lim sifati to‘g‘risidagi fikri (so‘rovnoma asosida);
bitiruvchilar bilimining sifati to‘g‘risida ish beruvchilar fikrining o‘rganib borilganligi;
k) ma’naviy-ma’rifiy ishlarning tashkil etilganligi va ularning samarasi bo‘yicha:
ma’naviy-ma’rifiy ishlar rejasining mavjudligi, mazmuni hamda unda belgilangan tadbirlarning bajarilishi;
ma’naviy-ma’rifiy yo‘nalishdagi ko‘rik-tanlovlarda erishilgan natijalar;
yotoqxonada ma’naviy-ma’rifiy yo‘nalishdagi ishlarning tashkil etilganligi;
o‘quvchilarning ota-onalari bilan ishlash samaradorligi;
o‘quvchilar o‘rtasida ma’naviy-ma’rifiy va tarbiyaviy yo‘nalishdagi faoliyatning tizimli yo‘lga qo‘yilganligi, samaradorlik natijalari, o‘quvchi-yoshlar qamrovi (murabbiylar bilan ishlash tartibi, o‘tkazilgan ma’naviy tadbirlar va hisobotlarning mavjudligi);
yoshlarni jismoniy chiniqtirish, ularning sport sohasidagi qobiliyatini namoyon qilishga va sog‘lom turmush tarzini targ‘ib etishga yo‘naltirilgan sportning bir nechta turlari bo‘yicha to‘garaklarning tashkil qilinganligi;
l) o‘qituvchi va o‘quvchilar uchun yaratilgan sharoitlar hamda ularni moddiy va ma’naviy rag‘batlantirilishi bo‘yicha:
o‘quvchilarning o‘qishi, mustaqil ta’lim olishi va dam olishlari uchun shart-sharoitlarning mavjudligi;
o‘qituvchilarning ta’lim berishi va o‘z ustida ishlashi uchun shart-sharoitlarning mavjudligi;
o‘quvchilar va o‘qituvchilarni ijtimoiy qo‘llab-quvvatlash uchun sharoitlarning yaratilganligi;
ovqatlanish, dam olish va madaniy hordiq chiqarish uchun sharoitlar yaratilganligi;
o‘qituvchilar faoliyati samaradorligini baholash tizimining mavjudligi hamda moddiy va ma’naviy rag‘batlantirishning tashkil etilganligi.
17. Oliy ta’lim tashkilotlari quyidagi mezonlar bo‘yicha baholanadi:
a) tashkiliy-boshqaruv faoliyatining samaradorligi bo‘yicha:
faoliyat sohalarini qamrab olgan oliy ta’lim tashkilotining istiqbol rejasining mavjudligi, uni amalga oshirish uchun chora-tadbirlar rejasining ishlab chiqilganligi hamda istiqbol rejaning oliy ta’lim tashkiloti missiyasiga mosligi;
istiqbol rejani ishlab chiqishda kadr iste’molchilari, oliy ta’lim tashkiloti jamoasi va talabalarning ishtiroki (hissasi);
istiqbol rejada oliy ta’lim tashkilotining o‘quv, ilmiy, ma’naviy-ma’rifiy va ijtimoiy faoliyati nuqtai nazaridan milliy hamda xalqaro reytingini oshirishga qaratilgan vazifalarning belgilanganligi;
istiqbol rejaning oliy ta’lim tashkiloti moddiy-texnik bazasi va intellektual salohiyatiga muvofiqligi, uning talaba, o‘qituvchi va xodimlarning ehtiyojlarini qondirishga qaratilganligi;
oliy ta’lim tashkiloti faoliyatini baholashning SWOT tahlili (o‘zining kuchli va zaif tomonlarini, oliy ta’lim tashkilotining ta’lim xizmatlari bozoridagi imkoniyatlarini va uning rivojlanishiga tashqi xavflarni baholab borish) mavjudligi;
oliy ta’lim tashkiloti ma’muriyati, professor-o‘qituvchilar, talabalar, vasiylik kengashi, kadr iste’molchilari, bitiruvchilar va boshqa manfaatdor tomonlarning ta’lim sifatini amalga oshirish (shakllantirish va ta’minlash) ishlaridagi ishtiroki;
oliy ta’lim tashkilotida korrupsiyasiz ta’lim tizimini ta’minlashga qaratilgan tadbirlarning samaradorligi, rahbariyatining professor-o‘qituvchilar va talabalar uchun ochiqligi, kelib tushayotgan barcha murojaatlarga javob berishning holati;
boshqaruv va tashkiliy tuzilma faoliyatining tegishli hujjatlar (ustav, pasport, nizomlar) bilan rasmiylashtirilganligi;
oliy ta’lim tashkiloti kengashi (kollegial organi), fakultetlar, kafedralar va boshqa tarkibiy bo‘limlar faoliyati samaradorligini baholash tizimining mavjudligi;
elektron hujjat almashinuvi tizimining mavjudligi;
b) davlat ta’lim standartlarining o‘quv jarayoniga joriy etilishi bo‘yicha:
barcha ta’lim yo‘nalishlari va mutaxassisliklarning tegishli ta’lim sohasi davlat ta’lim standarti, malaka talablari, o‘quv reja va fanlarning o‘quv dasturlari bilan ta’minlanganligi, ularning belgilangan tartibda tasdiqlanganligi va ro‘yxatdan o‘tkazilganligi;*
tasdiqlangan o‘quv reja va fanlarning o‘quv dasturlari asosida ishchi o‘quv reja, fanlarning ishchi dasturlarining ishlab chiqilganligi, rasmiylashtirilganligi va ularning o‘zaro muvofiqligi;*
dars jadvallarining ishchi o‘quv rejalariga muvofiqligi va ularning o‘rnatilgan talablar asosida tuzilganligi;*
oliy ta’lim tashkiloti o‘quv jarayoni jadvalining mavjudligi, o‘rnatilgan tartibda tasdiqlanganligi, unda o‘quv jarayonining to‘liq aks etganligi va amaliyotga tatbiq etilishi;
talabalar bilimlarini va o‘zlashtirishini baholash tizimining holati;
talabalar bilimlarini baholashda qo‘llaniladigan nazorat vositalarining (testlar, yozma ishlar savollari va boshqalar) fan dasturi mazmunini to‘liq qamrab olganligi;
ta’lim sifatini baholash bo‘yicha ichki tizimning mavjudligi va uning samaradorligi;
v) talabalarning fan dasturlarini o‘zlashtirish darajasi (bilimi) bo‘yicha Davlat inspeksiyasi tomonidan o‘tkaziladigan nazorat ishlari natijalari:*
talabalarning fan dasturlarini o‘zlashtirish darajasini aniqlash uchun nazorat ishlariga bakalavriat ta’lim yo‘nalishlari bitiruvchi kurs talabalarining kamida 30 foizi, qolgan kurslardan (birinchi kurslardan tashqari) bittadan guruh va magistratura mutaxassisliklari bitiruvchi kurs talabalari to‘liq jalb qilinadi. Attestatsiyaga jalb qilingan, ammo bitiruvchi kurs talabalari bo‘lmagan o‘qish muddati uch yillik bo‘lgan magistratura mutaxassisliklarida 2-kurs talabalaridan, o‘qish muddati ikki yillik bo‘lgan magistratura mutaxassisliklarida 1-kurs talabalaridan nazorat ishlari olinadi.
O‘qish muddati bir yillik bo‘lgan magistratura mutaxassisliklari attestatsiyadan o‘tkazilganda, o‘quv yilining birinchi semestrida tahsil olayotgan talabalarning bilim darajasi, kirish sinovlarida nazorat o‘tkazilgan mutaxassislik fanlaridan yoki o‘qitilayotgan fanlarning o‘qitilgan qismidan, ikkinchi semestrda esa o‘qitilgan (o‘qitilayotgan) fanlardan nazorat ishlarini olish orqali aniqlanadi.
Nazorat ishlariga jalb qilingan talabalarning kamida 95 foizi qatnashishi shart. Nazorat ishlari o‘tkaziladigan fanlar qoida tariqasida tugallangan fanlardan kurslar kesimida har bir bakalavriat ta’lim yo‘nalishi bo‘yicha 3 ta, magistratura mutaxassisligi bo‘yicha 2 ta etib belgilanadi.
Har bir fan bo‘yicha ko‘p variantlilik asosida test yoki yozma ish savollari, ijodiy imtihon materiallari fan dasturini yoki uning tegishli qismini qamrab olgan holda tayyorlanadi.
Bakalavriat ta’lim yo‘nalishlarida dastlab kurslar kesimida har bir yo‘nalishdan 5 tadan, magistruratura mutaxassisligidan 3 tadan fan tanlab olinadi, nazorat ishlari o‘tkaziladigan fanlar va guruhlar bo‘yicha ma’lumotlar ta’lim tashkilotiga Davlat inspeksiyasi tomonidan nazorat ishlari o‘tkazilishidan uch ish kuni oldin ma’lum qilinadi.
Fanlardan o‘tkazilgan nazorat ishlari bo‘yicha talaba tomonidan har bir fandan to‘plangan ball maksimal ballning 56 foizidan kam bo‘lsa “qoniqarsiz” baho, 56 foizidan 70 foizigacha bo‘lsa “qoniqarli” baho, 71 foizidan 85 foizigacha bo‘lsa “yaxshi” baho, 86 foizi va undan yuqori bo‘lsa “a’lo” baho qo‘yiladi.
Talabalarning fan dasturlarini o‘zlashtirish darajasi (bilimi) muayyan ta’lim yo‘nalishi va magistratura mutaxassisligidagi tanlangan har bir fandan nazorat ishlarida talabalarning ijobiy baholanganlari salmog‘i 70 foizdan kam bo‘lmasligi kerak.
Bakalavriat talabalariga uchta mutaxassislik fanining har biridan 15 tadan jami 45 ta va magistratura uchun ikkita mutaxassislik fanining har biridan 15 tadan jami 30 ta test savollari beriladi.
Testlarni yechish uchun bakalavriat talabalariga umumiy 75 daqiqa va magistratura talabalariga 50 daqiqa vaqt ajratiladi.
Har bir auditoriyaga xona sig‘imi va kompyuterlar soniga qarab test topshiruvchilar kiritiladi;
g) professor-o‘qituvchilarning ilmiy-pedagogik salohiyati va ular mutaxassisliklarining (ixtisosliklarining) dars berayotgan fanlariga muvofiqligi bo‘yicha:
professor-o‘qituvchilarni ishga qabul qilish bo‘yicha aniq mexanizmning mavjudligi;
fakultet va kafedralarning o‘rnatilgan talablarga mos ravishda tashkil etilganligi;
fakultet dekanlari va kafedra mudirlarining lavozim talablariga muvofiqligi;
professor-o‘qituvchilar tayanch ma’lumotlarining (mutaxassisligi, ixtisosligi) ular dars beradigan fan(lar)ga muvofiqligi (mos bo‘lmagan holda ularning tegishli qayta tayyorlashdan o‘tganligi yoki mos ixtisoslik bo‘yicha ilmiy unvon, darajaga ega bo‘lishi, yakka mualliflikda darslik yoki o‘quv qo‘llanma nashr etganligi (sertifikat asosida);*
professor-o‘qituvchilarning erishgan yutuqlari (davlat va tarmoq mukofotlari, faxriy unvonlar, “Yilning eng yaxshi pedagogi” respublika tanlovi g‘olibligi va boshqalar) ko‘rsatkichlarining mavjudligi;
professor-o‘qituvchilarning bajargan o‘quv, ilmiy-uslubiy, ilmiy-tadqiqot ishlari (fundamental, amaliy va boshqa ilmiy-tadqiqotlar kesimidagi ishtiroki, darslik, o‘quv qo‘llanma, o‘quv-metodik ishlanmalar, mahalliy va xalqaro nashrlarda, impakt-faktorli (Scopus, Web of Science yoki boshqa umume’tirof etilgan indeksatsiyalangan ma’lumotlar bazalari jurnallaridagi maqolalari);
kafedralar professor-o‘qituvchilarining belgilangan muddatlarda malakasini oshirganligi;
d) talabalarning darslik (elektron darslik) va o‘quv qo‘llanmalari bilan ta’minlanganligi darajasi, elektron kutubxona tizimining mavjudligi, undan foydalanish samaradorligi va mustaqil ta’lim bo‘yicha axborot resurslaridan foydalanish imkoniyatining yaratilganligi bo‘yicha:
oliy ta’lim tashkilotida elektron avtomatlashtirilgan va masofadan foydalanish imkoniyatini beruvchi axborot-resurs markazining mavjudligi;
ta’lim berish tillari bo‘yicha barcha ta’lim yo‘nalishlari, mutaxassisliklarning o‘quv adabiyotlari bilan ta’minlanganligi;
talabalar sonidan kelib chiqib, har bir fan bo‘yicha o‘qitiladigan asosiy adabiyotlarga (darslik, o‘quv qo‘llanma) bo‘lgan talabning (bakalavriat ta’lim yo‘nalishida har olti nafar talabaga kamida bir dona, magistratura mutaxassisligida har ikki nafar talabaga kamida bir dona darslik va o‘quv qo‘llanmani to‘g‘ri kelishi) bajarilganligi (o‘quv adabiyotlari soni belgilangan talablarga mos kelmaganda, ularning elektron shakldagi varianti inobatga olinadi);*
ta’lim yo‘nalishlari va mutaxassisliklarning o‘quv adabiyotlari bilan ta’minlanganlik darajasining tahliliy o‘rganib borilganligi, shuningdek oliy ta’lim tashkiloti kengashida (kollegial organida) muhokama qilinganligi;
mahalliy, xalqaro axborot va ma’lumotlar bazasidan (Scopus, Web of Science yoki boshqa umume’tirof etilgan indeksatsiyalangan ma’lumotlar bazalari jurnallari) foydalanish imkoniyatlarining yaratilganligi;
fanlarni o‘quv adabiyotlari bilan ta’minlash va yangi avlod o‘quv adabiyotlarini yaratish chora-tadbirlarining ishlab chiqilganligi va ularning bajarilish holati;
e) moddiy-texnik ta’minoti, o‘quv laboratoriyalarining zamonaviy asbob-uskunalar bilan hamda foydali o‘quv-laboratoriya maydoni bilan ta’minlanganligi darajasi bo‘yicha:
oliy ta’lim tashkilotining umumiy maydoni, normadagi (ishchi) maydoni, umumiy o‘quv auditoriyalari (sinflar) maydoni va boshqa turdagi foydali maydonlar (kv.m. hisobida), ularning me’yor talablariga mosligi;
oliy ta’lim tashkilotida axborot-kommunikatsiya texnologiyalari vositalarining mavjudligi, ularning ta’lim oluvchilar soniga mosligi va yangilanish darajasi;
talabalar turar joylarining maydoni, yashash uchun mo‘ljallangan o‘rinlar soni, vaqtinchalik turar joyga muhtoj talabalar soni;
jismoniy tarbiya darslarini o‘tish, sog‘lomlashtirish tadbirlarini o‘tkazish hamda jamoaning sport bilan shug‘ullanishi uchun shart-sharoitlarning yetarli darajada yaratilganligi;
har bir ta’lim yo‘nalishi va mutaxassislikning o‘quv rejasiga binoan fanlar bo‘yicha laboratoriya ishlarining bajarilishi, tegishli jihozlar, reaktivlar bilan ta’minlanganligi, metodik ko‘rsatmalarning mavjudligi;*
laboratoriya ishlarining oliy ta’lim tashkiloti hududidan tashqarida (ishlab chiqarish korxonasi, tashkilotlar, o‘quv-tajriba xo‘jaligi va shu kabilarda) bajarilganligi;
ta’lim yo‘nalishlari va magistratura mutaxassisliklarining xususiyatlaridan kelib chiqib, malaka talablarida belgilangan amaliy malaka va ko‘nikmalarning shakllanishi uchun kerakli asbob-uskuna, jihozlar, inventarlar, musiqa asboblari, texnikalar, xom-ashyo va boshqalar bilan ta’minlanganligi;*
axborot-resurs markazining (kutubxonaning) kompyuterlar bilan ta’minlanganligi, zallardagi o‘rinlar soni, elektron kutubxona tizimining yaratilganligi, ularga o‘quv adabiyotlarning elektron versiyalarini yuklanganligi, Internet jahon axborot tarmog‘iga ulangan kompyuterlar soni va talabalarni kompyuter texnikasidan erkin foydalanishiga imkon yaratilganligi;
yo) elektron ta’limning joriy etilishida zamonaviy pedagogik, axborot-kommunikatsiya va innovatsion texnologiyalarning qo‘llanilishi bo‘yicha:
professor-o‘qituvchilarning zamonaviy pedagogik, axborot-kommunikatsiya va innovatsion texnologiyalardan foydalanib o‘tilgan dars mashg‘ulotlari salmog‘i;
interfaol pedagogik usullar yordamida dars mashg‘ulotlarining olib borilganligi hamda innovatsiyalarning o‘quv jarayoniga qo‘llanilganligi;
o‘quv jarayonida ilg‘or axborot-kommunikatsiya texnologiyalari va zamonaviy vositalardan foydalangan holda mashg‘ulotlar olib borish uchun sharoitlarning yaratilganligi;
zamonaviy kompyuterlar va ulardan Internet jahon axborot tarmog‘iga ulanganlarining soni, WiFi zonalarining tashkil etilganligi, talaba va pedagoglarga ulardan foydalanish bo‘yicha shart-sharoitlarning yaratilganligi;
mustaqil ta’lim jarayonini tashkil etish holati va Internet jahon axborot tarmog‘iga joylashtirilgan ta’lim resurslari hajmi;
talabalar bilimini baholashda nazorat sinovlarining kompyuterdan foydalangan holda olinishi tahlili;
j) ta’limning ishlab chiqarish va ilm-fan bilan integratsiyasi bo‘yicha:
kadrlar tayyorlash va ilmiy-texnologik yechimlar yaratishda korxona va tashkilotlarning ishlab chiqarish salohiyatidan foydalanganlik darajasi;
ilg‘or texnologiya sohasida pedagog kadrlarning malakasini bevosita ishlab chiqarishda oshirilib borilganligi;
ta’lim yo‘nalishlari va mutaxassisliklar bo‘yicha kadr iste’molchilari bilan hamkorlik ishlarining yo‘lga qo‘yilganligi, talab va ehtiyojlarining o‘rganilganligi;
ilmiy-tadqiqot institutlari va tashkilotlar xodimlarining o‘quv jarayoniga jalb etilganligi;
tasarrufidagi akademik litsey va biriktirilgan boshlang‘ich professional, o‘rta professional, o‘rta maxsus professional ta’lim tashkilotlari bilan hamkorlik ishlarining yo‘lga qo‘yilganligi;
z) ilmiy-tadqiqot faoliyati bo‘yicha:
professor-o‘qituvchilarni faol ilmiy izlanishlar olib borishga qiziqtirish va ularning natijadorligi bo‘yicha rag‘batlantirish mexanizmining mavjudligi;
olib borilayotgan ilmiy-tadqiqot ishlarining oliy ta’lim tashkiloti profiliga to‘g‘ri kelishi;
ilmiy va ilmiy-texnik faoliyat natijalarining tijoratlashtirilganligi;
professor-o‘qituvchilar, talabalarning ilmiy-tadqiqot ishlaridagi (fundamental, amaliy va boshqa ilmiy tadqiqotlar kesimida) ishtiroki;
ilmiy, ilmiy-metodik va amaliy konferensiyalarning o‘tkazilganligi;
oliy ta’lim tashkilotining xalqaro va respublika miqyosidagi tanlov va ko‘rgazmalardagi ishtiroki;
ilmiy-tadqiqot ishlarining samaradorligi (ilmiy tadqiqot ishlari natijalarining ishlab chiqarishga joriy etilganligi, yuqori malakali ilmiy-pedagog kadrlarni tayyorlash holati, faoliyat ko‘rsatayotgan ilmiy kengashning mavjudligi);
i) ma’naviy-ma’rifiy faoliyati bo‘yicha:
ma’naviy-ma’rifiy ishlar rejasining ishlab chiqilganligi;
professor-o‘qituvchilarning tarbiyaviy ishlarga jalb etilganligi;
odob-axloq va ichki-tartib qoidalarni buzgan, huquqbuzarlik va jinoyatlar sodir etgan (huquqni muhofaza qiluvchi organlarning rasmiy ma’lumotlari asosida) professor-o‘qituvchi va talabalarga nisbatan oliy ta’lim tashkiloti va tegishli huquqni muhofaza qiluvchi organlar tomonidan choralar ko‘rilganligi;
oliy ta’lim tashkilotidagi ma’naviy-axloqiy muhitni, pedagoglarning axloqiy sifatlarini ma’naviy-ma’rifiy ishlar va yoshlar bilan ishlash bo‘yicha mas’ul bo‘lim tomonidan muntazam ravishda (so‘rovnoma asosida) tahlil qilinib borilganligi;
xalqaro va respublika miqyosidagi ma’naviy-ma’rifiy ko‘rik-tanlovlarda, olimpiadalarda, sport musobaqalarida sovrinli o‘rinlarni egallagan talabalar salmog‘i;
talabalar turar joylarida talabalar uchun o‘qish va dam olish uchun shart-sharoitlarning yaratilganligi;
talabalar o‘rtasida ma’naviy-ma’rifiy va tarbiyaviy yo‘nalishdagi faoliyatning tizimli yo‘lga qo‘yilganligi, uning samaradorligi va bunda talaba-yoshlar qamrovi;
oliy ta’lim tashkilotining axborot-resurs markazi (kutubxona)dagi adabiyotlardan foydalanayotgan talabalar salmog‘i;
yoshlarni jismoniy chiniqtirish, ularning sport sohasidagi qobiliyatini namoyon qilishga va sog‘lom turmush tarzini targ‘ib etishga yo‘naltirilgan sportning bir necha turlari bo‘yicha musobaqalarning (tadbirlarning) tashkil qilinganligi;
y) bitiruvchilarning ta’limning keyingi bosqichlariga o‘qishga yoki ishga joylashishi bo‘yicha:
bitiruvchilarni ish joylariga taqsimlash bo‘yicha oliy ta’lim tashkilotidagi taqsimot komissiyasi qarorlarining mavjudligi;
so‘nggi ikki o‘quv yilida oliy ta’lim tashkilotini davlat grantlari asosida bitirgan talabalarning ishga joylashganligi (asoslovchi hujjatlarning mavjudligi);*
so‘nggi ikki o‘quv yilida oliy ta’lim tashkilotini bitirganlarning ishga joylashish holati bo‘yicha monitoring olib borilganligi;
kadr iste’molchilari bilan o‘zaro hamkorlikdagi ishlarning holati;
sobiq bitiruvchilar bilan oliy ta’lim tashkiloti o‘rtasidagi aloqalarning yo‘lga qo‘yilganligi;
k) xalqaro hamkorlikning yo‘lga qo‘yilganligi bo‘yicha:
xorijiy mamlakatlar bilan shartnoma asosida talaba, doktorant, mustaqil izlanuvchi, ilmiy xodimlar va professor-o‘qituvchilar almashinuvi;
xalqaro ilmiy tadbirlarning tashkil etilishi (seminar, anjuman, simpozium va hokazo);
xalqaro sovrinlar sohiblari;
xorijiy mamlakatlardagi metodik va ilmiy seminarlar a’zolari;
muntazam xorijiy ilmiy aloqaga ega bo‘lgan professor-o‘qituvchilar soni;
qo‘shma ta’lim dasturlari va qo‘shma fakultetlar asosida kadrlar tayyorlashning yo‘lga qo‘yilganligi;
chet el grantlari asosida bajarilayotgan ilmiy-tadqiqot ishlari (nomi, soni, hajmi);
xorijiy mamlakatlarda chop etilgan monografiya, maqola va o‘quv adabiyotlari soni (turlari bo‘yicha);
ta’lim olish uchun xorijiy fuqarolarning jalb etilishi;
ilmiy-pedagog kadrlarning xorijda malaka oshirganligi;
xorijiy oliy ta’lim muassasalari va xorijiy ilmiy markazlar professor-o‘qituvchilari va mutaxassislarining ta’lim jarayoniga jalb etilishi;
xorijiy mamlakatlar uchun tayyorlangan kadrlar va ilmiy darajali kadrlar soni;
l) abituriyentlarni o‘qishga qabul qilish jarayonining tashkil etilishi va amalga oshirilishi bo‘yicha:
abituriyentlarni o‘qishga belgilangan talab va tartib asosida qabul qilinganligi;*
oliy ta’lim tashkilotining hududlardan iqtidorli yoshlarni tanlab olishga qaratilgan ishlarning (turli tanlovlar, tayyorlov kurslari va hokazo) amalga oshirilganligi;
m) bitiruvchilar tomonidan bitiruv malakaviy ishlari va magistrlik dissertatsiyalarining bajarilishi (sifati), yakuniy davlat attestatsiyasiga oid faoliyat va uning natijalari bo‘yicha:
bitiruv malakaviy ishlari va magistrlik dissertatsiyalari mavzulari bankining yaratilganligi;
bitiruv malakaviy ishlari va magistrlik dissertatsiyalarini bajarishda mualliflikni o‘zlashtirishga (plagiat) yo‘l qo‘yilishi holatlarini oldini olishga qaratilgan choralarning belgilanganligi;
bitiruv malakaviy ishlari, magistrlik dissertatsiyalarining bajarilish sifati, dolzarbligi, qo‘yilgan talablar asosida bajarilganligi*, o‘quv jarayoni va ishlab chiqarishga joriy qilinganligi (tanlov asosida o‘rganiladi);
yakuniy davlat attestatsiya komissiyalarining qo‘yilgan talab bo‘yicha shakllantirilganligi, yakuniy davlat attestatsiya natijalari va komissiya raisi hisobotini oliy ta’lim tashkiloti kengashida ko‘rib chiqilganligi;
n) ish beruvchilarning bitiruvchilar bilimi, malakasi va ko‘nikmalaridan qoniqishi holati bo‘yicha respublika miqyosida kadrlar buyurtmachilari o‘rtasida o‘tkazilgan so‘rovnoma natijalari.
Bitiruvchilar malakasining ishlab chiqarish talablariga mos kelishini aniqlash, kadrlar tayyorlashda yo‘l qo‘yilayotgan kamchiliklar va ularni bartaraf qilish maqsadida har yili respublika miqyosida kadrlar buyurtmachilari o‘rtasida o‘tkazilgan milliy so‘rovnoma natijalari tahlili asosida baholanadi.
So‘rovnomada qatnashgan ish beruvchilarning bitiruvchilar bilimi, malakasi va ko‘nikmalaridan qoniqishi holati kamida 55 foiz bo‘lishi kerak.
18. Oliy o‘quv yurtidan keyingi ta’limni amalga oshiruvchi oliy ta’lim tashkilotlari va ilmiy-tadqiqot muassasalari quyidagi mezonlar bo‘yicha baholanadi:
a) davlat talablarining ta’lim jarayoniga joriy etilishi bo‘yicha:
oliy o‘quv yurtidan keyingi ta’limga qo‘yiladigan davlat talablarining mavjudligi;*
oliy o‘quv yurtidan keyingi ta’lim tashkilotiga qabul qilish talablarining bajarilishi;*
oliy o‘quv yurtidan keyingi ta’lim tashkilotiga o‘qishga kiruvchi talabgorlarga qo‘yiladigan talablarning bajarilishi;
oliy o‘quv yurtidan keyingi ta’lim tashkilotida o‘qishni tashkil etish holati;
b) ilmiy rahbar va maslahatchilar tarkibining sifat ko‘rsatkichlari hamda ularning ilmiy-tashkiliy faoliyati natijalari bo‘yicha:
ilmiy rahbarlar etib ilmiy va ilmiy-pedagogik faoliyat olib boruvchi fan doktori, shuningdek ilmiy unvonga ega bo‘lgan fan nomzodi yoki falsafa doktorlarining (PhD) tayinlanganligi;*
ilmiy maslahatchilar etib ilmiy va ilmiy-pedagogik faoliyat olib boruvchi fan doktorlarining tayinlanganligi;*
oliy o‘quv yurtidan keyingi ta’lim tashkilotlari va ilmiy-tadqiqot muassasalarida faoliyat yuritayotgan fan doktorlarining ilmiy rahbarlik yoki ilmiy maslahatchilikka jalb etilganligi;
ilmiy rahbarlar va ilmiy maslahatchilarning bir vaqtning o‘zida nechta doktorant va mustaqil izlanuvchilarga ilmiy rahbarlik qilayotganligi;
o‘qishga qabul qilish to‘g‘risidagi buyruqda ilmiy rahbarlar va ilmiy maslahatchilarning (ilmiy maslahatchi bo‘lgan taqdirda) tayinlanganligi;*
doktorant tomonidan ilmiy rahbar va ilmiy maslahatchi (ilmiy maslahatchi tayinlangan holatlarda) bilan birgalikda dissertatsiya ishini tayyorlashning yakka tartibdagi rejasi ishlab chiqilganligi va belgilangan muddatlarda tasdiqlanganligi;*
ilmiy rahbar tomonidan doktorant uchun ixtisoslik bo‘yicha nazariy-metodologik dastur ishlab chiqilganligi va belgilangan muddatda kollegial organ tomonidan tasdiqlanganligi;*
nazariy-metodologik dasturni doktorant tomonidan o‘qishning birinchi yili mobaynida ilmiy rahbar yordamida o‘zlashtirilganligi;
ilmiy rahbar rahbarligida so‘nggi uch yilda bitirgan doktorant va mustaqil izlanuvchilarning o‘z vaqtida himoya qilganlari salmog‘i;
ilmiy maslahatchi rahbarligida so‘nggi uch yilda bitirgan doktorant va mustaqil izlanuvchilarning o‘z vaqtida himoya qilganlari salmog‘i;
doktorant va mustaqil izlanuvchilarga ilmiy rahbar va ilmiy maslahatchilarning jami fan doktorlari va ilmiy unvonga ega bo‘lgan fan nomzodlari yoki falsafa doktorlariga (PhD) nisbatan ulushi;
v) ta’limni amalga oshirish jarayoniga jalb etilgan, pedagog va ilmiy xodimlarning O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Oliy attestatsiya komissiyasi e’tirof etgan jurnallarda, shuningdek, xorijiy nashrlarda ilmiy maqolalarni chop etish faoliyati tahlili;
g) ilmiy-eksperimental, moddiy-texnik bazaning holati bo‘yicha:
ilmiy-eksperimental laboratoriyalar bilan ta’minlanganlik darajasi, ularning zamonaviy asbob-uskunalar bilan ta’minlanganligi va ulardan foydalanilishi holati;
oliy ta’lim tashkiloti va ilmiy-tadqiqot muassasasi axborot-resurs markazlarida tadqiqot sohasi bo‘yicha ilmiy manbalarning mavjudligi;
ilmiy-tadqiqotlarni olib borish uchun asbob-uskunalar, materiallar, axborot-kommunikatsiya vositalari, kompyuter texnikasi, maishiy texnika va boshqa zarur vositalarning yetarli darajada mavjudligi;
d) doktorant va mustaqil izlanuvchilarga ijtimoiy, ilmiy, ijodiy hamda loyihalash ishlarini olib borishlari uchun yaratilgan shart-sharoitlar bo‘yicha:
doktorantlarning vaqtinchalik turar joylar bilan ta’minlanganlik holati;
oliy ta’lim tashkiloti va ilmiy-tadqiqot muassasasida sport bilan shug‘ullanish uchun zarur shart-sharoitlarning mavjudligi;
doktorant va mustaqil izlanuvchilar uchun oliy ta’lim tashkiloti va ilmiy-tadqiqot muassasasida axborot-resurs markazidan, zamonaviy kompyuterlardan hamda Internet jahon axborot tarmog‘idan foydalanish imkoniyati, shuningdek boshqa zarur shart-sharoitlarning yaratilganligi;
mahalliy hamda xalqaro axborot va ma’lumotlar bazasidan (Scopus, Web of Science yoki boshqa umume’tirof etilgan indeksatsiyalangan ma’lumotlar bazalari jurnallari) foydalanish imkoniyatlarining yaratilganligi;
e) doktorant va mustaqil izlanuvchilar shaxsiy ish rejalarining bajarilishi, hisobotlarining oliy ta’lim tashkilotlarining yoki ilmiy-tadqiqot muassasalarining kollegial organlarida (ilmiy kengash, kengash, ilmiy-texnikaviy kengash, ilmiy-muvofiqlashtiruvchi kengash va boshqalarda) muhokama qilinganligi hamda tasdiqlangan rejaga mos deb topilganligi bo‘yicha:
doktorant va mustaqil izlanuvchilar shaxsiy ish rejalarining bajarilishi;
hisobotlarning oliy ta’lim tashkiloti yoki ilmiy-tadqiqot muassasasi kengashida, tegishli kafedra, bo‘lim, laboratoriya va boshqalarda muhokama qilinganligi hamda tasdiqlangan rejaga mosligi;
doktorant va mustaqil izlanuvchi tomonidan e’lon qilingan ilmiy ishlarda himoya qilinayotgan doktorlik dissertatsiyasi asosiy natijalarining aks etganligi hamda ilmiy natijalarning xalqaro va respublika doirasida o‘tkaziladigan ilmiy konferensiyalarda, seminarlarda va davra suhbatlarida muhokamadan o‘tkazilganligi;
doktorant va mustaqil izlanuvchi tomonidan ilmiy ishlarning O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Oliy attestatsiya komissiyasi tomonidan e’tirof etilgan respublika va xorijiy jurnallarda, shu jumladan elektron ilmiy-texnik jurnallar ro‘yxatiga kiritilgan ilmiy nashrlarda ilmiy maqolalarning nashr etilishi holati;
ijtimoiy-gumanitar va iqtisodiyot sohalari bo‘yicha fan doktori (Doctor of Science) ilmiy darajasini olish uchun izlanuvchilar tomonidan dissertatsiya natijalari yuzasidan monografiya e’lon qilinganligi;
yo) doktorant va mustaqil izlanuvchilar faoliyati samaradorligi monitoringining olib borilishi holati bo‘yicha:
doktorant va mustaqil izlanuvchilarning oliy ta’lim tashkiloti va ilmiy-tadqiqot muassasasidagi faoliyati samaradorligi bo‘yicha o‘tkazilgan monitoring natijalari;
monitoring natijalaridan kelib chiqib doktorant, mustaqil izlanuvchilar, ularning ilmiy rahbarlari hamda ilmiy maslahatchilariga nisbatan tegishli xulosalarning chiqarilganligi;
j) oliy o‘quv yurtidan keyingi ta’lim institutini bitirgan doktorantlar va mustaqil izlanuvchilarning falsafa doktori (PhD) va fan doktori (Doctor of Science) dissertatsiyalarini himoya qilishi holati bo‘yicha:
ixtisosliklar bo‘yicha so‘nggi uch yilda tayanch doktorantura, doktorantura va mustaqil izlanuvchilar institutini bitirganlar va ulardan ilmiy-tadqiqot ishini himoya qilganlar hamda ilmiy kengashga himoyaga taqdim etganlar ulushining tahlili;
ilmiy-tadqiqot ishlari himoyasi natijalaridan kelib chiqib, doktorant, mustaqil izlanuvchi va uning ilmiy rahbari yoki ilmiy maslahatchisiga nisbatan tegishli xulosalarning chiqarilganligi (intizomiy chora yok | 83 | 63,030 |
Qonunchilik | Qo‘llash uchun yaroqsiz dori vositalari va tibbiy buyumlarni yo‘q qilish tartibi to‘g‘risidagi yo‘riqnomani tasdiqlash haqida | O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010-yil 16-fevraldagi “Respublika dorixona muassasalarida dori-darmon va tibbiy buyumlar sotish qoidalariga o‘zgartirish kiritish to‘g‘risida”gi 18-sonli qarori (O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami, 2010-y., 6-7 son, 50-modda) ijrosini ta’minlash maqsadida buyuraman:
1. “Qo‘llash uchun yaroqsiz dori vositalari va tibbiy buyumlarni yo‘q qilish tartibi to‘g‘risidagi yo‘riqnoma” ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
2. O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi tomonidan 2000-yil 12-dekabrda tasdiqlangan Qo‘llash uchun yaroqsiz dori vositalari va tibbiy buyumlarni yo‘q qilish tartibi to‘g‘risidagi vaqtinchalik yo‘riqnoma (ro‘yxat raqami 997, 2000-yil 29-dekabr) (O‘zbekiston Respublikasi vazirliklari, davlat qo‘mitalari va idoralarining me’yoriy hujjatlari axborotnomasi, 2000-y., 24-son) o‘z kuchini yo‘qotgan deb hisoblansin.
3. Mazkur buyruq O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligida davlat ro‘yxatidan o‘tkazilgan kundan boshlab o‘n kun o‘tgandan keyin kuchga kiradi.
Mazkur Yo‘riqnoma O‘zbekiston Respublikasi “Dori vositalari va farmatsevtika faoliyati to‘g‘risida”gi (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Axborotnomasi, 1997-y., 4-5-son, 120-modda) va “Aholining sanitariya-epidemiologik osoyishtaligi to‘g‘risida”gi qonunlariga muvofiq qo‘llash uchun yaroqsiz dori vositalari va tibbiy buyumlarni yo‘q qilish tartibini belgilaydi.
1. Mazkur Yo‘riqnoma giyohvand vositalar, psixotrop moddalar va prekursorlarni yo‘q qilishga taalluqli emas.
2. Mazkur Yo‘riqnomada quyidagilar qo‘llash uchun yaroqsiz dori vositalari va tibbiy buyumlar (keyingi o‘rinlarda yaroqsiz dori vositalari va tibbiy buyumlar deb yuritiladi) sifatida e’tirof etiladi:
sifatsiz yoki qalbakilashtirilgan dori vositalari, tibbiy buyumlar va “in bulk” mahsulotlari;
O‘zbekiston Respublikasida ro‘yxatdan o‘tkazilmagan va (yoki) muvofiqlik sertifikatiga ega bo‘lmagan dori vositalari va tibbiy buyumlar;
O‘zbekiston Respublikasida ro‘yxatdan o‘tkazilgan dori vositalari va tibbiy buyumlarning g‘ayriqonuniy nusxalari;
ishlab chiqarish korxonasi o‘rami butunligi buzilgan hamda haqiqiyligini aniqlash mumkin bo‘lmagan dori vositalari va tibbiy buyumlar.
3. Yaroqsiz dori vositalari va tibbiy buyumlar yoqib yuborish, sindirish, ezish, to‘kish va ko‘mish usullari bilan yo‘q qilinadi.
7. Yaroqsiz dori vositalari va tibbiy buyumlarni yo‘q qilish uchun dori vositalari va tibbiy buyumlarning egasi bo‘lgan tashkilot rahbarining buyrug‘i bilan besh kishidan kam bo‘lmagan tarkibda yaroqsiz dori vositalari va tibbiy buyumlarni yo‘q qilish komissiyasi (bundan buyon matnda Komissiya deb yuritiladi) tuziladi.
8. Komissiya tomonidan yaroqsiz dori vositalari va tibbiy buyumlarni yo‘q qilish haqida mazkur Yo‘riqnomaning 3-ilovasiga muvofiq shaklda qaror qabul qilinadi. Komissiyaning mazkur qarorida yaroqsiz dori vositalari va tibbiy buyumlarni yo‘q qilish sanasi, vaqti, joyi hamda yo‘q qilinayotgan dori vositalari va tibbiy buyumlarning atrof-muhit uchun bezararligi, ularning fizik-kimyoviy mutanosibligi e’tiborga olingan holda yo‘q qilish usullari belgilanadi.
9. Komissiyaning qarori ochiq ovoz berish yo‘li bilan qabul qilinadi va uning a’zolarini kamida uchdan ikki qismi ishtirok etganida kuchga ega bo‘ladi.
10. Yo‘q qilinishi lozim bo‘lgan dori vositalari va tibbiy buyumlarni yo‘q qilingunga qadar saqlash uchun tashkilot rahbarining buyrug‘i bilan moddiy javobgar shaxs tayinlanadi. Buyruqda saqlashga qoldirilgan yo‘q qilinishi lozim bo‘lgan dori vositalari hamda tibbiy buyumlarning nomlari va seriyalari, o‘ramlari soni (miqdori) ko‘rsatilishi shart.
11. Yaroqsiz dori vositalari va tibbiy buyumlarni yo‘q qilish Komissiya a’zolari ishtirokida, mahsulot egasi yoki uning vakili tomonidan amalga oshiriladi. Yo‘q qilish jarayoni fotosuratga olinadi.
12. Yaroqsiz dori vositalari va tibbiy buyumlar belgilangan tartibda yo‘q qilinganidan so‘ng, Komissiya tomonidan ushbu Yo‘riqnomaning 4-ilovasiga muvofiq shaklda dalolatnoma tuziladi.
13. Dalolatnoma quyidagi ma’lumotlarni o‘z ichiga olishi kerak:
yaroqsiz dori vositalari va tibbiy buyumlarini yo‘q qilish sanasi, vaqti va joyi;
yaroqsiz dori vositalari va tibbiy buyumlar nomi (seriya raqami, yaroqlilik muddati, o‘ramlari soni (miqdori), ishlab chiqaruvchining nomi ko‘rsatilgan holda);
yaroqsiz dori vositalari va tibbiyot buyumlarining egasi (moddiy-javobgar shaxs);
yo‘q qilish usuli;
yaroqsiz dori vositalari va tibbiy buyumlarini yo‘q qilishda ishtirok etgan Komissiya a’zolari (familiyasi, ismi, otasining ismi, ish joyi va lavozimi).
14. Dalolatnoma Komissiya a’zolari tomonidan imzolanadi hamda yaroqsiz dori vositalari va tibbiy buyumlarning egasi hisoblangan tashkilot rahbarining imzosi va muhri bilan tasdiqlanadi.
15. Dalolatnoma, fotomateriallar va yaroqsiz dori vositalari yoki tibbiy buyumlarni yo‘q qilinganligini tasdiqlovchi boshqa hujjatlar yaroqsiz dori vositalari va tibbiy buyumlar egasi bo‘lgan tashkilotda saqlanadi.
17. Agar tergov ishlari yoki sud muhokamasi uchun dori vositalari va tibbiy buyum namunalari olingan bo‘lsa, ular saqlash muddatidan qat’i nazar, ish yakuniga etmagunga qadar yo‘q qilinmaydi.
18. Mazkur Yo‘riqnoma talablarining buzilishida aybdor shaxslar qonun hujjatlarida belgilangan tartibda javobgarlikka tortiladilar.
19. Mazkur Yo‘riqnoma O‘zbekiston Respublikasi Tabiatni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi bilan kelishilgan. | 125 | 5,421 |
Qonunchilik | Xalqaro shartnomaga qo‘shilish to‘g‘risida | 1. 2008-yil 10-oktabr kuni Bishkek shahrida Mustaqil Davlatlar Hamdo‘stligi davlatlari rahbarlari kengashi yig‘ilishida imzolangan Mustaqil Davlatlar Hamdo‘stligi ishtirokchi-davlatlarining hududlararo va chegara oldi hamkorligi bo‘yicha kengashi to‘g‘risidagi bitimga qo‘shilinsin.
2. O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot va sanoat vazirligi yuqorida ko‘rsatilgan xalqaro shartnomani amalga oshirish yuzasidan mas’ul vakolatli organ etib belgilansin.
3. O‘zbekiston Respublikasi Tashqi ishlar vazirligi O‘zbekiston Respublikasining mazkur xalqaro shartnomaga qo‘shilishi hamda uni amalga oshirish uchun mas’ul bo‘lgan vakolatli organ haqidagi tegishli bildirishnomani depozitariyga yuborsin.
4. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi hamda tegishli vazirlik va idoralarning rahbarlari ushbu xalqaro shartnoma O‘zbekiston Respublikasi uchun kuchga kirganidan keyin O‘zbekiston Respublikasining majburiyatlari bajarilishi ustidan o‘rnatilgan tartibda nazoratni ta’minlasin.
5. Mazkur qarorning ijrosini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasining Bosh vaziri A.N. Aripov zimmasiga yuklansin. | 42 | 1,099 |
Qonunchilik | “Navoiy issiqlik elektr stansiyasida 650 MVt quvvatli uchinchi bug‘-gaz qurilmasini qurish” investitsiya loyihasini amalga oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida | O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasi va Yaponiya o‘rtasida ikki tomonlama hamkorlikni yanada kengaytirish va mustahkamlash chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2019-yil 28-dekabrdagi PQ-4553-son va “O‘zbekiston Respublikasining 2020 — 2022-yillarga mo‘ljallangan Investitsiya dasturini amalga oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2020-yil 9-yanvardagi PQ-4563-son qarorlariga muvofiq hamda zamonaviy energiya tejamkor bug‘-gaz qurilmalarini qurish hisobiga respublikaning elektr energetika tizimida generatsiya quvvatlarini ko‘paytirish, tizimining ishonchliligini va xavfsizligini mustahkamlash maqsadida Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
1. Quyidagilar:
a) O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yil 17 — 20-dekabr kunlari Yaponiyaga rasmiy tashrifi doirasida O‘zbekiston Respublikasi va Yaponiya xalqaro hamkorlik agentligi (JICA) o‘rtasida “Navoiy issiqlik elektr stansiyasida 650 MVt quvvatli uchinchi bug‘-gaz qurilmasini qurish” investitsiya loyihasini (keyingi o‘rinlarda — investitsiya loyihasi) amalga oshirish uchun 10 yillik imtiyozli davrni o‘z ichiga olgan 30 yil muddatga, konsalting xizmatlari uchun yillik 0,01 foiz va bug‘-gaz qurilmasini qurish uchun yillik 0,5 foiz stavkalarda, 128 246,0 million yapon iyenasi miqdorida qarz bitimi imzolanganligi;
b) O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2020-yil 9-sentabrdagi ““Navoiy issiqlik elektr stansiyasida 650 MVt quvvatli uchinchi bug‘-gaz qurilmasini qurish” investitsiya loyihasini amalga oshirish bo‘yicha birinchi navbatdagi chora-tadbirlar to‘g‘risida” 549-son qaroriga muvofiq:
“Navoiy issiqlik elektr stansiyasi” AJ tomonidan Yaponiya xalqaro hamkorlik agentligining (JICA) qarz mablag‘larini o‘zlashtirish investitsiya loyihasining texnik-iqtisodiy asoslanishi o‘rnatilgan tartibda tasdiqlangandan so‘ng boshlanishi;
“Navoiy issiqlik elektr stansiyasi” AJ investitsiya loyihasining o‘z vaqtida va sifatli amalga oshirilishi hamda Yaponiya xalqaro hamkorlik agentligi (JICA) ajratgan qarzlardan maqsadli va samarali foydalanish uchun mas’ul tashabbuskor etib belgilangligi ma’lumot uchun qabul qilinsin.
2. “Navoiy issiqlik elektr stansiyasida 650 MVt quvvatli uchinchi bug‘-gaz qurilmasini qurish” investitsiya loyihasi texnik-iqtisodiy asoslanishining asosiy texnik-iqtisodiy parametrlari 1-ilovaga muvofiq;
“Navoiy issiqlik elektr stansiyasida 650 MVt quvvatli uchinchi bug‘-gaz qurilmasini qurish” investitsiya loyihasi doirasida Yaponiya xalqaro hamkorlik agentligi (JICA)ning asbob-uskunalarni, materiallarni sotib olish va qurilish-montaj ishlarini bajarish uchun ajratiladigan qarz mablag‘larini qaytarish prognoz jadvali 2-ilovaga muvofiq;
“Navoiy issiqlik elektr stansiyasida 650 MVt quvvatli uchinchi bug‘-gaz qurilmasini qurish” investitsiya loyihasi doirasida Yaponiya xalqaro hamkorlik agentligi (JICA)ning konsalting xizmatlari uchun ajratilgan qarzini qaytarish prognoz jadvali 3-ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
3. Investitsiya loyihasi doirasida:
Yaponiya xalqaro hamkorlik agentligi (JICA) ajratgan qarzlarni qaytarish, foiz hamda vositachilik va boshqa xarajatlar bilan bog‘liq to‘lovlarni to‘lash “Navoiy issiqlik elektr stansiyasi” AJning o‘z mablag‘lari hisobidan amalga oshirilishi;
“Issiqlik elektr stansiyalari” AJ va “Navoiy issiqlik elektr stansiyasi” AJ rejalashtirilgan chora-tadbirlarni o‘z vaqtida va sifatli amalga oshirilishi hamda 650 MVt quvvatli uchinchi bug‘-gaz qurilmasi 2024-yil dekabr oyida ishga tushirilishini ta’minlash bo‘yicha mas’ulliklari belgilansin.
4. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining maslahatchisi — Sanoat va uning bazaviy tarmoqlarini hamda kooperatsiya aloqalarini rivojlantirish masalalari departamenti boshlig‘i va O‘zbekiston Respublikasi energetika vaziri A.S. Sultanov zimmasiga yuklansin. | 160 | 3,830 |
Qonunchilik | SANOAT, GAZ TA’MINOTI VA KON NAZORATI SOHASIDAGI BOShQARUV TAKOMILLAShTIRILGANLIGI MUNOSABATI BILAN O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASINING AYRIM QONUN HUJJATLARIGA O‘ZGARTIShLAR VA QO‘ShIMChA KIRITISh TO‘G‘RISIDA | 1-modda. O‘zbekiston Respublikasining 1993-yil 6-mayda qabul qilingan “Suv va suvdan foydalanish to‘g‘risida”gi 837-XII-sonli Qonuniga (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining Axborotnomasi, 1993-yil, № 5, 221-modda; O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Axborotnomasi, 1997-yil, № 4-5, 126-modda; 1998-yil, № 9, 181-modda; 2000-yil, № 7-8, 217-modda; 2001-yil, № 1-2, 23-modda; 2004-yil, № 1-2, 18-modda) quyidagi o‘zgartishlar kiritilsin:
1) 8-moddaning ikkinchi qismidagi “Sanoatda va konchilikda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish agentligi” degan so‘zlar “O‘zbekiston Respublikasi Sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
2) 9-moddaning ikkinchi qismidagi “Sanoatda va konchilikda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish agentligi” degan so‘zlar “O‘zbekiston Respublikasi Sanoatda, konchiliqda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
3) 27-moddaning birinchi qismidagi “Sanoatda va konchiliqda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish agentligi” degan so‘zlar “O‘zbekiston Respublikasi Sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi” degan so‘zlar bilan almashtirilsin.
2-modda. O‘zbekiston Respublikasining 1994-yil 22-sentabrda qabul qilingan 2015-XII-sonli Qonuni bilan tasdiqlangan O‘zbekiston Respublikasining Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeksiga (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining Axborotnomasi, 1995-yil, № 3, 6-modda; O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Axborotnomasi, 1995-yil, № 9, 193-modda, № 12, 269-modda; 1996-yil, № 5-6, 69-modda, № 9, 144-modda; 1997-yil, № 2, 56-modda, № 4-5, 126-modda, № 9, 241-modda; 1998-yil, № 3, 38-modda, № 5-6, 102-modda, № 9, 181-modda; 1999-yil, № 1, 20-modda, № 5, 124-modda, № 9, 229-modda; 2000-yil, № 5-6, 153-modda, № 7-8, 217-modda; 2001-yil, № 1-2, 23-modda, № 9-10, 165, 182-moddalar; 2002-yil, № 1, 20-modda, № 9, 165-modda; 2003-yil, № 1, 8-modda, № 5, 67-modda, № 9-10, 149-modda; 2004-yil, № 1-2, 18-modda, № 5, 90-modda, № 9, 171-modda; 2005-yil, № 1, 18-modda; O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalarining Axborotnomasi, 2005-yil, № 9, 312-modda, № 12, 413, 417, 418-moddalar; 2006-yil, № 6, 261-modda, № 9, 498-modda, № 10, 536-modda, № 12, 656, 659-moddalar; 2007-yil, № 4, 158, 159, 164, 165-moddalar, № 9, 416, 421-moddalar) quyidagi o‘zgartishlar kiritilsin:
1) 97-moddaning nomi va birinchi qismidagi “Sanoatda va konchilikda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish agentligi” degan so‘zlar “O‘zbekiston Respublikasi Sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
2) 98-moddaning birinchi qismidagi “Sanoatda va konchilikda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish agentligi” degan so‘zlar “O‘zbekiston Respublikasi Sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
3) 260-modda:
nomidagi, birinchi qismidagi va ikkinchi qismining birinchi xatboshisidagi “Sanoatda va konchilikda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish agentligi” degan so‘zlar “O‘zbekiston Respublikasi Sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
ikkinchi qismining:
ikkinchi xatboshisidagi “bosh direktor” degan so‘zlar “Davlat inspeksiyasi boshlig‘i” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
o‘zbekcha matni to‘rtinchi xatboshisidagi “konchilik-texnik” degan so‘zlar “kon-texnik” degan so‘zlar bilan almashtirilsin.
3-modda. O‘zbekiston Respublikasining 1994-yil 23-sentabrda qabul qilingan “Yer osti boyliklari to‘g‘risida”gi 2018-XII-sonli Qonuniga (O‘zbekiston Respublikasining 2002-yil 13-dekabrda qabul qilingan 444-II-sonli Qonuni bilan tasdiqlangan tahrirda) (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Axborotnomasi, 2003-yil, № 1, 5-modda) kuyidagi o‘zgartishlar va qo‘shimcha kiritilsin:
1) 7-moddaning ikkinchi qismidagi “Sanoatda va konchiliqda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish agentligi” degan so‘zlar “O‘zbekiston Respublikasi Sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
2) 17-moddaning uchinchi qismidagi “Sanoatda va konchilikda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish agentligining” degan so‘zlar “O‘zbekiston Respublikasi Sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasining” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
3) 23-modda quyidagi mazmundagi uchinchi qism bilan to‘ldirilsin:
“Yer qa’ridan foydalanish muddatini uzaytirish yoki uning muddatini uzaytirishni rad etish to‘g‘risidagi qaror litsenziya bergan organ tomonidan yer qa’ridan foydalanuvchining arizasi kelib tushgan kundan e’tiboran o‘ttiz kun ichida qabul qilinadi”;
4) 27-moddaning:
to‘rtinchi qismidagi “beshinchi va oltinchi qismlarida” degan so‘zlar “beshinchi qismida” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
beshinchi qismi chiqarib tashlansin;
oltinchi qismi beshinchi qism deb hisoblansin;
5) 28-moddaning uchinchi qismidagi “Sanoatda va konchilikda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish agentligi” degan so‘zlar “O‘zbekiston Respublikasi Sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
6) 44-moddaning beshinchi qismidagi “Sanoatda va konchilikda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish agentligi” degan so‘zlar “O‘zbekiston Respublikasi Sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi” degan so‘zlar bilan almashtirilsin.
5-modda. O‘zbekiston Respublikasining 2000-yil 31-avgustda qabul qilingan “Radiatsiyaviy xavfsizlik to‘g‘risida”gi 120-II-sonli Qonuniga (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Axborotnomasi, 2000-yil, № 7-8, 212-modda) quyidagi o‘zgartishlar kiritilsin:
1) 8-moddaning birinchi qismidagi “Sanoatda va konchilikda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish agentligi” degan so‘zlar “O‘zbekiston Respublikasi Sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
2) 22-moddaning to‘rtinchi qismidagi “Sanoatda va konchilikda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish agentligi” degan so‘zlar “O‘zbekiston Respublikasi Sanoatda, konchiliqda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi” degan so‘zlar bilan almashtirilsin.
6-modda. O‘zbekiston Respublikasining 2002-yil 5-aprelda qabul qilingan “Chiqindilar to‘g‘risida”gi 362-II-sonli Qonuniga (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Axborotnomasi, 2002-yil, №4-5, 72-modda; 2003-yil, № 5, 67-modda, № 9-10, 149-modda) quyidagi o‘zgartishlar kiritilsin:
1) 6-moddaning beshinchi xatboshisidagi “Sanoatda va konchilikda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish agentligi (bundan buyon matnda “Sanoatkontexnazorat” agentligi deb yuritiladi)” degan so‘zlar “O‘zbekiston Respublikasi Sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi (bundan buyon matnda “Sanoatkontexnazorat” davlat inspeksiyasi deb yuritiladi)” degan so‘zlar bilan almashtirilsin;
2) 10-moddaning nomi va matnidagi “Sanoatkontexnazorat” agentligining”, “Sanoatkontexnazorat” agentligi” degan so‘zlar tegishincha “Sanoatkontexnazorat” davlat inspeksiyasining”, “Sanoatkontexnazorat” davlat inspeksiyasi” degan so‘zlar bilan almashtirilsin.
7-modda. Ushbu Qonun rasmiy e’lon qilingan kundan e’tiboran kuchga kiradi. | 202 | 8,123 |
Qonunchilik | Normativ-huquqiy hujjatlarni ijrochilarga yetkazish hamda ularning mohiyati va ahamiyatini aholi o‘rtasida tushuntirish bo‘yicha namunaviy “Yo‘l xaritasi”ning 3-bandiga o‘zgartirish kiritish to‘g‘risida | O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018-yil 5-apreldagi PF-5400-son “O‘zbekiston Respublikasi Tashqi ishlar vazirligi tizimini tubdan takomillashtirish hamda tashqi siyosiy va tashqi iqtisodiy faoliyatning ustuvor yo‘nalishlarini amalga oshirishda uning mas’uliyatini kuchaytirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi Farmoni hamda O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018-yil 13-apreldagi PQ-3666-son “O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi faoliyatini yanada takomillashtirishga doir tashkiliy chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi qaroriga muvofiq buyuraman:
1. O‘zbekiston Respublikasi adliya vazirining 2018-yil 12-maydagi 278-mh-son buyrug‘i (ro‘yxat raqami 3011, 2018-yil 12-may) (Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 14.05.2018-y., 10/18/3011/1224-son) bilan tasdiqlangan Normativ-huquqiy hujjatlarni ijrochilarga yetkazish hamda ularning mohiyati va ahamiyatini aholi o‘rtasida tushuntirish bo‘yicha namunaviy “Yo‘l xaritasi” 3-bandining Amalga oshirish mexanizmi va bosqichlari ustunidagi “Jahon” axborot agentligiga” degan so‘zlar “Dunyo” axborot agentligiga” degan so‘zlar bilan almashtirilsin.
2. Mazkur buyruq davlat ro‘yxatidan o‘tkazilsin va bu haqda Hukumat bayonnoma qarorlari va idoraviy normativ hujjatlarni huquqiy ekspertizadan o‘tkazish boshqarmasi Idoraviy normativ-huquqiy hujjatlarning davlat reyestriga tegishli yozuv kiritsin.
3. Qonun hujjatlarini tahlil qilish va turkumlash boshqarmasi ushbu idoraviy normativ-huquqiy hujjatni “O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami” — “Sobraniye zakonodatelstva Respubliki Uzbekistan”da va Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasida e’lon qilinishini ta’minlasin.
4. Mazkur buyruq rasmiy e’lon qilingan kundan e’tiboran kuchga kiradi.
5. Mazkur buyruqning ijrosini nazorat qilish vazir o‘rinbosari A. Tashkulov zimmasiga yuklansin. | 202 | 1,825 |
Qonunchilik | O‘zbekiston Respublikasida Favqulodda vaziyatlar vazirligini tashkil etish to‘g‘risida | Aholini va xalq xo‘jaligi obyektlarini tabiiy ofatlardan muhofaza qilishning samarali tizimini tashkil etish, respublikada tabiiy va texnogen tusdagi favqulodda vaziyatlarning oldini olish va oqibatlarini bartaraf etish maqsadida:
1. O‘zbekiston Respublikasi Mudofaa vazirligining Fuqaro mudofaasi va favqulodda vaziyatlar boshqarmasi negizida O‘zbekiston Respublikasi Favqulodda vaziyatlar vazirligini tashkil qilsin.
3. Aholini va xalq xo‘jaligi obyektlarini muhofaza etishni ta’minlashga rahbarlik qilish:
O‘zbekiston Respublikasida — O‘zbekiston Respublikasi Bosh vaziriga;
Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar, shaharlar va tumanlarda — Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi Raisiga va tegishli hududlarning hokimlariga;
vazirliklar, idoralar, uyushmalar, korxonalar, muassasalar va tashkilotlarda — vazirlarga, davlat qo‘mitalari va uyushmalar boshqaruvlari raislariga, korxonalar, muassasalar va tashkilotlarning direktorlari va boshliqlariga yuklansin.
4. Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar, shaharlar va tumanlar hokimlari O‘zbekiston Respublikasi Favqulodda vaziyatlar vazirligi bilan birgalikda bir oy muddatda mavjud fuqaro mudofaasi va favqulodda vaziyatlar hududiy organlari negizida favqulodda vaziyatlar boshqarmalari (bo‘limlari)ni tashkil etsinlar.
Ushbu bandning bajarilishi to‘g‘risida 1996-yilning 15-apreligacha axborot bersinlar.
5. Belgilab qo‘yilsinki:
favqulodda vaziyatlar boshqarmalari (bo‘limlari) Favqulodda vaziyatlar vazirligining tarkibiy bo‘linmalari hisoblanadi va Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashining, viloyatlar, shaharlar va tumanlar hokimlarining boshqarmalari (bo‘limlari) huquqida ishlaydi;
favqulodda vaziyatlar boshqarmalari (bo‘limlari) boshliqlari lavozimiga ko‘ra Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi Raisi, tegishli hududlar hokimlari — Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar, shaharlar va tumanlar fuqaro muhofazasi boshliqlarining o‘rinbosarlari hisoblanadilar;
favqulodda vaziyatlar boshqarmalari (bo‘limlari) boshliqlari tegishli ravishda Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi Raisi, viloyatlar, shaharlar va tumanlar hokimlari bilan kelishgan holda O‘zbekiston Respublikasi Favqulodda vaziyatlar vaziri tomonidan lavozimga tayinlanadilar.
6. Belgilab qo‘yilsinki, O‘zbekiston Respublikasi Favqulodda vaziyatlar vazirligining o‘z vakolatlari doirasida qabul qilgan qarorlarini bajarish vazirliklar, idoralar, uyushmalar, muassasalar, tashkilotlar, mansabdor shaxslar va fuqarolar uchun majburiy hisoblanadi.
7. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi Favqulodda vaziyatlar vazirligi faoliyatini tashkil etish to‘g‘risida bir hafta muddatda qaror qabul qilsin. | 86 | 2,710 |
Qonunchilik | Ma’muriy huquqbuzarlik toʻgʻrisidagi ish yurituvini yozib olishga ruхsat etildi | MJTKda ishlarni shakllantirish va sud majlislarini audio-, videoyozuvlarga jamlash tartibi koʻrsatildi (24.12.2019 yildagi OʻRQ-597-son Qonunga qarang).
Ma’muriy huquqbuzarliklar toʻgʻrisidagi ishlar ishda ishtirok etuvchi shaхslar tomonidan taqdim etilgan hujjatlar yoki ishni koʻrib chiqish jarayonida organ (mansabdor shaхs) tomonidan talab qilib olingan hujjatlar, shuningdek qogʻozda rasmiylashtirilgan hujjatlar asosida shakllantiriladi.
Ishlar elektron shaklda shakllantirilishi mumkin (qogʻoz koʻrinishidagi nusхalari boʻlishi mumkin). Mazkur holatda ishda ishtirok etuvchi shaхslar organga (mansabdor shaхsga) oʻzining ERI bilan tasdiqlangan hujjatlarni elektron shaklda taqdim etishga haqli, organ (mansabdor shaхs) tomonidan rasmiylashtirilgan hujjatlar tegishincha organning majlisida raislik qiluvchining va kotibning yoki ishni koʻrib chiquvchi mansabdor shaхsning ERI bilan tasdiqlanadi.
Shunga qaramay, ish holatlari hujjatlarning faqat asl nusхalari bilan tasdiqlanishi lozim boʻlganda yoki boshqa zarur hollarda ishni yuritayotgan organning (mansabdor shaхsning) talabi bilan hujjatlarning asl nusхalari taqdim etiladi. Ishlar elektron shaklda shakllantirilganda, sudga taqdim etilgan hujjatlar ishga elektron shaklda qoʻshib qoʻyiladi va egalariga qaytariladi.
Ishlarni elektron shaklda bir organdan boshqa organga topshirish aхborot tizimi orqali amalga oshiriladi. Uning yordamida elektron hujjat koʻrinishidagi ma’muriy huquqbuzarliklar toʻgʻrisidagi ishlar boʻyicha qarorlar chiqarilishi va ijro etish uchun yuborilishi mumkin.
Sudning tashabbusi bilan yoki ishda ishtirok etayotgan shaхslarning iltimosnomasiga koʻra sud majlisi audio- yoki videoyozuvga yozib borilishi mumkin. Sud majlisining bayonnomasida tushuntirishlar, iltimosnomalar va ularni koʻrib chiqish natijalari, shuningdek qabul qilingan qaror e’lon qilinishi hamda uning ustidan shikoyat qilish tartibi va muddatlari aks ettirilmaydi. Bularning oʻrniga guvohlar tushuntirishlarining, koʻrsatuvlarining, ekspertlar oʻz хulosalari yuzasidan bergan ogʻzaki tushuntirishlarining, muzokaralarning hamda prokuror fikrlarining boshlangan va tugagan vaqti koʻrsatiladi, shuningdek sud majlisini yozib olishning teхnik vositalaridan foydalanilganligi toʻgʻrisida belgi qoʻyiladi. Elektron yoхud boshqa audio- yoki videoyozuvlar jamlangan vositalar bayonnomaga qoʻshib qoʻyiladi.
Sud majlisi videokonferensaloqa rejimida oʻtkazilgan taqdirda, bayonnomada qoʻshimcha ravishda quyidagi ma’lumotlar koʻrsatilishi kerak:
Qonun «Xalq soʻzi» gazetasida chop etilgan va 25.12.2019 yildan kuchga kirdi.
Oleg Zamanov. | 79 | 2,589 |
Qonunchilik | “ABN AMRO BANK O‘ZBEKISTON MB, H.J.” AKSIONERLIK BANKINI “ROYAL BANK OF SCOTLAND O’ZBEKISTON MB” YoAJ DEB QAYTA NOMLASh TO‘G‘RISIDA | “Banklar va bank faoliyati to‘g‘risida” va “Aksiyadorlik jamiyatlari va aksiyadorlarning huquqlarini himoya qilish to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi qonunlariga muvofiq hamda Gollandiyaning “ABN AMRO” banki RBS, “Fortis” va “Santander” banklar konsorsiumi tomonidan sotib olinganligi munosabati bilan Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
1. “ABN AMRO Bank O‘zbekiston MB, H.J.” YoAJ aksiyadorlarining umumiy yig‘ilishi tomonidan bankni “Royal Bank of Scotland O’zbekiston MB” YoAJ (qisqartirilgan nomi — RBS O’zbekiston MB”) deb qayta nomlash to‘g‘risida qaror qabul qilinganligi ma’lumot uchun qabul qilinsin.
2. O‘zbekiston Respublikasi Markaziy bankiga “Royal Bank of Scotland O’zbekiston MB” yopiq aksiyadorlik jamiyatini qayta ro‘yxatdan o‘tkazish bilan bog‘liq masalalarni hal etishda unga yordam ko‘rsatish tavsiya qilinsin.
3. Vazirlar Mahkamasining “ABN AMRO Bank O‘zbekiston MB, H.J.” aksionerlik bankini tashkil etish to‘g‘risida” 1996-yil 16-noyabrdagi 400-son qarori o‘z kuchini yo‘qotgan deb hisoblansin.
4. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining birinchi o‘rinbosari R.S. Azimov va O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki raisi F.M. Mullajonov zimmasiga yuklansin. | 131 | 1,234 |
Qonunchilik | O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI HUKUMATINING AYRIM QARORLARIGA O‘ZGARTIRISh VA QO‘ShIMChALAR KIRITISh TO‘G‘RISIDA | Parvoz xavfsizligini nazorat qilish bo‘yicha O‘zbekiston Respublikasi Davlat inspeksiyasi tashkil etilganligi munosabati bilan Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining ayrim qarorlariga ilovaga muvofiq o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritilsin.
1. Vazirlar Mahkamasining 1992-yil 4-fevraldagi 44-son qarori bilan tasdiqlangan “O‘zbekiston havo yo‘llari” milliy aviakompaniyasi Ustavi 8-bandining:
to‘rtinchi xatboshidan “va boshqa foydalanuvchilar” va “davlat” so‘zlari chiqarib tashlansin;
beshinchi va yettinchi xatboshilar o‘z kuchini yo‘qotgan deb hisoblansin;
oltinchi xatboshidagi “O‘zbekiston Respublikasi hududida fuqaro aviatsiyasi” so‘zlari “aviakompaniya” so‘zi bilan almashtirilsin. | 106 | 738 |
Qonunchilik | ANGREN ShAHRIDAGI KAOLIN BOYITISh FABRIKASINI O‘Z VAQTIDA IShGA TUShIRIShnI TA’MINLASh ChORA-TADBIRLARI TO‘G‘RISIDA | Angren kaolinlari negizida respublikaning eksport imkoniyatlarini kengaytirish va yuqori sifatli xalq iste’mol tovarlari hamda binokorlik materiallari ishlab chiqarishni ko‘paytirish maqsadida Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
1. Ko‘mir qazib olish va sotish aksionerlik birlashmasi (“Ko‘mir” aksionerlik birlashmasi)ning yiliga 0,4 mln tonna boyitilgan kaolin ishlab chiqarish quvvatiga ega bo‘lgan kaolin boyitish fabrikasi qurish, uni 1996-yilda, shu jumladan uning birinchi navbatini 1995-yil oxirigacha ishga tushirish to‘g‘risidagi taklifi qabul qilinsin.
2. “Ko‘mir” aksionerlik birlashmasi:
bir oy muddatda investitsiya loyihasini ishlab chiqsin va uni O‘zbekiston Respublikasi Tashqi iqtisodiy aloqalar vazirligi va Tashqi iqtisodiy faoliyat milliy bankiga ekspertiza uchun taqdim etsin;
investitsiya loyihasi ekspertizasi olingandan keyin ikki hafta muddatda fabrikaning boyitish bo‘linmasi uchun asbob-uskunalar va texnologiya yetkazib berish to‘g‘risida Shveysariyaning “Mabeteks” firmasi bilan kontrakt tuzsin.
3. “Ko‘mir” aksionerlik birlashmasining birlashma:
kaolin boyitish fabrikasi qurilishini mablag‘ bilan ta’minlashni 10 foiz miqdorida o‘z mablag‘lari hisobidan va 90 foizini kreditlar hisobiga amalga oshirishi;
“Mabeteks” firmasi kreditini va foizlar to‘lashni kaolinni xorijiy sheriklarga eksport qilishdan olingan tushum hisobidan ta’minlashi to‘g‘risidagi taklifiga rozilik berilsin.
4. Pul-kredit siyosati bo‘yicha komissiya fabrika qurilishi, Maydalash-elash bo‘linmasi uchun asbob-uskunalar va materiallar sotib olish uchun kredit ajratilishini nazarda tutsin.
5. “Ko‘mir” aksionerlik birlashmasiga kreditlar va ular bo‘yicha foizlar to‘langunga qadar boyitilgan kaolinni 100 foizgacha eksportga sotish huquqi berilsin.
6. “O‘zistiqbolstat” davlat qo‘mitasi kaolin boyitish fabrikasi qurilishini 1995-yildan boshlab O‘zbekiston Respublikasi Investitsiya Dasturiga kiritsin.
7. “O‘zulgurjibirjasavdo” uyushmasi, “O‘zqurilishmateriallari” konserni, “O‘zmetkombinat” aksionerlik ishlab chiqarish birlashmasi fabrika qurilishi uchun “Ko‘mir” aksionerlik birlashmasiga moddiy-texnika resurslari hamda MDH mamlakatlaridan asbob-uskunalar va maxsus materiallar yetkazib berishni shartnoma asosida amalga oshirsinlar.
8. O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi “Mabeteks” firmasiga firma tomonidan kaolin boyitish fabrikasi qurilishi uchun ajratiladigan kredit hajmida O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining kafolatini bersin.
9. Bosh loyihalashtiruvchi funksiyasi – “O‘zqurilishmateriallari” davlat konsernining “Qurilish-loyihalashtirish ilmiy-tadqiqot instituti;
bosh pudratchi funksiyasi – “Ko‘mir” aksionerlik birlashmasining “Angrenko‘mirqurilish” boshqarmasi;
ixtisoslashtirilgan montaj ishlari bo‘yicha pudratchi funksiyasi “O‘zmontajmaxsusqurilish” uyushmasi zimmasiga yuklansin.
10. “O‘zbekiston havo yo‘llari” milliy aviakompaniyasi “O‘zbekiston temir yo‘llari” davlat-aksionerlik kompaniyasi “Ko‘mir” aksionerlik birlashmasi buyurtmanomalari bo‘yicha yuklar mutaxassislar tashilishini muntazam ta’minlasinlar.
11. O‘zbekiston Respublikasi Ichki ishlar vazirligi va Tashqi ishlar vazirligi:
“Ko‘mir” aksionerlik birlashmasi va xorijiy firmalarning boyitish fabrikasi qurilishida band bo‘lgan mutaxassislari uchun hujjatlari tezkorlik bilan rasmiylashtirilishini ta’minlasinlar;
xorijiy mutaxassislar va firmalar vakillarining mehmonxona va “Ko‘mir” aksionerlik birlashmasining yotoqxonalarda joylashtirilishiga ruxsat bersinlar.
12. O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi, Aloqa vazirligi, “O‘zbeksavdo” uyushmasi, Toshkent viloyati, Toshkent va Angren shaharlari hokimliklari fabrika qurilishi qatnashchilarini shartnoma asosida tibbiy xizmat ko‘rsatish, qo‘shimcha telefon va teleks aloqasi, oziq-ovqat va sanoat tovarlari bilan ta’minlash masalalarini hal etsinlar.
13. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish Bosh vazirning o‘rinbosarlari Q.J.Haqqulov, B.O.Hamidov, O‘.T.Sultonov zimmasiga yuklansin. | 115 | 3,978 |
Qonunchilik | O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasining fan va texnika, adabiyot, san’at va me’morchilik sohasidagi Davlat mukofotlarini ta’sis etish to‘g‘risida” 2006-yil 25-iyuldagi PF-3781-son Farmoniga o‘zgartirishlar kiritish to‘g‘ | O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi, tegishli vazirlik va idoralar tizimidagi oliy ta’lim va ilmiy-tadqiqot muassasalari yetakchi olimlari, fan-texnika, adabiyot, san’at va me’morchilik sohalarining obro‘- e’tiborli vakillaridan iborat Vazirlar Mahkamasi huzuridagi O‘zbekiston Respublikasining fan va texnika, adabiyot, san’at va me’morchilik sohasidagi Davlat mukofotlari bo‘yicha kengash tarkibini qaytadan shakllantirish maqsadida:
1. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasining fan va texnika, adabiyot, san’at va me’morchilik sohasidagi Davlat mukofotlarini ta’sis etish to‘g‘risida” 2006-yil 25-iyuldagi PF-3781-son Farmoni 1-ilovasi matni ilovaga muvofiq tahrirda bayon etilsin.
2. Mazkur Farmonning ijrosini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasining Bosh vaziri A. Aripov zimmasiga yuklansin. | 250 | 839 |
Qonunchilik | O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi majlisining kun tartibi to‘g‘risida | O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Qonunchilik palatasi qaror qiladi:
O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi majlisining quyidagi kun tartibi tasdiqlansin:
1. “O‘zbekiston Respublikasining Soliq kodeksiga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida”gi QL-395-sonli O‘zbekiston Respublikasi qonuni loyihasi haqida (ikkinchi o‘qish).
2. “O‘zbekiston Respublikasining 2012-yil 10-sentabrdagi O‘RQ-330-son Qonuni bilan tasdiqlangan O‘zbekiston Respublikasining Tashqi siyosiy faoliyati konsepsiyasiga o‘zgartish kiritish to‘g‘risida”gi QL-415-sonli O‘zbekiston Respublikasi qonuni loyihasi haqida (birinchi o‘qish).
3.“O‘zbekiston Respublikasi Uy-joy kodeksiga o‘zgartishlar kiritish haqida”gi QL-417-sonli O‘zbekiston Respublikasi qonuni loyihasi to‘g‘risida (birinchi o‘qish).
4. “Fuqarolar yig‘ini raisi (oqsoqoli) saylovi to‘g‘risida”gi QL-420-sonli O‘zbekiston Respublikasi qonuni loyihasi haqida (birinchi o‘qish).
5. “Fuqarolar yig‘ini raisi (oqsoqoli) saylovining takomillashtirilishi munosabati bilan O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartish kiritish to‘g‘risida”gi QL-421-sonli O‘zbekiston Respublikasi qonuni loyihasi haqida (birinchi o‘qish).
6. “O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga odil sudlovni amalga oshirish samaradorligini yanada kuchaytirishga qaratilgan o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida”gi QL-423-sonli O‘zbekiston Respublikasi qonuni loyihasi haqida (birinchi o‘qish).
7. “Yuridik yordam va huquqiy xizmatlar ko‘rsatish tizimi takomillashtirilishi munosabati bilan O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi qonuni loyihasi haqida. | 94 | 1,734 |
Qonunchilik | Kommunal хizmatlar tizimi qachon avtomatlashtiriladi | Iste’molchining unifikatsiyalangan shaхsiy hisobraqamini joriy qilgan holda Kommunal хizmatlarning yagona billing tizimini yaratish keyinga qoldirildi.
Vazirlar Mahkamasining 14.09.2017 yildagi 726-son qaroriga muvofiq mazkur teхnologiyalar 2018 yil 1 avgustiga qadar ishlab chiqilishi va ishga tushirilishi, bu yilning boshidan esa billingga elektr va gaz ta’minoti ham qoʻshilishi kerak edi (sharhga qarang). Biroq tizim hanuzgacha ishga tushirilmadi.
Vazirlar Mahkamasining 4.01.2019 yildagi 5-son qarori chiqishi bilan yangi muddatlar ma’lum boʻldi. 2019 yilning 1 apreliga kelib Kommunal хizmatlarning yagona billing tizimini yaratishga oid teхnik topshiriq ishlab chiqiladi va loyihani moliyalashtirish manbalari belgilanadi.
Hujjat Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasida e’lon qilingan va 5.01.2019 yildan kuchga kirdi.
Oleg Gayevoy. | 52 | 848 |
Qonunchilik | O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining hududlarda mavzuli sayyor majlislarini o‘tkazish tartibi to‘g‘risidagi nizomni tasdiqlash haqida | O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Mamlakatni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishning strategik vazifalari amalga oshirilishi samaradorligi uchun O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining mas’uliyatini oshirishga doir birinchi navbatdagi chora-tadbirlar to‘g‘risida” 2019-yil 28-yanvardagi PF-5644-son Farmonini hamda O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasi Hukumati ishini tashkil etishning sifat jihatidan yangi tizimini joriy etish to‘g‘risida” 2019-yil 28-yanvardagi PQ-4136-son qarorini bajarish yuzasidan Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
1. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining hududlarda mavzuli sayyor majlislarini o‘tkazish tartibi to‘g‘risidagi nizom ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
2. O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining o‘rinbosarlari, O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining maslahatchilari va O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi apparatining boshqaruvchisi Hukumat apparati tarkibiy bo‘linmalari, vazirliklar, idoralar, mahalliy ijro etuvchi hokimiyat organlari va boshqa tashkilotlarning O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining hududlarda mavzuli sayyor majlislarini tayyorlash va o‘tkazish bo‘yicha muvofiqlashtirilgan ishini ta’minlasin.
3. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining birinchi o‘rinbosari — transport vaziri A.J. Ramatov va O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi apparatining boshqaruvchisi R.V. Abduqodirov zimmasiga yuklansin.
1. Ushbu Nizom “O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuniga, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Mamlakatni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishning strategik vazifalari amalga oshirilishi samaradorligi uchun O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining mas’uliyatini oshirishga doir birinchi navbatdagi chora-tadbirlar to‘g‘risida” 2019-yil 28-yanvardagi PF-5644-son Farmoniga va O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasi Hukumati ishini tashkil etishning sifat jihatidan yangi tizimini joriy etish to‘g‘risida” 2019-yil 28-yanvardagi PQ-4136-son qaroriga muvofiq O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining (keyingi o‘rinlarda Vazirlar Mahkamasi/Hukumat deb ataladi) hududlardagi mavzuli sayyor majlislarini tayyorlash va o‘tkazish tartibini belgilaydi.
2. Vazirlar Mahkamasining hududlardagi mavzuli sayyor majlislari (keyingi o‘rinlarda sayyor majlislar deb ataladi) joylarda aniq sohalar va yo‘nalishlarda amalga oshirilayotgan islohotlar jarayonining samaradorligini o‘rganish borasida Vazirlar Mahkamasi faoliyatini tashkil etish shakli hisoblanadi.
3. Quyidagilar sayyor majlislarni o‘tkazishda Vazirlar Mahkamasi faoliyatining asosiy yo‘nalishlari hisoblanadi:
2017 ― 2021-yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasida, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisiga Murojaatnomasidan kelib chiqadigan tegishli yilga mo‘ljallangan davlat dasturida belgilangan vazifalarning o‘z vaqtida va to‘liq hajmda amalga oshirilishini ta’minlash;
iqtisodiyot tarmoqlari va ijtimoiy sohani strategik rivojlantirish davlat dasturlarini, davlat va hududiy rivojlantirish dasturlarini, shuningdek, hududlarda iqtisodiy, ijtimoiy va ma’muriy islohotlarni o‘z vaqtida va to‘liq hajmda amalga oshirish choralarini ko‘rish;
Qoraqalpog‘iston Respublikasi respublika budjetining, viloyatlar viloyat budjetlarining va Toshkent shahri shahar budjetining, tumanlar va shaharlar budjetlarining maqsadli ijrosini ta’minlash;
hududlarni, eng avvalo, iqtisodiy va ijtimoiy rivojlanishda orqada qolayotgan qishloq tumanlari va shaharlarni rivojlantirishning istiqbolli vazifalarini samarali hal etish bo‘yicha davlat boshqaruvi va mahalliy ijro etuvchi hokimiyat organlarining muvofiqlashtirilgan ishini ta’minlash choralarini ko‘rish;
hududlarni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish tendensiyalarining kompleks tahlilini, shu jumladan hududlarni kompleks rivojlantirish, iqtisodiyot tarmoqlari va sektorlarida bozor islohotlarini yanada chuqurlashtirish, aholi bandligi va turmush darajasini izchil oshirish bo‘yicha islohotlarni amalga oshirish jarayonining monitoringini o‘tkazish;
xorijiy investitsiyalarni jalb qilish va hududning eksport salohiyatni oshirish holatini o‘rganish, mamlakatni rivojlantirishning strategik maqsadlaridan va uning iqtisodiy xavfsizligidan kelib chiqib hududlarning investitsiyaviy jozibadorligini yanada yaxshilash bo‘yicha takliflar ishlab chiqish;
O‘zbekiston Respublikasi qonunlari, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti va Vazirlar Mahkamasining hujjatlari va topshiriqlari, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining respublika hududlariga tashriflari yakunlari bo‘yicha tasdiqlangan bayonnomalar, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti raisligida o‘tkazilgan majlislar bayonnomalari, oliy va yuqori darajalardagi tashriflar yakunlari bo‘yicha amaliy tadbirlar rejalari (“yo‘l xaritalari”) ijrosi ustidan tizimli va ta’sirchan nazoratni ta’minlash;
davlat va xo‘jalik boshqaruvi organlarining hududiy bo‘linmalari, boshqa mahalliy ijro etuvchi hokimiyat organlari rahbarlarining, barcha darajadagi hokimlar faoliyatini baholash, zimmasiga yuklangan vazifa va funksiyalarning samarali va natijador bajarilishi, shuningdek, Vazirliklar, davlat qo‘mitalari va boshqa davlat boshqaruvi organlari faoliyati samaradorligini hamda maqsadli vazifalarga erishishlarini baholashning asosiy mezonlarida ko‘rsatilgan maqsadli vazifalarga erishilishi uchun ularning shaxsiy javobgarligi masalalarini ko‘rib chiqish;
hududlarning iqtisodiy barqarorligini ta’minlovchi eng muhim vazifalar, iqtisodiyotning aniq tarmoqlari va sohalaridagi islohotlarni yanada chuqurlashtirish, hududlarning iqtisodiy ko‘rsatkichlarini yaxshilash bo‘yicha takliflar ishlab chiqish.
4. Sayyor majlislarni tashkillashtirish va o‘tkazish mazkur Nizomga ilovaga muvofiq sxema bo‘yicha amalga oshiriladi.
5. Sayyor majlislar tizimli asosda, qoida tariqasida, har chorakda o‘tkaziladi. Sayyor majlislar sanasi hamda ularga tayyorgarlik ko‘rish va o‘tkazish bo‘yicha tadbirlar (reja-jadval) Vazirlar Mahkamasining Rayosati tomonidan tasdiqlanadi.
Sayyor majlislar zarur hollarda videoselektor yig‘ilishi shaklida o‘tkazilishi mumkin.
6. Sayyor majlislar quyidagilardan kelib chiqib rejalashtiriladi:
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining hududlardagi holatni tanqidiy tahlil qilish va maqsadli vazifalarni amalga oshirish bo‘yicha talablari va topshiriqlari;
iqtisodiyot tarmoqlari va ijtimoiy sohani strategik rivojlantirish davlat dasturlarini, davlat va hududiy rivojlantirish dasturlarini, shuningdek, hududlarda iqtisodiy, ijtimoiy va ma’muriy islohotlarni o‘z vaqtida hamda to‘liq hajmda amalga oshirish holatining tanqidiy va tizimli tahlili;
O‘zbekiston Respublikasi qonunlari, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti va Vazirlar Mahkamasining hujjatlari va topshiriqlari, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining respublika hududlariga tashriflari yakunlari bo‘yicha tasdiqlangan bayonnomalar, oliy va yuqori darajalardagi tashriflar yakunlari bo‘yicha amaliy tadbirlar rejalari (“yo‘l xaritalari”) ijrosi jarayonining monitoringi;
islohotlar jarayonlariga to‘sqinlik qilayotgan sabab va muammolarning tizimli tahlili;
Vazirlar Mahkamasiga, davlat va xo‘jalik boshqaruvi organlariga, mahalliy ijro etuvchi hokimiyat organlariga kelib tushgan jismoniy va yuridik shaxslar murojaatlari bilan ishlash holatining monitoringi hamda tahlili.
7. Sayyor majlislarda “O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunida, ushbu Nizomning 3-bandida nazarda tutilgan masalalar, shuningdek, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti, O‘zbekiston Respublikasi Bosh vaziri (keyingi o‘rinlarda Bosh vazir deb ataladi) topshiriqlariga va Vazirlar Mahkamasi Rayosati qarorlariga muvofiq boshqa masalalar ko‘rib chiqiladi.
8. Sayyor majlislarda Bosh vazir raislik qiladi. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti sayyor majlislarda raislik qilishi mumkin.
9. Bosh vazirning topshirig‘iga asosan Bosh vazirning o‘rinbosari yoki maslahatchisi vakolatlari sohasiga bevosita kiruvchi masalalar bo‘yicha sayyor majlislar Bosh vazirning tegishli o‘rinbosari yoki maslahatchisi raisligida o‘tkazilishi mumkin.
10. Sayyor majlislarga tayyorgarlik ko‘rish va o‘tkazishni axborot-tahliliy va tashkiliy ta’minlash Vazirlar Mahkamasi apparati tomonidan O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiy taraqqiyot va kambag‘allikni qisqartirish vazirligi, Moliya vazirligi, Davlat statistika qo‘mitasi, Davlat soliq qo‘mitasi, Investitsiyalar va tashqi savdo vazirligi, boshqa vazirlik va idoralar, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar, tumanlar (shaharlar) hokimliklari bilan birgalikda amalga oshiriladi.
11. O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiy taraqqiyot va kambag‘allikni qisqartirish vazirligi, Moliya vazirligi, Davlat statistika qo‘mitasi, Davlat soliq qo‘mitasi, Investitsiyalar va tashqi savdo vazirligi, davlat va xo‘jalik boshqaruvi organlari, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklari tasdiqlangan reja-jadvalga muvofiq sayyor majlis o‘tkazilishi sanasidan kamida yigirma kun oldin Vazirlar Mahkamasiga kun tartibi, kun tartibidagi masalalarni muhokama qilish tartibi loyihalarini, tegishli tahliliy materiallarni, shuningdek, sayyor majlis bayonnomasi loyihasini kiritadi.
12. Hududlarni kompleks rivojlantirish, kommunikatsiyalar, qurilish va uy-joy kommunal xo‘jaligi masalalari kotibiyati Vazirlar Mahkamasi apparatining boshqa mas’ul tarkibiy bo‘linmalari bilan birgalikda O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiy taraqqiyot va kambag‘allikni qisqartirish vazirligi, Moliya vazirligi, Davlat statistika qo‘mitasi, Davlat soliq qo‘mitasi, Investitsiyalar va tashqi savdo vazirligi, boshqa manfaatdor vazirlik va idoralar, shuningdek, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va tumanlar (shaharlar) hokimliklarining vakillarini jalb qilgan holda, sayyor majlis sanasidan kamida o‘n kun oldin kiritilgan materiallarni puxta ishlaydi hamda sayyor majlisni o‘tkazish bo‘yicha zarur ma’lumotnoma, axborot-tahliliy, taqdimot va boshqa materiallarni tayyorlaydi.
13. Hududlarni kompleks rivojlantirish, kommunikatsiyalar, qurilish va uy-joy kommunal xo‘jaligi masalalari kotibiyati quyidagilarni Vazirlar Mahkamasi apparati boshqaruvchisi bilan kelishadi:
a) quyidagilardan iborat hujjatlar to‘plamini:
vazirliklar, idoralar, mahalliy ijro etuvchi hokimiyat organlari va boshqa tashkilotlarga faksogramma (kuzatuv xati, topshiriq) loyihasi;
kun tartibi va kun tartibidagi masalalarni muhokama qilish tartibi loyihalari;
hisobot beruvchilar va sayyor majlisda ishtirok etuvchi shaxslar ro‘yxati;
kun tartibidagi hisobotlar bo‘yicha ma’lumotnoma-obyektivkalar;
asosiy ma’ruza loyihasi;
sayyor majlis bayonnomasi loyihasi;
axborot-tahliliy va taqdimot materiallari, sayyor majlis anonsi va boshqalar;
b) quyidagilarni o‘z ichiga olgan tashkiliy masalalarni:
sayyor majlisni o‘tkazish sanasi, joyi va shakli (ochiq, yopiq, videoselektor);
sayyor majlis ishtirokchilarini ro‘yxatdan o‘tkazish tartibi va joylashtirish sxemasi;
texnik vositalardan (telefonlar, radioaloqa, shuningdek, audio- va video qayd etish hamda axborotni qayta ishlash vositalari) foydalanish tartibi;
sayyor majlis bayonnomasini va stenogrammasini yuritish tartibi;
sayyor majlis ishtirokchilarini joylashtirish, transport ta’minoti tartibi va boshqalar.
14. Sayyor majlislar o‘tkazishni sifatli va barvaqt tashkillashtirish maqsadida Vazirlar Mahkamasi yoki uning Rayosati tomonidan Vazirlar Mahkamasi apparati boshqaruvchisining huquqiy ekspertiza masalalari bo‘yicha o‘rinbosari, Hududlarni kompleks rivojlantirish, kommunikatsiyalar, qurilish va uy-joy kommunal xo‘jaligi masalalari kotibiyati mudiri, Bosh vazir protokol xizmati mudiri, Bosh vazir matbuot kotibi, Vazirlar Mahkamasi apparati tarkibiy bo‘linmalari rahbarlari va mutaxassislari, shuningdek, O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiy taraqqiyot va kambag‘allikni qisqartirish vazirligi, Moliya vazirligi, Davlat statistika qo‘mitasi, Davlat soliq qo‘mitasi, Investitsiyalar va tashqi savdo vazirligi, boshqa vazirlik va idoralar, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va tumanlar (shaharlar) hokimliklarining vakillaridan iborat tarkibda doimiy faoliyat yurituvchi ishchi guruh tashkil etiladi.
15. Vazirlar Mahkamasi apparati boshqaruvchisi sayyor majlisni o‘tkazish sanasidan yetti kun oldin sayyor majlisni o‘tkazish uchun tayyorlangan hujjatlar to‘plami va tashkiliy masalalar bo‘yicha Bosh vazirga axborot beradi va Vazirlar Mahkamasining Rayosatiga ko‘rib chiqish uchun kiritadi.
16. Hududlarni kompleks rivojlantirish, kommunikatsiyalar va mudofaa sanoati masalalari kotibiyati Vazirlar Mahkamasi apparatining boshqa mas’ul tarkibiy bo‘linmalari bilan birgalikda bir kun ichida Vazirlar Mahkamasi Rayosati tomonidan ko‘rib chiqilgan materiallarni Vazirlar Mahkamasi Rayosati a’zolari tomonidan bildirilgan e’tirozlardan kelib chiqib qayta ishlaydi.
17. Qayta ishlangan materiallar sayyor majlisni o‘tkazish sanasidan besh kun oldin Vazirlar Mahkamasi apparati boshqaruvchisi tomonidan kelishish uchun belgilangan tartibda O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasiga yuboriladi.
18. Hududlarni kompleks rivojlantirish, kommunikatsiyalar, qurilish va uy-joy kommunal xo‘jaligi masalalari kotibiyati mas’ul xodimlari Vazirlar Mahkamasi apparati boshqaruvchisining huquqiy ekspertiza masalalari bo‘yicha o‘rinbosari va Vazirlar Mahkamasi apparati tarkibiy bo‘linmalarining boshqa mas’ul xodimlari bilan birgalikda majlisni o‘tkazish sanasidan uch kun oldin sayyor majlisga barvaqt va sifatli tayyorgarlik ko‘rish hamda o‘tkazish bilan bog‘liq tashkiliy-texnik va boshqa masalalarni hal etish uchun sayyor majlis o‘tkaziladigan joyga (hududga) tashrif buyuradi.
Sayyor majlisga tayyorgarlik ko‘rish va o‘tkazish bilan bog‘liq ishlarni muvofiqlashtirish Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va tumanlar (shaharlar) hokimliklari bilan birgalikda amalga oshiriladi.
19. Mansabdor shaxslarning sayyor majlislarga ishtirok etishi Vazirlar Mahkamasi apparatining tegishli tarkibiy bo‘linmalari tomonidan ta’minlanadi.
20. Sayyor majlislarda mahalliy ijro etuvchi hokimiyat organlari, hududiy davlat boshqaruvi organlari rahbarlari ishtirok etadi.
Sayyor majlislarga zarurat bo‘lganda O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi va Senati, sud va huquqni muhofaza qiluvchi organlar, xalq deputatlari mahalliy Kengashlari vakillari taklif etilishi mumkin. Boshqa mansabdor shaxslar sayyor majlislarga faqat vakolatlariga kiradigan masalalar bo‘yicha taklif etiladi.
21. Sayyor majlisda Bosh vazirning majlis mavzusiga bevosita tegishli bo‘lgan ijtimoiy, iqtisodiy va boshqa obyektlarga tashrifi ham amalga oshirilishi mumkin.
Tegishli davlat va xo‘jalik boshqaruvi organlari rahbarlari Bosh vazirning obyektlarga tashrifi davomida materiallarning taqdimotini ta’minlaydilar.
Bosh vazirning obyektlarga tashrifini tashkillashtirish Hududlarni kompleks rivojlantirish, kommunikatsiyalar, qurilish va uy-joy kommunal xo‘jaligi masalalari kotibiyati tomonidan Vazirlar Mahkamasi apparatining boshqa mas’ul tarkibiy bo‘linmalari bilan birgalikda manfaatdor vazirlik va idoralar, shuningdek, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va tumanlar (shaharlar) hokimliklari vakillarini jalb qilgan holda amalga oshiriladi.
22. Sayyor majlislarda masalalarning muhokamasi, qoida tariqasida, ochiq va oshkora o‘tkaziladi. Sayyor majlislarni ommaviy axborot vositalarida yoritish maqsadida ommaviy axborot vositalari va jamoatchilik vakillari taklif etiladi.
23. Sayyor majlislarda Bosh vazir o‘rinbosarlari va maslahatchilarining, vazirliklar, davlat qo‘mitalari, idoralar, boshqa davlat va xo‘jalik boshqaruvi organlari hamda ularning hududiy bo‘linmalari rahbarlarining, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi Raisi, tegishli viloyatlar va Toshkent shahar, tumanlar (shaharlar) hokimlarining, Hukumat apparati tarkibiy bo‘linmalari rahbarlarining hisobotlari eshitiladi.
24. Sayyor majlislarda qarorlar Vazirlar Mahkamasi a’zolarining ko‘pchilik ovozi bilan qabul qilinadi.
25. Sayyor majlislarda qabul qilingan qarorlar bayonnoma ko‘rinishida rasmiylashtiriladi. Sayyor majlis bayonnomasi zarurat bo‘lganda manfaatdor vazirlik va idoralar bilan kelishiladi.
26. Sayyor majlis bayonnomasi loyihasi sayyor majlis o‘tkazilganidan keyin uch kun ichida Hududlarni kompleks rivojlantirish, kommunikatsiyalar, qurilish va uy-joy kommunal xo‘jaligi masalalari kotibiyati tomonidan Vazirlar Mahkamasi apparatining boshqa tarkibiy bo‘linmalari bilan birgalikda rasmiylashtiriladi hamda keyinchalik Bosh vazirga axborot berish uchun Vazirlar Mahkamasi apparati boshqaruvchisiga taqdim etiladi.
27. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti raisligida o‘tkazilgan sayyor majlis bayonnomasi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentiga imzolashga kiritish uchun O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasiga yuboriladi.
28. Bosh vazir raisligida o‘tkazilgan sayyor majlis bayonnomasi imzolashga qadar O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti bilan kelishish uchun belgilangan tartibda O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Adminisratsiyasiga yuboriladi.
29. Hududlarni kompleks rivojlantirish, kommunikatsiyalar, qurilish va uy-joy kommunal xo‘jaligi masalalari kotibiyati Vazirlar Mahkamasi apparatining Umumiy bo‘limi bilan birgalikda imzolangan sayyor majlis bayonnomasini tarqatishni ta’minlaydi.
30. Sayyor majlislarni ommaviy axborot vositalarida yoritish, shuningdek, ko‘rib chiqiladigan masalalarning muhokamasiga jamoatchilikni jalb qilish Bosh vazir Matbuot xizmati tomonidan tashkillashtiriladi.
31. Bosh vazir matbuot xizmati sayyor majlisda muhokama qilinishi rejalashtirilayotgan masalalar to‘g‘risida e’lon berish va ularni ko‘rib chiqish natijalarini yoritishni amalga oshiradi.
32. Sayyor majlislar yakunlari bo‘yicha qabul qilingan qarorlar ijrosi ustidan nazorat Vazirlar Mahkamasi apparati tomonidan amalga oshiriladi.
33. Bosh vazir o‘rinbosarlari, Bosh vazir maslahatchilari, Hududlarni kompleks rivojlantirish, kommunikatsiyalar, qurilish va uy-joy kommunal xo‘jaligi masalalari kotibiyati, Vazirlar Mahkamasi apparatining mas’ul tarkibiy bo‘linmalari sayyor majlislarning bayonnoma topshiriqlari bajarilishining tizimli nazorati va tahlilini ta’minlaydi.
34. Vazirlar Mahkamasi apparatining Nazorat va ijro intizomi bo‘limi tomonidan tizimli asosda sayyor majlislarning bayonnoma topshiriqlari bajarilishi jarayonining monitoringi amalga oshiriladi.
35. Sayyor majlislar bayonnoma topshiriqlari ijrosini tashkillashtirish va amalga oshirilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining Reglamentiga muvofiq amalga oshiriladi. | 144 | 18,858 |
Qonunchilik | 1991-yil 25-avgustdagi | Mamlakatda vujudga kelgan ahvolni e’tiborga olib va respublika manfaatlarini himoya qilish maqsadida:
1. Respublika Ichki ishlar vazirligi va Davlat xavfsizligi komiteti O‘zbekiston SSR ning qonuniy tasarrufiga olinsin.
2. Mazkur idoralarning rahbarlari ikki hafta muddat ichida Ichki ishlar vazirligi va Davlat xavfsizligi komiteti idoralarining maqomi hamda Nizomini qaytadan ko‘rib chiqib, birinchi navbatda respublika va uning fuqarolari xavfsizligini, manfaatlarini muhofaza qilishni nazarda tutsinlar.
3. Respublika hududida joylashgan SSSR Ichki ishlar vazirligining ichki qo‘shinlari bevosita O‘zbekiston SSR Prezidentiga bo‘ysundirilsin.
4. O‘zbekiston SSR Oliy Kengashi Rayosatiga juda qisqa muddatda respublikaning Davlat mustaqilligi to‘g‘risidagi Qonun loyihasini tayyorlash va uni O‘zbekiston SSR Oliy Kengashining navbatdan tashqari sessiyasi muhokamasiga taqdim etish taklif qilinsin.
5. O‘zbekiston SSR Ichki ishlar vazirligi, Davlat xavfsizligi komiteti, prokuraturasi va adliya idoralari, shuningdek, respublika hududida joylashgan ichki qo‘shinlar, Turkiston harbiy okrugi qismlari va qo‘shilmalari partiyadan holi qilinsin.
Belgilab qo‘yilsinki, bundan buyon yuqorida ko‘rsatilgan idoralar va muassasalarda siyosiy partiyalar va harakatlarning yangi tashkiliy tuzilmalarini vujudga keltirishga yo‘l qo‘yilmaydi.
6. Mazkur mahkamalarning rahbarlari davlat hokimiyati va boshqaruvi idoralari bilan birgalikda ushbu Farmon munosabati bilan ishdan bo‘shaydigan shaxslarni ishga joylashtirish uchun barcha choralarni ko‘rsinlar.
Ushbu Farmon imzolangan paytdan boshlab kuchga kiradi. | 22 | 1,607 |
Qonunchilik | HUDUDIY DAVLAT HOKIMIYATI ORGANLARI BOShQARUV TIZIMINI TAKOMILLAShTIRISh YuZASIDAN QO‘ShIMChA ChORA-TADBIRLAR TO‘G‘RISIDA | Mahalliy ijro etuvchi hokimiyat organlari faoliyati samaradorligini yanada oshirish, hududiy boshqaruv organlariga yuklangan funksional vazifalarning amalga oshirilishi uchun shart-sharoitlar yaratish, shuningdek qishloq tumanlari hokimliklari tuzilmasini maqbullashtirish maqsadida Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
1. Vazirlar Mahkamasining “Davlat boshqaruvi hududiy organlari tuzilmasini takomillashtirish to‘g‘risida” 2004-yil 5-yanvardagi 2-son qarori bilan belgilangan (7g-ilova) boshqaruv xodimlari soni doirasida 1-ilovaga muvofiq ayrim qishloq tumanlari hokimliklari tuzilmasiga hokimning birinchi o‘rinbosari — shahar hokimi qo‘shimcha lavozimi kiritilsin.
2. Qo‘rg‘ontepa, Romiton, Zomin, Nishon, Sirdaryo, Xazorasp va Sariosiyo tumanlari hokimliklari boshqaruv apparatining 2-ilovaga muvofiq namunaviy tuzilmasi tasdiqlansin.
3. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasining Bosh vaziri Sh.M. Mirziyoyev zimmasiga yuklansin. | 121 | 968 |
Qonunchilik | “O‘zbekiston mustaqilligiga 25 yil” esdalik nishonini ta’sis etish to‘g‘risida | Vatanimiz istiqlolining 25 yilligini keng nishonlash munosabati bilan hamda mamlakatimiz mustaqilligini mustahkamlash, uning iqtisodiy, siyosiy, ijtimoiy, ilmiy, ma’naviy salohiyatini va mudofaa qudratini yuksaltirish, davlatimiz sarhadlarining daxlsizligini ta’minlash, demokratik islohotlarni amalga oshirish, jamiyatimizda hukm surayotgan millatlararo do‘stlik va totuvlikni, tinchlik va barqarorlikni asrash, milliy madaniyatimiz va san’atimizni rivojlantirish, sog‘lom va barkamol avlodni voyaga yetkazish, yoshlarimizni vatanparvarlik va istiqlol g‘oyalariga sadoqat ruhida tarbiyalash ishlariga munosib hissa qo‘shgan yurtdoshlarimizni taqdirlash maqsadida:
1. “O‘zbekiston mustaqilligiga 25 yil” esdalik nishoni ta’sis etilsin.
2. “O‘zbekiston mustaqilligiga 25 yil” esdalik nishonining Nizomi va tavsifi 1, 2-ilovalarga muvofiq tasdiqlansin.
3. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi (Sh. Mirziyoyev) bir oy muddatda “O‘zbekiston mustaqilligiga 25 yil” esdalik nishonlari va ularning guvohnomalarini belgilangan tartibda tayyorlanishini ta’minlasin.
4. Ushbu Farmonning ijrosini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Davlat maslahatchisi D. Nazarmuxamedov zimmasiga yuklansin.
1. “O‘zbekiston mustaqilligiga 25 yil” esdalik nishoni bilan mamlakatimiz mustaqilligini mustahkamlash, uning iqtisodiy, siyosiy, ijtimoiy, ilmiy, ma’naviy salohiyatini va mudofaa qudratini yuksaltirish, davlatimiz sarhadlarining daxlsizligini ta’minlash, demokratik islohotlarni amalga oshirish, jamiyatimizda hukm surayotgan millatlararo do‘stlik va totuvlikni, tinchlik va barqarorlikni asrash, milliy madaniyatimiz va san’atimizni rivojlantirish, sog‘lom va barkamol avlodni voyaga yetkazish, yoshlarimizni vatanparvarlik va istiqlol g‘oyalariga sadoqat ruhida tarbiyalash ishlariga munosib hissa qo‘shib kelayotgan ijtimoiy-iqtisodiy hayotimizning barcha sohalari vakillari, mehnat faxriylari, harbiy xizmatchilar va huquqni muhofaza qiluvchi organlar xodimlari hamda boshqa shaxslar taqdirlanadi.
2. “O‘zbekiston mustaqilligiga 25 yil” esdalik nishoni bilan O‘zbekiston Respublikasi fuqarosi bo‘lmagan shaxslar ham taqdirlanishi mumkin.
3. “O‘zbekiston mustaqilligiga 25 yil” esdalik nishoni O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti yoki uning nomidan O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senatining Raisi, O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasining Spikeri, O‘zbekiston Respublikasining Bosh vaziri, vazirlik, idora va jamoat birlashmalarining respublika organlari rahbarlari, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Jo‘qorg‘i Kengesi raisi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimlari, shuningdek, bunga vakil qilingan boshqa shaxslar tomonidan tantanali vaziyatda topshiriladi.
Mukofotlanganlarga esdalik nishoni bilan birga uning guvohnomasi beriladi.
4. “O‘zbekiston mustaqilligiga 25 yil” esdalik nishoni ko‘krakning chap tomoniga davlat mukofotlaridan keyin taqiladi.
“O‘zbekiston mustaqilligiga 25 yil” esdalik nishoni 0,25 mikron qalinlikdagi oltin bilan qoplangan mis qotishmasidan tayyorlanadi va diametri 34 millimetrli doira shaklida bo‘ladi.
Esdalik nishonining old tomoni markazida quyosh nurlari fonida Mustaqillik maydonida joylashgan Mustaqillik va ezgulik monumentida aks ettirilgan Baxtiyor ona haykali tasvirlangan. Esdalik nishonining aylanasi bo‘ylab zarhal hoshiya bilan o‘ralgan oq emalli doirada “O‘ZBEKISTON MUSTAQILLIGIGA” so‘zlari, pastki qismi markazida esa ikkita sakkiz qirrali yulduz oralig‘ida “25 YIL” yozuvi aks etgan. Yozuvlar zarhallangan.
Esdalik nishonining orqa tomonida O‘zbekiston Respublikasining Davlat gerbi, pastki qismining markazida “2016” yozuvi tasvirlangan.
Tasvirlar va yozuvlar qabariqdir.
Esdalik nishonining old va orqa tomonlarining chetlari qabariq doira bilan o‘ralgan.
Esdalik nishoni ilgakchalar va halqacha yordamida to‘g‘ri to‘rtburchak shaklidagi qadag‘ich bilan tutashtirilgan. Qadag‘ich O‘zbekiston Respublikasining Davlat bayrog‘i ranglaridagi, eni 20 millimetrli shoyi lenta bilan qoplangan.
Qadag‘ichning bo‘yi — 16 millimetr, eni — 25 millimetr.
Qadag‘ichning orqa tomoniga esdalik nishonini kiyimga taqib qo‘yish uchun to‘g‘nog‘ich ko‘rinishidagi moslama o‘rnatilgan. | 78 | 4,171 |
Qonunchilik | VAZIRLAR MAHKAMASINING “INVESTITSIYa LOYIHALARINI TASDIQLASh VA AMALGA OShIRISh MONITORINGI MEXANIZMLARINI TAKOMILLAShTIRISh, MURUVVAT YORDAMI YuKLARINI VA TEXNIK KO‘MAKLAShISh MABLAG‘LARINI HISOBGA OLISh VA NAZORAT QILISh ChORA-TADBIRLARI TO‘G‘RISID | O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Kioto Protokolining Musaffo rivojlanish mexanizmi doirasida investitsiya loyihalarini amalga oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2006-yil 6-dekabrdagi PQ-525-son qaroriga muvofiq Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
1. Vazirlar Mahkamasining “Investitsiya loyihalarini tasdiqlash va amalga oshirish monitoringi mexanizmlarini takomillashtirish, muruvvat yordami yuklarini va texnik ko‘maklashish mablag‘larini hisobga olish va nazorat qilish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2005-yil 15-noyabrdagi 251-son qaroriga (O‘zbekiston Respublikasi QT, 2005-y., 11-son, 61-modda) quyidagi qo‘shimchalar kiritilsin:
b) 2-ilovaning 1-bandiga quyidagi mazmundagi xatboshi qo‘shilsin:
“Mazkur Nizomning amal qilishi ular uchun qonun hujjatlarida amalga oshirish va monitoring olib borishning alohida tartibi belgilangan loyihalarga tatbiq etilmaydi”.
2. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining o‘rinbosari R.S. Azimov zimmasiga yuklansin. | 250 | 1,016 |
Qonunchilik | “SIFAT” O‘ZBEKISTON PAXTA TOLASINI SERTIFIKATLASh MARKAZINI TAShKIL ETISh TO‘G‘RISIDA | O‘zbekiston paxtasining yuqori likvidli xomashyo tovarlari xalqaro bozoridagi raqobatbardoshligini oshirish, paxta tolasini jo‘natishdan oldin yuqori darajada sertifikatlashni ta’minlash va uning paxta birjalaridagi qiymat ko‘rsatkichlarini ko‘tarish maqsadida Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
1. “O‘zdavpaxtasanoatsotish” uyushmasi, “O‘zdavstandart” markazi, O‘zbekiston Respublikasi Tashqi iqtisodiy aloqalar vazirligi va O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Paxta loyihasini amalga oshirish agentligining mintaqaviy laboratoriyalar tarmoqlariga ega bo‘lgan “Sifat” O‘zbekiston paxta tolasini sertifikatlash markazi (O‘zbekiston “Sifat” markazi)ni tashkil etish to‘g‘risidagi takliflariga rozilik berilsin.
Ma’lumot uchun qabul qilinsinki, O‘zbekiston “Sifat” markazi “O‘zdavpaxtasanoatsotish” uyushmasi tarkibiga kiruvchi Paxta mahsulotini va kanop tolasini standartlash va sertifikatlash “Sifat” boshqarmasi hamda Xalqaro tiklanish va taraqqiyot banki bilan Bitim asosida faoliyat ko‘rsatuvchi “Paxta” tolasini sertifikatlash va marketing” kichik loyihasini joriy etish bo‘limi negizida tashkil qilinadi va ularning huquqiy vorisi hisoblanadi.
5. O‘zbekiston Respublikasi Tashqi iqtisodiy aloqalar vazirligi O‘zbekiston “Sifat” markazi bilan birgalikda bir oy muddatda xalqaro tashkilotlarni markazning tashkil etilganligi to‘g‘risida xabardor qilsin va uning tegishli ixtisoslashtirilgan xalqaro tashkilotlarga a’zo bo‘lib kirishiga doir zarur tadbirlarni amalga oshirsin.
6. Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasi bilan Xalqaro tiklanish va taraqqiyot banki o‘rtasida tuzilgan Zayom to‘g‘risidagi bitim doirasida Paxtachilikni takomillashtirish loyihasini amalga oshirish haqida” 1995-yil 31-oktabrdagi 421-son qaroriga 6-ilovaga muvofiq respublikada paxta tolasini sertifikatlash viloyat laboratoriyalarini qurish va jihozlash amalga oshirilayotgani ma’lumot uchun qabul qilinsin.
O‘zbekiston “Sifat” markazi paxta tolasini albatta sertifikatlashni ta’minlash maqsadida markaz va uning mintaqaviy laboratoriyalarini paxta tolasini sertifikatlash organi sifatida belgilangan tartibda “O‘zdavstandart” markazida akkreditatsiya qilsin.
7. O‘zbekiston “Sifat” markazi, paxta loyihasi qatnashchisi sifatida, daromad va mulk soliqlaridan, bojxona poshlinalaridan va yig‘imlaridan ro‘yxatdan o‘tkazilgan vaqtidan boshlab 5 yil muddatga ozod qilinsin.
9. O‘zbekiston pochta va telekommunikatsiyalar agentligi belgilangan tartibda O‘zbekiston “Sifat” markazini va uning mintaqaviy laboratoriyalarini zarur aloqa vositalari, shu jumladan hukumat aloqasi bilan ta’minlasin.
10. O‘zbekiston “Sifat” markazi Toshkent shahar, Mannon Uyg‘ur ko‘chasi, “Qizil Sharq” berk ko‘chasi, 109-uyga joylashtirilsin.
11. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasi bilan Xalqaro tiklanish va taraqqiyot banki o‘rtasida tuzilgan Zayom to‘g‘risidagi bitim doirasida Paxtachilikni takomillashtirish loyihasini amalga oshirish haqida” 1995-yil 31-oktabrdagi 421-son qaroriga quyidagi o‘zgartirishlar kiritilsin:
12-bandning birinchi xatboshi o‘z kuchini yo‘qotgan deb hisoblansin;
12-bandning ikkinchi xatboshidagi va 2-ilovadagi “Sifat” boshqarmasiga” so‘zlari “O‘zbekiston “Sifat” markaziga” so‘zlari bilan almashtirilsin.
12. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining birinchi o‘rinbosari I. H. Jo‘rabekov zimmasiga yuklansin. | 85 | 3,421 |
Qonunchilik | Teхnologik jihozlar importi: imtiyozlarning bir qismi bekor qilinadi | Oʻzbekiston Respublikasi hududiga olib kirishda import bojхona boji va qoʻshilgan qiymat soligʻidan ozod qilinadigan teхnologik jihozlar roʻyхatiga (bundan keyin – Roʻyхat) tuzatishlar kiritildi (2.05.2019 yildagi 2436-9-son bilan roʻyхatdan oʻtkazilgan). Ular 3 oydan keyin kuchga kiradi.
Eslatib oʻtamiz, Oʻzbekiston hududiga olib kirilayotgan teхnologik asbob-uskunalar, shuningdek butlovchi buyumlar va ehtiyot qismlar, agar ularni yetkazib berish bitta kontrakt shartlarida nazarda tutilgan boʻlsa, bojхona boji va QQSdan ozod qilinadi (BKning 297-moddasi 2-qismi 13-bandi; Soliq kodeksining 211-moddasi 7-bandiga qarang). 2007 yil 1 apreldan boshlab mazkur imtiyozlar faqat Roʻyхatda qayd etilgan jihozlarga nisbatan qoʻllaniladi (14.03.2007 yildagi PF–3860-son Farmonning 5-bandiga qarang).
Roʻyхatga kiritilgan oʻzgartirishlarning bir qismi TIF TNning 2017 yilgi versiyasi (tasniflash kodlari oʻzgargan tovarlarning toʻliq roʻyхati – bu yerda) joriy etilgani bilan bogʻliq boʻlib, import qiluvchilar uchun real oqibatlarni yuzaga keltirmaydi.
Biroq bunda Roʻyхatdagi bir qator pozitsiyalar chiqarib tashlanmoqda, binobarin, endi quyidagilarga nisbatan bojхona imtiyozlari qoʻllanmaydi:
Hujjat Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasida e’lon qilingan va 4.08.2019 yildan kuchga kiradi.
Oleg Zamanov. | 68 | 1,310 |
Qonunchilik | “VIJDON ERKINLIGI VA DINIY TAShKILOTLAR TO‘G‘RISIDA”GI O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI QONUNIGA O‘ZGARTIShLAR VA QO‘ShIMChALAR KIRITISh HAQIDA | O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi qaror qiladi:
O‘zbekiston Respublikasining 1991-yil 14-iyunda qabul qilingan “Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to‘g‘risida”gi Qonuniga (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining Axborotnomasi, 1991-yil, № 8, 186-modda; 1993-yil, № 9, 334-modda) o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritilib, uning yangi tahriri tasdiqlansin (ilova qilinadi).
Ushbu Qonunning maqsadi har bir shaxsning vijdon erkinligi va diniy e’tiqod huquqini, dinga munosabatidan qat’i nazar, fuqarolarning tengligini ta’minlash, shuningdek diniy tashkilotlarning faoliyati bilan bog‘liq munosabatlarni tartibga solib turishdan iborat.
Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to‘g‘risidagi qonunchilik O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasidan, ushbu Qonun va boshqa qonunchilik hujjatlaridan iborat.
Qoraqalpog‘iston Respublikasida vijdon erkinligini va diniy tashkilotlar faoliyatini ta’minlashga oid munosabatlar, shuningdek Qoraqalpog‘iston Respublikasining qonunchiligi bilan ham tartibga solinadi.
Agar O‘zbekiston Respublikasining xalqaro shartnomasida O‘zbekiston Respublikasining vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to‘g‘risidagi qonunchiligidagidan boshqacha qoidalar belgilangan bo‘lsa, xalqaro shartnoma qoidalari qo‘llaniladi.
Vijdon erkinligi fuqarolarning har qanday dinga e’tiqod qilish yoki hech qanday dinga e’tiqod qilmaslikdan iborat kafolatlangan konstitutsiyaviy huquqidir.
Fuqaro o‘zining dinga, dinga e’tiqod qilishga yoki e’tiqod etmaslikka, ibodat qilishda, diniy rasm-rusumlar va marosimlarda qatnashish yoki qatnashmaslikka, diniy ta’lim olishga o‘z munosabatini belgilayotgan paytda uni u yoki bu tarzda majbur etishga yo‘l qo‘yilmaydi.
Voyaga yetmagan bolalarni diniy tashkilotlarga jalb etish, shuningdek ularning ixtiyoriga, ota-onalari yoki ularning o‘rnini bosuvchi shaxslar ixtiyoriga zid tarzda dinga o‘qitishga yo‘l qo‘yilmaydi.
Dinga e’tiqod qilish yoki o‘zga e’tiqodlar erkinligi milliy xavfsizlikni va jamoat tartibini, boshqa fuqarolarning hayoti, salomatligi, axloqi, huquqi va erkinliklarini ta’minlash uchun zarur bo‘lgan darajadagina cheklanishi mumkin.
Chet el fuqarolari va fuqaroligi bo‘lmagan shaxslar O‘zbekiston Respublikasi fuqarolari bilan teng ravishda vijdon erkinligi va diniy e’tiqod erkinligi huquqidan foydalanadilar hamda vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to‘g‘risidagi qonunchilikni buzganlik uchun qonunda belgilangan tarzda javobgar bo‘ladilar.
O‘zbekiston Respublikasi fuqarolari dinga munosabatidan qat’i nazar qonun oldida tengdirlar. Rasmiy hujjatlarda fuqaroning dinga munosabati ko‘rsatilishiga yo‘l qo‘yilmaydi. Fuqarolarning dinga munosabatiga qarab ularning huquqlarini har qanday cheklash va ularga bevosita yoki bilvosita imtiyozlar belgilash, dushmanlik va adovat uyg‘otish yoxud ularning diniy yoki dahriylik e’tiqodi bilan bog‘liq his-tuyg‘ularini haqoratlash, diniy ziyoratgohlarni oyoq osti qilish qonunda belgilangan javobgarlikni keltirib chiqaradi.
Hech kim diniy e’tiqodini ro‘kach qilib qonunda belgilangan majburiyatlarni bajarishdan bosh tortishga haqli emas. Qonunga muvofiq bajarilishi majburiy bo‘lgan bir vazifani diniy e’tiqodi tufayli boshqasi bilan almashtirishga qonunchilikda nazarda tutilgan hollardagina yo‘l qo‘yiladi.
O‘zbekiston Respublikasida din davlatdan ajratilgan. Hech bir dinga yoki diniy e’tiqodga boshqalariga nisbatan biron-bir imtiyoz yoki cheklashlar belgilanishiga yo‘l qo‘yilmaydi.
Davlat turli dinlarga e’tiqod qiluvchi va ularga e’tiqod qilmaydigan fuqarolar, har xil e’tiqodlarga mansub diniy tashkilotlar o‘rtasida o‘zaro murosa va hurmat o‘rnatilishiga ko‘maklashadi, diniy va o‘zga mutaassiblikka hamda ekstremizmga, munosabatlarni qarama-qarshi qo‘yish va keskinlashtirishga, turli konfessiyalar o‘rtasida adovatni avj oldirishga qaratilgan xatti-harakatlarga yo‘l qo‘ymaydi.
Davlat diniy konfessiyalar o‘rtasidagi tinchlik va totuvlikni qo‘llab-quvvatlaydi. Bir diniy konfessiyadagi dindorlarni boshqasiga kiritishga qaratilgan xatti-harakatlar (prozelitizm), shuningdek boshqa har qanday missionerlik faoliyati man etiladi. Ushbu qoidaning buzilishiga aybdor bo‘lgan shaxslar qonunchilikda belgilangan javobgarlikka tortiladilar.
Davlat diniy tashkilotlar zimmasiga o‘zining hech qanday vazifasini bajarishni yuklamaydi, ularning qonunchilikka zid bo‘lmagan faoliyatiga aralashmaydi. Diniy tashkilotlar davlat vazifalarini bajarmaydi. Davlat diniy tashkilotlarning faoliyatini hamda dahriylik targ‘ibotiga oid faoliyatini mablag‘ bilan ta’minlamaydi.
O‘zbekiston Respublikasida diniy mohiyatdagi siyosiy partiya va jamoat harakati, shuningdek respublikadan tashqarida tuzilgan diniy partiyalarning filiallari va bo‘limlarini tuzishga va ularning faoliyat yuritishiga yo‘l qo‘yilmaydi.
Diniy tashkilotlar amaldagi qonunchilik talablariga rioya etishlari shart. Dindan davlatga va konstitutsiyaga qarshi targ‘ibot olib borishda, dushmanlik, nafrat, millatlararo adovat uyg‘otish, axloqiy negizlarni va fuqaroviy totuvlikni buzishda, bo‘hton, vaziyatni beqarorlashtiruvchi uydirmalarni tarqatishda, aholi o‘rtasida vahima chiqarishda hamda davlatga, jamiyat va shaxsga qarshi qaratilgan boshqa xatti-harakatlarda foydalanishga yo‘l qo‘yilmaydi. Terrorizm, narkobiznes va uyushgan jinoyatchilikka ko‘maklashadigan, shuningdek boshqa g‘arazli maqsadlarni ko‘zlovchi diniy tashkilotlar, oqimlar, sektalar va boshqalarning faoliyati man etiladi.
Davlat hokimiyati va boshqaruv organlariga, mansabdor shaxslarga tazyiq o‘tkazishga qaratilgan har qanday urinish, shuningdek yashirin diniy faoliyat qonun bilan taqiqlanadi.
Davlat organlari bilan diniy tashkilotlarning o‘zaro munosabatlarini muvofiqlashtirish hamda vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to‘g‘risidagi qonunchilik ijrosini nazorat qilish vazifasi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Din ishlari bo‘yicha qo‘mita zimmasiga yuklanadi. Qo‘mitaning huquqiy maqomi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlangan Nizom bilan belgilanadi.
Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyat, tuman va shahar hokimliklari va fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari tegishli hududlarda vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to‘g‘risidagi qonunchilikka rioya etilishi uchun qonun bo‘yicha javobgardirlar.
O‘zbekiston Respublikasida ta’lim tizimi dindan ajratilgan. Ta’lim tizimining o‘quv dasturlariga diniy fanlar kiritilishiga yo‘l qo‘yilmaydi.
O‘zbekiston Respublikasi fuqarolarining dunyoviy ta’lim olish huquqi ularning dinga bo‘lgan munosabatidan qat’i nazar ta’min etiladi.
O‘zbekiston Respublikasi fuqarolarining dinga e’tiqod qilish, ibodat, rasm-rusumlar va marosimlarni birgalikda ado etish maqsadida tuzilgan ko‘ngilli birlashmalari (diniy jamiyatlar, diniy o‘quv yurtlari, masjidlar, cherkovlar, sinagogalar, monastirlar va boshqalar) diniy tashkilotlar deb e’tirof etiladi.
Diniy tashkilot O‘zbekiston Respublikasining o‘n sakkiz yoshga to‘lgan va O‘zbekiston Respublikasi hududida doimiy yashayotgan yuz nafardan kam bo‘lmagan fuqarolari tashabbusi bilan tuziladi.
Tegishli konfessiyaga qarashli diniy tashkilotlarning faoliyatini muvofiqlashtirish va yo‘naltirib borish uchun ularning O‘zbekiston Respublikasi bo‘yicha yagona markaziy boshqaruv organlari (bundan keyin — markaziy boshqaruv organlari deb yuritiladi) tuzilishi mumkin.
Markaziy boshqaruv organi O‘zbekiston Respublikasining kamida sakkizta hududiy tuzilmasida (viloyat, Toshkent shahri, Qoraqalpog‘iston Respublikasi) faoliyat ko‘rsatayotgan, tegishli konfessiyalarning ro‘yxatga olingan diniy tashkilotlari vakillari ta’sis yig‘ilishi (konferensiyasi) tomonidan tuziladi.
Diniy tashkilotlar O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligida yoki uning joylardagi organlarida ro‘yxatdan o‘tkazilgandan keyin yuridik shaxs maqomiga ega bo‘ladi va qonunchilikda nazarda tutilgan tartibda o‘z faoliyatini amalga oshirishi mumkin.
Tegishli diniy ma’lumotga ega bo‘lgan O‘zbekiston Respublikasi fuqarolari diniy tashkilotlarning rahbarlari bo‘lishlari mumkin. Diniy tashkilotlar rahbarligiga O‘zbekiston Respublikasining fuqarosi bo‘lmagan shaxslarning nomzodi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Din ishlari bo‘yicha qo‘mita bilan kelishib olinadi.
Diniy tashkilotlarning markaziy boshqaruv organlari ruhoniylar va o‘zlariga zarur bo‘lgan diniy xodimlar tayyorlash uchun diniy o‘quv yurtlari tuzishga haqli. Diniy o‘quv yurtlari O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligida ro‘yxatdan o‘tkazilib, tegishli litsenziya olganidan keyin faoliyat ko‘rsatish huquqiga ega bo‘ladi.
Oliy va o‘rta diniy o‘quv yurtlarida ta’lim olish uchun fuqarolar O‘zbekiston Respublikasining “Ta’lim to‘g‘risida”gi Qonuniga muvofiq umumiy majburiy o‘rta ta’lim olganidan keyin qabul qilinadi.
Diniy o‘quv yurtlarida diniy fanlarni o‘qitayotgan shaxslar diniy ta’lim olgan bo‘lishlari va o‘z faoliyatlarini tegishli markaziy boshqaruv organining ruxsati bilan amalga oshirishlari lozim.
Xususiy tartibda diniy ta’lim berish man etiladi.
Diniy tashkilotning ustavi quyidagi ma’lumotlarni o‘z ichiga olgan bo‘lishi kerak:
diniy tashkilotning nomi, turi, joylashgan manzili, qaysi dinga mansubligi;
maqsadi, vazifalari va faoliyatining asosiy turlari;
faoliyatni tashkil etish va tugatish tartibi;
tuzilishi va boshqaruv organlari;
mablag‘lari manbai hamda ushbu tashkilot ichidagi, shuningdek undan tashqaridagi mulkiy munosabatlar;
ustavga o‘zgartishlar va qo‘shimchalar kiritish tartibi;
ushbu diniy tashkilotga taalluqli boshqa ma’lumotlar.
Markaziy boshqaruv organlariga ega bo‘lgan diniy tashkilotlarning ustavlari mazkur boshqaruv organlari bilan kelishilgan bo‘lishi kerak.
Diniy tashkilotlarning markaziy boshqaruv organlarini ro‘yxatga olish O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi tomonidan, boshqa diniy tashkilotlarni esa tegishli ravishda Qoraqalpog‘iston Respublikasi Adliya vazirligi, viloyatlar, Toshkent shahar adliya boshqarmalari tomonidan O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Din ishlari bo‘yicha qo‘mita bilan kelishilgan holda amalga oshiriladi.
Diniy tashkilotlarni ro‘yxatga olish uchun quyidagi hujjatlar taqdim etiladi:
diniy tashkilot tuzish tashabbuskorlari bo‘lgan, yuz nafardan kam bo‘lmagan O‘zbekiston Respublikasi fuqarosi imzolagan ariza;
diniy tashkilotning ustavi;
ta’sis yig‘ilishining bayoni;
tuzilayotgan diniy tashkilot joylashgan manzilni tasdiqlovchi hujjat;
davlat boji to‘langani to‘g‘risidagi hujjat.
Diniy tashkilotlarning markaziy boshqaruv organini ro‘yxatga olish uchun quyidagi hujjatlar taqdim etiladi:
ta’sis yig‘ilishi (konferensiyasi)ning raisi va kotibi imzo qo‘ygan ariza;
diniy tashkilotlar markaziy boshqaruv organining ustavi;
ta’sis yig‘ilishi (konferensiyasi)ning bayoni;
ta’sischilar vakolatini tasdiqlovchi hujjatlar;
rahbar organ joylashgan manzilni tasdiqlovchi hujjat;
davlat boji to‘langani to‘g‘risidagi hujjat.
Diniy tashkilotlar hamda ularning markaziy boshqaruv organlarini ro‘yxatdan o‘tkazish to‘g‘risidagi ariza berilgan kundan e’tiboran bir oylik muddatda ko‘rib chiqiladi.
Adliya organlari qo‘shimcha materiallar talab qilib olishga hamda tegishli organlarning ekspert xulosasini olishga haqli. Bunday holda qaror ro‘yxatdan o‘tkazish to‘g‘risidagi ariza berilgan kundan e’tiboran uch oylik muddatda qabul qilinadi.
Diniy tashkilotning ustaviga kiritilgan qo‘shimchalar va o‘zgartishlar diniy tashkilotni ro‘yxatga olish kabi tartib va muddatlarda ro‘yxatga olinishi lozim.
Diniy tashkilotlar rahbarlarining tashkilot ustavini davlat organlaridan ro‘yxatdan o‘tkazishdan bo‘yin tovlashi qonunchilikka muvofiq javobgarlikka tortishga olib keladi.
Diniy tashkilotning faoliyati o‘z ustaviga muvofiqligini nazorat qilish diniy tashkilotni ro‘yxatga olgan organ tomonidan amalga oshiriladi.
Ro‘yxatdan o‘tmagan diniy tashkilotlar faoliyat ko‘rsatishiga yo‘l qo‘ygan mansabdor shaxslar qonunchilikka muvofiq javobgar bo‘ladilar.
Agar diniy tashkilot ustavining qoidalari va boshqa hujjatlari ushbu Qonun yoki O‘zbekiston Respublikasi boshqa qonunchilik hujjatlarining talablariga zid bo‘lsa, uni ro‘yxatga olish rad etilishi mumkin.
Diniy tashkilotni ro‘yxatga olish rad etilganda rad etish asoslari ko‘rsatilgan qaror yozma ravishda arizachilarga yuboriladi. Diniy tashkilot tuzish tashabbuskorlari ustavlarini qonun hujjatlariga muvofiq holga keltirganlaridan so‘ng, ustavni ro‘yxatdan o‘tkazish to‘g‘risidagi ariza bilan tegishli tarzda O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligiga yoki uning joylardagi organlariga qaytadan murojaat etish huquqiga ega.
Diniy tashkilotni ro‘yxatga olishni rad etilganligi yoxud adliya organlari tomonidan ushbu Qonun talablari buzilganligi ustidan sudga shikoyat qilish mumkin.
Diniy tashkilotning faoliyati u o‘zini o‘zi tarqatib yuborganda yoki ushbu Qonunning, shuningdek O‘zbekiston Respublikasi boshqa qonunchilik hujjatlarining qoidalari buzilgan taqdirda tugatilishi mumkin.
Diniy tashkilot faoliyatini tugatish to‘g‘risidagi qaror uni ro‘yxatga olgan organ tomonidan qabul qilinadi. Ushbu qaror ustidan sudga shikoyat qilinishi mumkin.
Diniy tashkilotlar ibodat qilish yoki diniy rasm-rusumlar o‘tkazish uchun qulay joylar tashkil etish va ularni saqlab turish, shuningdek ziyoratgohlarni saqlab turish huquqiga egadir.
Ibodat, diniy rasm-rusumlar va marosimlar diniy tashkilotlar joylashgan manzildagi ibodatxonalarda va ularga tegishli hududlarda, ziyoratgohlarda, qabristonlarda, zarur hollarda fuqarolarning ixtiyoriga binoan ularning uylarida o‘tkaziladi.
Kasalxonalarda, gospitallarda, keksalar va nogironlar uylarida, dastlabki qamoq va jazoni o‘tash joylarida ibodatlar va diniy rasm-rusumlar shu yerdagi fuqarolarning iltimoslariga binoan o‘tkaziladi.
Diniy marosim va ibodat binolaridan tashqarida o‘tkaziladigan ommaviy ibodatlar, diniy rasm-rusumlar va marosimlar O‘zbekiston Respublikasi qonunchiligida belgilangan tartibda amalga oshiriladi.
O‘zbekiston Respublikasi fuqarolarning (diniy tashkilotlarning xizmatidagilar bundan mustasno) jamoat joylarida ibodat liboslarida yurishlariga yo‘l qo‘yilmaydi.
Diniy tashkilotlar dindorlar majburiy pul yig‘imlari va to‘lovlar undirishga, shuningdek ularga nisbatan shaxsning sha’ni va qadr-qimmatini kamsituvchi choralarni qo‘llashga haqli emas.
Diniy tashkilotlarning o‘z mablag‘lari hisobidan sotib olingan yoki yaratilgan, fuqarolar, jamoat birlashmalari ehson qilgan (vasiyat qilib qoldirgan) yoxud davlat tomonidan berilgan shuningdek chet elda joylashgan va qonunchilikda nazarda tutilgan boshqa asoslarda olingan, o‘z faoliyatlarini ta’minlash uchun zarur bo‘lgan binolar, imoratlar, ibodat qilish anjomlari, ishlab chiqarish, ijtimoiy va xayriya inshootlari, pul mablag‘lari va boshqa mol-mulklar ularning mulki bo‘lishi mumkin.
Diniy tashkilotlarning mulkiy huquqlari qonun bilan muhofaza qilinadi.
Diniy tashkilotlar o‘z ehtiyojlari uchun davlat organlari tomonidan shartnoma asosida beriladigan binolar va mol-mulkdan foydalanishga haqlidir.
Moddiy madaniy meros obyektlarini diniy tashkilotlarga foydalanish uchun berish qonunchilikka muvofiq amalga oshiriladi.
Diniy tashkilotlar uchun yer ajratish hamda ibodat binolari qurish tegishli ravishda Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklari, shuningdek O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining ruxsati bilan belgilangan tartibda amalga oshiriladi.
Diniy tashkilotlarning markaziy boshqaruv organlari ustavdagi maqsadlaridan kelib chiqib, O‘zbekiston Respublikasi qonunchiligiga muvofiq, noshirlik, ishlab chiqarish, ta’mirlash-qurilish, qishloq xo‘jalik korxonalari va boshqa korxonalarni, shuningdek xayriya muassasalarini (yetimxonalar, kasalxonalar) ta’sis etishga haqlidir.
Diniy tashkilotlarning faoliyati tugatilgandan keyin ularga foydalanib turish berilgan mol-mulk o‘z egalariga qaytariladi.
Diniy tashkilotlarning faoliyati tugatilgan taqdirda, ularga qarashli mol-mulkka egalik qilish ularning ustavi va qonunchilikka muvofiq amalga oshiriladi. Kreditorlarning talablarini qondirish uchun undirish qaratilishi mumkin bo‘lmagan ibodatga oid mol-mulk ro‘yxati diniy tashkilotlarning taqdimnomasiga binoan O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilanadi.
Huquqiy vorislari bo‘lmagan mol-mulk davlat mulki hisobiga o‘tadi.
Diniy tashkilotlarning markaziy boshqaruv organlari diniy maqsadlarga mo‘ljallangan buyumlar, diniy adabiyotlar va diniy mazmundagi boshqa axborot materiallarini O‘zbekiston Respublikasi qonunchiligida belgilangan tartibda ishlab chiqarishga, eksport va import qilishga hamda tarqatishga haqlidir.
Chet elda nashr etilgan diniy adabiyotlarni olib kelish va tarqatish, ularning mazmuni qonunchilikda belgilangan tartibda ekspertizadan o‘tkazilganidan keyin amalga oshiriladi.
Diniy tashkilotlarning markaziy boshqaruv organlari tegishli litsenziya olgandan so‘ng diniy ibodat buyumlarini ishlab chiqarish va tarqatish huquqiga faqat ular ega bo‘ladilar.
Diniy ekstremizm, separatizm va aqidaparastlik g‘oyalari bilan yo‘g‘rilgan matbaa nashrlarini, kino, foto, audio, video mahsulotlarini va shu kabi boshqa mahsulotlarni tayyorlash, saqlash va tarqatish qonunchilikka muvofiq javobgarlikka tortishga olib keladi.
Diniy tashkilotlar xayriya va mehr-muruvvat faoliyatini amalga oshirishga haqlidir.
Diniy tashkilotlarda mehnat shartnomalari (kontraktlari) bo‘yicha ishlayotgan fuqarolarga O‘zbekiston Respublikasining mehnat to‘g‘risidagi qonunchiligi tatbiq etiladi.
Diniy tashkilotlar muqaddas joylarni ziyorat qilish yoki boshqa diniy tadbirlarda ishtirok etish maqsadida qonunchilikka muvofiq xalqaro aloqalar o‘rnatish va olib borishga haqlidir.
Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to‘g‘risidagi qonunchilikni buzishda aybdor bo‘lgan mansabdor shaxslar, diniy tashkilotlarning xizmatidagilar va fuqarolar O‘zbekiston Respublikasi qonunchiligida belgilangan tartibda javobgar bo‘ladilar. | 135 | 17,846 |
Qonunchilik | JINOYAT SODIR ETIShDA GUMON QILINIB UShLAB TURILGAN ShAXSLARNI SAQLAShNING SANITARIYA-GIGIYENA QOIDALARINI TASDIQLASh HAQIDA | O‘zbekiston Respublikasining “Jinoyat ishini yuritish chog‘ida qamoqda saqlash to‘g‘risida”gi Qonuniga muvofiq O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi va Ichki ishlar vazirligi qaror qiladi:
1. Jinoyat sodir etishda gumon qilinib ushlab turilgan shaxslarni saqlashning sanitariya-gigiyena qoidalari ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
2. Ushbu qaror O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligida davlat ro‘yxatidan o‘tkazilganidan so‘ng o‘n kundan keyin kuchga kiradi.
Mazkur Qoidalar O‘zbekiston Respublikasining “Jinoyat ishini yuritish chog‘ida qamoqda saqlash to‘g‘risida”gi Qonuniga muvofiq jinoyat sodir etishda gumon qilinib ushlab turilgan shaxslarni vaqtincha saqlash hibsxonalarida (keyingi o‘rinlarda — VSH) saqlashning sanitariya-gigiyena qoidalarini belgilaydi.
1. VSH binolarini qurish va ularni jihozlash ishlari ichki ishlar organlari belgilagan me’yorlar talablariga javob beradigan loyihalar asosida amalga oshiriladi.
2. VSH majmuasiga ushlangan va qamoqqa olinganlarni saqlash uchun mo‘ljallangan asosiy bino, sayr qilish hovlisi va o‘rab (to‘sib) turuvchi qurilma (jihoz, to‘siq)lar kiradi. VSH ichki ishlar organlari binolaridan alohida yoki birgalikda qurilishi mumkin.
3. VSH ichki ishlar organlarining asosiy ma’muriy binosiga tutash qurilgan bo‘lsa, uning ma’muriy binodan alohida kirish (chiqish) darvozasi bo‘lishi lozim.
4. Ichki ishlar organlarining asosiy ma’muriy binosiga tutash qurilgan VSHning muhandislik jihozlari va kommunikatsiyalari gigiyenik me’yorlar talablariga javob berishi, shu jumladan shovqindan himoya qilingan bo‘lishi kerak.
5. VSHni binolarning 1 va 2-qavatlariga joylashtirilishiga ruxsat etiladi.
6. VSH binosi g‘ishtdan yoki boshqa mustahkam material (temir-beton, tosh va boshqa)lardan quriladi. VSHning ichki devorlari, kameralarning oraliq devorlari va boshqa xonalar 38 sm.dan kam bo‘lmagan qalinlikdagi pishiq g‘ishtdan teriladi. Kameralarning devorlari hech qanday bo‘rtib turuvchi joylari va burchaklari qoldirilmagan holda qorishma bilan suvab chiqiladi. Kameralarning tashqi devorlari 50 sm.dan kam bo‘lmagan qalinlikda bo‘ladi hamda VSH ichidagi xizmat va xo‘jalik xonalari bilan tutashgan devorlari armaturali panjaralar bilan mustahkamlanadi.
7. Kameralarning tom qismi yog‘och materiallardan iborat bo‘lsa, unday holatda qo‘shimcha ravishda temir panjaralar o‘rnatilib, metalli elementlarga qo‘shib, payvandlanib mustahkamlanadi.
8. Sayr qilish hovlisi kameralar majmuasi devoriga tutashgan bo‘lib, bevosita VSH hududida tashkil etiladi. Sayr qilish hovlisining maydoni eng ko‘p sig‘imli kameralarda saqlanayotganlarni birdaniga sayrga olib chiqish imkoniyatini beradigan darajada bo‘lishi lozim. Sayr qilish hovlisining maydoni 12 m2dan kam bo‘lmasligi kerak.
9. Sayr qilish hovlilari VSHda mavjud bo‘lgan kameralar soni va ularning maydoniga qarab belgilanadi. Agar VSH hududida sayr qilish hovlilari bir nechta bo‘lsa, bunday hollarda sayr qilish hovlilari g‘ishtli yoki temir-betonli to‘siqlar bilan bo‘linadi. Ushbu oraliq to‘siq devorlarining balandligi 3 metrdan kam bo‘lmasligi, yuqori qismidan temir panjara va sim to‘rchalar bilan yopilgan bo‘lishi lozim, uning ustidan bir tomoni 2 metrdan kam bo‘lmagan temir tunuka bilan yopiladi. Sayr qilish hovlilarida, hovli devorlaridan 2 metrdan kam bo‘lmagan masofada yerga mahkamlangan holda o‘rindiqlar o‘rnatilishi mumkin.
10. Sayr qilish hovlilarining barcha devorlari silliq qilib suvaladi. Poli yomg‘ir suvini oqizib ketadigan qiyalikka ega bo‘lishi lozim.
11. VSH kameralar blokiga tutashgan yoki VSH binosining hamma tomonidan o‘rab olingan devorning balandligi 3 metrdan kam bo‘lmasligi, ushbu devorning har ikkala tomoni silliq, tosh, g‘isht va bo‘rtiqlardan holi bo‘lishi shart.
12. VSHning loyihalanishi aniq tabiiy iqlim, shaxslarning demografik tarkibi, maishiy-ijtimoiy shart-sharoiti talablariga to‘liq javob berishi kerak.
13. Kameralar 2—4 o‘rinli bo‘lib, yo‘lakning bir tomonida yoki ikki tomonida joylashtirilishi mumkin. Ikki tomonlama qurilgan kameralarning qarama-qarshi eshiklari bir-biriga nisbatan ozgina surilgan holatda qilib quriladi. Kameralar bir tomonlama joylashganda yo‘lakning kengligi 1,5 metr, ikki tomonlama joylashganda yo‘lakning kengligi 2 metr bo‘ladi. Yo‘lakning kamera xonalari blokiga tutashgan zinasimon panjaralar bilan kesishib o‘tishi tavsiya etilmaydi.
14. Kameralarning qurilishida, kamera eshigida poldan 145—150 sm. balandlikda, saqlanayotganlar to‘liq ko‘rinadigan darajada qilib ovalsimon kuzatuv tuynugi o‘rnatilishini ko‘zda tutish zarur. Kuzatuv tuynugining hajmi kamera ichidan 14 x 24 sm, yo‘lak tomonidan 3,5 x 4,0 sm. kattalikda bo‘lishi lozim. Kuzatuv tuynugiga yo‘lak tomondan sinmaydigan organik shishadan yasalgan o‘z o‘qida erkin aylanadigan qopqoq o‘rnatiladi. Shuningdek, kamera eshigiga ovqat berish uchun, pol sathidan 120 sm balandlikda, 20 x 20 sm o‘lchamda tuynuk o‘rnatilib, vagon tipidagi qulf bilan yopiladi. Tuynuklar yo‘lak tomonga ochilib, yerga nisbatan gorizontal holatda turishini ta’minlash uchun tirgaklar bilan jihozlanadi.
15. Kameralar eshiklarining yuzasi 190 x 75 sm, kengligi 6 sm.dan kam bo‘lmagan o‘lchamda bo‘lib, kameraga kirishda chap tomonga (yo‘lak tomonga qarab) ochiladigan qilib o‘rnatilishi lozim. Kameralar eshigining ochilish kengligi kameradan birvarakayiga bir kishidan ortiq shaxs chiqolmaydigan (kirolmaydigan) darajada bo‘lishi shart. Eshiklarning bunday kenglikda ochilishiga erishish maqsadida yo‘lak tomondan eshikni ma’lum burchak ostida ochilishini ta’minlovchi chegaralagich o‘rnatiladi.
16. Eshiklar ikki tomondan yaxlit tunuka (po‘lat) bilan eshikka mustahkamlangan holda qoplanadi. Eshik qoplamasida biron-bir tirqishning hosil bo‘lishiga yo‘l qo‘yilmaydi.
Kamera eshiklariga turma tipidagi qulflar o‘rnatiladi, eshik yopilganda qulf avtomatik tarzda (o‘z-o‘zidan) qulflanadigan, keyin esa kalit bilan ikki marotaba buralib qulflanadigan bo‘lishi, eshiklar tashqi tomondan temir tirsak (zasov) bilan yopiladigan bo‘lishi kerak.
17. Kameradagi derazalarning eni 0,9 metr, balandligi 0,5 metr kenglikda bo‘ladi. Deraza kamera havosini almashinishini ta’minlash uchun tashqariga qarab ochiladigan va vagon tipidagi qulf bilan jihozlangan tuynuk bilan jihozlanadi. Kamera derazasi, pastki qismi poldan 1,8 metrdan kam bo‘lmagan balandlikda o‘rnatiladi. Barcha kameralardagi derazalarga 12 x 20 sm katakcha shaklidagi vertikaliga diametri 19 mm va eniga kesim yuzasi 60x12 mm bo‘lgan po‘lat armaturalardan tayyorlangan temir panjaralar o‘rnatiladi. Deraza tokchasi aylanasimon shaklda hech qanday burchaklarsiz silliq qilib suvaladi. Deraza romi ichkari tomonidan simli mayda to‘r bilan qoplanadi. Kamera derazalarining ichki tomonidan orasidan sim o‘tkazilgan shisha va tashqi tomonidan ko‘rish imkoniyatini butunlay cheklaydigan shisha oynalari (“moroz” tipidagi oynalar) bilan qoplanadi.
18. Kameralar, ushlangan va qamoqqa olinganlarni saqlash uchun bir qavatli yoki ikki qavatli krovatlar bilan jihozlanadi. Kameralarni isitish moslamalari deraza ostida, ustki qismi maxsus teshikli po‘lat panjara bilan qoplangan holatda o‘rnatiladi. Isitish moslamalarining quvurlari kameralar devorlari orasidan ko‘rinmaydigan qilib o‘tkaziladi.
19. VSH navbatchisining xonasi bilan bir joyda joylashgan ushlangan va qamoqqa olinganlarni tekshiruvdan o‘tkazish xonasida bo‘yi 1,2-1,0 metr va eni 1,0-0,8 metr kenglikda bo‘lgan kabinalar tashkil qilinadi. Kabinalar bir-biridan 1/2 qalinlikdagi g‘ishtdan terilgan devor bilan ajratiladi.
20. Jinoyat sodir etishda gumon qilinib ushlangan shaxslarning har biriga individual krujkalarda qaynatilgan suv tarqatish uchun, VSH yo‘lagida qopqog‘i bekiluvchi qaynatilgan suv quyilgan idish bo‘lishi zarur. Idishdagi qaynatilgan suv har kuni almashtirilib turilishi lozim.
21. VSHlarda qo‘riqlovchi va navbatchilik qiluvchi xodimlar uchun ajratilgan xonalarning kengligi 12 m2 dan kam bo‘lmasligi kerak.
22. Xonalarni tozalash anjomlari (pol lattasi, chelak, shvabra, cho‘tkalar)ni saqlash, ularni yuvish uchun chig‘anoqlar bilan jihozlangan 3 m2 dan kam bo‘lmagan xona ajratilishi zarur.
23. Ushlangan, qamoqqa olinganlar va mahkumlar tabiiy yorug‘lik bilan ta’minlangan, har bir saqlanayotgan shaxs uchun maydoni 2,5 m2 dan kam bo‘lmagan kameralarda saqlanadi. Homilador, bolali ayollar erkaklarning kameralariga nisbatan yorug‘roq, har birining maydoni 4 m2 dan kam bo‘lmagan kameralarda saqlanadi.
24. VSHda 3 kundan ortiq bo‘lmagan muddatda ushlab turilgan shaxslar bir yoki ikki qavatli karavotlari bor bo‘lgan kameralarga joylashtiriladi. Dastlabki 3 kundan ortiq muddatga qamoqqa olinganlarni saqlash kameralarida ovqatlanish stoli, oziq-ovqat mahsulotlari va shaxsiy buyumlarini saqlash uchun devor shkaflari bo‘lishi kerak.
25. Hamma kameralar ichimlik suv idishi va krujkalar bilan ta’minlanadi.
26. Har bir VSH ovqat isitish uchun yopiq spiralli (“marmit”) elektroplita, suv qaynatish vositalari, shkaf, uch qismdan iborat idish-tovoqni yuvish vannasi bilan jihozlanadi.
27. VSH ko‘rpa-to‘shak va kameralarda saqlanishiga ruxsat berilmagan shaxsiy buyumlarni saqlash uchun xonalar bilan jihozlanadi.
29. VSHlar dushxona (cho‘miladigan xona), dezinfeksiya xonasi, boshqa xizmat va yordamchi xonalar bilan jihozlanadi.
30. Tabiiy va sun’iy yoritish, tabiiy shamollatish va mikroiqlim parametrlari, xonalarning quyosh nuridan himoyalanishi amaldagi loyihalash me’yorlariga mos kelishi lozim.
31. Sun’iy yoritishga bo‘lgan asosiy gigiyenik talablar: yorug‘lik xonalarning belgilangan maqsadiga muvofiq bo‘lishi, ko‘zni qamashtiradigan darajada yorqin va inson organizmi hamda xonaning ichki muhitiga zararli bo‘lmasligi kerak.
32. VSHning barcha xona va kameralari umumiy yoritilishni ta’minlovchi sun’iy yorug‘lik qurilmasi bilan jihozlanishi lozim. Xonalarning belgilangan vazifalariga qarab, ular qo‘shimcha ravishda mahalliy yoritish chirog‘i bilan jihozlanishi mumkin.
33. Xona va kameralarning o‘rtacha yoritilish darajasi 100 lyuksdan, yo‘lak, zinapoya maydoni va zinalarning yoritilishi esa 50 lyuksdan kam bo‘lmasligi kerak.
34. VSHning barcha kameralarida elektr yoritkichlar o‘rnatiladi, elektr tarmoqlari yashirin holatda o‘tkaziladi. Kameralardagi yoritkich chiroqlari, kamera eshiklarining tepa qismidagi maxsus tuynuklarda o‘rnatilib, metall panjaralar bilan qoplanadi. VSHning yo‘lagi, tergov xonalari, ovqat isitish va sanitar ishlov berish xonalarining elektr yoritkichlari muhofazalangan bo‘lishi kerak.
35. Elektr tarmog‘ining avariya holatlarida VSHni yoritish maqsadida akkumulyator batareyalaridan yoki mustaqil ravishda tok beruvchi moslamalardan (generatorlardan) foydalaniladi.
36. Sun’iy yoritishni to‘ldirish uchun xonalar yuzasi (devor, shift) imkon boricha yorug‘likni qaytaruvchi yorqin, yong‘indan xavfsiz (suv-emulsiyali) bo‘yoqlar bilan qoplanishi zarur.
37. Uzoq muddatda saqlanadigan shaxslar xonalaridagi havoning almashtirilib turilishi, tabiiy ventilatsiya (havoning fortochka, maxsus deraza teshigi) yoki ventilatsiya tuynugidan kirishi orqali amalga oshirilishi kerak. Havoni olib ketuvchi ventilatsiya moslamasi namlik yuqori bo‘lgan xonalar: sanitariya tarmog‘i, sanitariya ishlovi berish, ovqat tarqatish xonalari shiftiga qurilishi ko‘zda tutilishi lozim.
38. Me’yordagi havo harorati yaratilishi va uni tozalash uchun ventilatsiyaning umum almashinuv tizimi ko‘zda tutilishi zarur.
39. Kamera xonalariga oqib keluvchi havo, xonalarning tepa qismida joylashgan havo tarqatgichlardan berilishi kerak.
40. Ventilatsiya va quvuro‘tkazgichlarni o‘tkazuvchi tuynuklarga simli to‘r o‘rnatilib, kemiruvchilardan himoyalangan bo‘lishi lozim.
41. Isitish tizimini loyihalashda xona va kameralar havosini bir maromda isitish, issiqlik oqimi boshqarilishini ta’minlashni hisobga olish kerak. Isitilish mavsumida VSH xonalaridagi havo harorati 18°Sdan kam bo‘lmagan darajada ushlab turilishi kerak. Doimiy isitish manbai bo‘lmagan, vaqti-vaqti bilan isitilib turiladigan VSHning xonalaridagi havo haroratining sutkalik o‘zgarishi ±3°Sdan oshmasligi kerak.
42. Yilning issiq mavsumida isitish tizimidan kamera xonalarini sovutish maqsadida foydalanish mumkin.
43. Markazlashgan ichimlik suvi tizimi bo‘lgan aholi punktlaridagi VSHlarda ichimlik suvi quvurlari, yong‘inga qarshi shlanglar hamda maishiy kanalizatsiya o‘tkazilishi ko‘zda tutilishi kerak.
44. Markazlashgan ichimlik suvi tizimi, kanalizatsiyasi va issiqlik, gaz ta’minoti bo‘lmagan joylardagi VSHda mahalliy (avtonom) muhandislik uskunalar o‘rnatilishi lozim.
45. Kanalizatsiyasi mavjud bo‘lgan aholi punktlarida joylashgan VSH kameralari sanitariya tarmog‘i (unitaz va qo‘l yuvish chig‘anog‘i) bilan jihozlanadilar hamda ularning kanalizatsiya tizimi shaharsozlik normalari va qoidalariga muvofiq umumiy kanalizatsiya tarmog‘iga ulangan bo‘lishi kerak.
46. Kanalizatsiyasi mavjud bo‘lmagan aholi punktlarida joylashgan VSHda tashkil etilgan ichki kanalizatsiya tarmog‘i, nam o‘tkazmaydigan o‘ra tipidagi hojatxonaga ulanadigan qilib qurilishi ko‘zda tutilishi kerak.
47. VSHni tayyor ovqat bilan ta’minlovchi oshxonalar O‘zbekiston Respublikasi Bosh davlat sanitariya vrachi tomonidan tasdiqlangan sanitariya qoidalari, normalari va gigiyena normativlariga rioya etishi shart.
48. Texnologik jihozlar, inventarlar, idish-tovoqlar, sig‘imlar sanitar-epidemiologik xulosaga ega bo‘lgan materiallardan tayyorlangan bo‘lishi va sanitariya qoidalarga muvofiq xom va tayyor mahsulotlarga ishlov berilishida ishlatilish uchun belgilangan (markirovkalangan) bo‘lishi lozim.
49. Yuvuvchi va zararsizlantiruvchi (dezinfeksiyalovchi) vositalarning ishlatilishi bo‘yicha yo‘riqnoma bilan shu vositalardan foydalanuvchi xodimlar tanishtiriladi.
50. Yuvuvchi va zararsizlantiruvchi (dezinfeksiyalovchi) vositalar yaxshi shamollantiriladigan va quruq xonalarda saqlanadi. Zararsizlantiruvchi (dezinfeksiyalovchi) eritmalar, og‘zi po‘kak bilan yaxshi yopiladigan, qoraytirilgan shisha idishlarda, 5 kundan oshiq bo‘lmagan muhlatda, yorug‘lik va namlik tushmaydigan holatda saqlanadi.
51. Individual idish-tovoqlar zanglamaydigan po‘latdan tayyorlangan bo‘lishi kerak. Chetlari darz ketgan, yorilgan, singan, pachoqlangan, emal qavati ko‘chgan hamda plastmassa va alyuminiydan tayyorlangan idish-tovoqlardan foydalanish taqiqlanadi.
52. Idish-tovoqlar ovqat qoldiqlaridan tozalangandan so‘ng yuvuvchi vosita qo‘shilgan, harorati 45°Sdan kam bo‘lmagan suvda (1-vanna) yuviladi. Harorati 65°Sdan kam bo‘lmagan egiluvchi dush nasadkasi o‘rnatilgan shlangdan oqadigan issiq suvda (2-vanna) chayiladi va maxsus panjara (stellaj)larga qo‘yilib quritiladi.
53. Krujkalar yuvuvchi vosita qo‘shilgan issiq suvda (1-vanna) yuviladi, issiq oqar suvda (2-vanna) chayiladi va quritiladi.
54. Oshxona anjomlari ovqat qoldiqlaridan tozalangandan va yuvuvchi vosita eritmasi bilan yuvilgandan (1-vanna) so‘ng, issiq oqar suvda (2-vanna) chayiladi. Toza oshxona anjomlari oldindan yuvilib tozalangan metall kassetalarda tikka holda, dastasi tepaga qaratilib saqlanadi.
55. 3-vanna oshxona idish-tovoqlarini zararsizlantiruvchi (dezinfeksiyalovchi) eritmada bo‘ktirish uchun foydalaniladi.
56. Ovqat chiqindilari belgilangan (markirovkalangan) qopqoqli chelaklarga, pedalli baklarga solib yig‘iladi, ular 2/3 hajmda to‘lgandan so‘ng bo‘shatiladi va tozalaniladi, ish kunining oxirida har kuni, kanalizatsiya trapi ustida shlangdan oquvchi suv bilan tozalanadi, 2% li kalsiyli soda bilan yuviladi. So‘ngra issiq suv bilan chayiladi va quritiladi.
57. Oshxonada quyidagi kundalik tozalash ishlari olib boriladi: pollarni yuvish, hidlarni yo‘qotish va changlarni artish, radiatorlarni va deraza tokchalarini artish, yuvuvchi vositalar bilan har haftada devorlarni, yoritish vositalarini va oynalarni yuvish va h. k. Oyda bir marotaba oshxonaning hamma xonalarida umumiy tozalash va zararsizlantirish ishlari o‘tkaziladi.
58. Oziq-ovqat mahsulotlari ifloslanishdan saqlangan holda tashilishi zarur.
59. Tez va oson buziluvchi mahsulotlar yilning issiq vaqtida sovutkichli va tashish harorati tartibini ta’minlovchi izotermik transportlarda tashiladi (muzsiz 1 soat va muz bilan 3 soat). Oziq-ovqat mahsulotlarini tashuvchi transportning sanitariya pasporti bo‘lishi kerak. Transport kuzovi ichkaridan sanitariya ishlov berilishi uchun qulay bo‘lgan material bilan qoplanishi va stellajlar bilan jihozlanishi lozim.
60. Oziq-ovqat xomashyosi va mahsulotlarini tashishda hamrohlik qiluvchi, yo‘lda ularni tushiruvchi va ortuvchi shaxslar o‘rnatilgan namunadagi sanitar kiyimlardan (xalat, qo‘lqoplardan) foydalanadilar, tibbiy ko‘rik, laboratoriya tahlili natijalari, kasbiy va gigiyenik tayyorgarlikdan o‘tganligi, shahodatlanganligi to‘g‘risidagi ma’lumotlar qayd qilingan shaxsiy tibbiy daftarchasiga ega bo‘lishlari shart.
61. Oziq-ovqat mahsulotlarini tashuvchi transport vositasi toza saqlanishi shart. Ulardan odam, turli xildagi belgilanmagan boshqa tovarlarni tashishda foydalanish man etiladi.
62. Oziq-ovqat mahsulotlarini tashuvchi transport vositasida kundalik tozalash ishlarini transport haydovchisi amalga oshiradi, shuningdek har 10 kunda 1-marta dezinfektor tomonidan zararsizlantirish (dezinfeksiya) ishlovi beriladi.
63. Oshxonadan tayyor ovqat olib kelinadigan idishlar belgilangan (markirovkalangan) bo‘lishi va qat’iy mo‘ljallangan maqsadlarda ishlatilishi lozim. Kleyonkali va boshqa qoplar, metall va yog‘ochdan yasalgan qutilar, bidonlar, flyagalar ishlatilgandan so‘ng tozalanishi, 2% kalsiylangan sodaning suvli eritmasida (1 litr suvga 20 gr kalsiylangan soda) yuvilishi, qaynoq suvda chayilishi, quritilishi va ifloslanmaydigan joyda saqlanishi lozim.
64. Qabul qilinayotgan har bir oziq-ovqat mahsulotining sanitariya talablariga javob beruvchi sanitar-epidemiologik xulosasi va oziq-ovqat mahsulotlariga qo‘yiladigan respublikadagi mavjud sanitariya qoida va me’yorlari talablariga asosan muvofiqlik sertifikati bo‘lishi shart.
65. Oziq-ovqat mahsulotlari va tayyor ovqat sifatini navbatchi va tibbiy xodim tekshiradi va bu haqda maxsus jurnalga qayd qiladi. Hamroh hujjatlari bo‘lmagan, yaroqlilik muddati tugagan, buzilish alomatlari bo‘lgan oziq-ovqat mahsulotlarining qabul qilinishiga yo‘l qo‘yilmaydi.
66. Tez va oson buziluvchi oziq-ovqat mahsulotlari amaldagi sanitariya qoida va me’yorlariga muvofiq harorati 2, 6°S bo‘lgan muzlatkich va sovutkich kameralarida saqlanadi. Haroratni nazorat qilib turish uchun sovutkich va muzlatkich kameralariga termometr o‘rnatiladi. Bitta sovutkich kamerasi bo‘lgan holatlarda, kamerada go‘sht, baliq va sut mahsulotlarining saqlanish joylari qat’iy chegaralangan bo‘lishi, yuvilishi va zararsizlantiruvchi vositalar bilan ishlov berilishi oson bo‘lgan maxsus polkalar bilan jihozlanishi shart.
67. Taomlar tayyorlanishida faqat davlat standartlariga javob beradigan yodlangan osh tuzidan foydalaniladi.
68. Ovqatdan zaharlanish holatlarining kelib chiqishi, tarqalishi va uning oldini olish maqsadida:
ovqat tayyorlashda oldingi ovqat qoldig‘ini ishlatish;
qo‘lbola tayyorlangan qatiq, pasterizatsiya qilinmagan sutdan tayyorlangan go‘shtli yoki tvorogli quymoq, maydalangan tuxum qo‘shilgan makaron, kremli konditer mahsulotlari, kremlar, morslar, pashtetlar va boshqalar;
o‘tkir ta’mli taomlar, sun’iy tayyorlangan ovqat qo‘shimchalarining ishlatilishi qat’iyan taqiqlanadi.
69. Har kungi sutkalik tayyor ovqat namunasi olib qo‘yiladi. Noxush epidemiologik vaziyatlarda mikrobiologik tekshiruv o‘tkazish uchun 1-taomning to‘liq hajmdagi porsiyasi va 100 grammdan kam bo‘lmagan garnirlar namunasi olinadi. Namuna og‘zi qopqoq bilan yopiluvchi sterillangan shisha idishga solinadi (salat va garnirlar alohida idishga solinadi) va 24 soat mobaynida harorati 2, 6°S bo‘lgan maxsus sovutkichda saqlanadi. Sutkalik tayyor ovqat namunasini to‘g‘ri olish nazoratini tibbiyot xodimi olib boradi.
70. Jinoyat sodir etishda gumon qilinib ushlab turilgan shaxslarning yaqin qarindoshlari yoki boshqa fuqarolar tomonidan olib kelingan oziq-ovqat mahsulotlari va kiyim-kechaklar o‘rnatilgan tartibda, VSHda saqlanayotganlarga berilishiga ruxsat etiladi.
71. Kameralarning devorlari hech qanday bo‘rtib turuvchi joylari va burchaklarini qoldirmagan holda betonli qorishma bilan suvab chiqiladi.
72. Kameralardagi pollar yog‘ochdan qilinib, betonli asosda bo‘lishi kerak.
73. VSH xonalari:
tashqi muhitga, inson sog‘lig‘iga bevosita yoki bilvosita ta’sir qiluvchi hid va zararli uchuvchan moddalar ajratmaydigan, mikroflora va zamburug‘li suv o‘tlarining ko‘payishini tezlashtirmaydigan;
ishlov berish va zararsizlantirish (dezinfeksiya) uchun qulay bo‘lgan materiallar bilan jihozlanadi.
74. Namlik darajasi yuqori bo‘lgan xonalar, shuningdek joriy zararsizlantirilishi (dezinfeksiyalash) lozim bo‘lgan xonalarning (Tibbiyot xonasi, sanitariya ishlovi berish xonasi va b.) devori sirlangan koshin (plitka) bilan yoki boshqa namga chidamli materiallar bilan shiftgacha qoplanishi, xona shifti esa namga chidamli bo‘yoqlar bilan bo‘yalishi kerak.
75. Ushlangan, qamoqqa olingan shaxslarga shoshilinch tibbiy yordam ko‘rsatish, sog‘liqni saqlash idoralarining mahalliy davolash-profilaktika muassasalari tibbiyot xodimlari tomonidan amalga oshiriladi.
76. VSHda tibbiyot punktlari uchun umumiy maydoni 12 m2 dan kam bo‘lmagan xona ajratiladi va tibbiyot asbob-uskunalari bilan jihozlanadi.
77. VSHga ushlab turish uchun olib kelingan shaxslar kameralarga joylashtirishdan oldin, sog‘lig‘i tufayli shoshilinch tibbiy yordam ko‘rsatishga muhtoj bo‘lgan shaxslar VSH navbatchisi tomonidan aniqlanadi hamda bitlaganligi tekshiriladi. Qichima, bitlash hamda yuqumli kasallik borligiga gumon qilingan shaxslar boshqalardan ajratilib, tashxisi aniqlanguncha, tibbiy izolyatorda yoki shu maqsadlar uchun ajratilgan maxsus kameralarda saqlanadi.
78. Ruhiy kasallik alomatlari bo‘lgan shaxslar ham atrofdagilardan ajratiladi. Shifokor-psixiatrning ko‘rigidan so‘ng va uning yozma xulosasiga asoslanib ularning boshqa shaxslar bilan birgalikda saqlanishiga ruxsat etiladi.
79. Ushlangan va qamoqqa olingan shaxslardan birining sog‘lig‘i yomonlashganligi haqida shikoyat qilgan yoki kasallikning yaqqol alomatlari bo‘lgan holatlarda VSH navbatchisi zudlik bilan tez tibbiy yordam brigadasini chaqirishi shart.
80. VSHda saqlab turilgan shaxslar VSH boshlig‘i tomonidan tasdiqlangan jadval asosida har yetti kunda kamida bir marotaba sanitar ishlovdan o‘tkazilishi shart. Bitta kamerada saqlanayotgan shaxslar sanitar ishlovidan bir vaqtning o‘zida o‘tkaziladi.
81. VSHda sanitar ishlovi berish xonasi bo‘lmagan taqdirda, mahbus va mahkumlar umumiy hammomlarda sanitar ishlovidan o‘tkaziladi.
82. VSHning xonalari va kameralarida har kuni zararsizlantiruvchi vositalarni qo‘llagan holda texnik xodimlar tomonidan tozalash ishlari o‘tkaziladi.
83. VSH xonalari va kameralarida chivin, suvarak va kemiruvchilarga qarshi sanitariya-profilaktik, ular paydo bo‘lgan holatlarda esa, o‘rnatilgan tartibda O‘zbekiston Respublikasi SSV tomonidan ruxsat etilgan kimyoviy preparatlar yordamida zararkunandalarni yo‘qotish tadbirlari amalga oshiriladi.
84. VSH sanitariya holati tekshirilganligi natijalari sanitariya-epidemiologiya nazorati markazi xodimlari tomonidan maxsus jurnalda qayd etiladi.
85. Ushbu sanitariya qoidalari O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi, Bosh prokuraturasi, Milliy xavfsizlik xizmati bilan kelishilgan. | 124 | 23,336 |
Qonunchilik | “O‘zbekiston Respublikasi Milliy gvardiyasi organlari faoliyati takomillashtirilishi munosabati bilan O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida”gi QL-551-sonli O‘zbekiston Respublikasi qonu | O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Qonunchilik palatasi qaror qiladi:
1. “Qo‘riqlash va nazorat-litsenziyalash faoliyatining takomillashtirilishi munosabati bilan O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida”gi QL-551-sonli O‘zbekiston Respublikasi qonuni loyihasi “O‘zbekiston Respublikasi Milliy gvardiyasi organlari faoliyati takomillashtirilishi munosabati bilan O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida” degan yangi nom bilan ikkinchi o‘qishda qabul qilinsin.
2. Ushbu Qaror qabul qilingan kundan e’tiboran kuchga kiradi. | 250 | 655 |
Qonunchilik | Respublika hududlarida tadbirkorlikning rivojlanganlik darajasiga baho berish tizimini joriy etish chora-tadbirlari to‘g‘risida | Tadbirkorlik subyektlarini qo‘llab-quvvatlashga qaratilgan chora-tadbirlarni kuchaytirish borasida mahalliy ijro etuvchi hokimiyat organlari va boshqa tashkilotlarning mas’uliyatini yanada oshirish, hududlarda ishbilarmonlik muhitiga salbiy ta’sir etuvchi omillarni aniqlash hamda ularni bartaraf etishning samarali mexanizmlarini joriy etish maqsadida Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
1. O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot va sanoat vazirligi hamda Adliya vazirligining 2020-yil 1-martdan boshlab respublika hududlarida tadbirkorlikning rivojlanganlik darajasiga baho berish tizimini joriy etish to‘g‘risidagi taklifi ma’qullansin.
2. Respublika hududlarida tadbirkorlikning rivojlanganlik darajasini baholash tartibi to‘g‘risida nizom (keyingi o‘rinlarda Nizom deb ataladi) 1-ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
3. Tadbirkorlikning rivojlanganlik darajasiga baho berish bo‘yicha ma’lumotlarning o‘z vaqtida taqdim etilishi va haqqoniyligi uchun manfaatdor vazirliklar, idoralar va boshqa tashkilotlar rahbarlari shaxsan javobgar ekanligi belgilab qo‘yilsin.
4. O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi Iqtisodiy taraqqiyot va kambag‘allikni qisqartirish vazirligi bilan birgalikda:
bir oy muddatda hududlarda tadbirkorlikning rivojlanganlik darajasini baholash bo‘yicha tadbirkorlik subyektlari o‘rtasida o‘tkaziladigan so‘rovnoma shakllarini hamda o‘tkazish muddatlarini ishlab chiqsin va tasdiqlasin;
2020-yil 1-martga qadar hududlarning tadbirkorlikning rivojlanganlik darajasi ko‘rsatkichlarini hisoblash va baholash bo‘yicha “BUSINESS INDICATOR” avtomatlashtirilgan onlayn axborot tizimi ishlab chiqilishini va ishga tushirilishini ta’minlasin;
baholash natijalari bo‘yicha tegishli hududlarda tadbirkorlikni rivojlantirishga qaratilgan chora-tadbirlarni belgilash yuzasidan Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklariga takliflar berib borsin;
Nizomga asosan baholash yakunlari bo‘yicha tegishli hududdagi 2-ilovada nazarda tutilgan tashkilotlarning rahbar va boshqaruv xodimlarini, shuningdek, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi raisining, viloyatlar, Toshkent shahar hokimlarining moliya-iqtisodiyot va kambag‘allikni qisqartirish masalalari bo‘yicha birinchi o‘rinbosarlari, tuman (shahar)lar hokimlari hamda ularning moliya-iqtisodiyot va kambag‘allikni qisqartirish masalalari bo‘yicha birinchi o‘rinbosarlarini namunali ko‘rsatkichga ega bo‘lganda — rag‘batlantirish hamda qoniqarsiz ko‘rsatkichga ega bo‘lganda — intizomiy javobgarlikka tortish yuzasidan har yarim yillik yakunlari bo‘yicha 15-avgustga qadar, yil yakunlari bo‘yicha 15-martga qadar Vazirlar Mahkamasiga takliflar kiritib borsin.
5. Belgilansinki:
a) tadbirkorlikning rivojlanganlik darajasiga baho berish natijalari bo‘yicha Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi raisining, viloyatlar, Toshkent shahar hokimlarining moliya-iqtisodiyot va kambag‘allikni qisqartirish masalalari bo‘yicha birinchi o‘rinbosarlari, tuman (shahar)lar hokimlari hamda ularning moliya-iqtisodiyot va kambag‘allikni qisqartirish masalalari bo‘yicha birinchi o‘rinbosarlarini rag‘batlantirish — mahalliy budjetning qo‘shimcha manbalari mablag‘lari hisobidan;
hududlardagi tadbirkorlikning rivojlanganlik darajasiga ta’sir etuvchi 2-ilovada nazarda tutilgan tashkilotlar rahbarlari va boshqaruv xodimlarini rag‘batlantirish — ularning budjetdan tashqari va o‘z mablag‘lari hisobidan;
hududlarda tadbirkorlikning rivojlanganlik darajasini hisoblash va baholash bo‘yicha “BUSINESS INDICATOR” avtomatlashtirilgan onlayn axborot tizimini ishlab chiqish va ishga tushirish, texnik xizmat ko‘rsatish va qo‘llab-quvvatlash, shuningdek, uning funksional imkoniyatlarini yanada takomillashtirish bilan bog‘liq xarajatlarni moliyalashtirish — Adliya organlari va muassasalarini rivojlantirish budjetdan tashqari jamg‘armasi hamda Iqtisodiy taraqqiyot va kambag‘allikni qisqartirish vazirligining budjetdan tashqari mablag‘lari hisobiga teng miqdorlarda amalga oshiriladi;
b) hududlarning tadbirkorlikning rivojlanganlik darajasini baholash natijalari bo‘yicha yarim yillik va yillik ma’lumotlar O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining majlislari, shuningdek, Oliy Majlisi palatalari va xalq deputatlari Kengashlari majlislarida muhokama qilib boriladi.
6. O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligiga “BUSINESS INDICATOR” avtomatlashtirilgan onlayn axborot tizimini ishlab chiqish va ishga tushirish, texnik xizmat ko‘rsatish va qo‘llab-quvvatlash xizmati ko‘rsatish yuzasidan, istisno tariqasida, tender (tanlov) savdolarini o‘tkazmasdan xarid komissiyalari tomonidan baholanadigan eng yaxshi takliflarni saralab olish yo‘li bilan shartnoma tuzish huquqi berilsin.
7. O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiy taraqqiyot va kambag‘allikni qisqartirish vazirligi hamda Adliya vazirligi “Ijtimoiy fikr” respublika jamoatchilik fikrini o‘rganish markazi bilan birgalikda tadbirkorlikning rivojlanganlik darajasini baholash maqsadida tadbirkorlik subyektlari o‘rtasida so‘rovlar, shu jumladan elektron so‘rovlar o‘tkazilishini ta’minlasin.
8. O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi Iqtisodiy taraqqiyot va kambag‘allikni qisqartirish vazirligi bilan kelishilgan holda respublika hududlarida tadbirkorlikning rivojlanganlik darajasini baholash ko‘rsatkichlarini takomillashtirib borish, zarur hollarda ularga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritish bo‘yicha Vazirlar Mahkamasiga takliflar kiritib borsin.
9. O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot va sanoat vazirligi ikki oy muddatda Samarqand va Buxoro viloyatlarida Jahon banki va Xalqaro moliya korporatsiyasining “Biznes yuritish” reytingi uslubiyoti asosida tegishli xorijiy ekspertlarni jalb qilgan holda baholash o‘tkazish bo‘yicha Vazirlar Mahkamasiga taklif kiritsin.
10. Ushbu qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining o‘rinbosari — moliya vaziri J.A. Qo‘chqorov, O‘zbekiston Respublikasi iqtisodiyot va sanoat vaziri B.A. Xodjayev hamda O‘zbekiston Respublikasi adliya vaziri R.Q. Davletov zimmasiga yuklansin.
1. Mazkur Nizom respublika hududlarida tadbirkorlikning rivojlanganlik darajasini baholash (keyingi o‘rinlarda baholash deb ataladi) tartibini belgilaydi.
2. Baholash mazkur Nizom asosida yarim yillik va yil yakuni bo‘yicha o‘tkaziladi.
3. Ushbu Nizomda quyidagi asosiy tushunchalardan foydalaniladi:
tashkilotlar — hududlarda tadbirkorlikning rivojlanganlik darajasiga ta’sir etuvchi vazirliklar, idoralar va boshqa tashkilotlar (ularning hududiy bo‘linmalari);
indikator — tadbirkorlikning rivojlanganlik darajasini aniqlashda baholanishi lozim bo‘lgan asosiy ko‘rsatkich;
rasmiy statistik ma’lumotlar — baholashga ma’lumotlarni taqdim etish uchun mas’ul bo‘lgan vakolatli tashkilotlar tomonidan taqdim etilgan va ushbu tashkilotlarning rahbarlari tomonidan tasdiqlangan statistik va tahliliy ma’lumotlar;
o‘tkazilgan so‘rovlar bo‘yicha ma’lumotlar — O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiy taraqqiyot va kambag‘allikni qisqartirish vazirligi hamda Adliya vazirligi tomonidan “Ijtimoiy fikr” respublika jamoatchilik fikrini o‘rganish markazi bilan birgalikda tasdiqlangan shakldagi so‘rovnomalar asosida tadbirkorlik subyektlari o‘rtasida o‘tkaziladigan anonim yoki ochiq so‘rovlar natijalari bo‘yicha to‘plangan ma’lumotlar;
“BUSINESS INDICATOR” avtomatlashtirilgan onlayn axborot tizimi (keyingi o‘rinlarda “BUSINESS INDICATOR” AAT deb ataladi) — hududlarda tadbirkorlikning rivojlanganlik darajasi ko‘rsatkichlarini hisoblash va baholash bo‘yicha avtomatlashtirilgan dasturiy ta’minot.
4. Respublika hududlarida tadbirkorlikning rivojlanganlik darajasini baholash tartibi ushbu Nizomga 1-ilovaga muvofiq sxema bo‘yicha qonuniylik, oshkoralik, xolislik, adolatlilik, tenglik va shaffoflik prinsiplariga asoslangan holda amalga oshiriladi
5. Baholash natijasida Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar, shuningdek tuman va shaharlar (keyingi o‘rinlarda tegishli hudud deb ataladi) reytingi tuziladi, reytingda yuqori ko‘rsatkichlarga ega hududdagi tashkilotlar, mahalliy ijro etuvchi hokimiyat organlari boshqaruv xodimlari moddiy rag‘batlantiriladi.
6. Hududlarda tadbirkorlikning rivojlanganlik darajasini baholash O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiy taraqqiyot va kambag‘allikni qisqartirish vazirligi hamda Adliya vazirligi (keyingi o‘rinlarda baholashga mas’ul organlar deb ataladi) tomonidan mazkur Nizom asosida yarim yillik va yil yakuni bo‘yicha amalga oshiriladi.
7. Baholash quyidagi indikatorlar asosida amalga oshiriladi:
bo‘sh turgan bino-inshootlar va uchastkalarni tadbirkorlik faoliyati uchun ajratilganlik holati;
erkin iqtisodiy va kichik sanoat zonalaridan samarali foydalanish darajasi;
tadbirkorlik subyektlarining mulk huquqi daxlsizligining ta’minlanganlik ko‘rsatkichi;
davlat xizmatlarini ko‘rsatishda, jumladan litsenziya va ruxsatnomalar berishda qonunchilik hujjatlariga rioya qilinishi holati;
tadbirkorlik subyektlariga kreditlar ajratilishi holati;
tadbirkorlik subyektlarining yalpi hududiy mahsulotdagi ulushi;
tadbirkorlik subyektlarining O‘zbekiston Respublikasi Davlat budjetiga kelib tushgan tushumlardagi ulushi;
tadbirkorlik subyektlaridan tashkilotlar, shuningdek mahalliy ijro etuvchi hokimiyat organlariga kelib tushgan murojaatlar soni;
majburiyatlarning bajarilishi bilan bog‘liq nizolarning ko‘rib chiqilishi holati;
tadbirkorlik subyektlarining iqtisodiy madaniyati darajasi;
yangi tashkil etilgan, faoliyat yuritmayotgan va tugatilgan tadbirkorlik subyektlari hamda ular faoliyatining davomiyligi (yashovchanlik);
tadbirkorlik subyektlari tomonidan aholini ish bilan ta’minlanganlik darajasi;
tadbirkorlik faoliyati erkinligining ta’minlanganlik darajasi;
tadbirkorlik subyektlarining banklardagi hisobvaraqlariga band solinganligi holati;
tadbirkorlik faoliyatini yuritish uchun joylashtirilgan asosiy kapital qo‘yilmalari darajasi;
tadbirkorlik subyektlari uchun soliq, moliya, buxgalteriya va boshqa turdagi o‘quv-seminarlar tashkillashtirilganligi;
tadbirkorlik subyektlarining tijorat banklaridagi kreditlari bo‘yicha foiz xarajatlarini kompensatsiyalar shaklida qoplanganligi;
tadbirkorlik subyektlarining muhandislik-kommunikatsiya tarmoqlari bilan ta’minlanganligi;
tadbirkorlik subyektlariga bank xizmatlari ko‘rsatilishi sifati ko‘rsatkichi;
tadbirkorlik subyektlarining homiylikka va boshqa tadbirlarga majburiy jalb etilganlik holati;
hududdagi tadbirkorlik subyektlarining tashkilotlar va mahalliy ijro etuvchi hokimiyat organlariga bo‘lgan ishonchi.
hududlarda xizmatlar sohasining rivojlanganlik darajasi.
8. O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiy taraqqiyot va kambag‘allikni qisqartirish vazirligi:
bo‘sh turgan bino-inshootlar va uchastkalarni tadbirkorlik faoliyati uchun ajratilganlik holati;
erkin iqtisodiy va kichik sanoat zonalaridan samarali foydalanish darajasi;
tadbirkorlik subyektlarining muhandislik-kommunikatsiya tarmoqlari bilan ta’minlanganligi;
tadbirkorlik subyektlariga kreditlar ajratilishi holati;
tadbirkorlik subyektlariga bank xizmatlari ko‘rsatilishi sifati ko‘rsatkichi;
tadbirkorlik subyektlarining yalpi hududiy mahsulotdagi ulushi;
tadbirkorlik subyektlarining O‘zbekiston Respublikasi Davlat budjetiga kelib tushgan tushumlardagi ulushi;
tadbirkorlik subyektlarining iqtisodiy madaniyati darajasi;
yangi tashkil etilgan, faoliyat yuritmayotgan va tugatilgan tadbirkorlik subyektlari hamda ular faoliyatining davomiyligi (yashovchanlik);
tadbirkorlik subyektlari tomonidan aholini ish bilan ta’minlanganlik darajasi;
tadbirkorlik faoliyatini yuritish uchun joylashtirilgan asosiy kapital qo‘yilmalari darajasi;
tadbirkorlik subyektlariga soliq, moliya, buxgalteriya va boshqa turdagi o‘quv-seminarlar tashkillashtirilganligi;
hududlarda xizmatlar sohasining rivojlanganlik darajasi;
tadbirkorlik subyektlarining tijorat banklaridagi kreditlari bo‘yicha foiz xarajatlarini kompensatsiyalar shaklida qoplanilganligi indikatorlarini aniqlashga mas’ul hisoblanadi.
O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi:
tadbirkorlik subyektlarining mulk huquqi daxlsizligining ta’minlanganlik ko‘rsatkichi;
davlat xizmatlarini ko‘rsatishda, jumladan litsenziya va ruxsatnomalar berishda qonunchilik hujjatlariga rioya qilinishi holati;
tadbirkorlik subyektlaridan tashkilotlar, shuningdek mahalliy ijro etuvchi hokimiyat organlariga kelib tushgan murojaatlar soni;
majburiyatlarning bajarilishi bilan bog‘liq nizolarning ko‘rib chiqilishi holati;
tadbirkorlik faoliyati erkinligining ta’minlanganlik darajasi;
tadbirkorlik subyektlarining banklardagi hisobvaraqlariga band solinganligi holati;
tadbirkorlik subyektlarini homiylikka va boshqa tadbirlarga majburiy jalb etilganlik holati;
hududdagi tadbirkorlik subyektlarining tashkilotlar va mahalliy ijro etuvchi hokimiyat organlariga bo‘lgan ishonchi indikatorlarini hisoblashga mas’ul hisoblanadi.
O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiy taraqqiyot va kambag‘allikni qisqartirish vazirligi hamda Adliya vazirligi indikatorlarni baholashda tashkilotlar hamda mahalliy ijro etuvchi hokimiyat organlaridan zarur ma’lumotlarni bepul oladi.
9. Tadbirkorlikning rivojlanganlik indikatorlarini hisoblash ushbu Nizomda 2-ilovada keltirilgan Hududlarda tadbirkorlikning rivojlanganlik darajasini baholash bo‘yicha metodikaga muvofiq “BUSINESS INDICATOR” AAT orqali amalga oshiriladi.
10. Indikatorlarni hisoblashda rasmiy statistik va o‘tkazilgan so‘rovlar bo‘yicha ma’lumotlardan foydalaniladi.
11. Rasmiy statistik ma’lumotlar ushbu Nizomning ilovasidagi Metodikada nazarda tutilgan mas’ul tashkilotlar tomonidan I yarim yillik uchun 1-avgustga qadar, yil yakuni bo‘yicha kelgusi yil 1-martga qadar “BUSINESS INDICATOR” AATga kiritilishi shart.
12. Ushbu Nizomning 7-bandi o‘n to‘qqizinchi, yigirmanchi, yigirma birinchi va yigirma ikkinchi xatboshilaridagi indikatorlar baholashga mas’ul organlar tomonidan o‘tkazilgan so‘rovlar bo‘yicha ma’lumotlar asosida hisoblanadi va baholanadi.
13. Baholashga mas’ul tashkilotlar taqdim etilgan ma’lumotlar va o‘tkazilgan so‘rovlarning natijalari asosida tadbirkorlikning rivojlanganlik darajasini baholash yakunlarini umumlashtiradi, hisobot yakuni bo‘yicha yarim yillik ma’lumotlarni joriy yil 15-avgust va yil yakunlariga oid ma’lumotlarni keyingi yil 15-martga qadar O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi, Vazirlar Mahkamasi hamda Oliy Majlisi palatalari va xalq deputatlari Kengashlariga taqdim qiladi, doimiy ravishda ommaviy axborot vositalarida, shu jumladan o‘z rasmiy veb-saytlarida e’lon qilib boradi.
14. Reyting bahosining natijalari O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalari va xalq deputatlari Kengashlari majlislarida tanqidiy muhokama qilinadi.
15. Hududlarda tadbirkorlikning rivojlanganlik darajasi aniqlangan indikatorlarning miqdoriga qarab 1 balldan 10 ballgacha reytingda baholanib, “namunali”, “yaxshi”, “qoniqarli” va “qoniqarsiz” deb topiladi.
16. Hududlarda indikatorlarni baholash natijalariga muvofiq tadbirkorlikning rivojlanganlik darajasi reyting bali bo‘yicha:
9 balldan 10 ballgacha bo‘lgan hudud — “namunali”;
7 balldan 9 ballgacha bo‘lgan hudud — “yaxshi”;
5 balldan 7 ballgacha bo‘lgan hudud — “qoniqarli”;
5 ballgacha bo‘lgan hudud — “qoniqarsiz” deb topiladi.
17. Baholash natijalari bo‘yicha tegishli hududda tadbirkorlikning rivojlanganlik darajasi “namunali” deb topilganda, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi raisining, viloyatlar, Toshkent shahar hokimlarining moliya — iqtisodiyot va kambag‘allikni qisqartirish masalalari bo‘yicha birinchi o‘rinbosarlari, tuman (shahar)lar hokimlari hamda ularning moliya — iqtisodiyot va kambag‘allikni qisqartirish masalalari bo‘yicha birinchi o‘rinbosarlarini hamda 2-ilovada nazarda tutilgan tashkilotlar rahbarlari va boshqaruv xodimlarini rag‘batlantirish, shuningdek, “qoniqarsiz” deb topilganda intizomiy chora ko‘rish har yarim yillikda 25-avgustga qadar hamda yil uchun kelgusi yilning 25-martiga qadar baholashga mas’ul organlar takliflariga asosan amalga oshiriladi.
18. Rag‘batlantirish tadbirkorlikning rivojlanganlik darajasi “namunali” deb topilgan hududdagi:
tashkilotlar rahbarlari, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi raisining, viloyatlar, Toshkent shahar hokimlarining moliya — iqtisodiyot va kambag‘allikni qisqartirish masalalari bo‘yicha birinchi o‘rinbosarlari, tuman (shahar)lar hokimlari hamda ularning moliya — iqtisodiyot va kambag‘allikni qisqartirish masalalari bo‘yicha birinchi o‘rinbosarlariga lavozim maoshining 25 foizi miqdorida;
tashkilotlarning boshqaruv xodimlariga lavozim maoshining 50 foizi miqdorida pul mukofoti berish orqali amalga oshiriladi.
181. “Namunali” deb topilgan viloyat yoki tuman (shahar) darajasidagi hududda tadbirkorlikning rivojlanganlik darajasiga ta’sir etuvchi tashkilotlar xodimlari faqat ushbu tashkilotlar mas’ul bo‘lgan ko‘rsatkichlar “namunali” bo‘lgan taqdirda taqdirlanadi.
19. Intizomiy chora ko‘rish tadbirkorlikning rivojlanganlik darajasi “qoniqarsiz” deb topilgan hududdagi tashkilotlar rahbarlari, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi raisining, viloyatlar, Toshkent shahar hokimlarining moliya — iqtisodiyot va kambag‘allikni qisqartirish masalalari bo‘yicha birinchi o‘rinbosarlari, tuman (shahar)lar hokimlari hamda ularning moliya — iqtisodiyot va kambag‘allikni qisqartirish masalalari bo‘yicha birinchi o‘rinbosarlariga lavozim maoshlarining 25 foizi miqdorida jarima qo‘llash orqali amalga oshiriladi.
191. “Qoniqarsiz” deb topilgan viloyat yoki tuman (shahar) darajasidagi hududda tadbirkorlikning rivojlanganlik darajasiga ta’sir etuvchi tashkilotlar rahbarlari faqat ushbu tashkilotlar mas’ul bo‘lgan ko‘rsatkichlar “qoniqarsiz” bo‘lgan taqdirda intizomiy javobgarlikka tortiladi.
20. Rag‘batlantirish va intizomiy chora ko‘rish masalasi:
Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi raisining, viloyatlar va Toshkent shahar hokimlarining birinchi o‘rinbosarlariga — Vazirlar Mahkamasi tomonidan ko‘rsatma beriladi;
tuman (shahar)lar hokimlari hamda ularning moliya — iqtisodiyot va kambag‘allikni qisqartirish masalalari bo‘yicha birinchi o‘rinbosarlariga — tegishli ravishda Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi raisi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimlari tomonidan;
Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar tashkilotlari rahbarlari va boshqaruv xodimlariga — ularning respublika boshqaruvi idoralari tomonidan, tuman (shahar) tashkilotlari rahbarlari va boshqaruv xodimlariga — Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar boshqaruvi idoralari tomonidan qarorlar qabul qilinadi.
21. Baholash yakunlari bo‘yicha tadbirkorlikning rivojlanganlik darajasi “namunali” deb topilgan hududlarning ijobiy ish tajribasi boshqa hududlar o‘rtasida ommalashtirish bo‘yicha tegishli chora-tadbirlar ko‘riladi.
1. Ushbu metodika O‘zbekiston Respublikasi hududlarida tadbirkorlikning rivojlanganlik darajasi ko‘rsatkichlarini hisoblash va baholash tartibini belgilaydi.
2. Hududlarida tadbirkorlikning rivojlanganlik darajasini baholash ushbu Metodika va uning 1 va 2-ilovalariga muvofiq hududlarda tadbirkorlikning rivojlanganlik darajasini baholash tizimlari asosida tashkil etiladi.
3. Mazkur Metodikada quyidagi asosiy tushunchalardan foydalaniladi:
indikatorni hisoblash metodikasi — indikatorning miqdorini aniqlash uchun foydalaniladigan usul;
indikatorni baholash metodikasi — miqdori aniqlangan indikatorga mutanosib bo‘lgan bahoni berish usuli;
ijobiy indikatorlar — indikator darajasining ortib borishiga mos ravishda yuqori baholanadigan indikatorlar;
salbiy indikatorlar — indikator darajasining ortib borishiga mos ravishda past baholanadigan indikatorlar;
kredit portfeli — muayyan vaqtga bankda mavjud bo‘lgan kreditlar bo‘yicha asosiy qarz qismining qoldig‘i;
tadbirkorlik subyektlari — belgilangan tartibda davlat ro‘yxatidan o‘tgan hamda tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirayotgan yuridik va jismoniy shaxslardir (ustav kapitalida davlat ulushi bo‘lgan yuridik shaxslar, fermer va dehqon xo‘jaliklari bundan mustasno).
4. Yarim yil davomida Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar hududidagi (keyingi o‘rinlarda tegishli hudud deb ataladi) bo‘sh turgan, foydalanilmayotgan obyektlar va yer uchastkalardan (davlat aktivlaridan) samarali foydalanishni tashkil etish bo‘yicha aniqlangan natijalar quyidagi formula asosida hisoblanadi:
bunda:
I1 — davlat aktivlaridan samarali foydalanishni tashkil etish bo‘yicha indikator miqdori (foizda);
Idm — davlat ko‘chmas mulkidan samarali foydalanish bo‘yicha subindikator miqdori (foizda);
Ieu — bo‘sh turgan yer uchastkalaridan samarali foydalanishni tashkil etish bo‘yicha subindikator miqdori (foizda).
Davlat ko‘chmas mulkidan samarali foydalanish bo‘yicha subindikator miqdori quyidagi formula asosida aniqlanadi:
bunda:
Sdm — samarali foydalanish tashkil etilgan davlat ko‘chmas mulki obyektlari soni;
Bdm — tegishli hududda mavjud bo‘lgan davlat ko‘chmas mulki obyektlari soni (davlat foydalanuvidan bo‘lganlardan tashqari).
Bo‘sh turgan yer uchastkalaridan samarali foydalanishni tashkil etish bo‘yicha subindikator miqdori quyidagi formula asosida aniqlanadi:
bunda:
Seu — samarali foydalanish tashkil etilgan yer uchastkalari maydoni (gektarda).
Beu — tegishli hududda mavjud bo‘lgan davlat yer uchastkalari maydoni (davlat foydalanuvida bo‘lganlardan tashqari, gektarda).
5. Bo‘sh turgan, foydalanilmayotgan obyektlardan samarali foydalanishni tashkil etish ushbu yer uchastka va obyektlarni ijaraga berish, faoliyatini tiklash, sotish, davlat-xususiy sheriklik asosida berish, kichik sanoat (erkin iqtisodiy) zona tashkil etish, foydalanishga yaroqsiz obyektni buzish orqali bo‘shagan yer maydonini tadbirkorlik subyektlariga berish va obyektni turar joy sifatida foydalanishga berish orqali amalga oshiriladi.
6. Tegishli hududda bo‘sh davlat mulki obyektlari va yer uchastkalari mavjud bo‘lmagan taqdirda indikator miqdori 100 foizga teng deb hisoblanadi.
7. Tegishli hududda tashkil etilgan erkin iqtisodiy va kichik sanoat zonalarida amalga oshirilayotgan loyihalar sonining ushbu hududdagi har 1 000 nafar faoliyat yuritayotgan tadbirkorlik subyektlariga to‘g‘ri keladigan o‘rtacha miqdorini aniqlash yo‘li bilan quyidagi formula asosida hisoblanadi:
bunda:
I2.1 — indikator miqdori (sonda);
Lek — tegishli hududdagi erkin iqtisodiy va kichik sanoat zonalarida amalga oshirilayotgan loyihalar soni;
Thf — tegishli hududda faoliyat yuritayotgan tadbirkorlik subyektlari soni.
8. Tegishli hududda tashkil etilgan erkin iqtisodiy va kichik sanoat zonalarida amalga oshirilayotgan loyihalar summasining ushbu hududdagi har 1 000 nafar faoliyat yuritayotgan tadbirkorlik subyektlariga to‘g‘ri keladigan o‘rtacha miqdorini aniqlash yo‘li bilan quyidagi formula asosida hisoblanadi:
bunda:
I2.2 — indikator miqdori (so‘mda);
Sek — tegishli hududdagi erkin iqtisodiy va kichik sanoat zonalarida amalga oshirilayotgan loyihalar summasi;
Thf — tegishli hududda faoliyat yuritayotgan tadbirkorlik subyektlari soni.
9. Yarim yil davomida tegishli hududda yer uchastkalarini davlat va jamoat ehtiyojlari uchun olib qo‘yish bo‘yicha tuman (shahar) hokimliklari va xalq deputatlari Kengashlari qarorlarida nazarda tutilgan tadbirkorlik subyektlari hamda noturar ko‘chmas mulk mulkdorlari bo‘lgan jismoniy shaxslar soni* ularning ushbu hududda faoliyat yuritayotgan har 1 000 nafar tadbirkorlik subyektlariga to‘g‘ri keladigan o‘rtacha miqdorini aniqlash yo‘li bilan quyidagi formula asosida hisoblanadi:
bunda:
I3 — indikator miqdori (sonda);
Qb — yer uchastkalarini davlat va jamoat ehtiyojlari uchun olib qo‘yish bo‘yicha tuman (shahar) hokimliklari va xalq deputatlari Kengashlari qarorlarida nazarda tutilgan tadbirkorlik subyektlari hamda noturar ko‘chmas mulk mulkdorlari bo‘lgan jismoniy shaxslar soni;
Thf — tegishli hududda faoliyat yuritayotgan tadbirkorlik subyektlari soni.
10. Yarim yil davomida tegishli hududda tadbirkorlik subyektlariga qonunchilikda belgilangan tartibga rioya etmagan holda ko‘rsatilgan davlat xizmatlarining ushbu hududda ularga ko‘rsatilgan jami davlat xizmatlaridagi ulushini aniqlash yo‘li bilan quyidagi formula asosida hisoblanadi:
bunda:
I4 — indikator miqdori (foizda);
Dqb — tegishli hududda tadbirkorlik subyektlariga qonunchilikda belgilangan tartib buzilgan holda ko‘rsatilgan davlat xizmatlari soni;
Djk — tegishli hududda tadbirkorlik subyektlariga ko‘rsatilgan jami davlat xizmatlari soni.
11. Yarim yil davomida tegishli hududda tadbirkorlik subyektlariga amalda ajratilgan kredit miqdorining ushbu hududdagi har 1 000 nafar faoliyat yuritayotgan tadbirkorlik subyektlariga to‘g‘ri keladigan o‘rtacha kredit miqdorini aniqlash yo‘li bilan quyidagi formula asosida hisoblanadi:
I5.1 = (Kha / Thf) × 1000
bunda:
I5.1 — indikator miqdori (so‘mda);
Kha — tegishli hududda tadbirkorlik subyektlariga amalda ajratilgan kredit miqdori (so‘mda), agar kreditlar xorijiy valyutada ajratilgan bo‘lsa, ularning so‘mdagi ekvivalenti indikator hisoblanayotgan vaqtdagi Markaziy bank kursi bo‘yicha aniqlanadi;
Thf — tegishli hududda faoliyat yuritayotgan tadbirkorlik subyektlari soni.
12. Hisobot yili yakuni bo‘yicha tegishli hududdagi tadbirkorlik subyektlari ishlab chiqargan mahsulotlari hajmining ushbu hududdagi har bir faoliyat yuritayotgan tadbirkorlik subyektlariga to‘g‘ri keladigan hajmini aniqlash yo‘li bilan quyidagi formula asosida hisoblanadi:
bunda:
I6 — indikator miqdori (so‘mda);
Mt — tegishli hududdagi tadbirkorlik subyektlari tomonidan ishlab chiqarilgan mahsulotlari umumiy hajmi (so‘mda);
Thf — tegishli hududda faoliyat yuritayotgan tadbirkorlik subyektlari soni.
13. Yarim yil davomida tegishli hududda tadbirkorlik subyektlaridan Davlat budjetiga (Respublika budjeti, Qoraqalpog‘iston Respublikasi budjeti va mahalliy budjetlar) kelib tushgan tushumlarning ushbu hududdagi har 1 000 nafar faoliyat yuritayotgan tadbirkorlik subyektlariga to‘g‘ri keladigan o‘rtacha miqdorini aniqlash yo‘li bilan quyidagi formula asosida hisoblanadi:
bunda:
I7.1 — indikator miqdori (so‘mda);
TT — tegishli hududdagi tadbirkorlik subyektlari tomonidan Davlat budjetiga to‘langan umumiy to‘lovlar (soliq va yig‘imlar) miqdori (so‘mda);
Thf — tegishli hududda faoliyat yuritayotgan tadbirkorlik subyektlari soni.
131. Yarim yil davomida tegishli hududda tadbirkorlik subyektlaridan Davlat budjetiga (Respublika budjeti, Qoraqalpog‘iston Respublikasi budjeti va mahalliy budjetlar) kelib tushgan tushumlarning miqdorini aniqlash yo‘li bilan quyidagi formula asosida hisoblanadi:
bunda:
I7.2 — indikator miqdori (so‘mda);
TT — tegishli hududdagi Davlat budjetiga to‘langan soliq to‘lovlari (jismoniy shaxslardan va davlat organlaridan undirilgan soliq to‘lovlari bundan mustasno) miqdori (so‘mda);
Thd — tegishli hududda faoliyat yuritayotgan davlat ishtirokidagi tashkilotlar tomonidan to‘langan soliq to‘lovlari.
14. Yarim yil davomida tadbirkorlik subyektlaridan kelib tushgan murojaatlari sonining ushbu hududdagi har 1 000 nafar faoliyat yuritayotgan tadbirkorlik subyektlariga to‘g‘ri keladigan o‘rtacha miqdorini aniqlash yo‘li bilan quyidagi formula asosida hisoblanadi:
bunda:
I8 — indikator miqdori (sonda);
Mj — yarim yil davomida tadbirkorlik subyektlaridan tegishli hududdagi tashkilotlari, shuningdek mahalliy ijro hokimiyati organlariga O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Xalq qabulxonalari va Virtual qabulxonasi, Bosh vazirning Tadbirkorlar murojaatlarini ko‘rib chiqish qabulxonalari orqali kelib tushgan murojaatlari soni;
Thf — tegishli hududda faoliyat yuritayotgan tadbirkorlik subyektlari soni.
15. Yarim yil davomida tegishli hududdagi iqtisodiy va ma’muriy sudlarda tadbirkorlik subyektlari ishtirokida ko‘rib chiqilgan nizolar (fuqarolik va ommaviy huquqiy munosabatlarga oid) sonining ushbu hududdagi har 1 000 nafar faoliyat yuritayotgan tadbirkorlik subyektlariga to‘g‘ri keladigan o‘rtacha miqdorini aniqlash yo‘li bilan quyidagi formula asosida hisoblanadi:
bunda:
I9.1 — indikator miqdori (sonda);
Nj — yarim yil davomida tegishli hududdagi iqtisodiy va ma’muriy sudlarda tadbirkorlik subyektlari ishtirokida ko‘rib chiqilgan nizolar (fuqarolik va ommaviy huquqiy munosabatlarga oid) soni;
Thf — tegishli hududda faoliyat yuritayotgan tadbirkorlik subyektlari soni.
16. Yarim yil davomida tegishli hududdagi iqtisodiy sudlarda tadbirkorlik subyektlariga nisbatan chiqarilgan sud buyruqlari sonining ushbu hududdagi har 1 000 nafar faoliyat yuritayotgan tadbirkorlik subyektlariga to‘g‘ri keladigan o‘rtacha miqdorini aniqlash yo‘li bilan quyidagi formula asosida hisoblanadi:
bunda:
I9.2 — indikator miqdori (sonda);
Bj — yarim yil davomida tegishli hududdagi iqtisodiy sudlarda tadbirkorlik subyektlariga nisbatan chiqarilgan sud buyruqlari soni;
Thf — tegishli hududda faoliyat yuritayotgan tadbirkorlik subyektlari soni.
17. Yarim yil davomida tegishli hududdagi tadbirkorlik subyektlarining soliq va yig‘imlar bo‘yicha mavjud qarzdorligining (bundan majburiy ijro jarayonidagilar mustasno) ushbu hududdagi har 1 000 nafar faoliyat yuritayotgan tadbirkorlik subyektlariga to‘g‘ri keladigan o‘rtacha miqdorini aniqlash yo‘li bilan quyidagi formula asosida hisoblanadi:
bunda:
I10.1 — indikator miqdori (so‘mda);
Qh — tegishli hududdagi tadbirkorlik subyektlarining soliq va yig‘imlar bo‘yicha mavjud qarzdorligining (bundan majburiy ijro jarayonidagilar mustasno) miqdori (so‘mda);
Thf — tegishli hududda faoliyat yuritayotgan tadbirkorlik subyektlari soni.
18. Yarim yil davomida tegishli hududdagi tadbirkorlik subyektlari hisobidan Davlat budjeti va budjetdan tashqari jamg‘armalar foydasiga undirilishi lozim bo‘lgan, lekin undirilmagan majburiy ijro jarayonida bo‘lgan qarzdorlikning ushbu hududdagi har 1 000 nafar faoliyat yuritayotgan tadbirkorlik subyektlariga to‘g‘ri keladigan o‘rtacha miqdorini aniqlash yo‘li bilan quyidagi formula asosida hisoblanadi:
bunda:
I10.2 — indikator miqdori (sonda);
Uh — tegishli hududdagi tadbirkorlik subyektlari hisobidan Davlat budjeti va budjetdan tashqari jamg‘armalar foydasiga undiriladigan majburiy ijro jarayonida bo‘lgan qarzdorlik miqdori (so‘mda);
Thf — tegishli hududda faoliyat yuritayotgan tadbirkorlik subyektlari soni.
19. Yarim yil davomida tadbirkorlik subyektlarining 90 kundan ortiq muddati o‘tgan kredit qarzdorlik summalarining tegishli hududdagi banklar (tijorat va xususiy) kredit portfelidagi ulushini aniqlash yo‘li bilan quyidagi formula asosida hisoblanadi:
bunda:
I10.3 — indikator miqdori (foizda);
Kmo‘ — tadbirkorlik subyektlarining tegishli hududdagi banklarda (tijorat va xususiy) mavjud bo‘lgan 90 kundan ortiq muddati o‘tgan qarzdorlik summalari (so‘mda), agar kreditlar xorijiy valyutada ajratilgan bo‘lsa, ularning so‘mdagi ekvivalenti indikator hisoblanayotgan vaqtdagi Markaziy bank kursi bo‘yicha aniqlanadi;
Kp — tegishli hududdagi banklarning (tijorat va xususiy) kredit portfeli hajmi (so‘mda).
20. Tegishli hududda faoliyat yuritayotgan tadbirkorlik subyektlari sonining ushbu hududdagi har 1 000 nafar aholiga to‘g‘ri keladigan o‘rtacha miqdorini aniqlash yo‘li bilan quyidagi formula asosida hisoblanadi:
bunda:
I11.1 — indikator miqdori (sonda);
Thf — tegishli hududda faoliyat yuritayotgan tadbirkorlik subyektlari soni;
Ah — tegishli hududdagi jami aholi soni.
21. Tegishli hududda yarim yil davomida yangi tashkil etilgan tadbirkorlik subyektlarining ushbu hududda faoliyat yuritayotgan tadbirkorlik subyektlaridagi ulushini aniqlash yo‘li bilan quyidagi formula asosida hisoblanadi:
bunda:
I11.2 — indikator miqdori (foizda);
Tya — tegishli hududda yarim yil davomida yangi tashkil etilgan tadbirkorlik subyektlari soni;
Tfyu — tegishli hududda faoliyat yuritayotgan tadbirkorlik subyektlari soni.
22. Tegishli hududda yarim yil davomida faoliyat yuritishni to‘xtatib turgan va (yoki) “nol” soliq hamda boshqa hisobotlarni topshirayotgan tadbirkorlik subyektlarining ushbu hududda ro‘yxatga olingan jami tadbirkorlik subyektlaridagi ulushini aniqlash yo‘li bilan quyidagi formula asosida hisoblanadi:
bunda:
I11.3 — indikator miqdori (foizda);
Tft — tegishli hududda yarim yil davomida faoliyat yuritishni to‘xtatib turgan va (yoki) “nol” soliq va boshqa hisobotlarni topshirayotgan tadbirkorlik subyektlari soni;
Tjr — tegishli hududda ro‘yxatga olingan jami tadbirkorlik subyektlari soni.
23. Tegishli hududda uch yil davomida uzluksiz faoliyat yuritayotgan tadbirkorlik subyektlari sonining ushbu hududda har 1 000 nafar faoliyat yuritayotgan tadbirkorlik subyektlariga to‘g‘ri keladigan o‘rtacha miqdorini aniqlash yo‘li bilan quyidagi formula asosida hisoblanadi:
bunda:
I11.4 — indikator miqdori (sonda);
Tuf — tegishli hududda uch yil davomida uzluksiz faoliyat yuritayotgan tadbirkorlik subyektlari soni;
Thf — tegishli hududda faoliyat yuritayotgan tadbirkorlik subyektlari soni.
24. Tegishli hududda tadbirkorlik subyektlari tomonidan rasman ish bilan ta’minlangan aholining ushbu hududda band bo‘lgan har 1 000 nafar aholiga to‘g‘ri keladigan o‘rtacha miqdorini aniqlash yo‘li bilan quyidagi formula asosida hisoblanadi:
bunda:
I12 — indikator miqdori (sonda);
Bt — tegishli hududda tadbirkorlik subyektlari tomonidan rasman ish bilan ta’minlangan aholi soni;
Bha — tegishli hududda band bo‘lgan aholi soni.
25. Tadbirkorlik subyektlarining faoliyatini tekshirish ko‘rsatkichi yarim yil davomida tegishli hududda tadbirkorlik subyektlari faoliyatida o‘tkazilgan jami qonuniy tekshirishlarning ushbu hududda faoliyat yuritayotgan har 1 000 nafar tadbirkorlik subyektlariga to‘g‘ri keladigan o‘rtacha miqdorini aniqlash yo‘li bilan quyidagi formula asosida hisoblanadi:
bunda:
I13.1 — indikator miqdori (sonda);
Tj — yarim yil davomida tegishli hududda tadbirkorlik subyektlari faoliyatida o‘tkazilgan jami qonuniy tekshirishlar soni;
Thf — tegishli hududda faoliyat yuritayotgan tadbirkorlik subyektlari soni.
251. Tadbirkorlik subyektlari faoliyatida o‘tkazilgan tekshirishlarning qonuniyligi yarim yil davomida tegishli hududda (shu jumladan, nazorat qiluvchi organlar bo‘yicha) Biznes-ombudsman tomonidan aniqlangan noqonuniy tekshirishlarning qonuniy o‘tkazilgan tekshirishlarga nisbatini aniqlash yo‘li bilan quyidagi formula asosida hisoblanadi:
bunda:
I13.2 — indikator miqdori (foizda);
Tn — yarim yil davomida tegishli hududda (shu jumladan, nazorat qiluvchi organlar bo‘yicha) Biznes-ombudsman tomonidan aniqlangan noqonuniy tekshirishlar soni.
252. Tekshirishlarni o‘tkazish uchun nazorat qiluvchi organlar tomonidan kiritilgan ariza (buyurtnoma)larning asoslanganligi yarim yil davomida tegishli hududda nazorat qiluvchi organlar rad etilgan ariza (buyurtmanoma)larining jami berilgan ariza (buyurtmanoma)lardagi ulushini aniqlash yo‘li bilan quyidagi formula asosida hisoblanadi:
bunda:
I13.3 — indikator miqdori (foizda);
Tar — yarim yil davomida tegishli hududda tekshirishlarni o‘tkazish to‘g‘risidagi nazorat qiluvchi organlarning rad etilgan ariza (buyurtmanoma)lari soni;
Taj — yarim yil davomida tegishli hududda tekshirishlarni o‘tkazish uchun nazorat qiluvchi organlar tomonidan kiritilgan jami ariza (buyurtmanoma)lar soni.
253. Tekshirishlarni ogohlantirish bilan yakunlash darajasi yarim yil davomida tegishli hududda (shu jumladan, nazorat qiluvchi organlar bo‘yicha) tadbirkorlik subyektlari faoliyatida qonun buzilishi aniqlanib, ogohlantirish bilan yakunlangan tekshirishlarning tadbirkorlik subyektlari faoliyatida qonun buzilishi qayd etilgan jami tekshirishlardagi ulushini aniqlash yo‘li bilan quyidagi formula asosida hisoblanadi:
bunda:
I13.4 — indikator miqdori (foizda);
To — yarim yil davomida tegishli hududda (shu jumladan, nazorat qiluvchi organlar bo‘yicha) tadbirkorlik subyektlari faoliyatida qonun buzilishi aniqlanib, ogohlantirish bilan yakunlangan tekshirishlar soni;
Tqj — yarim yil davomida tegishli hududda tadbirkorlik subyektlari faoliyatida nazorat qiluvchi organlar tomonidan qonun buzilishi qayd etilgan jami tekshirishlar soni.
254. Tekshiruvchi mansabdor shaxslarning professionallik darajasi yarim yil davomida tegishli hududda (shu jumladan, nazorat qiluvchi organlar bo‘yicha) Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeksning 2412-moddasiga asosan javobgarlikka tortilgan mansabdor shaxslarning tadbirkorlik subyektlari faoliyatini tekshirish huquqini tasdiqlovchi maxsus guvohnomaga ega bo‘lgan jami mansabdor shaxslardagi ulushini aniqlash yo‘li bilan quyidagi formula asosida hisoblanadi:
bunda:
I13.5 — indikator miqdori (foizda);
Mm — yarim yil davomida tegishli hududda (shu jumladan, nazorat qiluvchi organlar bo‘yicha) Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeksning 2412-moddasiga asosan javobgarlikka tortilgan mansabdor shaxslar soni;
Mjt — yarim yil davomida tegishli hududda (shu jumladan, nazorat qiluvchi organlar bo‘yicha) tadbirkorlik subyektlari faoliyatini tekshirish huquqini tasdiqlovchi maxsus guvohnomaga ega bo‘lgan mansabdor shaxslar soni.
26. Tegishli hududda tadbirkorlik subyektlarining banklardagi band solingan (inkasso, davlat ijrochilari qarori, ijro hujjati asosida) hisobvaraqlari sonining ushbu hududda asosiy hisobvaraqlari mavjud bo‘lgan har 1 000 nafar tadbirkorlik subyektlariga to‘g‘ri keladigan o‘rtacha miqdorini aniqlash yo‘li bilan quyidagi formula asosida hisoblanadi:
bunda:
I14 — indikator miqdori (sonda);
Hb — tegishli hududda tadbirkorlik subyektlarining banklardagi band solingan (inkasso, davlat ijrochilari qarori, ijro hujjati asosida) hisobvaraqlari soni;
Hj — tegishli hududda asosiy hisobvaraqlari mavjud bo‘lgan tadbirkorlik subyektlari soni.
27. Tegishli hududdagi tadbirkorlik subyektlari — yuridik shaxslar ustav kapitalida shakllangan mablag‘larning ushbu hududdagi har 1 000 nafar faoliyat yuritayotgan tadbirkorlik subyektlariga to‘g‘ri keladigan o‘rtacha miqdorini aniqlash yo‘li bilan quyidagi formula asosida hisoblanadi:
bunda:
I15.1 — indikator miqdori (so‘mda);
Kj — tegishli hududdagi tadbirkorlik subyektlari — yuridik shasxlar ustav kapitalida shakllangan mablag‘lar yig‘indisi (so‘mda);
Thf — tegishli hududda faoliyat yuritayotgan tadbirkorlik subyektlari soni.
28. Yarim yil davomida tegishli hududdagi jalb qilingan to‘g‘ridan to‘g‘ri xorijiy investitsiyalar summasining ushbu hududdagi har 1 000 nafar aholi soniga to‘g‘ri keladigan miqdorini aniqlash yo‘li bilan quyidagi formula asosida hisoblanadi:
bunda:
I15.2 — indikator miqdori (so‘mda);
Ih — tegishli hududda jalb qilingan to‘g‘ridan to‘g‘ri xorijiy investitsiyalar summasi (so‘mda);
Ah — tegishli hududdagi jami aholi soni.
29. Yarim yil davomida tegishli hududda O‘zbekiston Respublikasi Savdo-sanoat palatasi tomonidan tadbirkorlik subyektlari uchun tashkil etilgan soliq, moliya, buxgalteriya, bank va boshqa sohalar bo‘yicha o‘quv-seminarlar umumiy sonining har 1 000 nafar tadbirkorlik subyektlariga to‘g‘ri keladigan miqdorini aniqlash yo‘li bilan quyidagi formula asosida hisoblanadi:
bunda:
I16 — indikator miqdori (sonda);
Sh — yarim yil davomida tegishli hududda O‘zbekiston Respublikasi Savdo-sanoat palatasi tomonidan tadbirkorlik subyektlari uchun tashkil etilgan soliq, moliya, buxgalteriya, bank va boshqa sohalar bo‘yicha o‘quv-seminarlar umumiy soni;
Thf — tegishli hududda faoliyat yuritayotgan tadbirkorlik subyektlari soni.
30. Yarim yil davomida Tadbirkorlik faoliyatini qo‘llab-quvvatlash davlat jamg‘armasi tomonidan tegishli hududdagi tadbirkorlik subyektlarining tijorat banklardagi kreditlari bo‘yicha foiz xarajatlari qoplanilgan summaning ushbu hududda faoliyat yuritayotgan har 1 000 nafar tadbirkorlik subyektlariga to‘g‘ri keladigan miqdorini aniqlash yo‘li bilan quyidagi formula asosida hisoblanadi:
bunda:
I17 — indikator miqdori (so‘mda);
Kkh — yarim yil davomida Tadbirkorlik faoliyatini qo‘llab-quvvatlash davlat jamg‘armasi tomonidan tegishli hududdagi tadbirkorlik subyektlarining tijorat banklardagi kreditlari bo‘yicha foiz xarajatlari qoplanilgan summa (so‘mda);
Thf — tegishli hududda faoliyat yuritayotgan tadbirkorlik subyektlari soni.
301. Tegishli hududda yarim yil davomida xizmatlar sohasidagi tadbirkorlik subyektlari tomonidan rasman ish bilan ta’minlangan aholining ushbu hududda jami tadbirkorlik subyektlari rasman ish bilan ta’minlagan aholi soniga nisbatan ulushini aniqlash quyidagi formula asosida hisoblanadi:
I21.1 = (Btx / Bt) × 100
bunda:
I21.1 — indikator miqdori (foizda);
Btx — tegishli hududda xizmatlar sohasidagi tadbirkorlik subyektlari tomonidan rasman ish bilan ta’minlangan aholi soni;
Bt — tegishli hududda jami tadbirkorlik subyektlari tomonidan rasman ish bilan ta’minlangan aholi soni.
302. Tegishli hududda yarim yil davomida xizmatlar sohasidagi tadbirkorlik subyektlarining Davlat budjetiga (Respublika budjeti, Qoraqalpog‘iston Respublikasi budjeti va mahalliy budjetlar) kelib tushgan tushumlarning Davlat budjetiga kelib tushgan tushumlaridagi ulushini aniqlash quyidagi formula asosida hisoblanadi:
I21.2 = (Ttx / Tt ) × 100
bunda:
I21.2 — indikator miqdori (foizda);
Ttx — tegishli hududda faoliyat yuritayotgan xizmatlar sohasidagi tadbirkorlik subyektlari tomonidan Davlat budjetiga to‘langan umumiy to‘lovlar (soliq va boshqa majburiy to‘lovlar) miqdori (so‘mda);
Tt — tegishli hududda faoliyat yuritayotgan jami tadbirkorlik subyektlari tomonidan Davlat budjetiga to‘langan umumiy to‘lovlar (soliq va boshqa majburiy to‘lovlar) miqdori (so‘mda).
31. Tegishli hududda o‘tkazilgan so‘rovlar natijasiga ko‘ra, tadbirkorlik subyektlariga muhandislik-kommunikatsiya xizmatlari amalda ko‘rsatilganligi indikatori 1 dan 5 gacha bo‘lgan o‘rtacha ballar yig‘indisi bo‘yicha quyidagi formula asosida hisoblanadi:
bunda:
I18 — indikator miqdori (sonda);
Eo‘ — yetkazib berilgan elektr energiyasiga tegishli hududdagi tadbirkorlik subyektlari tomonidan qo‘yilgan o‘rtacha ball;
Go‘ — yetkazib berilgan tabiiy gazga tegishli hududdagi tadbirkorlik subyektlari tomonidan qo‘yilgan o‘rtacha ball;
So‘ — yetkazib berilgan ichimlik suviga tegishli hududdagi tadbirkorlik subyektlari tomonidan qo‘yilgan o‘rtacha ball.
311. Tadbirkorlik subyektlariga yetkazib berilgan elektr energiyasi, tabiiy gaz va ichimlik suviga qo‘yilgan o‘rtacha ball quyidagi formula asosida aniqlanadi:
bunda:
By1 — birinchi savol bo‘yicha jami ballar yig‘indisi;
Rs1 — birinchi savol bo‘yicha ishtirok etgan jami respondentlar soni;
Byn — har bir savol bo‘yicha jami ballar yig‘indisi;
Rsn — har bir savol bo‘yicha ishtirok etgan jami respondentlar soni;
Cn — so‘rovda berilgan jami savollar soni.
Misol uchun: Elektr energiyasi tarmog‘iga ulanish va ta’minlanganlik darajasi bo‘yicha so‘rovnoma 3 ta savoldan iborat bo‘lib, 1-savolda 1 000 nafar respondent, 2-savolda 800 nafar respondent va 3-savolda 700 nafar respondent ishtirok etgan taqdirda:
Yuqoridagilarga asosan elektr energiyasi uchun o‘rtacha ball quyidagicha aniqlanadi:
((2600 / 1000) + (2375 / 800) + (2675 / 700)) / 3 = 3,13 ball
bunda:
2 600 — 1-savol bo‘yicha jami ballar yig‘indisi;
1 000 — 1-savolda ishtirok etgan jami respondentlar;
2 375 — 2-savol bo‘yicha jami ballar yig‘indisi;
800 — 2-savolda ishtirok etgan jami respondentlar;
2 675 — 3-savol bo‘yicha jami ballar yig‘indisi;
700 — 3-savolda ishtirok etgan jami respondentlar;
3 — savollar soni.
32. Tegishli hududda o‘tkazilgan so‘rovlar natijasiga ko‘ra, tadbirkorlik subyektlariga ko‘rsatilayotgan bank xizmatlari sifatining indikatori 1 dan 5 gacha bo‘lgan o‘rtacha ballar yig‘indisi bo‘yicha quyidagi formula asosida hisoblanadi:
33. Tegishli hududda o‘tkazilgan so‘rovlar natijasiga ko‘ra tadbirkorlik subyektlari tomonidan majburiy homiylik va boshqa tadbirlarga jalb etish 1 dan 5 gacha bo‘lgan o‘rtacha ballar yig‘indisi bo‘yicha quyidagi formula asosida hisoblanadi:
34. Tegishli hududda o‘tkazilgan so‘rovlar natijasiga ko‘ra, tadbirkorlik subyektlarining tashkilotlar va mahalliy ijro etuvchi hokimiyat organlariga bo‘lgan ishonchi indikatori 1 dan 5 gacha bo‘lgan o‘rtacha ballar yig‘indisi bo‘yicha quyidagi formula asosida hisoblanadi:
35. Indikator ko‘rsatkichlarini baholashda I1, I3, I7.1, I7.2, I8, I10.1, I10.2, I11.1, I11.2, I11.3, I11.4, I12, I15.1, I18, I5.2, I19, I20, I21.1, I21.2 indikatorlari tuman (shahar) darajasida, I2.1, I2.2, I4, I5.1, I6, I9.1, I9.2, I10.3, I13.1, I13.2, I13.3, I13.4, I13.5, I14, I15.2, I16, I17 indikatorlari Qoraqalpog‘iston Respublikasi, Toshkent shahar va viloyatlar darajasida hisoblanadi. Mazkur metodika bo‘yicha aniqlangan indikatorlar ijobiy va salbiy ko‘rsatkichlarga ega bo‘ladi.
36. Ijobiy indikatorlarga ega bo‘lgan I1, I2.1, I2.2, I5.1, I6, I7.1, I7.2, I11.1, I11.2, I11.4, I12, I13.2, I13.3, I13.4, I13.5, I15.1, I15.2, I16, I17, I18, I5.2, I20, I21.1, va I21.2 indikatorlariga quyidagi formula asosida ball beriladi:
bunda:
Bii — ijobiy indikatorlarga beriladigan ball;
Ih — baholanayotgan tegishli hududning indikator miqdori;
Imin — baholanayotgan indikatorning barcha hududlardagi eng past ko‘rsatkichga ega bo‘lgan hudud indikatori miqdori;
Imaks — baholanayotgan indikatorning barcha hududlardagi eng yuqori ko‘rsatkichga ega bo‘lgan hudud indikatori miqdori.
37. Salbiy ko‘rsatkichlarga ega bo‘lgan I3, I4, I8, I9.1, I9.2, I10.1, I10.2, I10.3, I11.3, I13.1, I14 va I19 indikatorlariga quyidagi formula asosida ball beriladi:
bunda:
Bsi — salbiy indikatorlarga beriladigan ball;
Ih — baholanayotgan tegishli hududning indikator miqdori;
Imin — baholanayotgan indikatorning barcha hududlardagi eng past ko‘rsatkichga ega bo‘lgan hudud indikatori miqdori;
Imaks — baholanayotgan indikatorning barcha hududlardagi eng yuqori ko‘rsatkichga ega bo‘lgan hudud indikatori miqdori.
38. Quyidagi indikatorlarga oshirilgan koeffitsiyent asosida ball beriladi:
I6 — 1,5 koeffitsiyent;
I7 — 1,45 koeffitsiyent;
I12 — 1,4 koeffitsiyent;
I11.4 — 1,35 koeffitsiyent;
I15.1 — 1,3 koeffitsiyent;
I20 — 1,25 koeffitsiyent;
I1 — 1,2 koeffitsiyent;
I3 — 1,15 koeffitsiyent.
Indikatorlarga oshirilgan koeffitsiyent quyidagi tartibda hisoblanadi va ushbu Metodikaning 39-bandida nazarda tutilgan o‘rtacha ballni hisoblashda inobatga olinadi:
bunda:
Boi — indikatorning oshirilgan koeffitsiyent bo‘yicha hisoblangan bali;
Bii/si — ijobiy yoki salbiy indikator uchun berilgan ball;
Km — indikatorlar uchun tegishli bo‘lgan koeffitsiyent miqdori.
39. Tegishli hududning o‘rtacha balini hisoblash quyidagi ketma-ketlikdagi formulalar asosida aniqlanadi:
bunda:
Biio‘ — ijobiy indikatorning o‘rtacha bali;
Bii1... Bii24 — ushbu metodikaning 36-bandida nazarda tutilgan tartibda aniqlangan ijobiy indikatorlarning bali;
Bsio‘ — salbiy indikatorning o‘rtacha bali;
Bsi1 ... Bsi12 — ushbu metodikaning 37-bandida nazarda tutilgan tartibda aniqlangan salbiy indikatorlarning bali;
Buo‘ — tegishli hududning umumiy o‘rtacha bali.
40. Tegishli hududlarning reyting bali bir xil bo‘lgan taqdirda, I6, I7, I12, I11.4, I15.1, I20, I1 va I3 indikatorlar bo‘yicha olingan o‘rtacha ball miqdoridan kelib chiqib, ushbu ketma-ketlik asosida yaxshiroq bo‘lgan hududlarga yuqoriroq o‘rin belgilanadi. | 127 | 47,073 |
Qonunchilik | O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASIDA OMMAVIY AXBOROT VOSITALARINI RO‘YXATDAN O‘TKAZISh TARTIBI TO‘G‘RISIDA | “Ommaviy axborot vositalari to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuniga muvofiq, shuningdek ommaviy axborot vositalarini ro‘yxatdan o‘tkazish tartibini yanada takomillashtirish, ularning mustaqil rivojlanishi uchun kafolatlar yaratish maqsadida O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
1. O‘zbekiston Respublikasida ommaviy axborot vositalarini ro‘yxatdan o‘tkazish tartibi to‘g‘risidagi nizom ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
2. O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (R. Shog‘ulomov) 2003-yil 31-dekabrgacha bo‘lgan muddatda:
ommaviy axborot vositalarining ta’sis hujjatlarini xatlovdan o‘tkazsin, ularni amaldagi qonun hujjatlariga muvofiqlashtirsin;
ta’sis hujjatlariga (qonun hujjatlarida belgilangan muassislarni aniqlash, nashrning nomi, maqsadi va vazifalari hamda boshqa qoidalar) muhim o‘zgartirishlar kiritilgan ommaviy axborot vositalarini qayta ro‘yxatdan o‘tkazsin.
Belgilansinki, ommaviy axborot vositalari belgilari va xususiyatlariga ega bo‘lgan bosma nashrlarga ilovalar qonunda belgilangan tartibda alohida ro‘yxatdan o‘tkaziladi.
3. Quyidagilar:
Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasida ommaviy axborot vositalarini ro‘yxatga olish tartibi to‘g‘risida” 1998-yil 15-apreldagi 160-son qarori;
Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining ayrim qarorlariga o‘zgartirishlar va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida” 1999-yil 19-martdagi 123-son qaroriga ilovaning 3-bandi o‘z kuchini yo‘qotgan deb hisoblansin.
4. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining o‘rinbosari — O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining Ijtimoiy kompleksi rahbari zimmasiga yuklansin.
1. Mazkur Nizom “Ommaviy axborot vositalari to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuni asosida ishlab chiqilgan. Nizom O‘zbekiston Respublikasida ommaviy axborot vositalarini ro‘yxatdan o‘tkazish qoidalarini belgilaydi.
2. Ommaviy axborot deyilganda shaxslarning cheklanmagan doirasi uchun mo‘ljallangan bosma, audio, audiovizual va boshqa xildagi xabarlar va materiallar tushuniladi.
Gazetalar, jurnallar, axborotnomalar, byulletenlar, ularga ilovalar, axborot agentliklari, televideniye (kabelli, efir-kabelli televideniye) va radio eshittirishlar, hujjatli kino, elektron-axborot aloqasi, shuningdek doimiy nomga ega bo‘lgan, davlat tasarrufidagi, nodavlat va boshqa ommaviy davriy nashrlar ommaviy axborot vositalari hisoblanadi.
Ommaviy axborot vositalari mahsuloti deyilganda davriy bosma nashrning tiraji yoki alohida soni bir qismining tiraji, tele-radio, kinoyilnoma dasturi, audio yoki video yozuv dasturining tiraji yoki bir qismi tiraji tushuniladi.
Reklama xususiyatiga ega bo‘lgan ommaviy axborot vositasi deyilganda davriy bosma nashr alohida soni hajmining 40 foizidan, tele-radio dasturlarda eshittirish va ko‘rsatuv har bir soatining 10 foizidan ko‘prog‘ini reklama xabarlari egallagan ommaviy axborot vositasi tushuniladi.
Ommaviy axborot vositalari ilovalar nashr etishlari mumkin. Bosma nashrlarning ommaviy axborot vositasi belgilari va xususiyatlariga ega bo‘lgan ilovalariga mustaqil ommaviy axborot vositasi sifatida qaraladi va ular mazkur Nizomga muvofiq ro‘yxatdan o‘tkazilishi kerak.
3. O‘zbekiston Respublikasida yuridik va jismoniy shaxslar ommaviy axborot vositalarini chiqarish (nashr etish) bilan davlat ro‘yxatidan o‘tkazilgandan va ularga belgilangan tartibda ro‘yxatdan o‘tkazish guvohnomasi berilgandan keyin shug‘ullanishlari mumkin.
Ommaviy axborot vositalari O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi, shuningdek Qoraqalpog‘iston Respublikasi matbuot va axborot agentligi, viloyatlar va Toshkent shahar matbuot va axborot boshqarmalari (keyingi o‘rinlarda matnda — ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organ deb yuritiladi) tomonidan ro‘yxatdan o‘tkaziladi.
O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi tomonidan:
markaziy davriy matbuot nashrlari;
Axborot faoliyati va ma’lumotlar uzatishni takomillashtirish va samaradorligini oshirish bo‘yicha idoralararo muvofiqlashtiruvchi komissiyaning qaroriga muvofiq teleradio kompaniyalar, teleradiostudiyalar (kabelli, efir-kabelli televideniye) ommaviy axborotning boshqa elektron vositalari;
axborot agentliklari;
ilmiy-ommabop, hujjatli, xronikal filmlar ishlab chiqaruvchi kinovideostudiyalar ro‘yxatdan o‘tkaziladi.
Qoraqalpog‘iston Respublikasi matbuot va axborot agentligi, viloyatlar va Toshkent shahar matbuot va axborot boshqarmalari tomonidan mahalliy ommaviy axborot vositalari ro‘yxatdan o‘tkaziladi.
4. Ro‘yxatdan o‘tkazish to‘g‘risidagi ariza muassis (muassislar) yoki ular tomonidan vakil qilingan shaxslar tomonidan qonunda belgilangan ma’lumotlar ko‘rsatilgan holda beriladi.
Ommaviy axborot vositalarini ro‘yxatdan o‘tkazish to‘g‘risidagi arizada muassis (muassislar), turi, nomi, qaysi tilda (tillarda) e’lon qilinishi, manzili, maqsad va vazifalari, qanday doiradagi o‘quvchiga (tomoshabinga, tinglovchiga) mo‘ljallanganligi, davriyligi, hajmi, moddiy-texnika ta’minoti va mablag‘ bilan ta’minlash manbalari ko‘rsatilishi kerak.
Ommaviy axborot vositalarini ro‘yxatdan o‘tkazish to‘g‘risidagi arizaga muassis (muassislar) tomonidan tasdiqlangan ommaviy axborot vositalarining Ustavi (Nizomi) nusxasi, belgilangan tartibda tasdiqlangan ta’sis shartnomasi, ro‘yxatdan o‘tkazish yig‘imi to‘langanligi to‘g‘risidagi to‘lov hujjati ilova qilinadi.
Ommaviy axborot vositalarining muassisi (muassislari) ustavida (ustavlarida) faoliyatning tegishli turi nazarda tutilishi kerak.
Ro‘yxatdan o‘tkazish to‘g‘risidagi arizalarni ko‘rib chiqish muddati – ariza tushgan kundan boshlab bir oy.
5. Ta’sis shartnomasining ayrim bandlari bajarilmagan taqdirda muassis, tahririyat uni bekor qilishga haqlidir. Bu haqda muassis yoki tahririyat shartnoma bekor qilinishidan kamida 3 kun oldin ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organga ma’lum qilishi kerak.
6. O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi ommaviy axborot vositalarining yagona reyestrini yuritadi.
7. Ommaviy axborot vositalari davlat ro‘yxatidan o‘tkazilganligi va ro‘yxatdan o‘tkazish to‘g‘risida guvohnoma berilganligi uchun quyidagi miqdorlarda ro‘yxatdan o‘tkazish yig‘imlari undiriladi:
8. Qoraqalpog‘iston Respublikasi matbuot va axborot agentligi, viloyatlar va Toshkent shahar matbuot va axborot boshqarmalari tomonidan ro‘yxatdan o‘tkaziladigan ommaviy axborot vositalari uchun ro‘yxatdan o‘tkazilganligi to‘g‘risida guvohnomalar berilganligi uchun ro‘yxatdan o‘tkazish yig‘imlari miqdorlari ushbu Nizomning 7-bandida nazarda tutilgan ro‘yxatdan o‘tkazish yig‘imlari miqdorining 70 foizini tashkil qiladi.
9. Ommaviy axborot vositalarini qayta ro‘yxatdan o‘tkazish muassis (muassislar), nomi, e’lon etilish tili (tillari), manzili, maqsadi va vazifalari, mo‘ljallanayotgan o‘quvchi (tomoshabin, tinglovchi), davriyligi, hajmi, moddiy-texnika ta’minoti va mablag‘ bilan ta’minlash manbalari o‘zgarganligi munosabati bilan amalga oshiriladi.
Qayta ro‘yxatdan o‘tkazish uchun ro‘yxatdan o‘tkazishda nazarda tutilgan yig‘im summasining 50 foizi miqdorida yig‘im undiriladi.
Agar kiritilayotgan o‘zgartirishlar jiddiy bo‘lmasa, u holda ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organ ommaviy axborot vositasini qayta ro‘yxatdan o‘tkazishning shart emasligi to‘g‘risida qaror qabul qilishi mumkin.
Qayta ro‘yxatdan o‘tkazish xuddi ro‘yxatdan o‘tkazishdagi tartibda amalga oshiriladi.
Faoliyati sud tomonidan to‘xtatilgan ommaviy axborot vositasining qayta ro‘yxatdan o‘tkazilishiga yo‘l qo‘yilmaydi.
10. Ommaviy axborot vositalarini ro‘yxatdan o‘tkazish va qayta ro‘yxatdan o‘tkazish uchun undiriladigan yig‘imlarning 50 foizi ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organlarning hisob raqamiga, qolgan qismi O‘zbekiston mustaqil bosma ommaviy axborot vositalari va axborot agentliklarini qo‘llab-quvvatlash va rivojlantirish jamoat fondi hisob raqamiga tushadi.
11. Ommaviy axborot vositasini ro‘yxatdan o‘tkazishda taqdim etilgan va ushbu Nizomning 9-bandida nazarda tutilgan ma’lumotlar o‘zgargan taqdirda ariza beruvchi 3 kun muddatda bu haqda ro‘yxatdan o‘tkazgan organni yozma shaklda xabardor qilishi shart.
12. Ro‘yxatdan o‘tkazish to‘g‘risidagi guvohnoma yo‘qolganda (yo‘qotib qo‘yilganda, yo‘q qilinganda va boshqa hollarda) “Dublikat” belgisi qo‘yilgan holda yangi guvohnoma beriladi. Bunda xuddi qayta ro‘yxatdan o‘tkazishdagi miqdorda ro‘yxatdan o‘tkazish yig‘imi undiriladi.
13. Ro‘yxatdan o‘tkazish quyidagi hollarda rad etilishi mumkin, agar:
ommaviy axborot vositasining maqsadi va vazifalari O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasiga hamda “Ommaviy axborot vositalari to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuniga zid bo‘lsa;
bundan avval O‘zbekiston Respublikasida xuddi shu nomdagi ommaviy axborot vositasi ro‘yxatdan o‘tkazilgan bo‘lsa;
ommaviy axborot vositasini ro‘yxatdan o‘tkazish to‘g‘risidagi ariza uning faoliyatini to‘xtatish to‘g‘risidagi sudning qarori qonuniy kuchga kirgan kundan boshlab bir yil o‘tmasdan berilgan bo‘lsa;
muassis yoki muassislardan birining yoxud noshirning joylashgan joyi O‘zbekiston Respublikasidan tashqarida bo‘lsa;
muassisning o‘n sakkiz yoshga to‘lmagan shaxs ekanligi aniqlansa;
muassisning qasddan jinoyat sodir etganlik uchun sudlanganligi olib tashlanmagan bo‘lsa yoki u sud tomonidan huquqiy muomalaga layoqatsiz deb e’tirof etilgan bo‘lsa;
ommaviy axborot vositasini ta’sis etgan jamoat birlashmasi faoliyati qonunda taqiqlangan bo‘lsa;
ommaviy axborot vositasini ta’sis etuvchi yuridik shaxslarning ustav jamg‘armasida xorijiy investitsiyalar ulushi o‘ttiz foizdan ko‘proqni tashkil qilsa.
Ommaviy axborot vositasini davlat ro‘yxatidan o‘tkazishning rad etilishi to‘g‘risidagi qaror har tomonlama asoslangan bo‘lishi va ariza beruvchiga yozma shaklda yuborilishi kerak.
14. Davlat ro‘yxatidan o‘tkazilgan davriy matbuot nashrlari tahririyatlari noshirlar bilan tuziladigan shartnomalarda o‘z mahsuloti majburiy nazorat nusxalarining ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organlarga, shuningdek O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlanadigan ro‘yxatga muvofiq boshqa tashkilotlar va muassasalarga yuborilishini nazarda tutishlari kerak.
15. Muassis yoki tahririyat ro‘yxatdan o‘tkazilganligi to‘g‘risidagi guvohnoma olingan kundan boshlab olti oy mobaynida ommaviy axborot vositasining birorta ham sonini (dasturni) chiqarishni ta’minlay olmagan taqdirda ro‘yxatdan o‘tkazish to‘g‘risidagi guvohnoma o‘z kuchini yo‘qotgan deb hisoblanadi.
16. Ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organ quyidagi huquqlarga ega:
O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlarida belgilangan tartibda davlat organlari va boshqa organlar, muassasalar, tashkilotlar, mansabdor shaxslardan zarur axborotni, hujjatlarni va materiallarni so‘rab olish;
ommaviy axborot vositalari sohasidagi qonun hujjatlariga muntazam ravishda rioya qilmayotgan ommaviy axborot vositalarini tugatish (faoliyatini to‘xtatish) to‘g‘risidagi taklif bilan sudga murojaat qilish.
17. Ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organning ommaviy axborot vositasini ro‘yxatdan o‘tkazishni rad etish to‘g‘risidagi qarori yuzasidan belgilangan tartibda sudga shikoyat qilinishi mumkin.
18. Mazkur Nizomning ommaviy axborot vositalari tomonidan bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston matbuot va axborot agentligiga yuklanadi. | 96 | 11,136 |
Qonunchilik | BOJXONA YuK DEKLARATSIYASINI TO‘LDIRISh TARTIBI TO‘G‘RISIDAGI YO‘RIQNOMAGA O‘ZGARTIRISh VA QO‘ShIMChALAR KIRITISh HAQIDA | O‘zbekiston Respublikasi Bojxona kodeksining 90-moddasi (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Axborotnomasi, 1998-y., 2-son, 36-modda), “Davlat bojxona xizmati to‘g‘risida”gi Qonunining 6-moddasiga muvofiq O‘zbekiston Respublikasi Davlat bojxona qo‘mitasi qaror qiladi:
1. “Bojxona yuk deklaratsiyasini to‘ldirish tartibi to‘g‘risidagi yo‘riqnoma”ga (1999-yil 3-noyabr, ro‘yxat raqami 834 — Me’yoriy hujjatlar axborotnomasi, 1999-y., 12-son) o‘zgartirish va qo‘shimchalar ilovaga* muvofiq kiritilsin.
2. Ushbu qaror O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligida davlat ro‘yxatidan o‘tkazilgan kundan boshlab o‘n kun o‘tgandan keyin kuchga kiritilsin. | 120 | 655 |
Qonunchilik | Muhammadjon Oripov: «bir.uz – professional oʻsish uchun ajoyib resurs» | Andijonlik Muhammadjon Oripov 2018 yil 22 dekabrda attestatsiya imtihonini topshirdi. Unga omad kulib boqmagan boʻlsa ham, bundan хafa boʻlmadi. Oldiga maqsad qoʻygan holda tizimda shugʻullanishda davom etmoqda: uch oydan keyin yana attestatsiya imtihonida qatnashib, endi moddiy buхgalter attestatini olmoqchi. U muхbirimiz Oleg Gayevoyga nima uchun ushbu iхtisoslikni tanlagani haqida gapirib berdi.
– Muhammadjon, nima sababdan oʻta olmagan imtihonni qayta topshirmaslikka qaror qildingiz?
– Maqsadim diplom emas, balki bilim olish. Imtihonning uchinchi bosqichida atigi ikki ball yetmadi. Murakkab vazifa topshirildi – hisobot shakllarini beхato toʻldirish kerak edi. Umuman olganda, erishgan natijam ushbu iхtisoslik boʻyicha bilimlarim yetarli ekanligini koʻrsatdi. Shuning uchun bir joyda toʻхtab qolmay, oldinga harakatlanishni lozim topdim.
Andijon mashinasozlik instituti huzuridagi akademik litseyni tugatishim bilan ishlay boshladim. Barcha kasb koʻnikmalari va bilimlarini amaliyotda oldim. Biroq, vaqt oʻtishi bilan nazariy bilimlarim kamlik qilayotganini anglab yetdim. Uni oʻzlashtirish yoʻllarini izlay boshladim. Shunda hamkasblarimdan bir.uz haqida eshitib qoldim.
Kezi kelganda bir.uz professional oʻsish uchun ajoyib resurs ekanligini, bilimlarni puхta egallash imkonini berishini qayd etib oʻtmoqchiman. Masalan, kassani inventarizatsiyadan oʻtkazishni bilmas edim, bu sohaga hech toʻqnash kelmagandim. Vir.uz tizimida shugʻullanib, bu sohani ham yetarlicha oʻzlashtirdim.
– Imtihonni qayerda – Toshkent yoki Namanganda topshirish haqida koʻp oʻyladingizmi?
– Men uchun Namangan qulay edi, u shahrimizga yaqin. Mehmonхonada yashash uchun sarf-хarajat qilishga toʻgʻri kelmadi.
Safar qilib, hamkasblarim orasidan yangi doʻstlar orttirdim, endi ular bilan maslahatlashib tura olaman. Xususan, Namanganda tajribali mutaхassis sifatida nom chiqargan Marina Aleksandrovna Vishnevskaya bilan tanishdim.
Darvoqe, tashkilotchilar bizning shaharga ham e’tibor qaratib, shu yerda imtihon oʻtkazsalar, zoʻr ish boʻlardi. Bu yerda хohlovchilar koʻp topiladi.
– Hammasi oʻz qoʻlingizda. «Norma» PRMni taklif qilsangiz kifoya.
– Tajribali va obroʻli mutaхassislardan boʻlgan yaхshi tashkilotchi kerak. Hozircha bu ishni uddalay olmayman, endi oʻqib-oʻrganayapman. | 70 | 2,274 |
Qonunchilik | “O‘ZULGURJISAVDOINVEST” UYuShMASI TUZILMASINI ISLOH QILISh VA FAOLIYAT SAMARADORLIGINI OShIRISh TO‘G‘RISIDA | Ichki iste’mol bozorini to‘ldirish va aholini, birinchi navbatda qish-bahor davrida meva-sabzavot mahsulotlari bilan barqaror ta’minlash hamda uni eksportga yetkazib berishni kengaytirish maqsadida:
1. Mulk va aktivlari O‘zbekiston Respublikasi Davlat mulki qo‘mitasi huzuridagi “Mulk-Invest” DUK balansida bo‘lgan ulgurji tashkilotlar 1-ilovaga* muvofiq “O‘zulgurjisavdoinvest” ulgurji savdo korxonalari Uyushmasi tarkibiga o‘tkazilsin.
O‘zbekiston Respublikasi Davlat mulki qo‘mitasi, “O‘zulgurjisavdoinvest” Uyushmasi mazkur ulgurji tashkilotlarni tegishli moddiy-texnika bazasi, birinchi navbatda meva-sabzavot mahsulotlarini xarid qilish hamda saqlash uchun zarur bo‘lgan muzlatish kameralari va omborxonalari bilan birga topshirilishini belgilangan tartibda amalga oshirsin.
2. “O‘zulgurjisavdoinvest” ulgurji savdo korxonalari Uyushmasi qatnashchilarining, O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot vazirligi, Monopoliyadan chiqarish va raqobatni rivojlantirish davlat qo‘mitasining 2-ilovaga* muvofiq respublika ixtisoslashtirilgan ulgurji baza-kontoralar ularning hududiy bazalari tarmog‘i bilan birga uyushma tarkibidan ixtiyoriy ravishda chiqish, keyinchalik ular mustaqil xo‘jalik yurituvchi subyekt sifatida faoliyat olib borishi to‘g‘risidagi takliflari qabul qilinsin.
3. Quyidagilar:
“O‘zulgurjisavdoinvest” ulgurji savdo korxonalari Uyushmasining tashkiliy tuzilmasi va uning tarkibiga kiruvchi tashkilotlar ro‘yxati 3 va 3a-ilovalarga* muvofiq;
boshqaruv xodimlarining cheklangan soni 25 nafar bo‘lgan “O‘zulgurjisavdoinvest” ulgurji savdo korxonalari Uyushmasi ijro etuvchi apparatining yangi tuzilmasi 4-ilovaga* muvofiq ma’qullansin.
4. Quyidagilar “O‘zulgurjisavdoinvest” ulgurji savdo korxonalari Uyushmasining asosiy vazifalari va faoliyat yo‘nalishlari deb belgilansin:
yetishtirilgan mahalliy oziq-ovqat mahsulotlarini, ayniqsa yangi meva-sabzavot mahsuloti, uzum va poliz mahsulotini jamlash hamda ularni eksportga yetkazib berishni tashkil qilish;
meva-sabzavot va kartoshka mahsulotlarini fermer hamda dehqon ho‘jaliklaridan xarid qilish, uni puxta saqlash va qish-bahor davrida aholini ushbu mahsulotlar bilan barqaror ta’minlash;
ichki iste’mol bozori konyunkturasini marketing jihatdan o‘rganish, xususan qishloq joylardagi, olis hamda yetib borish qiyin bo‘lgan aholi punktlaridagi chakana savdo tarmog‘ini ijtimoiy ahamiyatga ega oziq-ovqat tovarlari bilan ishonchli va uzluksiz ta’minlab turish chora-tadbirlarini amalga oshirish;
ulgurji tashkilotlarning moddiy-texnika bazasini rivojlantirish va mustahkamlash bo‘yicha ishlarni tashkil etish, tayyor oziq-ovqat tovarlari va yangi meva-sabzavot mahsulotlari uchun ixtisoslashtirilgan omborxonalar qurishni, rekonstruksiyalash va modernizatsiya qilishni ta’minlash, ularni zamonaviy ombor, savdo va muzlatish uskunalari bilan jihozlash;
uyushma tarkibiga kiruvchi ulgurji bazalar faoliyatini muvofiqlashtirish hamda mahalliy oziq-ovqat mahsulotlari ishlab chiqaruvchilar bilan aloqalarni yo‘lga qo‘yish va mustahkamlashda ularga ko‘maklashish.
5. “O‘zulgurjisavdoinvest” Uyushmasi O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi bilan hamkorlikda bir oy muddatda mazkur qarorning qoidalaridan kelib chiqqan holda uyushmaning Ustaviga va ta’sis shartnomasiga o‘zgartishlar kiritsin, ularni tasdiqlasin va belgilangan tartibda ro‘yxatga olsin.
6. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Ulgurji savdo korxonalari uyushmasi faoliyatini tashkil etish to‘g‘risida” 2006-yil 6-martdagi PQ-300-son qarorining 1 va 2-bandlari hamda uning 1 va 2-ilovalari o‘z kuchini yo‘qotgan deb hisoblansin.
7. O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot vazirligi Adliya vazirligi hamda boshqa manfaatdor vazirliklar va idoralar bilan hamkorlikda bir oy muddatda qonun hujjatlariga ushbu qarordan kelib chiqadigan o‘zgartish va qo‘shimchalar to‘g‘risida Vazirlar Mahkamasiga takliflar kiritsin.
O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi bir oy muddatda idoraviy normativ-huquqiy hujjatlarning mazkur qarorga muvofiq holga keltirilishini ta’minlasin.
8. Ushbu qarorning ijrosini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasining Bosh vaziri Sh.M. Mirziyoyev zimmasiga yuklansin. | 107 | 4,135 |
Qonunchilik | Import avtomobilni bojхonadan oʻtkazish qanchaga tushadi | Xorijda ishlab chiqarilgan yengil avtomobillarni Oʻzbekistonga olib kirishda bojхonadan oʻtkazish qiymati eng koʻp muhokama qilinadigan mavzulardan biri boʻlib qolmoqda. Shunday qilib, shaхsiy foydalanish uchun хorijiy rusumdagi mashinani olib kirish jismoniy shaхsga qanchaga tushadi?
Avtotransport vositasini bojхonadan oʻtkazishda avtomobilning teхnik pasporti, oldi-sotdi shartnomasi va ST-1 kelib chiqish sertifikati kerak boʻladi.
Bojхona yigʻimi va qoʻshilgan qiymat soligʻini hamma toʻlashi majburiy.
Bojхona yigʻimlari miqdorlari Vazirlar Mahkamasining 30.04.1999 yildagi «Bojхona yigʻimlari stavkalari toʻgʻrisida»gi 204-son qarori bilan belgilangan. Import qilinayotgan avtomobilni rasmiylashtirish uchun ham yigʻim bojхona qiymatining 0,2%ini tashkil etadi, biroq 25 AQSh dollaridan kam va 3 000 AQSh dollaridan koʻp emas. Avtomobilning bojхona qiymati oldi-sotdi shartnomasida (schyot-ma’lumotnomada) koʻrsatilgan summa yoki narхlar хalqaro katalogi boʻyicha aniqlanadi.
Qoʻshilgan qiymat soligʻi 29.12.2017 yildagi «Oʻzbekiston Respublikasining 2018 yilgi asosiy makroiqtisodiy koʻrsatkichlari prognozi va Davlat byudjeti parametrlari toʻgʻrisida»gi PQ–3454-son qarorda belgilangan va 20%ni tashkil etadi. QQS avtomobil qiymati, bojхona boji va aksiz soligʻi summasidan hisoblab chiqariladi.
Import bojхona bojlari va aksiz soligʻi stavkalari Prezidentning 29.09.2017 yildagi «Oʻzbekiston Respublikasining tashqi iqtisodiy faoliyatini yanada tartibga solish chora-tadbirlari toʻgʻrisida»gi PQ–3303-son qarorida belgilangan. Quyida sigʻimi 10 kishigacha boʻlgan yengil avtomobillar uchun stavkalarni keltiramiz.
Qozogʻiston, Rossiya va Ukrainada ishlab chiqarilgan avtomobillar uchun ST-1 kelib chiqish sertifikati taqdim etilganda imtiyozlar amal qiladi. Bunday avtomobillarni olib kirishda bojхona bojlari belgilanmagan, aksiz soligʻi esa, agar avtomobilning yoshi uch yildan oshmagan boʻlsa, avtomobil qiymatining 2%ini tashkil etadi. Agar ishlab chiqarishni mahalliylashtirish darajasi 50%dan ortiq boʻlsa va toʻliq sikl boʻyicha yigʻilsa, ST-1 sertifikati ishlab chiqaruvchi zavod yoki eksportchi mamlakatning Savdo-sanoat palatasi tomonidan beriladi.
Bundan tashqari, avtomobil erkin savdo zonasi toʻgʻrisida shartnoma tuzilgan mamlakatda ishlab chiqarilgan, avtomobilning kelib chiqishi esa ST-1 sertifikati bilan tasdiqlansa, bojхona boji undirilmaydi. Oʻzbekiston Ozarbayjon, Armaniston, Belarus, Gruziya, Qozogʻiston, Qirgʻiziston, Moldova, Rossiya, Tojikiston, Turkmaniston va Ukraina bilan ana shunday shartnoma imzolagan.
Boshqa avtomobillarga import bojхona bojlari stavkalari dvigatelning teхnik tavsiflari va mashinaning yangiligiga bogʻliq.
Avtomobil ishchi dvigatelining teхnik tavsifi
Boj stavkasi, AQSh dollarida
Yangi
(ishlab chiqarilgan paytidan boshlab 2 yil va undan ortiq vaqt oʻtgan ushbu toifadagi avtomobillarga foydalanishda boʻlgan avtomobillar uchun belgilangan stavkalar qoʻllanadi)
Foydalanishda boʻlgan
(ishlab chiqarilgan paytidan boshlab 3 yil va undan ortiq vaqt oʻtgan, foydalanishda boʻlgan avtomobillar)
1000 kub sm dan ortiq emas
30 + 1,8 AQSh doll. / kub sm
40 + 3,0 AQSh doll. / kub sm
1000 kub sm dan ortiq, biroq 1500 kub sm dan kam
30 + 2,0 AQSh doll. / kub sm
40 + 3,0 AQSh doll. / kub sm
1500 kub sm dan ortiq, biroq 3000 kub sm dan kam
30 + 2,5 AQSh doll. / kub sm
40 + 3,0 AQSh doll. / kub sm
3000 kub sm dan ortiq
30 + 3,0 AQSh doll. / kub sm
40 + 3,0 AQSh doll. / kub sm
Aksiz soligʻi stavkalari ham avtomobil dvigatelining teхnik tavsiflari va avtomobilning yangiligiga bogʻliq. Quyidagi jadvalda farqi yaqqol koʻrinadi.
Avtomobilning teхnik tavsifi
Aksiz soligʻi stavkasi, bir birlik uchun $ da
Uchqun bilan oʻt oldiriladigan ichki yonuv dvigateliga ega, dvigatel hajmi:
1 000 kub sm dan ortiq emas:
Yangi
2,4 AQSh doll. / kub sm
Foydalanishda boʻlgan (ishlab chiqarilgan paytidan boshlab uch yildan yetti yilgacha)
4,8 AQSh doll. / kub sm
Foydalanishda boʻlgan (ishlab chiqarilgan paytidan boshlab yetti yil va undan ortiq)
7,2 AQSh doll. / kub sm
1 000 kub sm dan ortiq, biroq 1 500 kub sm dan ortiq emas
2,5 AQSh doll. / kub sm
1 500 kub sm dan ortiq, biroq 1 800 kub sm dan ortiq emas
2,6 AQSh doll. / kub sm
1 800 kub sm dan ortiq, biroq 3 000 kub sm dan ortiq emas
2,9 AQSh doll. / kub sm
3 000 kub sm dan ortiq
3,1 AQSh doll. / kub sm
Siqishdan (dizel yoki yarim dizel bilan) alanga oladigan porshenli ichki yonuv dvigateliga ega, dvigatel hajmi:
1 500 kub sm dan ortiq emas
2,5 AQSh doll. / kub sm
1 500 kub sm dan ortiq, biroq 2 500 kub sm dan ortiq emas
2,9 AQSh doll. / kub sm
2 500 kub sm dan ortiq
3,1 AQSh doll. / kub sm
Uchinchi mamlakatlarda ishlab chiqarilgan hamda Oʻzbekiston Respublikasining yuridik va jismoniy shaхslari tomonidan tijorat faoliyati uchun chegaradosh davlatlardan qayta eksport qilinayotgan avtomobillar uchun VMning 4.12.2002 yildagi «Iste’mol tovarlari importini tartibga solishni yanada takomillashtirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida»gi 425-son qaroriga muvofiq 20% miqdorida bojхona yigʻimi belgilangan.
Oleg Gayevoy. | 56 | 5,077 |
Qonunchilik | “Geografik ko‘rsatkichlar to‘g‘risida”gi QL-810-sonli O‘zbekiston Respublikasi qonuni loyihasi haqida | O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Qonunchilik palatasi qaror qiladi:
1. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan 2021-yil 30-iyunda kiritilgan “Geografik ko‘rsatkichlar to‘g‘risida”gi QL-810-sonli O‘zbekiston Respublikasi qonuni loyihasi birinchi o‘qishda qabul qilinsin.
2. O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasining Innovatsion rivojlanish, axborot siyosati va axborot texnologiyalari masalalari qo‘mitasi kelib tushgan tuzatishlarni hisobga olgan holda mazkur qonun loyihasini ikki oy ichida maromiga yetkazsin va ikkinchi o‘qishda Qonunchilik palatasi muhokamasiga kiritsin.
3. Ushbu Qaror qabul qilingan kundan e’tiboran kuchga kiradi. | 101 | 685 |
Qonunchilik | “Suv va suvdan foydalanish to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuniga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish haqida”gi QL-794-sonli O‘zbekiston Respublikasi qonuni loyihasi to‘g‘risida | O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Qonunchilik palatasi qaror qiladi:
1. O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasining deputatlari R. Mamutov, R. Begmatov, A. To‘laboyev va O. Otaxonova tomonidan 2021-yil 9-iyunda kiritilgan “Suv va suvdan foydalanish to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuniga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish haqida”gi QL-794-sonli O‘zbekiston Respublikasi qonuni loyihasi birinchi o‘qishda qabul qilinsin.
2. O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasining Agrar va suv xo‘jaligi masalalari qo‘mitasi kelib tushgan tuzatishlarni hisobga olgan holda mazkur qonun loyihasini ikki oy ichida maromiga yetkazsin va ikkinchi o‘qishda Qonunchilik palatasi muhokamasiga kiritsin.
3. Ushbu Qaror qabul qilingan kundan e’tiboran kuchga kiradi. | 188 | 805 |
Qonunchilik | O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI “NAVRO‘Z” XAYRIYA JAMG‘ARMASINI TAShKIL ETISh VA UNING FAOLIYATINI RIVOJLANTIRISh TO‘G‘RISIDA | O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Navro‘z” xayriya jamg‘armasini tashkil etish to‘g‘risidagi Farmoniga muvofiq Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
1. Respublika vazirliklari, davlat qo‘mitalari, konsernlari va birjalari, uyushmalariga, viloyat, nohiya, shahar hokimliklariga, davlat va jamoat tashkilotlari va korxonalariga “Navro‘z” xayriya jamg‘armasining barcha masalalarida yaqindan ko‘mak berish va qo‘llab-quvvatlash vazifasi yuklatilsin.
2. Respublika Tashqi ishlar vazirligiga jamg‘armaning xorijiy xayriya tashkilotlari, ayniqsa chet ellardagi vatandoshlarning xayriya, madaniyat tashkilotlari bilan aloqa bog‘lashlarida, xorijdan jamg‘arma faoliyatiga bog‘liq masalalarda keladigan guruhlar va mutaxassislarni ruxsatnomalar bilan ta’minlash borasida yordam berish topshirilsin,
Respublika Tashqi iqtisodiy aloqalar vazirligiga jamg‘armani tashqi iqtisodiy aloqalar ishtirokchisi sifatida ro‘yxatga olish, jamg‘armaning hamda uning korxonalarining tashqi iqtisodiy faoliyatiga, tijorat ishlariga yaqindan yordam berish topshirilsin.
3. O‘zbekiston Davlat teleradiokompaniyasi, Madaniyat ishlari vazirligi, Davlat matbuot qo‘mitasi, Davlat kinokompaniyasi “Navro‘z” xayriya jamg‘armasi faoliyatini keng yoritsinlar, jamg‘arma ijodiy guruhi iltimoslari bo‘yicha zarur sharoitlar yaratib bersinlar.
4. “O‘zshartnomasavdo” uyushmasi va O‘zbekiston Respublikasi Avtomobil transporti vazirligi Navro‘z xayriya jamg‘armasi faoliyati uchun zarur bo‘lgan moddiy-texnika resurslarini va transport vositalarini shu jamg‘arma buyurtmasiga asosan berishni ta’minlasinlar. Avtomobil transporti vazirligi korxonasida ishlatilayotgan 1 ta mikroavtobusni xayriya sifatida jamg‘arma hisobiga o‘tkazib berish masalasini ko‘rib chiqsin.
5. Toshkent shahar hokimligiga jamg‘armaga xizmat binosi ajratib berish topshirilsin.
6. Ushbu qarorning bajarilishini nazorat qilish Vazirlar Mahkamasi madaniyat, ommaviy axborot va turizm bo‘limi (o‘rtoq Ko‘chimov)ga yuklatilsin. | 118 | 1,968 |
Qonunchilik | Gaz hisoblagichini yechish va oʻrnatishga arizalar onlayn qabul qilinadi | Hisoblagichni yechish va oʻrnatish uchun mutaхassislarni uydan chiqmay turib chaqirsa boʻladi. YaIDXP orqali ariza yuborish mumkin.
Ushbu хizmatdan elektron raqamli imzoga ega boʻlgan avtorizatsiyalangan foydalanuvchilargina foydalana oladilar. Xizmat bepul taqdim etiladi.
Tabiiy gazdan foydalanish qoidalariga muvofiq, hisobga olish priborlarini oʻrnatish va keyinchalik almashtirish, ta’mirlash, хizmat koʻrsatish, davlat qiyoslovidan oʻtkazish va sozligini monitoring qilish uchun yechib olish hududiy gaz ta’minoti tashkiloti va Majburiy ijro byurosi vakillari tomonidan iste’molchi ishtirokida amalga oshiriladi. Ya’ni iste’molchi, avvalo хavfsizlik maqsadida, mustaqil ravishda hisoblagichni yechishi va oʻrnatishi mumkin emas.
Ilgari ariza berish uchun iste’molchilar hududiy gaz ta’minoti tashkilotiga shaхsan murojaat qilishlari kerak boʻlar edi. | 72 | 856 |
Qonunchilik | “TELEKOMMUNIKATSIYALAR TO‘G‘RISIDA”GI O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI QONUNINING 19-MODDASIGA O‘ZGARTISh KIRITISh HAQIDA | 1-modda. O‘zbekiston Respublikasining 1999-yil 20-avgustda qabul qilingan “Telekommunikatsiyalar to‘g‘risida”gi 822-I-sonli Qonuni (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Axborotnomasi, 1999-yil, № 9, 219-modda; 2004-yil, № 9, 171-modda; O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlis palatalarining Axborotnomasi, 2005-yil, № 9, 311-modda; 2006-yil, № 4, 157-modda) 19-moddasining birinchi qismi quyidagi tahrirda bayon etilsin:
“Favqulodda holatlarda (harbiy harakatlar, zilzilalar, suv toshqinlari, yong‘inlar, epidemiyalar va boshqalar) telekommunikatsiyalar sohasidagi maxsus vakolatli organ telekommunikatsiyalar tarmoqlari va vositalaridan ustuvor foydalanish hamda ularni markazlashgan holda boshqarish, shuningdek ularning ishlashini cheklash yoki to‘xtatib qo‘yish huquqiga ega”.
2-modda. Ushbu Qonun rasmiy e’lon qilingan kundan e’tiboran kuchga kiradi. | 113 | 859 |
Qonunchilik | TOShKENT ShAHRI AHOLISINING UY-JOY-KOMMUNAL ShAROITLARINI YaXShILASh ChORA-TADBIRLARI TO‘G‘RISIDA | Toshkent shahri aholisining uy-joy-kommunal sharoitlarini yaxshilash ishlarini izchil amalga oshirish, xususiy uy-joy mulkdorlari shirkatlarining samarali faoliyat ko‘rsatishi uchun zarur shart-sharoitlar yaratish, uy-joy mulkdorlarining ularga qarashli uy-joy fondini saqlashdagi rolini oshirish, ko‘p kvartirali uylarning umumiy foydalaniladigan joylarini va muhandislik kommunikatsiyalarini mukammal va joriy ta’mirlashning hamda ularning hududlarini obodonlashtirishning o‘z vaqtida tugallanishini ta’minlash, turar joy bo‘lmagan binolar va inshootlardan samarali foydalanish, shuningdek Toshkent shahrining me’moriy qiyofasini yaxshilash maqsadida Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
2. Belgilab qo‘yilsinki:
ilovaga kiritilgan obyektlarni baholash va ularni ochiq savdolarga qo‘yish qonun hujjatlarida belgilangan tartibda O‘zbekiston Respublikasi Davlat mulki qo‘mitasi tomonidan amalga oshiriladi;
ularni sotishdan tushadigan mablag‘lar, O‘zbekiston Respublikasi Davlat mulki qo‘mitasi va savdolar tashkilotchilari ixtiyorida qoldiriladigan mablag‘larni chegirgan holda, Toshkent shahar hokimligining maxsus hisob raqamida jamlanadi hamda yangi liftlar sotib olgan va ko‘p kvartirali uylarning hududlarini obodonlashtirgan holda ularning muhandislik kommunikatsiyalarini, tomlarini, lift xo‘jaligini mukammal va joriy ta’mirlashni amalga oshirishga, shu jumladan mavzelar ichidagi yoritish vositalarini tiklashga, shuningdek O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot vazirligi va Moliya vazirligi bilan kelishilgan aniq ro‘yxatlar bo‘yicha obodonlashtirish xizmatlarining moddiy-texnika bazasini mustahkamlashga yo‘naltiriladi.
3. Ilovaga kiritilgan obyektlarni sotishdan tushadigan mablag‘lardan maqsadli foydalanilishi yuzasidan mas’uliyat Toshkent shahar hokimi A.H. To‘xtayev zimmasiga yuklansin.
4. O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligining Nazorat-taftish bosh boshqarmasi Toshkent shahar hokimligining maxsus hisob raqamidan moliyalashtiriladigan mablag‘lardan maqsadli foydalanilishini har chorakda tekshirsin.
5. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining o‘rinbosari N.M. Xanov zimmasiga yuklansin. | 97 | 2,162 |
Qonunchilik | O‘zbekiston Respublikasida ishlab chiqariladigan realizatsiya qilish oborotlari qo‘shilgan qiymat solig‘idan ozod etiladigan oziq-ovqat mahsulotlari ro‘yxatiga o‘zgartirish va qo‘shimcha kiritish to‘g‘risida | Aholining go‘sht mahsulotiga bo‘lgan ehtiyojini barqaror ta’minlash, shuningdek, chorvachilik va oziq-ovqat sanoatini jadal rivojlantirish uchun qo‘shimcha shart-sharoitlar yaratish maqsadida Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
1. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2018-yil 31-dekabrdagi 1065-son qarori bilan tasdiqlangan O‘zbekiston Respublikasida ishlab chiqariladigan realizatsiya qilish oborotlari qo‘shilgan qiymat solig‘idan ozod etiladigan oziq-ovqat mahsulotlari ro‘yxatida:
a) 1-band quyidagi tahrirda bayon etilsin:
“1. Go‘sht (mol, qo‘y, tovuq), shuningdek, hayvonlar (qoramol va parranda) tirik hamda ularni so‘yish mahsulotlari***.”;
b) quyidagi mazmundagi havola “***” qo‘shilsin:
“*** shuningdek, import bo‘yicha — 2019-yil 1-oktabrgacha”.
2. O‘zbekiston Respublikasi Davlat soliq qo‘mitasi manfaatdor vazirliklar va idoralar bilan birgalikda ushbu qarorning mazmun-mohiyati aholi va tadbirkorlik subyektlari o‘rtasida, shu jumladan ommaviy axborot vositalari orqali keng tushuntirilishini ta’minlasin.
3. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining o‘rinbosari — moliya vaziri J.A. Qo‘chqorov va O‘zbekiston Respublikasi Davlat soliq qo‘mitasi raisi B.A. Musayev zimmasiga yuklansin. | 207 | 1,261 |
Qonunchilik | “Genom bo‘yicha davlat ro‘yxatiga olish to‘g‘risida”gi QL-654-sonli O‘zbekiston Respublikasi qonuni loyihasi haqida | O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Qonunchilik palatasi qaror qiladi:
1. “Genom bo‘yicha davlat ro‘yxatiga olish to‘g‘risida”gi QL-654-sonli O‘zbekiston Respublikasi qonuni loyihasi ikkinchi o‘qishda qabul qilinsin.
2. O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasining Mudofaa va xavfsizlik masalalari qo‘mitasi qabul qilingan tuzatishlarni hisobga olgan holda mazkur qonun loyihasini ikki oy ichida maromiga yetkazsin va uchinchi o‘qishda Qonunchilik palatasi muhokamasiga kiritsin.
3. Ushbu Qaror qabul qilingan kundan e’tiboran kuchga kiradi. | 115 | 568 |
Qonunchilik | O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Davlat test markazi faoliyatini yanada takomillashtirish to‘g‘risida | O‘zbekiston Respublikasining “Ta’lim to‘g‘risida”gi va “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi to‘g‘risida”gi qonunlari hamda O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Oliy ta’lim tizimini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2017-yil 20-apreldagi PQ-2909-son qarori talablari asosida respublika ta’lim muassasalariga o‘qishga qabul qilishda test sinovi orqali bilimli o‘quvchilarning tanlab olinishini ta’minlash maqsadida Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
1. Quyidagilar O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Davlat test markazining (keyingi o‘rinlarda Markaz deb ataladi) asosiy vazifalari etib belgilansin:
ta’lim muassasalariga o‘qishga qabul qilishda test sinovi orqali tanlab olishga oid davlat siyosatini amalga oshirish;
ta’lim muassasalariga o‘qishga qabul qilishda test sinovi natijalarining xolisonaligi, ishonchliligi va adolatliligini ta’minlash;
test materiallari bankini shakllantirish, pedagogik o‘lchov vositalarini takomillashtirish;
test sinovlarini tashkil etish va o‘tkazish, ushbu jarayonlarni muvofiqlashtirish, test materiallarini nashr qilish, test sinovi natijalarini tahlil qilish;
chet tillarini bilish darajasini baholashning milliy test tizimini rivojlantirish.
2. Markaz direktoriga ta’lim muassasalariga o‘qishga qabul qilishda test sinovlarining sifatli o‘tkazilishi uchun shaxsiy mas’uliyat yuklansin.
3. Quyidagilar:
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Davlat test markazi to‘g‘risida nizom 1-ilovaga muvofiq;
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Davlat test markazi boshqaruv xodimlarining umumiy cheklangan soni 72 nafardan iborat tuzilmasi 2-ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
Markaz direktoriga, zarur hollarda, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining tegishli axborot-tahlil departamenti bilan kelishgan holda ushbu markazning tuzilmasiga xodimlarning belgilangan umumiy cheklangan soni doirasida o‘zgartirishlar kiritish huquqi berilsin.
4. Quyidagilar Markaz faoliyatini moliyalashtirishning asosiy manbalari etib belgilansin:
O‘zbekiston Respublikasi Davlat budjeti mablag‘lari;
homiylar — yuridik va jismoniy shaxslarning, O‘zbekiston Respublikasi rezidentlari va norezidentlarining mablag‘lari;
qonun hujjatlarida taqiqlanmagan boshqa manbalar.
5. O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi Markazga 4 ta, shu jumladan 2 ta biriktirilgan, 1 ta navbatchi va 1 ta maxsus avtotransport vositasiga limit ajratsin.
6. Markaz Toshkent shahar, Yunusobod tumani, Bog‘ishamol ko‘chasi, 12-uy manzilida joylashtirilsin.
7. Markaz manfaatdor vazirliklar va idoralar bilan birgalikda bir oy muddatda o‘zlari qabul qilgan normativ-huquqiy hujjatlarni ushbu qarorga muvofiqlashtirsinlar.
8. O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining 3-ilovaga muvofiq ayrim qarorlari o‘z kuchini yo‘qotgan deb hisoblansin.
9. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining Ta’lim, ilm-fan va yoshlar siyosati masalalari axborot-tahlil departamentiga yuklansin.
1. Ushbu Nizom O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Davlat test markazining (keyingi o‘rinlarda Markaz deb ataladi) maqomi, asosiy vazifalari, funksiyalari, huquq va javobgarligini, shuningdek faoliyatini tashkil etish tartibini belgilaydi.
2. Markaz davlat boshqaruv organi hisoblanadi.
3. Markaz o‘z faoliyatida O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga bo‘ysunadi va unga hisobot beradi.
4. Markaz o‘z faoliyatida O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasiga va qonunlariga, O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Palatalarining qarorlariga, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari, qarorlari va farmoyishlariga, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarorlari va farmoyishlariga, shuningdek ushbu Nizomga va boshqa qonun hujjatlariga amal qiladi.
5. Markaz o‘z faoliyatini davlat boshqaruvi organlari, mahalliy davlat hokimiyati organlari va boshqa tashkilotlar bilan o‘zaro hamkorlikda amalga oshiradi.
6. Markaz faoliyati quyidagi manbalar hisobiga moliyalashtiriladi:
O‘zbekiston Respublikasi Davlat budjeti mablag‘lari;
homiylar — yuridik va jismoniy shaxslarning, O‘zbekiston Respublikasi rezidentlari va norezidentlarining mablag‘lari;
qonun hujjatlarida taqiqlanmagan boshqa manbalar.
7. Markaz yuridik shaxs hisoblanadi, O‘zbekiston Respublikasining Davlat gerbi tasviri tushirilgan va o‘z nomi davlat tilida yozilgan muhrga, mustaqil balansga, O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligining g‘aznachiligida budjet va budjetdan tashqari shaxsiy g‘azna hisobvaraqlariga ega bo‘ladi.
8. Quyidagilar Markazning asosiy vazifalari hisoblanadi:
ta’lim muassasalariga o‘qishga qabul qilishda test sinovi orqali tanlab olishga oid davlat siyosatini amalga oshirish;
ta’lim muassasalariga o‘qishga qabul qilishda test sinovi natijalarining xolisonaligi, ishonchliligi va adolatliligini ta’minlash;
test materiallari bankini shakllantirish, pedagogik o‘lchov vositalarini takomillashtirish;
test sinovlarini tashkil etish va o‘tkazish, ushbu jarayonlarni muvofiqlashtirish, test materiallarini nashr qilish, test sinovi natijalarini tahlil qilish;
chet tillarini bilish darajasini baholashning milliy test tizimini rivojlantirish.
9. Markaz o‘ziga yuklangan asosiy vazifalarni bajarish uchun quyidagi funksiyalarni amalga oshiradi:
a) ta’lim muassasalariga o‘qishga qabul qilishda test sinovi orqali tanlab olishga oid davlat siyosatini amalga oshirish sohasida:
yuqori malakali mutaxassislardan iborat umumta’lim va maxsus fanlar ekspertlari bankini shakllantirish;
pedagogik o‘lchov vositalarini ishlab chiqish va ekspertizadan o‘tkazish talablari bo‘yicha uslubiy ko‘rsatmalar ishlab chiqish, ekspertlar uchun testologiya asoslari bo‘yicha seminarlar tashkil etish;
davlat ta’lim standartlariga muvofiq bo‘lgan fanlar bo‘yicha turli xil murakkablik darajasidagi test materiallarini ishlab chiqish;
test sinovlari natijalari asosida test materiallari bankini maxsus dastur asosida statistik tahlil qilish va uni takomillashtirish;
ilg‘or xorijiy tajribani o‘rganish asosida test materiallari bankini shakllantirish texnologiyasini takomillashtirish;
umumta’lim fanlari bo‘yicha respublika olimpiadasining yakuniy bosqichi uchun test materiallari bankini shakllantirish;
manfaatdor vazirliklar va idoralar bilan birgalikda muddatli harbiy xizmatga chaqirilayotgan chaqiriluvchilarning bilim saviyasini baholash uchun test materiallari bankini shakllantirish;
manfaatdor vazirliklar va idoralar bilan birgalikda muddatli harbiy xizmatni tugatayotgan harbiy xizmatchilarining jangovar tayyorgarligi va ijtimoiy-ma’naviy bilimlarini baholash uchun test materiallari bankini shakllantirish;
ta’lim muassasalari magistraturasiga qabul test sinovlari uchun maxsus fanlardan test materiallari bankini shakllantirish;
test materiallari maxfiyligini saqlash bo‘yicha chora-tadbirlar kompleksini amalga oshirish;
test materiallari bankini shakllantirish, test sinovlarini o‘tkazish masalalari sohasida xalqaro hamkorlikni amalga oshirish;
b) ta’lim muassasalariga o‘qishga qabul qilishda test sinovi natijalarining xolisonaligi, ishonchliligi va adolatliligini ta’minlash sohasida:
test sinovi o‘tkaziladigan bino va auditoriyalarga qo‘yiladigan talablarni ishlab chiqish;
test sinovi o‘tkaziladigan bino va auditoriyalar reja-chizmalarini tahlil qilish va holatini o‘rganish;
test sinovlarini tashkil etish va o‘tkazishga oid masalalari bo‘yicha o‘quv-uslubiy qo‘llanmalarni ishlab chiqish;
test sinovlarini tashkil etish va o‘tkazish bo‘yicha tegishli vazirlik va idoralarga, ta’lim muassasalariga ishonchli maslahat yordamini ko‘rsatish;
Markaz vakillari, auditoriya rahbarlari va kuzatuvchilari bankini shakllantirish, test sinovini o‘tkazish tartibi bo‘yicha ular uchun seminarlar tashkil qilish;
manfaatdor vazirliklar va idoralar hamda ta’lim muassasalari bilan hamkorlikda test topshiruvchilar haqida ma’lumotlar bankini shakllantirish, ularning yo‘nalishlar va guruhlar bo‘yicha taqsimotini amalga oshirish;
test topshiruvchilar uchun test sinovi tartibi bo‘yicha ko‘rsatmalar ishlab chiqish, ta’lim muassasalari bitiruvchilari uchun test texnologiyalarini ommaviy axborot vositalarida yoritish;
buyurtmachilarning buyurtmanomalariga binoan test sinovlarini o‘tkazish uchun to‘lov normativlarini ishlab chiqish va belgilangan tartibda tasdiqlash;
v) test materiallari bankini shakllantirish, pedagogik o‘lchov vositalarini takomillashtirish sohasida:
manfaatdor vazirliklar va idoralar hamda ta’lim muassasalari bilan hamkorlikda test materiallari bankini shakllantirish;
savollar kitobi, javoblar varaqasi va boshqa test materiallarini tayyorlashda jahon ilg‘or tajribasini joriy qilinishini ta’minlash;
pedagogik o‘lchov vositalarini takomillashtirish bo‘yicha mutaxassislar uchun o‘quvlar tashkil etish;
g) test sinovlarini tashkil etish va o‘tkazish, ushbu jarayonlarni muvofiqlashtirish, test materiallarini nashr qilish, test sinovi natijalarini tahlil qilish sohasida:
test materiallari generatsiyasi va ko‘p variantlilik asosida test savollari kitoblarini shakllantirish, maxfiylikni ta’minlagan holda ularni nashr qilish;
kompyuter grafikasi dasturiy vositalari asosida test sinovlarida ishlatiladigan javoblar varaqasining eskizini tayyorlash;
maxsus kompyuter dasturlari yordamida test sinovlarida ishlatiladigan javoblar varaqalariga ishlov berish, optik-elektron qurilmalarida tekshirish;
manfaatdor vazirliklar va idoralar bilan birgalikda test sinovlari natijalarini baholash mezonlarini ishlab chiqish va tasdiqlash;
test sinovi natijalarini maxsus kompyuter dasturiy ta’minoti yordamida optik-elektron qurilmada o‘qish, natijalarni soha, ta’lim yo‘nalishi, ta’lim muassasalari kesimida tahlil qilish.
d) chet tillarni bilish darajasini baholashning milliy test tizimini rivojlantirish sohasida:
xalqaro e’tirof etilgan baholash standartlari asosida chet tillari bo‘yicha test topshiriqlari tuzilmasini ishlab chiqish va aprobatsiyadan o‘tkazish;
chet tilini bilish va egallash darajasini aniqlash bo‘yicha to‘lov asosida xalqaro e’tirof etilgan baholash standartlari talablariga muvofiq test sinovlarini o‘tkazish;
ilg‘or xorijiy tajribaga tayangan holda til ko‘nikmalarini baholash mezonlarini ishlab chiqish va aprobatsiyadan o‘tkazish;
chet tillari o‘qituvchilarining oylik ish haqiga ustama belgilash uchun ko‘p komponentli test sinovlarini o‘tkazish;
chet tilini bilish darajasiga davlat namunasidagi tegishli malaka sertifikatini berish;
chet tilidan test sinovlaridan o‘tuvchi shaxslar uchun o‘quv-uslubiy qo‘llanmalarni ishlab chiqish va nashr qilish;
jahon tajribasini o‘rganish asosida test sinovlari texnologiyasini takomillashtirish;
test materiallarini ishlab chiqishda hamda ulardan foydalanishda ta’lim muassasalariga va boshqa muassasalarga metodik yordam ko‘rsatish.
10. Markaz o‘ziga yuklangan vazifalar va funksiyalarni bajarish uchun quyidagi huquqlarga ega:
o‘ziga yuklangan vazifalar va funksiyalarni bajarish uchun vazirliklar, idoralar, ta’lim muassasalaridan zarur ma’lumotlar va materiallarni olish;
ta’lim muassasalariga o‘qishga qabul qilishda test sinovlarini o‘tkazish jarayonida ta’lim muassasalari rahbarlari tomonidan ta’lim to‘g‘risidagi qonun hujjatlari buzilgan holda qabul qilingan buyruqlar, farmoyishlar va boshqa qarorlarning amal qilishini to‘xtatib qo‘yish;
Davlat budjeti hisobidan xarajatlar smetasida nazarda tutilgan va Markazning budjetdan tashqari mablag‘lari hisobidan unga yuklangan vazifalarni bajarish uchun Markazga to‘lov asosida mustaqil ekspertlarni va imtihon oluvchilarni jalb etish;
shartnoma asosida ilmiy-metodik va axborot konsalting xizmatlarini ko‘rsatish;
o‘ziga yuklangan vazifalarni hal etish uchun olimlar, yetakchi pedagog-mutaxassislar va xorijiy ekspertlarni jalb etish, shuningdek ixtisoslashtirilgan, maqsadli va vaqtinchalik ilmiy-tadqiqot guruhlari va ijodiy guruhlar tashkil etish;
o‘z vakolatlari doirasida vazirliklar va idoralar, xalqaro va xorijiy tashkilotlar bilan aloqalar o‘rnatish;
ta’lim va kadrlar tayyorlash sifati muammolari bo‘yicha xalqaro konferensiyalar, kongresslar, simpoziumlar va yig‘ilishlar ishida ishtirok etish, shuningdek davlatlararo va hukumatlararo hamkorlik masalalari bo‘yicha muzokaralarda qatnashish.
Markaz qonun hujjatlariga muvofiq boshqa huquqlarga ham ega bo‘lishi mumkin.
11. Markaz o‘z vakolatlari doirasida vazirliklar, davlat qo‘mitalari, idoralar, mahalliy davlat hokimiyati organlari va boshqa tashkilotlar, mansabdor shaxslar va fuqarolar tomonidan bajarilishi majburiy bo‘lgan normativ-huquqiy hujjatlar qabul qilishga haqlidir.
Markaz zarur hollarda, davlat boshqaruvining boshqa organlari bilan birgalikda belgilangan tartibda qo‘shma qarorlar va boshqa hujjatlar chiqarish huquqiga ega.
12. Markaz o‘ziga yuklangan vazifalar va funksiyalarning samarali bajarilishi uchun qonun hujjatlarida belgilangan tartibda javob beradi.
13. Markazni O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan lavozimga tayinlanadigan va lavozimdan ozod qilinadigan direktor boshqaradi.
Direktorning belgilangan tartibda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan lavozimga tayinlanadigan va lavozimdan ozod qilinadigan bir nafar o‘rinbosari bo‘ladi.
Direktor maqomiga ko‘ra vazirning birinchi o‘rinbosariga, direktorning o‘rinbosari esa vazirning o‘rinbosariga tenglashtiriladi.
14. Markaz direktori:
Markaz faoliyatiga umumiy rahbarlikni amalga oshiradi;
Markaz xodimlari va uning hududiy vakillari bajarishi majburiy bo‘lgan buyruqlar chiqaradi va ko‘rsatmalar beradi;
Markazning tarkibiy bo‘linmalari to‘g‘risidagi nizomlarni tasdiqlaydi;
Markaz vakolatiga kiruvchi masalalar bo‘yicha qarorlar qabul qiladi hamda Markazga yuklangan vazifalar va funksiyalarning bajarilishi uchun shaxsan javob beradi.
Direktor qonun hujjatlariga muvofiq boshqa vakolatlarni ham amalga oshirishi mumkin.
15. Hududiy vakillarni ishga qabul qilish Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi va viloyatlar hokimliklarining tavsiyalari asosida Markaz direktori buyrug‘i bilan amalga oshiriladi.
Hududiy vakillar Markaz direktori tomonidan tasdiqlanadigan O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Davlat test markazining Qoraqalpog‘iston Respublikasi va viloyatlardagi doimiy vakillari to‘g‘risida nizom asosida faoliyat yuritadi.
16. Markazda uning direktori, direktor o‘rinbosari, boshqarma va bo‘lim rahbarlari hamda yuqori malakali xodimlaridan iborat tarkibda ilmiy-metodik kengash tashkil etiladi. Ilmiy-metodik kengashning shaxsiy tarkibi direktor buyrug‘i bilan tasdiqlanadi.
Ilmiy-metodik kengash mazkur Nizomga muvofiq Markazga yuklangan vazifalarni ilmiy va normativ-huquqiy ta’minlashning asosiy masalalarini ko‘rib chiqadi.
Ilmiy-metodik kengash qarorlari direktor buyrug‘i bilan amalga oshiriladi.
Markaz faoliyatini ochiq va oshkoraligini ta’minlash maqsadida uning huzurida jamoatchilik kengashi tuziladi.
17. Markazning xarajatlar smetasi, daromadlar va xarajatlar smetasi belgilangan tartibda Markazning rahbari tomonidan tasdiqlanadi va O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligida ro‘yxatdan o‘tkaziladi.
18. Markaz o‘zining kasaba uyushmasining taklifiga muvofiq Markaz rahbarlari va xodimlariga ustamalar belgilashi hamda oylik ish haqining bir baravari miqdorigacha mukofotlashi mumkin.
19. Markazni qayta tashkil etish va tugatish qonun hujjatlarida belgilangan tartibda amalga oshiriladi.
1. Vazirlar Mahkamasining “Davlat test markazi tarkibida Kadrlar tayyorlash sifatini nazorat qilish, pedagog kadrlar va ta’lim muassasalari attestatsiyasi boshqarmasini tashkil etish to‘g‘risida” 1998-yil 11-martdagi 109-son qarori;
2. Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Davlat test markazi faoliyatini takomillashtirish to‘g‘risida” 2004-yil 24-iyundagi 293-son qarori (O‘zbekiston Respublikasi QT, 2004-y., 25-son, 289-modda). | 123 | 15,867 |
Qonunchilik | Davlat xizmatlari markazlari tomonidan yakka tartibda uy-joy qurish (rekonstruksiya qilish)ni amalga oshirishga ruxsatnomalarni rasmiylashtirish, loyihalarni vakolatli organlarda bir joyning o‘zida kelishish tartibi to‘g‘risidagi nizomni tasdiqlash h | Vazirlar Mahkamasining “Yakka tartibda uy-joy qurish (rekonstruksiya qilish)ni amalga oshirishga ruxsatnomalarni rasmiylashtirishning, loyihalarni vakolatli organlarda bir joyning o‘zida kelishishning soddalashtirilgan tartibini joriy etish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2009-yil 30-apreldagi 127-son qarorini bajarish yuzasidan Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
1. Davlat xizmatlari markazlari tomonidan yakka tartibda uy-joy qurish (rekonstruksiya qilish)ni amalga oshirishga ruxsatnomalarni rasmiylashtirish, loyihalarni vakolatli organlarda bir joyning o‘zida kelishish tartibi to‘g‘risidagi nizom ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
2. Vazirliklar va idoralar bir oy muddatda o‘z normativ-huquqiy hujjatlarini ushbu qarorga muvofiqlashtirsinlar.
3. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining o‘rinbosari N.M. Xanov zimmasiga yuklansin.
1. Mazkur Nizom Davlat xizmatlari markazlari (keyingi o‘rinlarda “markazlar” deb ataladi) tomonidan yakka tartibda uy-joy qurish (rekonstruksiya qilish)ni amalga oshirishga ruxsatnomalarni rasmiylashtirish, loyihalarni vakolatli organlarda bir joyning o‘zida kelishish tartibini belgilaydi.
2. Ushbu Nizomning amal qilishi yakka tartibda uy-joy qurishni amalga oshiradigan quruvchilar, shuningdek uy-joyni rekonstruksiya qiladigan uy-joy mulkdorlariga tatbiq etiladi.
3. Markaz belgilangan tartibda pulli xizmatlar ko‘rsatadi.
4. Quruvchi yoki uy-joy mulkdori tegishli ravishda yakka tartibda uy-joy qurish va uy-joyni rekonstruksiya qilishni amalga oshirish uchun ruxsatnomalarni markazga murojaat qilmasdan mustaqil ravishda rasmiylashtirish, shuningdek loyihalarni kelishish huquqiga ega.
5. Zarur hollarda, ushbu Nizom doirasidagi amaliy harakatlar quruvchi yoki uy-joy mulkdori nomidan ularning vakillari tomonidan amalga oshirilishi mumkin.
6. Ushbu Nizom maqsadlari uchun quyidagi asosiy tushunchalar qo‘llaniladi:
uy-joy — inson yashashi uchun yaroqli bo‘lgan turar joylar, jumladan yakka tartibdagi uylar, ko‘p qavatli uylardagi kvartiralar, shuningdek yakka tartibdagi uylarga tegishli bo‘lgan yordamchi-xo‘jalik qurilmalari va dam olish yoki shaxsiy xo‘jaligini yuritish uchun mo‘ljallangan hovlidagi imoratlar;
rekonstruksiya — arxitekturaviy rejalashtirilgan yechimlarni o‘zgartirish, ustqurmalar qurish, qisman buzgan holda, ishdan chiqqan va ma’naviy eskirgan konstruksiyalar va muhandislik jihozlarini, shu jumladan tashqi tarmoqlarni (magistral tarmoqlardan tashqari) almashtirgan holda yonma-yon imoratlar qurish.
7. Uy-joy qurishga ruxsatnomalar olish uchun quruvchi yoxud uning vakili hokimning yer uchastkasi ajratish to‘g‘risidagi qarorining qabul qilingan raqami va sanasini ko‘rsatib va tegishli litsenziyasi bo‘lgan loyiha tashkiloti tomonidan ishlab chiqilgan uy-joy qurishga loyihani ilova qilgan holda markazga ariza beradi.
8. Ariza maxsus jurnalda ro‘yxatdan o‘tkaziladi va quruvchi yoxud uning vakiliga ariza olingan sana ko‘rsatilgan ko‘chirma beriladi.
Quruvchi yoki uning vakilidan ushbu Nizomda nazarda tutilmagan hujjatlar va kelishuvlar taqdim etishni talab qilishga yo‘l qo‘yilmaydi.
9. Uy-joy qurishga loyiha quyidagilardan iborat bo‘ladi:
er usti va yer osti muhandislik kommunikatsiyalari aks ettirilgan yer uchastkasi tarhi;
poydevorlar, yerto‘lalar, qavatlar, ularning kesimlari va binoning old tomoni tarhlari;
moliyaviy smeta hisob-kitobi (kredit olishga ehtiyoj bo‘lgan taqdirda).
10. Bitta yer uchastkasida bir nechta turar joy qurishga ruxsat beriladi.
11. Markaz arizani olgandan keyin bir kun muddatda:
tumanlar va shaharlar arxitektura va qurilish boshqarmasi (bo‘limi)ga — uy-joy qurishga loyihani kelishish uchun;
Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahri yer tuzish va ko‘chmas mulk kadastri davlat korxonasining tegishli tuman (shahar)dagi filialiga — yer uchastkasiga egalik huquqini davlat ro‘yxatidan o‘tkazish uchun tegishli buyurtmanomalar beradi.
12. Tumanlar va shaharlar arxitektura va qurilish boshqarmasi (bo‘limi) uch kun muddatda uy-joy qurishga loyihani kelishadi, undan keyin hujjatlarni markazga yuboradi.
13. Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahri yer tuzish va ko‘chmas mulk kadastri davlat korxonasining tegishli tuman (shahar)dagi filialiga ikki kun muddatda tegishli guvohnomani rasmiylashtirgan holda yer uchastkasiga egalik huquqini davlat ro‘yxatidan o‘tkazadi, undan keyin hujjatlarni markazga yuboradi.
14. Markaz bir kun muddatda quruvchiga yoxud uning vakiliga kelishilgan loyiha va boshqa hujjatlarni beradi.
15. Kelishilgan yakka tartibdagi yoki namunaviy loyiha uy-joy qurish bo‘yicha qurilish ishlarini boshlash uchun asos hisoblanadi.
16. Uy-joyni rekonstruksiya qilishga ruxsatnomalarni rasmiylashtirish uchun uy-joy mulkdori yoxud uning vakili markazga mo‘ljallanayotgan ishlarni bayon qilgan holda rekonstruksiya qilishga ariza beradi.
Arizaga quyidagilar ilova qilinadi:
uy-joyga mulk huquqini tasdiqlaydigan hujjatlar nusxasi;
tegishli litsenziyasi bo‘lgan loyiha tashkiloti tomonidan ishlab chiqilgan turar joyni rekonstruksiya qilishga loyihaning nusxasi;
loyiha tashkiloti tomonidan belgilangan tartibda tayyorlangan texnik xulosa;
17. Ariza maxsus jurnalda ro‘yxatdan o‘tkaziladi va mulkdorga yoxud uning vakiliga ariza olingan sana ko‘rsatilgan ko‘chirma beriladi.
Mulkdor yoki uning vakilidan ushbu Nizomda nazarda tutilmagan hujjatlar va kelishuvlar taqdim etishni talab qilishga yo‘l qo‘yilmaydi.
18. Markaz ariza olingandan keyin bir kun muddatda tumanlar va shaharlar arxitektura va qurilish boshqarmasi (bo‘limi)ga rekonstruksiya qilish bo‘yicha hujjatlarni kelishish uchun tegishli buyurtmanoma beradi.
19. Tumanlar va shaharlar arxitektura va qurilish boshqarmasi (bo‘limi) buyurtmanoma olingandan keyin uch kun muddatda belgilangan tartibda rekonstruksiya qilish bo‘yicha hujjatlarni kelishadi, keyin ularni markazga yuboradi.
20. Markaz bir kun muddatda rekonstruksiya qilish bo‘yicha kelishilgan hujjatlarni mulkdorga yoxud uning vakiliga beradi.
21. Rekonstruksiya qilish bo‘yicha hujjatlar kelishuvi rad etilgan taqdirda ariza beruvchiga uning arizasini qondirish uchun to‘sqinlik qilgan sabablar va holatlar, shuningdek uning markazga qayta murojaat qilishi mumkin bo‘lgan shartlar yozma shaklda tushuntiriladi. Rad etish ustidan qonun hujjatlarida belgilangan tartibda shikoyat qilish mumkin.
22. Kelishilgan rekonstruksiya loyihasi uy-joyni rekonstruksiya qilish bo‘yicha qurilish ishlarini boshlash uchun asos hisoblanadi.
23. Uy qurish va uy-joyni rekonstruksiya qilish tugallangandan keyin quruvchi yoki uy-joy mulkdori yoxud ularning vakillari uy-joyni foydalanishga qabul qilish to‘g‘risidagi ariza bilan markazga murojaat qiladilar. Markazning buyurtmanomasiga ko‘ra Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahri yer tuzish va ko‘chmas mulk kadastri davlat korxonasining tegishli tuman (shahar)dagi filiali o‘n kun muddatda uy-joyni texnik xatlovdan o‘tkazadi. Uy-joyni xatlovdan o‘tkazish xizmatlari qiymati belgilangan tartibda belgilanadi.
24. Texnik xatlovdan o‘tkazish ishlari bajarilgandan keyin tuman (shahar) hokimligi huzurida tashkil etilgan doimiy faoliyat ko‘rsatadigan qabul komissiyasi uch kun muddatda joyning o‘ziga chiqib uy-joyni foydalanishga qabul qilish dalolatnomasi kelishadi.
Uy-joy quruvchining o‘z kuchi bilan qurilayotgan (rekonstruksiya qilinayotgan) taqdirda bitta yashash xonasi, oshxona, hojatxona qurilishi tugallanganda, loyihaga muvofiq muhandislik kommunikatsiyalari bilan ta’minlanganda alohida turgan yordamchi-xo‘jalik qurilmalari va hovli imoratlarisiz hamda hududlarni obodonlashtirmasdan, uyning bir qismini qabul qilishga ruxsat beriladi.
25. Markaz Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahri yer tuzish va ko‘chmas mulk kadastri davlat korxonasi tegishli tuman (shahar)dagi filiali hamda tumanlar va shaharlar arxitektura va qurilish boshqarmasi (bo‘limi) bilan kelishgan holda uch kun muddatda tuman (shahar) hokimiga uy-joyni foydalanishga qabul qilish dalolatnomasini tasdiqlash to‘g‘risidagi qaror loyihasini kiritadi.
26. Tuman (shahar) hokimining qarori tegishli qaror loyihasi kiritilgandan keyin ikki kun muddatda qabul qilinadi.
27. Tuman (shahar) hokimining uy-joyni foydalanishga qabul qilish dalolatnomasini tasdiqlash to‘g‘risidagi qarori asosida markaz Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahri yer tuzish va ko‘chmas mulk kadastri davlat korxonasining tegishli tuman (shahar)dagi filialiga uy-joyga mulk huquqini davlat ro‘yxatidan o‘tkazish uchun murojaat qiladi. Uy-joyga mulk huquqini davlat ro‘yxatidan o‘tkazish, tegishli guvohnoma berilgan holda, ikki ish kuni mobaynida amalga oshiriladi.
28. Tayyorlangan hujjatlar quruvchi yoki uy-joy mulkdoriga yoxud ularning vakillariga bir kun muddatda beriladi.
29. Yakka tartibda uy-joy qurish va uy-joyni rekonstruksiya qilishni amalga oshiradigan quruvchilar va uy-joy mulkdorlari (jismoniy va yuridik shaxslar) shaharsozlik normalari va qoidalari, uy-joy qurish yoki rekonstruksiya qilish loyihasi, shuningdek ushbu Nizom talablari buzilganligi uchun qonun hujjatlarida belgilangan tartibda javob beradilar. | 250 | 9,153 |
Qonunchilik | Xususiy oliy ta’lim muassasasida biznes va boshqaruv asoslari oʻrgatiladi | Toshkentda TEAM universiteti ochilmoqda. Bu Vazirlar Mahkamasining 2020 yil 18 apreldagi 241-son qarorida nazarda tutilgan.
U ustav fondida (ustav kapitalida) davlat ulushi boʻlmagan nodavlat oliy ta’lim tashkiloti hisoblanadi. «TEAM University» MChJ muassis sanaladi. Uning asosiy vazifalaridan biri tadbirkorlik, boshqaruv va boshqa sohalarda yuqori malakali kadrlarni tayyorlash hisoblanadi.
Universitet yetakchi хorijiy oliy ta’lim muassasalari bilan faol hamkorlik qiladi. Xususan, oliy ta’lim muassasasida ta’lim jarayoni va ilmiy faoliyatni tashkil etish uchun muassis Times Higher Education va Quacquarelli Symonds versiyasi boʻyicha TOP–1000 reytingiga kiradigan dunyoning yetakchi universitetlari bilan bitimlar tuzadi.
Ingliz, oʻzbek va boshqa tillarda ta’lim beriladi. Raqamli teхnologiyalar, masofaviy ta’lim хizmatlari, vebinarlar, onlayn-oʻqitish, «blended learning» hamda boshqa zamonaviy uslubiyat va yondashuvlardan foydalangan holda kunduzgi, sirtqi va kechki ta’lim shaklida dars oʻtiladi. Bitiruvchilarga Oʻzbekistonda oliy ma’lumot toʻgʻrisidagi hujjat sifatida e’tirof etiladigan belgilangan namunadagi diplom beriladi.
Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Ta’lim sifatini nazorat qilish davlat inspeksiyasining litsenziyasini olgach, Universitet 2020/2021 oʻquv yilida ilk talabalari uchun eshiklarini ochadi. Oliy ta’lim muassasasida ta’lim olish toʻlov-kontrakt asosida, shuningdek yuridik shaхslar – potensial ish beruvchilar tomonidan taqdim etiladigan ta’lim grantlari, homiylik хayriyalari va boshqa resurslar hisobiga amalga oshiriladi.
TEAM universiteti Toshkent shahar, Yashnobod tumani, Temur Malik koʻchasi, 146-uy manzilida joylashtiriladi. Muassis tomonidan tasdiqlangan oliy ta’lim muassasasini rivojlantirish rejalariga muvofiq kelgusida boshqa viloyatlarda uning filiallari (MChJ shaklida) ochilishi mumkin.
Hujjat Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasida e’lon qilingan va 18.04.2020 yildan kuchga kirgan. | 73 | 1,945 |
Qonunchilik | QIShLOQ AHOLISIGA SAVDO XIZMATI KO‘RSATISh MASALALARIDA O‘ZBEKBIRLAShUV FAOLIYATINI YaXShILASh ChORA-TADBIRLARI TO‘G‘RISIDA | Vazirlar Mahkamasi qayd etadiki, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasi matlubot kooperatsiyasi tizimidagi korxonalar tomonidan aholiga savdo xizmati ko‘rsatishning ahvolini o‘rganishni tashkil etish to‘g‘risida”gi farmoyishiga muvofiq o‘tkazilgan tekshirishlar natijasida respublika qishloq aholisiga savdo xizmati ko‘rsatishda jiddiy kamchiliklar va nuqsonlar aniqlandi.
Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyat va tuman hokimliklari, O‘zbekbirlashuv va Davlat mulki qo‘mitasi, ularning joylardagi bo‘linmalari rahbarlari Hukumatning kooperativ mulkni xususiy mulkka va xo‘jalik yuritishning boshqa shakllariga aylantirish to‘g‘risida ilgari qabul qilingan qarorlari sifatli va samarali bajarilishini ta’minlamadilar. Matlubot kooperatsiyasining savdo va boshqa korxonalarining ko‘pchilik qismi mulkdorlarga ularning moliyaviy imkoniyatlari yetarlicha o‘rganilmasdan sotilgan.
Mulkchilik shaklini o‘zgartirgan do‘konlarning faoliyati ikki tomonlama shartnomalar asosida yetarli darajada nazorat qilinmaydi, ko‘pchilik hollarda ular tovarlarning oz miqdorda bo‘lishiga ko‘nikib qolishgan, ko‘p hollarda ularning peshtaxtalari bo‘shligicha qolmoqda.
Qayd etilgan kamchiliklarni bartaraf etish va respublika qishloq aholisiga savdo xizmati ko‘rsatishni yaxshilash, iqtisodiy islohotlarni jadallashtirish, qishloq savdo korxonalari va tashkilotlarini bozor sharoitlariga moslashtirish maqsadida Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
1. O‘zbekbirlashuv va uning joylardagi bo‘linmalarining savdo korxonalarini aksiyadorlashtirish va ularning mulkchilik shaklini o‘zgartirish yuzasidan Hukumatning ilgari qabul qilingan qarorlari bajarilishini tashkil etish, qishloq aholisiga xizmat ko‘rsatishda ularni islohotlarga tayyorlashga doir ishlari qoniqarsiz deb hisoblansin.
Boshqaruv faoliyatiga rahbarlik qilishni va qishloq aholisiga savdo xizmati ko‘rsatishni tubdan yaxshilash bo‘yicha o‘ziga qarashli aksiyadorlik jamiyatlari ishini muvofiqlashtirishni susaytirganligi, tizimda iqtisodiy islohotlar qoniqarsiz amalga oshirilganligi, kooperativ mulkni mulkchilikning boshqa turlariga aylantirish samaradorligini yetarlicha nazorat qilmaganligi uchun O‘zbekiston matlubot kooperatsiyasi aksiyadorlik jamiyatlari markaziy uyushmasi raisi F.J. Burxonovga hayfsan e’lon qilinsin.
Bosh vazirning o‘rinbosari M.Z. Usmonovga o‘zi boshchilik qilayotgan xalq iste’mol tovarlari, savdo va pulli xizmat ko‘rsatish kompleksining O‘zbekbirlashuv tizimida islohotlarga ko‘maklashish va qishloqda savdo xizmati ko‘rsatishni yaxshilash bo‘yicha faoliyatiga yetarlicha rahbarlik qilmaganligi va nazoratni susaytirganligi ko‘rsatib o‘tilsin.
Matlubot kooperatsiyasi aksiyadorlik jamiyatlari markaziy uyushmasi (Burxonov)ga joylardagi bo‘linmalar rahbariyatini bozor o‘zgartirishlarini o‘tkazishga moyil bo‘lgan mutaxassislar orasidan malakali kadrlar bilan mustahkamlash topshirilsin, joylardagi aksiyadorlik jamiyatlarining ishlab turgan rahbarlari aniqlangan kamchiliklarni bir oy muddatda bartaraf etish uchun shaxsan javobgar ekanliklari to‘g‘risida ogohlantirilsin, aks holda ularga nisbatan amaldagi qonun hujjatlariga muvofiq eng qattiq choralar ko‘riladi.
Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi Raisining, viloyat hokimlarining e’tibori qishloq aholisiga savdo xizmati ko‘rsatishni tashkil etishda jiddiy kamchilik va nuqsonlar mavjudligiga, qishloq aholisini kundalik zarur mollar bilan o‘z vaqtida ta’minlashga qaratilsin hamda ular ushbu ishlarning ahvoli uchun shaxsan javobgar ekanliklari haqida ogohlantirilsin.
2. O‘zbekbirlashuv tomonidan Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi va viloyatlar hokimliklari bilan birgalikda ishlab chiqilgan qishloq aholisiga savdo xizmati ko‘rsatish, yangi ish o‘rinlari tashkil etish va kundalik eng zarur oziq-ovqat va nooziqovqat tovarlari zaxiralari tashkil etish masalalarida O‘zbekbirlashuv faoliyatini yaxshilash dasturi ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
3. “O‘zsavdogarbank” va “Paxta-bank”ka “O‘zagrosug‘urta” davlat-aksiyadorlik sug‘urta kompaniyasi ishtirokida matlubot kooperatsiyasi korxonalariga mulkni yoki sotib olingan tovarlarni garovga qo‘ygan holda, ular sotilishi davomida kreditlar qaytarilishi sharti bilan, eng zarur oziq-ovqat tovarlari xarid qilish uchun kreditlar berish amaliyotini qo‘llash tavsiya etilsin.
4. O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi O‘zbekbirlashuvga matlubot kooperatsiyasi korxonalari aylanma mablag‘larini to‘ldirish uchun 2 yil muddatga 300 mln. so‘m kredit resurslari ajratsin hamda 1996-yilda berilgan 500 mln. so‘m miqdoridagi kredit resurslari qaytarilishini 1 yil muddatga kechiktirsin.
5. O‘zbekbirlashuv “O‘zistiqbolstat” davlat qo‘mitasi, O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi, Xorijiy investitsiyalar bo‘yicha agentlik, Tashqi iqtisodiy faoliyat milliy banki bilan birgalikda tarmoqqa chet el investitsiyalarini jalb qilish dasturini bir oy muddatda ishlab chiqsin va Vazirlar Mahkamasiga taqdim etsin, unda qishloq joylarda yangi ish o‘rinlari tashkil etilishiga alohida e’tibor bersin.
Pul-kredit siyosati bo‘yicha respublika komissiyasi matlubot kooperatsiyasi aksiyadorlik jamiyatlari uchun sanoat korxonalarini qayta jihozlash, kichik, o‘rta korxonalarni va qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini qayta ishlashni rivojlantirish uchun zarur bo‘lgan asbob-uskunalar, xomashyo va butlovchi materiallar xarid qilish bilan bog‘liq mablag‘larni konvertatsiya qilish masalalarida O‘zbekbirlashuvga zarur yordam ko‘rsatsin.
6. O‘zbekiston Respublikasi Davlat soliq qo‘mitasi O‘zbekbirlashuv tizimi korxonalari tomonidan Hukumatning qishloq do‘konlarida eng zarur asosiy oziq-ovqat va nooziqovqat tovarlarining majburiy ravishda mavjud bo‘lishi, ular tomonidan kassa apparatlari qo‘llanilishiga doir qarorlari o‘z vaqtida bajarilishi ustidan nazoratni kuchaytirsin.
7. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 1997-yil 6-yanvardagi F-689-son farmoyishi bilan tashkil etilgan ishchi komissiyalar O‘zbekbirlashuv va uning joylardagi bo‘linmalarining shu yil 9 oydagi ish yakunlari bo‘yicha mazkur qarorning bajarilishini tekshirsinlar va Vazirlar Mahkamasiga zarur takliflar kiritsinlar.
8. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining o‘rinbosari M. 3. Usmonov zimmasiga yuklansin.
Aholiga savdo xizmati ko‘rsatish masalalarida faoliyatni yaxshilash dasturi matlubot kooperatsiyasi tizimida savdo, umumiy ovqatlanish va xalq iste’mol tovarlari ishlab chiqarish korxonalari faoliyati tahlilidan kelib chiqib ishlab chiqilgan.
O‘tkazilgan tekshirish shuni ko‘rsatdiki, qishloq aholisiga savdo xizmati ko‘rsatishda bir qancha kamchiliklar va nuqsonlar mavjud.
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1994-yil 14-dekabrdagi 604-son qarori bilan belgilangan eng zarur asosiy tovarlarning chakana savdo tarmog‘ida mavjud emasligi, shuningdek, ajratilgan fondlarning bir tekisda olinmasligi ayrim hollari mavjud.
Bir qancha chekka tumanlarda nazorat-kassa mashinalari ishi ustidan yetarli nazorat o‘rnatilmagan.
Bozor munosabatlariga o‘tish davrida tushuntirish ishlari sust olib borilmoqda, bu ayrim rahbarlarning ushbu sharoitlarda ishlashga tayyor emasligiga olib keldi.
Aylanma mablag‘larga ehtiyoj bo‘lgan holda obyektlarni kimoshdi savdolari orqali sotish sust bordi.
Ikki tomonlama shartnomalarga rioya qilish masalasida xususiylashtirilgan do‘konlar ishi ustidan nazorat susaytirib yuborilgan. Qimmatli qog‘ozlarni sotishda mo‘ljallangan sur’atga erishilmadi.
Matlubot kooperatsiyasi tizimida yo‘l qo‘yilgan kamchiliklarni hisobga olib va ularni bartaraf etish maqsadida O‘zbekbirlashuv tomonidan 2000-yilgacha bo‘lgan davrga uzoq muddatli dastur ishlab chiqilgan. Dastur quyidagi bo‘limlarni o‘z ichiga oladi.
Kooperativ mulkni mulkchilikning boshqa shakllariga bosqichma-bosqich aylantirish bo‘yicha Hukumat qarorlarini bajara borib barcha faoliyat tarmoqlarining 14,3 ming obyekti sotildi. Ayrim holatlarga ko‘ra yangi mulkdorni shakllantirishga yetarlicha e’tibor berilmadi. Ayrim hollarda ikki tomonlama tuzilgan shartnomalarga rioya qilinmadi.
Xususiy mulk egalari tomonidan ish ixtisosini o‘zgartirish hollariga yo‘l qo‘yildi, xususiylashtirilgan do‘konlar peshtaxtalariga esa tovarlar eng kam hajmda tushdi.
Ishlab chiqilgan dasturda xususiylashtirilgan korxonalar ishini tahlil qilish, O‘zbekiston Respublikasi Davlat mulki qo‘mitasi va Adliya vazirligi bilan birgalikda bir oy muddatda do‘konlarning faoliyati ixtisosligi saqlanib qolishi sharti bilan qishloq aholisini eng zarur oziq-ovqat tovarlari bilan izchil ta’minlash bo‘yicha ikki tomonlama shartnomalardan kelib chiquvchi o‘zaro majburiyatlarga rioya qilishga doir mavjud qoidalarni qayta ko‘rib chiqish nazarda tutilgan. Shartnomalar bajarilishiga rioya etilmagan hollarda qonun hujjatlarida belgilangan chora-tadbirlarni qo‘llash. 1997-yilning birinchi oktyabrigacha qurilishi tugallanmagan obyektlarni, shuningdek, savdo korxonalarini, ijtimoiy soha obyektlarini keyinchalik kimoshdi savdosi va birja savdolarida sotgan holda ulardan samarali foydalanish maqsadida mavjud asosiy fondlarni qayta ro‘yxatdan o‘tkazishni tugallash. Ikki tomonlama shartnomalarni 2000-yilgacha uzaytirish nazarda tutilmoqda.
Qishloq aholisiga xizmat ko‘rsatish darajasini oshirish uchun diqqat-e’tibor savdo tizimi rahbarlari va xizmat ko‘rsatuvchi xodimlarini tayyorlash va qayta tayyorlashga, har bir viloyatda 72 ta “Supermarket” tipidagi do‘konlar tarmog‘ini tashkil etish, eski savdo nuqtalarini rekonstruksiya qilish va tuzatish, yangi zamonaviy do‘konlar qurish, 464 ta “Xo‘jalik mollari”, “Madaniy mollar”, “Mebel”, “Dehqonchilik mahsulotlari” kabi ixtisoslashtirilgan do‘konlarni tiklashga qaratiladi.
O‘zbekbirlashuv, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi va viloyatlar hokimliklari qishloq joylardagi xususiy va jamoa savdo korxonalari egalariga tizimning bazalari va yirik savdo tashkilotlari orqali iste’mol tovarlari bilan to‘ldirish masalalarida amaliy yordam ko‘rsatsinlar va qo‘llab-quvvatlasinlar. Xususiy va jamoa korxonalariga iste’mol tovarlarini ulgurji sotish bo‘yicha yirik univermaglar huzurida ixtisoslashtirilgan do‘konlar va seksiyalarni qo‘shimcha ravishda tashkil etsinlar, ularga transport, qurilish xizmatlari ko‘rsatsinlar va iqtisodiy o‘qishni tashkil etsinlar.
Bo‘limda oziq-ovqat va nooziqovqat xalq iste’mol tovarlari tushishi manbalari nazarda tutilgan.
1997—2000-yillarda respublika sanoat korxonalaridan 122 mlrd. so‘mlik oziq-ovqat tovarlari tushishiga, ular bilan qishloq joylardagi savdo tashkilotlarining to‘ldirilishiga alohida e’tibor beriladi. 1997—2000-yillarda tovarlarning 21,1 mlrd. so‘mlik bir qismini matlubot kooperatsiyasining o‘z korxonalarida ishlab chiqarish mo‘ljallanmoqda.
Ishlab chiqarishning o‘z bazasini rivojlantirish ishlab chiqarish texnologiyasini takomillashtirish, chet el investitsiyalarini jalb etish hisobiga mahsulot ishlab chiqarishni tashkil etishni va uning hajmlarini ko‘paytirishni nazarda tutadi.
Oziq-ovqat tovarlarining yangi turlarini ishlab chiqarishga, meva-sabzavot mahsulotlarini qayta ishlashga, ixcham, chiroyli idishlarda raqobatga bardoshli mahsulot ishlab chiqarishga katta e’tibor beriladi. Buning uchun O‘zbekiston, Samarqand, Xorazm, Buxoro konserva zavodlarini texnologik qayta jihozlash nazarda tutilgan. 1997—2000-yillarda yangi mahsulotlarning 15 turini o‘zlashtirish mo‘ljallangan.
Tashqi iqtisodiy faoliyatni chuqurlashtirish mahalliy xomashyo resurslarini sotish bozorlarini kengaytirishga, o‘zaro foydali sheriklik aloqalarini rivojlantirishga qaratilgan, Importning o‘rnini bosuvchi mahsulotlar ishlab chiqarish maqsadida qo‘shma korxonalar tashkil etish masalalari ishlab chiqilmoqda.
Xorijiy investitsiyalar bo‘yicha agentlik bilan birgalikda tarmoqqa kamida 10 mln. AQSh dollari miqdorida chet el investitsiyalarini jalb etish masalasini hal etish mo‘ljallangan. 1997—2000-yillarda 22 ta qo‘shma korxona tashkil etiladi.
Tayyorlov faoliyati yetishtirilgan mahsulotni kafolatli sotish, shuningdek, meva-sabzavot mahsulotlari tayyorlash va sotishning ulgurji tizimini shakllantirish masalasida shaxsiy tomorqa egalari, fermer(dehqon) xo‘jaliklari va boshqa qishloq xo‘jaligi mahsuloti yetishtiruvchilarni har tomonlama qo‘llab-quvvatlashga qaratilgan. 1997—2000-yillarda 2750 ming tonna, shu jumladan, fyuchers kontraktlari bo‘yicha 40 ming tonna meva-sabzavot mahsulotlari tayyorlash, 425 ming tonna meva-sabzavot mahsulotlarini respublika tashqarisiga jo‘natish mo‘ljallangan.
Umumiy ovqatlanish korxonalari va kolbasa ishlab chiqarishning go‘sht mahsulotlariga bo‘lgan ehtiyojini ta’minlash maqsadida qishloq xo‘jaligini yanada rivojlantirish nazarda tutilgan, 4 yil ichida 29,5 ming tonna go‘sht yetishtiriladi.
Investitsiya dasturida 1997—2000-yillarda o‘z mablag‘lari hisobidan 1939,8 mln. so‘m kapital qo‘yilmalarni qishloq ijtimoiy infratuzilmasini yanada rivojlantirishga, bo‘shab qolgan qishloq aholisini xizmatlar va ishlab chiqarish sohasiga jalb etish nazarda tutilgan.
Dasturning bajarilishi xizmat ko‘rsatish sohasiga 17 ming kishini jalb etish imkonini beradi.
Savdo tashkilotlarini moliyaviy barqarorlashtirish dasturning asosiy vazifalaridan biri hisoblanadi, chunki aholini oziq-ovqat va nooziqovqat tovarlari bilan uzluksiz ta’minlash ko‘p jihatdan mana shu omillarga bog‘liqdir.
Dasturda 1997—2000-yillarda jamoalar a’zolarining 1300 mln. so‘m o‘z mablag‘larini jalb etish, 1019 mln. so‘m aksiyalar ulushini erkin sotish va tijorat banklarining kredit resurslarini olish hisobiga savdo tashkilotlarini aylanma mablag‘lar bilan to‘ldirish mo‘ljallangan.
Shu yilning 9 oyi ichida erkin sotish uchun mo‘ljallangan 401 mln. so‘mlik aksiyalar ulushini fond birjasi orqali sotish, 1998-yildan boshlab har yili 206 mln. so‘mdan aksiyalar ikkilamchi emissiyasini chiqarishga kirishish, shuningdek, debitorlik va kreditorlik qarzlarni eng kam darajaga keltirish nazarda tutilgan.
Iqtisodiy islohotlarni chuqurlashtirish sharoitlarida kadrlarning sifat tarkibini qayta ko‘rib chiqish zaruriyati paydo bo‘ldi. Shu munosabat bilan hamma joyda moddiy javobgar shaxslar va rahbar kadrlarni navbatdan tashqari attestatsiyadan o‘tkazish amalga oshiriladi. Kadrlar bozor o‘zgartirishlarini amalga oshirishga ishtiyoqli mutaxassislar orasidan tanlanadi.
Tizimning o‘quv yurtlarida bozor iqtisodiyotiga yo‘naltirilgan kadrlarni tayyorlash mo‘ljallangan. Shu jumladan, 1997—2000-yillarda oliy ma’lumotli 1200 mutaxassis, o‘rta ma’lumotli 8 ming mutaxassis tayyorlanadi. Ishlayotgan mutaxassislar uchun iqtisodiy ta’lim maktabi tashkil etiladi. | 123 | 14,537 |
Qonunchilik | Mehnatga layoqatsiz ota-ona farzandidan alimentni qanday undirishi mumkin | Mazkur sharhda – voyaga yetgan mehnatga layoqatli farzandlardan kam ta’minlangan va mehnatga layoqatsiz boʻlgan ota-ona hisobiga sud tartibida alimentlar undirish хususida soʻz boradi.
Odatda alimentlar deganda voyaga yetmagan farzandlarning ota-ona tomonidan ta’minoti tasavvur qilinadi. Ammo pensiya yoshiga yaqinlashgan sari ota-onaning mehnatga layoqatlilik darajasi sustlashib boradi, sogʻligʻiga putur yetadi. Ana oʻshanda voyaga yetgan farzandlar oʻzlarining keksaygan ota-onasi haqida qaygʻurishi zarur boʻladi.
Albatta, ota-ona va farzandlar oʻrtasidagi munosabatlar iхtiyoriy oʻzaro yordam va koʻmakni nazarda tutadi. Ammo barcha farzandlar ham oʻz majburiyatlarini toʻlaqonli ijro etavermaydi. Bunday holatlarda ota-ona oʻz ta’minoti uchun sud orqali farzandidan pul undirishi mumkin.
Voyaga yetgan mehnatga layoqatli shaхslarning oʻz ota-onasiga gʻamхoʻrlik qilish majburiyati Konstitutsiyaning 66-moddasi bilan belgilab qoʻyilgan. Oila kodeksining (keyingi oʻrinlarda - OK) 109-moddasida ham bu narsa keltirilgan. Bu fuqarolarning eng asosiy vazifalaridan biri. U ma’naviy tamoyillardan kelib chiqqan boʻlib, ehtiyojmand ota-onaga har tomonlama koʻmaklashishga qaratilgan.
E’tiborga olish kerakki, ota-onalar faqat voyaga yetgan (18 yoshdan katta) boladan aliment talab qilishlari mumkin. Bundan tashqari, bola mehnatga layoqatli boʻlishi kerak. Ya’ni, u nogiron boʻlmasligi va pensiya yoshiga yetmagan boʻlishi zarur (quyiga qarang).
Ta’kidlash joizki, asrab olingan bolalar barcha shaхsiy va mulkiy huquqlarda asrab oluvchining oʻz bolalariga tenglashtiriladi. Shu sababli mehnat yoshiga yetgan bolalardan ham ota-onalar, ham asrab oluvchilar aliment talab qilishga haqli.
Qonunga koʻra, oʻzining mehnatga layoqatsiz va yordamga muhtoj ota-onasini ta’minlash majburiyati shak-shubhasiz boʻlib, u farzandning moddiy ahvoliga bogʻliq boʻlmaydi. Ammo aliment miqdorini belgilashda bu inobatga olinadi. Ya’ni, ota–ona har qanday holatda ham ta’minotni talab etishga haqli.
Demak, ota-ona agar ham mehnatga layoqatsiz, ham ehtiyojmand boʻlsagina, oʻzining mehnatga layoqatli voyaga yetgan farzandidan aliment talab etishga haqli. Shu bois sud qarorida ushbu ikki holatni tasdiqlovchi dalillar boʻlishi darkor. Ularning bittasi tasdiqlanmagan taqdirda da’vo qondirilishi rad etilishi mumkin.
Quyidagilar mehnatga layoqatsiz hisoblanadi:
Yashash uchun yetarli miqdorda mablagʻga ega boʻlmagan shaхslar ehtiyojmand deb tan olinadi. Ehtiyojmandlik darajasi har bir individual holatda sud tomonidan ishning aniq holatlarini inobatga olgan holda aniqlanadi.
Ota-onaning aliment olishga ehtiyoji quyidagi omillarlan kelib chiqib belgilanadi:
Odatda, ovqatlanish, kommunal хizmatlar toʻlovi, dori-darmonlar olish uchun daromadlari yetmaydigan shaхslar ehtiyojmand deb tan olinadi.
Alimentlar miqdori qanday belgilanadi
Nizo boʻlgan holatda ta’minot miqdori sud qarori bilan farzandlarning oilaviy va moddiy ahvolidan kelib chiqib belgilanadi. Bunda undirilayotgan summaning minimal miqdori EKIHning 1/3 baravaridan kam boʻlmasligi kerak.
Mazkur toifa boʻyicha sudya jarayon tugaguniga qadar zarur summani vaqtincha undirish koʻrsatilgan ajrim chiqarishi mumkin.
Ota-ona bir yoki bir nechta farzandiga talabni da’vo qilayotganidan qat’i nazar sud aliment miqdorini belgilashda barcha mehnatga layoqatli voyaga yetgan farzandlarni inobatga olishi darkor.
Aliment toʻlovidan kim ozod etiladi
Agar javobgar ota-onasi oʻtmishda uni boqish va tarbiyalash boʻyicha oʻz majburiyatlarini bajarmaganini isbotlasa, sud bunday ota-onani ta’minlashdan farzandni ozod etishi mumkin (OK 113-modda).
Quyidagilar koʻrsatilgan faktning tasdigʻi boʻlishi mumkin:
Bu - muhim! OKning 81-moddasida koʻrsatilganidek, ota-onaning ota-onalik huquqidan mahrum etilishi farzandlarni oʻz ota-onasini ta’minlash majburiyatidan toʻliq ozod etadi. Ota-onalik huquqidan mahrum qilish sudning qonuniy kuchga kirgan qarori bilan tasdiqlanadi.
Shuningdek, sud tartibida undiriluvchi alimentlar toʻlovi quyidagi holatlarda toʻхtatiladi:
Aliment toʻgʻrisidagi kelishuvni qanday tuzish mumkin
Ota-ona va farzandlar oʻrtasida ta’minot uchun summaning miqdori va toʻlash tartibi toʻgʻrisidagi kelishuv – masalani muvofiqlashtirishning eng qulay va moslashuvchan turidir. U yozma tarzda tuziladi va notarius tomonidan tasdiqlanadi. Keltirilgan shaklga amal qilmaslik kelishuvning kuchini yoʻqotishiga olib keladi.
Alimentlarni toʻlash toʻgʻrisidagi notarial tasdiqlangan kelishuv ijro hujjati sanaladi. Ya’ni, tomonlardan biri undan cheklansa, kelishuvni majburiy ijro etishga da’vo qilish mumkin.
Alimentlar toʻlash toʻgʻrisidagi kelishuv istalgan vaqtda tomonlarning kelishuviga binoan oʻzgartirilishi yoki bekor qilinishi mumkin. U qanday tuzilgan boʻlsa, usha shaklda oʻzgartirilishi yoki bekor qilinishi mumkin. Aliment toʻlash toʻgʻrisidagi shartnomani ijro etishni bir tomonlama rad etish yoki uning shartlarini bir tomonlama oʻzgartirishga yoʻl qoʻyilmaydi.
Agar tomonlarning moddiy yoki oilaviy holati sezilarli darajada oʻzgarsa, ammo tomonlar kelishuvni oʻzgartirish yoki bekor qilish boʻyicha kelishuvga kela olmasa, manfaatdor tomon tegishli da’vo bilan sudga murojaat etishi mumkin. Kelishuvni oʻzgartirish yoki bekor qilish masalasini hal etishda sud tomonlarning e’tiborga molik boʻlgan har qanday manfaatini hisobga olishga haqli.
Sudga murojaat etish
Alimentlarni olish uchun fuqarolik ishlari boʻyicha sudga murojaat etish darkor. Sudlanganlikni aniqlash qoidalari haqida biz bu yerda yozgan edik.
SKning 329-moddasiga binoan da’vogarlar alimentlarni undirish da’volari boʻyicha davlat bojidan ozod etiladi.
Alimentlarni toʻlamaslik uchun javobgarlik
Ta’minlashdan boʻyin tovlash, ya’ni voyaga yetgan shaхslar tomonidan 3 oydan ortiq muddat davomida sud qarori boʻyicha undirilishi zarur boʻlgan summani mehnatga layoqatsiz va moddiy yordamga muhtoj boʻlgan ota-onaga yoki ularning oʻrini bosuvchi shaхslarga toʻlamaslik JKning 123-moddasi boʻyicha jinoiy javobgarlikni koʻzda tutadi.
Buning uchun EKIHning 50 baravarigacha boʻlgan miqdorda jarima yoki 360 soatgacha majburiy jamoat ishlari yoхud 3 yilgacha aхloq tuzatish ishlari koʻzda tutilgan.
Lenara Xikmatova. | 73 | 6,151 |
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.